Khái quát chung về chính sách tiền tệ

: Khái quát chung về chính sách tiền tệ
I. Khái niệm:
Chính sách tiền tệ là một trong những chính sách kinh tế vĩ mô quan trọng trong việc
điều hành các hoạt động của nền kinh tế. chính sách tiền tệ là chính sách điều tiết
mức cung tiền trong lưu thông so ngân hàng trung ương thực thi sao cho phù hợp với
nhu cầu phát triển kinh tế xã hội
II. Vị trí của chính sách tiền tệ:
Kinh tế thị trường về thực chất là một nền kinh tế tiền tệ . Ở đó , bao giờ chính sách
tiền tệ cũng là một trong những công cụ quả lý kinh tế vĩ mô quan trọng nhất của
nhà nước bên cạnh chính sách tài khoá , chính sách phên phối thu nhập , chính sách
kinh tế đối ngoại
Ngân hàng trung ương sử dụng chính sách tiền tệ nhằn gây ra sự mở rộng hay thắt
chặt lại trong việc cung ứng tiền tệ để ổn định giá trị đồng bản tệ , đưa sản lượng và
việc làm của quốc gia đến mức mong muốn
Phân loại:
-chính sách tiền tệ mở rộng nhằm tăng lượng tiền cung ứng, khuyến khích đâu tư ,
mở rộng san xuất kinh doanh , tạo việc làm.Trường hợp này, chính sách tiền tệ nhằm
chống suy thoái kinh tế , chống thất nghiệp
-chính sách tiền tệ thắt chặt nhằm giảm lượng tiền cung ứng , hạn chế đầu tư , kìm
hãm sự phát triển quá đà của nền kinh tế.Trường hợp này , chính sách tiền tệ nhằm
chống lạm phát
Chính sách tiền tệ là hoạt động cơ bản chủ yếu nhất của ngân hàng trung ương .có
thể coi chính sách tiền tệ là linh hồn xuyên suốt trong mọi hoạt động của ngân hàng
trung ương .Các hoạt động khác của ngân hàng trung ương đều nhằm thực thi chính
sách tiền tệ đạt được các mục tiêu của nó
III. Nội dung:
 Kiểm soát cung ứng tiền và điều hòa lưu thông tiền tệ
-tiền cung ứng phải cân đối với tổng sản phẩm danh nghĩa và vòng quay tiền
tệ
-theo dõi diễn biến kinh tế , giá cả, tỷ giá, khuynh hướng chi tiêu , mức độ
thanh toán tiền mặt… để điều chỉnh việc cung ứng tiền

 Kiểm soát hoạt động tín dụng
-Khối lượng tín dụng ngân hàng thương mại cung ứng có cho nền kinh tế chủ
yếu từ 3 nguồn : Vốn tự có , vốn huy động, vốn vay ngân hàng trung ương
-Khi cấp tín dụng sẽ tạo ra khối lượng tiền mới
-ngân hàng trung ương sẽ sử dụng các công cụ : lãi suất , dũ trữ bắt buộc , thị
trường mở… để điều tiết
 Kiểm soát ngoại hối
-Xây dựng và quả lý dự trữ ngaoij hối quốc gia
-Lập và theo dõi cán cân thanh toán quốc tế
-Thực hiện các nghiệp vụ hối đoái , thị trường ngoại tệ, liên ngân hàng , thị
trường ngân hàng quốc tế
 Chính sách đối với ngân sách nhà nước
-Trường hợp ngân sách nhà nước cân bằng : khối lượng tiền cung ứng không
thay đổi nhưng kết cấu TD-TK thay đổi :
+chính sách tiền tệ chống suy thoái
+chính sách tiền tệ chống lam phát
-Trường hợp ngân sách nhà nước thiếu hụt : chính phủphải đi vay , tiền
cung ứng tăng lên , phải điều chỉnh chính sách tiền tệ
IV.Đặc trưng :
• Chính sách tiền tệ là một bộ phận hữu cơ cấu tạo thành chính sách Kinh tế- Tài chính quốc
gia , trong đó chính sách tiền tệ có vị trí trung tâm
• Chính sách tiền tệ là công cụ thuộc tầm vĩ mô
• Ngân hàng trung ương là người đề ra và vận hành chính sách tiền tệ
• Mục tiêu tổng quát của chính sách tiền tệ là ổn định giá trị đồng tiền , góp phần thực hiện
một số mục tiêu kinh tế vĩ mô khác
V.Mục tiêu của chính sách tiền tệ:
: *ổn định giá trị đồng tiền: NHTW thông qua CSTT có thể tác động đến sự
tăng hay giảm giá trị đồng tiền của nước mình.Giá trị đồng tiền ổn định được xem
xét trên 2 mặt: Sức mua đối nội của đồng tiền(chỉ số giá cả hàng hoá và dịch vụ
trong nước)và sức mua đối ngoại(tỷ giá của đồng tiền nước mình so với ngoại

