Giải pháp cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam

Giải pháp cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam.
Hoàn thiện khung phỏp lý và hệ thống quản lý. Trong bối cảnh trỏi phiếu
doanh nghiệp đang trong giai đoạn phỏt triển bước đầu và cần nhiều sự hoàn thiện từ
trong hỡnh thức lẫn nội dung thỡ tiền đề của việc phỏt triển bền vững chớnh là sự hoàn
thiện khung phỏp lý và hệ thụng quản lý. Trong giai đoạn này,những lỗ hỏng trong quản
lý và cơ chế hoạt động của thị trường trỏi phiếu doanh nghiệp sẽ được tạo ra và dẫn tới
những hệ lụy khụng mong muốn cho sự phỏt triển của mảng trỏi phiếu doanh nghiệp.
Nếu cú một sự thất bại ở đây thỡ con số thiệt hại chắc chắn sẽ khụng nhỏ.
Nõng cao nhận thức cho cỏc doanh nghiệp và cụng chứng đầu tư về chứng
khoỏn núi chung và trỏi phiếu núi riờng. Do là bước đầu phỏt triển nờn sẽ mắc
khụng ớt sai lệch về nhận thức của người đầu tư cũng như doanh nghiệp về việc đâuù tư
vào thị trường trỏi phiếu. Vỡ vậy cung cấp một thong tin chớnh xỏc và khuyến khớch
tỡm hiểu sẽ tạo cho mục tiờu phỏt triển của chúng ta đạt được dễ dàng
Giải phỏp phỏt triển thị trường sơ cấp. Thực hiện quỏ trỡnh chu chuyển tài
chớnh trực tiếp đưa các khoản tiền nhàn rỗi vào đầu tư là vai trũ quan trọng nhất cảu thị
trường sơ cấp.Do đó việc phỏt triển thị trường sơ cấp là điều vụ cựng quan trọng . Ta cú
những giải phỏp cụ thể sau
• Xõy dựng đường cong lói suất chuẩn cho thị trường
• Thay đổi thể thức phỏt hành theo lụ lớn
• Xõy dựng hệ thống định mức tớn nhiệm doanh nghiệp, trỏi phiếu. Đặc biệt
khuyến khớch phỏt triển cỏc tổ chức xếp hạng tớn dụng chuyờn nghiệp. Trong thị
trường tài chớnh kộm hiệu quả, xếp hạng tớn dụng sẽ là một tiờu chuẩn giúp các nhà
đầu tư hay doanh nghiệp phỏt hành trong việc đánh giá rủi ro trỏi phiếu. Cỏc nhà hoạch
định chớnh sỏch nờn hỗ trợ các công ty tư nhân tham gia vào hoạt động này chứ khụng
phải chỉ là cỏc doanh nghiệp nhà nước, như CIC hiện đang thu thập và cụng bố cỏc
thụng tớn xếp hạng tớn dụng doanh nghiệp hay xếp hạng trỏi phiếu. Chỉ duy nhất CIC
cú quyền thu thập cỏc bỏo cỏo tài chớnh của cỏc khỏch hàng vay vốn do cỏc ngõn hàng
cung cấp. Nhưng đôi khi các thông tin lại thiếu chớnh xỏc và lạc hậu. Sự tham gia của
cỏc tổ chức xếp hạng khụng phải nhà nước này sẽ giỳp hoạt động cung cấp thông tin
được khỏch quan và hiệu quả hơn. Một khi được tư nhân hóa, tất cả cỏc thụng tin trờn
thị trường sẽ là như nhau giữa các nhà đầu tư, tâm lý đầu tư sẽ được cải thiện và củng

