Kinh nghiệm nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học - công nghệ cho giảng viên của một số nước trên thế giới và một số gợi ý cho Việt Nam

TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN

Số 16 (41) - Tháng 5/2016

-

Experiences of improving scientific and technological research for lecturers in some
countries in the world and suggestion for Viet Nam

r ờ

Đại họ
r ờ

–

Đại học Sài Gòn

Ph.D. Doan Thi Mai Huong
University of Labor and Social Affair
Ph.D. Nguyen Thi Thanh Binh
Sai Gon University
Tóm tắt
à bá
tr

ớ t ệ k
á tr ờ
ạ ọ
m tr
ạ

ệ

ệm â
ă lự
ê ứ k
ọ và ơ
ủ m t số á q ố
trê t ế ớ , từ ó
r
ữ

ệ
ả
ề x ất

vê
V ệt

Từ khóa: năng lực nghiên cứu khoa học và cơng nghệ, chất lượng đào tạo, giảng viên Việt Nam...
Abstract
The paper introduces the experience of improving scientific and technological research for lecturers in
some countries. Based on this analysis, this study suggests recommendations for Vietnamese
universities in this period.
Keywords: scientific and technological research, quality of education, Viet Nam lecturers...

t tr

ữ
â tố q
trọ

q ết
ất l ợ
à tạ là tr
ủ
ũ ả vê
ợ t ể ệ q
ă lự
ả dạ và ă lự
ê ứ
k
ọ và ơ
ệ ( CK &C ) Để
ả dạ tốt, ả v ê ầ tă
ờ
ơ tá CK &C
CK &C sẽ úp
ả v ê vữ t
về k ế t ứ
ủ m , ồ t ờ ó
t ếp ậ và
k ẳ
tr t ứ mớ
ó vấ ề âng

ă lự CK &C
ũ ả
v ê ó tầm q
trọ
ặ b ệt, tr
bố

ả
ơ
ệ t ơ t hiện nay.
Bài viết
r k
ệm nâng cao
ă lực nghiên cứu khoa học và cơng nghệ
cho giảng viên của m t số ớc trên thế
giới và rút ra m t số gợi ý cho Việt Nam.
Kinh nghiệm của Úc
r
ữ
ăm q , á tr ờ
ạ
ọ Ú
p át tr ể mạ
ể t ế tớ là
111


m t tr
ữ
ề
á dụ à
ầ t ế
ớ
ứ ạ
á tr ờ
ủ Ú tạ
các bả xếp ạ

á tr ờ
ạ ọ t ế
ớ
dầ v
lê
ữ v trí
Đạt ợ
ữ t à q ả à là ả
m t q á tr
p ấ ấ và p át tr ể ủ
á tr ờ
ạ ọ tr
vệ
à t ệ và
ắm bắt á p
p áp
ê ứ
ệ
ạ C ỉ r ê tr
ăm 2010, á tr ờ
ạ ọ và á tổ ứ
ê ứ tạ Ú
t về m t số t ề lê tớ 1 3 tỷ ô Ú
(k ả 1 38 tỷ ô ỹ) từ v ệ t
mạ
ó á
ạt
ê ứ ủ ọ tr
ăm 2010 C số à ũ
t ể ệ sự

p át tr ể mạ mẽ tr
ê ứ tạ
á tr ờ
ạ ọ và tổ ứ
ê ứ
ủ Ú
t sự t ật t ú v ó là,
ê
ứ ủ á tr ờ
ạ ọ tạ Ú
ếm
ế 2/3 t
ập ủ á
ạt
ê
ứ t
mạ tr
ăm 2010 Cá
k ả t
ập à t ờ
là d
á
tr ờ
ạ ọ ký t ỏ t ậ vớ á ố
t ợ
ó
ầ và á
ạt
t vấ
và á

ạt
lê q
Đầ t và lĩ vự
ê ứu chính
là b ớ
ú
ắ ủ ề
á dụ Ú
Vệ à k ô
ỉ úp ọ t về ữ
k ả lợ
ậ k ổ lồ mà ò t
út
á s
vê ,d ọ s
ê t í
ê
ứ từ mọ
trê t ế ớ K ô
ỉ ó
á
ê
ê ứ ók
ệm,
á
ả vê t m
mà â ò là
dà
tất ả á s
vê

