HÒA GA văn 8-tuần 10

Giáo án ngữ văn 8 GV: Phạm Thị Hòa
TUẦN 10
TIẾT 37
Ngày soạn :08/10/2010
Ngày dạy :11/10/2010 Tiếng việt:
NÓI QUÁ


A. M ỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- Hiểu được khái niệm, tác dụng cảu nói quá, trong văn chương và trong giao tiếp hàng ngày.
- Biết vận dụng hiểu biết về biện pháp nói qus trong đọc hiểu và tạo lập văn bản.
B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG, THÁI ĐỘ
1. Kiến thức :
- Khái niệm nói quá.
- Phạm vi sử dụng của biện pháp tu từ nói quá. ( Chú ý cách sử dụng trong thành ngũ, tục ngữ, ca
dao…)
- Tác dụng của biện pháp tu từ nói quá.
2. Kỹ năng :
- Vận dụng về hiểu biết của biện pháp nói quá trong đọc, hiểu văn bản.
3. Thái độ :
- Phê phán những lời nói khoác, nói sai sự thật.
C. PH ƯƠNG PHÁP :
- Vấn đáp, thảo luận nhóm.
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định: Lớp 8a1......................................8a2.............................................
2. Bài cũ: Kiểm tra bài cũ : ? ? Thế nào là tình thái từ ? Cho ví dụ ?
3.Bài mới : GV giới thiệu bài mới. Trong cuộc sống hàng ngày và kể cả trong văn chương sử
dụng rất nhiều biện pháp tu từ nói quá. Vậy thế nào là nói quá và có tác dụng gì? Tiết học hôm
này, cô cùng các em đi tìm hiểu

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY

* HOẠT ĐỘNG 1 : Tìm hiểu về nói quá
và tác dụng của nói quá .
GV : Gọi học sinh đọc ví dụ a,b Sgk / 101.
HS : Đọc to, rõ ràng.
? Chú ý hai hình ảnh “chưa nằm đã sáng ,
chưa cười đã tối”, nhận xét xem nói như
vậy là có quá sự thật không?
HS: Thảo luận (2P) trả lời
GV: nhận xét.
? Thực chất , cách nói ấy nhằm mục đích
gì?
? Nói “ Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng
cày” có đúng với thực tế không ?
? Theo em, mấy câu này nhằm mục đích
nói lên điều gì ?
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Nói quá và tác dụng của nói quá
a.Ví dụ: Sgk/101
Vda. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối
( Tục ngữ )
=> Nói quá: Qúa mức bình thường, phóng đại
mức độ, qui mô, tính chất của sự vật hiện tượng.
Nhấn mạnh tính chất ngắn của đêm tháng năm
và ngày tháng mười .
Vdb. Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
( ca dao )
=> Nói quá: Nhấn mạnh sự lao động vất vả của
người nông dân .

Năm học 2010-2011 1
Giáo án ngữ văn 8 GV: Phạm Thị Hòa
GV : Hướng dẫn
HS : Suy nghĩ, trả lời.
? Hai ví dụ trên có sử dụng phép nói
quá.Vậy, em hiểu thế nào là nói quá
HS tự bộc lộ.
? Em hãy so sánh hai cách nói: Nói bình
thường và nói quá để từ đó rút ra nhận xét
về tác dụng của nói quá?
=>Những câu có sử dụng biện pháp tu
từ nói quá sing động hơn, gây ấn tượng
hơn
Học sinh đọc ghi nhớ
GV mở rộng bằng cách cho HS phân biệt
nói quá với nói khoác, nói phét.
? Nói quá thật sự có phải là nói khoác, nói
phét hay không?
? Em hãy tìm một số ví dụ về nói qúa trong
tục ngữ ca dao; trong văn thơ châm biếm
hài hước và cả văn thơ trữ tình ?
HS: Nêu.
- Đen như…
- Xanh như…
GV: Nhận xét, bổ sung
* HO Ạ T Đ Ộ NG 2 : Hướng dẫn Luyện
tập.
- Bài tập 1 :
HS đứng tại chỗ làm bài.
GV nhận xét sửa chữa nếu có.

