Thực trạng về công tác thiết kế tại công ty

Thực trạng về công tác thiết kế tại công ty
1. Chức năng, nhiệm vụ, đặc điểm của một số công tác thiết
kế chủ yếu ở công ty
Như chúng ta đã biết, trong bất kỳ một công trình, một dự án nào thì khâu
thiết kế chiếm vai trò rất quan trọng, bản thiết kế có tốt thì công trình, dự án đó
mới đạt được mục tiêu đề ra. Thiết kế là dựa trên mục đích, mục tiêu, qui mô,
điều kiện hiện có của dự án để xây dựng một phương án tốt nhất cho công trình,
dự án đó
1.1. Thiết kế thuỷ công
Thuỷ công là môn khoa học có tính tổng hợp có quan hệ mật thiết với các
môn khoa học căn bản và kỹ thuật cơ sở như toán, vật lý, hoá học, thuỷ văn, cơ
học đất, thuỷ lực, lý thuyết đàn hồi, sức bền vật liệu, kết cấu công trình, vật liệu
xây dựng... Đồng thời thuỷ công là môn khoa học về thiết kế, xây dựng, quản lý
nên phụ thuộc vào các yếu tố như khí hậu, địa hình, địa chất, dân sinh kinh tế,
kỹ thuật thi công, kinh tế xây dựng...
Thiết kế thuỷ công nhằm làm thay đổi, cải biến trạng thái tự nhiên của dòng
chảy của sông hồ, biển, nước ngầm để sử dụng nước một cách hợp lý có lợi nhất
và bảo vệ môi trường xung quanh trách khỏi những tác hại của dòng chảy gây
nên, hoặc làm hình thành dòng chảy nhân tạo để thoả mãn nhu cầu dùng nước,
khi dòng chảy tự nhiên ở đó không có hoặc không đủ.
Công tác thiết kế được tiến hành theo hai bước :
+ Thiết kế kỹ thuật
+ Thiết kế bản vẽ thi công .
Bước thiết kế kỹ thuật có nhiệm vụ xác định chính xác vị trí tuyến đập và
tuyến các công trình khác của cụm công trình đầu mối trong vùng tuyến đã chọn
và tiến hành tính toán thiết kế các hạng mục công trình ; tính toán khối lượng và
lập tổng dự toán . Công tác khảo sát trong giai đoạn này phải tiến hành cụ thể
cho từng công trình .
Bước thiết kế bản vẽ thi công - tiến hành thiết kế tỉ mỉ các kết cầu công
trình , dựa trên tài liệu địa chất chính xác để thiết kế xử lý nền , lập tổng tiến độ
thi công , phương pháp thi công , trình tự thi công và dự toán các hạng mục

công trình . Giai đoạn này có thể gặp một số vấn đề địa chất chưa được đề cập ở
dai đoạn trước , do đó cần kịp thời thăm do bổ sung , trong những trường hợp
đặc biệt có thể thay đổi vị trí tuyến đập và vị trí các công trình khác . Tuy nhiên
cũng phải lưu ý rằng , sau khi luận chứng kinh tế kỹ thuật đã được cơ quan có
thẩm quyền duyệt mà thay đổi vị trí tuyến , quy mô công trình và các giải pháp
kỹ thuật chủ yếu hoặc tổng dự toán vượt qua mức vốn đã phê duyệt trong luận
chứng kinh tế kỹ thuật thì phải báo cáo lên cấp có thẩm quyền xét duyệt để xem
xét lại chủ trương đầu tư .
Đối với các công trình có kỹ thuật xây dựng đơn giản có thể sử dụng thiết
kế định hình thì cơ quan xét duyệt luận chứng kinh tế kỹ thuật được quyết định
cho thiết kế theo một bước : Thiết kế kỹ thuật và bản vẽ thi công

