Khảo sát lỗi phát âm phụ âm đơn đầu tiếng Anh của sinh viên năm nhất trường Đại học Xây dựng Miền Trung

Thông báo Khoa học và Công nghệ * Số 1-2015

130

KHẢO SÁT LỖI PHÁT ÂM PHỤ ÂM ĐƠN ĐẦU TIẾNG ANH
CỦA SINH VIÊN NĂM NHẤT TRƯỜNG ĐẠI HỌC XÂY DỰNG MIỀN TRUNG
ThS. Hồ Thị Mỹ Linh
Trung Tâm Ngoại ngữ - Tin học, Trường Đại học Xây dựng Miền Trung
Tóm tắt: Hiện nay, nhu cầu học tiếng Anh ở nước ta ngày càng phát triển. Đối
với tất cả mọi người, khi học tiếng Anh ai cũng muốn mình nghe giỏi, nói tốt.
Nhưng để nói tốt tiếng Anh thì điều quan trọng nhất là chúng ta phải biết cách
phát âm các từ mà chúng ta sẽ nói. Trong quá trình rèn luyện kỹ năng nói tiếng
Anh, phát âm đúng là một trong những việc tập luyện ban đầu nhằm tiến đến
việc làm cho người khác hiểu được điều mà chúng ta muốn giao tiếp trực tiếp
qua nghe nói. Vì thế, việc khảo sát lỗi phát âm của sinh viên vô cùng quan
trọng nhằm tìm ra những biện pháp khắc phục những lỗi phát âm tiếng Anh
giúp các em học tiếng Anh tốt hơn (bài viết có nghiên cứu thực nghiệm).
Từ khóa: Phát âm, rèn luyện kỹ năng, Trường Đại học Xây dựng Miền Trung.

1. Mở đầu
Là giáo viên tiếng Anh, trong quá
trình giảng dạy chúng tôi nhận thấy rằng
các em gặp khó khăn trong giao tiếp bởi
vì các em thường phát âm sai, do đó
không đủ tự tin. Vì vậy để nâng cao khả
năng giao tiếp của sinh viên cần chú
trọng đến phần ngữ âm trong quá trình
dạy tiếng Anh chứ không nên chỉ chú
tâm vào ngữ pháp và từ vựng. Theo kinh
nghiệm giảng dạy của chúng tôi và đồng
nghiệp, do ảnh hưởng của cách phát âm

theo vùng, miền nên sinh viên Trường
Đại học Xây dựng Miền Trung đã phát
âm tiếng Anh sai rất nhiều, dẫn đến hạn
chế khả năng nghe nói của các em. Vì
vậy, chúng tôi đặt nhiệm vụ khảo sát
việc thể hiện phụ âm đơn đầu tiếng Anh
của sinh viên năm nhất nhằm tìm ra
những âm nào là khó phát âm, những âm
nào mà sinh viên có thể phát âm dễ
dàng, những lỗi mà sinh viên thường
phạm phải. Mục đích là để tìm ra
phương pháp dạy phát âm tiếng Anh tối
ưu cho sinh viên, giúp các em tự tin hơn
trong việc giao tiếp tiếng Anh.

2. Phƣơng pháp xác định lỗi phát âm
phụ âm đơn đầu tiếng Anh
2.1. Xây dựng bảng từ khảo sát lỗi
Nguyên tắc xây dựng bảng từ khảo
sát lỗi: Bảng từ xây dựng phục vụ mục
đích xác định lỗi phát âm phụ âm đơn
đầu tiếng Anh áp dụng cho sinh viên đại
học năm nhất ở Trường Đại học Xây
dựng Miền Trung.
Bảng từ khảo sát:
- Bao gồm tất cả các âm vị phụ âm
tiếng Anh (24 âm vị) trong các bối cảnh
khác nhau (các biến thể vị trí) lấy
nguyên âm làm hạt nhân, âm tiết làm cơ
sở, tức là các phụ âm đó đứng trước

nguyên âm hạt nhân.
Trên cơ sở nguyên tắc đã nêu trên,
chúng tôi xây dựng bảng từ khảo sát
như sau:
Mẫu: CV (consonant +vowel) , ở
vị trí trước nguyên âm của âm tiết có 22
phụ âm đơn. Phụ âm [, ] không bao
giờ đứng đầu âm tiết.


Thông báo Khoa học và Công nghệ * Số 1-2015

STT
1.

131

Bảng 1. Mẫu CV (phụ âm đơn đứng trước nguyên âm)
Phụ âm
Đầu âm tiết
Nghĩa của Từ
[b]
bee
con ong

2.

[p]

park

công viên

3.

[t]

tie

cà vạt

4.

[d]

do

làm

5.

[g]

give

cho

6.

[k]

cat

con mèo

7.

