Công cụ hỗ trợ xây dựng phần mềm - Phần 1

CƯNG C HƯỴ TRÚÅ PHÊÌN MÏÌM THEO HÛÚÁNG ÀƯËI TÛÚÅNG
9


Cưng c hưỵ trúå xêy dûång phêìn mïìm theo hûúáng àưëi tûổng
Giai àoẩn kiïím chûáng 2



HIÏÅN TRẨNG VÂ U CÊÌU

1. Hiïån trẩng
Phûúng phấp hûúáng àưëi tûúång lâ mưåt k thåt múái sûã dng cấc àưëi tûúång
vâ cấc lúáp àưëi tûúång trong phên tđch, thiïët kïë vâ câi àùåt. Phûúng phấp hûúáng àưëi
tûúång hiïån lâ phûúng phấp tưët nhêët cho cưng nghïå phêìn mïìm. Viïåc sûã dng cấc
àưëi tûúång lâm cho phûúng phấp hûúáng àưëi tûúång khấc vúái cấc k thåt khấc nhû
lâ phûúng phấp cêëu trc truìn thưëng hay phûúng phấp toấn hổc. Cấc àưëi tûúång
tẩo nïn sûå nhêët quấn sët cấc giai àoẩn phên tđch, thiïët kïë vâ câi àùåt khi nhêën
mẩnh cấc trẩng thấi, hânh àưång, vâ tûúng tấc ca cấc àưëi tûúång trong mư hònh.
Trong khi cấc tiïën trònh thûúâng thay àưíi thò hïå thưëng cấc àưëi tûúång đt thay àưíi
lâm cho hïå thưëng hûúáng àưëi tûúång đt bõ thay àưíi hún. Hïå thưëng àûúåc xêy dûång
hûúáng àưëi tûúång thûúâng àûúåc phất triïín nhanh hún, chêët lûúång àûúåc cẫi tiïën, dïỵ
bẫo trò vâ tđnh tiïën hốa cao. Ngoâi ra, phûúng phấp hûúáng àưëi tûúång sệ tẩo ra mư
hònh thïë giúái thûåc tûå nhiïn hún. Tđnh tấi sûã dng cng lâ mưåt ûu àiïím khấ nưíi
bêåt ca phûúng phấp hûúáng àưëi tûúång.
Phûúng phấp hûúáng àưëi tûúång ngây câng àûúåc sûã dng phưí biïën. Tuy
nhiïn, viïåc mư hònh hốa thïë giúái thûåc, ấnh xẩ tûâ mư hònh thïë giúái thûåc sang mư
hònh phêìn mïìm cng nhû tẩo dûä liïåu thûã bùçng tay mêët khấ nhiïìu thúâi gian.
Trong khi àố, d cêìn cố sûå àiïìu chónh ca con ngûúâi, nhûng mưåt phêìn cưng viïåc
cố thïí tûå àưång hốa. Cho nïn, viïåc sûã dng cấc cưng c hưỵ trúå lâ thiïët thûåc vâ hûäu
đch.

Mùåc d hiïån nay sưë cưng c hưỵ trúå phên tđch, thiïët kïë cng nhû thûã
nghiïåm phêìn mïìm khưng đt, nhûng cấc cưng c nây chûa àûúåc phưí biïën lùỉm úã
Viïåt Nam. Mưåt phêìn lâ vò cấc phêìn mïìm nây chó àûúåc sûã dng trong giúái lâm
phêìn mïìm vâ trong trûúâng hổc, mưåt phêìn vò chi phđ cấc phêìn mïìm nây quấ cao.

