SKKN cực hay năm học 2010 - 2011

TRƯỜNG THCS PHƯƠNG THẠNH GV: HÀNG THỊ MAI PHƯƠNG
PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO CÀNG LONG
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ PHƯƠNG THẠNH
TỔ TOÁN LÝ
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN
HÀNG THỊ MAI PHƯƠNG
TRANG :1
SÁNG KIẾN
KINH
NGHIỆM
TRƯỜNG THCS PHƯƠNG THẠNH GV: HÀNG THỊ MAI PHƯƠNG
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ú‡ÚÚÚÚÚÚÚ
NHỮNG BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINNH LỚP TÁM
GIẢI TỐT BÀI TẬP VẬT LÝ
I / Lý do chọn đề tài :
Xã hội ngày nay cần những người vừa có trí thức , vừa phải biết hành động .
Tính năng động nhạy bén trong tư duy là mẫu người mà nhà trường cần phải đặt
biệt lưu ý tới trong đào tạo hiện nay. Vì vậy dạy học vật lý và phát triển tư duy
phải được chú trọng hơn bao giờ hết. Điều này có nghóa là chống lại thói quen
dạy giáo điều , học thuộc lòng , tăng cường thói quen tư duy hữu dụng , tiến tới tư
duy sáng tạo trong quá trình dạy học của chúng ta . Nói cách khác , nhiệm vụ của
giáo viên vật lý không chỉ là dạy đònh lý , đònh luật , thuyết .... mà hơn hết chúng
ta cần phải giúp cho các em vận dụng những điều đã học và tiến tới vận dụng có
sáng tạo .Tạo cho các em một thói quen , một phản xạ tốt khi gặp phải vấn đề
này ở thực tế cuộc sống. để làm được những điều nầy người giáo viên cần có
những bài tập thích hợp cho từng lớp ,tường đối tượng và giúp đỡ cho các em tìm
ra phương pháp tốt nhất để giải các bài tập này .Đó là lý do vì sao tôi chọn đề tài
này
II . CƠ SỞ LÝ LUẬN :
Bài tập vật lý giúp học sinh hiểu và khắc sâu thêm phần ký thuyết . Giúp học

sinh biết vận dụng kiến thức để giải quyết các nhiệm vụ học tập và những vấn đề
thực tế của đời sống .Bài tập vật lý còn là thước đo mức độ hiểu biết , kỹ năng
của mỗi học sinh.
Muốn làm được bài tập vật lý học sinh phải biết vận dụng các thao tác tư duy,
so sánh, phân tích, tổng hợp, khái quát hóa .... để xác đònh bản chất vật lý ,trên
cơ sở chọn ra các công thức thích hợp cho từng bài tập cụ thể . Vì thế bài tập vật
lý còn là phương tiện rất tốtđể phát triển tư duy, óc tưởng tượng, sáng tạo, tích
cực trong suy luận .
TRANG :2
TRƯỜNG THCS PHƯƠNG THẠNH GV: HÀNG THỊ MAI PHƯƠNG
Khi làm bài tập học sinh phải nhớ lại kiến thức đã học và vận dụng , đào sâu
kiến thức. Do vậy , đứng về mặt điều khiển hoạt động nhận thức thì đây là
phương tiện tự kiểm tra kiến thức , kỹ năng cho học sinh. Trong việc giải bài tập,
nếu học sinh tự giác say mê tìm tòi thì nó có tác dụng rèn luyện cho các em
những đức tính
tốt như : Tinh thần tự lập, vượt khó ,tính cẩn thận, tính kiên trì và đặt biệt tạo
niềm vui trí tuệ trong học tập
III THỰC TRẠNG
trong qúa trình giải các bài tập vật lý 8 .học sinh có những thuận lợi sau :
A.THUẬN LI :
Kiến thức mà các em học sinh ở trình lớp 8 chỉ đòi hỏi học sinh quan sát các
hiện tượng vật lý và rút ra nhận xét mà không yêu cầu học sinh giải thích bản
chất vật lý của sự vât ,hiện tượng đó.
Thuận lợi đa số các bài tập vật lý điều liên hệ thực tế nên hoc sinh dể hiểu
được yêu cầu của đề và có thể vận dụng được vàothực tế cuộc sống.
Bên cạnh những thuận lợi vừa nêu trên .Học sinh vẫn còn gặp không ít khó
khăn trong vấn đề giải và sửa bài tập
B KHÓ KHĂN:
Khó khăn thứ nhất là học sinh không nắêm vững lý thuyết và kỹ năng vận
dụng kiến thức vật lý.vì vậy các em phải giải bài tập một cách mò mẩm ,không

