Rèn luyện kĩ năng thuyết trình và kĩ năng độc lập nghiên cứu sáng tạo của học sinh trung học phổ thông qua dạy học trải nghiệm

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
MÔ TẢ GIẢI PHÁP
Mã số: ...............................................
1.Tên sáng kiến: “Rèn luyện kĩ năng thuyết trình và kĩ năng độc lập nghiên cứu
sáng tạo của học sinh Trung học Phổ Thông qua dạy học trải nghiệm”.
(Trần Thanh Hiển, Nguyễn Thị Hồng Lan, Phan Văn Phúc, @THPT Đoàn Thị Điểm)
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Hoạt động giáo dục học sinh Trung học Phổ Thông
giành cho Giáo viên Bộ môn, giáo viên Chủ nhiệm, Hoạt động ngoài giờ lên lớp.
3. Mô tả bản chất của sáng kiến:
3.1 Thực trạng của giải pháp
- Đa số các giáo viên bộ môn trong trường THPT hiện nay vẫn còn dạy học lý thuyết
suông, bài học chưa gắn với thực tiễn cuộc sống .
- Các tổ chuyên môn còn dạy học từng chuyên đề rời rạc theo từng môn học riêng lẻ,
không hướng vào mục tiêu giáo dục chung.
- Tình trạng trên kéo dài nhiều năm làm cho người học sinh thụ động, lười suy nghĩ,
không thể nói lên ý tưởng riêng của mình. Không có khả năng thuyết trình trước tập
thể và kĩ năng độc lập nghiên cứu sáng tạo trong học tập.
- Những thực trạng trên đã gây cản trở cho mục tiêu giáo dục toàn diện cho học sinh
và gây cản trở cho phương pháp đổi mới mà Bộ giáo dục và Đào tạo đề ra.
- Với thực trạng trên, chúng tôi đã đưa ra giải pháp “Rèn luyện kĩ năng thuyết trình
và kĩ năng độc lập sáng tạo của học sinh Trung học Phổ Thông qua dạy học trải
nghiệm”.
3.2 Nội dung giải pháp đề nghị công nhận sáng kiến:
3.2.1 Mục đích của giải pháp:
- Thông qua các hoạt dạy học và các hoạt động trải nghiệm ở trường Trung học Phổ
Thông sẽ rèn luyện các kĩ năng cần thiết cho học sinh, đặc biệt là kĩ năng thuyết trình
và kĩ năng độc lập sáng tạo trước tập thể.
1

- Giáo dục toàn diện cho học sinh từ kiến thức nhiều môn học đến các kĩ năng cần
thiết cho người học sinh: kĩ năng vi tính, kĩ năng làm việc nhóm, kĩ năng ứng xử, kĩ
năng tự giải quyết vấn đề,...
- Giúp cho học sinh mạnh dạn tự tin tham gia các cuộc thuyết trình sắp tới: ý tưởng
khởi nghiệp, tham gia các cuộc thi khoa học kĩ thuật sắp tới,…
- Rèn luyện kĩ năng thuyết trình cho học sinh 3 khối lớp trong suốt năm học; tăng
cường thông qua hoạt động dạy và hoạt động trải nghiệm.
3.2.2 Nội dung giải pháp:
3.2.2.1.Sự khác biệt của giải pháp mới so với giải pháp cũ:
- Dạy học lý thuyết kết hợp với thực tiễn cuộc sống. Hai hoạt động này song hành với
nhau và kéo dài thường xuyên suốt năm học.
- Có sự tích hợp liên môn sự kết hợp chặt chẽ giữa giáo viên bộ môn, giáo viên chủ
nhiệm, Đoàn thanh niên và Ban Giám hiệu nhà trường hướng vào mục tiêu giáo dục
chung theo kế hoạch đề ra.
-Rèn luyện được những kĩ năng cần thiết cho người học, nhất là kĩ năng thuyết trình,
kĩ năng độc lập nghiên cứu sáng tạo là kĩ năng cần thiết cho người học sinh.
- Giáo dục những phẩm chất toàn diện cho học sinh Đức- Trí- Văn- Mĩ.
3.2.2.2 Các bước thực hiện giải pháp sau khi xác định rõ nhóm nguyên nhân hạn
chế:
*Bước 1: Đề nghị dự thảo giải pháp sáng kiến trong họp tổ chuyên môn đầu năm với
Ban Giám hiệu và các tổ chuyên môn để có sự phản biện về chuyên môn, đăng ký nội
dung sáng kiến và triển khai tổ chức thực hiện;
*Bước 2:
- Nhóm giáo viên tham gia sáng kiến xây dựng các chủ đề dạy học liên môn, hoạt
động trải nghiệm, hoạt động nghiên cứu khoa học và sáng tạo, hoạt động khởi nghiệp,
trong đó chú trọng kĩ năng thuyết trình và kĩ năng nghiên cứu khoa học và sáng tạo
của học sinh các lớp; trình duyệt với tổ chuyên môn và Lãnh đạo nhà trường để làm
căn cứ thực hiện nhiệm vụ năm học;
- Các chuổi hoạt động trải nghiệm của các tổ phải đăng kí theo các tháng rải đều suốt
năm học để học sinh có thời gian chuẩn bị .

