SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp
I. Phần mở đầu
1. Lý do chọn đề tài
Đất nước ta đang tiến tới cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa. Đây là định
hướng đúng đắn phù hợp với u cầu thời đại – thời đại của những con người
bản lĩnh, năng động, tự chủ, sáng tạo, tự lập. Tuy nhiên, chúng ta đều nhận thấy
rằng, một số khơng nhỏ các trẻ em, thậm chí là cả người lớn thời nay đã khơng
có khả năng tự chủ trong cuộc sống, thường chỉ có thể làm tốt nếu được “ cầm
tay chỉ việc”, thậm chí là chỉ rồi mà vẫn làm sai vì khơng có sự tự tin, khơng xác
định được mình phải làm gì, cần làm gì trong mơi trường sống, mơi trường làm
việc của mình và phải có sự kiểm sốt liên tục mới có thể hồn thành cơng việc.
Điều này là do thiếu một chữ “tự” trong q trình thành nhân. Ngay từ bé nếu
các em khơng được tập tính tự giác thì sẽ dẫn đến thiếu tự tin và khơng thể có
khả năng tự chủ trong cơng việc, từ chuyện học cho đến chuyện làm. Và vì thế
khi các em lớn lên sẽ thiếu tính tự lập, tính thụ động từ đó cũng được sinh ra,
gây khó khăn trong q trình thích nghi với cuộc sống của các em.
“Gieo một thói quen – Gặt một tính cách – Gieo một tính cách – Gặt một
số phận” để thấy được số phận của một con người gắn liền với một tính cách
và vì thế cần thiết phải tạo ra cho trẻ những tính cách tốt. Nhưng tính cách của
một con người khơng phải tự nhiên mà có, nó phải được hồn thiện dần qua q
trình giáo dục. Việc tập cho trẻ những hành động tự giác ngay từ nhỏ chính là
biện pháp tốt nhất để gieo vào tâm hồn các em ý thức tự chủ trong mọi hành vi
ứng xử sau này.
Tuy nhiên, khơng phải người giáo viên nào cũng có được phương pháp
giáo dục học sinh phù hợp. Điều này có thể thấy rõ trong q trình giáo dục, có
những lớp, học sinh có ý thức tự giác cao nhưng ngược lại, một số lớp khác học
sinh chấp hành rất kém các nội quy, quy định của nhà trường.
Song một thực tế mà chúng ta đều biết là hiện nay trong các cấp học mà
đặc biệt là bậc Tiểu học nói chung và trường tiểu học Dray Sáp nói riêng ở
những lớp nào giáo viên biết phát huy tính tự giác của học sinh thì nề nếp cũng
như chất lượng của lớp đó được cải thiện rõ rệt. Điều đó chứng tỏ rằng giáo
dục ý thức tự giác là một trong những biện pháp để nâng cao chất lượng giáo
dục học sinh về mọi mặt.
Qua thực tế làm cơng tác chủ nhiệm lớp nhiều năm, mà đặc biệt là lớp 4A
năm học 20142015 tơi được phân cơng chủ nhiệm. Ngay từ những tuần đầu
tiên nhận lớp tơi nhận thấy các em hầu như chưa tích cực, tự giác trong mọi
hoạt động: Lao động vệ sinh khu vực tự quản chậm nên một số buổi bị Tổng
Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp
Trang 1
SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp
phụ trách Đội phê bình, nhắc nhở. Một số em đi học muộn, nhiều em nói
chuyện riêng trong giờ học, chưa tích cực xây dựng bài, chưa tự giác trong sinh
hoạt 15 phút đầu giờ, vẫn cịn học sinh chưa chuẩn bị tốt sách vở đồ dùng học
tập khi đến lớp... Đứng trước thực tế đó, tơi rất băn khoăn và trăn trở làm thế
nào để nâng cao ý thức tự giác của các em trong mọi hoạt động để giúp cho nề
nếp lớp, phong trào học tập đi lên ?
Trả lời câu hỏi này, ngay từ khi nhận nhiệm vụ chủ nhiệm lớp 4A trường
tiểu học Đray Sáp năm học 2014 2015. Tơi đã cố gắng dùng mọi khả năng và
kinh nghiệm của mình để khơi dậy tinh thần “Tự giác” trong mỗi học sinh
nhằm từng bước tạo ra một mơi trường giáo dục mang tính tự giác. Học sinh
được khuyến khích và tạo điều kiện để chủ động, tích cực trong mọi hoạt động
nhằm xây dựng nề nếp lớp học tốt, chất lượng giáo dục cao. Trong khn khổ
bài viết này, tơi mạnh dạn trình bày “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo
dục ý thức tự giác cho học sinh lớp 4 trường Tiểu học Dray Sáp”.
2. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề tài
a. Mục tiêu
Hiểu rõ hơn về ý thức tự giác của học sinh.
Phục vụ cho q trình giảng dạy: Giáo dục ý thức tự giác cho học sinh
b. Nhiệm vụ
Khảo sát thực trạng về ý thức tự giác của học sinh
Đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục ý thức tự
giác cho học sinh tiểu học
3. Đối tượng nghiên cứu
Ý thức tự giác của học sinh tiểu học
4. Giới hạn của đề tài
HS lớp 4 năm học 2014 – 2015 của Trường Tiểu học Dray Sáp – Xã
Dray Sáp – Huyện Krơng ANa Tỉnh Đăk Lăk.
Thời gian nghiên cứu: Năm học 2014– 2015.
5. Phương pháp nghiên cứu
+ Thu thập và tổng hợp tài liệu, xử lý tài liệu liên quan đến đề tài.
+ Khảo sát: Khảo sát thực trạng ý thức tự giác của học sinh
Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp
Trang 2
SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp
+ Phân tích: Phân tích ngun nhân dẫn đến thực trạng
+ Tổng hợp: Trên cơ sở phân tích ngun nhân đưa ra các biện pháp nâng
cao hiệu quả giáo dục ý thức tự giác cho học sinh.
II. Phần nội dung
1. Cơ sở lí luận
a. Khái niệm về ý thức tự giác
Theo từ điển tiếng việt thì “Tự giác là tự mình hiểu và làm, khơng cần ai
nhắc nhở.”
Theo từ điển bách khoa: Ý thức tự giác là sự nhận thức của cá nhân về
trách nhiệm của mình đối với một việc nào đó và bản thân mình biết rõ là phải
làm gì và làm như thế nào.
Từ đó có thể hiểu, ý thức tự giác là việc bản thân mỗi người phải tự
hiểu, tự nhận thức được việc nào đó là quan trọng và có ý thực hiện nó mà
khơng phải bắt buộc hay gị ép vì một lí do nào đó.
