Website: Email : Tel (: 0918.775.368
MỘT SỐ GIẢI PHÁP GÓP PHẦN MỞ RỘNG VÀ HOÀN THIỆN
CÁC THỂ THỨC THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT Ở CHI
NHÁNH NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG ĐỐNG ĐA
3.1 PHƯƠNG HƯỚNG PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN
KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT Ở NƯỚC TA TRONG THỜI GIAN TỚI.
Phương hướng phát triển thanh toán không dùng tiền mặt ở Việt
Nam trong thời gian tới với nền kinh tế thị trường, chiến lược phát triển
dự kiến 20 năm đầu của Thế kỷ XXI nền kinh tế Việt Nam đạt trình độ một
nước công nghệp phát triển. Quá trình đi đến mục tiêu đó kéo theo những
biến động lớn trong ngành Ngân hàng. Bên cạnh những khách hàng
truyền thống là các doanh nghiệp, tố chức kinh tế… thời gian gần đây các
Ngân hàng đã hướng tới thu hút đa dạng khách hàng bằng nhiều hình
thức thanh toán không dùng tiền mặt trong dân cư, thử nghiệm các công
cụ thanh toán cá nhân hiện đại. Đó là một bộ phận có ý nghĩa ngày càng to
lớn trong quá trình phát triển của hệ thống Ngân hàng Việt Nam.
Nền kinh tế thị trường yêu cầu cơ chế thanh toán phải tính đến sự
thích ứng với các chủ thể tham gia thanh toán do có quyền tự do lựa chọn
của khách hàng giao dịch, do qui luật cung cầu, cạnh tranh tác động và chi
phối. Hoạt đông thanh toán phải đảm bảo hiệu quả cao thể hiện ở thời
gian thanh toán nhanh, độ tin cậy cao, chi phí giao dịch thấp, rủi ro ít…
Thanh toán không dùng tiền mặt trong nền kinh tế thị trường có vai
trò quan trọng đối với các chủ thể thanh toán, các trung gian thanh toán,
các đối tượng, các cơ quan quản lý Nhà nước. Phương thức thanh toán
không chỉ đơn thuần là việc thực hiện chi trả tiền cho nhau, mà hàm nghĩa
rộng hơn là chuyển tải các luồng vốn trong nền kinh tế từ nơi này đến nơi
khác. Thông qua các thoả thuận thanh toán, quyết toán trong ngày mà
góp phần ổn định các nhu cầu dự trữ của Ngân hàng thương mại, cho
phép các nhà quản lý tiền tệ, Ngân hàng có thể xác định chính xác các thay
11
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
đổi cung và cầu về dự trữ khi có sự thay đổi về hoạt động thu chi của
chính phủ, hoặc có sự can thiệp vào thị trường tiền tệ, thị trường ngoại
hối, hỗ trợ trực tiếp cho thị trường liên Ngân hàng và thị trường tài chính,
góp phần điều hành mặt bằng lãi suất giữa các khu vực do đồng vốn luân
chuyển nhanh chậm, nhiều ít trên thị trường.
Như vậy thanh toán không dùng tiền mặt đã tham gia một cách
“chủ động” vào việc thực thi chính sách tiền tệ quốc gia. Ngoài ra do sự
tiến bộ về kỹ thuật được áp dụng vào công nghệ thanh toán mà tác động
vào sự ổn định hệ thống tài chính quốc gia. Một sự thanh toán của đơn vị
này là nguồn quĩ đối với đơn vị khác, một sự sai sót trong việc chuyển tiền
bởi bất kỳ một lý do nào cũng dẫn đến khó khăn, thậm chí thiếu hụt ngân
quĩ cho người tham gia thanh toán và tiếp diễn một phản ứng dây chuyền
mạo hiểm về khả năng thanh toán.
Việt Nam đang trong quá trình chuyển đổi nền kinh tế thị trường -
định hướng xã hội chủ nghĩa, có sự quản lý của Nhà nước, rất cần có cách
nhìn nhận sát hợp với thực tế của Việt Nam. Đó là từ xuất phát điểm của
việc chuyển đổi ở mức thấp, có nhiều bất cập, tiềm năng kinh tế, cơ sở hạ
tầng còn nhiều yếu kém và phải đảm bảo cho một xã hội công bằng nên
cần sự mạnh dạn song phải cẩn trọng, từng bước không nóng vội để rút ra
bài học phát triển tiếp theo.
