Bài báo cáo SINH lý NGƯỜI và ĐỘNG vật

SINH LÝ NGƯỜI VÀ
ĐỘNG VẬT
CHỦ ĐỀ SEMINAR: STEROID HORMONE


MỤC LỤC
PHẦN 1: Khái niệm steroid hormone ...............................................................................
PHẦN 2: Nguồn gốc ........................................................................................................
PHẦN 3: Chức năng và phân loại ....................................................................................
PHẦN 4: Cấu trúc ............................................................................................................
PHẦN 5: Lợi ích và tác hại ..............................................................................................


PHẦN 1: Khái niệm Steroid Hormone
Hormone là các phân tử được sản xuất và tiết ra bởi các tuyến nội tiết trong cơ thể.
Hormone được giải phóng vào máu và đi đến các bộ phận khác của cơ thể, nơi chúng
mang lại phản ứng cụ thể từ các tế bào cụ thể.. Có nhiều cách phân loại hormone, chẳng
hạn như phân loại theo cấu trúc hóa học:
- Hormone dẫn xuất từ amino acid: các hormone nhóm này có thể như dopamine,
catecholamine và thyroid hormone
- Neuropeptides phân tử khối nhỏ: như gonadotropin- releasing hormone (GnRH),
thyrotropin- releasing hormone (TRH), somatostatin, và vasopressin
- Proteins phân tử khối lớn: như insulin, luteinizing hormone (LH), và PTH hormone loại
này được sản xuất từ cái tuyến nội tiết cổ điển
- Steroid hormone: như cortisol và estrogen tổng hợp từ những tiền chất có cấu trúc cơ
bản từ vòng cholesterol hay còn gọi là cyclopentanoperhydrophenanthren
- Các chất dẫn xuất từ vitamin: như retinoids( vitamin A) và vitamin D. Một số peptide
growth factors, tác động cục bộ có thể chia sẻ tác động với những hormone này
Theo một quy luật chung, các dẫn chất của amino acid tương tác với các thụ thể trên
bề mặt bào tương. Steroids, thyroid hormone, vitamin D và retinoids là những phân tử ưa
mỡ tương tác với thụ thể hòa tan tròng bào tương (cortisol) hay hiện diện trong dịch nhân

(T3, estrogen)

(Hình 1)Vị trí tác động của hormone và các chất tương tự tại thụ thể tích hợp trên màng bào
tương. Activin/MIS/mullerian inhibition substance/ bone morphogenic proteins; PRL: prolatin;
IGF-1:insulin like growth factor-1


Steroid hormones là steroid có chức năng như một hormones.
Từ steroid mang nhiều nghĩa khác nhau. Steroid là các chất hóa học, thường là các
hormone mà cơ thể bạn tạo ra một cách tự nhiên. Chúng giúp các cơ quan, mô và tế bào
làm việc. Bạn cần một sự cân bằng steroid hợp lý để phát triển và thậm chí là thụ thai.
“Steroids” cũng có thể ám chỉ các loại thuốc nhân tạo. Hai loại thuốc chính là
corticosteroids và steroid đồng hóa hormone sinh dục nam (gọi tắt là anabolics).
Steroid hormones được chia làm 2 nhóm : Cortico steroids và Sex steroids - steroid
hormone sinh dục nam (anabolic)
Trong hai nhóm của Storeid hormones này chia là năm loại:
Progestogens: chuẩn bị đệm cho tử cung để cấy noãn
Androgens: chịu trách nhiệm cho đặc trưng thứ hai của sinh dục nam
Etrogens: chịu trách nhiệm cho đặc trưng thứ hai của sinh dục nữ
Glucocorticoids: kích thích gluconeogensis và hình thành glycogen tăng cường
thoái hóa của chất béo và protein và ức chế qui trình chất gây nghiện
• Mineralcorticoids: hoạt động như ống thận xa để tăng cường sự tái hấp thu của
natri và sự bài tiết của kali
•
•
•
•

Phần 2: Nguồn gốc
Tất cả các hormone steroid có nguồn gốc từ cholesterol. Chúng được vận chuyển qua

dòng máu đến các tế bào của các cơ quan đích khác nhau, nơi chúng thực hiện quy định
của một loạt các chức năng sinh lý.

