Nghiên cứu một số yếu tố liên quan đến rung nhĩ ở bệnh nhân cường giáp và đánh giá kết quả điều trị

B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR
NG
I H C Y HÀ N I

B YT

NGUY N QUANG B Y

NGHIÊN C U M T S
Y U T LIểN QUAN
N RUNG NH
B NH NHỂN C
NG GIÁP VÀ
ỄNH GIỄ K T QU
I U TR

LU N ÁN TI N S Y H C

HÀ N I ậ 2017


B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR
NG
I H C Y HÀ N I

B YT

NGUY N QUANG B Y

NGHIÊN C U M T S
Y U T LIểN QUAN
N RUNG NH
B NH NHỂN C
NG GIÁP VÀ
ỄNH GIỄ K T QU
I U TR
Chuyên ngành : N i ti t
Mã s

: 62720145

LU N ÁN TI N S Y H C
Ng

ih

ng d n khoa h c:
1. GS.TS Ph m Gia Kh i
2. PGS.TS Nguy n Khoa Di u Vân

HÀ N I - 2017


1

TV N
C

ng giáp, đ

c đ nh ngh a lƠ tình tr ng tuy n giáp t ng s n xu t

quá m c hormon, là nhóm b nh n i ti t khá ph bi n c
nh trên th gi i. C
xu t hi n

ng giáp có th g p

m i l a tu i, song ph n l n l i

đ tu i lao đ ng do đó nh h

n ng su t lao đ ng c a ng
Trong b nh c

Vi t Nam c ng

ng r t nhi u đ n s c kho và

i b nh [1-3].

ng giáp, h tim m ch lƠ c quan b nh h

ng s m nh t

và rõ nh t, các tri u ch ng và bi n ch ng tim m ch bi u hi n r t đa d ng, t
các tri u ch ng thông th

ng nh tim t ng đ ng đ n các bi n ch ng n ng h n

nh r i lo n nh p tim và suy tim...[4-7]. ôi khi các bi u hi n n ng này làm lu
m các tri u ch ng khác c a c
nh m n u không đ

ng giáp khi n b nh nhân (BN) b ch n đoán

c th m khám m t cách h th ng, nh t là

các BN l n

tu i ho c BN có b nh tim m ch khác đi kèm [8]. Trong s các bi n ch ng tim
m ch thì rung nh (RN) lƠ bi n ch ng th
các BN c

ng giáp [6, 8, 9], nó đ

ng g p nh t, có th x y ra

5-10%

c coi là nguyên nhân quan tr ng gây suy

tim, thi u máu c tim, tai bi n m ch não, và là nguyên nhân chính khi n BN
ph i nh p vi n [10]... T l đ t qu trung bình

nh ng BN RN không do b nh

van tim kho ng 5%/ n m, cao g p 2-7 l n so v i ng
c đ t qu do RN s t ng theo tu i, t m c 1,5%

i không có RN. Nguy

tu i 50 - 59, lên t i 23,5%

tu i t 80 - 89, theo nghiên c u Framingham [11]. RN đ
trong các y u t nguy c đ c l p c a t vong

BN c

c coi là m t

ng giáp (cùng v i tu i

cao, gi i nam, ti n s có b nh tim m ch). áng l u ý lƠ vi c đi u tr mu n và
không d t đi m RN s đ a đ n h u qu x u vì sau 1 n m thì RN s r t khó tr
v nh p xoang dù có h t c

ng giáp, và các bi n ch ng t c m ch có th x y ra

ngay trong th i gian RN đ u tiên [7].
Bên c nh b nh c
kho ng 20 n m tr

ng giáp lâm sàng đƣ đ

l i đơy, c

ng giáp d

c hi u khá rõ thì trong

i lơm sƠng đ

c quan tâm


2
ngày càng nhi u do nh ng BN nƠy có nguy c khá cao gơy bi n ch ng
tim m ch trong đó có RN, đ c bi t

ng

i l n tu i [12-15, 7].