Nghị định về thanh toán sắp được ban hành theo Luật Ngân hàng,
Luật các tổ chức tín dụng. Về đối tượng tham gia thanh toán cũng như chủ
thể tham gia thanh toán được mở rộng hơn – không chỉ có các Ngân hàng
thương mại, các tổ chức tín dụng mà cả các tổ chức khác khi được Ngân
hàng Nhà nước cho phép. Điều đó hoàn toàn phù hợp với luật cũng như
thực tế đã và đang đòi hỏi.
Phạm vi tham gia thanh toán không chỉ giới hạn trong biên giới mà
quan hệ mật thiết với thanh toán quốc tế. Những quan điểm về thanh
toán, tiền gửi thanh toán, tài khoản thanh toán cũng được chỉnh theo
22
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
hướng phù hợp dần với thông lệ quốc tế như cần có loại tài khoản thanh
toán được phép thấu chi khi có thoả thuận ở một hạn mức nhất định.
Đương nhiên, về trách nhiệm của các chủ thể tham gia thanh toán
cũng được đề cập đầy đủ, cao hơn nhằm đảm bảo quyền lợi cho các bên
tham gia thanh toán; thanh toán nhanh, an toàn và tin cậy cao, rủi ro thấp
nhất. Với phương hướng xây dựng mới cơ chế thanh toán đó sẽ làm cho
thanh toán của nền kinh tế nói chung, dòng vốn luân chuyển qua các trung
tâm thanh toán nói riêng đạt hiệu quả hữu ích hơn, từng bước hội nhập
với sự phát triển của cơ chế thanh toán các nước trong khu vực và thế
giới.
3.2 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG THANH
TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT.
Xuất phát từ những hạn chế của các thể thức thanh toán không
dùng tiền mặt
tại chi nhánh NHCT Đống Đa, tôi xin nêu một số kiến nghị nhằm hoàn
thiện và mở rộng các thể thức thanh toán không dùng tiền mặt.
3.2.1 Hiện đại hoá công nghệ thanh toán, nâng cao trình độ cán bộ
Ngân hàng
Thường xuyên đào tạo và đào tạo lại cán bộ nhằm không ngừng
nâng cao kiến thức chuyên môn nghiệp vụ đặc biệt là trình độ ngoại ngữ,
tin học…. Xây dựng cán bộ vi tính điện toán, kế toán thanh toán thành đội
ngũ cán bộ làm việc năng động, chính xác, an toàn tài sản là việc làm
mang tính cấp bách và lâu dài theo nội dung, yêu cầu thực tế đòi hỏi ngày
môt phát triển.
Không ngừng đổi mới, cải tiến công nghệ thanh toán của Ngân
hàng luôn là yêu cầu cần thiết khách quan trong nền kinh tế nói chung và
đối với chi nhánh NHCT Đống Đa nói riêng. Chi nhánh hiện đã trang bị
33
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
được hệ thống máy tính tương đối hiện đại. Tuy nhiên theo yêu cầu về đổi
mới công nghệ thanh toán thì cần phải ứng dụng nhanh nhạy các phần
mềm thích hợp trong thanh toán, hiện đại hoá triệt để công tác thanh toán
theo tốc độ phát triển hiện nay của công nghệ thông tin để tăng thêm uy
tín, đáp ứng nhu cầu ngày một cao của khách hàng đến với Ngân hàng
mình, thu hút thêm khách hàng tiềm năng trong thời đại cạnh tranh quyết
liệt giữa các Ngân hàng như hiện nay.