Phần 3: Chức năng và phân loại
Steroid, giống như tất cả các hormone, hoạt động để truyền thông tin. Tuy nhiên,
thông tin được truyền không có trong phân tử hormone thực tế; thay vào đó, hormone
hoạt động như một tín hiệu để kích hoạt (hoặc hủy kích hoạt) các quá trình tế bào.
Hormone steroid có liên quan đến nhiều quá trình sinh học bao gồm phát triển, lập
trình vùng dưới đồi, phân biệt giới tính, sinh lý sinh sản, hành vi, thẩm thấu, chuyển hóa,
điều chỉnh trục hạ đồi-tuyến yên-tuyến sinh dục và trục tuyến yên-tuyến yên.
Trong y học, steroid thường được gọi là một nhóm thuốc, được sử dụng để điều trị một số
lượng lớn các tình trạng y tế, từ bệnh ngoài da cho đến u não. Steroid phục vụ các mục
đích y tế khác nhau như điều chỉnh đặc tính sinh dục ở nam giới sau khi phẫu thuật cắt bỏ
tinh hoàn do ung thư. Steroid cũng được sử dụng để điều trị cho các nam thanh niên có
vấn đề về tuyến yên cũng như ung thư, được biết đến là nguyên nhân gây ra sự suy thoái
trong các mô cơ. Những loại thuốc này cũng có thể được sử dụng để tăng cường sinh sản
và điều tiết sự trao đổi chất cũng như hệ thống miễn dịch. Chúng cũng được dùng để cải
thiện khối lượng cơ bắp, các vấn đề viêm, và nhiều biến chứng khác. Nhiều người trẻ tuổi


và khỏe mạnh chuyển sang dùng steroid với hy vọng tăng được một chút cơ bắp. Các bác
sĩ kê đơn sử dụng steroid mà không có đơn thuốc cụ thể sẽ bị xem là vi phạm luật pháp.
Steroid được chia làm hai loại:
Corticosteroids
Chúng là những loại thuốc nhanh chóng chống lại chứng viêm trong cơ thể bạn. Những
steroid được làm trong phòng thí nghiệm này hoạt động giống như hormone cortisol, mà
tuyến thượng thận của bạn tạo ra. Cortisol giữ cho hệ thống miễn dịch của bạn tạo ra các
chất gây viêm. Thuốc Corticosteroid, như prednison, hoạt động theo cách tương tự.
Chúng làm chậm hoặc ngừng các quá trình hệ thống miễn dịch gây ra viêm.
Chúng giúp điều trị các tình trạng gây kích ứng và sưng. Họ có thể làm giảm các triệu

chứng của:
- Viêm khớp dạng thấp
- Hen suyễn
- Rối loạn phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD)
- Rối loạn tự miễn dịch khác
- Đa xơ cứng
- Phát ban và tình trạng da như chàm
Bác sĩ cũng có thể đề nghị bạn dùng chúng trong một thời gian ngắn để điều trị các phản
ứng dị ứng.
Anabolic Steroids
Chúng là phiên bản nhân tạo của testosterone, một loại hormone sinh dục nam giúp xây
dựng cơ bắp lớn hơn. Bạn sử dụng như thuốc uống hoặc tiêm vào cơ bắp. Một bác sĩ có
thể kê đơn hợp pháp cho họ nếu cơ thể bạn không tạo ra đủ testosterone VD: những cậu
bé bị dậy thì muộn. Các bác sĩ cũng kê đơn cho những người đàn ông có testosterone thấp
và những người mất khối lượng cơ bắp vì ung thư, AIDS và các tình trạng sức khỏe khác.

Phần 4: Cấu trúc
Steroid là một loại hợp chất hữu cơ có chứa một sự sắp xếp đặc trưng của bốn vòng
cycloalkane được nối với nhau, thuộc họ lipid vậy nó là những hợp chất có khung
cacbon.
Lõi của steroid bao gồm 20 nguyên tử cacbon liên kết với nhau mang hình thức của
bốn vòng hợp nhất: ba vòng cyclohexane (được xem như làvòng A, B, và C trong hình 1)
và một vòng cyclopentane (vòng D). Các steroid khác nhau đối với từng nhóm chức năng
gắn liền với cốt lõi bốn vòng vào xi hóa của các vòng.