ữ
trả
ệm tr
lĩ
vự
ê
ứ
k ô
ữ t ể ệ k át vọ tr
vệ
p át tr ể trê
ờ
ọ tập mà ò
â
á kỹ ă về làm v ệ
óm,
ă lự
ê ứ
á s
v ê và
ũ ả vê
Kinh nghiệm của Mỹ
Ở ỹ ệ
ó ệ t ố p ố
ợp rất ặt ẽ ữ tr ờ
ạ ọ -vệ

ê

ứ - ô

ệp Để ó m t ệ
t ố
vậ , ò ỏ m t q á tr
k á
lâ dà
ăm 1980, từ ữ mố l
ạ
tr ớ sự sụt ảm ệ ă sả x ất và
sứ ép ạ tr
từ
ật ả và â Â ,
Q ố
ỹ t ô q Đạ l ật
le
e Đạ l ật à , lầ ầ t ê á
tr ờ
ạ ọ
ợ p ép ậ bằ sá
ế ố vớ
ữ
kết q ả t
ợ từ
nhữ
ô
tr
ê
ứ d
í
q ề
ê b

ỗ trợ ụ í
ủ Đạ
l ật à là tạ
á tr ờ
ạ ọ
p ép á ô t ủ
ỹ sử dụ
á p át m
sá
ế ủ á tr ờ
ạ
ọ ể k ếm lợ
ậ
ữ
ăm s
ó,
Q ố
ỹ ũ g thông qua
ề ạ
l ật k á
ằm t ú ẩ sự ợp tá
ữ
á tr ờ
ạ ọ và à
ô
ệp
ự r ờ ủ á ạ l ật ó
làm
mố q
ệ ữ á tr ờ

ạ ọ và
à
ô
ệp trở ê ắ bó ặt ẽ
t vấ ề lớ
ằm ủ
ố mố l ê
kết ữ tr ờ
ạ ọ và ô
ệp, ó
là vấ ề t
mạ ó á p át m
k
ọ V ệ à ò ỏ p ả p át tr ể
ả
ê ứ
bả và
ê ứ ứ
dụ , ũ
ó sự p ố ợp ặt ẽ
ữ á
à k
d
vớ tr ờ
ạ
ọ Ở ỹ, á tr ờ
ạ ọ tm r
ữ
lý t
ết, t ự

ệm, p
p áp ô
ệ mớ , ò
ớ k
d
ó ữ k ế t ứ ụ t ể về t ếp t , kỹ
t ật sả x ất, k ả ă t
mạ Cá
tr ờ
ạ ọ tập tr
và á
ê
ứ , p át m
bả , ò k vự k
d
ầ t
ề
và ứ dụ và
p át tr ể , ả
p ố ợp ặt ẽ vớ
ể
p át m
từ p ò
t í
ệm trở t à
ữ í , p ụ vụ x
Kinh nghiệm của Nga
ạt
ê ứ k
ọ và

ô
ệ l ô là m t
ạt
q
112


trọ
ủ á tr ờ
ạ ọ ở
r ớ
â , d
ê tắ tổ
ứ
ạt
ê ứ k
ọ ở á tr ờ
ạ ọ
ở
k á
ề s vớ
ê tắ tổ
ứ
ạt
ê ứ k
ọ ủ
á tr ờ
ạ ọ ở á
ớ p
â ,

do thù l
á
ạt
ê ứ
k
ọ t ấp ê á
ả vê
t ật
sự
trọ
ô tá
ê ứ k
ọ
ê ứ k
ọ và ô
ệ p ụ
vụ ủ ế
v ệ bả vệ l ậ á t ế sĩ,
số l ợ
ê ứ s
và số l ậ á t ế
sĩ
ợ bả vệ tă
, t
ê
ất
l ợ
ủ ạ
số á l ậ á t ấp, số
l ợ

á
ả vê ,
ê ứ v ê và
á ô tr
k
ọ
ất l ợ
ợ
công bố ảm r ớ t
à , á
tr ờ
ạ ọ ở
dầ
ể s
mô
á tr ờ
ạ ọ
ê ứ ,
mạ l ớ á tr ờ
ạ ọ
ê ứ
ợ
t à
Đặ
ểm
bả ủ á
tr ờ
ạ ọ
ê ứ là:
-C

