Kênh gỉíi: - Häüi cạc ngnh Sinh hc Viãût Nam
- Tảp chê” Thäng tin nhỉỵng váún âãưì Sinh hc ngy nay
Ngỉåìi viãút : Thảc sé Nguùn Tỉì
Âëa chè: Såí Giạo dủc Âo tảo Qung Trë
TEL : (053)853015
QUI LÛT VÃƯ MÄÚI QUAN HÃÛ GIỈỴA CẠC NHỌM KIÃØU GEN, KIÃØU HÇNH CA
ÂÅÌI CON F
1
KHI BÄÚ V MẺ MÄÙI BÃN ÂÃƯU MANG 2 CÀÛP GEN DË HÅÜP
I.QUI LÛT: Nãúu bäú v mẻ mäùi bãn âãưu mang hai càûp gen dë håüp tỉí (Aa v
Bb ), báút lûn cå såí tãú bo hc nhỉ thãú no, táưn säú hoạn vë gen bao nhiãu ta
ln nháûn âỉåüc åí âåìi con F
1
cọ tè lãû kiãøu gen, kiãøu hçnh tha mn cạc hãû thỉïc
toạn hc sau :
a.Kiãøu gen F
1
ab
AB
= 2
AB
AB
= 2
ab
ab
(1)
aB
Ab
= 2
Ab
Ab
= 2
aB
aB
(2)
Ab
AB
=
aB
AB
=
ab
Ab
=
ab
aB
(3)
b.Kiãøu hçnh F
1
A-bb = aaB- (1)
A- B- + A-bb (hồûc aaB-) =
4
3
(2)
aabb + A-bb (hồûc aaB-) =
4
1
(3)
II.CHỈÏNG MINH: Gi f
1
, f
2
l táưn säú hoạn vë gen ca bäú v mẻ.
Âiãưu kiãûn 0 ≤ f
1
≤
2
1
0 ≤ f
2
≤
2
1
f
1
,f
2
= 0:liãn kãút hon ton
f
1
,f
2
=
2
1
: hoạn vë 50%
a/ Trỉåìng håüp 1: Bäú v mẻ âãưu mang gen dë håüp tỉí cng
P :
ab
AB
( f
1
) X
ab
AB
(f
2
)
G
p
: AB = ab =
2
1
1
f
−
AB = ab =
2
1
2
f
−
Ab = aB =
2
1
f
Ab = aB =
2
2
f
F
1
: Láûp khung Pennet
Gt
Gt
2
1
1
f
−
AB
2
1
f
Ab
2
1
f
aB
2
1
1
f
−
ab
Lai hai càûp gen dë håüp tỉí - ThS. Nguùn Tỉì. - 1 -
2
1
2
f
AB
4
)1)(1(
21
ff
AB
AB
4
)1)((
21
ff
Ab
AB
4
)1)((
21
ff
aB
AB
4
)1)(1(
21
ff
ab
AB
2
2
f
Ab
4
)1)((
12
ff
Ab
AB
4
.
21
ff
Ab
Ab
4
.
21
ff
aB
Ab
4
)1)((
12
ff
ab
Ab
2
2
f
aB
4
)1)((
12
ff
aB
AB
4
.
21
ff
aB
Ab
4
.
21
ff
aB
aB
4
)1)((
12
ff
ab
aB
2
1
2
f
ab
4
)1)(1(
21
ff
ab
AB
4
)1)((
21
ff
ab
Ab
4
)1)((
21
ff
ab
aB
4
)1)(1(
21
ff
ab
ab
(Coù thóứ khọng lỏỷp khung, duỡng pheùp nhỏn õaỷi sọỳ )
Kióứu gen F
1
:
Tacoù:
AB
AB
=
ab
ab
=
4
)1)(1(
21
ff
=
4
).1(
2121
ffff
+
(1)
ab
AB
=
4
)1)(1(
21
ff
+
4
)1)(1(
21
ff
=
2
)1)(1(
21
ff
=
2
).1(
2121
ffff
+
(2)
Ab
Ab
=
aB
aB
=
4
.
21
ff
(3)
aB
Ab
=
4
.
21
ff
+
4
.
21
ff
=
2
.