Giáo dục ý thức tự giác là một q trình uốn nắn, sửa chữa những người
từ khơng có ý thức, trách nhiệm trong cơng việc hay có ý thức một phần trở
thành người có trách nhiệm trong các hoạt động.
b.Vai trị của tự giác
Có lẽ ai trong bất cứ chúng ta cũng đã từng vài lần bị mắc kẹt giữa những
đám hỗn độn như tranh nhau mua vé xe về tết hay đám đơng vì kẹt xe giữa
đường phố, chen lấn ngay cả ở chốn linh thiêng...Để dẫn đến tình trạng đó
ngồi những lí do khách quan thì cịn một lí do khác đó là ý thức tự giác của con
người. Thay vì họ xếp hàng chờ nhau mua vé thì họ lại chen lấn, xơ đẩy nhau,
thay vì di chuyển từ từ từng người một họ lại lấn chiếm, tranh giành nhau dẫn
đến tình trạng khơng ai muốn mà rút cuộc họ vẫn là nạn nhân của những cuộc
tranh chấp đó. Như vậy, trong cuộc sống, ý thức tự giác có thể giải quyết được
các tình trạng gây bức xúc cho xã hội và nhức nhối cho các ngành chức năng.
Ngồi ra, chúng ta có thể thấy trong bất cứ cơng việc nào, nếu chúng ta
cảm thấy hứng thú, tự nhận thức được sự cần thiết của nó và thực hiện một
cách tự giác thì chúng ta sẽ cảm thấy thoải mái và làm việc rất hiệu quả.Cịn
ngược lại, nếu chúng ta làm việc một cách miễn cưỡng, cảm giác bị gị ép thì
hiệu quả cơng việc sẽ khơng cao.
Trong cơng việc, những người có ý thức tự giác ln là những người chủ
động. Họ ln biết mình nên làm gì và cần làm gì nên bao giờ họ cũng ln là
người đi đầu, là tấm gương cho đồng nghiệp và là nơi gửi gắm niềm tin cho
Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp
Trang 3
SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp
những người lãnh đạo. Và vì thế, trong tập thể, trong cộng đồng họ ln là
người nổi trội và được mọi người tín nhiệm.
Trong mơi trường giáo dục vai trị của tự giác lại càng được thể hiện rõ
rệt. Nếu học sinh nào có ý thức tự giác thì các em sẽ thấy việc học thật nhẹ
nhàng. Các em ln hồn thành những việc mà giáo viên giao vì thế các em lúc
nào cũng tự tin, sống thoải mái và ln được bạn bè nể phục, thầy cơ u mến.
Nói tóm lại, tự giác cần cho mọi hoạt động của cuộc sống. Nó giúp cho
hiệu quả cơng việc đạt đến đỉnh cao, góp phần làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn.
c. Một số biểu hiện của ý thức tự giác
Muốn giáo dục một người có ý thức tự giác chúng ta cần thiết phải xem
xét ý thức tự giác của họ ở mức độ nào.Và với học sinh cũng vậy, muốn có
những sự tác động đúng đắn, chúng ta cũng cần phải biết đâu là biểu hiện của ý
thức tự giác, đâu khơng phải từ đó có những biện pháp phù hợp nhằm giáo dục,
rèn luyện học sinh.
Để nhận biết một học sinh có ý thức tự giác hay khơng ta phải dựa vào
hành vi của em học sinh đó trong tất cả các hoạt động.
Một học sinh được gọi là có ý thức tự giác, nếu:
Thứ nhất, trong các hoạt động của lớp, em đó ln biết mình cần làm gì
và làm với ý thức trách nhiệm cao khi có giáo viên hay khơng có giáo viên ở đó.
Trên thực tế, có nhiều học sinh tỏ ra rất nhiệt tình trong cơng việc nhưng với
điều kiện là có mặt giáo viên giám sát việc làm đó. Những học sinh đó cũng
chưa được gọi là có ý thức tự giác. Ngược lại, có một số học sinh, khi giáo viên
giao việc gì cũng hồn thành nhưng để các em tự nhận biết mình cần làm gì thì
các em lại khơng xác định được bởi các em có tính rụt rè, nhút nhát. Những học
sinh này là những học sinh có ý thức nhưng chưa mạnh dạn trong hoạt động cần
được rèn luyện.
Thứ hai, những học sinh có ý thức tự giác là những học sinh ln chấp
hành tốt các nội quy, quy định của lớp, của trường. Như việc có ý thức mặc
đồng phục khi đến trường, khơng ăn q vặt hay xếp hàng ra vào lớp…
Thứ ba, trong học tập, các em có ý thức ngồi học nghiêm túc, khơng nói
chuyện riêng, ln làm bài tập đầy đủ và học bài trước khi đến lớp.
Trên đây là một số biểu hiện về ý thức tự giác của học sinh mà chúng ta
có thể nhận thấy. Tuy nhiên, tùy vào từng tình huống cụ thể mà chúng ta có thể
xem xét mức độ tự giác của các em như thế nào chứ không nhất thiết tạo nên
quy chuẩn để đo lường một cách cứng nhắc.
Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp
Trang 4
SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
a. Thuận lợi
Được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Ban giám hiệu nhà trường. Nhà
trường đã đề ra kế hoạch cụ thể hàng tháng, kì học, năm học, theo dõi, kiểm tra,
đơn đốc thường xun. Sự kết hợp, hỗ trợ kịp thời của đội, của ban thi đua
trong nhà trường. Sự quan tâm từ phía địa phương và chính quyền. Một số học
sinh có ý thức tự giác cao, ln đi đầu trong các phong trào của lớp mà khơng
cần giáo viên phải nhắc nhở, hối thúc. Ngồi ra các em cịn nhỏ nên dễ dàng uốn
nắn. Một số bậc phụ huynh cũng đã dần quan tâm hơn tới việc giáo dục ý thức
tự giác cho con em mình.
b. Khó khăn
Như chúng ta đã biết các em học sinh ở vùng nơng thơn cuộc sống đã gặp
nhiều khó khăn, mặt khác điều kiện giao tiếp với mơi trường bên ngồi cịn rất
ít mà đặc thù trường tiểu học Dray Sáp là trường có hơn 50% học sinh là học
sinh dân tộc thiểu số Êđê, Mnơng. Kinh tế gia đình các em gặp rất nhiều khó
khăn, thiếu thốn, chính vì thế đa số phụ huynh quanh năm suốt tháng lo chuyện
làm ăn mà khơng có thời gian quan tâm đến việc giáo dục đạo đức, học hành, kỹ
năng sống cho con em. Bên cạnh đó ý thức tự giác của bộ phận lớn người dân
vẫn cịn rất kém mà hậu quả của nó đã được dự báo trước. Có thể nói ý thức tự
giác kém của người dân cũng đang từng ngày ảnh hưởng sâu sắc đến con cái
của họ. Một số học sinh có ý thức tự giác kém, chưa tự mình thực hiện các
nhiệm vụ phải ln cần có giáo viên nhắc nhở, hối thúc.
