Bài tiểu luận môn công tác xã hội cá nhân tại trường Vinh Sơn Quận 4 Hồ Chí Minh

Mục lục
PHẦN A: BÁO CÁO TỔNG QUAN CƠ SỞ THỰC TẬP
I – Khát quát Trường Tình thương Vinh Sơn Vĩnh Hội
1.

Cơ quan chủ quản

2.

Mục đích thành lập

3.

Lịch sử hình thành

4.

Mục tiêu

5.

Ban tổ chức điều hành

6.

Điều kiện và thủ tục tiếp nhận

7.

Hoạt động vui chơi giải trí

8.

Hỗ trơ

9.

Cấp dưỡng

10.

Cơ sở vật chất

II – Kết quả
PHẦN B: NỘI DUNG THỰC TẬP
1.

Trường hơp cụ thê

2.

Vấn đàm với thân chủ

3.

Phân tích hệ thống thân chủ

4.

Sơ đồ thế hệ

5.

Sơ đồ sinh thái

6.

Lên kế hoạch hỗ trơ thân chủ

PHẦN C: BÀI HỌC KINH NGHIỆM
1.

Vận dụng kiến thức đã học

2.

Những thuận lơi khó khăn trong đơt thực tập

3.

Bài học kinh nghiệm qua đơt thực tập

0


NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN
.............................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................

..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
PHẦN A: BÁO CÁO TỔNG QUAN CƠ SỞ THỰC TẬP
Trường Tình Thương Vinh Sơn Vĩnh Hội
Địa chỉ: 158, Bến Vân Đồn, P6, Quận 4, TP HCM
Điện thoại: 0839434631
I – Khát quát Trường Tình thương Vinh Sơn Vĩnh Hội
1. Cơ quan chủ quản
Tu Hội Nữ Tử Bác Ái Vinh Sơn
Địa chỉ: 42 Tú Xương, P7, Q3, TP HCM

Điện thoại: 08.9325582/ 9320258
Fax: 08.9325940
1


2. Mục đích thành lập
Trường Tình Thương Vinh Sơn Vĩnh Hội đươc thành lập nhằm mục đích giúp đỡ
trẻ em có hoàn cảnh khó khăn thông qua việc giáo dục tri thức và nhân cách cho trẻ
tạo điều kiện thuận lơi cho các em nhỏ có thê đến trường, qua đó tạo môi trường lành
mạnh đê các em hình thành nhân cách.
3. Lịch sử thành lập
Vào năm 1998 các tu nữ Bác Ái Vinh Sơn gặp và thấy các trẻ em nghèo, đi lang
thang không đươc đi học, không có nghề nghiệp , Quý Souer đã quy tụ các em về và
mở lớp dạy nghề thêu cho các em. Ban đầu chủ yếu chỉ là các em nữ đến đê học nghề
thêu, sau đó qua tìm hiêu thực tế thì các soeurs thấy rằng các em cũng có nhu cầu học
chữ.
Xuất phát từ những nhu cầu thực tế của các trẻ và sự cho phép của Nhà nước mở
các lớp tình thương giúp đỡ các trẻ em nghèo, Quý Souer thuộc Tu Hội Nữ Tử Bác Ái
Vinh Sơn đã thành lậpTrường tình thương Vinh Sơn Vĩnh Hội vào năm 2000. Khi mới
thành lập trường thì trường chỉ có 3 lớp là lớp khai tâm, lớp một và lớp hai. Ban đầu
khi mới thành lập trường cũng gặp nhiều khó khăn nhưng đươc sự quan tâm và giúp
đỡ của xã hội, hoạt động của trường đã dần đi vào ổn định và mở thêm đươc các lớp.
Năm 2007, Trường tình thương Vinh Sơn Vĩnh Hội đã mở thêm đươc lớp ba. Năm
2008, Trường tình thương Vinh Sơn Vĩnh Hội mở thêm lớp bốn. Các em sau khi học
xong lớp bốn phải chuyên qua trường ở Nhà Thờ Đức Bà đê tiếp tục học lên lớp năm.
Vào năm 2010, đươc sự giới thiệu của Phường, trường Tiêu học Lý Nhơn nhận đỡ đầu
cho Trường tình thương Vinh Sơn Vĩnh Hội. Từ đó thì đươc cho phép của Phòng Giáo
Dục và Đào Tạo quận 4, trường đã mở thêm đươc lớp năm.
Từ năm 2010, Trường tình thương Vinh Sơn Vĩnh Hội cũng giống như các trường
tiêu học công lập khác đầy đủ các lớp từ mẫu giáo đến lớp năm. Sau khi học xong lớp

năm ở trường các em đươc thầy Hiệu trưởng của Trường Tiêu học Lý Nhơn kí vào học
bạ và có thê học tiếp ở các trường cấp II, học ở trung tâm giáo dục thường xuyên.