21
ff
(4)
Ab
AB
=
aB
AB
=
ab
Ab
=
ab
aB
=
4
)1)((
21
ff
+
4
)1)((
12
ff
=
4
2.122.11 ffffff
+
=
4
.2
2121
ffff
+
(5)
Tổ (1),(2) ta suy ra
ab
AB
= 2
AB
AB
= 2
ab
ab
Tổ (3),(4) ta suy ra
aB
Ab
=2
Ab
Ab
= 2
aB
aB
Tổ (5) ta suy ra
Ab
AB
=
aB
AB
=
ab
Ab
=
ab
aB
Kióứu hỗnh F
1
:
aabb =
4
).1(
2121
ffff
+
(9)
A-bb = aaB- =
Ab
Ab
+
ab
Ab
=
aB
aB
+
ab
aB
=
4
.
21
ff
+
4
.2
2121
ffff
+
=
4
.
2121
ffff
+
(10)
Lai hai cỷp gen dở hồỹp tổớ - ThS. Nguyóựn Tổỡ. - 2 -
A-B- =
AB
AB
+
ab
AB
+
aB
Ab
+
Ab
AB
+
aB
AB
=
4
).1(
2121
ffff
+
+
4
).1(2
2121
ffff
+
+
4
.2
21
ff
+
4
.2
2121
ffff
+
+
4
.2
2121
ffff
+
=
4
).3(
2121
ffff
+
(11)
Tổỡ (9) vaỡ (10) ta coù:
aabb + A-bb (hoỷc a aB-) =
4
).1(
2121
ffff
+
+
4
.
2121
ffff
+
=
4
1
Tổỡ (10) vaỡ (11) ta coù:
A-B- + A-bb (hoỷc a aB-) =
4
).3(
2121
ffff
+
+
4
.
2121
ffff
+
=
4
3
b/ Trổồỡng hồỹp 2 : Bọỳ vaỡ meỷ õóửu mang gen dở hồỹp cheùo
P :
aB
Ab
(HV tỏửn sọỳ f
1
) X
aB
Ab
(HV tỏửn sọỳ f
2
)
G
p
: AB = ab =
2
1
f
: AB = ab =
2
1
f
Ab = aB =
2
1
1
f
Ab = aB =
2
1
1
f
F
1
: Lỏỷp khung Pennet
Gt
Gt
2
1
f
AB
2
1
1
f
Ab
2
1
1
f
aB
2
1
f
ab
2
2
f
AB
4
.
21
ff
AB
AB
4
)1)((
12
ff
Ab
AB
4
)1)((
12
ff
aB
AB
4
.
21
ff
ab
AB
2
1
2
f
Ab
4
)1)((
21
ff
Ab
AB
4
)1)(1(
21
ff
Ab
Ab
4
)1)(1(
21
ff
aB
Ab
4
)1)((
21
ff
ab
Ab
2
1
2
f
aB
4
)1)((
21
ff
aB
AB
4
)1)(1(
21
ff
aB
Ab
4
)1)(1(
21
ff
aB
aB
4
)1)((
21
ff
ab
aB
2
2
f
ab
4
.
21
ff
ab
AB
4
)1)((
12
ff
ab
Ab
4
)1)((
12
ff
ab
aB
4
.
21
ff
ab
ab
Kióứu gen F1:
AB
AB
=
ab
ab
=
4
.
21
ff
= (1)
ab
AB
=
4
.
21
ff
+
4
.
21
ff
=
2
.
21
ff
(2)
Ab
Ab
=
aB
aB
=
4
)1)(1(
21
ff
+
4
).1(
2121
ffff
+
(3)
Lai hai cỷp gen dở hồỹp tổớ - ThS. Nguyóựn Tổỡ. - 3 -
aB
Ab
=
4
)1)(1(
21
ff
+
4
)1)(1(
21
ff
=
2
)1)(1(
21
ff
=
2
).1(
2121
ffff
+
(4)
Ab
AB
=
aB
AB
=
ab
Ab
=
ab
aB
=
4
)1)((
12
ff
+
4
)1)((
21
ff
=
4
.2
2121
ffff
+
(5)
Tổ (1),(2) ta suy ra
ab
AB
= 2
AB
AB
= 2
ab
ab
Tổ (3),(4) ta suy ra
aB
Ab
=2
Ab
Ab
= 2
aB
aB
Tổ (5) ta suy ra
Ab
AB
=
aB
AB
=
ab
Ab
=
ab
aB
b/ Kióứu hỗnh:
aabb =
4
.