1.2. Thiết kế tổ chức thi công
Thiết kế tổ chức thi công là môn khoa học kinh tế và kỹ thuật về công tác
tổ chức và quản lý sản xuất trên những công trường xây dựng thuỷ lợi, thuỷ
điện.Nó có nhiệm vụ nghiên cứu sự tác động của các quy luật kinh tế xã hội chủ
nghĩa trong mọi hoạt động của công trường, nghiên cưú và xác định việc lãnh
đạo tổ chức kế hoạch, sản xuất và toàn bộ cơ cấu thi công một cách hợp lý nhất.
Mục đích của thiết kế tổ chức thi công là để đảm bảo kế hoạch các khâu
công tác, nâng cao trình độ quản lý thi công đến mức thật khoa học đảm bảo
công trình hoàn thành đúng thời hạn. Không có thiết kế tổ chức thi công thì
không thể lập được kế hoạch cung cấp kịp thời các vật liệu, thành phẩm, nhân
lực, thiết bị máy móc..mặt bằng công trường lộn xộn, phát sinh những hiện
tượng thừa thiếu lãng phí, đình đốn, chất lượng kém, kỳ hạn sai.
Nội dung và mức độ của thiết kế tổ chức thi công tuỳ theo các yêu cầu
của các giai đoạn thiết kế mà qui định nhưng nói chung gồm có các phấn sau:
• Phân tích điều kiện thi công: như các điều kiện tự nhiên, dân
sinh, kinh tế vùng xây dựng công trình: đặc điểm về địa hình, thuỷ văn, địa chất,
địa chất thuỷ văn... ở hiện trường, tình hình nhân lực, giao thông vận chuyển,
cung cấp vật liệu, động lực, thiết bị, đặc điểm kết cấu công trình... Dựa trên sự

phân tích điều kiện thi công mà đề xuất đặc điểm thi công của công trình.
• Dẫn dòng thi công: chọn phương án dẫn dòng thi công, giải
quyết lưu lượng thi công, xác định phương pháp ngăn dòng, bịên pháp tháo
nước hố móng và thiết kế công trình tạm ( như đê quai, kênh dẫn dòng, bè ngăn
dòng...
Hầu hết các công trình thuỷ lợi đều phải dẫn dòng thi công. Việc xác định
phương án dẫn dòng thi công chịu ảnh hưởng bởi rất nhiều nhân tố, phương án
dẫn dòng qua mỗi lần xác định lại ảnh hưởng đến toàn bộ sự sắp xếp thi công
công trình. Cho nên dẫn dòng thi công là một phần rất quan trọng trong thiết kế
tổ chức thi công.
• Trình tự và kế hoạch tiến độ thi công: căn cứ vào nhiệm vụ
công trình, thời hạn thi công và điều kiện thi công mà tiến hành sắp xếp các
hạng mục công trình. Dựa vào phương án dẫn dòng thi công quyết định trình tự
thi công và kế hoạch tiến độ thi công. Kế hoạch tiến độ thi công là một nội dung
chủ yếu của thiết kế tổ chức thi công, nó phản ảnh sự diễn biến về thời gian
trong thi công.
• Phương pháp thi công: căn cứ vào các điều kiện thi công đề
xuất một số phương án thi công ( thi công thủ công, thi công cơ giới, thi công
nửa thủ công, nửa cơ giới...) tiến hành so sánh các mặt kinh tế kỹ thuật để quyết
định phương án thi công hợp lý.
• Công tác quy hoạch, thiết kế thi công công trình tạm: bao gồm
đường xá vận chuyển trong và ngoài hiện trường thi công, nhà ở, lán trại, các
công trình văn hoá phúc lợi, các xưởng gia công sửa chữa, kho bãi, hệ thống
cung cấp điện, nước, hơi ép...
• Kế hoạch cung ứng về kỹ thuật và sinh hoạt: tính toán số lượng
cần thiết về nhân lực, vật liệu, công cụ máy móc, thiết bị, động lực, lương thực,
thực phẩm, dụng cụ bảo hộ lao động... Căn cứ vào trình tự thi công và sự cân
bằng tiến độ mà xác định kế hoạch cung ứng kịp thời.
• Bố trí hiện trường thi công: Khi thiết kế bố trí hiện trường thi
công nên nghỉên cứu những cơ sở thi công cũ sẵn có ở hiện trường để lợi dụng

