Vai trò người cán bộ quản lý giáo dục trong việc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo

TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN

Số 16 (41) - Tháng 5/2016

Role of managers in the fundamental and comprehensive innovation
of education and training

M.A. Phan Thi Thuy Quyen
Institute for Education Management Ho Chi Minh City

Tóm tắt
Trong sự nghiệp đổi mớ ă
n và tồn diện giáo d đà tạo củ
ớc ta hiện nay, vai trò củ
i
cán b qu n lý giáo d đặc biệt quan trọng, quyết đ nh sự thành cơng củ
tì
à Đ ng và Nhà
ớ ũ đã và đ
t ọng bồ
ỡng, nâng cao ý thứ , ă
ực củ
i cán b qu n lý giáo
d c. Bài viết nêu m t số nhận thức và tầm nhìn chiế
ợ để phát triể đ
ũ
qu n lý giáo
d c, thực hiện thắng lợi sự nghiệp chấ
ớc nhà.
Từ khóa: người quản lý giáo dục, đổi mới giáo dục, bồi dưỡng, giáo dục và đào tạo...
Abstract

In the innovation of basic and comprehensive education and training of our country today, the role of
education managers is so important that it decides the success of this process. The Party and the State
have also been focusing on improving the awareness and capacity of education managers. This article
presents some awareness and strategic vision to develop management staff education and successfully
implement the career of education of the country.
Keywords: the managers education, innovate, fostering, education and training...

t

đầ t
c.
Ở ớc ta, Ngh quyết Đại h Đà
lần thứ XI đã k ẳ đ nh “Đổi mớ ă
b n, tồn diện nền giáo d c Việt Nam theo
ớng chuẩn hóa, hiệ đại hóa, xã h i hóa,
dân chủ hóa và h i nhập quốc tế, t
đó,
đổi mớ ơ ế qu n lý giáo d c, phát triển
đ
ũ
v
và
qu n lý giáo
d c là khâu then chốt” và “Giáo d và đà
tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển
nhân lực, bồ
ỡng nhân tài, góp phần

1. Đặt vấn đề
Đầu thế kỷ XXI, nền giáo d c của lồi

i có nhữ
ớc tiến lớn với nhiều
thành tựu về mọi mặt. Hầu hết các quốc gia
đều nhận thức sự cần thiết và cấp bách ph i
đầ t
Đầ t
c là
đầ t ó ã ớn nhất
t ơ
của mỗi
dân t c, mỗi c
đồng, mỗi dòng t c và
mỗ
â UNE O đã ỉ ra vai trò
của giáo d c trong th đại ngày nay và
kêu gọi các quốc gia cắt gi m chi phí tập
133


quan trọng trong xây dự đất ớc, xây
dựng nề vă ó
i Việt N m”
Theo Tạp chí Tuyên giáo, ó đế đổi
mớ ă
n, toàn diện cần tránh các tiếp
cậ
: t ứ nhất, cho nền giáo d c Việt
N m đã
ỏng nát, lạc hậu, các tiêu cực
cần ph xó đ và xâ ựng lạ ơ n.

Thứ hai, cho nền giáo d c Việt Nam dẫu
sao thành tựu lớ ơ ất cập,
ểm
nhiề ơ k ết đ ểm,
đó ỉ cần sửa
đổ , đ ều chỉnh c c b thôi không cần ph i
đổi mớ ă
n toàn diện. Bài viết x sơ
ợc những n i dung nhận thức củ
i
cán b qu n lý mang tính thiết thực nhất.
2. Nhận thức và tầm nhìn chiến lược
về vai trò của người cán bộ quản lý trong
đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và
đào tạo giai đoạn hiện nay
Trong chiế
ợc phát triển nền
GD&Đ t ì p t t ển nhân lực qu n lý
giáo d đ ợ đặt
à đầu. Phát triển
nhân lự
p
tă về mọi
mặt của nhận thức. Nhất là nhận thức về sự
đổi mới mà Ngh quyết 29 – NQ/TW H i
ngh
ơ
m (K ó IX) “đổi mới
ă
n, toàn diện giáo d và đà tạ ”