ấp
ờ ọ
ữ kế
t ứ , kỹ ă
ê ứ k
ọ và ô
ệt ô q
á
ạt
t ự t
ờ ọ tí
ự t m
và á
ạt
ê ứ k
ọ
và ô
ệ
ạ
số ả v ê t m
và
ạt
ê ứ k
ọ và
cô
ệ,
â là
ệm vụ q
trọ
à

ầ tr
á
ệm vụ ủ
ả
viên.
- Q ố tế óa ạt
ê ứ
k
ọ và ô
ệ, k ế k í
á
ả v ê v ết bà
á tạp í q ố tế
và t m
và á
ê ứ k
ọ q ố tế
K
ệm ủ á tr ờ
ạ ọ
lớ ở
t ấ ầ ó ữ t
ổ
tr
tổ ứ á
ạt
ê ứ , ệ
t ố q ả lý, í sá
á b , mố q

ệ ữ
ê ứ k
ọ vớ t ự t
sả x ất và q á tr
à tạ
r
tổ ứ
ạt
ê ứ
và q ả lý ầ tă
ờ
ô tá bả vệ
q ề tá
ả và sở ữ trí t ệ, ầ ó sự
t ẩm
bê
à và t ẩm
q ố tế
á ô
tr
ê ứ k
ọ và
ô
ệ, t m
và ệ t ố q ả lý
ất l ợ và t ê
ẩ q ố tế
Tro
í
sá

á b , ầ
ề r
ê tắ ỗ trợ mụ t ê
ữ
à
k
ọ làm v ệ
ệ q ả, trả t ù l
t ả á
á
à
ê ứ Cầ ó
tr
ỗ trợ á
à
ê ứ trẻ
và á
ả
v ê trẻ tí
ự t m
ê ứ k
ọ Cá tr ờ
ạ ọ
ầ t m
và t tr ờ
á
àk
ọ t ế ớ và t
út á
ê

à
ầ trê t ế ớ ợp tá t m
ê
ứ k
ọ và ô
ệ
Để tă
ờ
mố q
ệ ữ
tr ờ
ạ ọ vớ á lĩ vự ủ ề
k
tế, á tr ờ
ạ ọ ở
xâ dự
mố q
ệ ô bê ù
ó lợ
ố q
ệ à ó t ể
ợ xâ dự t ô q
v ệ t à lập á p ò t í
ệm ủ
tr ờ
ạ ọ tạ á xí
ệp, tổ ứ
t ự tập
s
v ê , ọ v ê tạ á xí

ệp, mờ á
ê
ớ
dẫ
t ự tập
s
v ê , ọ v ê , mờ
ê
t m
ả dạ m t số k ó
ọ ặ b ệt ố q
ệ à ót ể ợ
t ự
ệ t ô q
ợp tá
ê ứ
ữ tr ờ
ạ ọ và á xí
ệp, t ô
q
vệ t
mạ ó
á kết q ả
ê ứ
r
ấ tổ ứ ủ á
tr ờ
ạ ọ
ầ
ó

ữ
b p ậ
ê ứ k
ọ p ụ vụ trự t ếp
p át tr ể k
ọ và ô
ệ
Một số gợi ý cho Việt Nam
Q k
ệm â
ă lự
ê ứ k
ọ ô
ệ
113


ũ ả v ê ủ m t số ớ trê t ế
ớ, ữ
ợ ý ó t ể rút r
V ệt
Nam là:
- Cầ xó bỏ sự bất ập ữ v ệ
ê ứ và ả dạ tạ á tr ờ
ạ
ọ
ệ
tạ ầ ết á tr ờ
ạ
ọ , ạt

ê ứ
ợ
ũ ả
vê
ú trọ , ò
ặ
về
ả dạ
ê ạ
ó, số l ợ
ả
vê t m
và ợ t m
ê ứ
k
ọ k ô
ề , m t tỷ lệ k á lớ
tr
số ó
t ật
ệt t
và s mê
ê ứ , v t ế,
ề ô tr
ê
ứ vẫ ò ạ
ế về ất l ợ
- ă
ờ sự ắ kết ữ
ê