2


Trải qua thời gian hình thành và phát triên, Trường tình thương Vinh Sơn Vĩnh Hội
ngày càng có nhiều kinh nghiệm trong việc giáo dục và đào tạo góp phần quan trọng
vào sự nghiệp giáo dục con người của xã hội.
4. Mục tiêu của trường
Mục tiêu xã hội:
-

Giúp trẻ em nghèo đươc đến trường.

-

Nhằm tạo cho các bậc phụ huynh biết quan tâm hơn đến con em của họ.

-

Nhằm phát triên toàn diện về nhân cách cho trẻ.

-

Chia sẽ gánh nặng với các bậc phụ huynh

-

Giảm tỉ lệ mù chữ trong cộng đồng.

Mục tiêu giáo dục trong năm học 2012 - 2013:
-

Giáo dục cho các em biết lễ phép với mọi người.

-

Giáo dục cho các em ý thức giữ gìn vệ sinh.

-

Giáo dục cho các em ý thức tự giác trong học tập, biết soạn tập sách.

-

Giáo dục cho các em biết đi đúng giờ, ngăn nắp.

5. Ban tổ chức điều hành
a. Nhân sự
Mỗi lớp có một giáo viên chủ nhiệm. Những giáo viên có người có chuyên môn sư
phạm, có người thì không, hoặc có những văn bằng khác. Hiện tại có 6 giáo viên dạy
6 lớp. Ở văn phòng, có Soeur phụ trách và một giáo viên văn phòng phụ trách những
công việc chung của trường. Các giáo viên ở trường thường đi vãng gia, đồng hành
với các em. Giáo viên của trường còn đươc tạo điều kiện, tổ chức các lớp học bồi
dưỡng kiến thức sư phạm và công tác xã hội. Các giáo viên không chỉ dạy chữ mà còn
đi sâu vào tìm hiêu môi trường sống của các em đang sống.
b. Sơ đồ tổ chức

Souer phụ trách

Nguyễn Thị Hoàng Diễm

Lớp khai tâm
Cô Nguyễn Thị Thu
Nguyệt

Lớp 1

3

Lớp 2

Văn phòng
Cô Phạm Thị Hồng Điệp
Cô Võ Huỳnh Cúc
Nguyễn Lê Thành

Lớp 4
Cô Mai Thị Ninh


Cấp dưỡng

Cấp dưỡng

Nguyễn Thị Thu Oanh

Nông Thị Phượng

c. Giáo viên

Các giáo viên ở trường đều là những giáo viên nhiệt tình, có nhiều tâm quyết trong
việc giáo dục các em học sinh. Có vài giáo viên đã găn bó lâu dài với trường như Cô
Huỳnh Cúc, Cô Thu Nguyệt nhưng cũng có giáo viên chỉ gắn bó với trường đươc vài
ba năm. Nhưng theo Soeur Diễm nói thì “ các giáo viên cũng đã tận tâm trong giáo
dục các em học sinh”.
Các giáo viên nhận đươc sự hỗ trơ về tài chính với số tiền mỗi tháng 1.000.000
VNĐ. Những giáo viên dạy ở trường nhiều năm thì cứ mỗi hai năm sẽ đươc cộng
thêm 50.000 VNĐ
6. Điều kiện và thủ tục tiếp nhận
Đê đươc nhận vào Trường các em phải thuộc trong số các hoàn cảnh sau:
-

Con em của những gia đình nghèo gặp khó khăn.

-

Các em không có khai sinh và không có trường nào nhận.

4


-

Các em thường thuộc gia đình di dân (ở các vùng miền khác đến sống ở TP

HCM).
Quy trình tiếp nhận:
Trường tình thương Vinh Sơn Vĩnh Hội thường nhập học sớm hơn các trường
khác. Thường là gia đình đến xin cho các em nhập học. Khi xét các em đúng độ tuổi
(7 tuổi trở lên) và tìm hiêu hoàn cảnh thực tế, nếu nhận thấy khó khăn thực sự và phù

hơp với điều kiện tiếp nhận, nhà trường sẽ nhận và tìm hiêu khả năng của mỗi em đê
sắp xếp vào các lớp.
Hiện nay Trường tình thương Vinh Sơn Vĩnh Hội có 111 học sinh học từ lớp
khai tâm đến lớp năm. Là trường tình thương nên độ tuổi của các em học trong một
lớp cũng không bằng nhau.
Lớp

Sỉ số

Nam

Nữ

Độ tuổi

Lớp khai
tâm

25

14

11

5 – 16

Lớp 1

19

5

14

8 – 14

Lớp 2

16

5

11

8 – 13

Lớp 3

20

5

15

9 – 13

Lớp 4

19

8

11

12 – 15

Lớp 5

12

5

8

11 – 17

7. Hoạt động vui chơi, giải trí:
Dù là trường tình thương vẫn còn nhiều khó khăn về tài chính nhưng Nhà
trường vẫn có gắng tạo điều kiện tốt nhất cho các em vui chơi giải trí. Trường có thư
viện đê các em có thê vui chơi giải trí. Trong thư viện có rất nhiều đồ chơi cho các em
như: truyện tranh, sách báo, mô hình đồ chơi, cờ các loại, tivi đầu đĩa với nhiều băng
đĩa dành cho thiếu nhi, các dụng cụ thê dục,….Mỗi buổi học các em có 30 phút ra
chơi. Thường các em cùng nhau đùa giỡn ở sân trường với các trò chơi như nhảy dây,

5


đá cầu, bắn bi. Các em học sinh còn đươc tham gia các hoạt động ngoại khóa, giao lưu
văn nghệ trong dịp hè do Phường tổ chức.

