PHƯƠNG PHÁP SOẠN THẢO VĂN BẢN KHOA HỌC KINH TẾ

PHƯƠNG PHÁP SOẠN THẢO VĂN BẢN KHOA HỌC KINH TẾ
7.1. Phương pháp viết tiểu luận
7.1.1. Chọn đề tài
Phương châm:
-Tránh: chọn đề tài thật “kêu”, song: Lực bất tòng tâm, bơi trên bể kiến thức,
quá mới lạ.
-Nên: Chọn cái người ta đang cần đến, hướng đến, bàn đến. Tóm lại, tiện và
lợi. Như vậy,đề tài tiểu luận phải thảo mãn ba yếu tố sau:
.Tính thực tiễn
.Tính tiên tiến
.Phạm vi của đề tài (không gian, thời gian, kiến thức)
Ví dụ:
Đề tài “Một số biện pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ giảng dạy của
Khoa Công nghệ thông tin - Đại học Thái Nguyên nhằm đáp ứng nhu cầu của nhà
trường trong giai đoạn hiện nay”.
Phân tích đề tài
Đề tài thỏa mãn ba yếu tố:
-Tính thực tiễn (chất lượng đội ngũ cán bộ)
-Tính tiên tiến (nhu cầu phát triển)
-Phạm vi của đề tài( không gian: Khoa Công nghệ thông tin – ĐH Thái
Nguyên ; Thời gian: Hiện nay)
7.1.2. Cơ sở chọn đề tài
Cách 1: Khảo sát trên phạm vi rộng nền kinh tế - xã hội, nguồn lực.
Cách 2: Khảo sát trên phạm vi hẹp
Cách 3: Trên cơ sở đề tài cũ tìm giải pháp mới.
Ví dụ: “Sắp xếp lại các doanh nghiệp Nhà nước ở Việt Nam trong giai đoạn
hiện nay”.
(Đề tài có phạm vi rất rộng)
-Đề tài: “Phân tích hiệu quả sản xuất kinh doanh ở công ty May 10”
(Đề tài có phạm vi hẹp, nội bộ của một doanh nghiệp)
-Đề tài: “Sắp xếp lại DNNN”.

(Đề tài tìm giải pháp mới trên cơ sở giải pháp cũ).
7.1.3. Đề cương cấu trúc của một tiểu luận
*Phần mở đầu
1.Lý do, cơ sở chọn đề tài
-Nêu lý do chọn đề tài
-Nêu cơ sở lý luận, khoa học cho việc nghiên cứu đề tài: Cơ sở thực tiễn…
-Nêu cơ sở pháp lý
2. Nhiệm vụ của đề tài
-Đề tài nhằm giải quyết đề tài vấn đề gì? Hoặc nghiên cứu cơ sở lý luận của
đề tài
-Tìm hiểu thực trạng của vấn đề
-Đề xuất biện pháp, giải pháp, kinh nghiệm để giải quyết vấn đề.
3. Đối tượng của đề tài
Đối tượng của đề tài là hiện tượng hay sự vật được nêu ra để xem xét trong
quá trình thực hiện nghiên cứu.
4. Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu của đề tài tức là khu trú lại trên các phương diện thời
gian, không gian, kiến thức (vấn đề) nghiên cứu.
5. phương pháp nghiên cứu
Xuất phát từ yêu cầu, mục đích, đặc điểm của từng đề tài mà chọn phương
pháp nghiên cứu thích hợp.
Có thể chọn các phương pháp sau:
-Phương pháp nghiên cứu tài liệu
-Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
-Phương pháp điều tra
*Phần nội dung
Phần nội dung được trình bày theo thể thức “chương mục”
Chương I- Cơ sở lý luận của đề tài
1.Một số khái niệm công cụ
-Nếu là đề tài về quản lý thì phải nêu được khái niệm quản lý là gì?