Bên cạnh những sự phát triển về lối sống hiện đại con người lại đang
phải đối mặt với rất nhiều nguy cơ. Sự thay đổi thất thường của khí hậu đang
là một vấn đề hết sức nhức nhối mà ngun nhân của nó bắt nguồn từ ý thức
của con người trong cách đối xử với mơi trường để bây giờ chính con người
đang phải tự dằn vặt mình với bao sự “giá như”. Chúng ta thấy rằng, trên rất
nhiều con đường, từ những ngõ ngách trong xóm làng đến những con đường
rộng lớn trên phố, hồ ao, sơng suối hiện nay đang tràn ngập bao nhiêu rác thải.
Hằng năm có biết bao nhà máy phải ngừng hoạt động vì “khơng thân thiện” với
mơi trường...
Ngồi ra, có một số người khi tham gia giao thơng nếu có cảnh sát giao
thơng thì đi chậm và chấp hành đội mũ bảo hiểm, cịn nếu khơng có thì phóng
nhanh, vượt đèn đỏ, uống rượu lái xe, khơng đội mũ bảo hiểm... Dẫn đến hàng
năm có đến hàng nghìn người chết vì tai nạn giao thơng.
Tất cả những việc đó, để thấy rằng ý thức tự giác của người dân rất kém
mà hậu quả của nó thì ai cũng rõ.
Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp
Trang 5
SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp
Trong nhà trường tiểu học, ý thức tự giác của mỗi học sinh là rất cần
thiết. Tuy nhiên khơng phải học sinh nào cũng đều có ý thức tự giác trong các
hoạt động. Qua q trình quan sát, theo dõi tơi nhận thấy có những mức độ tự
giác như sau:
Mức độ 1: Những học sinh có ý thức tự giác cao.
Đây là những học sinh ln đi đầu trong các hoạt động của lớp. Ví dụ
một số em ln đi học chun cần dù trời mưa nắng hoặc đau ốm nhẹ, tự giác
ơn bài vào mỗi đầu giờ học, các em ln hồn thành các bài tập mà giáo viên đưa
ra. Rất ít khi các em vi phạm các nội quy, quy định của lớp cũng như của nhà
trường. Kể cả việc vệ sinh lớp học các em cũng rất tự giác. Tuy nhiên, số
lượng học sinh có ý thức tự giác cao ở mỗi lớp khơng nhiều. Như lớp 4A (năm
học 2014 – 2015) mà tơi chủ nhiệm, thống kê đầu năm chủ yếu tập trung ở đội
ngũ ban cán sự lớp: lớp trưởng, lớp phó và các tổ trưởng... .
Mức độ 2: Những học sinh có ý thức tự giác ở mức trung bình.
Những học sinh này là những em vẫn làm những cơng việc mà giáo viên
giao cho nhưng với điều kiện là giáo viên phải theo sát hoạt động của các em.
Ví dụ, muốn những học sinh này ơn bài vào đầu giờ học, giáo viên phải theo sát
và nhắc nhở thường xun, liên tục mới có thể hồn thành được cơng việc. Theo
tơi nhận thấy, tất cả giáo viên khối 4 trường tơi ngày nào cũng phải đến trường
sớm để kèm cặp học sinh ơn lại bài cũ nếu khơng các em sẽ khơng thực hiện.
Hoặc các em học sinh này vẫn sẽ giữ trật tự nếu giáo viên ở trong lớp nhưng
chỉ cần giáo viên ra khỏi lớp một lúc thì ngay lập tức “vắng chủ nhà gà vọc niêu
tơm”. Trong việc vệ sinh lớp học mặc dù giáo viên đã phân cơng cơng việc đến
đích danh nhưng cũng chỉ đến khi cơ giáo đến lớp các em mới bắt đầu đi làm vệ
sinh. Ở mức độ này số lượng học sinh lại chiếm đa số. Vì thế trong khoảng
thời gian đầu năm học bao giờ giáo viên cũng phải bám sát các hoạt động của
lớp để đơn đốc nhưng nhiều lúc vẫn khơng hồn thành khối lượng cơng việc. Vì
khối lượng cơng việc nhiều mà học sinh lại khơng có ý thức cao nên rất khó
quản lí.
Mức độ 3: Những học sinh có ý thức tự giác kém.
Đây là những học sinh rất ít khi hoặc khơng bao giờ tham gia hoạt động
nào của lớp. Theo dõi học sinh chúng ta có thể thấy, khi cả lớp đang tập trung
ơn bài vào đầu giờ học thì các em lại khơng tập trung. Giao trực nhật lớp các
thậm chí có khi khơng thực hiện. Tuy nhiên, số lượng học sinh này cũng khơng
nhiều. Như lớp tơi năm học 2014 2015 có 7 em đầu năm các em rất ít khi tập
trung ơn bài vào đầu giờ học và khi cơ và các bạn nhắc nhở các em thường ậm
ừ cho qua và hơm sau lại vẫn cứ như thế. Ở nhà ít khi ơn bài cũ đầy đủ mặc dù
Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp
Trang 6
SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp
năng lực học của những em này khơng yếu thậm chí cịn là học sinh có tố chất.
Giao làm vệ sinh lớp học thì đến khi cơ giáo đến các em mới bắt tay vào làm.
Qua q trình nghiên cứu mức độ ý thức tự giác đầu năm học 2014 – 2015
của học sinh lớp 4A, trường tiểu học Dray Sáp tơi thu được kết quả như sau:
Mức độ tự giác
TSHS
31
Mức độ 1
Mức độ 2
Mức độ 3
Số lượng
Tỉ lệ
Số lượng
Tỉ lệ
Số lượng
Tỉ lệ
8
25,8%
16
51,7%
7
22,5%
Qua sự thống kê trên, chúng ta cũng có thể thấy học sinh đa phần có ý
thức tự giác, nhưng ở mức độ chưa cao cịn đang ở dạng “tiềm năng”, chưa
được khơi dậy và phát huy.
c. Các ngun nhân
Thứ nhất, do bản thân mỗi học sinh chưa nhận ra được trách nhiệm của
mình đối với việc học cho chính bản thân mình cũng như trách nhiệm đối với
tập thể nên trong các hoạt động các em tỏ ra hời hợt, khơng quan tâm dẫn đến
tình trạng cơng việc bị bỏ dở.