(cảnh sinh hoạt cùng với các em)

(vệ sinh sau buổi học)

6


Ngoài ra, Trường cũng là nơi thường xuyên có sinh viên ở các trường Đại học tới
thực tập, giao lưu sinh hoạt cho các em. Các bạn sinh viên thực tập trong giờ ra chơi
cũng tổ chức các hoạt vui chơi giải trí cho các em.
8. Nguồn hỗ trơ
Trường nhận đươc sự hỗ trơ của các cơ quan Nhà nước chủ yếu về mặt tinh
thần. Sự hỗ trơ này thường là những vật dụng cho các em học tập như bút, tập vở vào
đầu năm học, mỗi em thường đươc hỗ trơ 4 – 5 quyên tập. Ngoài ra, trường Tiêu học
Lý Nhơn hỗ trơ về đề thi cho trường chủ yếu là hai môn Tiếng Việt và Toán. Nhà
trường đươc các mạnh thường quân giúp đỡ: tiền, gạo, thực phẩm và thường là các
mạnh thường quân tự tìm đến cơ sở.
Nhà trường có thu các em mỗi tháng với số tiền 40.000 VNĐ/tháng đê hỗ trơ
thêm về phần ăn trưa cho các em và trả tiền điện nước mỗi tháng. Việc thu tiền chỉ đạt
khoảng đươc 20% còn lại đa số các em không đóng, nhưng nhà trường không gắt gao
trong việc thu vì cũng biết rõ hoàn cảnh của các em. Hơn nữa việc thu tiền cũng nhằm
giúp gia đình quan tâm hơn đến việc học của các em và cùng với nhà trường chăm lo
cho các em. Nhà trường nhận đươc sự hỗ trơ kinh phí của Tu Hội cho việc duy trì
hoạt động của trường.
9. Cấp dưỡng
Nhà trường thường sử dụng tiền hỗ trơ của các mạnh thường quân đê mua sữa
cho các em học sinh uống lúc trước giờ ra chơi. Sau khi học xong, các lớp kết thúc
vào lúc 16:00 phút.
Khẩu phần ăn của mỗi em là 7000 đến 10000 VNĐ. Mỗi ngày, công việc nấu
ăn cho các em là do hai cô cấp dưỡng phụ trách. Sau khi học xong các em thu dọn tập

sách và ăn cơm trên lớp. Sau khi ăn cơm xong, thì các em sẽ tự dọn dẹp và vệ sinh
phòng học.
Sau khi học xong các em về nhà, có em thì đươc bố mẹ hay anh chị đến đưa
rước về nhà có em thì phải tự đi bộ về nhà.
10.Về cơ sở vật chất:
7


Trường tình thương Vinh Sơn Vĩnh Hội bao gồm 6 phòng học, 1 văn phòng và
1 thư viện. Trong các phòng học đều trang trị đầy đủ các thiết bị phục vụ việc học cho
các em như bàn ghế, bảng viết, quạt máy, bóng đèn điện. Bên cạnh đó, trong các
phòng học còn có bình nước lọc và tủ đựng ly uống nước các em học sinh.
II – Kết quả đạt đươc
Sau vài nhiều năm đi vào hoạt động, Nhà trường đã đạt đươc nhiều thành công
trong việc giáo dục. Các em học sinh và cha mẹ các em đã tìm tới nhà trường ngày
càng nhiều, Trường đã có đươc nhiều niềm tin từ xã hội, từ Chính quyền địa phương,
các gia đình học sinh.
Với các em học sinh thì đã cảm nhận đươc sự yêu thương chân thành từ các
Souer và thầy cô trong trường. Các thầy cô đã có gắng giúp đỡ các em bù đắp những
lỗ hỏng về mặt tinh thần và đặc biệt là về kiến thức và đạo đức. Theo Souer Diễm
đánh giá thì 80% các em đã tiếp nhận đươc kiến thức và 60% các em có sự thay đổi
tích cực về mặt đạo đức.
Một số phụ huynh học sinh thì đã biết quan tâm đến con em mình hơn bằng
việc quan tâm nhắc nhở các em học tập, chăm sóc sức khẻo cho con em họ và tạo điều
kiện thuận lơi cho các em có thê đến trường.
Với địa phương thì trường đã góp phần giải quyết vấn đề thất học của các trẻ
em nghèo và giảm bớt các vấn đề về tệ nạn xã hội.

