GIỚI THIỆU MỘT SỐ PHONG CÁCH ĐIÊU KHẮC CHÂU ÂU TIÊU BIỂU
Điêu khắc châu Âu đã xuất hiện từ rất lâu và phát triển rất nhiều trường phái dọc
theo chiều dài lịch sử. Những phong cách đó đến giờ đã trở thành tiền đề, tư liệu cho
nghệ thuật điêu khắc ngày nay. Hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu những phong cách
điêu khắc châu Âu tiêu biểu nhất.
TỔNG QUAN VỀ ĐIÊU KHẮC CHÂU ÂU
Nền điêu khắc phương Tây được hình thành từ thời Đồ đá và phát triển đến thời điểm
hiện tại. Tầm ảnh hưởng của nghệ thuật điêu khắc phương Tây không chỉ gói gọn
trong các nước châu Âu. Các nước thuộc địa của phương Tây như Bắc Mỹ cũng chịu
ảnh hưởng sâu sắc không kém. Chính vì thế, điêu khắc châu Âu nổi tiếng và lan rộng
ra rất nhiều vùng lãnh thổ.
Từ thời cổ đại đến nay, điêu khắc phương Tây đã trải qua rất nhiều quá trình đổi mới.
Nào là trường phái cách điệu hóa cho đến trường phái tả thực. Tất cả đều là do óc
thẩm mỹ, tiêu chuẩn về cái đẹp thay đổi theo thời gian. Thông thường, thợ điêu khắc
sẽ quan sát hành động của cơ thể người. Sau đó sẽ quyết định góc độ và tỷ lệ lý
tưởng để khắc họa. Từ đó, họ mới bắt đầu anh hùng hóa, bi kịch hóa… tác phẩm. Tuy
nhiên, những hiệu ứng này được họ tiết chế đến mức thấp nhất.
Điêu khắc phương Tây trải qua rất nhiều quá trình với trường phái khác nhau.
Phong cách điêu khắc của Hy Lạp và Rome và thời kỳ Phục Hưng ưu tiên miêu tả
thực. Tuy nhiên, sang đến thế kỷ XX, trường phái trừu tượng lại lên ngôi và thắng
thế. Từ đây, hai loại hình điêu khắc tượng mới xuất hiện. Đó là điêu khắc động và
điêu khắc không gian 3 chiều.
ĐIÊU KHẮC CHÂU ÂU THỜI KỲ PHỤC HƯNG TẠI Ý
Sẽ thật là một thiếu sót lớn nếu chúng ta bỏ qua nghệ thuật thời đại Phục Hưng. Diễn
ra vào thế kỷ XV, thời kỳ này đánh dấu sự khôi phục lại nghệ thuật cổ điển tại Ý.
Một điều đáng nói là mặc dù điêu khắc theo phong cách cổ điển nhưng các nghệ nhân
thời kỳ này lại không có một tác phẩm cổ điển nào để tham khảo. Đây cũng chính là
thời kỳ sản sinh ra các bức tượng ấn tượng cùng những nghệ nhân nổi tiếng. Nào là
những Michelangelo, Donatello cùng các tác phẩm để lại cho hậu thế như tượng
David, Pieta…
CÁC ĐẶC ĐIỂM CHÍNH
Ngay từ lúc bắt đầu, nghệ thuật thời kỳ này còn ít bị ảnh hưởng bởi các trường lớp.
Thay vào đó, những tác phẩm của từng cá nhân riêng lẻ định hình cả một trường phái.
Đặc điểm quan trọng nhất của nghệ thuật Phục Hưng chính là sự tả thực. Điều này
còn được thể hiện rõ nét hơn qua điêu khắc đá. Các vật dụng đương thời như quần áo
hay giải phẫu học đều được chế tác bám sát thực tế.
Đặc điểm quan trọng nhất của nghệ thuật Phục Hưng chính là sự tả thực.
Kể từ sau khi sự suy tàn của Rome, điêu khắc Hy Lạp cổ chưa bao giờ bị lãng quên.
Thời kỳ phục hưng lại những giá trị cổ điển được bắt đầu vào khoảng thời gian của
Nicola Pisano. Đó là vào giữa thế kỷ XIII và kéo dài đến thế kỷ XV. Thời gian đầu
của thời kỳ còn bị chi phối bởi nghệ thuật Gothic. Tuy nhiên, sự phục hưng hoàn toàn
diễn ra vào năm 1490 – 1530. Đây là thời kỳ mà nghệ thuật Phục Hưng phát triển rực
rỡ nhất.
Điều cuối cùng cần đề cập đến chính là phần lớn các sản phẩm đều gắn liền với tôn
giáo.
NGUYÊN LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP CHẾ TÁC
Điêu khắc Phục Hưng không chỉ gói gọn trong chế tác đá mà còn từ nhiều nguyên liệu
khác. Đầu tiên chúng ta sẽ nói về các loại đá thường được sử dụng trong thời đại này.