Thứ hai, học sinh chưa tự biết được phần cơng việc của mình trong khi
đó giáo viên thường hay cào bằng, khơng giao việc đến nơi đến chốn nên học
sinh khơng biết mình làm chỗ nào dẫn đến tình trạng những bạn nhiệt tình làm
khơng hết việc cịn những bạn khác thì lại khơng có việc hay khơng biết việc để
làm. Việc học ở nhà thì khơng có ai quan tâm nhắc nhở nên các em khơng thấy
được tầm quan trọng của việc học từ đó khơng coi trọng việc học nên khơng tự
giác học
Thứ ba, một số giáo viên chỉ biết rằng lớp mình đã hồn thành cơng việc
mà khơng đánh giá xem những ai làm tốt, ai làm chưa tốt nên những học sinh
nhiệt tình khơng cảm thấy vui, hứng thú nữa cịn những học sinh khơng làm thì
vẫn khơng việc gì cho nên những học sinh có ý thức dần dần cũng ít đi, học sinh
thiếu ý thức ngày một nhiều hơn. Đối với việc học ở nhà nhiều giáo viên khơng
coi trọng việc kiểm tra và tun dương những em làm tốt nên dần dần các em
cũng lơ là việc tự giác học ở nhà.
Thứ tư, khi giáo viên giao việc khơng chú ý đến năng lực của học sinh nên
học sinh thường khơng hồn thành vì khơng thể làm được chứ khơng phải khơng
Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp
Trang 7
SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp
làm, dần dần các em cũng đánh mất tính tự giác của mình vì các em thiếu tự tin
khi thực hiện nhiệm vụ của mình.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
Các giải pháp, biện pháp mà đề tài đưa ra ra nhằm giúp cho giáo viên chủ
nhiệm lớp rèn luyện tính tự giác của học sinh, giúp cho học sinh trở thành những
học sinh có tính tự giác cao khi cịn ngồi trên ghế nhà trường và khi trở thành
những người trưởng thành thì sẽ là những cơng dân tích cực của xã hội
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
*Biện pháp 1: Xây dựng đội ngũ cán sự lớp
Đội ngũ cán sự lớp là nịng cốt của lớp, là cánh tay đắc lực của giáo viên
chủ nhiệm. Nếu người giáo viên biết phát huy thế mạnh của đội ngũ này thì
cơng việc của người giáo viên chủ nhiệm sẽ nhẹ đi rất nhiều. Tuy nhiên, học
sinh nào cũng có thể làm cán sự lớp nhưng khơng phải ai cũng có thể làm tốt. Và
việc chọn lựa dưới hình thức nào để những học sinh cịn lại trong lớp cảm thấy
nể phục đó mới là điều quan trọng.
Việc chọn lựa ban cán sự lớp phải phát huy tinh thần dân chủ và ý thức
tập thể nên để học sinh tự bầu ra ban cán sự lớp bởi một khi ban cán sự lớp do
chính các em bầu ra các em sẽ khơng cịn phàn nàn gì về năng lực hoạt động của
đội ngũ ban cán sự đó, ngược lại các em cịn thấy đó là người các em tin tưởng
và rất dễ nghe theo sự chỉ đạo, phân cơng của các bạn đó. Đó cũng là một trong
những ngun nhân tạo nên sự khác biệt về ý thức giữa lớp này và lớp khác.
Hơn nữa, những bạn được bầu cũng cảm thấy tự hào từ đó các bạn sẽ thể hiện
hết khả năng của mình và có ý thức cao đối với tập thể.
Tuy nhiên, đối với học sinh mặc dù các em đã biết so sánh bạn này hơn
bạn kia nhưng các em vẫn cịn những suy nghĩ non nớt và khơng kém phần cảm
tính. Vì thế để các em có thể lựa chọn đúng đối tượng khơng bầu chọn tràn lan,
người giáo viên cần phải định hướng tốt cho các em. Và để làm tốt điều này,
trước khi cho học sinh bầu cần định hướng cho các em chọn những bạn có
những năng lực sau vào ban cán sự lớp:
Là học sinh có kết quả học tập đạt từ loại khá trở lên.
lớp.
Năng nổ, nhiệt tình, mạnh dạn, có ý thức cao trong mọi hoạt động của
Sau khi xây dựng xong “đề án nhân sự”, để việc bầu cử vừa nhẹ nhàng
vừa có hiệu quả, chúng ta cần đi theo các bước:
Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp
Trang 8
SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp
Bước 1: Hướng dẫn học sinh bầu đủ số lượng. Ví dụ, ban cán sự lớp
gồm 3 bạn thì chỉ cần đưa lên 4 hoặc 5 bạn để bầu chọn 3.
Bước 2: Cho học sinh ứng cử và đề cử.
Bước 3: Biểu quyết
Sau khi có kết quả bầu cử, giáo viên nên nhìn nhận theo năng lực của học
sinh và phân cơng bạn nào là lớp trưởng, bạn nào là lớp phó cho phù hợp.
Bên cạnh việc chọn ra được ban cán sự lớp là lớp trưởng, lớp phó thì việc
chọn ra tổ trưởng, tổ phó cũng khơng kém phần quan trọng. Bởi đây là lực
lượng giúp đỡ trực tiếp cho đội ngũ ban cán sự lớp, theo dõi trực tiếp đến các
hoạt động của các thành viên trong tổ. Trách nhiệm của tổ trưởng, tổ phó cũng
nặng nề khơng kém một lớp trưởng, lớp phó học tập. Tuy nhiên, để chọn tổ
trưởng, tổ phó nên cho học sinh tổ đó đề xuất một vài em sau đó lấy ý kiến biểu
quyết của các bạn trong tổ. Bạn nào tán thành nhiều thì làm tổ trưởng, bạn nào
tán thành ít hơn thì làm tổ phó.
Khi các em được thực hiện quyền dân chủ của mình, bạn nào cũng cảm
thấy hào hứng và vui mừng, cịn những bạn được bầu chọn cũng cảm thấy vinh
dự và đầy quyết tâm cao.
*Biện pháp 2: Giao việc cho học sinh
Nếu giáo viên nào khơng phân cơng cụ thể từng em một thì chắc chắn lớp
đó sẽ khơng hồn thành cơng việc hoặc nếu muốn hồn thành thì ngày nào giáo
viên cũng phải đứng bên cạnh và thúc giục cơng việc. Chính vì thế muốn học
sinh tự giác làm thì chúng ta cần phải biết phần cơng việc khơng hồn thành là
của ai và trách nhiệm này thuộc về bạn nào hay ai làm tốt những việc này, bạn
nào xứng đáng được khen ngợi. Từ đó thúc đẩy hiệu quả cơng việc đi lên mà ý
thức tự giác của học sinh cũng dần được hình thành.
