Vùng Bắc Trung Bộ

Bắc Trung Bộ
(Theo Bách khoa toàn thư)
Vị trí Bắc Trung Bộ trong bản đồ Việt Nam(Màu xanh lá cây)
Bắc Trung Bộ là phần phía bắc của Trung Bộ Việt Nam có địa bàn từ Nam dãy núi Tam Điệp tới Bắc đèo
Hải Vân. Vùng Bắc Trung Bộ (BTB) là một trong 8 vùng kinh tế được Chính phủ giao lập quy hoạch tổng thể
kinh tế xã hội. Viện Quy hoạch Đô thị Nông thôn được giao thực hiện trong 2 năm 1994-1995 với sự tham gia
của gần 30 cơ quan, Viện Nghiên cứu ở Trung ương và 6 tỉnh thuộc vùng Bắc Trung Bộ cùng nhiều chuyên
gia.
• Thanh Hoá
• Nghệ An
• Hà Tĩnh
• Quảng Bình
• Quảng Trị
• Thừa Thiên-Huế
Về quốc phòng thì các tỉnh này do Bộ tư lệnh Quân khu 4 quản lý.
Địa lý
Vùng Bắc Trung Bộ nằm kề bên vùng KTTĐ Bắc bộ và vùng KTTĐ miền Trung, trên trục giao thông Bắc
Nam về đường sắt, bộ; nhiều đường ô tô hướng Đông Tây (7,8,9,29) nối Lào với Biển Đông. Có hệ thống sân
bay (Vinh, Đồng Hới, Phú Bài), bến cảng (Nghi Sơn, Cửa Lò, Cửa Hội, Vũng Ánh, Sơn Dương, Cửa Gianh,
Nhật Lệ, Cửa Việt, Thuận An, Chân Mây...)có các đầm phá thuận lợi cho việc nuôi trồng thủy hải sản,là trung
tâm du lịch quan trọng của đất nước(động Phong Nha-KẻBàng,Cố đô Huế.v.v.)tạo điều kiện cho viêc giao lưu
kinh tế giữa VN và các nước Lào,MianMa.v.v..
Lãnh thổ kéo dài, hành lang hẹp, Tây giáp Trường Sơn và Lào, phía Đông là biển Đông(Vịnh Bắc Bộ)cả trung
du và miền núi, hải đảo dọc suốt lãnh thổ, có thể hình thành cơ cấu kinh tế đang dạng phong phú. Địa hình
phân dị phức tạp, thời tiết khắc nghiệt, nhiều biến động, cần phải lợi dụng hợp lí. Nhiều vũng nước sâu và cửa
sông có thể hình thành cảng lớn nhỏ phục vụ việc giao lưu trao đổi hàng hoá giữa các tỉnh trong vùng, với các
vùng trong nước và quốc tế.
Các tỉnh thành khu vực Bắc Trung Bộ
Diện tích, dân số các tỉnh miền Bắc Trung Bộ
STT Tỉnh Diện tích (km²) Dân số (người) {2004} Mật độ (người/km²)
1 Thanh Hóa 11.106 3.520.000 317

2 Nghệ An 16.487 3.003.200 180
3 Hà Tĩnh 6.055,6 1.286.700 312
4 Quảng Bình 8.051,8 831.600 103
5 Quảng Trị 4.745,7 616.600 130
6 Thừa Thiên-Huế 5.053,99 1.134.480 224,50
An ninh - Quốc phòng
Địa bàn Bắc Trung Bộ Việt Nam có vị trí chiến lược hết sức quan trọng trong việc chiến đấu, phòng thủ quốc
gia, bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ Việt Nam trong lịch sử. Từ xa xưa đây đã từng là chốn “biên thùy”, là “phên
dậu”, là nơi xuất phát của nhiều cuộc khởi nghĩa và chiến tranh giữ nước của dân tộc Việt Nam.