cố hơn
Giải phỏp phỏt triển thị trường thứ cấp.Cú những giải phỏp cụ thể sau
• Phỏt triển những nhà tạo lập thị trường. Cú thể núi rằng, các ngân hàng
thương mại hiện vẫn được xem là nhà tạo lập thị trường chính trong tương lai, bên cạnh
cỏc cụng ty bảo hiểm hay cụng ty chứng khoỏn. Hiện tại, cỏc ứng viờn này vẫn đang
bận mải với cỏc hoạt động mụi giới hay tự doanh chứng khoán hay tư vấn cổ phần húa
doanh nghiệp. Họ vẫn chưa tỡm thấy động lực để trở thành nhà tạo lập thị trường trỏi
phiếu. Các văn bản phỏp luật cần được ban hành nhằm khuyến khớch cỏc ứng viờn này
trở thành nhà tạo lập thị trường. Trong bối cảnh thị trường chứng khoán đang chỡm sõu
xuống đáy trong mấy thỏng gần đây, việc thúc đấy sự phỏt triển của thị trường trỏi
phiếu đang “ngủ yờn“ càng trở nờn cấp bỏch.
• Xõy dựng trung tõm giao dịch riờng cho thị trường trỏi phiếu núi chung và
thị trường trỏi phiếu doanh nghiệp núi riờng
• Phỏt triển thị trường tập trung OTC
Đa dạng húa cỏc loại trỏi phiếu doanh nghiệp
Hiện tại, cỏc trỏi phiếu doanh nghiệp được phỏt hành cú 2 loại chớnh: (i) lói suất
cố định, trả lói hàng năm (lói suất coupon) và lói suất thả nổi theo lói suất thị trường.
Trừ trường hợp một số ngõn hàng phỏt hành trỏi phiếu cú thể chuyển đổi thành cổ phiếu
như Ngân hàng quân đội hay Ngõn hàng Ngoại thương. Trong điều kiện nền kinh tế Việt
nam đang hội nhập mạnh mẽ vào nền kinh tế thế giới, chịu tác động ngày càng nhiều
của cỏc biến động kinh tế vĩ mụ từ nền kinh tế Mỹ hay các nước Chõu Á, thỡ việc
đảm bảo sự ổn định tương đối của giỏ trỏi phiếu là điều kiện quan trọng để thu hỳt cỏc
nhà đầu tư. Ví dụ, như việc phỏt hành trỏi phiếu cú lói suất đảm bảo bằng vàng, hay lói
suất thực được đảm bảo dương trong trường hợp lạm phỏt cao. Bờn cạnh đó, để tăng
tính hấp dẫn của trỏi phiếu, doanh nghiệp cú thể lựa chọn phỏt hành trỏi phiếu cú thể
chuyển đổi thành cổ phiếu hay trỏi phiếu gắn với quyền mua (warrant) như trường hợp
của Vinaconex phỏt hành trỏi phiếu gắn với quyền mua cổ phiếu của một cụng ty thành
viờn . Cỏc doanh nghiệp cũng cú thể phỏt hành trỏi phiếu cú quyền chuyển đổi thành cổ
phiếu sau một thời gian xác định với một tỷ lệ nhất định. Khi đó, cơ cấu vốn của
doanh nghiệp sẽ thay đổi từ nợ sang vốn chủ sở hữu. Cỏc trỏi chủ sẽ được chuyển

đổi thành cổ đông, được quyền hưởng cỏc thu nhập thặng dư của doanh nghiệp trong
kinh doanh.
Khuyến khớch sự tham gia cỏc quỹ đầu tư đầu tư vào trái phiếu doanh
nghiệp.
Hiện tại, cỏc quỹ đầu tư hay các quỹ tương hỗ ở Việt nam đó khỏ phỏt triển, với
danh mục đầu tư cả trực tiếp và giỏn tiếp. Đây là một trong cỏc những thành viờn tớch
cực của thị trường gúp phần tăng tính thanh khoản của trỏi phiếu. Khỏc với cỏc nhà tạo
lập thị trường, cỏc quỹ đầu tư sẽ tập hợp cỏc nguồn vốn nhỏ lẻ từ nhiều nhà đầu tư
không chuyên nghiệp, đầu tư vào danh mục cỏc trỏi phiếu và cổ phiếu. Khi đó, một
cỏch chuyờn nghiệp và cơ hội tiếp cận thông tin đầy đủ hơn, các quỹ đầu tư sẽ thực
hiện việc mua bỏn trỏi phiếu kiếm lời.
III. Giải pháp cho việc phát hành trái phiếu quốc tế.
Đầu tiên, các DN và Chính phủ cần phải đưa ra một mức lăi suất hấp dẫn khi
phát hành trái phiếu quốc tế để đảm bảo việc huy động được đủ lượng vốn cần thiết
trong quá tŕnh sản xuất kinh doanh, không nên đưa ra mức lăi xuất cao quá sẽ khiến các
nhà đầu tư sẽ cảm thấy mức rủi ro lớn và tránh xa.
Tiếp theo là nâng cao mức tín nhiệm của quốc gia cũng như của bản thân DN
bằng cách thay đổi phong cách quản trị để tạo được niềm tin cho nhà đầu tư, đồng thời
phải bảo đảm an toàn tài chớnh; yờu cầu cỏc doanh nghiệp phỏt hành trỏi phiếu phải
tuõn thủ theo chuẩn mực kiểm toỏn Việt Nam và Quốc tế; đầu tư đổi mới cụng nghệ,
cỏc số liệu phải được hạch toỏn kịp thời, chớnh xỏc với thực trạng.
Cuối cùng, trước khi phát hành trái phiếu quốc tế cần phải xây dựng và thẩm
định dự ỏn thật kỹ đồng thời phải chuẩn bị tất cả các điều kiện phỏt hành, chờ đến khi
thị trường thuận lợi sẽ chớp lấy thời cơ. Phải xác định được nhà đầu tư vào trái phiếu là
ai để cụng bố cụng khai kế hoạch phỏt hành, mục đích huy động vốn, tỡnh hỡnh hoạt
động... một cỏch minh bạch. Đây là điều kiện tối cần thiết để đẩy nhanh tiến trỡnh thõm
nhập thị trường vốn quốc tế của cỏc DN VN, từ đó mở đường cho phỏt hành và niờm
yết cổ phiếu quốc tế.
Phụ lục
Phụ lục 1: Phỏt hành trỏi phiếu doanh nghiệp năm 2010: Liệu cú nở rộ?