Dự và đó,
i cán b qu n lý luôn
đ
ớ đ
tầm vớ t t ởng chỉ đạo
củ Đ
đề ra.
Một là, những thành tựu và thách thức
đạt đ ợc trong th i gian qua
ự
ệ N
ết
ơ 2
k ó VIII và
ủt ơ
ủ Đ ,N à
ớ về Đ
ớ
ế
ợ p tt ể
- đà tạ t
t
kỳ ô
ệp óa, ệ đạ óa, ĩ vự
và đà tạ
ớ t đã đ ợ
ữ t à tự
t ọ , óp p ầ t ớ và sự
ệp
xâ ự và

vệ ổ ố
t ể à:
Đã xâ ự đ ợ ệ t ố
và đà tạ t ơ đố
à
ỉ từ mầm
đế đạ ọ
ơ sở vật ất, t ết
, đà tạ đ ợ
t ệ õ ệt và

từ
ớ
ệ đạ ó
ố ợ
ọ s ,
s
v tă
, ất à ở
đạ
ọ và
ề
ệp
ất ợ
và đà tạ ó t ế
Đ
ũ à
và
p tt ể
về số ợ và ất ợ , vớ ơ ấ

à à
ợp
ân sách cho giáo
và đà tạ đạt mứ 20% tổ
â
s
à ớ Xã
ó
đ ợ
đẩ mạ ; ệ t ố
và đà tạ
à ô
ập óp p ầ đ
kể và p t
t ể
và đà tạ
ủ t à xã
ô t
và đà tạ
ó ớ
ể
ế
ất đ
ớ đã à t à m t
xó
mù ữ và p ổ ập
t ể ọ và
ăm 2000; p ổ ập
t
ọ ơ sở

và ăm 2010; đ
t ế tớ p ổ ập
mầm
tẻ 5 t ổ; ủ
ố và
â
kết
xó mù ữ
ớ
ơ
t ếp ậ
ó
ề tế
,
ất à đố vớ đồ
à â t t ể số và
đố t ợ
í s ; ơ
đ m
ì đẳ
ớ t
và đà tạ
N ữ t à tự và kết
ó t ,
t ớ ết ắt
ồ từ t ề t ố
ế
ọ ủ â t ; sự
tâm, ăm
ủ

Đ , N à ớ , ặt t ậ ổ ố và
đ à t ể â â , ủ mỗ
đì và
t à xã
; sự tậ t
ủ đ
ũ à
và
; sự ổ đ
về
í t
ù vớ
ữ t à tự p t
t ể k
tế - xã
ủ đất ớ
óđ ợ t ắ
ợ đó, t ớ ết à
đ ểm
- đà tạ à ố
s
à đầ , à sự
ệp ủ Đ , N à
ớ và ủ t à â Đầ t
à đầ t p t t ể , đ ợ
t
đ t ớ
tro
ơ t ì , kế ạ p t t ể
k

tế - xã
đổ mớ ă
, t à
ệ
và đà tạ à đổ mớ
ữ vấ đề
ớ , ốt õ , ấp t ết, từ
đ ểm t
134


t ở
ỉ đạ đế m
t ,
,
p ơ p p, ơ ế, í s , đ ề k ệ
đ mt ự
ệ ; đổ mớ từ sự ã đạ
ủ Đ , sự
ủ N à ớ đế
ạt đ
t ủ
ơ sở
đà tạ và v ệ t m
ủ
đì ,
đồ , xã
và
t â
ọ ; đổ

mớ ở tất
ậ ọ , à
ọ
Trong quá t ì đổ mớ , ầ kế t ừ ,
p t
ữ t à tự , p t t ể
ữ
â tố mớ , t ếp t
ó ọ ọ
ữ
k
ệm ủ t ế ớ ; k
ết ấ
ỉ về ậ t ứ , v ệ àm ệ
ạ Đổ
mớ p
đ m tí
ệ t ố , tầm ì
à ạ , p ù ợp vớ từ
ạ đố t ợ và
ấp ọ ;
p pp
đồ
,k
t , ó t ọ tâm, t ọ đ ểm,
t ì và
ớ đ ợp
tt ể
và đà tạ à â
â t í, đà tạ