ứ và ả dạ , ệ
v ệ ắ kết, sử
dụ
á kết q ả
ê ứ p ụ vụ ả
dạ và ọ tập ò
ợ
ệ q ả,
ề tr ờ
ợp
ờ
ả
dạ vẫ
ả dạ ò
ờ
ê ứ vẫ
ên
ứ m t á
lập, tá rờ
.
- â dự
á
ế
t ùl
ợp lý
ố vớ
ũ ả vê t m
ê
ứ k
ọ ,

vậ mớ ó t ể k ế
k í
ọ tí
ự t m
ê ứ , bê
ạ
ó ầ tă
ờ
ữ
sở vật
ất
ạt
ê ứ k
ọ và
ô
ệ tạ á tr ờ
ạ ọ
- â dự
ữ
óm
ê ứ
mạ
tr
á lĩ
vự mà á tr ờ
à tạ và
ê ứ Q ố tế á
ạt
ê ứ k
ọ và ô

ệ, xâ dự
ế í sá
ằm
k ế k í
á
ả v ê v ết bà
á tạp í q ố tế và t m
và á
ê ứ k
ọ q ố tế
- ă
ờ
ô tá bả vệ q ề
à

ậ bà : 21/4/2016

ê tập x

tá
ả, ầ ó sự t ẩm
bê
à và
t ẩm
q ố tế á ô tr
ê
ứ k
ọ và ô
ệ, t m gia vào
ệ t ố q ả lý ất l ợ và t ê

ẩ
q ố tế
- ă
ờ sự
ớ
ê
ứ k
ọ tr
á tr ờ
ể ắ á
ê ứ vớ
ữ
ê ầ ủ t ự
t
ủ
à và t à x
ă
ờ
p ố ợp tr
ê ứ k
ọ
ữ
á tr ờ vớ á d
ệp ũ
á
q
q ả lý ể â
ệ q ả
ủ á ô tr
ê ứ

- ạ
ề kệ
ả vê t m
ê ứ k
ọ ó
ề
t ếp xú , t m
ữ
ạt
ê
ứ , á
t ả ở á
p
tr
ớ và á
ớ ó ề k
ọ và á
dụ p át tr ể , tă
ờ tổ ứ á
,
t ả k
ọ q ố
, q ố tế
Cầ mở r
q
ệ ợp tá vớ á tổ
ứ k
ọ và á tr ờ , v ệ
ê
ứ , á

àk
ọ
tí trê t ế ớ
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nguy n Minh Khải, Bùi Ngọc Quỳnh, Gắn
khoa học với thực tiễn: Kinh nghiệm của một
số nước và bài học cho Việt Nam, 2013.
2. Harman, G., Hayden, M. and Nghi Pham, T.
(2010). Reforming Higher Education in
Vietnam: Challenges and Priorities. In G.
Harman, M. Hayden, and T. Nghi Pham Vol.
29, (eds), Springer.
3. Doãn Th
và ồng nghiệp (2015),
Giải pháp nâng cao năng lực nghiên cứu
khoa học và công nghệ trong lĩnh vực lao
động - xã hội cho đội ngũ giảng viên các
trường đại học thuộc Bộ Lao động - Thương
binh và Xã hội (Đề tài cấp b ).

: 15/5/2016

114

ệt ă : 20/5/2016


TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN

Số 16 (41) - Tháng 5/2016

Enhancing research and self-training conducted by the lecturers of musical
specialization

Ph.D. Pham Ngoc Doanh
Van Lang University
Tóm tắt
ệ
ữ

ê
ê
â

vự

ê

ứu sâu về á lĩ vự k
u
à t
b ểu d ễ và s p
ứu t ê á lĩ vự lý luậ về
ệ t uật b ểu d ễ â
,s p
â
, tâ lý
â
, ỹ
â

và xã ộ
â
sâu ơ
ứu về lị sử u
à và p ơ p áp s p
u
à

C ú t ó t ể ểu ằ , q t ì
ứu bằ p ơ p áp luậ k
dẫ tớ
ữ t à
ơ t
ả

đà t s u đ
là ột q t ì tự đ sâu và
ây là ột q t ì
ợ ở, q t ì tự
ê
lĩ vự lý luậ và t ự à