8

PHẦN B: NỘI DUNG THỰC TẬP
1. Trường hơp cụ thê:
Thông tin về thân chủ: Nguyễn Văn Phước.
Nguyễn Văn Phước sinh năm 2001, tại trung tâm y tế Quận 4, TP HCM. Phước
đang là học sinh lớp 2 Trường tình thương Vinh Sơn Vĩnh Hội. Phước sống chung với
mẹ, cha và một người bà họ sống trọ tại đường Hoàng Diệu, P8, Quận 4, TP HCM.
Phước dù đã 12 tuổi nhưng hiện nay vẫn đang học lớp 2 vì đi học trễ do gia đình khó
khăn. Phước là đứa trẻ trầm tính, rụt rè trong học tập, sơ cô giáo, trong lớp cũng có
chơi với các bạn nhưng hay chửi, đánh nhau với bạn. và hay nói dối . Nhiều lúc đánh
nhau, đến mức Cô chủ nhiệm phải phạt Phước và các bạn của Phước. Dù đươc Cô
khuyên bảo khi bị bạn bè trong lớp trêu chọc thì báo cho Thầy Cô xử lí nhưng việc
đánh nhau của Phước với các bạn trong lớp vẫn tiếp diễn vì Phước và các bạn trong
lớp rất lì. Cô giáo chủ nhiệm phải thường xuyên nhắc nhở. Trong việc học, Phước
thường không chú ý khi Cô giáo giảng bài, mà làm việc khác như ngồi nói chuyện hay
chọc ghẹo với bạn ở phía dưới , ngồi cúi đầu xuống bàn, quay qua quay lại, về nhà
9


lười học,viết chữ xấu và hay phá viết... Mỗi khi bị Cô xử phạt đánh hay bắt đứng phạt,
Phước thường khóc nhưng lại không biết lỗi và lần sau vẫn tiếp tục vi phạm. Trong
lớp cũng có những bạn chơi và giúp đỡ Phước như cho em mươn bút, làm bài cùng
em, chăm lo học hành.
Mẹ Phước là bà He, 47 tuổi đang phụ bán tại quán bánh canh lề đường ngày kiếm
đươc 50.000đ. Bố của Phước là Ông Hùng, 45 tuổi đi lươm ve chai,thu nhập bấp
bênh, cuộc sống khó khăn, ở trong căn nhà trọ tạm chỉ khoảng 6m 2. Điều kiện học tập
của em rất khó khăn, không có không gian đê học, chỉ có chiếc bàn nhỏ mỗi lần học
bài là đem ra chỗ góc gần cầu thang nhà trọ học vì diện tích chỗ ở quá chật hẹp. Ăn
uống cũng không đươc đầy đủ bởi vì ba mẹ thu nhập không ổn định phải đóng tiền
nhà, tiền điện nước hàng ngày nên Phước có gì ăn nấy cùng bố mẹ. Hai vơ chồng ông

Hùng thường xuyên bị bệnh khớp, viêm phổi nên cuộc sống gia đình càng thêm khó
khăn. Nhưng bù lại Phước đươc ba mẹ rất thương con dù hoàn cảnh gia đình nhiều
thiếu thốn nhưng vẫn lo cho Phước, muốn Phước thành người. Sau khi học xong
Phước đi bộ về nhà, có khi về nhà rồi đi chơi, có lúc dọn nhà giùm mẹ và về nhà thì
rất là lười học vở bài tập toán còn rất nhiều bài đê trống, chữ viết thì cẩu thả. Phước
còn có một chị gái và một anh trai nhưng quan hệ không đươc gần gũi cho lắm, hai
anh chị Phước ở với ngoại ít khi về nhà thăm ba mẹ.
Mối quan hệ trong gia đình Phước cũng tốt nhưng do cuộc sống quá khó khăn
nên ba mẹ lo kiếm tiền mưu sinh nên Phước cũng không đươc bố mẹ chăm sóc thường
xuyên, mặc dù rất thương con nhưng cũng đành phải chịu thôi (bố Phước chia sẽ).
Gia đình Phước sống trong một phòng trọ thuê nên mối quan hệ với hàng xóm
xung quanh không khăn khít lắm và hàng xóm xung quanh cũng ít cho con chơi với
Phước sơ Phước mất vệ sinh. Chính quyền địa phương cũng ít quan tâm tới gia đình
em, chủ nhà thì khó tính không cho đê nơ tiền nhà quá ba bữa.
Vấn đề của thân chủ: Lười học, gia đình khó khăn, thiếu sự quan tâm tự bố mẹ
vì cuộc sống mưu sinh quá khó khăn, thường hay nói dối, rụt rè,hay chửi nhau và đánh
nhau trong lớp, hàng xóm xa lánh.