â ự , ồ
ỡ
â tà
ể mạ
tì
từ ủ ế t
kế t ứ s
p t
t ể t à
ệ
ă
ự và p ẩm
ất
ọ
ọ đ đô vớ à ,
ậ ắ
vớ t ự t ễ ,
àt
kết ợp
vớ
đì và
xã
t t ể
và đà tạ p
ắ vớ
ầ p tt ể k
tế - xã
và
vệ ổ ố ; vớ t ế
k

ọ và
ô
ệ; p ù ợp
ật k
ể p t t ể
và đà tạ từ
ủ ế t e số ợ s
tọ
ất
ợ và ệ
, đồ t
đ pứ
ầ số ợ
Đổ mớ ệ t ố
t e
ớ mở,
ạt,
t ô
ữ
ậ ọ , t ì đ và ữ
p ơ t ứ
, đà tạ
ẩ ó , ệ đạ ó
và đà tạ
ủđ
p t
mặt tí
ự , ạ
ế mặt t
ự ủ ơ ết t

,
đ m đ
ớ xã
ủ
ĩ t
p tt ể
và đà tạ
tt ể à

ò , ỗtợ ữ
ô
ập và
à
ô
ập, ữ
vù , m ề Ư t
đầ
t p tt ể
và đà tạ đố vớ
vù đặ ệt k ó k ă , vù
â t t ể
số,
ớ,
đ , vù sâ , vù x và
đố t ợ
í s
ự
ệ â
ủ ó , xã
ó

và đà tạ
ủ đ , tí
ự
ập ố tế để p t
t ể
và đà tạ , đồ t
và đà tạ p
đ p ứ
ầ
ập ố tế để p t t ể đất ớc.
Hai là, v t ò
t
sự
ệp đổ mớ ă
,
t à
ệ
và đà tạ
Để đạt đ ợ
ữ t à tự và để
t ì t ếp t t ự ệ m t
,
v tò ủ ự
ợ
ót ể
à ự
ợ
ò
ốt N
à

ập kế ạ , tổ ứ , ã đạ và
k ểm t ô v ệ ủ
t à v t
tổ ứ , sử
ồ ự sẵ ó để
đạt đ ợ
m t đổ mớ ủ tổ ứ
N
à
ữ
àm
vệ t
tổ ứ , đ ề k ể ô v ệ
ủ
k
và
t
ệm t ớ
kết
ạt đ
ủ ọ
t
ệm
t
ập kế ạ , tổ ứ , ã đạ và
k ểm s t
, tà
í , vật ất và
t ô t m t
ó ệ

để đạt đ ợ
m t ,m tv tò
t ọ , óp p ầ
ủ ế
ết đ
ệ
và sự p t
t ể ề vữ
ủ tập t ể Vớ
ứ t
ủ mì ,
đ mđ ơ
ề
v t òk
:
- Vai trò giao tiếp, quan hệ:
+ Đố vớ
à,
à
m t đạ ệ
tập t ể mà
đó
ằm ợp t , t ết ập và tạ ự
mố
ệ
+ Đố vớ
t
,
à
m t ã đạ

ẩ mự , ết
kết p ố
ợp mọ
ạ vớ
để ù t ự
ệ và à t à m t
ủ
135


đổ mớ
- Vai trò thông tin:
+
t ập t ô t từ ấp ớ để
ết ô v ệ ợp tì , ợp
+ ổ ế t ô t từ ấp t
x ố
ấp ớ
+
ấp t ô t
à
- Vai trò quyết định: N
à
nhân có vai t ò
ết đ , đâ à v t ò
tọ
ất ủ
N
à
ó

