ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP LỊCH SỬ THẾ GIỚI

Chuyên đề lịch sử Thế Giới 1
CNG CHUYấN LCH S TH GII
MT S VN V TRUNG QUC
C TRUNG I
(T TH K XXI TCN N TH K XIX)
Cõu 1: Tỡm dn chng chng minh.
Trung Quc l mt trong nhng cỏi nụi vn minh ca nhõn loi. mt c im ni
bt ca lch s phong kin trung Quc l cỏc triu i thng lt nhau trong b mỏu v
giai cp ginh c quyn lónh o thng phi ỏp dng nhng bin phỏp c bit duy
trỡ quyn lc ca h v kim ch triu i b lt . Trong ú phi k n nhng chớnh sỏch
tin b u mi triu i khi hỡnh thnh ca lch s Trung Quc nhm thỳc y nn kinh
t phỏt trin nht l nụng nghip.
- Thi Tn ch phong kin c hỡnh thnh. tn Thy Hong thi hnh
mmt lot cỏc chớnh sỏch nh chia t nc thnh qun, huyn v trc tip c quan li n
cai tr, ban hnh mt ch tin t o lng thng nht.
- Thi Hỏn cỏc vua Hỏn ó xúa b ch phỏp lut h khc ca nh Tn,
gim nh su thu, tụ dch cho nụng dõn, khuyn khớch h nhn rung cy cy v khn
hoang, phỏt trin sn xut nụng nghip, chm lo n cụng tỏc thy li.
- Thi ng. Nh nc cng thc hin nhiu chớnh sỏch gim tụ thu, ly
rung t cụng v rung b hoang chia cho nụng dõn c gi l ch Quõn in
- Thi Tng: n nh i sng cỏc vua Tng ó thi hnh nhiu chớnh sỏch
tin b nh xúa b hoc min gim cỏc th thu v su dch nng n ca thi trc, m
mang cỏc cụng trỡnh thy li min Nam Giang, khuyn khớch phỏt trin mt s cỏc
nghnh th cụng nghip nh khai m luyn kim, dt t la, rốn ỳc v khớ
Kinh t u cỏc triu i u phỏt trin thnh vng.
Cõu 2: Thng kờ cỏc cuc khi ngha nụng dõn Trung Quc theo mu:
a.Nguyờn nhõn bựng n cỏc cuc khi ngha.
- Nụng dõn b a ch, phong kin n ỏp búc lt nng n...
- Cui mi triui giai cp thng tr ngy cng sa a thi nỏt, kinh t suy sp nhõn
dõn úi kh....
- Cỏc triu i ngoi tc ( Nguyờn, Thanh) cũn thờm ỏp bc dõn tc.

Mõu thun giai cp, dõn tc ngy cng gy gt lm bựng n cỏc cuc khi
ngha ca nụng dõn.
S
T
T
Thi gian a
im
Lónh o Din bin Kt qu, ý ngha
Cui
- Nm 209 TCN, cuc
khi ngha n ra c
- Cuc khi ngha n ra
c na nm thỡ b n
Bạch Đằng Thủy
Trờng trung học cơ sở Tuy Lai
Chuyên đề lịch sử Thế Giới 1
1
thi
nh
Tn
Trn Thng
Ngụ Qung
nhõn dõn hng ng
nhit tỡnh, lc lng
phỏt trin nhanh chúng.
- Trn Thng( Trn
Thip) t xng lm
vua, ly hiu l Trng
S.
- Ngha quõn chia lm

3 cỏnh quõn tn cụng
vo quõn Tn
ỏp.
- Lm bựng lờn ng la
u tranh chng Tn
trong c nc, gúp phn
lm cho nh Tn suy yu
v sp
2 Thi
ụng
Hỏn
Min
Bc
Trung
Quc
Trng
Giỏc
- Phong tro nụng dõn
do Trng Giỏc lónh
o ( Khi ngha
Hong Cõn) vo cui
th k II chng triu
ỡnh ụng Hỏn
Thỳc y Trung Quc
chia rr v suy yu
( Thi Tam Quc), triu
ụng Hỏn sp
3 Cui
thi
ng

Sn
ụng,
H
Nam,
H
Bc,
An
Huy
Hong
So
- Nm 874 cuc khi
ngha bựng n Sn
ụng.
- Cui 879, Hong So
em quõn tn cụng
Trng An, nh ng
hong s b chy.
- Nm 880, Hong So
t xng lm Hong ,
t tờn nc l i T
- Nm 884 b quõn nh
ng ỏnh bi,
Hong So phi t t.
Lm cho nh ng suy
yu v sp .
4
Cui
thi
Nam
Kinh,