Các mẫu tượng theo phong cách này được chạm khắc vô cùng chi tiết và tỉ mỉ. Vì thế,
loại đá sử dụng đòi hỏi phải mịn và có độ tinh luyện cao. Chính vì điều này mà đá
cẩm thạch rất được ưa chuộng trong điêu khắc đá Phục Hưng. Đặc biệt, đá cẩm
thạch trắng Carrara được Michelangelo ưa thích sử dụng. Để tăng độ bóng cho tượng
thì ta có thể dùng sáp. Với những chi tiết như tóc, trang sức thì mạ vàng hoặc sơn màu
lên tượng. Ngoài ra, bên cạnh đá cẩm thạch, những loại đá mịn khác như đá cát vẫn
được sử dụng.
Ngoài các mẫu tượng đá cẩm thạch còn có những bức tượng được điêu khắc từ kim
loại. Những kim loại quý hiếm như vàng và bạc được sử dụng ít hơn phong cách
Gothic. Thay vào đó, đồng được sử dụng phổ biến hơn cả. Hai nguyên liệu khác được
dùng phổ biến chính là gỗ và đất nung. Đây là hai lựa chọn kinh tế hơn so với đá cẩm
thạch.
Dù được làm từ vật liệu gì, kỹ thuật chế tác tượng cũng như các công cụ là như nhau.
Tuy nhiên, trường phái Phục Hưng tập trung rất nhiều vào chi tiết. Vì thế, công đoạn
phác thảo rất cần thiết. Ngoài ra, bước mô hình bằng đất sét cũng quan trọng không
kém. Vì vậy, có thể nói, điêu khắc phong cách Phục Hưng quan trọng nhất chính là
khâu tạo hình.
PHONG CÁCH BAROQUE CỦA ĐIÊU KHẮC CHÂU ÂU
Không ít các nghệ nhân chế tác theo trường phái Baroque nhưng nổi tiếng nhất thì chỉ
có Bernini. Bên cạnh kiến trúc Baroque, chính điêu khắc Baroque mới được biết đến
rộng rãi. Ngoài ra, điêu khắc Baroque còn ảnh hưởng đến hầu hết các sản phẩm thủ
công thời đó. Có thể nói, đặc điểm dễ nhận thấy ở phong cách này chính là độ phủ
sóng rộng rãi.
Nghệ thuật tạo hình thời kỳ này được chia thành hai thể loại chính với mục đích khác
nhau. Một là dùng để trang trí cho các công trình kiến trúc. Và hai là để điêu khắc
tượng đá.
KIẾN TRÚC BAROQUE
Điêu khắc phục vụ cho kiến trúc được chế tác theo 3 mục đích khác nhau. Đầu tiên
phải kể đến việc tô điểm mái các công trình bằng tượng đá. Tuy nhiên, chúng ta cần
biết rằng mục đích này không phải chỉ mới xuất hiện trong thời kỳ này. Chỉ có trong
lối kiến trúc Baroque thì đây mới trở thành quy chuẩn, đặc điểm chung. Tượng đá sẽ
được sắp xếp theo hàng ngang trên mái các tòa nhà tạo hiệu ứng đường chân trời. Các
công trình tiêu biểu cho trường phái này có thể kể đến thánh đường St. Peter, cung
điện Versailles…
Ngoài ra, các tượng đá còn được sử dụng để thay thế cột đá trong công trình. Khi này,
cột tượng người sẽ mang hình dáng phụ nữ hoặc đàn ông. Xu thế này rất thịnh hành
trong kiến trúc Baroque ở Úc và Đức.
Mục đích cuối cùng và phổ biến nhất chính là sự kết hợp giữa điêu khắc và kiến trúc.
Lúc này, điêu khắc sẽ trang trí xuyên suốt từ tường lên mái vòm. Mái vòm của thánh
đường St. Peter qua bàn tay của Bernini, điêu khắc như đã trở thành một phần không
thể tách rời của kiến trúc công trình.
ĐIÊU KHẮC CỔ ĐIỂN
Tiếp nối các sản phẩm truyền thống, điêu khắc Baroque cũng chế tác trên hầm mộ,
đài tưởng niệm… Với loại hình sản phẩm này, yếu tố về phối cảnh rất được quan
tâm.
Điêu khắc Baroque truyền thống sở hữu hai nét đặc trưng nổi bật. Đầu tiên phải kể
đến chính là kỹ thuật chế tác đạt trình độ hoàn hảo. Tay nghề của nghệ nhân Baroque
có thể nói là bậc thầy, vô cùng điêu luyện. Thậm chí, làn da của đàn ông hay phụ nữa,
già hay trẻ đều được khắc họa rõ nét. Những đường cong, nếp gấp hay chất liệu vải
khác nhau đều được mô phỏng chính xác. Trường phái Baroque phóng túng hơn, dáng
tượng người mảnh khảnh hơn thời kỳ Phục Hưng.
Những đường cong, nếp gấp hay chất liệu vải khác nhau đều được mô phỏng chính
xác trong phong cách Baroque.
Đặc điểm thứ hai và quan trọng nhất trong phong cách này chính là sự chuyển động.