ề
ết đ và
t
ệm về ữ
ết đ
ủ mì
Nếu xét quan hệ giữ
ã đạo
và
i b ã đạ t ì p ơ t ức tác
đ ng chủ yếu là các mệnh lệnh và sức lôi
cuốn củ
ã đạo, mà sức lôi cuốn
à óđ ợ à
tà ă ,
tí và p ẩm
chất vốn có củ
ã đạo tạo nên.
Còn ở
i qu n lý chính là khâu ra quyết
đ nh qu n lý và sự
m s t, đ ều chỉnh k p
th i các quyết đ nh qu n lý của mình cho
phù hợp với yêu cầu củ đố t ợng qu n lý.
Ở đâ , ệu qu của sự t đ ng lại ph
thu c chủ yế và tà ă
ủ
i qu n
lý, còn các phẩm chất khác tuy có nh
ở

đến hiệu qu công việ
không có tính quyết đ
Là
i qu n
lý, việc tối quan trọng là sự nhận biết n i
dung và tiến trình của công việc, thu thập
thông tin và xử
t ô t t ớc khi ra
quyết đ nh qu n lý.
- Để t ự
ệ
m t ,
ệm v
đ ợ
, m t à
í t ở
ầ
t ự ệ
v t ò t ể sau:
+Đ m
sự
t à ,
ổ ủ
â v : Để à t à m t ô v ệ
t e
ó ợ
ất,
ô ầ
ó sự
t à N

sẽ k ô
t à
ô
ế
đặt sự
t à và
sứ k ỏe ủ
â v
và vò
ểm,
sự í
à đố t ợ mà
à
p
tìm k ếm sự t ợ
p và
ò t
t à ở ọ vì t ế ất t ết p

tạ

ọ ềm t và sự t à
+ ạ đề kệ t ậ ợ
ô
vệ
:N
p
ợp t ,
sẻ vớ
óm

sự ủ mì , vớ
ấp
ơ và vớ t à t ể â
v
t
đơ v Về
tắ , m t à
tốt p đặt ợ í
ủ tập t ể t
tí t à t ể V t ò ủ
à
vì t ế
ủ ế à v ệ tìm t ấ m t sự â ằ
ữ
ầ ủ đơ v ,
ầ ủ ấp
ơ và
ầ ủ
â v
+ K ơ ợ và t ết ập t
t ầ tập
t ể: Đạ đứ tốt và t
t ầ tập t ể à
t à p ầ
ủ ế ủ m t óm B
ất ủ t
t ầ tập t ể ó t ể à sự
ệt
tì
ứ

k ở,
ữ
kết
àm ài
ò , sự v t í
Nó ó t ể ắt
ồ từ
sự
tâm ù ỏ ủ
à
m t ó
t
à , m t ứ vẽ à
ớ
t
t ô
, sự
tâm ù ỏ…
óm ạ , ữ
à đ
t ể ệ sự
tâm p
đ ợ t ế à đủ để
â
v
t ấ đ ợ
à
ó
tâm
đế ọ ừ đó, â v

sẽ ết ò
ết
sứ vì ô v ệ
+
ề đạt sự
ể
ết, k
ệm: N
tà ă
t
à
ề t
để
t ệ ,p t
ă
ự ấp ớ ủ mì , t ề
ọ
ữ
ể
ết, k
ệm
t â s
ọ ó t ể từ đó mà p t t ể ơ
í
à đ
à ,
đã đà tạ đ ợ
t
t ế mì t
t ơ

, m t â vật ó đủ k
ă
đ ợ t ă tế ,đề à à
ó
ĩ
kích thích nhân v
ơ
+
s ốt t
v ệ xử tà ệ
à
tí
v ợt t
t
đế vớ
ữ
à
ó mố
ệ tốt và
ô
ố đ ợ
t tm ũ
tít ệ
ủ
â v n.
ố
t ế ớ
à
,
t đ

ủ
tì t à ầ ó , ớ

trì

136


ể s
ề k
tế t t ứ ,
mạ
về ô
ệ t ô t và t ề
t ô tạ
ót mv tò
mớ : G
vừ à đ
ự
vệ
vậ à
ề k
tế t t ứ , vừ à ạ
tầ xã
v ệ ì t à xã
t
t ứ - đó à ề
đặt t
ơ sở
t í ứ vớ đ ề k ệ , k