Hoa
Nam Chu
Nguyờn
- Nm 1351 cuc khi
ngha bựng n.
- Nm 1367 Chu
Nguyờn Chng em
quõn ra ỏnh min Bc,
nờu rừ mc ớch: ỏnh
ui giai cp thng tr
Mụng C, khụi phc
ch quyn Trung Quc.
- Nm 1368 Chu
Nguyờn Chng lờn
ngụi Hong , t tờn
nc l i Minh, sau
- Cuc khi ngha ginh
thng li.
- Trung Quc ginh
c c lp thjoỏt khi
Bạch Đằng Thủy
Trờng trung học cơ sở Tuy Lai
Chuyên đề lịch sử Thế Giới 1
Nguyờn Chng
ú tn cụng i ụ,
quõn Nguyờn b chy.
- Nm 1368 Trung
Quc thng nht hon
ton.
ỏch xõm lc, thng tr

ca ngi Mụng C
5 Cui
thi
nh
Minh
Thim
Tõy
Lý
T
Thnh
- Nm 1627, cuc khi
ngha bựng n Thim
Tõy.
- Nm 1644, Lý T
Thnh lờn ngụi Hong
Tõy An ( Thim
Tõy) t tờn nc l
i Thun, sau ú tn
cụng Bc Kinh. Vua
Minh l Sựng Trinh
( T Tụn) phi treo c
t t. Ngha quõn lm
ch Kinh ụ c 43
ngy.
- Ngụ Tam Qu phi
hp vi quõn Món
Thanh n ỏp cuc
khi ngha
- Cuc khi ngha tht
bi

- Nh Minh sp nh
Thanh c thnh lp
6
Cui
thi
nh
Thanh
Hng
Tỳ
Ton
- L phong tro nụng
dõn mnh nht chng
li phong kin nh
thanh thi nỏt.
- Lm ch 17 trong 18
tnh Trung Nguyờn
Trung Quc sut 15
nm ( 1850 1864).
- Nh Thanh phi cu
kt vi cỏc nc
quc phng Tõy n
ỏpa cuc khi ngha.
- Cuc khi ngha tht
bi nhng nờu cao tinh
thn yờu nc, chụngs
phong kiờn sca nhõn
dõn v lm cho nh
Thanh suy yu.
b.Nhng c im chung ca cỏc cuc khi ngha nụng dõn.
- Cỏc cuc khi ngha thng n ra vo cui mi triu i, hu nh khụng cú triu i

no khụng cú nhng cuc khi ngha nụng dõn bựng n.
- Cỏc cuc khi ngha liờn tc n ra mang tớnh chu kỡ, quy mụ ngy cng rng ln.
Bạch Đằng Thủy
Trờng trung học cơ sở Tuy Lai
Chuyên đề lịch sử Thế Giới 1
- Nhim v chớnh ca cỏc cuc khi ngha l chng phong kin ( u tranh giai cp).
Bờn cnh ú cú cuc khi ngha cũn chng li ngoi xõm ( Khi ngha Chu Nguyờn
Chng) ỏnh ui giai cp thng tr Mụng C, khụi phc ch quyn t ch.
- Cỏc cuc khi ngha nụng dõn u mang tớnh t phỏt.
- Phong tro nụng dõn cú tỏc dng ln i vi s thay th ln nhau ca cỏc triu i
phong kin trong lch s Trung Quc.
- Sau mi cuc khi ngha nụng dõn n ra vo thi kỡ u cỏc triu i Vua thng thi
hnh nhiu chớnh sỏch nhm xoa du mõu thun giai cp nh gim thu, min lao
dch... Vi ý ngha ú cỏc cuc khi ngha nụng dõn cú tỏc dng thỳc y s tin b
ca xó hi khỏ rừ rt
C.Mt vi nguyờn nhõn tht bi v ý ngha lch s.
- Nụng dõn khụng i din cho lc lng sn xut mi, tin b, khụng cú h t tng
riờng, khụng cú kh nng xõy dng ch mi.
- Bn cht ca giai cp nụng dõn l khụng thng nht.
- Tuy khụng ỏnh c ch phong kin, cui cựng u tht bi song cỏc cuc
khi ngha nụng dn Trung Quc ó cho thy vai trũ v sc mnh ca nụng dõn, cú
th lm sp cỏc triu i phong kin.
Cõu 3:
a.Ci cỏch Thng ng.
- Nc Tn nm phớa Tõy n u thi Chin Quc vn cũn tng i lc hu.
t nc tr nờn giu mnh, vua Tn l Hiu Cụng mun tỡm ngi cú ti nng giỳp mỡnh
ci cỏch. Vựa dp y cú Thng ng, mt nh chớnh tr theo ng li Phỏp gia. Nm
359 TCN, Hiu Cụng bt u ban hnh cỏc lut ci cỏch ca Thng ng.
- Ni dung ch yu ca ci cỏch Thng ng.
+ Tng cng trt t tr an: C 5 nh, 10 nh c t chc thnh mt nhúm