21
ff
(9)
A-bb = aaB- =
Ab
Ab
+
ab
Ab
=
aB
aB
+
ab
aB
=
4
).1(
2121
ffff
+
+
4
.2
2121
ffff
+
=
4
.1
21
ff
(10)
A-B-=
AB
AB
+
ab
AB
+
aB
Ab
+
Ab
AB
+
aB
AB
=
4
.
21
ff
+
2
.
21
ff
+
2
).1(
2121
ffff
+
+
4
.2
2121
ffff
+
+
4
.2
2121
ffff
+
=
4
.2
21
ff
+
(11)
Tổỡ (9) vaỡ (10) ta coù:
aabb + A-bb (hoỷc aaB-) =
4
).1(
2121
ffff
+
+
4
.
2121
ffff
+
=
4
1
Tổỡ (10) vaỡ (11) ta coù:
A-B- +A-bb (hoỷc aaB-) =
4
).3(
2121
ffff
+
+
4
.
2121
ffff
+
=
4
3
c/ Trổồỡng hồỹp 3 : Mọỹt bón dở hồỹp tổớ cheùo, mọỹt bón dở hồp tổớ cuỡng
P :
aB
Ab
( f
2
) x
ab
AB
(ỳ f
1
)
G
p
: AB = ab =
2
2
f
AB = ab =
2
1
1
f
Ab = aB =
2
1
2
f
Ab = aB =
2
1
f
F1: Lỏỷp khung Pennet
Gt
Gt
2
1
1
f
AB
2
1
f
Ab
2
1
f
aB
2
1
1
f
ab
2
2
f
AB
4
))(1(
21
ff
AB
AB
4
.
21
ff
Ab
AB
4
.
21
ff
aB
AB
4
))(1(
21
ff
ab
AB
Lai hai cỷp gen dở hồỹp tổớ - ThS. Nguyóựn Tổỡ. - 4 -
2
1
2
f
Ab
4
)1)(1(
21
ff
Ab
AB
4
)1)((
21
ff
Ab
Ab
4
)1)((
21
ff
aB
Ab
4
)1)(1(
21
ff
ab
Ab
2
1
2
f
aB
4
)1)(1(
21
ff
aB
AB
4
)1)((
21
ff
aB
Ab
4
)1)((
21
ff
aB
aB
4
)1)(1(
21
ff
ab
aB
2
2
f
ab
4
))(1(
21
ff
ab
AB
4
.
21
ff
ab
Ab
4
.
21
ff
ab
aB
4
))(1(
21
ff
ab
ab
Kióứu gen:
AB
AB
=
ab
ab
=
4
))(1(
21
ff
(1)
Ab
Ab
=
aB
aB
=
4
)1)((
21
ff
2)
ab
AB
=
4
))(1(
21
ff
+
4
))(1(
21
ff
=
2
))(1(
21
ff
(3)
aB
Ab
=
4
)1)((
21
ff
+
4
)1)((
21
ff
=
2
)1)((
21
ff
(4)
Ab
AB
=
aB
AB
=
ab
Ab
=
ab
aB
=
4
)1)(1(
21
ff
+
4
.
21
ff
=
4
.21
2121
ffff
+
(5)
Tổỡ (1),(2) ta suy ra
ab
AB
= 2
AB
AB
= 2
ab
ab
(6)
Tổỡ (3),(4) ta suy ra
aB
Ab
=2
Ab
Ab
= 2
aB
aB
(7)
Tổỡ (5) ta suy ra
Ab
AB
=
aB
AB
=
ab
Ab
=
ab
aB
(8)
b/ Kióứu hỗnh:
aabb =
4
))(1(
21
ff
=
4
.
212
fff
(9)
A-bb = aaB- =
Ab
Ab
+
ab
Ab
=
aB
aB
+
ab
aB
=
4
)1)((
21
ff
+
4
.21
2121
ffff
+
=
4
.21.
2121211
fffffff
++
=
4
.1
212
fff
+
(10)
A-B- =
AB
AB
+
ab
AB
+
aB
Ab
+
Ab
AB
+
aB
AB
Lai hai cỷp gen dở hồỹp tổớ - ThS. Nguyóựn Tổỡ. - 5 -