Bài tâp 2:
? Hãy điền thêm các thành ngữ vào chỗ
trống cho phù hợp?
-Gọi HS lên bảng làm.
Bài tập 3: HSTLN
Bài tập 4:
? Tìm thành ngữ có sử dụng phép nói quá?
* HOẠT ĐỘNG 3: Hướng dẫn tự học.
2.Ghi nhớ: SGK/102
II. LUYỆN TẬP
Bài tập 1 : Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý
nghĩa của chúng
+ Sỏi đá cũng thành cơm : Thành quả lao động
gian khổ, vấn vả, nhọc nhằn ( nghĩa bóng : niềm
tin vào bàn tay lao động)
+ Đi đến tận trời : Vết thương chẳng có nghĩa lí
gì, không phải bật tâm
+ Thét ra lửa : Kẻ có quyền sinh quyền sát đối
với người khác
Bài tập 2 : Điều các thành ngữ vào chỗ trống
+ Chó ăn đá gà ăn sỏi
+ Bầm gan tím ruột
+ Ruột để ngoài da
+ Nở từng khúc ruột
+ Vắt chân lên cổ mà chạy
Bài tập 3 : Đặt câu với những thành ngữ
+ Nàng có vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành
+ Đoàn kết là sức mạnh dời non lấp biển
+ Công việc lấp biển vá trời là công việc của
nhiều đời, nhiều thế hệ mới có thể xong

+Những chiến sĩ mình đồng da sắt
đã chiến thắng
+Mình nghĩa nát óc mà vẫn chưa giải được bài
toán này
III. H Ư Ớ NG D Ẫ N T Ự H Ọ C
* Bài học :
- Học thuộc ghi nhớ
- Sưu thơ, tục ngữ, thành ngữ, ca dao có sử
dụng biện pháp nói quá.
* Bài soạn :
- Soạn bài : “ Ôn tập truyện ký Việt nam ”
E. RÚT KINH NGHIỆM
.......................................................................................................................................………
........................................................................................................................................………
........................................................................................................................................………
Năm học 2010-2011 2
Giáo án ngữ văn 8 GV: Phạm Thị Hòa
TUẦN 10
TIẾT 38
Ngày soạn :08/10/2010
Ngày dạy :11/10/2010 Văn bản:
ÔN TẬP TRUYỆN KÝ VIỆT NAM-
HƯỚNG DẪN LÀM BÀI KIỂM TRA VĂN


A. M ỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- Hệ thống hóa và khắc sâu kiến thức cơ bản về các văn bản truyện ký Việt Nam hiện đại đã học
ở học kỳ 1.
B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG, THÁI ĐỘ
1. Kiến thức :

- Sự giống và khác nhau cơ bản của các truyện ký đã học về các phương diện, thể loại, phương
thức biểu đạt, nội dung, nghệ thuật.
- Những nét độc đáo về nội dung và nghệ thuật của từng văn bản.
- Đặc điểm của nhân vật trong các tác phẩm truyện.
2. Kỹ năng :
- Khái quát , hệ thống hoá và nhận xét vềtác phẩm văn học trên một số phương diện cụ thể.
- Cảm thụ nét riêng,độc đáo của tác phẩm đã học.
3. Thái độ :
- Nghiêm túc trong giờ học.
C. PH ƯƠNG PHÁP :
- Vấn đáp, thảo luận nhóm.
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định: Lớp 8a1......................................8a2.............................................
2. Bài cũ: Kiểm tra bài cũ : ? Kiểm tra trong tiết ôn tập
3.Bài mới : GV giới thiệu bài mới. Để khắc sâu kiến thức cơ bản về các văn bản truyện kí Việt
Nam hiện đại tiêu biểu đã học . Tiết học này cô cùng các em ôn tập lại nhưng kiến thức đã học
I. LẬP BẢNG THỐNG KÊ:
ST
T
Tên văn
bản
Tác giả
Năm
ra đời
Thể loại
Phương
thức
biểu đạt
Nội dung chủ
yếu

Đặc sắc nghệ
thuật
1
Tôi đi học Thanh
Tịnh
1941
Truyện
ngắn
Tự sự
xen trữ
tình
Những kỉ niệm
trong sáng về
ngày đầu tiên đi
học
Tự sự, miêu tả
biểu cảm hình
ảnh so sánh mới
mẻ, gợi cảm
2
Trong lòng
mẹ
(Những
ngày thơ
ấu)
Nguyên
Hồng
1938 Hồi ký
Tự sự
(Có trữ

tình)
Nổi cay đắng
tủi cực và tình
yêu thương mẹ
mãnh liệt
Tự sự kết hợp
miêu tả và biểu
cảm, đánh giá, sử
dụng những hình
ảnh so sánh, liên
tưởng .
3
Tức nước
vỡ bờ
( chương
13, tiểi
thuyết Tắt
Ngô Tất
Tố
1939 Tiểu
thuyết
Tự sự Bộ mặt tàn ác,
bất nhân của
chế độ thực dân
nửa phong
kiến, Ca ngợi
Xây dựng tình
huống truyện bất
ngờ, xây dựng
nhân vật đối lập.