-Nếu là đề tài nói về chất lượng đội ngũ cán bộ thì phải nêu được khái niệm
chất lượng đội ngũ cán bộ là gì?
-Nếu là đề tài đề cập đến hiệu quả kinh doanh thì phải nêu được khái niệm cơ
bản về hiệu quả kinh doanh là gì?
-Nếu là nâng cao khả năng cạnh tranh thì nêu khái niệm về khả năng cạnh
tranh.
2. Nêu các quan điểm, luận điểm khoa học của vấn đề.
Cần trích các quan điểm, luận điểm của các nhà khoa học bàn về vấn đề mà
đề tài đề cập.
3. Cơ sở pháp lý của vấn đề
Cần trích Chỉ thị, Nghị quyết… có liên quan đến vấn đề mà đề tài nghiên
cứu.
Chương II- Thực trạng của vấn đề
Đây là phần quan trọng và khó của đề tài, nhiệm vụ là nắm được thực trạng
của vấn đề, nghĩa là nắm được tình hình cụ thể của đơn vị tổ chức mà đề tài nghiên
cứu. Thực trạng là tìm ra điểm mạnh, điểm yếu, điểm hạn chế để rút ra bài học, tìm
ra hướng phát triển cho tổ chức về lĩnh vực mà đề tài đề cập.
Cụ thể:
1.Có các tư liệu, số liệu, cứ liệu để chứng minh thực trạng của vấn đề.
2.Làm nổi bật các tồn tại, các mâu thuẫn cần phải giải quyết.
Chương III- Đề xuất biện pháp, giải pháp, kinh nghiệm để giải quyết vấn đề.
Kết quả của phần này, đưa ra các biện pháp, giải pháp, tổng kết được kinh
nghiệm thỏa đáng, đó chính là thành công của quá trình nghiên cứu, của tiểu luận
(với tư cách là một công trình nghiên cứu khoa học).
Thực tế, không ít người khi soạn đề cương đã có được các giải pháp, đưa ra
được các đề nghị, kiến nghị và đúc kết được kinh nghiệm trước khi bắt tay vào
nghiên cứu cụ thể. Tuy nhiên, những kết luận kiểu như trên không hề có lợi cho
một tổ chức, đơn vị, cơ sở nào.
Vậy, quy trình của phần kiến nghị giải pháp phải là:
-Nghiên cứu kỹ thực trạng trên cơ sở lý luận có phương pháp

-Đánh giá tình hình của tổ chức
-Nắm được điểm mạnh, điểm yếu của tổ chức
-Đưa ra đề nghị, kiến nghị, kinh nghiệm, giải pháp
-Nhằm: cải tiến, thúc đẩy, nâng cao, hoàn thiện vấn đề nghiên cứu.
*Các dạng đề xuất
1.Đề nghị
Đề nghị là vấn đề nêu ra để đơn vị thực hiện. Đó là ý kiến của người nghiên
cứu đề đạt lên cấp trên trực tiếp xem xét thỏa mãn các vấn đề đang nghiên cứu.
Đề nghị phải theo quy trình sau:
-Sau khi đã tìm điểm mạnh, điểm yếu
-Có chứng minh nhằm thuyết phục
-Đưa ra ý kiến để đơn vị xem xét và nếu có thể thì thực hiện.
2. Kiến nghị
Đây là ý kiến đưa ra nhằm được xem xét trên phương diện quản lý Nhà nước. Ý
kiến loại này thường đưa lên cấp trung ương nhằm thay đổi cơ chế chính sách, tạo môi
trường pháp lý, cơ chế quản lý nhằm giải quyết vấn đề đặt ra.
Quy trình như sau:
-Sau khi đã nghiên cứu kỹ
-Phát hiện ách tắc, trở ngại, vướng mắc từ phía cơ chế, chính sách, quy chế
định…
-Đề nghị cấp trên tháo gỡ(thường là cấp trung ương) sau đó mới có thể làm
được.
3. Biện pháp
Đây là các cách thức cụ thể nêu ra để giải quyết những vướng mắc, ách tắc
mà vấn đề đưa ra nghiên cứu.
4. Giải pháp
Giải pháp là tổng thể các biện pháp cách thức và kèm theo các nguồn nhân
tài, vật lực phục vụ cho việc giải quyết vấn đề. Có thể đưa ra các giải pháp theo thứ
tự 1, 2, 3… để cơ quan chọn mà đưa vào thực hiện.
5. Kinh nghiệm

