Slide bài giảng môn môn học lý thuyết thông tin - Một số khái niệm cơ bản

Trang 16
Bài 2
Một số khái niệm cơ bản
2.1 Thông tin (Information)
2.2 Mô hình của các quá trình truyền tin
2.3 Các loại hệ thống truyền tin – Liên tục và rời rạc
2.4 Rời rạc hoá
Trang 17
Thông tin

Thông tin là một khái niệm trừu tượng, phi vật chất và rất khó
được định nghĩa chính xác. Hai định nghĩa về thông tin.

Thông tin là sự cảm hiểu của con người về thế giới xung quanh
thông qua sự tiếp xúc với nó.

Thông tin là một hệ thống những tin báo và mệnh lệnh giúp loại
trừ sự không chắc chắn (uncertainty) trong trạng thái của nơi
nhận tin. Nói ngắn gọn, thông tin là cái mà loại trừ sự không
chắc chắn.

Định nghĩa đầu chưa nói lên được bản chất của thông tin. Định
nghĩa thứ hai nói rõ hơn về bản chất của thông tin và được dùng
để định lượng thông tin trong kỹ thuật.
Trang 18
Thông tin (tt)

Thông tin là một hiện tượng vật lý, nó thường tồn tại và được
truyền đi dưới một dạng vật chất nào đó.

Những dạng vật chất dùng để mang thông tin được gọi là tín

hiệu.

Lý thuyết tín hiệu nghiên cứu các dạng tín hiệu và cách truyền
thông tin đi xa với chi phí thấp, một ngành mà có quan hệ gần
gũi với LTTT.

Thông tin là một quá trình ngẫu nhiên.

Tín hiệu mang tin tức cũng là tín hiệu ngẫu nhiên và mô hình
toán học của nó là các quá trình ngẫu nhiên thực hay phức.

Và LTTT là lý thuyết ngẫu nhiên của tin tức, có nghĩa là nó xét
đến tính bất ngờ của tin tức đối với nơi nhận tin.
Trang 19
Mô hình của các quá trình truyền tin

Khái niệm thông tin thường đi kèm với một hệ thống truyền tin.

Sự truyền tin (transmission)

Là sự dịch chuyển thông tin từ điểm này đến điểm khác trong
một môi trường xác định.

Nguồn tin (information source)

Là một tập hợp các tin mà hệ thống truyền tin dùng để lập các
bảng tin hay thông báo (message) để truyền tin.

Bảng tin chính là dãy tin được bên phát truyền đi.


Thông tin có thể thuộc nhiều loại như
(1) một dãy kí tự như trong điện tín (telegraph) của các hệ thống gởi điện
tín (teletype system);
Nguồn phát Kênh truyền Nguồn nhận
Nhiễu
Trang 20
Mô hình của các quá trình truyền tin (tt)
(2) một hàm theo chỉ một biến thời gian f(t) như trong radio và điện thoại;
(3) một hàm của thời gian và các biến khác như trong tivi trắng đen – ở
đây thông tin có thể được nghĩ như là một hàm f(x, y, t) của toạ độ hai
chiều và thời gian biểu diễn cường độ ánh sáng tại điểm (x, y) trên màn
hình và thời gian t;
(4) một vài hàm của một vài biến nh
ư trong trường hợp tivi màu – ở đây
thông tin bao gồm ba hàm f(x, y, t), g(x, y, t), h(x, y, t) biểu diễn cường
độ ánh sáng của các ba thành phần màu cơ bản (xanh lá cây, đỏ, xanh
dương)

Thông tin trước khi được truyền đi, tuỳ theo yêu cầu có thể
được mã hoá để nén, chống nhiễu, bảo mật, ...

Kênh tin (channel)

Là nơi hình thành và truyền (hoặc lưu trữ) tín hiệu mang tin
đồng thời ở đấy xảy ra các tạp nhiễu (noise) phá hủy tin tức.

Trong LTTT kênh là một khái niệm trừu tượng đại biểu cho
hỗn hợp tín hiệu và tạp nhiễu.