Nhi u nghiên c u trên th gi i đƣ ch ng minh n u RN do c
đ

ng giáp

c phát hi n vƠ đi u tr s m, mà quan tr ng nh t lƠ đi u tr đ t bình giáp

s m và n đ nh, thì kho ng 2/3 s BN có th t tr v nh p xoang [10, 7].
Nh đó s làm gi m nhi u nguy c b t c m ch hay suy tim, ng n ng a t
vong. V i nh ng BN có RN kéo dài, bên c nh shock đi n thì trong nh ng
n m g n đơy, có nhi u ph

ng pháp đi u tr chuy n nh p m i nh tri t đ t nút

nh th t hay bó His, ph u thu t...cho k t qu kh quan [16].

có m t s nghiên c u v bi n ch ng tim m ch
y u d ng
BN c

Vi t Nam, c ng

các BN Basedow, nh ng ch

m c mô t , ít đi sơu vƠo đi u tr và theo dõi bi n ch ng RN

ng giáp nói chung [17-19]. Trong th c t , nhi u BN c

các

ng giáp có

RN ph i nh p vi n nhi u l n do các bi n ch ng suy tim n ng, t m chí b t
vong [6]. Th nh ng h u nh không có s li u vƠ c s nƠo đ khuy n cáo
nên đi u tr , theo dõi bi n ch ng RN, c ng nh tiên l
v i đi u tr RN nh th nào
đ

nh ng BN c

ng kh n ng đáp ng

ng giáp, nh t là các BN m i

c phát hi n... Vì v y chúng tôi ti n hành nghiên c u đ tài: "Nghiên c u

m t s y u t liên quan đ n rung nh

b nh nhơn c

ng giáp vƠ đánh giá

k t qu đi u tr " v i 3 m c tiêu sau:
1) Nghiên c u các đ c đi m lâm sàng, c n lâm sàng c a b nh
nhân c

ng giáp có rung nh .

2) Nghiên c u m t s y u t liên quan đ n rung nh
c
3)

b nh nhân

ng giáp.
ánh giá k t qu đi u tr trong 6 tháng đ u

giáp có rung nh .

b nh nhân c

ng


3

CH

NG 1

T NG QUAN
ic

1.1.

ng v c

ng giáp

nh ngh a và nguyên nhân gây c

1.1.1.
*

nh ngh a: C

ng giáp

ng giáp (hyperthyroidism) là tình tr ng tuy n giáp

ho t đ ng quá m c d n đ n s n xu t hormon giáp nhi u h n bình th

ng.

H u qu lƠm gia t ng n ng đ hormon l u hƠnh trong máu, gơy ra nh ng t n
h i v mô và chuy n hóa. Danh t nhi m đ c giáp (thyrotoxicosis) đ

c

dùng đ ch toàn b các t n h i này [20, 21].
* Các nguyên nhân chính gây c

ng giáp [22]:

Basedow: là nguyên nhân chính, chi m kho ng 80% s BN b c
B

ng giáp.

u (đ n ho c đa) nhơn đ c tuy n giáp.

T ng s n xu t hormon giáp do ch a tr ng, di c n ung th tuy n giáp
th nang.
U tuy n yên t ng ti t TSH (Thyroid stimulating hormon).
U t bào nuôi (trophoblastic tumor).
1.1.2. D ch t h c c
C

ng giáp

ng giáp là b nh n i ti t th

ph n và 0,3% nam gi i b c
5,8% s BN đ
B nh g p

ng g p. T i M và Anh, kho ng 3%

ng giáp [23]. BN c

ng giáp chi m kho ng

c đi u tr n i trú t i khoa N i ti t - BV B ch Mai [3].
m i l a tu i, trong đó g p nhi u nh t

đ tu i 21- 40, g p

n nhi u h n nam rõ r t (n chi m kho ng 80- 90%) [24].
1.1.3. Tri u ch ng lâm sàng c a c
1.1.3.1. H i ch ng c

ng giáp [22, 21]

ng giáp.