10


2. Vấn đàm với thân chủ
PHÚC TRÌNH BUỔI VẤN ĐÀM
Thời gian: 12h45 12/4/2013
Địa điêm: Lớp 2, Trường Tình Thương Vinh Sơn Vĩnh Hội
Nội dung: Vấn đàm tìm hiêu thông tin, chấn đoán, trị liệu
Ý kiến
Kiêm huấn
viên

Nội dung

Nhận xét
của sinh viên

Sau thời gian dài quan sát và tìm hiêu về hoàn
cảnh của thân chủ, tôi đã xác định đươc những vấn
đề của thân chủ và chuẩn bị một cuộc vấn đàm với
thân chủ. Vào buổi chiều thứ 6 tôi đến cơ sở thực tập
và gặp em đang ngồi mình và có vẻ hơi buồn, tôi
bước đến và đặt tay lên vai em và hỏi:
NVXH: Phước! Sao hôm nay em đi học sớm
vậy?

Ngước lên nhìn

TC: Nay ở nhà mình nên em lên trường sớm chơi

và cười rụt rè

chứ ba mẹ em không có ở nhà.
NVXH: Chứ em ăn gì chưa?
TC: Dạ. Mẹ em sáng đi làm có nấu cơm cho em
ăn rồi.
NVXH: Ùm vậy cho anh ngồi xuống nói chuyện

Tươi cười

với em cho vui nha?
TC: Dạ! Anh ngồi xuống đây đi.

NVXH: Hôm nay đi học đã làm bài,viết bài đầy
đủ chưa em?
TC: Dạ rồi anh, em viết chính tả với làm toán cô
cho về nhà làm.
NVXH: có thật không hay là lại nói dối anh nữa
đó?
11

Bối rối, ấp úng


TC: Em gãi đầu cười và gật đầu nói: Em nói thật
mà anh.

Cười, gãi đầu,

NVXH: Phước nề sao em lại hay nói dối với anh

cúi mặt xuống

vậy,em có biết nói dối là xấu lắm không?
TC: Cười và nói nói: dạ biết nhưng em sơ bị la do
em chưu làm bài xong.

Hơi buồn, cúi
mặt xuống, hai

NVXH: Sao anh hỏi ba mẹ em làm gì, em lại nói

tay nắm chặt

dối anh vậy ?
TC: Dạ….dạ tại em không muốn cho anh biết sơ
bị mấy bạn nghe chọc em nữa.

Động viên, trị
liệu, chia sẽ

NVXH: Vuốt tóc em và nói: anh hiêu hoàn cảnh
của em, em đừng buồn nha! Ba mẹ mình làm công

Mặt cúi xuống

việc chính đáng, kiếm tiền đê nuôi mình nên em

đất

không phải sơ gì cả nha em! Ba mẹ có vất vả cũng cố
gắng làm đê cho mình ăn học vậy em phải biết trân

Bực bội, ứa

trọng nha!

nước mắt

TC: Em nhìn tôi và nói: Dạ em nghe, nhưng mấy
bạn chọc em tức lắm anh.
NVXH: Vậy là đánh nhau,chửi nhau với mấy bạn
do mấy bạn chọc em phải không?

TC: Dạ.
NVXH: Anh cũng biết vậy là rất khó chịu nhưng

Động viên

em không nên đánh bạn và chửi bạn nha em,làm như
vậy là xấu lắm đó. ở đây có souer, có cô Điệp nề ai
cũng thương các em hết ấy nên có chuyện gì thì nói
với cô chứ không đươc đánh nhau nghe em!
TC: Im lặng một hồi rồi gật đầu dạ.
NVXH: Vậy em có hứa với anh là sẽ không nói

Trị liệu

dối và không đánh nhau, chửi nhau nữa không? Móc
tay nha!

Cười nhỏ

TC: Móc tay tôi và nói: Dạ em hứa, em sẽ không
12

và ánh mắt có


như vậy nữa.

niềm tin, hồn

NVXH: Phước nề! Anh nghe cô Điệp nói em

nhiên

không chú ý học, tính toán chậm lắm phải không em?
TC: Dạ tại mấy phép tính khó quá em không biết
làm anh!

Cười, gãi đầu,
có vẻ ngương

NVXH: Em có làm bài đầy đủ không? Anh thấy
trong sách bài tập toán em có nhiều bài em chưa làm

Bối rối

lí do sao vậy em?
TC: Gãi đầu không nói gì.
NVXH: Em đừng sơ, anh không la em đâu, em
phải cố gắng lên nề, phải tính toán thật giỏi mới lên
lớp đươc chứ, em xem nếu em mà không làm bài thì
sao học bằng mấy bạn đươc, sao lên lớp đươc? Em
phải làm bài, tập tính toán nữa nghe em!
TC: gật đầu và dạ.

Cười tươi hơn

NVXH: Em thấy giờ ba mẹ vất vả vậy em có
thương ba mẹ không?
TC: Dạ thưa anh có!

Buồn

NVXH: Em thương ba mẹ thì em làm những gì
cho ba mẹ?
TC: Dạ em quét nhà, nấu cơm cho ba mẹ về ăn.

Cười, nắm hai

NVXH: Còn làm những gì nữa em, học hành thì

bàn tay lại

sao?
TC: Em sẽ cố gắng học giỏi, không bị ở lại nữa.
NVXH: Vậy em phải làm gì đê học thật tốt nề?
TC: Dạ em sẽ làm bài tập, không đi chơi nữa, đến

Cười vui vẻ

lớp nghe cô giáo giảng bài.
NVXH: Ùm vậy nhớ nhé, phải làm đươc như vậy
đó nghe?