ă và
ầ p t t ể ủ xã
mớ ; đ
tạ
m t ứ t
đ ạ
ủ
ệ t ố
t ế ớ,
vẫ ó sự t ố
ất về x t ế vậ đ
và p t t ể , đó
à: p ổ ập ó
, â
ất
ợ
, â
ủ ó
,
t ơ mạ ó
, ố tế ó
; đồ t
tạ
sứ ép
ệ
t ố
p
ó sự t
đổ t
đà tạ - ồ

ỡ và
ấp
xã
ữ
ó k
ă : àm v ệ
t e
óm, àm ô
â , àm ã đạ ,
ă đ
và s
tạ
p ù ợp vớ
ầ ủ xã
ệ đạ
Ba là,
vậ
đổ mớ ă
,t à ệ
N
t ớ ết ầ
ậ t ứ sâ sắ tí
mạ và k
ọ ủ
t ì đổ mớ ă
và t à
ệ
ề
Đâ k ô
p

à
ữ sử đổ , đ ề
ỉ
ỏ, đơ ẻ,
,m
tí
ề mặt Đâ à
t ì đổ
mớ “đ ” tớ tầ sâ
ất ủ ệ
t ố
, àm t
đổ ă
về
ất ủ ệ t ố
, để đ
ệ
t ố
m t t ì đ mớ , ệ
ơ , ất ợ
ơ ( e
ạp í
Tuyên giáo) Dự và
ế tố
:
ầ t ự
ệ đổ mớ đ
m t
về đổ mớ ă
:

- Đổ mớ t
, ậ t ứ , t ết về
, về sứ mạ
ủ
- Đổ mớ
đ ểm p t t ể
.
- Đổ mớ m t
- Đổ mớ và à
mạ
ó mô

t
- Đổ mớ
- Đổ mớ ơ
- Đổ mớ đ

và p
ếp tt ể
ự ồ

ơ

t ứ

ự p t

t ể
- Đổ mớ tổ ứ
ỉ đạ t ự

ệ
t ì đổ mớ
ầ t ự
ệ đổ mớ đ
m t
về đổ mớ t à
ệ :
- Đổ mớ ở tất
ấp, ậ ọ ,
ì t ứ
, đà tạ
- Đổ mớ đồ
về
,
ơ
t ì và p ơ p p
, đà tạ .
- Đổ mớ và â
ất ợ đ
ũ
và
v
- Đổ mớ và â
ế đ đã
tô v
ắ ề vớ â
ếđ t
ệm xã
ủ
à

- Đổ mớ và â
ấp ơ sở vật
ất, kỹ t ật ủ
ơ sở
- Đổ mớ ơ ế ạt đ
ủ
ơ
sở
, đà tạ
- Đổ mớ và à t ệ ơ ế
- Đẩ mạ xã
và xâ
ự xã
ọ tập
- ì t à đồ
và à mạ
ó mô t
ồm mô t
à t
, mô t
đì và mô
t
xã
t ì vậ
,
ó
ũ
ó
đề
ô t â t ủ

t ì và t ự ệ
ệm v ủ mì
ằm
t
đẩ sự
ệp p t t ể
t e
ầ mớ , ọ ô à
:
- ứ ất,
ết t ết ập
m t
tổ ứ ,
ết đ
m t
và
t ứ t ự ệ
Vì t ế, ọ ô à
ó ă
ự p ân
tí , p
đó và tổ
ợp
- ứ
,
ết tổ ứ
137


mọ

ạt đ

,
ết đ
p ơ t ứ sử
ồ ự ủ tổ ứ , t ự
ệ
sự p â
ạ,p â
ô vệ k
ọ
và p ù ợp
ế
, đò ỏ
p
ó ă
ự p â tí , vậ
t
tổ ứ
ứ
,
t
đẩ ,
t ề t ô và k ế k í
ó ệ
t
mọ tì
ố để t
đẩ tập t ể