[t]

chair

cái ghế

8.

[d]

job

công việc

9.

[f]

five

số năm

10.

[v]

van

xe tải

11.

[]

think

nghĩ

12.

[]

that

cái đó

13.

[s]

sad

buồn

14.

[z]

zoo

sở thú

15.

[]

share

chia xẻ

16.

hat

cái mũ, nón

17.

[h]
[l]

like

thích

18.

[m]

mouse

con chuột

19.

[n]

nice

đẹp

20.

[j]

you

bạn

21.
22.

[w]

we
chúng tôi
right
đúng
sát là các em sinh viên đang theo học
năm nhất tại Trường Đại học Xây Dựng
Miền Trung. Chúng tôi đã tiến hành bốc
thăm phiếu ngẫu nhiên để chọn ra 50 em
sinh viên. Cách lựa chọn này hoàn toàn
không định hướng dựa vào học lực. Lý
do chúng tôi lựa chọn các em sinh viên
năm nhất là vì các em sắp tới sẽ học Anh
văn 1, 2 và 3. Do vậy, các em là đối
tượng mà theo chúng tôi nghĩ rất cần
được nghiên cứu xem: lỗi ngữ âm nào
tiêu biểu (lỗi có tính hệ thống); từ đó
chúng tôi đưa ra những hướng khắc
phục, những bài tập minh họa để rèn

[r]

2.2. Chọn đối tƣợng để khảo sát lỗi
phát âm
Chúng tôi chọn 50 sinh viên đại
học năm nhất ở các vùng miền khác
nhau làm đối tượng khảo sát lỗi phát âm.
Số đối tượng gồm 40 nam và 10 nữ. Số
sinh viên này đã học tiếng Anh ở phổ
thông (7 năm Anh văn sách của Bộ Giáo

dục Đào tạo) và đang học Anh văn 1,
giáo trình New Cutting Edge (Preintermediate) ở Trường Đại học Xây
Dựng Miền Trung.
Để có được một kết quả khách
quan, chúng tôi đã chọn đối tượng khảo


Thông báo Khoa học và Công nghệ * Số 1-2015

132

luyện và sửa lỗi phát âm nhằm tạo cho
năm 2015 tại phòng Lab, Trường Đại
các em nền tảng vững chắc cho giai
học Xây Dựng Miền Trung, TP Tuy
đoạn tiếp theo của mình.
Hòa, Tỉnh Phú Yên.
Các em sinh viên được lựa chọn có
2.4. Cách xác định lỗi cụ thể
bộ máy phát âm bình thường, không bị
Chúng tôi tiến hành ba bước để xác
những dị tật bẩm sinh như nói ngọng,
định lỗi phát âm của sinh viên:
nói lắp.
Bước 1: Dựa vào phát âm của
Danh sách cụ thể của các sinh viên
phần mềm đọc tiếng Anh Speaking
(chúng tôi gọi là cộng tác viên - CTV)
Notepat để ghi lại cách phát âm của
tham gia vào nghiên cứu phân tích lỗi

người bản ngữ, làm cơ sở đối chiếu với
(Danh sách đính kèm bên dưới)
cách phát âm của các cộng tác viên. Các
từ trong bảng từ khảo sát lỗi được ghi
2.3. Các bƣớc thu thập tƣ liệu
Để tiến hành thu thập tư liệu, chúng
âm lại bằng các tập tin dạng sóng (wave
tôi đã tiến hành ghi âm cách phát âm của
sound files).
mỗi em tại phòng Lab của trường Đại
Bước 2: Dùng phần mềm Praat ghi
học Xây Dựng Miền Trung. Việc ghi âm
âm phát âm của sinh viên.
được tiến hành theo trình tự sau:
Bước 3: So sánh, đối chiếu cách
Bước 1: Gặp các em sinh viên, trao
phát âm của sinh viên với cách phát âm
đổi công việc và hẹn giờ, ngày để các
của người bản ngữ (bằng thính giác và
em sắp xếp thời gian và sau đó tôi tiến
phần mềm phân tích ngữ âm Praat).
hành làm phiếu bốc thăm.
3. Kết quả phân tích các lỗi phát âm
Bước 2: Làm việc trực tiếp với sinh
phụ âm đơn đầu tiếng Anh
viên, hướng dẫn các em cách đọc bảng
Các lỗi phát âm phụ âm đơn đầu
từ sao cho tự nhiên nhất.
tiếng Anh được chúng tôi phân loại,
Bước 3: Ghi âm. Các em được vào

thống kê và miêu tả theo phương pháp
lần lượt từng người một theo thứ tự đã
đã trình bày trên và các lỗi phát âm
được bốc thăm trước đó.
của phụ âm đơn đứng trước nguyên
Chúng tôi đã tiến hành ghi âm từ
âm chính âm được trình bày ở bảng
ngày 01 tháng 01 đến ngày 30 tháng 01
dưới đây:
Bảng 2. Kết quả khảo sát các dạng lỗi phát âm
Lỗi
STT
Từ khảo sát
Các dạng lỗi phát âm
Số lƣợng
Tỉ lệ %
1
bee
0
0%
[b]
h
2
park
9
90%
[p ] > [b]
3
tie
8