• Thời 1000 năm bắc thuộc, nơi đây đã hình thành nên các cuộc khởi nghĩa chống giặc ngoại xâm phong
kiến Trung Hoa.
o Lý Bí vốn là Giám quân ở Đức Châu (tức vùng Đức Thọ, Hà Tĩnh) đã liên kết với hào kiệt
mấy châu mưu việc đánh đuổi thứ sử Tiêu Tư nhà Lương. Cuộc kháng chiến thành công và Lý
Bí đã lập nên nhà Tiền Lý năm 542.
o Năm Nhâm Tuất (722) tức năm Khai Nguyên thứ mười, đời Đường Huyền Tông ở Trung Hoa,
Mai Thúc Loan đã dựng cờ khởi nghĩa ở Hoan Châu, đánh đuổi quân đô hộ nhà Đường. Ông
đã cho xây dựng kinh đô Vạn An ở Nam Đàn, Nghệ An ngày nay.
o Năm 931, Dương Đình Nghệ ra quân từ Ái châu, đánh đuổi thứ sử Lý Tiến của nước Nam
Hán. Lý Tiến bỏ chạy, Dương Đình Nghệ giải phóng thành Đại La.
• Năm 938, Ngô Quyền vốn là người cai quản Ái châu, đã tập hợp lực lượng hào kiệt trong nước tiến ra
bắc, hạ thành Đại La, tiêu diệt Kiều Công Tiễn. Sau đó, ông chỉ huy trận Bạch Đằng nổi tiếng, đánh
bại quân Nam Hán, giết chết Hoằng Thao, mở đầu thời kỳ độc lập tự chủ của dân tộc Việt Nam.
• Thời nhà Trần, khi quân Nguyên xâm lược nước Đại Việt, vua Trần Nhân Tông đã từng nói:
"Cối Kê cựu sự quân tu ký
Hoan Diễn do tồn thập vạn binh."
• Khi nhà Hồ, nước Đại Ngu bị quân Minh xâm lược, thì địa bàn Thuận Hóa, Nghệ An châu, Thanh Hóa
là nơi hình thành các cuộc chiến đấu, khôi phục chủ quyền quốc gia của các vua nhà Hậu Trần.
• Khi Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa, đánh đuổi quân Minh, thì vùng Nghệ An, Hà Tĩnh, Thanh Hóa là địa
bàn chiến lược, là hậu phương vững chắc giúp cho nhà Lê làm nên nghiệp lớn.
• Khi Quang Trung lên ngôi Hoàng đế ở Phú Xuân, thì vùng Bắc Trung Bộ là nơi cung cấp nhân tài,

nhân lực, vật lực để ông xây dựng và củng cố quân đội "thiện chiến, thần tốc" và làm nên Chiến thắng
Kỷ Dậu (1789), quét sạch 20 vạn quân Thanh.
• Cuối thế kỷ 19, thực dân Pháp xâm lược Việt Nam, triều đình nhà Nguyễn suy yếu phải nhượng bộ
nhiều chính sách bất lợi cho dân tộc. Ở Bắc Trung Bộ là nơi phát tích nhiều cuộc nội dậy, khởi nghĩa
chống Pháp mà tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa Hương Khê do Phan Đình Phùng lãnh đạo ở 4 tỉnh Quảng
Bình, Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Hóa, là đỉnh cao của phong trào Cần Vương cuối thế kỷ 19.
• Qua hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, khu vực Bắc Trung Bộ vừa là tiền
tuyến, vừa là hậu phương vững chắc.
• Hiện nay Quân khu 4 đảm nhiệm chức năng quản lý nhà nước về mặt quốc phòng trên địa bàn 6 tỉnh
Bắc Trung Bộ, vừa tập trung xây dựng nền quốc phòng toàn dân, vừa thực hiện nhiệm vụ lãnh đạo, chỉ
huy xây dựng các lực lượng vũ trang vững mạnh toàn diện, đáp ứng với yêu cầu chiến đấu và sẵn sàng
chiến đấu trong mọi tình huống.
Dân cư
Bắc Trung Bộ là nơi cư trú của 25 dân tộc khác nhau (Thái, Mường, Tày, Mông, Bru-nây Kiều) sống ở
Trường Sơn. Phân bố không đều từ đông sang tây. Người Kinh sinh sống chủ yếu ở đồng bằng ven biển.