Sự đi lên của thị trường bất động sản trong năm 2009 đó tạo điều kiện rất thuận
lợi cho cỏc cụng ty bất động sản huy động vốn từ kờnh trỏi phiếu doanh nghiệp.
Mặc dù được biết đến và sử dụng từ khá lâu, nhưng các chuyên gia kinh tế lại cho rằng
phải đến năm 2010, kênh huy động tiền qua phát hành trái phiếu doanh nghiệp mới thực
sự được quan tâm đúng mức.
Sau những thảo luận về phương án tăng lói suất cơ bản, Ngân hàng Nhà nước gần đây
đó chớnh thức giữ nguyờn mức lói suất cơ bản ở mức 8%/năm, điều này đồng nghĩa với
việc các ngân hàng sẽ càng phải thắt chặt tín dụng.
Trên thực tế, đối với doanh nghiệp, phát hành trái phiếu cũng là một hỡnh thức vay vốn,
nhưng hỡnh thức vay lại dài hạn (thường là 5 năm), đồng thời có thể chủ động sử dụng
nguồn vốn huy động từ phát hành mà không phải chịu sự giám sát chặt chẽ cho từng
mục đích sử dụng vốn như đối với nguồn vốn đi vay ngân hàng. Bên cạnh đó, doanh
nghiệp phát hành trái phiếu thường có những lợi thế như không phải chịu sức ép về cổ
tức chi phối từ cổ đông mới như phát hành cổ phiếu, được hưởng lợi từ chính sách thuế
đối với khoản lói trả trỏi phiếu.
Những tiền đề thuận lợi
Ông Nguyễn Tiến Thành, Giám đốc Công ty chứng khoán Tân Việt (Chi nhánh
TPHCM) cho biết, công ty ông xác định trong cơ cấu dịch vụ tư vấn năm nay, công ty sẽ
đặc biệt quan tâm đến dịch vụ tư vấn phát hành trái phiếu doanh nghiệp, bởi đây sẽ là
mảnh đất tiềm năng.
Đồng tỡnh với quan điểm với ông Thành, ông Nguyễn Việt Đức, Phó Giám đốc Nghiên
cứu thuộc Công ty quản lý quỹ SHS nhận xét, so với năm 2009, năm 2010 nền kinh tế
đó thoỏt khỏi khủng hoảng, kinh tế vĩ mụ sỏng sủa hơn. Kinh tế phát triển tạo điều kiện
thuận lợi cho các dự án khởi động. Các kế hoạch sử dụng vốn trái phiếu sẽ có tính khả
thi cao hơn.
Chẳng hạn, sự đi lên của thị trường bất động sản trong năm 2009 đó tạo điều kiện rất
thuận lợi cho các công ty bất động sản huy động vốn từ kênh trái phiếu doanh nghiệp.
Một yếu tố nữa hỗ trợ cho hoạt động phát hành trái phiếu phát triển, theo ông Đức, là do
thị trường chứng khoán phục hồi khiến cho việc phát hành trái phiếu chuyển đổi dễ
dàng hơn nhiều. Hỡnh thức phỏt hành trỏi phiếu chuyển đổi (với lói suất cố định và khả

năng thu được lợi lớn sau khi chuyển đổi sang cổ phiếu) là hấp dẫn với nhà đầu tư lớn.
Khụng chỉ riờng cỏc chuyờn gia nhỡn nhận những yếu tố thuận lợi đối với việc phát
hành trái phiếu doanh nghiệp năm 2010, mà ngay bản thân doanh nghiệp cũng coi đây là
một kênh huy động vốn ưu tiên hàng đầu.
Ông Nguyễn Mạnh Quân, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Thương mại và dịch vụ Hạ
Long (Hải Phũng) cho rằng, từ thỏng 4 đến tháng 7/2010 việc phát hành trái phiếu
doanh nghiệp sẽ diễn ra rất sôi động, bởi lúc đó hoạt động của hầu hết doanh nghiệp vào
“guồng”, nhu cầu vốn để mở rộng sản xuất, đầu tư tăng lên. Mặt khác, doanh nghiệp
cũng chọn thời điểm này để phát hành trái phiếu doanh nghiệp vỡ trụng đợi vào luồng
tiền giải ngân của các tổ chức tài chính, ngân hàng…
Vẫn cần lưu ý