Không còn sơ,
mà vui hơn

TC: Dạ em nhớ.
NVXH: Em thấy ba mẹ bị bênh, vất vả nữa em có
13

buồn khôn Phước?
TC: Dạ có anh, em thương ba mẹ lắm!
NVXH: Ùm em ngoan lắm đó, vậy mình càng
phải thật ngoan, học thật giỏi đê không phụ long ba

Cười nhưng vẻ
mặt buồn.

mẹ nghe không em?
TC: Dạ em nghe!
NVXH: Phước nề nảy giờ hứa với anh cái gì còn
Cười tươi, thân
thiện

nhớ không đó hay quên mất rồi? Nói lại anh nghe
coi?
TC: Dạ có chớ anh, phải học tốt, không đươc
đánh nhau, chửi nhau, phải ngoan, thương ba mẹ
nữa.Đúng không anh?
NVXH: Ùm giỏi lắm đó,hứa phải làm đươc nha!

Gãi đầu và hơi
ngương

TC: Dạ
NVXH: Nhớ phải thân thiện với bạn bè, trong lớp
không đươc nghịch nề, phải chú ý nghe cô giảng

Cười thân thiết

nghe chưa?
Nắm tay tôi

TC: Dạ,em biết rồi mà anh.
NVXH: Vỗ vai em nói: Thôi giờ gần vô lớp rồi
em lên coi bài, đọc bài rồi vô học nha! Tí anh lên bày
em học nha!

Cười vui vẻ,
chạy thật
nhanh lên lớp

TC: Dạ em lên học đây, thưa anh em đi.

3. Phân tích hệ thống thân chủ
Hệ thống thân

Mặt mạnh

Mặt giới hạn

-

-

chủ
Thương ba mẹ, giúp đỡ

ba mẹ

-

Còn ham chơi,

lười học, không cố gắng
Thân thiện
14

trong học tập.


Thân chủ:
Nguyễn Văn
Phước, 12 tuổi

-

Đươc sự quan tâm giúp

-

Đánh nhau, chửi

đỡ của Trường tình thương

nhau với các bạn trong

Vinh Sơn Vĩnh Hội.

lớp

-

Rụt rè, tinh thần

dễ kích động.
-

Thiếu sự quan

tâm, chăm sóc từ gia
Mẹ

-

Đi bán quán ăn

đình
-

Bà He, 47 tuổi

-

Hiền lành

tới con nhiều.

-

Thương con, lo lắng

cho con.

-

Chưa quan tâm
Thu nhập thấp,

không ổn định

Ba

-

Thương con, lo cho con

-

Ông hung, 45

-

Có lao động, kiếm tiền

ổn định.

tuổi

trang trải cuộc sống.
-

Hiền lành

-

Bị bệnh khớp
Thu nhập không
Không quan tâm

con nhiều
-

Bị bệnh khớp,

phổi
- Ít quan tâm tới em

Chị, anh trai

-

Sống xa gia đình,

không giúp đỡ ba mẹ.
Trường Tình

-

Quan tâm việc học của

Thương Vinh Sơn

em, thường xuyên nhắc nhở

Vĩnh Hội

em cố gắng học tập và rèn
luyện giáo dục nhân cách cho
em.
-

Bạn bè

Quan tâm giúp đỡ cho

gia đình em.
- Học tập tốt
-

Giúp bạn (cho bạn

mươn viết)

-

với em Phước
-

15

Không hòa đồng
Thường trêu trọc,


đánh nhau với Phước.
-

Thường chửi

nhau, chơi game online.
- Xa lánh gia đình,

Hàng xóm

không cho con chơi với
Phước.
- Ít quan tâm gia

Chính quyền
địa phương

đình.

4. Sơ đồ thế hệ

Chú thích:
Quan hệ lỏng lẻo, xa cách
Quan hệ mật thiết
Quan hệ hai chiều
Ngày lập: 06/5/2013

16


5. Sơ đồ sinh thái

Chú thích:

Ít quan tâm
Quan hệ hai chiều
Quan tâm

Ngày lập: 06/05/2013
17


6. Kế hoạch hỗ trơ thân chủ
S

Vấn đề

Mục tiêu

Hỗ trơ

T
T

Người
thực hiện

1

-

Thân chủ lười
học

Thân chủ nhận

-

Tham vấn trị liệu

thức đươc vai trò học

cho thân chủ nhận thức

tập.
-

đươc sự cần thiết của học
Cố gắng hơn

trong học tập.

tập.
-

Động viên em học

NVXH
Thầy Cô
trong trường
Gia đình

tập, phấn đấu cho tương
lai đê giúp đỡ mẹ.
- Nhắc nhở em

Thân chủ

thường xuyên trong học
tập.
2

Đánh nhau,
chửi nhau với các

-

Thay đổi cách

ứng xử của thân chủ

bạn trong lớp

-

Giáo dục thân chủ

NVXH

thay đổi hành vi.
- Giáo dục, nhắc nhở

Thầy cô

những em hay trêu chọc

Thân chủ

em Phước.
3

Thân chủ hay
nói dối

-

Thay đổi thói

-

Tìm hiêu vấn

quen của thân chủ,

đề,nhắc nhở em thay đổi

giúp nhận thức đươc

thói quen.
- Nhờ sự hỗ trơ của

việc nói dối là không

đình của em.