Để làm được điều này cần phải phân cơng cơng việc ngay từ đội ngũ ban
cán sự lớp, cần phải chỉ cho học sinh biết nhiệm vụ của mình là gì. Tránh
trường hợp bầu ban cán sự lớp nhưng chỉ có lớp trưởng hoạt động cịn những
bạn khác khơng có việc gì làm. Đối với ban cán sự lớp cần phân cơng cụ thể
như sau:
* Nhiệm vụ của lớp trưởng:
Theo dõi, kiểm tra mọi hoạt động của lớp.
Báo cáo sĩ số ngay sau khi xếp hàng vào lớp.
Điều khiển các bạn xếp hàng vào lớp, xếp hàng chào cờ đầu tuần, xếp
hàng tập thể dục.
Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp
Trang 9
SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp
Giữ trật tự lớp khi giáo viên chữa bài, khi giáo viên có việc phải ra khỏi
lớp và khi lớp dự lễ chào cờ đầu tuần, tham gia hoạt động ngồi giờ lên lớp
Tổng hợp báo cáo của các tổ trưởng, báo cáo trong tiết sinh hoạt lớp
cuối tuần.
Đề nghị giáo viên tun dương, phê bình cá nhân hoặc tập thể.
* Nhiệm vụ của lớp phó phụ trách học tập:
Tổ chức lớp truy bài 15 phút đầu giờ; giúp đỡ các bạn học yếu học bài,
làm bài.
Theo dõi hoạt động của các nhóm “Đơi bạn cùng tiến” và báo cáo cho
giáo viên.
Làm mọi việc của lớp trưởng khi lớp trưởng vắng mặt hoặc nghỉ học.
* Nhiệm vụ của lớp phó phụ trách văn nghệ:
Cất hát đầu giờ, cuối giờ.
Quản lý đội văn nghệ của lớp khi tập luyện.
* Nhiệm vụ của lớp phó phụ trách lao động:
Phân cơng, theo dõi và kiểm tra các tổ trực nhật và chịu trách nhiệm tắt
đèn, quạt khi ra về.
Phối hợp với lớp trưởng, lớp phó học tập giữ trật tự lớp.
Nhiệm vụ của mỗi em được hướng dẫn cụ thể cách thực hiện nhiệm vụ
của mình một cách khoa học, rõ ràng. Mỗi em sẽ làm đúng các nhiệm vụ của
mình.
Ngồi ra, cùng phối hợp với các em cịn có các tổ trưởng, tổ phó. Nhiệm
vụ của các tổ trưởng tổ phó là cụ thể hóa nhiệm vụ của từng bạn trong tổ. Tổ
trưởng phải theo dõi nề nếp thực hiện của các bạn đồng thời phân cơng các bạn
làm cơng tác vệ sinh trực nhật. Ngay từ đầu năm học tơi cung cấp cho các em
mẫu theo dõi sau đó các em sẽ tổng hợp các kết quả lại cho lớp trưởng, lớp phó.
Bảng theo dõi như sau:
Bảng 1: THEO DÕI NỀ NẾP TUẦN...
HỌ
TÊN
Khơng
làm bài
tập
Nói
chuyện
Xếp hàng
khơng
nghiêm túc
Qn
sách, vở
Khơng
học bài
cũ
Đi
học
muộn
Nghỉ
học
ko lí
do
Ăn
q
vặt,
vứt
rác
bừa
bãi
Ko
làm
vệ
sinh
Tổng Xế
điểm p
thứ
PHÂN CƠNG TRỰC NHẬT TUẦN.......
Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp
Trang 10
SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp
Thứ
ngày
2
3
4
5
6
Tên người trực
Kết quả
THEO DÕI NHĨM ĐƠI BẠN CÙNG TIẾN TUẦN.......
Thứ
ngày
2
3
4
5
6
Tên nhóm
Kết quả
Qua bảng phân cơng và theo dõi trên, giáo viên dễ dàng biết được bạn nào
làm tốt, bạn nào khơng tốt. Nếu ngày nào lớp bị nhắc nhở thì biết ngay trách
nhiệm đó thuộc về bạn nào, tổ nào. Qua đó tránh được tình trạng đánh giá
“khơng đúng người, đúng tội” như cách làm cào bằng khơng có sự phân chia.
Cịn học sinh sẽ tự giác thực hiện mà khơng hề phàn nàn hay tị nạnh nhau bởi
các em cảm thấy sự cơng bằng trong cơng việc. Và giáo viên đỡ vất vả hơn khi
ngày nào cũng phải nhắc nhở học sinh. Nề nếp lớp sẽ nhanh chóng được cải
thiện.
*Biện pháp 3: Thường xun đánh giá kết quả của học sinh
Khi chúng ta làm bất cứ việc gì, chúng ta cũng cần biết hiệu quả cơng
việc ra sao, người khác nhìn nhận đánh giá như thế nào về việc làm của mình.
Học sinh cũng vậy, khi các em làm xong cơng việc các em cần được biết hơm
nay mình làm như thế nào, đã tốt chưa? Chính vì vậy, nhận xét việc làm của các
em cũng được coi là một cách để hình thành và phát huy tính tự giác của các em.
Hằng ngày, khi đến trường mặc dù chúng ta đã có sự phân cơng cơng việc
một cách cụ thể nhưng để đánh giá một cách chính xác chúng ta cũng cần có sự
theo dõi từ xa. Sau đó chúng ta sẽ đánh giá, nhận xét xem trong buổi hơm nay
bạn nào thực sự làm tốt, bạn nào cịn lười. Nhưng nên đánh giá vào thời gian nào
cho hợp lí?
Để đánh giá kịp thời, cần đánh giá ngay trong buổi học hơm đó. Nhiều
giáo viên cho rằng, 15 phút sinh hoạt đầu giờ khơng quan trọng nhưng với tơi
Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp
Trang 11
SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp
thời gian đó là khoảng thời gian đáng q nhất của một buổi học vì đây chính là
lúc chúng ta ổn định nề nếp của cả những tiết học sau và chính trong thời gian
này, chúng ta có thể đưa ra một số đánh giá như chúng ta đã quan sát được. Điều
này tác động rất lớn đến tâm lí của các em. Những bạn được tun dương sẽ
cảm thấy vui sướng và sẽ làm cho những bạn khác chưa thực hiện sẽ cố gắng
làm thật tốt phần cơng việc của mình. Ngồi ra, chúng ta cũng cần chú ý đến
những đối tượng cá biệt, nếu các em chỉ cần có biểu hiện tốt hơn mọi ngày
chúng ta phải tun dương ngay vì đó là liều thuốc tinh thần để các em phấn
đấu. Học sinh tiểu học dù có là cá biệt đến đâu thì các em cũng rất thích được
khen. Chúng ta cũng cần lưu ý, việc đánh giá cần phải thường xun, liên tục để
các em biết được sự tiến bộ của mình và tránh tình trạng các em có cảm giác
mình bị lãng qn trong các lần nhận xét của giáo viên khiến các em cảm thấy
nản lịng. Đừng vì một lí do nào đó mà một buổi học khơng nhận xét, điều đó
khiến cho các em cảm thấy khơng vui vì bạn nào cũng mong đợi đến lúc mình
được khen.