- Tri u ch ng tim m ch: xin xem ph n 1.2.2.
- Gày sút cân nhi u và nhanh, trung bình 3-5kg trong vài tháng;


4

- Tri u ch ng v n m ch:
S nóng, có th có r i lo n đi u nhi t, có c m giác ngây ng y s t.
Ra m hôi nhi u, bàn tay BN luôn nh p nháp.
BN luôn có c m giác khát, u ng nhi u đ bù l i l

ng n

c m t qua da.

- Tri u ch ng tiêu hóa: n nhi u, nhanh đói, đi ngoƠi phơn nát kéo dƠi...
- Tri u ch ng th n kinh - c :
Run đ u chi biên đ nhanh nh , run t ng khi xúc đ ng.
BN hay b n ch n lo ơu, thay đ i tính tình, d cáu g t xúc đ ng, m t ng ,...
BN có th b teo và y u c , rõ nh t
1.1.3.2. B
B

c g c chi.

uc
u c là tri u ch ng r t th

ng g p. Th

(trong b nh Basedow) ho c có nhơn (b

ng b

u nhơn đ c), di đ ng.

Basedow có th nghe th y nghe th y ti ng th i tâm thu
1.1.3.3. D u hi u v m t: Th

u ch to v a, lan to

ng ch th y rõ

b

u (b

m t s BN
u m ch).

các BN Basedow:

- Co c mi trên, l i m t m t ho c hai bên.
- Phù mi m t, xung huy t giác m c, viêm loét giác m c, có th có li t c
v n nhƣn, nhìn đôi...
1.1.3.4. Phù niêm tr

cx

ng chày: là d u hi u ít g p

1.1.4. Tri u ch ng c n lâm sàng [22, 25]
1.1.4.1. Bi n đ i v hormon tuy n giáp:
* T ng n ng đ FT3, FT4 trong huy t thanh:
Trong máu, 93% hormon giáp t n t i d
l n hormon l u hƠnh trong máu đ

i d ng T4, ch có 7% là T3. Ph n

c g n v i protein v n chuy n, h u nh

không có tác d ng. Các hormon có tác d ng t n t i d
FT4 (T4 t do) chi m 0,05% t ng l
t ng l

i d ng t do, trong đó

ng T4 và FT3 (T3 t do) chi m 0,5%

ng T3, là d ng có tác d ng sinh h c lên t bào.


5
Tr

ng h p c

ng giáp đi n hình, FT3, FT4 đ u t ng r t cao. Do t t c

T4 đ u do tuy n giáp s n xu t còn T3, m t ph n do tuy n giáp s n xu t ra, và
ph n l n do T4 chuy n thành, và T4 có th i gian bán h y dƠi h n nên FT4
th

ng đ

c s d ng trong lơm sƠng đ ch n đoán, theo dõi vƠ đánh giá k t

qu đi u tr .
* Gi m n ng đ TSH trong huy t thanh:
Trong b nh c
ch ng

ng giáp, n ng đ hormon giáp t ng cao trong máu s

c tr l i làm gi m n ng đ TSH. Tr

giáp có TSH th p, th

ng d

ng h p đi n hình, BN c

c
ng

i 0,01 µU/ml đi kèm t ng FT3, FT4 vƠ có tri u

ch ng lâm sàng rõ.
Tr
giáp d

ng h p TSH gi m nh ng FT3 vƠ FT4 bình th
i lâm sàng. M t s ít BN c

t ng g i lƠ c

ng đ

c coi lƠ c

ng giáp có FT4 bình th

ng

ng, nh ng FT3

ng giáp th t ng FT3.

1.1.4.2. Th m dò hình thái tuy n giáp:
Siêu âm tuy n giáp các BN c

ng giáp th

ng th y m t đ tuy n gi m

ơm không đ ng nh t, và phát hi n đ

c h u h t các nhân tuy n giáp n u có.