CƯNG C HƯỴ TRÚÅ PHÊÌN MÏÌM THEO HÛÚÁNG ÀƯËI TÛÚÅNG
10


Cưng c hưỵ trúå xêy dûång phêìn mïìm theo hûúáng àưëi tûổng
Giai àoẩn kiïím chûáng 3


CƯNG C PHÊN TĐCH THIÏËT KÏË PHẤT SINH VN_Case
(ÀHKHTN, TPHCM)

- Tẩo mư hònh thûåc thïí kïët húåp
- Kiïím tra tđnh àng àùỉn ca mư hònh
- Xët ra file .ERT
- Ấnh xẩ tûâ mư hònh thûåc thïí kïët húåp sang mư hònh quan hïå (khưng cho chónh
sûãa trïn mư hònh nây)
- Khung CSDL trïn SQL vâ MS Access 2.0 Power Designer (SyBase)
- Tẩo mư hònh quan niïåm
- Kiïím tra tđnh àng àùỉn ca mư hònh
- Xët ra file .CDM
- Ấnh xẩ qua mư hònh vêåt l (thïm cấc thåc tđnh khốa ngoẩi, phất sinh bẫng
múái cho quan hïå m-n)
- Kiïím tra tđnh àng àùỉn ca mư hònh
- Xët ra file .PDM
- Khung CSDL trïn cấc hïå QTCSDL nhû (dBase, AS/400, Foxpro, Ingress, MS

Access, Ocracle, SyBase SQL, MS SQL Server...)
- Râng båc khốa chđnh, khốa ngoẩi, miïìn giấ trõ
- Cấc mân hònh tûúng ûáng vúái cấc thânh phêìn trong mư hònh vêåt l

Cưng c hưỵ trúå phêìn mïìm theo hûúáng àưëi tûúång
Giai àoẩn kiïím chûáng 4

CƯNG C PHÊN TĐCH THIÏËT KÏË PHẤT SINH VISUAL MODELER
(Rational + Microsoft)

- Tẩo mư hònh 3 Lúáp theo ngưn ngûä UML
- Kiïím tra tđnh àng àùỉn ca mư hònh
- Xët ra file .MDL
CƯNG C HƯỴ TRÚÅ PHÊÌN MÏÌM THEO HÛÚÁNG ÀƯËI TÛÚÅNG
11

- Mân hònh chđnh trïn Visual C++ Rational Rose (Rational)
- Tẩo mư hònh 3 Lúáp theo ngưn ngûä UML
- Kiïím tra tđnh àng àùỉn ca mư hònh
- Xët ra file .MDL
- Mậ ngìn trïn cấc ngưn ngûä lêåp trònh thïë hïå thûá 4
Hònh1.1 Mưåt vâi cưng c hưỵ trúå phên tđch - thiïët kïë hiïån cố

Cưng c hưỵ trúå xêy dûång phêìn mïìm theo àưëi tûúång
Giai àoẩn kiïím chûáng 5

Trong khi cấc phêìn mïìm hưỵ trúå phên tđch thiïët kïë hiïån àang cố trïn thõ
trûúâng khưng nhiïìu thò cấc phêìn mïìm phất sinh dûä liïåu thûã nghiïåm lẩi câng đt
hún. Mưåt sưë phêìn mïìm phất sinh dûä liïåu cho mưåt loẩi chûúng trònh nâo àố, vđ d
cho kiïíu phêìn mïìm nây lâ phêìn mïìm ClimGen phất sinh cấc dûä liïåu thûã nghiïåm