Kinh tế
Công nghiệp
Bắc Trung Bộ có nhiều khoáng sản quý , đặc biệt là đá vôi nên có điều kiện phát triển ngành khai thác khoáng
và sản xuất vật liệu xây dưng . Đây là ngành quan trọng nhất của vùng
Ngoài ra vùng còn có các ngành khác như chế biến gỗ , cơ khí , dệt may , chế biến thực phẩm . Phân bố không
đồng đều . Các trung tâm có nhiều ngành công nghiệp : Thanh Hóa , Vinh , Huế với qui mô vừa và nhỏ
Cơ sở hạ tầng , công nghệ , máy móc , nhiên liệu cũng đang được cải thiện . Cung ứng được nhiên liệu , năng
lượng
Nông nghiệp
Dịch vụ
Bắc Trung Bộ có rất nhiều cửa khẩu biên giới giữa Việt - Lào :Nậm Cắn, Cầu Treo , Cha Lo , Lao Bảo
Có bờ biển dài tạo điều kiện cho các tàu buôn hàng hóa nước ngoài xuất nhập khẩu và các tàu chở khách du
lịch nước ngoài vào nước ta .
Du lịch đang trên đà phát triển . Số lượng khách du lịch đang tăng lên mỗi ngày nhiều
Lịch sử Văn hóa

Theo hệ thống phân vùng địa lí Việt Nam, Bắc Trung Bộ là khu vực chuyển tiếp giữa Bắc Bộ và Nam Trung
Bộ. Lịch sử cho thấy cư dân nơi đây có nguồn gốc chủ yếu là người Thanh- Nghệ- Tĩnh thiên di vào Bình Trị
Thiên từ thời Lý- Trần- Lê. Do đó, mối quan hệ của người Việt nơi đây liên quan, gắn bó với các sinh hoạt
văn hoá dân gian nói chung.
Hò sông nước Bắc Trung Bộ là sản phẩm tinh thần, biểu hiện sự cố kết của cộng đồng người Việt. Những là
điệu hò đặc trưng của vùng này là:
• Hò sông Mã (Thanh Hoá)
• Hò ví dặm Nghệ Tĩnh
• Hò khoan Quảng Bình.
• Hò mái nhì Quảng Trị.
• Hò mái nhì Trị Thiên và hò Huế
Bắc Trung Bộ là một trong những trung tâm văn hóa quan trọng của Việt Nam, là nơi có 3 di sản thế giới:
Vườn quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng, Quần thể di tích cố đô Huế, Nhã nhạc cung đình Huế. Bắc Trung Bộ
cũng là nơi sinh ra nhiều danh nhân văn hóa, chính trị Việt Nam như: Hồ Chí Minh, Nguyễn Du, Phan Bội
Châu, Trần Phú, Võ Nguyên Giáp, Lê Duẩn,... các vua của nhà Lê, nhà Hồ, nhà Nguyễn, chúa Nguyễn, chúa
Trịnh...
Danh lam thắng cảnh
Bắc Trung Bộ là nơi có nhiều bãi biển đẹp như: Bãi biển Sầm Sơn, Bãi biển Cửa Lò, Bãi biển Thiên Cầm, Bãi
biển Nhật Lệ, Bãi biển Cửa Tùng, Bãi biển Thuận An, Lăng Cô. Khu vực này có các vườn quốc gia: Vườn
quốc gia Bến En, Vườn quốc gia Pù Mát, Vườn quốc gia Vũ Quang, Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng,
Vườn quốc gia Bạch Mã.
Giao thông vận tải
• Đường bộ và đường sắt: Quốc lộ 1A, Quốc lộ 7A, Quốc lộ 8, Quốc lộ 9, Đường Hồ Chí Minh và
Đường sắt Bắc - Nam
• Đường hàng không: Sân bay Vinh, Sân bay Đồng Hới, Sân bay Phú Bài
• Cảng: Cảng Vũng Áng, cảng Cửu Lò, cảng Chân Mây.