Đối tượng được khắc họa không bao giờ ở trạng thái tĩnh hay trong tư thế nghỉ ngơi.
Khi chiêm ngưỡng bức tượng, ta luôn cảm nhận được sự chuyển động của nhân vật.
Có thể là chưa chuyển động nhưng sẽ là trạng thái chuẩn bị cho cao trào của chuyển
động. Đôi khi, nghệ nhân lại quá chú tâm vào việc thể hiện kỹ thuật cá nhân mà quên
mất sự hài hòa về mặt tổng thể. Điều đó phản tác dụng gây cảm giác bối rối, khó
hiểu ở người xem.
Tựu chung, các tác phẩm Baroque là một phức hợp của nhiều chi tiết mang giá trị
nghệ thuật cao.
TRƯỜNG PHÁI TÂN CỔ ĐIỂN TRONG ĐIÊU KHẮC CHÂU ÂU
Nửa cuối thế kỷ XVIII – đầu thế kỷ XIX, trường phái tân cổ điển lan rộng khắp châu
Âu. Kiến trúc, hội họa và kể cả điêu khắc đều chịu ảnh hưởng của phong cách này.
Trường phái này bắt đầu ở Rome và lan rộng đến Pháp, Anh, Đức, Thụy Điển, Nga và
Mỹ.
SƠ LƯỢC VỀ TÂN CỔ ĐIỂN
Tiếp nối nghệ thuật Baroque và Rococo, trường phái Tân cổ điển ra đời. Phong cách
Tân cổ điển có phần giống điêu khắc Hy Lạp và Roman cổ hơn thời Phục Hưng.
Sự khai quật thành phố mất tích Pompeii đã gợi lên niềm cảm hứng về nghệ thuật cổ
điển. Phong cách Rococo chuyên chế tác các bức tượng nhỏ, bất đối xứng. Chủ đề
được nhấn mạnh là tình yêu và sự tươi sáng. Trong khi đó, Tân cổ điển lại khắc họa
đúng kích thước người thật với chủ đề về anh hùng, lòng yêu nước… Nghệ nhân
trường phái này có thể lý tưởng hóa nhân vật hoặc chọn cách tả thực.
MỘT SỐ NHÀ ĐIÊU KHẮC TIÊU BIỂU
Khi nói về phong cách Tân cổ điển, ta không thể bó qua Antonio Canova. Ông là người
dẫn đầu và tiêu biểu nhất cho trường phái này ở Rome. Các tác phẩm của ông tập
trung thể hiện sự mềm mại và vẻ đẹp cơ thể người. Một số tác phẩm nổi bật của
ông như tượng Cupid và Psyche, Perseus và đầu của Medusa…
Tượng Cupid và Psyche là tác phẩm tiêu biểu cho phong cách Tân cổ điển.
Đại diện cho phong cách này ở Pháp là JeanBaptiste Pigalle và học trò của ông Jean
Antoine Houdon. Bức tượng tạo nên danh tiếng cho Houdon chính là tượng bán thân
Voltaire được chế tác từ đá cẩm thạch.
Để nói về trường phái điêu khắc Tân cổ điển ở Đức, chúng ta không thể bỏ qua
Johann Gottfired. Kết hợp với phong cách Rococo, các tác phẩm của ông mang nét
riêng biệt và độc đáo. Tác phẩm nổi tiếng nhất của ông là tượng chân dung đứng của
hai chị em, tượng Princesses Louise and Frederike of Prussia. Hi ện t ại, b ức t ượng c ẩm
thạch này được đặt trong cung điện Berlin.
Một trong những người đầu tiên điêu khắc theo trường phái này chính là Thomas Bank
với tượng The death of Germanicus.
Trên đây bài viết chỉ liệt kê một vài nghệ nhân từ các quốc gia khác nhau. Dù cùng một
phong cách, các tác phẩm của họ vẫn mang nét đẹp riêng không hòa lẫn vào nhau.
TẠM KẾT
Phong cách điêu khắc châu Âu đa dạng và thay đổi theo từng thời kỳ lịch sử. Mỗi
phong cách mang nét đẹp đặc trưng riêng. Đây đều là những tư liệu quý giá cho hậu
thế đời sau chiêm ngưỡng và học hỏi. Không những thế, nghệ thuật còn là chứng nhân
lịch sử, thể hiện rõ nét suy nghĩ thời bấy giờ.
Nhiều khách sạn lớn trưng bày tượng theo điêu khắc châu Âu để tăng sự bề thế cho
công trình.
Sở hữu một bức tượng đá trang trí theo phong cách châu Âu sẽ tăng vẻ sang trọng và
thể hiện đẳng cấp của bạn. Nhiều nhà hàng, khách sạn lớn trưng bày tượng để tăng
sự bề thế cho công trình.
Nếu bạn đang có nhu cầu tìm mua những mẫu tượng độc đáo, hãy liên hệ ngay với cơ
sở Huy Hùng chúng tôi.
Xem thêm: />khacchauautieubieu.html