có đònh hướng rõ ràng ,áp dụng công thức máy móc mà nhiều khi không giải
được
Khó khăn thứ hai học sinh chưa có phương pháp khoa học để giải các bài tập
vật lý
khó khăn thứ ba học sinh chưa xác đònh được mục đích của việt giải bài tập là
tìm ra từ câu hỏi ,điều kiện của bài tóan,xem xét các hiện tượng vật lý nêu trong
đề bài tập từ đó nắm vững bản chất vật lý tiếp theo là nắm vững mối liên hệ giữa
cái đã cho và cái phải thực hiện
Khó khăn thứ tư đa số học sinh của trường ở vùng nông thôn sâu ,điều kiện
sinh hoạt các em còn hạn chế nên đối vơi sự vật ,hiện tượng ở một số bài tập còn
xa lạ ,chưa phù hợp vơi điều kiện thực tế của học sinh (ví dụ 1.5 1.6 trang 9 :bài
5.9 trang 10...)gây không ít khó khăn bài cho các em trong quá trình giải bài tập
Dưới đây là kết qủa khảo sát chất lượng học kỳ I khối lớp 8
TRANG :3
TRƯỜNG THCS PHƯƠNG THẠNH GV: HÀNG THỊ MAI PHƯƠNG
LỚP Tổng số
HS
0----2 2,5----
4,5
5----
6,5
7----
8,5
9----
10
8A 30 3 10 10 6 1
8B 33 0 1 9 21 2
8C 30 1 3 15 10 1
8D 33 4 22 7 0 0
8E 29 0 10 9 10 0

Để khắc phục những khó khăn trên bản thân tôi thấy cần phải thực hiện
những vấn đề sau:
IV . Biện pháp:
1/ Hướng dẫn thật kỹ phần lý thuyết, nhấn mạnh trọng tâm của bài học .
Tùy từng đối tượng học sinh của mỗi lớp mà giáo viên có những biện pháp cụ thể
để giúp học sinh khắc sâu phần trọng tâm ngay tại lớp.
2/ Hạn chế những câu hỏi có nội dung không phù hợp với thực tế đòa
phương . Có thể thay đổi sự vật ở một vài bài tập cho gần gủi với học sinh hơn
nhằm giúp các em dễ hiểu bài hơn.
3/ Hướng dẫn học sinh các bước cơ bản để giải bài toán nhằm giúp các em
có đònh hướng rõ ràng hơn trong quá trình giải bài tập . Các bước cơ bản đó như
sau :
*Bước 1 : Tóm tắt dữ kiện:
Đọc kỹ đề bài (Khác với đọc thuộc đề bài ) , tìm hiểu ý nghóa của thuật
ngữ ,có thể phát biểu tóm tặt ngắn gọn ,chính xác .
Dùng ký hiệu tóm tắt đề bài cho gì ?Hỏi gì ? Dùng hình vẽ để mô tả lại tình
huống ,minh họa nếu cần ( trường hợp này dùng cho lớp có nhiều học sinh yếu
như 8A, 8D )
*Bước 2 : Phân tích nội dung :
Làm sáng tỏ bản chất vật lý , xác lập mối liên hệ của các dữ kiện có
liên quan tới công thức nào của các dữ kiện xuất phát và rút ra cái cần tìm, xác
dònh phương hướng và vạch ra kế hoạch giải.
* Bước 3 : Chọn công thức thích hợp, kế hoạch giải :
TRANG :4
TRƯỜNG THCS PHƯƠNG THẠNH GV: HÀNG THỊ MAI PHƯƠNG
Thành lập các phương trình (nếu cần ), chú ý có bao nhiêu ẩn số thì có
bấy nhiêu phương trình( Thường hợp này dùng cho các lớp nâng cao) Đối với đa
số bài tập trong sách bài tập, thông thường các em chỉ cần chọn công thức từ các
công thức có sẵn.
* Bước 4 : Lựa chọn cách giải cho phù hợp , tiến hành giải bài tập

* Bước 5 : Kiểm tra xác nhận kết quả.
Ví dụ : Đối với đề bài “ Người ta dùng bếp dầu hỏa để đun sôi hai lít nước ở
20
0
C đựng trong một ấm nhôm có khối lượng 0,5Kg. Tính lượng dầu hỏa cần thiết
, biết chỉ có 30% nhiệt lượng do dầu tỏa ra làm nóng nước và ấm .
Lấy nhiệt dung riêng của nước là 4200J/Kg.K ,của nhôm là 880J/Kg.K,
năng suất tỏa nhiệt của dầu hỏa là 46.10
6
J/Kg.“( Bài tập 26.3 trang 36 sách bài
tập)
Các bước giải được tiến hành như sau :
+ Bước 1:
Cho biết :
V= 2 l vậy m
1
= 2Kg
m
2
= 0,5 Kg
t
1
= 15
0
C
t
2
=100
0
C

c
1
= 4200 J/Kg.K
c
2
= 880J/Kg.K
H= 30%
q=46.10 J/Kg
+ Bước 2:
Các dữ kiện đã cho có liên quan tới công thức :
- Công thức tính nhiệt lượng : Q=mc t
- Công thức tính nhiệt lượng do nhiên liệu bò đốt cháy tỏa ra : Q=
q.m
- Công thức tính hiệu suất : H=
- Phương trình cân bằng nhiệt : Q
Tỏa ra
= Q
thu vào
+ Bước 3 :
Đối với đề bài trên chỉ cần sử dụng các công thức đã nêu ở bước 2 mà
không cần lập phương trình .
+ Bước 4 : Tiến hành giải bài tập
TRANG :5