â

là
, á dụ
ữ là á lĩ
ơ tá
ê
ứu à từ đó sẽ

Abstract
The in-depth study of the specialized scientific domain of performance and musical pedagogy is the
research in the fields of art theory of musical performances, musical pedagogy, musical education,
musical psychology, musical aesthetics and musical sociology. Going further is the domains of research
on professional history and method of professional pedagogy.
We can understand that the process of postgraduate education is a procedure of self training deeply on
the research with scientific methodology. This is a suggestive and self-arranged process from which the
success of both domains theory and practice will arrive.
Keywords: promote research, self- training

s spe al za

1.
ế kỷ XXI, ớ
ữ
ê
ứu l ê
à về á dụ â
đã
đ ợ
ở ộ tê p
v t à t ế ớ
ồ t ,vệ
ê ứu sâu về á lĩ
vự k
u
à
t
b ểu

d ễ và s p
â
ũ
ất p át

t ể
ó là v ệ
ê ứu t ê á lĩ
vự lý luậ về
ệ t uật b ểu d ễ â
,s p
â
, á dụ
â
, tâ lý
â
, ỹ
â
và xã ộ
â
số đó, ó
lĩ vự đ sâu ơ
lĩ vự
ê
115


ứu về lị sử uyê
à và p ơ
p áp s p

uyê
à
ố vớ v ệ đà t s u đ
về â
ở ệ t ố
á dụ đ
ệt
Nam, chúng ta có các ì t ứ đà t
s u:
/ à t t
sĩ b ểu d ễ
b/ à t t
sĩ s p
b ểu d ễ
/ à t
sĩ Â
( ý
luậ â
)
R ê vớ bậ đà t t ế sĩ, ở
ỉ
đà t
u là TS N ệ
ậ
ớ
bà v ết ày, ú tô
ỉ bà ở ó
độ đố vớ á
uyê
à

b ểu d ễ
C ú t ó t ể ểu đó là
lĩ vự
ê ứu:
a/
ê ứu về lý luậ
ệ t uật
b ểu d ễ
b/
ê ứu về lý luậ s p
b ểu
dễ â
vậy, dù đà t
á
ệ sĩ và
ả v ê ở bậ s u đ
t ì
vê
và
ê ứu s
đều p ả
ê ứu lý
luậ và t
t ự tế, đó là sự k ở đầu ủ
đ
ê ứu k
ệ t uật
â
vậy, dù là
b ểu d ễ

y
s p
b ểu d ễ t ì
đều
p ả
ê ứu về lý luậ
uyê
à
ữ lý luậ b ểu d ễ và s p
uyê
à
ày đ ợ s sá bở á
k
lê
à
: á dụ
â
, ỹ
â
, tâ lý
â
và xã ộ
â
… ự tá độ bổ
t ợ ủ k ế t ứ từ á
à tê
úp t
ểu sâu ơ quá t ì
ì t à t t ứ
t à dệ

lĩ vự â
, v ợt
k ỏ k uô k ổ d y
ề t uầ tuý
ây là ột quá t ì đẩy
ô
tá
ê ứu k
uyê
à ,
quá trì
ày úp
lý ả
đ ợ
ữ
ệ t ợ xảy
t
quá
t ì đ sâu và
ệ t uật b ểu d ễ và

úp
t ầy lý ả đ ợ
s , s
vê
ữ yêu ầu
tí
t ừu t ợ
ủ
ệ t uật b ểu d ễ k

d ễ tấu á tá p ẩ â
ó á
k á , từ ểu b ết t ê ,
ệ sĩ ó t ể
uyể s
t
t á ả xú ủ t í tuệ
và quá t ì b ểu d ễ
ì vậy, v ệ đ sâu
ê ứu k
sẽ úp
ả vê á
uyê
à b ểu d ễ â
đ ợ t
bị t ê
ữ
p ơ
p áp k
t
s p
â
ừ
đó,
d y l
ợ
ở
s
vê
p ơ p áp

tập đú , t
k ả
ểu b ết và t
tí độ lập, sá t
s
vê t
quá t ì d ễ tấu
ừ đấy, ú t ó t ể ểu ằ , quá
trì đà t s u đ
là ột quá t ì tự
đ sâu và ô tá
ê ứu d ớ sự
ớ dẫ ủ “ á bộ
ớ dẫ k
” ự ớ dẫ t e p ơ p áp luậ
k
là ột quá t ì
ợ ở, quá t ì
tự sắp xếp à từ đó sẽ dẫ
đ tớ
ữ t à
ô t
ả
lĩ vự lý
luậ và t ự à
2.
k
về s p
â
, ếu ả v ê