Trên siêu ơm Doppler th

u t ng sinh m ch.

ng th y b

NgoƠi ra, đ ch n đoán c

ng giáp ng

i ta có th ch p x hình tuy n

giáp vƠ đo đ t p trung I131, ho c I123 ho c Tc99m th y tuy n giáp to, t ng b t
ch t phóng x lan to (ví d trong Basedow) ho c kh trú (b
1.1.5. i u tr c

ng giáp: Có 3 ph

u nhơn đ c).

ng pháp c b n [26, 27, 21]

1.1.5.1. i u tr n i khoa g m các bi n pháp:
LƠ ph

ng pháp đ

đ nh cho các BN c

c s d ng nhi u nh t

ng giáp m i đ

Vi t Nam, th

c ch n đoán, b

ng đ

c ch

u c không quá to.

* Ch ng l i s t ng h p hormon tuy n giáp:
 Iode vô c :
- C ch tác d ng: N ng đ iode cao trong máu lƠm t ng d n iode ion
hoá trong lòng tuy n giáp.

n n ng đ t i h n nó s

c ch s g n

iode v i thyroglobulin, gi m s k t h p DIT và MIT, k t qu làm gi m


6
l

ng T3 vƠ T4 l u hƠnh (hi u ng Wolff-Chaikoff). M t khác, iode làm

gi m s t
- Iode đ

i máu tuy n giáp, đ a mô giáp v tr ng thái ngh ng i.
c dùng d

i d ng dung d ch Lugol 1% (1ml có 25,3 mg Iode)

và 5% (1ml có 126,5 mg Iode). Li u b t đ u có tác d ng là 5mg/ngày,
tác d ng t i u lƠ 50-100 mg/ngày. Thu c có tác d ng s m sau vài
ngày, tác d ng m nh nh t vào ngày th 5-15, sau đó s gi m nhanh.
 Thu c kháng giáp tr ng t ng h p (KGTTH):

- Là nh ng d n xu t c a Thionamide g m 2 phân nhóm:
Nhóm thiouracil: i n hình là PTU (propyl-thiouracil)
Nhóm Imidazole: Methimazole (Thyrozol), Carbimazole (Neomercazole).
- Thu c có tác d ng ng n c n t ng h p hormon giáp

nhi u khơu nh

ng n g n iode vào thyroglobulin (h u c hoá Iode); ng n s hình thành
và k t h p c a DIT vƠ ng n s chuy n T4 thành T3

ngo i vi

B ng 1.1. Li u đi u tr thu c kháng giáp t ng h p [21]
Nhóm thu c/ bi t d

c

HƠm l

ng

Li u t n công Li u duy trì

(mg/viên)

(mg/ngày)

(mg/ngày)

50 mg

200 - 400mg

50 - 100mg

5mg, 10mg

15 - 30mg

5 - 10mg

Thiouracil
PTU
Imidazole
Methimazole (Thyrozol)

- Tác d ng kháng giáp c a nhóm imidazole m nh h n nhóm thiouracil
trung bình là 10 l n. Ngoài ra, imidazole có tác d ng dƠi h n nên có th
cho u ng 1 li u duy nh t trong ngày khi dùng li u không cao. PTU có
thêm tác d ng c ch chuy n T4 thành T3

ngo i vi, nh ng tác d ng

này ch rõ khi dùng li u cao trên 600 mg/ngày.


7
- Li u l

ng thu c KGTTH thay đ i tu theo BN vƠ theo giai đo n đi u tr :

Giai đo n t n công: 6-8 tu n, nên dùng li u cao đ có hi u qu .
Giai đo n duy trì: 12 - 18 tháng.

giai đo n này, li u l

ng gi m d n

m i 1-2 tháng d a trên s c i thi n các tri u ch ng lâm sàng và xét
nghi m.
ng giao c m b ng các thu c ch n  giao c m:

 Ch ng bi u hi n c

- Propranolol c ch ho t đ ng quá m c c a h th n kinh giao c m trong
b nh c

ng giáp, v i li u đi u tr thông th

ng, nó làm ch m nh p tim

mà không gây h HA. Ngoài ra nó còn có tác d ng c ch chuy n T4
thành T3

ngo i vi. Nh ng các thu c ch n  giao c m khác nh

metoprolol, bisoprolol... có tác d ng ch n l c trên tim và so v i
propranolol thì có u đi m là th i gian tác d ng kéo dƠi h n, lƠm gi m
nh p tim t t h n.
- Các thu c này ch có tác d ng ngo i vi mà không làm gi m đ

giáp, vì v y luôn ph i đ
u nh


-

ng

c k t h p v i thu c kháng giáp.

c đi m c a đi u tr n i khoa:

u đi m:

- Nh

cc

n gi n, ít gây suy giáp, có th đi u tr cho h u h t BN.

c đi m: Tác d ng ch m, th i gian đi u tr kéo dài, BN ph i đi

khám hàng tháng, t l tái phát cao t i 50%...
gi i quy t đ

cc

ng giáp do b

i u tr n i khoa không

u nhơn đ c tuy n giáp.

1.1.5.2. i u tr b ng Iode phóng x - I131.
- Ch đ nh: BN l n tu i, th tr ng y u ho c có tai bi n c a đi u tr n i
khoa, tái phát sau đi u tr n i khoa ho c ngo i khoa.
- Li u I131 là t 80-120 micro Ci/g tuy n giáp đ đ t đ
8000 rads

c b c x 7000-

tuy n giáp. Sau t 2 tu n - 2 tháng thu c m i có tác d ng

rõ r t. M t s BN ph i đi u tr l n 2 sau 6 tháng. So v i BN Basedow
thì các BN b

u nhơn đ c có tuy n giáp to h n vƠ b t Iode th p h n


8
nên th

ng c n li u I131 cao h n. Nguy c suy giáp

th p h n do ph n nhu mô tuy n giáp lành b

các BN nƠy c ng

c ch b i các nhơn đ c s

ít ch u tác đ ng.
-

u đi m:

- Nh

n gi n, t l kh i c

c đi m: Tác d ng ch m (th

ng giáp cao.
ng ph i sau 1-6 tháng), BN ph i ti p

xúc v i ch t phóng x , t l b suy giáp cao.
1.1.5.3. i u tr ph u thu t.
- Ch đ nh: BN có b
- Ph i chu n b tr

u giáp to, b

u giáp nhân, nghi ng ung th .

c b ng đi u tr n i khoa trong 2-3 tháng cho đ n khi

đ t bình giáp vƠ cho dùng lugol tr

c m 2-3 tu n đ làm gi m nguy c

ch y máu sau m và gi m tai bi n h u ph u.

- Ph

ng pháp: c t g n toàn b tuy n giáp (ch đ l i 2-3g m i thu )

ho c c t toàn b tuy n giáp.
-

u đi m: T l kh i c

- Nh

ng giáp cao

c đi m: C n đi u tr n i khoa đ t bình giáp tr

c khi ph u thu t,

có th b các tai bi n c a ph u thu t, t l b suy giáp cao
 Vi c l a ch n ph

ng pháp đi u tr ph thu c vào nhi u y u t nh :

- Nguyên nhơn gơy c

ng giáp, kinh nghi m c a bác s ...

- Quan tr ng nh t là tình tr ng BN: tình tr ng c

ng giáp n ng hay nh , có

hay không các bi n ch ng ho c b nh đi kèm nh viêm gan, d ng thu c...
1.2. nh h

ng c a hormon giáp lên h tim m ch:

1.2.1. C ch tác đ ng [28, 29, 8]
Tác d ng t

bào c a hormone giáp đ

c đi u ch nh b i s

g n

triiodothyronine (T3) v i các receptor nhân. Ti p theo s g n ph c h p T3receptor v i DNA đi u hòa s bi u l các gen, đ c bi t (hi u) các gen đi u
hòa chuy n đ ng calcium trong t bƠo c tim. T3 c ng có th có tác d ng
không qua nhơn mƠ c ch ch a đ

c bi t rõ. Hormon giáp tác đ ng lên ch c

n ng tim thông qua 3 c ch chính nh sau:


9
1.2.1.1. Tác đ ng lên c u trúc t bào c tim [8]
hi u đ

c nh ng thay đ i ch c n ng tim m ch

BN có b nh tuy n

giáp, chúng ta c n xem xét c ch hormone tuy n giáp tác đ ng lên t bƠo c
tim và t bƠo c tr n thƠnh m ch.