80%
[th] > [t]
4
do
0
0%
[d]
5
give
2
20%
[g] > []
6

cat

9

90%

[kh] > [k]

7

chair

8

80%

[t] > [c]

8

job

8

80%

[d]> [j]


Thông báo Khoa học và Công nghệ * Số 1-2015

133

9
10
11

five
van
think

0
0
9

0%

0%
90%

12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22

that
sad
zoo
share
hat
like
mouse
nice
you
we
right

9
0
7

8
0
0
0
0
0
0
0

90%
0%
70%
80%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%

Nhận xét: Kết quả khảo sát cho
thấy có hai loại lỗi tiêu biểu xảy ra ở
kiểu loại này.
+ Loại lỗi thứ nhất xảy ra đối với
các phụ âm đầu xát [t, d, , , z,

[f]
[v]
[] > [th]

[] > [d]
[s]
[z] > [j]
[] > [s]
[h]
[l]
[m]
[n]
[j]
[w]
[r]

] với tỉ lệ cao nhất là 90%. Đây là các
phụ âm đầu vốn không tồn tại trong
tiếng Việt, do vậy, sinh viên sử dụng các
phụ âm có cấu âm tương tự của tiếng
Việt để phát âm này. Ví dụ minh họa:

BN
CTV1
Hình 1: Dạng sóng âm (đánh dấu màu hồng) và âm phổ của phụ âm [] trong từ
“that”
của người bản ngữ (BN) và của CTV1
Dựa trên hai âm phổ miêu tả phụ
+ Loại lỗi thứ hai xảy ra với các
phụ âm tắc, bật hơi [p h, th, kh] của
âm [] của người bản ngữ và của sinh
tiếng Anh. Đa số sinh viên không thể
viên (CTV1) ở trên, ta thấy được sự
hiện được giai đoạn bật hơi khi phát

khác biệt rõ ràng của học sinh là [d]
âm các phụ âm đầu [p h, th, kh] như
(phụ âm tắc hữu thanh) khác với người
cách phát âm của người bản ngữ. Các
bản ngữ là [] (phụ âm xát hữu thanh)
âm này thường được thể hiện thành
ở vị trí đầu âm tiết.


Thông báo Khoa học và Công nghệ * Số 1-2015

phụ âm tắc không bật hơi có vị trí cấu

134

âm tương tự.

Ví dụ minh họa:

BN

CTV2

Hình 2: Dạng sóng âm (đánh dấu màu hồng) và âm phổ của phụ âm phụ âm đầu [kh]
trong “cat” phát âm của người bản ngữ và của CTV2
Dựa trên âm phổ ở trên, có thể thấy
bên trong này tất yếu tạo nên sự giao
một số khác biệt trong cách phát âm phụ
thoa tiêu cực và là nguyên nhân chính
h

âm đầu [k ] của sinh viên và người bản
gây ra lỗi.
h
ngữ: phụ âm [k ] trong cách phát âm của
Điển hình của nguyên nhân chủ
người bản ngữ được bật ra mạnh hơn với
quan là tâm lý e dè, ngại giao tiếp của
một khoảng tắc hoàn toàn ở đầu âm và
sinh viên theo những cung bậc rất khác
có giai đoạn bật hơi theo sau. Trong khi
nhau. Điều này gián tiếp gây ra lỗi phát
đó, cách phát âm của CTV2 thể hiện là
âm. Tuy nhiên, bản thân sự e dè, hướng
nội cũng lại là đặc điểm tâm lí mang tính
một âm xát gốc lưỡi hữu thanh [k] (có
dân tộc.
hoạt động rung của dây thanh (có xuất
Giải pháp khắc phục
hiện voice bar) ở giai đoạn khởi đầu của
Để khắc phục lỗi phát âm, yêu cầu
phụ âm).
đầu tiên là giáo viên phải có kiến thức
4. Kết luận
đầy đủ và chắc chắn về ngữ âm đại
Từ việc khảo sát lỗi phát âm phụ
cương (kiến thức tối thiểu về hệ thống
âm đơn đầu tiếng Anh của sinh viên
phiên âm quốc tế IPA). Sau đó là các
trên bình diện dạy và học ngoại ngữ,
kiến thức về hệ thống ngữ âm tiếng Anh