2


* Bước 3: Rèn luyện kĩ năng thuyết trình từ dạy học trải nghiệm của các tô
chuyên môn kết hợp với các tô chức Đoàn thể nhà trường( Ở đây Chúng tôi chỉ
xin đưa ra các hoạt động tiêu biểu của nhà trường)
-Hoạt động 1: Kĩ năng thuyết trình trong Chủ đề dạy học tích hợp: Sức khỏe 4U,
Giới và bình đẳng giới; Do Đoàn thanh niên, tô Sinh, phòng y tế và Ban nữ công.
( Tháng 9)
+ Yêu cầu kiến thức: Cung cấp kiến thức để HS hiểu biết rõ hơn các vấn đề sức khỏe
bệnh tật, HS nhận ra các vấn đề liên quan đến bản thân, gia đình, cộng đồng. Từ đó
có thay đổi tích cực giải quyết các vấn đề bệnh tật sức khỏe.
+ Kĩ năng, thái độ: Thuyết trình về chủ đề sức khỏe, Bình đẳng giới ,công nghệ
thông tin, làm clip, ghi chép, tra cứu thông tin ,làm việc nhóm, kĩ năng giao tiếp;
Ý thức về bình đẳng giới trong gia đình và phát triển xã hội.
+Sản phẩm: Một bài viết hoặc tranh vẽ về Sức khỏe bình đẳng giới ; Làm clip truyền
thông về dân số và chăm sóc sức khỏe sinh sản.
- Hoạt động 2: Cuộc thi “Ý tưởng khởi nghiệp” Cấp trường do Đoàn trường,
Ban Giám hiệu trường tô chức.( Tháng 10,11)
+ Yêu cầu kiến thức: Bài viết thể hiện ý tưởng + mô hình
+ Kĩ năng, thái độ: Kĩ năng, tự đánh giá, cho điểm sản phẩm, tương tác nhóm; rèn kỹ
năng thuyết trình và tạo sản phẩm kinh doanh; có ý thức nuôi dưỡng và phát triển ý
tưởng thành hiện thực, ý chí làm giàu cho bản thân và quê hương.
+Sản phẩm: Một bài viết đề xuất được ý tưởng mới mẻ, Làm clip hoặc poster giới
thiệu về ý tưởng.
- Hoạt động 3: Chủ đề cuộc thi sáng tạo Khoa học - kĩ thuật cấp trường do Tô
Hóa - Sinh ở trường tô chức. ( Tháng 12,1)
+ Yêu cầu kiến thức: Tăng cường vận dụng kiến thức liên môn trong đời sống; Biết
cách viết đề cương nghiên cứu khoa học, giới thiệu và quảng bá sản phẩm.
+ Kĩ năng, thái độ: Thuyết trình giới thiệu tiềm năng kinh tế và các vấn đề tiềm ẩn

trong nuôi trồng ở địa phương.
+Sản phẩm: Một dự án, một ý tưởng sáng tạo về Khoa học - kĩ thuật; Làm clip hoặc
poster giới thiệu về ý tưởng.
3