kim soỏt ln nhau v cựng chu trỏch nhim chung. Nu mt ngi phm phỏp thỡ ngi
khỏc phi t cỏo. Nu t giỏc ngay thỡ c thng ngang vi chộm mt u gic. Nu
khụng t giỏc b chộm ngang lng, nu che giu cho ngi phm ti b x ngang vi ti
u hng ch.
+ Khuyn khớch sn xut nụng nghip: Nu ai sn xut c nhiu lỳa, dt c
nhiu vi thỡ c min lao dch. Cũn aib nụng nghip i buụn hoc vỡ li bing m tr
nờn nghốo úi thỡ c nh b bin thnh nụ l. Nu nh no cú con trai ó cú gia ỡnh m vn
chungthỡ phi np thu gp ụi( vỡ chung s lm nh hng n tớnh tớch cc trong lao
ng sn xut).
+ Khuyn khớch lp quõn cụng: Bt c ai chộm c mt u gic thỡ c thng
tc mt cp, nu mun lm quan thỡ c cp lng mi nm 50 50 thch lỳa. rung
vn nụ l c chim hu nhiu hay ớt, qun ỏo n mc nh th no u cn c theo chc
tc cao hay thp. Dự l con quý tc, nhng nu khụng cú chin cụng thỡ cng khụng c
phong tc.
- Nm 350 TCN, Thng ng li ra mt s ch trng mi:
+ Nhp cỏc thụn li thnh huyn, do nh nc c quan lnh v tha n cai tr.
+ B ch tnh in, rung t c t do mua bỏn.
Bạch Đằng Thủy
Trờng trung học cơ sở Tuy Lai
Chuyên đề lịch sử Thế Giới 1
+ Thng nht o lng v di, dung tớch v trng lng
Mc ớch ci cỏch ca Thng ng l phỏ v c s kinh t v c quyn chớnh tr ca
tng lp quý tc c, to iu kin cho tng lp a ch mi chim u th v kinh t v
chớnh tr, ng thi lm cho nc Tn tr nờn vng mnh. Kt qu l nh ngi no,
dõn dng cm trong lỳc chin u vỡ vic cụng, khip s khụng dỏm ỏnh nhau vỡ vic
riờng, lng xúm c tr an.nc Tn vng mnh.
b. Ci cỏch ca Vng Móng
- Ci cỏch thi Vng Móng l ci cỏch kinh t - xó hi do Vng Móng xng
v thc hin trong thi gian cai tr Trung Quc trong vũng 15 nm u th k I ( 8 23)
Cuc ci cỏch ó ra nhiu chớnh sỏch mi trong i sng kinh t - xó hi Trung Quc.

- Ni dung ci cỏch Vng Móng.
+ Ci cỏch kinh t:
* Ch vng in: t ai thuc s hu ca triu ỡnh, t nhõn khụng c
phộp mua bỏn. Phõn phi li rung t, khụng cú tỏ in, trờn nguyờn tc mi v chng
c chia 100 mu.
* Chm dt ch nụ l, chm dt mua bỏn nụ t, i gi nụ t l t thuc. Lao
ng bt buc: Ngi vụ cụng ri ngh mi nm phi np mt tm vi, nu khụng úng
c thỡ phi i lao ng kh sai.
* Ci cỏch tin t: thit lp ch vay lói, nhng khon vay dựng vo vic tang l,
cỳng bỏi thỡ khụng phi tr lói. Thc thi ch chuyờn doanh, chớnh quyn trung ng
chuyờn doanh ru, mui, st.
* Thc hin chớnh sỏch kinh t cú k hoch, giỏ c do triu ỡnh khng ch nhm
ngn chn con buụn thao tỳng th trng, loi tr hin tng cú ngi giu ngi nghốo.
* Thu thu nhp theo cụng thc thp nht i vi ngi t do kim sng nh
cụng thng, kim bt hỏi lm trong rng, s bt cỏ, búi toỏn, cha bnh, chn tm
Ch trng ca Vng Móng l mun hng ti mt xó hi thỏi bỡnh, ch khụng núi
thỏch, quan khụng kin tng, xúm lng khụng o tc, ng quờ khụng ngi úi, ngoi
ng khụng nht ca ri
+ Ci cỏch v hnh chớnh.
* Thay i tờn gi cỏc a phng nhiu ln bt chp thúi quen nhiu i v iu
kin vt cht cỏc a phng. ễng cũn iu chnh khu vc hnh chớnh v chc nng ca
cỏc n v hnh chớnh.
* Thay i cỏc chc danh tờn gi v thờm mt s cỏc chc danh nh i t mó T
doón, i t T trc
=====> n nay cú rt nhiu ý kin khỏc nhau v ci cỏch ca Vng Móng.
* Cú ý kin cho rng Vng Móng theo ui mt ci cỏch ton din,
tri long t l. Th k XIX mi xut hin ch ngha xó hi khụng tng, nhng Trung
Quc ó xut hin ngay t th k I t tng ú.
* Theo Lõm Kin Anh: Nhng ci cỏh ca Vng Món ch nhm cng
c ch thng tr ca mỡnh chốn ộp búc lt nhõn dõn nhm tha món nhng tham vng cỏ

nhõn.
Bạch Đằng Thủy
Trờng trung học cơ sở Tuy Lai