vïì thúâi tiïët theo mưåt mêỵu nâo àố. Mưåt sưë phêìn mïìm phất sinh dûä liïåu theo hûúáng
ph àêìy cấc àûúâng ài cho mưåt module trong chûúng trònh, vđ d nhû Datatect.
Phêìn mïìm nây cố thïí phất sinh dûä liïåu cho cấc tïåp dûä liïåu hóåc cấc cú súã dûä liïåu
(trong cấc hïå quẫn trõ cú súã dûä liïåu MS SQL Server, MS Access, Oracle,
Informix, Sybase), dûä liïåu cố thïí lâ kiïíu sưë, ngây hóåc chỵi (tïn, hổ, àõa chó, sưë
àiïån thoẩi, mậ vng) theo mưåt danh mc nâo àố. Dûä liïåu do phêìn mïìm nây phất
sinh thoẫ râng båc khốa ngoẩi ca cú súã dûä liïåu. Tuy nhiïn, dûä liïåu do phêìn
mïìm nây phất sinh lẩi khưng thỗa cấc loẩi râng båc khấc ca cú súã dûä liïåu vâ
phẩm vi ûáng dng ch ëu trong lơnh vûåc quẫn l nhên sûå.
Tuy nhiïn, cấc phêìn mïìm phất sinh dûä liïåu nây hêìu nhû khưng thêëy trïn
thõ trûúâng Viïåt Nam. Trong khi àố, dûä liïåu thûã nghiïåm lâ khưng thïí thiïëu trong
quấ trònh phất triïín phêìn mïìm vâ viïåc nhêåp dûä liïåu bùçng tay thò khấ nhâm chấn
vâ mêët rêët nhiïìu thúâi gian. Hiïån nay, viïåc sûã dng cưng c ngây câng phưí biïën
vâ cưng c àậ bùỉt àêìu ài vâo trong giẫng dẩy. Nhûng do cấc cưng c nây thûúâng
àûúåc thiïët kïë cho mưåt tưí chûác sẫn xët phêìn mïìm riïng biïåt vâ chi phđ mua cấc
cưng c nây lẩi quấ cao, cho nïn viïåc sûã dng cấc cưng c trong giẫng dẩy vêỵn
côn hẩn chïë. Hún nûäa, cấc cưng c nây khưng theo sất vúái l thuët àûúåc hûúáng
dêỵn trong nhâ trûúâng. Do àố, chng tưi thûåc hiïån àïì tâi nây vúái mong mën cố
thïí hưỵ trúå cho quấ trònh thûåc hiïån phêìn mïìm vâ minh hổa phêìn nâo cho phûúng
phấp xêy dûång phêìn mïìm hûúáng àưëi tûúång àậ àûúåc giẫng dẩy .

CệNG CU Hệẻ TR PHấèN MẽèM THEO HNG ệậI TNG
12


Cửng cuồ hửợ trỳồ xờy dỷồng phờỡn mùỡm theo ửởi tỷỳồng
Giai oaồn kiùớm chỷỏng 6

1.2. Yùõu cờỡu
- Yùu cờỡu chung

ùỡ taõi ỷỳồc xờy dỷồng chuó yùởu ùớ hửợ trỳồ mửồt sửở cửng oaồn trong quy trũnh
Xờy Dỷồng Phờỡn Mùỡm theo Hỷỳỏng ửởi Tỷỳồng: Hửợ trỳồ phaỏt triùớn phờỡn mùỡm
nhanh dỷồa trùn bửồ thỷ viùồn sỳ ửỡ Lỳỏp coỏ sựộn. Hửợ trỳồ giai oaồn caõi ựồt, thỷó
nghiùồm phờỡn mùỡm vaõ tờồp trung chuó yùởu vaõo viùồc phaỏt sinh caỏc cỳ sỳó dỷọ liùồu thỷó
nghiùồm cuõng vỳỏi caỏc haõm kiùớm tra raõng buửồc.
- Yùu cờỡu chi tiùởt
Lỷu trỷọ: Caỏc thửng tin vùỡ sỳ ửỡ Lỳỏp cuọng nhỷ sỳ ửỡ Logic vaõ caỏc raõng
buửồc trùn sỳ ửỡ
Tủnh toaỏn
+ Phaỏt sinh cỳ sỳó dỷọ liùồu thỷó nghiùồm trùn Ms SQL Server (dỷỳỏi daồng file script)
vaõ MS Access (dỷỳỏi daồng file .mdb)
+ Phaỏt sinh haõm kiùớm tra raõng buửồc dỷỳỏi daồng trigger trùn Ms SQL Server vaõ ra
file .cpp trùn Visual C++.
Kùởt xuờởt
+ Caỏc baỏo caỏo vùỡ raõng buửồc trùn sỳ ửỡ Lỳỏp, Logic
+ Caỏc baỏo caỏo vùỡ caỏc haõm kiùớm tra raõng buửồc ỷỳồc phaỏt sinh
+ Caỏc baỏo caỏo vùỡ caỏc CSDL ỷỳồc phaỏt sinh.