ỉ là
ệ sĩ b ểu
dễ
ỏ t ì
đủ ì k
uyể tả
k ế t ứ tớ
, ả vê k ô
ữ p ả “t ị p
”
s
v ê (đây
là yếu tố ầ kỹ t uật, kỹ
b ểu d ễ )
bê
đó, ả v ê ũ
ầ
p ả p â tí , ả t í
là s
s
v ê ó t ể lĩ
ộ đ ợ
ữ kế
t ứ , ô
ữ vố đã ất t ừu t ợ
ủ
ệ t uật b ểu d ễ
Bở vậy,
ầ bồ
d ỡ

kế t ứ
u
về â
và
ữ kế t ứ
uyê sâu về
ệ t uật
b ểu d ễ , về s p
â
ự kết ợp
ữ
ữ k
ệ b ểu d ễ tí lũy
đ ợ qu
ều
t á vớ
ữ kế
t ứ lý luậ sẽ úp
ả vê
d y uyê
à
ó t ể lý ả
116


s
ữ
ệ t ợ
ụ t ể t
b ểu

d ễ , sự độ lập t
t duy b ểu d ễ , sự
sá t t
ệ t uật b ểu d ễ … ây
là đò ỏ bắt buộ đố vớ
d y
ể ó đ ợ
lự
ả d y tốt,
ả vê ầ t
ô tác
ê ứu k
t
xuyê , ột
á
óýt ứ
ằ út đ ợ
ữ t
t ứ bổ í
v ệ p át t ể sự
ệp s
p
â
ủ bả t â
ặ b ệt đố
vớ
ữ
à đặ t ù
â
và

ột số à đặ t ù k á
Qu
ều
ô tá
ả d y và
là
ô tá quả lý đà t ở á
vệ ,H vệ â
, ộ vớ tì
ì
t ự tế
ê ứu k
t
á ơ sở
đà t
ày, t e t ể ý ủ tá
ả v ết
bài này, G ả v ê d y uyê
à â
ở á H vệ ,
v ệ , á khoa
uyê
à ở ột số t
đ
à ở ệt
ê
ú ý á vấ đề ụ
t ể s u:
-Ở ớ t ,vệ
ê ứu â

ủ yếu là kế t ừ
tập ở á
ớ tê
tế tê t ế ớ, ê
d y p ả
t
xuyê đ sá , t uy ập I te et
để t
ứu ữ t l ệu ớ
ất ủ t ế
ớ về uyê
à
ủ bả t â
ì
đ
t ự t ếp ả d y
- Hà
đị kỳ à s át l
á
tì
ả d y và bổ su
ữ tà l ệu
ả d y ớ t
ớ và quố tế
- Gả
vê ầ t
v ết ác
ô tì
ê ứu uyê đề về à
ề, á t

luậ t
á ộ t ả ủ
k
và ủ
vệ , H vệ
ặ
b ệt
ú t
lý ả á
ệ t ợ ,
k uy
ớ ,tà l u ủ â
t
ớ d ớ ó độ lý luậ t ếp t u từ á
ớ ó t uyề t ố đà t â
lâu
đ ở âu Âu, C âu Mỹ
-Gả vê ầ t
v ết á bà

bá
uyê
à
á t p íâ
và á t p í k
k á
ả
d y
uyê
à ,

ả vê ầ t ể
ệ dà dự
s
vê
ữ tá p ẩ đ ơ đ
ớ
ủ á
sĩ sá tá
ệt
và t ế
ớ G úp s
v ê t ếp ậ vớ p
á b ểu d ễ ủ á
ệ sĩ ớ
à
tớ b ểu d ễ ở ệt
- ều đặ b ệt qu t
là ú t
ê ứu ữ d ễ b ế tâ lý ủ
s
qu t ự tế ả d y ừ
ê ứu
sâu ày t sẽ b ết đ ợ v ệ t ẩ t ấu t
t ứ ủ
v ê qu b ểu d ễ
t ế à .
3. T ế kỷ XX, “t duy đơ
ả ” ày
à bộ lộ ữ bất ập, ữ
ế

và s lầ
ủ ó k ế
không nhậ
đ ợ tí p ứ ợp ủ á
dụ
â
ó
u và á dụ
b ểu d ễ
ụ ó ê
C í vì vậy,
“t duy p ứ ợp” t ở t à
ột quá t ì
tự è luyệ , tự
ê ứu tất yếu t
t
đ
ày y, k
ột
ệ sĩ uố
t ởt à
ột à s p
đã ó ,
ê
ứu k
uyê
à là ột vấ đề t ết yếu ằ
â
lự s p
ủ