Ngồi ra, vào giờ sinh hoạt lớp cũng cần tạo điều kiện cho các em được
nhận xét, bày tỏ ý kiến của mình. Qua các ý kiến của các em chúng ta sẽ nhìn
nhận đầy đủ hơn các vấn đề trong lớp mà khơng phải lúc nào mình cũng theo
dõi được để từ đó có cách đánh giá phù hợp. Trên cơ sở đánh giá từng cá nhân,
chúng ta cần tổng hợp lại xem tổ nào làm tốt để tun dương cả tổ và nhận
định tổ trưởng nào hoạt động tốt làm cho các bạn khác cũng noi theo.
Như vậy, chúng ta có thể thấy rằng, việc đánh giá kết quả cơng việc
thường xun của học sinh là một trong những biện pháp tạo ra động lực thúc
đẩy học sinh tự giác hơn trong cơng việc.
*Biện pháp 4: Tạo ra các phong trào thi đua trong lớp
Bác Hồ của chúng ta từng nói: “Thi đua là u nước, u nước thì phải thi
đua”. Để nói rằng một đất nước muốn có sự phát triển thì những con người
trong đất nước đó phải có sự thi đua nhau. Hay ta có thể hiểu thi đua chính là
động lực tạo nên sự phát triển, là nguồn gốc của sự phát triển. Chỉ những ai
thực sự muốn thi đua thì ở họ mới có tính cầu tiến và cơng việc của học bao giờ
cũng đạt đến thành tích cao nhất. Cịn những người khơng có tính thi đua thì họ
chỉ làm một cách hời hợt cho qua chuyện và chắc chắn hiệu quả cơng việc sẽ
khơng cao.
Đối với học sinh, thi đua mang lại cho các em sự vui thích, thú vị, hào
hứng đơi khi chỉ vì mong được cơ thầy khen. Chính vì thế muốn các em thực
hiện mọi hoạt động một cách tốt nhất thì phải đưa các em vào các phong trào thi
đua. Thực tế, ta cũng nhận thấy rằng khi tạo ra được những phong trào trong
lớp đơi khi các em chỉ muốn chứng tỏ bản thân mình với bạn bè mà các em nổ
Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp
Trang 12
SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp
lực hết mình làm việc, làm một cách tự giác. Chính vì thế có thể nói, các phong
trào trong lớp học tạo nên tinh thần tự giác cao cho học sinh.
Trong lớp chúng ta có thể tạo ra các phong trào:
Phong trào “ Tổ nề nếp”
Phong trào này xây dựng nhằm mục đích giữ cho nề nếp ln thực hiện
tốt như việc thường xun mặc đồng phục, xếp hàng ra vào lớp, hay trực nhật
vệ sinh tốt, đi học đều, đúng giờ... Tất cả những vấn đề đó khi đưa vào thi đua
sẽ khiến các em thực hiện một cách nghiêm túc hoặc những bạn nào khơng thực
hiện nghiêm túc sẽ khiến các bạn khác khơng hài lịng và thường xun nhắc
nhở nên tạo ra cho các em được các thói quen tốt.
Đánh giá kết quả của phong trào này chúng ta dựa vào kết quả mà các tổ
trưởng đã theo dõi nề nếp như bảng phân cơng theo dõi ở bảng 1. Để kết quả
theo dõi mang tính khách quan thì chúng ta nên để cho học sinh kiểm tra chéo,
tức là tổ này để tổ kia theo dõi. Làm như thế sẽ khiến tính thi đua càng thêm
nghiêm túc và học sinh càng cố gắng thực hiện vì tổ nào cũng muốn tổ mình là
tổ nề nếp nhất. Đánh giá kết quả thi đua chúng ta nên đánh giá theo từng tuần,
nhưng tổng kết thi đua chúng ta nên tổng kết theo từng tháng. Vì làm như thế
từng tuần các em sẽ biết được tổ mình đã tốt ở chỗ nào cịn thiếu sót ở điểm
nào để từ đó các em cố gắng thực hiện ở tuần sau và như thế trong tháng thi đua
các em có thể phát huy những mặt mạnh và khắc phục những mặt chưa tốt.
Phong trào học tập
Phong trào này nhằm tạo ra phong trào học tập sơi nổi trong học tập.
Khắc phục một số vấn đề thường gặp ở học sinh: học sinh khơng ơn bài cũ ở
nhà, học sinh khơng có ý thức làm bài tập trên lớp thường xun giáo viên phải
nhắc nhở, phát biểu xây dựng bài... Thực hiện tốt phong trào này, ý thức học tập
của học sinh được nâng lên.
Đối với phong trào này chúng ta nên cụ thể hóa thành phong trào của các
tháng. Hầu hết mỗi tháng sẽ có một ngày kỉ niệm vì thế các phong trào nên gắn
liền với ngày kỉ niệm đó. Làm như thế sẽ tăng thêm ý nghĩa của phong trào thi
đua. Ví dụ: tháng 10, xây dựng phong trào “Hoa thơm tặng mẹ”, tháng 11, phong
trào “Học tốt”, tháng 12, phong trào “Tiếp bước anh bộ đội Cụ Hồ”...
Nội dung của phong trào này như sau: Mỗi tổ sẽ có một bảng thi đua hàng
tháng, nếu bạn nào đạt nhận xét tốt trong vở sẽ được dán một bơng hoa vào sổ
thi đua. Nhưng bạn nào được đạt nhận xét tốt mà vi phạm những lỗi sau thì
khơng được dán: khơng học bài cũ, bị cô nhắc nhở nhiều trong buổi học. Cuối
tháng tổng kết tổng số bông hoa sẽ biết bạn nào xuất sắc nhất lớp.
Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp
Trang 13
SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp
Bảng 2: THÁNG ………..
Năm học: 2014 2015
PHONG TRÀO…………………………………………………………
HỌ TÊN
SỐ NHẬN XÉT TỐT
TỔNG
Tuy nhiên, muốn phong trào thật sự có hiệu quả và thu hút được học sinh
người giáo viên cần lưu ý: Khi chấm bài phải nghiêm túc và khơng được chấm
q “rẻ” để học sinh cố gắng. Ví dụ, hai bạn làm bài đúng giống nhau nhưng
một bạn trình bày sạch sẽ và đẹp, cịn bạn kia trình bày chưa đẹp thì khơng nên
cho nhận xét như nhau và cần phải nêu lí do vì sao lại như thế để học sinh khắc
phục hạn chế của mình. Nếu học sinh yếu làm tốt hơn mọi ngày cần phải
chấm “thống” hơn để khích lệ sự cố gắng của các em. Khi đánh giá tổng kết,
những học sinh yếu cần đánh giá trên sự tiến bộ của các em chứ khơng nhất
thiết phải phải giống các bạn khác. Các em chỉ cần tiến bộ hơn tháng trước là
có thể được khen thậm chí tặng q.