chúng, lấy công trình đơn vị chủ yếu làm hạt nhân tiến hành bố trí với mục đích
làm cho sự bố trí hợp lý về kinh tế và có thể phát huy đầy đủ về hiệu suất công
tác thi công. Cần xét đến khả năng thay đổi sự bố trí hiện trường thi công theo
sự phát triển của của thi công công trình, đồng thời chiếm ít diện tích đất canh
tác. Cuối cùng thể hiện kết quả bố trí hiện trường lên bản đồ bố trí mặt bằng thi
công.
Bố trí hiện trường thi công ( cùng với kế hoạch tiến độ thi công) là một
trong hai nội dung chủ yếu của thiết kế tổ chức thi công nhằm giải quyết vấn đề
không gian trong thi công.
• Vấn đề an toàn thi công: đề xuất những biện pháp kỹ thuật để đảm bảo an
toàn trong quá trình thi công công trình.
• Cơ cấu quản lý tổ chức thi công: đề xuất ý kíên về cơ cấu quản lý tổ chức
thi công, sơ bộ định ra cán bộ, nhân viên cần thiết.
1.3. Thiết kế điện
Nhu cầu sử dụng điện năng để thi công các công trình thuỷ lợi thuỷ điện
là rất lớn. Điện năng dùng để chạy các máy móc thi công cung cấp cho các xí
nghiệp sản xuất phục vụ và để thắp sáng...
Khi thiết kế tổ chức cung cấp điện cho một công trường chủ yếu là phải
giải quyết các nội dung sau:
• Xác định địa điểm dòng điện và lượng điện cần dùng cho 4 đối
tượng dùng điện: cấp cho các máy móc thi công chạy bằng điện ở hiện trường
các công trình chính, cho thắp sáng, tháo nước hố móng, cho hạ thấp mực nước
ngầm, cho đổ bê tông và thi công xây lắp ở công trình chính ấy; cấp điện cho
các xưởng sản xuất phục vụ như các nhà máy bê tông,ván khuôn, cốt thép, sửa
chữa xe máy, nghiền sàng; cung cấp điện cho khu ăn ở sinh hoạt và làm việc
gián tiếp; cung cấp điện tăng cường cho các xí nghiệp và khu daan cư sẵn có ở
gần khu vực công trường được sử dụng vào việc chuẩn bị công trường trong
thời gian đầu.
• Chọn nguồn điện: do các thành phố gần công trường cung cấp,
do các trạm phát điện tạm thời của công trường, do các đường dây cao thế đi

qua công trường
• Thiết kế hệ thống cung cấp điện
• Dự trù vật tư và kế hoạch cung ứng các vật tư thiết bị ấy
2. Một số yếu tố ảnh hưởng tới công tác thiết kế ở công ty
2.1. Yếu tố con người
Như chúng ta đã biết trong hầu hết các hoạt động kinh tê, xã hội thì yếu tố
con người bao giờ cũng đóng vai trò trung tâm, quyết định sự hoạt động và kết
quả của các hoạt động này. Ở công ty tư vấn và xây dựng thuỷ lợi I thì yếu tố
con người là yếu tố quan trọng hàng đầu trong công tác thiết kế nói chung và
toàn bộ các công tác khác nói riêng. Để có một bản thiết kế hoàn chỉnh thì phải
thông qua rất nhiều công đoạn khác nhau: khảo sát thiết kế, thiết kế, thẩm định.
Công đoạn đầu tiên là công đoạn khảo sát thiết kế, ở công đoạn này phải tiến
hành khảo sát địa hình để lập các bản đồ địa hình, lập mô hình, lập các hệ thống
khống chế mặt bằng và thuỷ chuẩn... sau đó phải tiến hành khảo sát địa chất đề
đánh giá chính xác các nền móng phức tạp nhằm đảm bảo an toàn cho công
trình, rồi phải tiến hành thí nghiệm đất đá và phân tích nước, công việc tiếp theo
là khảo sát kinh tế... Ở công đoạn khảo sát thiết kế này tuy hiện nay đã có sự hỗ
trợ rất lớn của máy móc hiện đại những vẫn rất cần những kỹ sư, công nhân có
trình độ cao, có kinh nghiệm thì mới tổng hợp được chính xác các kết quả khảo
sát để phục vụ cho quá trình thiết kế. Ở công đoạn thiết kế thì nhà thiết kế phải
dựa trên các tài liệu thu thập được về kỹ thuật, kinh tế, xã hội từ đó phải thiết kế
công trình phù hợp với điều kiện của bên A và với điều kiên kinh tế- xã hội ở
nơi đó. Thiết kế viên phải là người có kiến thức toàn diện, vì phải hiểu được và
nắm rõ tất cả các kiến thức về địa hình, địa chất, khí tượng, thuỷ văn... thì mới
có thể vận dụng tất cả các kiến thức đấy để xây dựng một phương án thiết kế tốt
nhất. Sau khi tiến hành thiết kế thì phải tiến hành công đoạn thẩm định thiết kế
bởi vì nhiều khi kết quả khảo sát không phải là chính xác và xem xét lại thiết kế
xem đã thực sự hợp lý hay chưa. Nhận thức rõ ràng được điều này, hàng năm
trung tâm tư vấn thiết kế của công ty đều mở các cuộc tuyển chọn kỹ sư thiết kế
từ các trường đại học trong và ngoài nước, đến năm 2005 trung tâm đã có 150