Kinh nghiệm là những việc làm, kết quả cụ thể được áp dụng vào vấn đề
đang nghiên cứu.
*Phần phụ
Phần này ghi phụ lục và tài liệu tham khảo
1.Phụ lục
Số liệu, tranh ảnh minh họa (nếu có)
2.Tài liệu tham khảo
Tài liệu tham khảo được sắp xếp thứ tự như sau:
-Tác phẩm kinh điển
-Các văn bản pháp quy (Chỉ thị, Nghị quyết…)
-Tác phẩm của lãnh tụ
-Tác phẩm của các nhà khoa học.
-Xếp theo Alphabet
Thứ tự các nội dung của một tài liệu tham khảo như sau:
-Tên tác giả
-Tên tác phẩm
-Tên nhà xuất bản
-Năm, tập, trang
3. Mục lục
Đóng vào trang đầu tiên theo bìa phụ.
7.2. Phương pháp viết chuyên đề thực tập tốt nghiệp (luận văn) kinh tế
Xuất phát từ nhận thức:
-Học đi đôi với hành
-Lý luận soi sáng cho thực tiễn và ngược lại, thực tiễn củng cố, làm cơ sở
cho phát triển kiểm chứng lý luận.
Sinh viên nói chung và sinh viên kinh tế nói riêng được bố trí cọ sát thực tế
bằng các đợt thực tập.
7.2.1. Mục đích của thực tập tốt nghiệp và viết chuyên đề thực tập tốt nghiệp
-Rèn cho sinh viên TỰ NGHIÊN CỨU, biết sưu tầm tài liệu, số liệu, bước
đầu vận dụng kiến thức đã học để phân tích, giải quyết các vấn đề thực tiễn đời

sống kinh tế.
-Thông qua thực tế để củng cố và nâng cao kiến thức đa học vào thực tiễn.
-Qua thực tế mà đánh giá kết quả đào tạo thuộc chuyên ngành như chương
trình đào tạo cọ sát thực tế không, được thực tế chấp nhận không?
7.2.2. Yêu cầu đối với một chuyên đề thực tập tốt nghiệp
-Chuyên đề thực tập tốt nghiệp thể hiện được trình độ và phương pháp vận
dụng các quan điểm đường lối của Đảng, kiến thức các môn học vào việc phân tích,
nêu ra được một số vấn đề cần giải quyết trong thực tế và đề xuất biện pháp giải
quyết các vấn đề đó.
-Biện pháp đưa ra phải có căn cứ khoa học, có ý nghĩa thực tiễn.
-Trong chuyên đề phải thể hiện được tính độc lập trong điều tra, nghiên cứu,
khảo sát; chọn lọc sử dụng đề tài, số liệu trung thực, cần thiết cho việc thực hiện
tổng hợp, phân tích, đề xuất của sinh viên.
-Thể hiện phương pháp trình bày chặt chẽ, logic, cân đối giữa các phần trong
chuyên đề, cách dùng từ ngữ, khái niệm công thức, trích dẫn phải chính xác; cách
dùng biểu bảng hợp lý, vừa đủ.
7.2.3. Quy trình viết chuyên đề thực tập
Bước 1- Khảo sát tình hình
Tiếp cận với đơn vị thực tế, sinh viên phải sơ bộ nắm được tình hình sau của
cơ quan:
-Tên cơ quan, doanh nghiệp
-Loại hình cơ quan, tổ chức
-Quá trình hình thành và phát triển
-Chức năng, nhiệm vụ, loại sản phẩm dịch vụ
-Cơ cấu bộ máy, tổ chức
Kết thúc bước 1, sinh viên phải có báo cáo tổng hợp
Bước 2- Chọn và đăng ký đề tài
-Cách chọn đề tài(Xem kỹ phần viết tiểu luận)
Ngoài nội dung đã trình bày ở phần viết tiểu luận, khi chọn đề tìa cho chuyên
đề thực tập cần lưu ý đề tài phải thỏa mãn 2 yêu cầu cơ bản: Một là, đề tài phải phù