đ à kết, àm v ệ ó ă s ất
- ứt ,
ô
ô s
đ ,đ
mứ đ và kết
t ự ệ
ô v ệ ủ tổ ứ B ết p â tí , đ
,s s
và đ
đ ợ k
ă đạt
đ ợ m t đề , t
x
k ểm t
m t đạt đ ợ t
tổ ứ .
- ứ ăm,
ọp
vậ
tố đ v ệ p t t ể
ồ
â ự
ủ đơ v
ầ đặt m t
p t t ể
ă
ự ,p tt ể k
ă ,k
vù

ĩ vự
â sự để t ự
ệ
ệm v
đà tạ và ồ
ỡ
ợp , p ù ợp vớ
ầ xã
,
ầ ầ t ết t
ĩ
vự
và đơ v
3. Kết luận
ót ể ó ằ
t ì đổ mớ ă
, t à
ệ ề
ó tầm
t ọ đặ
ệt,
t ự t ếp đế vậ
mệ
ủ đất ớ , ủ â t t
đ ạ mớ Bở vì, sứ mạ
ủ m t â
t , ă
ự ạ t
ủ m t ố
đ

ể mạ
từ
ồ
ự tà
, vố ,
đ
s
t t ứ , t í t ệ,
ồ
â ự
ất ợ
- à ă
ự tổ
ợp ủ
ữ t ế ệ
àm
ủ t ể vữ và , t
ậ , đầ
ĩ
ủ m t â t
Và đó p
à s p ẩm
ủ m t ề
t
t ế , ệ đạ Vì
t ế, đò ỏ sự t m
đô đ
ủ
àk
ọ đầ

à , à
ù
Ngày nhận bài: 29/4/2016

t t
đẩ
ớ tốt ất
t
đạ t ô
ệ đạ đã và đ
mớ , đò ỏ
p
t ếp
ậ và ết
p ơ p p và p ơ
đạ p ù ợp và ó ệ
ầ tất ế đặt
ệ
ợ
đ
ũ mà
t ô
đà tạ - bồ
ệ tốt m t
đ ạ
ệ

p tt ể t e
t ,

à
ót m

vậ
tệ

ề
ề
ệ

D vậ ,
à â
ất
àm ủ ế à
ỡ
ằm t ự
ủ đất ớ

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. B Giáo d và đà tạ (2012), “ i th o góp
ý Dự th Đề
đổi mớ ă
n, toàn diện
giáo d và đà tạo, nâng cao chất ợng
nguồn nhân lự , đ p ứng yêu cầu công nghiệp
hóa - hiệ đại hóa và h i nhập quốc tế”, B
Giáo dục và Thời đại số ra ngày 22/6/2012.
2. L X â
ớ (2012), “Đà tạo - Bồ
ỡng

cán b qu n lý giáo d đ p ứng nhu cầu xã
h i”, Kỷ yếu Hội thảo khoa học về đổi mới
ă
n toàn diện giáo d c Việt Nam - nhìn từ
ó đ qu n lý.
3. Ngh quyết 29 - NQ/TW H i ngh
ơ
Tám (khoá XI) về Đổi mớ ă
n, toàn diện
giáo d và đà tạo.
4. Trần Viết L (2012), “Phát triể đ
ũ à
giáo và cán b qu n lý giáo d t
đ ạn
hiện nay” Tạp chí Tuyên giáo, số 8 - 2012.
5. L X â
ớ (2012), “Đà tạo - Bồ
ỡng
cán b qu n lý giáo d đ p ứng nhu cầu xã
h ”, Kỷ yếu Hội thảo khoa học về đổi mới
ă
n toàn diện giáo d c Việt Nam - nhìn từ
ó đ qu n lý.
6.

ng Cán b Qu n lý giáo d c TP. Hồ Chí
Minh (2014), “ t t ể đ
ũ à
và
cán b qu

, đ p ứng yêu cầ đổi mới giáo
d và đà tạo”, Kỷ yếu Hội thảo khoa học,
tháng 4/2014.

Biên tập xong: 15/5/2016

138

Duyệt đă : 20/5/2016