Cửng cuồ hửợ trỳồ xờy dỷồng phờỡn mùỡm theo hỷỳỏng ửởi tỷỳồng
Giai oaồn kiùớm chỷỏng 7


PHấN TẹCH

2. Sỳ ửỡ lỳỏp ửởi tỷỳồng tham gia
Thaõnh phờỡn
Thaõnh phờỡn lỳỏp
Thuửồc tủnh
CệNG CU Hệẻ TR PHấèN MẽèM THEO HNG ệậI TNG
13

Thuửồc tủnh lỳỏp
Thaõnh phờỡn logic
Thuửồc tủnh logic
Sỳ ửỡ
Sỳ ửỡ lỳỏp
Sỳ ửỡ logic
Hũnh 2.1 Sỳ ửỡ lỳỏp ửởi tỷỳồng
Thuửồc
Bao gửỡm
Liùn kùởt
Lỳỏp ửởi tỷỳồng
Quan hùồ
Tham gia
Raõng buửồc
Liùn quan

Cửng cuồ hửợ trỳồ xờy dỷồng phờỡn mùỡm theo hỷỳỏng ửởi tỷỳồng
Giai oaồn kiùớm chỷỏng 8

2.2. Danh saỏch caỏc lỳỏp ửởỏi tỷỳồng, quan hùồ STT tùn Lỳỏp ửởi tỷỳồng loaồi diùợn
giaói
1 Sỳ ửỡ LT chủnh
2 Sỳ ửỡ Lỳỏp ửởi tỷỳồng LT chủnh
3 Sỳ ửỡ Logic LT chủnh
4 Thaõnh phờỡn LT chủnh
5 Thaõnh phờỡn Lỳỏp LT chủnh Thaõnh phờỡn ỳó sỳ ửỡ Lỳỏp
6 Thaõnh phờỡn Logic LT chủnh Thaõnh phờỡn ỳó sỳ ửỡ Logic
7 Lỳỏp ửởi tỷỳồng LT chủnh Lỳỏp ửởi tỷỳồng ỳó sỳ ửỡ Lỳỏp
8 Quan hùồ LT chủnh Quan hùồ ỳó sỳ ửỡ Lỳỏp

9 Tham gia Quan hùồ Quan hùồ m-n
10 Thuửồc tủnh LT chủnh
11 Thuửồc tủnh Lỳỏp LT chủnh Thuửồc tủnh cuóa Lỳỏp ửởi tỷỳồng
12 Thuửồc tủnh Logic LT chủnh Thuửồc tủnh cuóa thaõnh phờỡn
13 Raõng buửồc LT chủnh Raõng buửồc trong sỳ ửỡ
14 Liùn kùởt Quan hùồ Quan hùồ bờồc n
15 Hũnh hoồc cỳ baón LT phuồ
CƯNG C HƯỴ TRÚÅ PHÊÌN MÏÌM THEO HÛÚÁNG ÀƯËI TÛÚÅNG
14

16 Thïí hiïån LÀT ph
17 Cưng c LÀT ph Dng àïí vệ cấc àưëi tûúång
18 Cưng c chổn LÀT ph
19 Cưng c vệ thânh phêìn LÀT ph
20 Cưng c vệ quan hïå LÀT ph
21 Cưng c hònh hổc cú bẫn
LÀT ph

Cưng c xêy dûång phêìn mïìm theo hûúáng àưëi tûúång
Giai àoẩn kiïím chûáng 9

2.3. Danh sấch cấc thåc tđnh vâ hânh àưång ca cấc Lúáp àưëái tûúång
2.3.1. Lúáp àưëi tûúång [SÚ ÀƯÌ]
Diïỵn giẫi:
Lúáp àưëi tûúång cú súã ca cấc Lúáp sú àưì: [SÚ ÀƯÌ LÚÁP ÀƯËI TÛÚÅNG] vâ
[SÚ ÀƯÌ LOGIC]
a. Thåc tđnh:
Stt Thåc tđnh Kiïíu dûä liïåu Mư tẫ Ghi ch
1 Tïn sú àưì Chỵi Tïn ca sú àưì dng àïí phên biïåt vúái sú àưì khấc.
2 Loẩi sú àưì Sưë Loẩi sú àưì: Lúáp àưëi tûúång, Logic.