nhằm góp phần nâng cao năng lực giao
và tiếng Việt. Những tri thức này cho
tiếp, loại bỏ dần lỗi phát âm của sinh
phép họ phân tích được các tiêu chí phân
viên hiện nay, chúng tôi rút ra một số
loại hệ thống nguyên âm, hệ thống phụ
vấn đề sau đây:
âm của mỗi ngôn ngữ. Từ đó họ có thể
Nguyên nhân gây ra lỗi phát âm
chỉ ra cho sinh viên sự giống nhau và
Có nhiều nguyên nhân gây ra lỗi
khác nhau giữa tiếng Anh và tiếng Việt
phát âm nhưng điển hình nhất của
cũng như những cái chung và những cái
nguyên nhân khách quan gây ra lỗi là sự
đặc thù của cả hai ngôn ngữ.
khác biệt về mặt loại hình giữa hai ngôn
Giáo viên phải tự hoàn thiện việc
ngữ tiếng Việt và tiếng Anh (đơn lập và
luyện phát âm để làm “chuẩn” phát âm
biến hình). Sự khác biệt có tính cấu trúc


Thông báo Khoa học và Công nghệ * Số 1-2015

cho sinh viên nghe, biết sử dụng và phát
huy tối đa hiệu quả của thiết bị băng
tiếng, băng hình ngoại ngữ trong giai
đoạn đầu học tiếng Anh .
Cùng với việc tăng cường môi

trường giao tiếp cho sinh viên theo
phương pháp giao tiếp mới, các bài
luyện ngữ âm theo hình thức lặp lại đều
đặn mang tính truyền thống tỏ ra có
nhiều hiệu quả.
Về vần đề lỗi phát âm tiếng Anh
của sinh viên người Việt nói chung và

135

sinh viên Trường Đại học Xây dựng
Miền Trung nói riêng, hãy còn nhiều
vấn đề chưa được đề cập đến một cách
cụ thể trong bài báo. Chúng tôi hy
vọng trong tương lai, nếu có điều kiện,
sẽ tiếp tục khảo sát sâu hơn lỗi phát âm
tiếng Anh của sinh viên trên cứ liệu
thực nghiệm để từ đó có thể đề ra
những biện pháp khắc phục lỗi hiệu
quả hơn.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiếng Việt
[1] Phạm Đăng Bình (2002), Thử đề xuất một cách phân loại lỗi của người học ngoại
ngữ nhìn từ góc độ dụng học giao thoa ngôn ngữ - văn hóa, Ngôn ngữ, 58-72.
[2] Võ Thị Trúc Phương (2009), Đặc điểm ngữ âm tiếng Phú Yên. Luận văn thạc sĩ
Ngôn ngữ học, Trường ĐH KHXH & NV, ĐH Quốc gia TP. Hồ Chí Minh.
[3] Phạm Thị Hồng Thanh, Tìm hiểu một vài đặc điểm trong tiếng Anh gây khó khăn
cho người Việt. URL
[4] Trần Thị Thanh (2008), Khảo sát lỗi phát âm phụ âm tiếng Đức của sinh viên học

chuyên ngành tiếng Đức và các biện pháp khắc phục, Luận văn thạc sĩ Ngôn ngữ học,
Trường ĐH KHXH & NV, ĐH Quốc gia Hà Nội.
Tiếng Anh
[1] Gimson, A.C. (1986), An Introduction to Pronunciation of English, Edward Arnold.
[2] Julian Edge, (1989), Mistakes and correction, Longman.
[3] M. Elizabeth Clarey and Robert J.Dixson, Pronunciation Exercises in English,
Regents publishing Co.,inc.
[4] Peter Roach (1987), English Phonetics and Phonology: A Practical Course,
Cambridge University Press.
Danh sách sinh viên tham gia khảo sát
STT
Họ và tên
Mã CTV
Lớp
Nơi sinh
1
Hà Quang
Anh
CTV1
D14X1
Phú Yên
Chinh
CTV2
Khánh Hòa
2
Trương Quang
D14X1
3
Trần Ngọc
Cường

CTV3
D14X2
Bình Định
4
Trần Công
Dân
CTV4
D14X2
Gia Lai
5
Nguyễn Thành
Diên
CTV5
D14X3
Phú Yên
6
Trần Phước
Duy
CTV6
D14X3
Khánh Hòa
7
Phùng Minh
Hải
CTV7
D14X4
Bình Định
8
Đặng Văn
Hậu

CTV8
D14X4
Gia Lai
9
Võ Thị Thanh
Hiền
CTV9
D14K1
Phú Yên


Thông báo Khoa học và Công nghệ * Số 1-2015

10
11

Lê Trọng
Trần Mỹ

Hiển
Hoa

CTV10
CTV11

136

D14CD1
D14X1

Phú Yên
Khánh Hòa