Năm học 2010-2011 3
Giáo án ngữ văn 8 GV: Phạm Thị Hòa
đèn)
những phẩm
chất cao quí và
sức mạnh tiềm
tàng của chị
Dậu
4
Lão Hạc
Nam
Cao
1943
Truyện
ngắn
Tự sự
(Xen trữ
tình)
Số phận đau
thương và
phẩm chất cao
quí của người
nông dân cùng
khổ. Thái độ
trân trọng của
tác giả với họ
miêu tả và phân
tích diễn biến tâm
lí của nhân vật,
Ngôn ngữ kể

chuyện rất chân
thực, giản dị, tự
nhiên
II. LUYỆN TẬP:
? Những điểm giống nhau và khác nhau chủ yếu về nội dung và hình thức nghệ thuật của các
vb 2,3,4?
HS: Suy nghĩ, thảo luận nhóm 2p trả lời.
* Giống nhau :
-Về phương thức biểu đat: Đều làvăn tự sự, truyện ký hiện đại (và được sáng tác ở thời kì 1930 –
1945)
-Về đề tài : Đều lấy đề tài về con người và đời sống xã hội đương thời của tác giả, đều đi sâu miêu tả
số phận cực khổ của con người bị vùi dập .
- Nội dung : Đều chan chứa tinh thần nhân đạo (yêu thương trân trọng những tình cảm, phẩm chất
đẹp đẽ của con người, tố cáo những gì tàn ác, xấu xa)
- Nghệ thuật : Đều có lối viết chân thực, gần đời sống rất sinh động
=> Đây cũng là những đặc điểm chung nhất của dòng văn xuôi hiện thực nước ta trước cách mạng
* Khác nhau :
Giáo viên nêu những nét riêng của môi văn bản qua thể loại , nôi dungchủ yếu và đặc sắc nghệ thuật
Tên vb Thể
loại
Phương
thức
biểu đạt
Nội dung chủ yếu Đặc sắc nghệ thuật
Trong lòng
mẹ
Tức nước
vỡ bờ
Lão Hạc
Hồi kí

Tiểu
thuyết
Truyện
ngắn
Tự sự
(xen trữ
tình)
Tự sự
Tự sự
( Xen trữ
tình)
Nổi đau của chú bé mồ côi
và tình yêu thương mẹ của
chú bé
Phê phán chế độ tàn ác , bất
nhân và ca ngợi vẻ đẹp tâm
hồn , sức sống tiềm tàng của
người phụ nữ nông thôn
Số phận bi thảm của người
nông dân cùng khổ và nhân
phẩm cao đẹp của họ
Văn hồi kí chân thực , trữ tình thiết
tha
Khắc hoạ nhân vật và miêu tả hiện
thực một cách chân thực , sinh
động
Nhân vật được đào sâu tâm lí ,
cách kể chuyện tự nhiên , linh hoạt
, vừa chân thực vừa đậm chất triết
lí và trữ tình

III. TRONG MỖI VB TRÊN ( 2,3,4 ), EM THÍCH NHẤT NHÂN VẬT HOẶC ĐOẠN VĂN
NÀO ? VÌ SAO ?
Năm học 2010-2011 4
Giáo án ngữ văn 8 GV: Phạm Thị Hòa
GV: Gợi mở: Đó là đoạn văn nào ? Trong vb nào ? Của tác giả …?
HS: Suy nghĩ, trả lời.
? Lí do em thích : về nội dung tư tưởng ? về hình thức nghệ thuật ? Lí do khác ?
HS: Suy nghĩ, thảo luận nhóm 2p, trả lời.
IV. HƯỚNGDẪN BÀI KIỂM TRA VĂN
1. Trắc nghiệm ( 3 đ)
Trả lời bằng cách khoanh tròn vào những trữ câu em cho là đúng nhất
Học những bài truyện ký về thể loại, nội dung, nghệ thuật…
2.Tự luận ( 7 đ)
Câu 1 : Tóm tắt văn bản khoảng 8-10 dòng các văn bản đã học.( Các văn bản nước ngoài)
Câu 2 : Viết một đoạn văn kể về một môn học mà em thích nhất
IV. H Ư Ớ NG D Ẫ N T Ự H Ọ C
* Bài học :
- Học thuộc bài đã ôn, chuẩn bị bài thật tốt để làm bài kiểm tra văn.
* Bài soạn :
- Soạn bài : “ Thông tin về ngày trái đất năm 2000 ”
E. RÚT KINH NGHIỆM
.......................................................................................................................................………
........................................................................................................................................………
........................................................................................................................................………
TUẦN 10
TIẾT 39
Năm học 2010-2011 5