3 Kđch thûúác (Sưë, sưë) Kđch thûúác bẫn vệ ca sú àưì.
4 Mâu nïìn Sưë Mâu nïìn ca bẫn vệ.
5 Tïn tấc giẫ Chỵi Tïn ca tấc giẫ vệ sú àưì.
6 Ngây tẩo lêåp Ngây Ngây tẩo lêåp sú àưì.
7 Diïỵn giẫi Chỵi Àûúåc dng cho tûâ àiïín dûä liïåu.
b. Hânh àưång:
- Cung cêëp cấc thưng tin vïì sú àưì.
- Thay àưíi cấc thưng tin vïì sú àưì (ngoẩi trûâ [Loẩi sú àưì]).
- Cung cêëp sưë lûúång cấc àưëi tûúång.
- Thïm cấc àưëi tûúång vâo sú àưì vúái tïn àûúåc phất sinh àưång.
- Xốa cấc àưëi tûúång ca sú àưì cng vúái cấc àưëi tûúång cố liïn quan.
- Sûãa cấc àưëi tûúång ca sú àưì.

CƯNG C HƯỴ TRÚÅ PHÊÌN MÏÌM THEO HÛÚÁNG ÀƯËI TÛÚÅNG
15


Cưng c hưỵ trúå xêy dûång phêìn mïìm theo hûúáng àưëi tûúång
Giai àoẩn kiïím chûáng 10

- Chổn cấc àưëi tûúång ca sú àưì (riïng rễ tûâng àưëi tûúång, nhốm cấc àưëi tûúång, têët
cẫ cấc àưëi tûúång).
- Tòm thânh phêìn vâ quan hïå trong sú àưì theo tïn.
- Thưëng kï cấc thânh phêìn vâ quan hïå.
- Vệ cấc àưëi tûúång trong sú àưì.
- Canh chónh cấc thânh phêìn.
- Hiïín thõ mổi thânh phêìn dûúái dẩng àêìy à, thu gổn.
- Àổc sú àưì tûâ têåp tin.
- Ghi sú àưì lïn têåp tin.
- Nhêåp sú àưì tûâ thû viïån vâo phêìn mïìm.

- Xët sú àưì tûâ phêìn mïìm ra thû viïån.
- Kiïím tra tđnh húåp lïå ca sú àưì.
- Phất sinh bấo biïíu vïì cấc thânh phêìn vâ cấc quan hïå.
- In êën sú àưì ra giêëy.
2.3.2. Lúáp àưëi tûúång [SÚ ÀƯÌ LÚÁP ÀƯËI TÛÚÅNG]
Diïỵn giẫi:
Biïíu diïỵn sú àưì Lúáp àưëi tûúång, bao gưìm cấc Lúáp àưëi tûúång vâ mưëi quan hïå giûäa
chng.
a. Thåc tđnh:
(Khưng cố)
Sú àưì
Sú àưì lúáp àưëi
b. Hânh àưång:
- Phất sinh sú àưì Logic tûâ sú àưì Lúáp àưëi tûúång.

Cưng c hưỵ trúå xêy dûång phêìn mïìm theo hûúáng àưëi tûúång
Giai àoẩn kiïím chûáng 11

2.3.3. Lúáp àưëi tûúång [SÚ ÀƯÌ LOGIC]
Diïỵn giẫi:
Biïíu diïỵn sú àưì Logic,bao gưìm cấc thânh phêìn Logic vâ cấc quan hïå giûäa
chng.