Quan hệ anh
chị em không tốt

-

Thân chủ
Cô giáo

cô giáo chủ nhiệm và gia

nên

4

NVXH

Giúp anh em

Phước gần gũi nhau
hơn, gắn bó hơn

18

-

Vãng gia tìm hiêu

Gia đình

NVXH

nguyên nhân.
- Nhờ sự hơp tác của

Gia đình

gia đình

Anh chị


Phước
4

Cuộc sống gia

-

Gia đình có

-

Tìm hiêu công việc

đình không ổn

cuộc sống ổn định

mà ba mẹ Phước có thê

định, khó khăn,

hơn.
- Thu nhập ổn

làm, giới thiệu đến các cơ

thiếu thốn, bấp
bênh

định hơn.
- Phước đươc
chăm sóc tốt hơn

sở hỗ trơ việc làm.
- Tham vấn, vãng
gia đê hiêu hoàn cảnh gia
đình.
- Nhờ sự quan tâm

NVXH

Chính
quyền địa
phương
Các cơ
sở hỗ trơ

của chính quyền địa
phương

PHẦN C: BÀI HỌC KINH NGHIỆM
1. Vận dụng kiến thức đã học
Sau quá trình học tập, tìm hiêu các kiến thức công tác xã hội tại trường và đươc
sự chỉ bảo tận tình của giảng viên chúng tôi đã nắm đươc những lí thuyết cơ bản về
môn công tác xã hội cá nhân đê vận dụng vào quá trình thực tập. Sau thời gian tiếp
nhận kiến thức về công tác xã hội chúng tôi đươc giới thiệu thực tập tại trường tình
thương Vinh Sơn, Vĩnh Hội, tại đây chúng tôi đã có nhiều trải nghiệm từ việc tiếp xúc,
lựa chọn và tiếp cận thân chủ, và hiêu đươc rằng muốn trở thành người nhân viên xã
hội giỏi không phải là một điều đơn giản.
Về kiến thức lý thuyết: Trong những giờ trên lớp chúng tôi đã đươc học rất
nhiều kiến thức về công tác xã hội từ cách nhìn nhận vấn đề đến giải quyết vấn đề.
Với việc nắm vững các bước giải quyết vấn đề, các nguyên tắc, cũng như các kiến
thức về CTXH cá nhân đã tạo cho chúng tôi nền tản cơ bản đê bước đầu trở thành
người nhân viên xã hội. Việc nắm đươc mục đích của ngành CTXH cá nhân là giúp cá
nhân, gia đình phục hồi, củng cố và phát triên các chức năng xã hội, giúp họ giải
quyết vấn đề, cải thiện tình trạng của họ là cơ sở đê xác đê định hướng cho người
nhân viên xã hội là không đưa các ý kiến chủ quan vào quá trình giải quyết vấn đề mà
phải có những tiến trình tiếp cận, tìm hiêu vấn đề một cách khách quan vì nguyên
19