Hình 1.1: V trí tác d ng c a Triiodothyronine trên t bào c tim [8]
Triiodothyronine xâm nh p vào t bào, g n v i th th triiodothyronine
trên nhân. Ti p đó, ph c h p này s g n v i các y u t đáp ng v i hormone
giáp c a các gen thu c thành ph n m t s t bƠo vƠ đi u hòa s sao chép
nh ng gen này, bao g m các gen cho Ca2+-ATPase và phospholamban trong
h liên võng, myosin, th

th -Adrenergic, adenyl cyclase, protein g n

guanine-nucleotide, ch t trao đ i Na+/Ca2+, Na+/K+-ATPase, vƠ kênh đi n th
Kali. Triiodothyronine có tác d ng ngoài nhân lên các kênh ion Natri, Kali và
Calci trên màng t bƠo nh trong hình. Các m i tên r i ch con đ
nhi u b

c.

ng có


10
Khi đƣ vƠo trong t bƠo c tim, triiodothyronine (T3) xâm nh p vào
nhân và g n v i các th th

nhân t bào, và ti p đó g n v i các ch t đáp ng

v i hormone giáp trên các gen đích (hình 1.2). Th th triiodothyronine trên

nhân g n v i DNA d

i d ng monomer ho c homodimer, ho c d

i d ng ph c

h p c a th th triiodothyronine và các th th khác trong nhóm th th c a
hormon steroid. S chi m gi các th th c a triiodothyronine k t h p v i s
xu t hi n các ch t đ ng ho t hóa m i d n đ n ho t hóa s chuy n d ng t i u.
Gen đáp ng v i triiodothyronine mã hóa cho c các protein đi u hòa và
c u trúc t i tim. Hai chu i myosine n ng ( và ) là các protein myofibrillar
t o nên s i dày c a ph n gây co t bƠo c tim.
chu i n ng myosin  đ

đ ng v t, s chuy n d ng

c ho t hóa b i triiodothyronine, trong khi s chuy n

d ng chu i n ng myosin  b kìm hãm.

ng

i, chu i n ng myosin  chi m

u th và m c dù ch c n ng co c tim b thay đ i nhi u

BN b b nh tuy n

giáp, nh ng thay đ i v bi u l isoform chu i n ng myosin có l không đ đ
gây nên nh ng thay đ i v ch c n ng.

S n xu t các protein sarcoplasmic reticulum, ATPase ho t hóa calcium
(Ca2+-ATPase) vƠ phospholamban đ

c đi u hòa b i triiodothyronine thông

qua nh ng thay đ i v gen sao chép [8]. S gi i phóng và thu nh n calcium
vào h l
tơm tr

i liên võng là y u t chính quy t đ nh ch c n ng co tơm thu vƠ giƣn
ng. S v n chuy n tích c c calcium vào trong lòng h l

b i Ca2+-ATPase đ
nó, đ n l
t

i liên võng

c đi u hòa b i phospholamban, là ch t mà tác d ng c a

t, b thay đ i b i m c đ phosphoryl hóa. Do đó nh ng thay đ i

ng đ i v

s

l

ng các protein này và tình tr ng phosphoryl hóa

phospholamban có th ch u trách nhi m cho s

thay đ i ch c n ng tơm

tr

chu t chuy n gen thi u

ng trong c suy tim và b nh tuy n giáp.

phospholamban, có hi n t

ng t ng co c tim vƠ đi u tr hormone giáp không

lƠm t ng thêm tác d ng inotropic. K t qu này kh ng đ nh vai trò c a


11
phospholamban đ n nh ng thay đ i v co bóp ch u nh h
giáp và gi i thích cho s t ng ch c n ng tơm tr

ng

ng c a hormone

các BN c

ng giáp.