hợp với khả năng, nguồn tài liệu tham khảo phong phú. Hai là, đề tài sinh viên
chọn là vấn đề mà tổ chức cơ quan, doanh nghiệp đang quan tâm. Nghĩa là quá
trình chọn đề tài phải tham khảo ý kiến của cán bộ cơ quan hướng dẫn sinh viên.
-Đăng ký đề tài
Đề tài nhất thiết phải được giáo viên hướng dẫn thông qua. Theo quy định,
đề tài đã được duyệt là căn cứ cả về khoa học lẫn pháp lý để theo đó mà sinh viên
tiến hành các bước tiếp theo.
Bước 3- Lập đề cương và danh mục tài liệu tham khảo
-Lập đề cương
Trên cơ sở đề tài đã được duyêt, sinh viên tiến hành lập đề cương sơ bộ, sau
đó là đề cương chi tiết. Đề cương chính là bộ khung của đề tài.
-Lập danh mục tài liệu tham khảo
Để đảm bảo đề tài được nghiên cứu trên cơ sở khoa học, việc lập danh mục
tài liệu tham khảo là bắt buộc.
Bước 4- Thu nhập tài liệu, số liệu, cứ liệu liên quan đến đề tài ở cơ sở.
-Số liệu được thu thập theo trình tự thời gian (mục đích để quan sát sự biến
động nên thu thập cả số tuyệt đối lẫn chỉ số tương đối)
-Số liệu cần thu thập theo các yếu tố về vốn, công nghệ, lao động, chi phí.
-Số liệu có thể theo hiệu quả về lợi nhuận, tỉ suất lợi nhuận, năng suất lao
động, khoản nộp ngân sách.
Bước 5- Phân tích, đánh giá
Phối hợp giữa phân tích định tính và định lượng. Phân tích hiện trạng rút ra
kinh nghiệm, tính quy luật làm cơ sở cho dự báo, dư đoán và nhằm đưa ra đề xuất.
Bước 6- Đề ra phương hướng và biện pháp
Bước này được đánh giá cao nếu đưa ra được phương hướng và biện pháp cụ
thể, thiết thực và nhất là có tính khả thi. Tránh trình bày chung chung, thậm chí
không nghiên cứ cũng trình bày được.
Trong bước này cũng đồng thời đưa ra các kiến nghịi, đề xuất (xem thêm
giải pháp kiến nghị ở phần kỹ thuật viết tiểu luận).
7.2.4. Kết cấu của chuyên đề thực tập tốt nghiệp

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp với tư cách là một “tác phẩm” khoa học nên
phần cơ cấu phải bảo đảm tính cân đối.
Nhìn chung, một bản chuyên đề được chia thành các phần sau:
*Phần mở đầu:
Phần này trình bày:
-Lý do chọn đề tài
-Mục đích của đề tài
-Nhiệm vụ mà đề tài phải giải quyết.
*Phần lý luận chung
Phần này trình bày:
-Cơ sở lý luận của đề tài
-Cơ sở pháp lý của đề tài
-Cơ sở thực tiễn của đề tài
-Tính cấp thiết của đề tài.
*Phần thực trạng
Phần này trình bày:
-Điểm mạnh, điểm yếu của cơ sở
-Phân tích tìm ra nguyên nhân
-Các tồn tại cần phải giải quyết
-Tìm ra tính quy luật của sự vận động, rút ra bài học.
*Phần giải pháp, kiến nghị, đề xuất
Phần này được đánh giá là trọng tâm của chuyên đề. Đây là phần sáng tạo
của sinh viên, không thể chép, không thể tự nghĩ ra mà phải qua phân tích đánh giá
trên cơ sở số liệu, căn cứ cụ thể quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp, tổ chức. Nếu phần này chỉ trình bày vài ba trang là mất cân đối, bản chuyên
đề đã bị lệch.
Trình bày cụ thể một bản chuyên đề thực tập có thể theo cách sau:
Phần mở đầu
Chương I- Lý luận chung
Phần nội dung được chia theo chương

Chương II- Thực trạng
Chương III- Giải pháp, kiến nghị, đề xuất và có thể có phần kết luận.
*Hình thức của một bản chuyên đề thực tập tốt nghiệp (hay luận văn tốt
nghiệp).
-Bìa ngoài
Trình bày tên trường, tên khoa (hay bộ môn), tên thể loại văn bản “Luận văn
tốt nghiệp”, địa danh, năm. Nếu là luận văn thì đóng bìa cứng.
-Bìa phụ:
+ Tên trường, khoa hay bộ môn
+ Tên đề tài
+ Tên giáo viên hướng dẫn (ghi cả học hàm, học vị)
+ Tên sinh viên
+ Lớp khoa hệ
+ Chuyên ngành
+ Địa danh năm
-Phần mục lục
Nên để sau phần bìa phụ
-Phần nội dung
Trình bày theo phần (I, II, III) hay theo chương (I, II, III)
-Phần tài liệu tham khảo
Mẫu : CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP TỐT NGHIỆP (LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP)
Bìa ngoài:
TÊN TRƯỜNG
TÊN KHOA
CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP TỐT NGHIỆP
(LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP)
Hà Nội (tỉnh)- năm…
---------------------------------------------------------------------------------------------
Chú ý:
Sẽ là thừa nếu phần tên trường ghi