Phong trào trang trí lớp học thân thiện
Thi trồng cây, hoa phù hợp, sử dụng sản phẩm mỹ thuật, kỹ thuật, sản
phẩm các cuộc thi chữ viết đẹp, lồng đèn..trang trí lớp học theo tổ. Tạo khơng
khí thi đua giữa các tổ với nhau nhằm đạt mục tiêu lớp học xanh, sạch, đẹp.
Phong trào khác
Đối với các phong trào do nhà trường, liên đội phát động giáo viên chủ
nhiệm cần làm tốt cơng tác tun truyền giáo dục, khuyến khích, lên kế hoạch,
mục tiêu để học sinh có ý thức tự giác, tích cực tham gia có hiệu quả.
Biện pháp 5: Hình thức khen thưởng
Giáo viên chủ nhiêm cần đưa ra hình thức khen thưởng cụ thể dự trên
những tiêu chí của từng phong trào để tạo động lực cho học sinh như:
Khen tập thể: Tặng cờ thi đua theo tổ hàng tháng (có thể quy định cờ
nhất tháng màu đỏ)
Khen cá nhân: Tun dương, động viên khích lệ đối với những em, đơi
bạn cùng tiến có tiến bộ hàng tuần, hàng tháng. Bình bầu gương mặt xuất sắc,
có những tiến bộ vượt bậc của tháng, kỳ, năm học để tặng q khen thưởng kịp
thời.
Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp
Trang 14
SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Các giải pháp, biện pháp mà tơi đưa ra ln có mối quan hệ mật thiết với
nhau, tương hỗ lẫn nhau .Vì vậy hiệu quả của các giải pháp, biện pháp này
càng được nâng cao.
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
Ý thức tự giác được gọi là kĩ năng mềm, nó cần thiết cho mọi hoạt động
của con người và nhất là với học sinh tiểu học. Sự hình thành sớm ý thức tự
giác khiến cho cuộc sống của các em trở nên nhẹ nhàng, vui tươi. Và khi lớn lên
các em dễ dàng thích ứng với bất kì hồn cảnh hay mơi trường sống mà các em
gặp phải.
Qua áp dụng đề tài vào lớp chủ nhiệm tơi thu được kết quả sau:
Cuối năm học 2014 2015
Mức độ tự giác
TSHS
31
Mức độ 1
Mức độ 2
Số lượng
Tỉ lệ
Số lượng
Tỉ lệ
18
58,2%
11
35,4%
Mức độ 3
Số lượng
2
Tỉ lệ
6,4%
Qua bảng thống kê ta thấy được rõ ràng sau khi áp dụng các biện pháp
trên sự tự giác của học sinh được cải thiện rõ rệt.
Do có sự thay đổi về ý thức tự giác như thế nên nề nếp cũng như phong
trào học của lớp đã có những bước chuyển biến tích cực:
Thứ nhất, tình trạng học sinh khơng làm vệ sinh khơng cịn vì thế vệ sinh
ở lớp học, khu vực vệ sinh tự quản ln ln được các em hồn thành sớm.
Chấm dứt việc ln ln bị đội nhắc nhở và trừ điểm thi đua như đầu năm. Mặt
khác, vào những buổi giáo viên chủ nhiệm khơng có giờ học sinh vẫn tự giác
hoạt động hồn thành tốt mọi cơng việc. Và sau khoảng hơn một tháng áp dụng
hầu như giáo viên khơng phải đốc thúc các cơng việc vệ sinh của lớp.
Thứ hai, nề nếp tự quản của học sinh được nâng lên. Ban cán sự lớp tổ
chức sinh hoạt 15 phút đều đặn, trật tự và có hiệu quả. Tình trạng nói chuyện
riêng trong lớp giảm, học sinh có khả năng tự quản cao ngay cả khi vắng mặt
giáo viên.
Thứ ba, phong trào học của lớp đi lên. Nhiều học sinh thường xun qn
sách vở nay đã có ý thức sắp sách vở đầy đủ trước khi đến lớp, hầu hất các em
tích cực phát biểu xây dựng bài. Những vấn đề nào khơng biết các em mạnh
Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp
Trang 15
SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp
dạn đề xuất với giáo viên để được giải đáp. Chữ viết và cách trình bày của các
em cũng tiến bộ nhiều.
Thứ tư các phong trào mũi nhọn, hoạt động ngồi giời lên lớp của lớp
cũng đạt được những kết quả đáng khen ngợi.
Từ tất cả những sự thay đổi trên, nên năm học 2014 2015, lớp 4A được
Đội đánh giá cao về nề nếp, lớp tơi ln ln được tổng phụ trách Đội và nhà
trường tun dương.
Kết quả thực hiện cơng tác chủ nhiệm lớp
Năm học 2014 2015 tập thể lớp 4A đạt danh hiệu: Xuất sắc. Chi đội:
Vững mạnh. Được Liên đội tặng giấy khen.
Lớp tổng số: 31 học sinh. Lên lớp 31 học sinh. Đạt tỉ lệ : 100%
Năng lực đạt: 31 học sinh. Đạt tỉ lệ : 100%
Phẩm chất đạt: 31 học sinh. Đạt tỉ lệ : 100%
Khơng có học sinh phải ơn tập, rèn luyện lại trong hè.
Thi lồng đèn trung thu đạt: 1 giải nhất, 1 giải khuyến khích. Thi văn
nghệ chào mừng 20/11 đạt: 1 giải nhì, 1 giải khuyến khích.
Phong trào thu gom giấy vụn đạt: 63,5kg, vượt chỉ tiêu 1,5kg theo chỉ
tiêu Liên đội đề ra 2kg/1em. Thu nộp: 620 lon bia đạt chỉ tiêu đề ra của Liên đội
20 lon/ 1em. Mua lịch tết ủng hộ bạn nghèo ăn tết: 12 quyển
Thi vở sạch chữ đẹp cấp trường đạt: 4 em, cấp huyện đạt: 2 em
Giao lưu phát hiện học sinh năng khiếu lớp 4 mơn tốn cấp trường đạt:
4 em. Cấp huyện đạt: 1 cơng nhận, 1 giải khuyến khích. Mơn Tiếng Việt lớp 4
cấp trường đạt: 4 em. Cấp huyện đạt: 1 giải nhất, 1 giải 3, 1 cơng nhận. Mơn
Tiếng Anh lớp 4 cấp trường đạt: 3 em. Cấp huyện đạt: 2 em cơng nhận.