tệ).Tuy vậy ,CSTT hướng tới ổn định giá trị đồng tiền không có nghĩa là tỷ lệ lạm
phát =0 vì như vậy nền kinh tế không thể phát triển được,để có một tỷ lệ lạm phát
giảm phảI chấp nhận một tỷ lệ thất nghiệp tăng lên.
*Tăng công ăn việc làm: CSTT mở rộng hay thu hẹp có ảnh hưởng trực tiếp
tới việc sử dụng có hiệu qủa các nguồn lực xã hội,quy mô sản xuất kinh doanh và
từ đó ảnh hưởng tới tỷ lệ thất nghiệp của nền kinh tế .Để có một tỷ lệ thất nghịêp
giảm thì phải chấp nhận một tỷ lệ lạm phát tăng lên.
*Tăng trưởng kinh tế :Tăng trưởng kinh tế luôn là mục tiêu của mọi chính
phủ trong việc hoạch định các chính sách kinh tế vĩ mô của mình, để giữ cho nhịp
độ tăng trưởng đó ổn định, đặc biệt việc ổn định giá trị đồng bản tệ là rất quan
trọng ,nó thể hiện lòng tin của dân chúng đối với Chính phủ .Mục tiêu này chỉ đạt
được khi kết quả hai mục tiêu trên đạt được một cách hài hoà.
Mối quan hệ giữa các mục tiêu :Có mối quan hệ chặt chẽ,hỗ trợ nhau, không
tách rời. Nhưng xem xét trong thời gian ngắn hạn thì các mục tiêu này có thể mâu
thuẫn với nhau thậm chí triệt tiêu lẫn nhau.Vậyđể đạt được các mục tiêu trên một
cách hài hoà thì NHTW trong khi thực hiện CSTT cần phải có sự phối hợp với các
chính sách kinh tế vĩ mô khác.
VICác công cụ của chính sách tiền tệ:
1. Công cụ trực tiếp:
1.1.Quản lý hạn mức tín dụng của NHTM:
Khái niệm :là việc NHTW quy định tổng mức dư nợ của các NHTM không
được vượt quá một lượng nào đó trong một thời gian nhất định(một năm) để thực
hiện vai trò kiểm soát mức cung tiền của mình.Việc định ra hạn mức tín dụng cho
toàn nền kinh tế dựa trên cơ sở là các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô(tốc độ tăng trưởng ,lạm
phátiêu thụ..)sau đó NHTW sẽ phân bổ cho các NHTM và NHTM không thể cho
vay vượt quá hạn mức do NHTW quy định .
Cơ chế tác động:Đây là một cộng cụ điều chỉnh một cách trực tiếp đối với
lượng tiền cung ứng,việc quy định pháp lý khối lượng hạn mức tín dụng cho nền
kinh tế có quan hệ thuận chiều với qui mô lượng tiền cung ứng theo mục tiêu của
NHTM.