- Hoạt động 4: Dạy học Chủ đề Lịch sử địa lý - Văn hóa địa phương. Phối hợp
với Đoàn Thanh niên và Tô Sử – Địa - CD ( Tháng 2)
+ Mục đích yêu cầu: Nắm chắc các kiến thức lịch sử - địa lí địa phương, nắm được
đặc điểm, giá trị các khu di tích đã đến.
+ Kĩ năng, thái độ: Kỹ năng ghi chép, tra cứu thông tin; Đăng ký tham gia hoạt động
trải nghiệm và sản phẩm thu hoạch sau chuyến đi. Khơi gợi lòng tự hào lòng yêu quê
hương đất nước, nâng cao ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo, bảo vệ Tổ quốc
+Sản phẩm: Một bài thuyết minh giới thiệu về một di tích lịch sử của huyện Thạnh Phú;
Phim ngắn hoặc hình ảnh về nó.
- Hoạt động 5 : Dạy học chủ đề Cụm bài văn thuyết minh Chuyên đề “Tìm hiểu về
Thạnh Phú - huyện vùng biển tôi yêu” do Tô văn của trường tô chức. (Tháng 3)
+ Mục đích yêu cầu : Viết và thuyết trình được một bài văn thuyết minh hoàn chỉnh có tính
chuẩn xác, hấp dẫn;
+ Kĩ năng, thái độ: Thuyết trình, công nghệ thông tin, làm clip, ghi chép, tra cứu thông tin
,làm việc nhóm, kĩ năng giao tiếp; Ý thức được vai trò của văn thuyết minh rất cần
trong đời sống, tình yêu tiếng Việt.
+Sản phẩm: Một bài thuyết minh giới thiệu về: một làng nghề, công trình kiến trúc, Cảnh
đẹp,… của huyện Thạnh Phú.
- Phim ngắn hoặc hình ảnh về nó.
- Hoạt động 6: Tham gia các Cuộc thi do Ngành GD và địa phương tô chức:
- Tăng cường sự tiếp cận thực tiễn qua các cuộc thi do Ngành GD và địa phương tổ
chức để học sinh có nhiều cơ hội giải quyết vấn đề theo nhu cầu của xã hội; tổ chức
các hoạt động thuyết trình, tranh luận, phản biện để học sinh phát hiện kiến thức đã
nắm vững, kiến thức còn mơ hồ để chủ động khắc phục.

* Bước 4: Rút kinh nghiệm
Để đảm bảo giải pháp đề xuất phù hợp với thực tiễn nhà trường, nhóm thực hiện hoạt
động rút kinh nghiệm trong các kỳ sinh hoạt chuyên môn, phát huy những hoạt động
đạt hiệu quả cao, điều chỉnh các hoạt động chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra; kiến nghị, đề
xuất nhà trường và cơ quan chức năng hỗ trợ kịp thời những khó khăn trong quá trình
tổ chức thực hiện.
4


3.3. Khả năng áp dụng và hiệu quả, lợi ích thu được do áp dụng giải pháp:
- Kĩ năng thuyết trình và kĩ năng độc lập nghiên cứu sáng tạo của học sinh đã tăng
lên rõ rệt. Vì vậy chất lượng các bộ môn cũng tăng lên đáng kể kéo theo chất lượng
rèn luyện đạo đức của học sinh cũng tăng lên.
+ Bảng khảo sát thực nghiệm đối chiếu kết quả học tập trong 3 năm: với học sinh toàn
trường trong ba khối lớp 10,11,12 . Từ 2015-2016→ 2016-2017 → 2017-2018
Sỉ số/năm học