(Hình 2)Đánh chữ vòng theo đề nghị của IUPAC (trái) và đánh số nguyên tử (phải) của
cholestane, một khung steroid prototype.[1] Bốn vòng A-D từ nhân gonane của steroid.

Steroid là các hợp chất chất béo hữu cơ hòa tan có nguồn gốc tự nhiên hoặc tổng hợp,

có công thức từ 17 nguyên tử cacbon sắp xếp thành 4 vòng và bao gồm cả các sterol và
axit mật, thượng thận, và kích thích tố giới tính.

(Hình3)Mô hình que của steroid lanosterol. Số cacbon phản ánh nguồn gốc triterpenoid của nó.
Sơ đồ liên hệ về cấu trúc giữa các steroid hormone


Vì các steroid hormone thuộc họ lipid nên chúng đều có cấu trúc gần giống nhau. Từ
hình dưới (hình 4) ta có thể thấy sự mất đi của 6 nguyên tử cacbon trong cấu trúc để trở
thành một steroid hormone mới.

(Hình 4)


Phần 5 : Lợi ích và tác hại của steroid hormone
•

Về lợi ích:
Steroid là những loại hormone tổng hợp được dùng trong ngành y khoa.

Steroid đồng hóa là phiên bản tổng hợp của hormone sinh dục nam, giúp kích thích
các cơ phát triển, dự trữ ít chất béo cũng như phát triển năng lượng và cảm xúc. Thuốc
dùng để điều trị dậy thì muộn, mất khối lượng cơ lớn do các loại bệnh nhất định hay mất
chức năng tinh hoàn. Steroid có thể được phân phối, bán và sử dụng mà không cần theo
đơn thuốc bác sĩ.
Corticosteroid là một phức hợp chống viêm dùng để chữa trị các trường hợp về da, hệ
miễn dịch cũng như các cơ quan khác trong cơ thể như dị ứng hay bệnh tự miễn.
Corticosteroid dùng chủ yếu để chữa trị các loại dị ứng và bệnh tự miễn như:
- Hen suyễn: Bệnh nhân hen suyễn hít corticosteroid liều lượng thấp mỗi ngày để giảm
viêm trong đường khí quản cũng như nguy cơ lên cơn hen đột ngột.

- Viêm khớp dạng thấp: Với bệnh này, màng hoạt dịch trong khớp bị viêm. Khi đó,
corticosteroid có thể được tiêm hay uống theo viên để giảm viêm và các triệu chứng sưng
đau.
- Ung thư: Cùng với tác dụng giảm đau và sưng, corticosteroid có thể kết hợp với các
thuốc khác để giảm nôn mửa trong suốt quá trình hóa trị liệu. Chúng còn có khả năng
kích thích ăn ngon miệng. Với những loại ung thư nhất định, corticosteroid có thể hoặc
không thể kết hợp với các dược phẩm hóa trị để loại bỏ tế bào ung thư. Do đó, bạn cần
tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng;
- Những trường hợp khác: Mặc dù không phổ biến nhưng corticosteroid vẫn thường được
dùng để chữa trị bệnh Lupus, viêm khớp kinh niên và bệnh tự miễn Addison.
Steroid đồng hóa: Sử dụng steroid đồng hóa luôn là chủ đề đáng quan tâm và gây
tranh cãi trong nhiều thập kỷ gần đây. Hãy nhớ rằng, khi được sử dụng với liều lượng
chính xác và đúng cách thì steroid đồng hóa sẽ phát huy những tác dụng hết sức bất ngờ
cho cơ thể của bạn và không có khả năng gây hại. Các lợi ích mà steroid đồng hóa mang
lại bao gồm:
- Gia tăng sức mạnh của cơ bắp: Lợi ích rõ ràng nhất của steroid đồng hóa là thúc đẩy sự
phát triển cơ bắp. Các nghiên cứu cho thấy tác dụng này có thể diễn ra trong 3 đến 12
tuần sử dụng. Tăng khối lượng cơ có thể đẩy nhanh thời gian hồi phục, nâng cao khả
năng chịu đựng và hoạt động thể chất cũng như ngăn ngừa chất béo tích tụ.
- Tăng ham muốn tình dục: Steroid làm gia tăng hormone sinh dục nam, từ đó làm tăng
ham muốn.