ả vê
ở á
vệ , H vệ t
ệt
ể t uyề đ t đ ợ t t ứ và ữ t ả
ệ về
ệ t uật b ểu d ễ
s
vê , ú
t p ả luô
ớ ằ , s
v ê là ột
- ột t ự t ể số
và luô vậ độ , t duy và sá t
H
ó t ể t ế bộ
, t ế bộ ậ , ó t ể
ắ lỗ và ó t ể ó ữ đột b ế t
sự t ế bộ C í vì vậy, v ệ t uyề t ụ
k ế t ứ và t ếp t u k ế t ứ về
ệ
t uật b ểu d ễ là ột quá t ì “t duy
p ứ
ợp” và k d ễ b ế t
vệ
t uyề t ụ và t ếp t u ữ sá t vĩ đ
ủ
t
lĩ vự
ệ t uật

b ểu d ễ â
t ìp ả đ ợ
ểu
117


ột quá t ì
“t ể k
ột lý t uyết,
ột l
, ột t í t ứ luậ về tí p ứ
ợp để ó t ể ậ b ết
”
ều
đã qu , p ơ p áp
ả d y uyê
à ở ệt
ủ
yếu vẫ dự và p ơ
p áp “t uyề
ề t ự t ếp”
vậy,
ú
t đã
k ô đ t đ ợ vị t ế ủ
ột
ả
vê t
lĩ vự t t ứ k bả t â
ột ả v ê â

vừ là
ệ sĩ, vừ
là ột t í t ứ
ể đ t đ ợ ụ đí đó, v ệ t u dồ
á
ặt k ế t ứ k á sẽ bổ su
ột
á
ữu í
quá t ì
ả d y Cá
lĩ vự ầ t ết
ột t duy p ứ ợp
đó là:
a) Kiến thức về khoa học xã hội nhân văn
ày
y, k
á
ô kế t ứ
u
ủ á
à k
xã ộ –
â v đã ả
ở t ự t ếp đế á bộ
ô
uyê
à
và t
ê á

ô
k
uyê
à t ì v ệ t ếp ậ
vớ k tà t t ứ ộ lớ về
ày đố vớ á ả v ê là đ ều ầ t ết
ất
ê , ữ
à k
ày ỉ
là ữ
ơ sở ề tả
ủ t t ứ
u ,
ó óv tò“ ì k ó ”t
vệ
t ếp ậ
ữ t t ứ về v
,
ệ
t uật ú
ơ đó là ột á t ếp ậ
ệ t uật từ
, sự ểu b ết t ấu
đá về
b) K ế
về vă óa
ệ
ậ
Â

là ột bộ ô k
đặ
t ù, vì vậy ữ k ế t ứ về v
ó
ệ t uật sẽ là ột uồ bổ su qu
t
kế t ứ ủ
ột
ả
vê
uyê
à
ựt ể ệ
ữ
ì
t ợ
ệ t uật t
â
ó lê
qu sâu x từ t duy về á đẹp, b ểu
t ợ
ủ v
, ó ũ bắt uồ từ
ữ
ì t ợ về t ê
ê , về
và uộ số xã ộ
ếu ữ

ểu b ết ất đị về v

ó v
ó
ệ
t uật, t í t ở t ợ
ủ
t ầy sẽ dễ
bị “k ô ứ ”, t ếu tí sá t và x
vớ uộ số xã ộ C í vì vậy, ữ
k ế t ứ về v
ó
ệ t uật sẽ úp
ả vê
uyê
à t à dệ
ơ t
ệ t uật b ểu d ễ và t
á t uyề đ t ủ ì
s
vê .
) Kế
về
lý
ế
lị sử p
í
Â
là ột bộ ô
ệ t uật
đ ợ dự và sự t ể ệ ủ â t
 t

t
â
đ ợ tổ ứ ột
á k
bở
ữ lý t uyết và ơ
ấu tổ ứ ủ â
t
bả t â
ỗ tá p ẩ Cá
ô kế t ứ â
lý t uyết, lị sử, p â tí â
…
sẽ là sá
õ ộ du
ủ tá p ẩ , úp
ả vê
uyê
à
ểu
đú và t uyề đ t ệu quả
s
ữ
ô k ế t ứ ày
t
ó ữ ý ệ
tí lị sử, tí
dâ tộ , tí b ểu ả , tí k
t
ấu t ú tá p ẩ …