Bên c nh vi c đi u hòa t c đ sao chép c a các gen, hormone tuy n

giáp còn có tác d ng ngoài nhân trên các t bƠo c

tim. V ng n h n,

triiodothyronine thay đ i các đ c tính c a m t s kênh Natri, Kali và Calci
tim, vƠ thay đ i n ng đ calci và kali trong t bào có th lƠm t ng c co c vƠ
t n s co bóp. Do đó tác d ng c a hormone tuy n giáp lên s sao chép và
không sao chép có th đóng vai trò đi u hòa ch c n ng c tim vƠ h m ch
máu trong nh ng tình tr ng sinh lý và b nh lý.
i v i t bào s i c , hormon giáp v a lƠm t ng t ng h p s i myosin,
thay đ i c u trúc c a nó v a lƠm t ng đ c tính co c [30]. Cùng v i t ng dòng
v n chuy n ion Ca vào t bào, ho t đ ng nƠy lƠm t ng s c co bóp c a các t
bƠo c tim lên r t nhi u. Hormon giáp còn tác đ ng lên v n chuy n các ion
Na+, K+, vƠ đ c bi t là ion Ca2+ qua màng t bào d n đ n s bi n đ i ch c
n ng c tim nhi u nh t. Hormon giáp lƠm t ng s l

ng các kênh Ca2+ ch m,

do đó lƠm t ng dòng ion Ca đi vƠo t bào. N ng đ ion Ca trong bƠo t

ng

càng cao thì s co c cƠng nhanh vƠ cƠng m nh. M t khác, T3 lƠm t ng t c đ
trao đ i ion Ca2+ qua l

in ic t

ng qua kênh Ca_ATPase, s trao đ i này

ph thu c vào ho t tính c a enzym ATPase n m trên mƠng l

Nh đó, trong th i k tơm tr
vƠo l

in ic t

1.2.1.2. T

ng, n ng đ ion Ca gi m nhanh do đ

ng, lƠm rút ng n th i k tơm tr

ng.

c chuy n

ng [8].

ng tác v i h giao c m:

T ng t n s tim, t ng áp l c m ch vƠ t ng cung l
c

in ic t

ng giáp gi ng v i tình tr ng c

catecholamine

m c bình th

th

các BN

ng giao c m m c dù n ng đ

ng ho c th p. Các nghiên c u v các thành t

c a ph c h p th th adrenergic trên các màng huy t t
r ng các th

ng tim

ng đƣ ch ng minh

-adrenergic, protein đi u hòa nucleotide guanine, và


12
adenylyl cyclase typ V vƠ VI đ u b thay đ i theo tình tr ng ch c n ng tuy n
giáp. Tác d ng chính c a nh ng thay đ i này là m c đ nh y c m c a tim v i
s kích thích giao c m lƠ bình th

ng khi có c

ng giáp. Nhi u ch t v n

chuy n ion qua mƠng, nh N/K-ATPase, trao đ i Na/Ca và kênh kali qua
c ng đi n th , bao g m Kv1.5, Kv4.2 vƠ Kv4.3, c ng đ u đ

c đi u hòa

c

m c sao chép và h u sao chép b i hormone giáp, vì th nó đi u hòa các đáp
ng c h c vƠ đi n hóa h c c a c tim.
BN c

Nhi u tri u ch ng

ng giáp nh run tay, nh p nhanh xoang hay

lo l ng r t gi ng v i bi u hi n c a tình tr ng c

ng giao c m. Nghiên c u c a

Burggaaf th y n ng đ catecholamin và ch t chuy n hóa trong n
(norepinephrine, dopamin và VMA, tr epinephrine)
h n có ý ngh a so v i ng
th

i bình th

các BN c

ng giáp cao

ng, vƠ đ u tr v m c nh ng

ng sau khi đ t bình giáp [31]. i u này ch ng t c

c ti u

i bình

ng giáp làm m t cân

b ng sâu s c h th n kinh t đ ng, trong đó h giao c m n i tr i so v i h phó
giao c m, h u qu c a t ng ho t tính giao c m và gi m tr