kỹ sư thiết kế ( chiếm 18% số lượng lao động toàn công ty)
2.2. Yếu tố khảo sát
Như chúng ta đã biết, một công trình sẽ chịu tác động bởi rất nhiều yếu
tố: khí hậu thời tiết, những cơn địa chấn, tình trạng sụt lở...đặc biệt là các công
trình càng lớn thì phải chịu những tác đông đó càng lớn. Các công trinh thuỷ lợi
thưòng được xây dựng với quy mô lớn, vị trí lại gần nguồn nước như biển,
sông, hồ nên càng phải chịu những tác động của thiên nhiên. Vì vậy trước khi
xây dựng chúng ta phải tiến hành khảo sát thật kỹ những tác động của thiên
nhiên có ảnh hưởng tới công trình để công trình có chất lượng cao và tuổi thọ
lâu. Để làm được như vậy thì chúng ta phải sử dụng các máy móc thiết bị, công
nghệ hiện đại kết hợp với kinh nghiệm của những nhà khảo sát để có được kết
quả tốt nhất.
2.3 Yếu tố máy móc thiết bị công nghệ
Trong công đoạn thiết kế thì máy móc, công nghệ có ý nghĩa vô cùng
quan trọng. Trước đây khi chưa có máy móc, thiết bị, công nghệ hiện đại thì
việc khảo sát, thiết kế tốn rất nhiều sức người và sức của mà hiệu quả lại không
cao. Hiện nay nhờ vào sự phát triển của khoa học, kỹ thuật mà chúng ta có thể
sử dụng các loại máy móc vào trong khảo sát đem lại kết quả chính xác, nhanh
chóng, chúng ta cũng có thể đưa máy móc, phần mềm công nghệ vào trong khâu
thiết kế, chúng ta đưa các số liệu vào máy tính và các phần mềm ứng dụng sẽ
tính toán, xử lý các số liệu. Như vậy nhờ vào máy móc công nghệ hiện đại mà
chúng ta có thể tiết kiệm được rất nhiều thời gian và tiền bạc
Bảng 7: Năng lực về thiết bị, công nghệ
Tên thiết bị Đ.vị Số lượng
Nước sản
xuất
Tính năng kỹ thuật
Thư viện kỹ
thuật
Trên 3000

đầu sách
Sách kỹ thuật, tạp chí, qui
trình, qui phạm
Lưu trữ Trên 500
công trình
Hồ sơ KS, TK các công trình
Máy vi tính bộ 276 Đ.loan-
Nhật
Tính toán và vẽ
Máy vẽ bộ 13 Đ.loan-
Nhật
Vẽ các bản vẽ KSTK
Máy
photocoppy
bộ 15 Nhật Chụp các tài liêụ
Máy in La ze bộ 42 Nhật- Mỹ In tài liệu
Máy in LQ
100
bộ 70 Đ.loan-
Nhật
In tài liệu
Máy phun
màu
bộ 4 Nhật Làm hồ sơ
Máy chiếu bộ 2 Nhật Phục vụ báo cáo
Máy nối mang bộ 8 Nhật Truy cập thông tin
Máy scaner bộ 4 Nhật Quét ảnh màu
Máy in màu bộ 2 Nhật
Chương trình
IRRI