ều ày ũ t
nên nhữ ý
ĩ p
á
ủ tá
ả,
tá p ẩ và
ệ t uật b ểu d ễ
đó
ót ểt ể ệ
ữ t duy t ết
,t
duy về t ẩ
ỹ
tí
á dụ
t í
ả và t ế ệ t ẻ s u ày ủ
sá
t
à
d y là ột t ự t ể
sá t t ứ
y là sứ ả
á tà
t
tá p ẩ .
d) K ế
về
ữv

ọ
B ớ s
t ế kỷ XXI, để ó t ể ộ
ập sâu vớ t ế ớ t
á dụ â
uyê
ệp, t
đà t
á
ệ sĩ b ểu d ễ ,
ả vê t á
H vệ ,
vệ ầ t
bị
ì
ữ k ế t ứ tố t ểu về
ữ và
t
G ả v ê ầ p ấ đấu tớ ột
t ì độ
ữ (t ế A ) đủ để đ
và ểu ữ t l ệu t ê t ế ớ v ết về
118


à
độ
ớ â

ề ủ

ì
ều ày sẽ úp
luô ập ật đ ợ vớ
ữ bế
ề
ệp luô đổ
ớ ủ t ế

õý
ĩ ủ v ệ đà t
,
ê
ứu s
t
vệ
â
ơ
ất
l ợ độ
ũ ả d y các chuyên ngành
â
, đặ b ệt là độ
ũ á bộ ả
d yở á
vệ , H vệ , á k
ệ t uật ở á t
đ
à
t
ệt

ơ ử t ế kỷ qu , ù vớ sự
t ở t à
ủ ề â
ệt
,
ếu
ệ t uật b ểu d ễ á
uyê
à
đã ó sự óp sứ ủ t t ứ t à d ệ ở
bậ s u đ
, y v
â
ệt
sẽ đ t đ ợ
ữ t à tựu
ơ ,
ữ p át t ể v ợt bậ ó t ể ộ
ập
đ ợ vớ k u vự và t ế ớ

ữ

sự t ợ úp ủ
ô
ệ
t ô t
I te et, t v ệ đ ệ tử…
sẽ bổ su
ữ

t ô
t về
uyê
à , ữ
ộ
ị, ộ t ả và ữ
ô tì
ê ứu ớ đ ợ ô bố
ủ á
uyê
à
à
,
ả v ê chuyên ngành ò đ ợ bổ su
t ê
ữ kế t ứ
ớ về p ơ p áp
b ểu d ễ
á tá p ẩ đ ơ
đ
ớ
đ ợ á
sĩ t ế ớ sá tá qu sự
t ợ úp ủ I te et, qu
ữ t l ệu
nghe và nghe
ì (C ,
…) đ ợ
uyể tả từ I te et…
4. ể ó t ể ó đ ợ

ột ất l ợ
đà t
t ơ đ ơ vớ t ì độ á
dụ â
quố tế và k u vự , v ệ
à
t ệ và â
ất l ợ
ủ độ
ũ
ả d y các chuyên ngành ữ ột vị t í
quyết đị
Cô tá
ê ứu lý luậ
ằ
â
kế t ứ
t ầy
ơ lú à ết đ
là t ử t á đố vớ
á dụ â
ở ệt
ệ
y
C ú t ầ xá đị đ ợ tầ qu
t
ủ v ệ đà t s u đ
á
chuyên ngành í là v ệ u
ấp t

t ứ t à dệ
ứk ô
ỉ dừ l v ệ
d y
ề
lâu y ừ đó ú t t ấy
ày

ậ bà :

/4/2016

T

T

1. Edgar Morin (2005), N ập
ưd p
ợp (Introduction à la pensee complex), Chu
ế Á , C u u C dị ,
K ê
Í b ê tập và ớ t ệu, xb
t ứ và
Editions du Seuil-2005.
2.

ụy
(
Nam, xb Â

3.

uyễ
ị
u
p
a ư
v p
Â

),

ượ sử
(
),
ệ Na v
p

4. Paul Michel (1974), N ữ
G dụ
, xb Â
5.

B ê tập x

119

ệ
N
Na

: 5/5/

ệ
í
, xb

ơs

lý ọ về
Bud pest.

Â

(
), Hợp
ý l ậ P b
ế kỷ XX, tập , xb ệ Â

6

uyệt đ

ệ

:

lệ
ệ

/5/

6