+ Thi giải tốn qua mạng cấp trường đạt: 8 em. Cấp huyện đạt: 5 em
cơng nhận.
+ Thi Tiếng Anh qua mạng cấp trường đạt: 5 em. Cấp huyện đạt: 2 em
cơng nhận.
Giáo viên đạt danh hiệu: Giáo viên dạy giỏi cấp trường năm học 2014
2015. Giáo viên chủ nhiệm giỏi cấp trường năm học 2014 2015. Được Ủy ban
nhân dân huyện tặng giấy khen.
Cũng áp dụng các biện pháp như đã nêu trong đề tài này năm học 2015
2016 lớp 4A do tơi chủ nhiệm cũng gặt hái được kết quả đáng khích lệ:
Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp
Trang 16
SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp
+ Năm học 2015 2016 tập thể lớp 4A đạt danh hiệu: Xuất sắc. Chi đội:
Vững mạnh. Được Liên đội tặng giấy khen.
Lớp tổng số: 20 học sinh. Lên lớp 20 học sinh. Đạt tỉ lệ : 100%
Năng lực đạt: 20 học sinh. Đạt tỉ lệ : 100%
Phẩm chất đạt: 20 học sinh. Đạt tỉ lệ : 100%
Khơng có học sinh phải ơn tập, rèn luyện lại trong hè.
Tập thể lớp ln tích cực tham gia các phong trào của đội cũng như các
phong trào mũi nhọn của nhà trường.
III. Phần kết luận, kiến nghị
1. Kết luận
Vai trị của giáo viên chủ nhiệm rất quan trọng trong việc quản lý học
sinh trên mọi phương diện và cũng là trung tâm thu hút học sinh đến trường đến
lớp. Lớp học là một tổ chức nhỏ trong nhà trường, có nhiều học sinh tự giác,
nhiều lớp tốt sẽ đưa phong trào nhà trường đi lên và đây cũng là một mục tiêu
quan trọng trong giáo dục, tạo nên mơi trường thân thiện, hình thành nên sự tích
cực tự giác trong học sinh. Người giáo viên phải vừa như người mẹ dịu dàng,
người thầy nghiêm khắc, người bạn gần gũi, trọng tài phân minh. Để các em trở
thành những cơng dân tự giác cao của xã hội trong tương lai người giáo viên cần
phải thực hiện được những ngun tắc sau:
Thầy cơ là điểm sáng, là “ Người dẫn đường tin cậy” để các em tin
tưởng, nghe theo lời dạy bảo của thầy cơ.
Nắm chắc được những thuận lợi, khó khăn, hiểu rõ thực tế trường lớp
mình, khéo léo tìm cách bỏ đi mọi rào cản trong mối quan hệ với phụ huynh, đề
ra những biện pháp hữu hiệu, tiếp cận gần với các em nhất, trở thành những
người bạn của trẻ để từ đó có thể dễ dàng khun bảo trẻ tự giác trong mọi
việc.
Ln gần gũi, bên cạnh, quan tâm tới hồn cảnh sống của học sinh (nhất
là học sinh có hồn cảnh đặc biệt). Bên cạnh đó, liên hệ chặt chẽ với phụ
huynh, ban phụ huynh của trường, của lớp, vận động cha mẹ có những hành
động thiết thực hỗ trợ việc giáo dục tính tự giác cho học sinh sẽ giúp cho hoạt
động của lớp có hiệu quả hơn.
Phải xây dựng được một đội ngũ cán bộ lớp làm nịng cốt, là “cánh tay
phải” của mình. Muốn vậy cần phải có một sự chọn lựa dựa trên cơ sở định
hướng của giáo viên và khả năng tín nhiệm của học sinh.
Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp
Trang 17
SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp
2. Kiến nghị
Để đề tài được thực hiện một cách có hiệu quả, tơi xin mạnh dạn đề
xuất một số ý kiến sau:
Đối với giáo viên:
Cần nắm vững học sinh để biết học sinh lớp mình chưa tự giác trong
lĩnh vực nào từ đó lựa chọn những biện pháp phù hợp để giáo dục.
Cần định hướng tốt trong q trình chọn lựa ban cán sự lớp.
Cần áp dụng các biện pháp một cách thường xun liên tục để học sinh
dần dần hình thành ý thức tự giác, tránh “đầu voi đi chuột” làm cho học sinh
khơng tin tưởng vào chính giáo viên của mình.
Khi thực hiện các phong trào thi đua cần khen, phê bình đứng mức để
học sinh cịn có ý thức phấn đấu.
Cần có những hình thức khen thưởng đối với những học sinh làm tốt và
xử lí những học sinh vi phạm phù hợp.
Để có thể thực hiện được các biện pháp trên cần phải đưa được tất cả
học sinh trong lớp tham gia được các hoạt động.
Đối với cơ quan cấp trên:
Nên có hình thức khen thưởng đối với giáo viên làm tốt cơng tác chủ
nhiệm.
Tổ chức những buổi giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm giữa các giáo viên
chủ nhiệm
Trên đây là một số quan điểm của tơi về việc nâng cao hiệu quả giáo dục
ý thức tự giác cho học sinh tiểu học. Mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng do
năng lực và thời gian hạn chế nên khơng tránh khỏi những thiếu sót, rất mong
nhận được sự góp ý của Hội đồng khoa học và các bạn đồng nghiệp để đề tài
hồn thiện hơn.
Krơng Ana, ngày 10 tháng 3 năm 2017
Giáo viên thực hiện
Đỗ Thị Thảo
Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp
Trang 18
SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
.........................................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
(Ký tên, đóng dấu)
Thái Thị Mai
Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp
Trang 19
SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình tâm lý học lứa tuổi và tâm lý học sư phạm – TS Đỗ Văn
Thơng
2. Từ điển việt – vietgle tra từ coviet.vn
3. Các bài viết của báo dân trí. Com.vn; GiaoducVietNam.vn
Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp
Trang 20
SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp
MỤC LỤC
I. Phần mở đầu
...............................................................................................
1
1. Lý do chọn đề tài
...................................................................................
1
2. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề tài
...........................................................
2
3. Đối tượng nghiên cứu
.............................................................................
2
4. Giới hạn của đề tài
.................................................................................
2
5. Phương pháp nghiên cứu
........................................................................
2
II. Phần nội dung
............................................................................................
3
1. Cơ sở lí luận
............................................................................................
3
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
...............................................................
5
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
....................................................
8
III. Phần kết luận, kiến nghị
.......................................................................
17
1. Kết luận
................................................................................................
17
2. Kiến nghị
...............................................................................................
18
Tài liệu tham khảo ......................................................................................19
Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp
Trang 21
SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả gíáo dục ý thức tự giác cho học
sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp
Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp
Trang 22