- Cải thiện sự sản sinh tế bào máu: Công dụng của steroid đồng hóa còn có thể kể đến khả
năng cải thiện sự sản sinh tế bào máu, đặc biết đối với phụ nữ và trẻ em. Tuy nhiên, các
nghiên cứu cần có nhiều bằng chứng cụ thể hơn để đảm bảo.
•

Về tác hại:

Rao bán rộng rãi
Steroid là một trong những loại ma túy bất hợp pháp, theo phân loại thuộc nhóm thứ
4. Tại Việt Nam, buôn bán steroid diễn ra khá phổ biến, nhập từ các chợ thuốc của Thái
Lan, Dubai, các nước vùng Trung Đông. Mức giá lưu hành ở chợ đen từ 1.000.0001.500.000 đồng một lọ.
Những đối tượng mua loại "thần dược" này đa số không biết cách sử dụng và không
có chuyên gia hay bác sĩ theo dõi.
Bên cạnh đó, nhiều người thường hiểu lầm khi sử dụng steroid có thể thay thế cho tập
luyện mà không hiểu hết những tác hại chúng có thể gây ra. Để trục lợi từ những người
kém hiểu biết, một số huấn luyện viên tự phong không được đào tạo bài bản hoặc vận
động viên đang sử dụng steroid "khuyên" các thanh niên "cừu non" nên dùng thử
Tác hại
Một số người sử dụng loại thuốc này theo chu kỳ, có nghĩa dùng trong một thời gian
nhất định sẽ dừng, sau đó tiếp tục sử dụng. Họ thường kết hợp 1-2 loại steroid để phát
triển cơ bắp tới mức tối ưu. Chính nhờ sự “thần kỳ” này, người sử dụng trở nên tham lam,
không muốn dừng lại, lạm dụng nhiều dẫn đến "nghiện".
Khi không sử dụng, cơ thể sẽ cảm thấy thiếu thốn, chán ăn, mệt mỏi vì cơ bắp chậm
phát triển, tập luyện hời hợt và thiếu sức sống. Dùng nghiện sẽ bị tim to van tim phát
triển bất thường hở van tim khi bơm máu.
Chúng mang lại nhiều nguy hiểm cho người sử dụng như mụn trứng cá, đục thủy tinh
thể, dễ bầm tím, khó ngủ, huyết áp cao, đau tim, tăng trưởng lông, loãng xương, căng
thẳng, thay đổi tâm trạng, trầm cảm.
Ngoài ra, nam giới sử dụng quá nhiều thuốc sẽ làm teo tinh hoàn, giảm số lượng tinh
trùng dẫn đến vô sinh, nữ hóa tuyến vú, giảm ham muốn tình dục. Nữ giới giọng sẽ trầm
như đàn ông, mọc nhiều lông trên mặt và lưng, kinh nguyệt không đều.
Sử dụng steroid là bất hợp pháp và bị cấm bởi tổ chức thể thao chuyên nghiệp, các
hiệp hội y tế trên thế giới.
LIPIT VÀ STEROID
Lipid, bất kỳ nhóm hợp chất hữu cơ đa dạng bao gồm chất béo, dầu, hormone và một số

thành phần của màng được nhóm lại với nhau vì chúng không tương tác đáng kể với
nước.
Steroid là lipit vì chúng kỵ nước và không hòa tan trong nước, nhưng chúng không giống
với lipit vì chúng có cấu trúc gồm bốn vòng hợp nhất. Tính năng chính, như trong tất cả
các lipid, là số lượng lớn carbon-hydrogens làm cho steroid không phân cực.
Steroid chứa bốn vòng carbon hợp nhất (gắn trực tiếp). Mặc dù steroid có thể liên kết với
các axit béo, các phân tử steroid không chứa chuỗi axit béo và monome của một phân tử
sinh học steroid rất khó xác định.