HỌC LỰC

HẠNH KIỂM

2015-2016

2016-2017
HKI 2017-2018

- Học sinh mạnh dạn tự tin tham gia Thuyết trình và sáng tạo về khoa học kĩ thuật
các cuộc thi cấp trường, huyện, tỉnh đều đạt giải thưởng cao.
+ Bảng khảo sát thực nghiệm đối chiếu kết quả thực hiện trong 3 năm: 20172018 với học sinh lớp 3 khối lớp.
Năm học

CÁC GIẢI THƯỞNG ĐẠT ĐƯỢC
Khoa học kĩ thuật cấp Tỉnh/Quốc
Ý tưởng khởi nghiệp
gia

2016-2017

Cấp huyện

0

0

Có 07 dự án tham dự cuộc thi KHKT;
01 HS đạt giải Nhất, 02 HS đạt giải 3,
01 dự án đạt giải Nhì cấp tỉnh,
3 học sinh đạt giải KK cuộc thi
2017-2018
01 dự án đạt giải 4 Cuộc thi
Ý tưởng khởi nghiệp cấp huyện.
cấp quốc gia.
- Bên cạnh rèn luyện những kĩ năng cần thiết phương pháp này còn tác động rất lớn đến
nhân cách của người học sinh. Đó là tinh thần tập thể, ý thức trách nhiệm, ý chí sáng
tạo làm giàu cho quê hương. Học sinh giành hầu hết thời gian để học tập, nghiên cứu
không còn vi phạm nội quy. Bằng chứng là trong năm học 2014-2015 trường có 1
trường hợp xử lí học sinh đánh nhau bị báo chí phanh khui, nhưng 2 năm nay cho đến
thời điểm này thì không có.
5

Trên đây là một số giải pháp đổi mới mà trường Chúng tôi đã sử dụng và đạt được kết quả
khả quan. Chúng tôi đưa ra đây để đồng nghiệp và bạn đọc cùng tham khảo và chắc
chắn không thể tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được nhiều ý kiến đóng
góp của cấp trên, đồng nghiệp, các bạn đọc để tôi có dịp bổ sung, sửa chữa và tích luỹ
thêm được nhiều kinh nghiệm trong việc đổi mới phương pháp giáo dục ở trường
THPT.
4. Tài liệu kèm theo gồm:
- Các hình ảnh minh chứng
- 02 bảng phô tô giải nhì cấp Tỉnh của 2 Học sinh trong cuộc thi Khoa học kĩ thuật
- 01 bảng phô tô giải nhất Cấp huyện Cuộc thi Ý tưởng khởi nghiệp.
- 02 bảng phô tô giải nhì Cấp trường Cuộc thi Vẽ cùng ước mơ.
Tân Phong, ngày 10 tháng 3 năm 2018

PHỤ LỤC
Tư liệu hình ảnh về chuyến trải nghiệm thực tế và các Hội thi mà học sinh
trường tham gia.

6


Khu di tích Đường mòn Hồ Chí Minh trên biển

Khu di tích Đầu cầu tiếp nhận vũ khí Bắc - Nam

7


Hội thi “Vẽ cùng ước mơ - clip tập làm hướng dẫn viên du lịch, lồng ghép với
giáo dục lịch sử- địa phương” do trường tô chức đầu năm học 2017-2018

Tham quan nhà Cô Đại Điền

8


Tham gia Hội Thi Ý tưởng Khởi Nghiệp cấp huyện năm 2017

Tham gia cuộc thi Khoa học Kĩ thuật cấp Quốc gia Học sinh Trung học năm học
2017 - 2018 của hai học sinh lớp 11A2 của trường.

9