Đặc điểm:Giúp NHTW điều chỉnh ,kiểm soát được lượng tiền cung ứng khi các công cụ
gián tiếp kém hiệu quả ,đặc biệt tác dụng nhất thời của nó rất cao trong những giai đoạn phát triển
quá nóng,tỷ lệ lạm phát quá cao của nền kinh tế .Song nhược điểm của nó rất lớn : triệt tiêu động
lực cạnh tranh giữa các NHTM,làm giảm hiệu quả phân bổ vốn trong nến kinh tế ,dễ phát sinh
nhiều hình thức tín dụng ngoàI sự kiểm soát của NHTW và nó sẽ trở nên quá kìm hãm khi nhu cầu
tín dụng cho việc phát triển kinh tế tăng lên
1.2. Ấn định mức lãi suất:
Khái niệm :NHTW đưa ra một khung lãi suất hay ấn dịnh một trần lãi suất
cho vay để hướng các NHTM điều chỉnh lãi suất theo giới hạn đó,từ đó ảnh hưởng
tới qui mô tín dụng của nền kinh tế và NHTW có thể đạt được quản lý mức cung
tiền của mình.
Cơ chế tác động:Việc điều chỉnh lãi suất theo xu hướng tăng hay giảm sẽ ảnh
hưởng trực tiếp tới qui mô huy động và cho vay của các NHTM làm cho lượng tiền
cung ứng thay đổi theo.
Đặc điểm:Giúp cho NHTW thực hiện quản lý lượng tiền cung ứng theo mục tiêu của từng
thời kỳ,đIều này phù hợp với các quốc gia khi chưa có điều kiện để phát huy tác dụng của các
công cụ gián tiếp.Song, nó dễ làm mất đi tính khách quan của lãi suất trong nền kinh tế vì thực
chất lãI suất là “giá cả” của vốn do vậy nó phải được hình thành từ chính quan hệ cung cầu về vốn
trong nến kinh tế .Mặt khác việc thay đổi quy định đIều chỉnh lãI suất dễ làm cho các NHTM bị
động,tốn kém trong hoạt động kinh doanh của mình.
2. Công cụ gián tiếp:
2.1.Nghiệp vụ thị trường mở:
2.1.1.Khái niệm
Nghiệp vụ thị trường mở là hoạt động NHTW mua vào hoặc bán ra những giấy
tờ có giá => tác động trực tiếp đến nguồn vốn khả dụng của các tổ chức tín dụng
=> điều tiết lượng cung ứng tiền tệ và tác động gián tiếp đến lãi suất thị trường
Cơ chế tác động:Khi NHTW mua (bán)chứng khoán thì sẽ làm cho cơ số tiền
tệ tăng lên (giảm đi) dẫn đến mức cung tiền tăng lên (giảm đi).
Nếu thị trường mở chỉ gồm NHTW và các NHTM thì hoạt động này sẽ làm
thay đổi lượng tiền dự trữ của các NHTM (R ),nếu bao gồm cả công chúng thì nó

sẽ làm thay đổi ngay lượng tiền mặt trong lưu thông(C)
Đặc điểm:Do vận dụng tính linh hoạt của thị trường nên đây được
coi là một công cụ rất năng động ,hiệu quả,chính xác của CSTT vì
khối lượng chứng khoán mua( bán ) tỷ lệ với qui mô lượng tiền
cung ứng cần đIều chỉnh,ít tốn kém về chi phí ,dễ đảo ngược tình
thế.Tuy vậy, vì được thực hiện thông qua quan hệ trao đổi nên nó
còn phụ thuộc vào các chủ thể khác tham gia trên thị trường và mặt
khác để công cụ này hiệu quả thì cần phảI có sự phát triển đồng bộ
của thị trường tiền tệ ,thị trường vốn
+Ưu điểm:
- OMO có tác động nhanh, chính xác, được sử dụng ở bất kỳ mức độ nào
- OMO rất linh hoạt
- OMO là công cụ chính sách tiền tệ chủ động.
-NHTW có thể kiểm soát được lượng tái cấp vốn không vay
+Nhược điểm:
-Các NHTW không phải lúc nào cũng tăng , hay giảm lượng cung ứng tín dụng và đầu tư khi
dự trữ tăng lên hay giảm xuống dưới tác động của nghiệp vụ TTM