nhân dẫn đến vấn đề của mỗi thân chủ là khác nhau. Tại trường tình thương hoàn cảnh
của các em, tính cách của mỗi em cũng khác nhau nên quá trình tiếp cận, tìm hiêu vấn
đề của thân chủ không phải là việc đơn giản, nếu như chúng ta không nắm vững kiến
thức thì rất khó khăn trong quá trình thực tập. kiến thức về lời nói,cử chỉ, hành động
bằng ngôn ngữ và khi ngôn ngữ rất cần thiết trong quá trình vấn đàm hay giao tiếp với
thân chủ đê ta biết đươc những điều cần tránh khi tiếp xúc với thân chủ.
Về kỹ năng: Trên lớp tôi đã đươc Cô dạy cho những kỹ năng công tác xã hội
như kỹ năng giao tiếp, truyền thông, lắng nghe, quan sát, diễn đạt lại, phân tích đánh
giá vấn đề…. Việc giao tiếp tốt giúp buổi vấn đàm đạt hiệu quả cao. Thái độ thân
thiện, cởi mở, tự tin,lời nói nhẹ nhàng, mạch lạc, cách ăn mặc gọn gang,giản dị sẽ
giúp thân chủ an tâm dễ dàng hơp tác với nhân viên xã hội. Quan sát là một kỹ năng
rất quan trọng trong vấn đàm. Quan sát giúp ta nắm bắt đươc các cử chỉ, hành động
biêu lộ cảm xúc của thân chủ. Đây là một kỹ năng khó cần phải cần có sự cố gắng mới
có thê quan sát tốt đươc. ký năng lắng nghe là kỹ năng mà người nhân viên xã hội cần
có và cần hoàn thiện nó đê có thê đưa thân chủ lại gần hơn và họ cảm nhận đươc sự
chân thành từ mình, giúp thân chủ có thê nói ra những điều chất chứa trong long, từ
đó mới có cỏ sở đê xác định vấn đề của thân chủ. Phân tích, đánh giá là kỹ năng giúp
nhân viên xã hội có thê nhìn vấn đề của thân chủ một cách khách quan từ những thông
tin thu thập đươc đê lên kế hoạch trị liệu đúng, nếu quá trình phân tích, đánh giá vấn
đề có sự sai sót thì sẽ dẫn đến việc xác định và trị liệu không hiệu quả. Việc vận dụng
những kiến thức về lí thuyết và kỹ năng của công tác xã hội cá nhân vào quá trình
thực tập còn hạn chế nhưng cũng giúp ích rất nhiều trong công việc học tập và thực
tập tạo điều kiện cho việc lựa chọn và có tiến trình giải quyết vấn đề cho thân chủ phù
hơp.
2. Những thuận lơi khó khăn trong đơt thực tập
Sau quá trình tiếp nhận kiến thức từ giảng viên tôi tiến hành thực tập tại cơ sở tình
thương và là lân đàu tiên thực tập tại một trường tình thương nên còn nhiều hạn chế.
Trong quá trình thực tập thì có những thuận lơi và khó khăn nhất định:
Thuận lơi:
- Trước khi đi thực tập đã nắm đươc các kiến thức và kỹ năng của môn công tác

xã hội cá nhân.
20


-

Đươc sự giúp tận tình của giảng viên.
Souer và các Thầy Cô trong Trường Tình Thương đã tạo mọi điều kiên cho

chúng tôi trong quá trình thực tập, từ việc phân công lớp, tiếp cận các em cũng như
việc đi vãng gia, vui chơi cùng các em các cô đều tạo mọi điều kiện thuận lơi nhất…
- Bản thân cũng đã có định hướng về ngành công tác xã hội cá nhân.
- Có sự sát cánh của các bạn và sự giúp đỡ lẫn nhau trong quá trình thực tập.
- Các em và gia đình có sự hơp tác và không gây trở ngại.
Khó khăn:
- Chưa có kinh nghiệm thực tế nhiều, là lần đầu tiên đi thực tập nên còn nhiều bỡ
ngỡ.
-

Kiến thức đã nắm đươc nhưng quá trình vận dụng còn nhiều thiếu sót và bối

rối.
-

Thời gian vãng gia chưa nhiều nên chưa đi sâu vào tìm hiêu kỹ đươc hoàn

cảnh, cũng như các mối quan hệ của gia đình thân chủ.
Tóm lại quá trình thực tập tuy còn nhiều thiếu sót nhưng đây là sự trải nghiệm quý
giá đề tôi có những bài học kinh nghiệm từ sự hướng dẫn, chỉnh sữa tận tình của giảng
viên và tại trường tình thương tôi đã học hỏi, đươc tiếp xúc với rất nhiều hoàn cảnh

khác nhau.
3. Bài học kinh nghiệm qua đơt thực tập
Quá trình thực tập vừa qua đã cho tôi đươc nhiều bài học vô cùng quý giá và bổ
ích
Tôi đã đươc hòa vào một môi trường khác ở nơi đó có những hoàn cảnh hết sức
thương tâm và đáng trân trọng, từ đó mới thấy đươc nghị lực vươt lên số phận của mỗi
các em đáng quý biết bao. Dù gia đình khó khăn, không đủ ăn nhưng các em vẫn sống
có ước mơ và muốn vươn lên dẫu biết việc đó rất khó. Qua các em tôi học đươc cách
đối diện với cuộc sống và sự cảm thông sâu sắc, phải biết trân trọng những giá trị của
cuộc sống và hiêu đươc rẳng “trong cuộc sống này vẫn có rất nhiều người bất hạnh
hơn ta, ta hãy nhìn lại chính mình.”
Tôi đã học đươc cách cảm nhận, quan sát cách biêu lộ cảm xúc qua buổi vấn đàm
cùng các lần nói chuyện với thân chủ. Phải biết kiên nhẫn tìm hiêu vấn đề, phải làm
cho thân chủ gần lại với mình hơn qua các cử chỉ, lời nói, hành động của mình.

21


Nếu nhìn vào các em thì sao ta biết đươc những đứa trẻ đó lại có những suy nghĩ
hết sức sâu sắc, sao biết đươc trong sâu thẳm của các em có những nỗi buồn mà không
thê nào nguôi đươc, các em luôn muốn có đươc một người chia sẽ cùng các em nhưng
không dễ gì đê các em bộc bạch nỗi lòng của mình. Vì vậy chúng ta phải học đươc
cách lắng nghe, thấu hiêu nếu như muốn trở thành một người “bác sĩ của xã hội”.

22