Việt Nam Tự động hoá việc lập bản đồ
Chương trình
WSD2
Việt Nam Phân tích kết cấu khung dàn
với nền
Chương trình
SAL
Việt Nam Mô hình tính toán thuỷ lực
vùng triều
Chương trình
VRSAP
Việt Nam Như trên và chất lượng nước
Chương trình
CRESS
Mỹ Tính toán sóng, thuỷ lực, gia
cố bờ
Chương trình
STABR-
STABRD
Hà Lan Tính toán ổn định
Chương trình
SHEETPILE
Mỹ Tính toán tường và cừ thép
Chương trình
AUTOCAT
Việt Nam Lập các bản vẽ thiết kế
Chương trình
UNI GIS
Vẽ bản đồ
Chương trình

TANK
Mô hình tính toán thuỷ văn
Chương trình
SARR
Máy Fax cái 7 Nhật
2.4 Yếu tố quản lý và tổ chức
Khi tiến hành xây dựng một công trình thì yêu cầu về tiến độ là rất quan
trọng, vừa phải đảm bảo chất lượng công trình vừa phải hoàn thành công trình
trong thời gian ngắn nhất. Hơn nữa ở công trường vủa có khối lượng lớn công
việc cần làm, lại có nhiều lực lượng lao động phức tạp cũng như các máy móc
thiết bị, vật liệu ở đó. nếu không quản lý chặt chẽ sẽ rất dễ gây thất thoát, lãng
phí về tiền của và lao động. Vì vậy trong công tác thiết kế đòi hỏi sự quản lý và
tổ chức chặt chẽ của các cấp lãnh đạo.
3. Quy trình chung thực hiện công tác thiết kế tại công ty
Công ty tư vấn xây dựng thuỷ lợi I đã ban hành quy trình kiểm soát thiết kế
có hiệu lực từ ngày 20/10/2003.
3.1. Mục đích
• Thống nhất trình tự triển khai để lập một đồ án ( sản phẩm thiết
kế)
• Phân định trách nhiệm, quyền hạn của các chức danh trong dây
chuyền thiết kế
• Đảm bảo sản phẩm thiết kế được thực hiện- kiểm soát liên tục
trong mọi công đoạn
3.2. Phạm vi áp dụng
Áp dụng cho mọi sản phẩm thiết kế thuộc các giai đoạn:
• Chuẩn bị đầu tư: báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, báo cáo
nghiên cứu khả thi, thiết kế sơ bộ và tổng mức đầu tư.
• Thực hiện đầu tư: thiết kế kỹ thuật, thiết kế kỹ thuật thi công và
tổng dự toán.
3.3. Trách nhiệm

Những chức danh có trách nhiệm thực hiện quy trình này và chịu trách nhiệm
về chất lượng, tiến độ những phần việc mà mình tham gia gồm:
• Tổng giám đốc hoặc người được tổng giám đốc uỷ quyển ( TGĐ), hoặc các
giám đốc xí nghiệp ( GĐXN) khi được phân cấp
- Phê duyệt “ Đề cương tổng quát khảo sát thiết kế”
- Thông qua “ Hồ sơ dự thảo”
- Ký cho phép xuất bản “ Hồ sơ chính thức”
• Giám đốc xí nghiệp
-Thông qua “ đề cương chi tiết chuyên ngành”
- Tổ chức hoạt động kiểm tra tại xí nghiệp
• Chủ nhiệm đồ án ( CNĐA)
- Lập “Đề cương tổng quát khảo sát thiết kế”, phác thảo phương án bố trí tổng
thể, xác lập yêu cầu nhiệm vụ nghiên cứu, khảo sát, thiết kế của đối tượng được
lập đồ án thiết kế cho các bộ môn chuyên ngành, xác nhận “ đề cương chi tiết
chuyên ngành” do chủ nhiệm thiết kế chuyên ngành lập.