3.2.2 Khuyến khích khách hàng mở tài khoản cá nhân qua đó mở
rộng việc thanh toán qua tài khoản cá nhân
Ngày 19/08/1993 Thống đốc NHNN Việt Nam đã ra Quyết định
160/QĐ-NH2 ban hành thể lệ mở tài khoản cá nhân rất đơn giản, chỉ cần
đến Ngân hàng với chứng minh thư nhân dân và khách hàng điền thông
tin vào 3 mẫu in sẵn là được. Tại chi nhánh NHCT Đống Đa đã áp dụng và
thực hiện với thủ tục đơn giản, thuận tiện và rất nhanh chóng cho khách
hàng, song trên thực tế số lượng khách hàng mở tài khoản cá nhân vẫn là
ít ỏi, mặc dù chính CBCNV trong chi nhánh đã tham gia mở tài khoản cá
nhân, hơn nưã chi nhánh NHCT Đống Đa đóng trên địa bàn có đông dân
cư, các hộ buôn bán nhỏ và các đơn vị cung ứng dịch vụ. Đây là điều kiện
tốt để chi nhánh đẩy mạnh công tác mở tài khoản cá nhân, thu hút thêm
một lượng vốn tín dụng và là cơ sở làm dịch vụ thanh toán qua tài khoản.
Nhận thức về tầm quan trọng của nguồn vốn trong thanh toán
thông qua tài khoản tiền gửi thanh toán còn kém. Vì vậy muốn tăng nhanh
số lượng tài khoản tiền gửi thanh toán, tăng tỷ trọng thanh toán qua
Ngân hàng, Ngân hàng cần phải cung ứng nhiều hơn nữa các dịch vụ trọn
gói hoàn hảo song song với việc thoả mãn tốt nhất nhu cầu về văn minh
giao dịch, khuyến khích các doanh nghiệp và tổ chức đóng trên địa bàn
thực hiện chi trả thu nhập cho nhân viên thông qua tài khoản tại Ngân
hàng.
3.2.3 Đơn giản hoá thủ tục
44
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Đây là một vấn đề cũng gây không ít trở ngại không những cho
khách hàng mà còn cho cả Ngân hàng, khách hàng đến với Ngân hàng
ngoài các mục đích khác như lãi suất, an toàn và tiện lợi thì họ cũng cần
các thủ tục đơn giản, nhanh chóng. Nếu Ngân hàng cứ bắt khách hàng
phải làm thủ tục rườm rà quá lâu thì một phần họ ngại, phần khác họ
không muốn mất quá nhiều thời gian vào công việc này cho nê Ngân hàng
phải cải cách các thủ tục sao cho đơn giản, rõ ràng, thanh toán nhanh,
hiệu quả nhưng vẫn đảm bảo tính an toàn cho khách hàng. Đây chính là
vấn đề năng động của Ngân hàng để làm sao cho phù hợp và đáp ứng thật
tốt tất cả những nhu cầu của khách hàng, nó tiết kiệm thời gian và tạo
tâm lý thoải mái cho cả hai bên.
3.2.4 Hợp lý hoá quá trình thanh toán không dùng tiền mặt theo
hướng tiện dụng cho khách hàng
* Đối với uỷ nhiệm chi – chuyển tiền
Với hình thức thanh toán bằng uỷ nhiệm chi, có thể xẩy ra trường
hợp phát hành quá số dư, gây thiệt hại đối với người bán do chậm thanh
toán nhưng không phải chịu bất kỳ một hình phạt nào. Điều này cần phải
sửa đổi để tạo tâm lý an tâm và công bằng, bình đẳng trong thanh toán
của các bên tham gia, cần miễn phí mua ấn chỉ và miễn phí chuyển tiền đối
với việc chuyển tiền của chủ tài khoản cá nhân không phải vì mục đích knh
doanh.
* Đối với uỷ nhiệm thu:
Cần có những quy định cụ thể, chặt chẽ tạo ra một hành lang pháp
lý để khách hàng có thể sử dụng thuận lợi hình thức này một cách an toàn,
hiệu quả. Quy định về các mức xử phạt thích đáng đối với từng sai phạm
nhằm mở rông hình thức thanh toán uỷ nhiệm thu, tạo điều kiện cho
khách hàng tiết kiệm được thời gian về các thủ tục phục vụ công tác thanh
toán, tăng thêm độ tin cậy lẫn nhau giữa các khách hàng từ đó giúp Ngân
hàng thực hiện tốt vai trò làm trung gian thanh toán của mình.
55