Bộ GD-ĐT
Trường…
Khoa
Bìa phụ:
TÊN TRƯỜNG
TÊN KHOA
Tên đề tài:.................................................................
Tên giáo viên hướng dẫn…
Tên sinh viên…
Lớp…
Khóa…
Hệ…
Chuyên ngành…
Hà Nội (tỉnh) năm…
Mẫu: BÁO CÁO THỰC TẬP TỔNG HỢP
Trang 1
ĐẠI HỌC…
KHOA……………….
CHUYÊN NGÀNH….
BÁO CÁO
THỰC TẬP TỔNG HỢP
Sinh viên:……………………..
Giáo viên hướng dẫn:…………
HÀ NỘI (TỈNH…), NĂM (…)
Trang 2
ĐẠI HỌC…
KHOA (BỘ MÔN)…………….
CHUYÊN NGÀNH……………
BÁO CÁO
THỰC TẬP TỔNG HỢP

-Họ tên sinh viên:……………….
-Lớp:…………………………….
-Khoa:…………………………...
-Khóa học:………………………
-Cơ quan thực tập:………………
-Người hướng dẫn:……………...
HÀ NỘI (TỈNH…) NĂM(…)
Từ trang 3 trở đi nọi dung báo cáo phải bao gồm các phần chủ yếu sau:
1)Quá trình hình thành và phát triển của cơ quan (cơ sở, bộ phận) nơi thực
tập, các nhiệm vụ phải thực hiện, các đặc điểm lớn qua các thời kỳ.
2)Hệ thống tổ chức cơ quan (cơ sở, bộ phận), chức năng nhiệm vụ của mỗi
bộ phận.
3)Thực trạng các kết quả đã đạt được, các nguyên nhân và phương hướng
trong giai đoạn tới.
*(Mẫu) đề cương sơ bộ đề tài thực tập chuyên đề: Viết tay (đánh máy)
khoảng 2-3 trang:
a-Đề cương đề tài thực tập tốt nghiệp (đề cương sơ bộ)
-Họ tên sinh viên:
-Cơ quan thực tập
-Người hướng dẫn
1-
2-
-Tên đề tài:…………………………
1.Chương I:………………………..
I.
1.
2.
II.
Chương II:…………………………
I.

1.
2.
II…
Chương III:………………………..
I.
1.
2.
II…….
Hà Nội, ngày…tháng….năm…
Ký tên
b-Đề cương sơ bộ phải nộp cùng với báo cáo thực tập tổng hợp để người
hướng dẫn thông qua.
c-Sau khi được giáo viên thông qua, sinh viên hoàn thiện đề cương chi tiết
theo quy định.
Mẫu: ĐỀ CƯƠNG ĐỀ TÀI THỰC TẬP TỐT NGHIỆP
ĐẠI HỌC…
KHOA (BỘ MÔN)……………
CHUYÊN NGÀNH…………..
ĐỀ CƯƠNG ĐỀ TÀI THỰC TẬP
TỐT NGHIỆP
-Sinh viên: ……………………….
-Lớp:……………………………..
-Khoa:……………………………
-Người hướng dẫn:………………
1)
2)
HÀ NỘI (TỈNH…) NĂM (…)
Trang 2:
ĐỀ CƯƠNG THỰC TẬP TỐT NGHIỆP (ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT)
Họ tên sinh viên:

Lớp:
Nơi thực tập:
Người hướng dẫn:
1-
2-
Tên đề tài thực tập tốt nghiệp:
I-Phần mở đầu
1-Đặt vấn đề
2-Mục đích nghiên cứu:
II-Nội dung nghiên cứu:
I.
1.
2.
II.
Kết luận
III-Tiến độ thực hiện
1-Thời gian nộp bản thảo
2-Thời gian nộp báo cáo kết quả thực tập chuyên đề
-Cuối đề cương: Giành một trang để người hướng dẫn xác nhận thông qua.
Mẫu : BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP TỐT NGHIỆP