ng l c phó giao

c m. ó c ng là lý do cho vi c đi u tr các thu c ch n beta giao c m.
M t s tác d ng c a T3 lên tim t o ra nh ng tri u ch ng lơm sƠng t
t nh khi kích thích beta-adrenergic. S t
giao c m đ
tri u ch ng c

ng

ng tác gi a T3 và h th n kinh

c minh h a rõ nh t b i kh n ng c ch h beta làm gi m nhi u
ng giáp. i u này có th liên quan đ n t ng t tr ng th th -

adrenergic, vƠ t ng bi u l nucleotide-guanine kích thích g n protein (protein
G). Li u ng

ib c

ng giáp có t ng nh y c m v i catecholamine hay không

thì không rõ, nh ng d

ng nh rõ rƠng lƠ tác d ng T3 lên tim có th x y ra

đ c l p v i kích thích th th beta-adrenergic.
Các nghiên c u c a Ginberg và Bertrand ch ng minh r ng hormon giáp
lƠm t ng s l

ng các th th  và gi m s l

ng các th th  trên màng t

bƠo c tim, đ ng th i lƠm t ng ho t tính c a Adenyl cyclase, do đó lƠm t bào


13
c tim t ng nh y c m v i tác đ ng bình th
theo Dratman, có s

gi ng nhau v

ng c a catecholamine. Ngoài ra,
c u trúc gi a hormon giáp và

catecholamine, và nh c ch nƠo đó hormon giáp đ

c chuy n thành ch t

d n truy n th n kinh d ng catecholamine, do đó s có ho t tính gi ng giao
c m. Vi c dùng các thu c ch n  giao c m trong c

ng giáp có k t qu t t là

b ng ch ng v m i liên h gi a hormon tuy n giáp và h giao c m [30, 21].
Catecholamine c ng có tác đ ng ng

c tr l i đ i v i tuy n giáp, kích

thích tuy n giáp t ng h p, gi i phóng, và trong m t s hoàn c nh nh t đ nh nó
đi u hoà s ti t hormon tuy n giáp. Catecholamine còn lƠm t ng quá trình
kh iod đ chuy n T4 thành T3 là d ng ho t tính c a hormon giáp. Vì v y
đơy lƠ c ch mƠ Catecholamine lƠm t ng tác d ng c a hormon giáp.
1.2.1.3. Tác đ ng gián ti p lên ch c n ng tim thông qua h th ng m ch ngo i vi:
Trong b nh c

ng giáp, t ng hormone giáp lƠm t ng chuy n hoá c s

lên h n 20%, các t bƠo trong c th c n đ
dinh d

ng, do đó ph i t ng l

giáp còn nh h

ng đ n cung l

c cung c p nhi u oxy và ch t

ng máu đ n t bào ngo i vi. Ngoài ra hormon
ng tim b ng cách thay đ i ti n gánh và h u

gánh [8]. S tác đ ng này thông qua h th ng đ ng - t nh m ch ngo i vi:
- Giãn các ti u đ ng m ch làm gi m h u gánh, gi m s c c n ngo i vi
giúp máu t ng đi d dƠng h n.
- Giƣn t nh m ch ngo i vi lƠm t ng l
đó lƠm t ng cung l
Trong c

ng tim.

ng giáp, hormon giáp gơy t ng HA tơm thu nh ng đ ng th i

làm gi m HA tơm tr

ng do giƣn m ch ngo i biên, làm kho ng HA r ng ra

1.2.2. Các bi u hi n tim m ch trong c
Nh ng BN c
sau khi đ

ng máu v tim (t ng ti n gánh) do

ng giáp

ng giáp có nguy c cao m c b nh tim m ch c tr

c ch n đoán c

c và

ng giáp [32]. M t s nghiên c u th y có s khác

bi t v bi n ch ng tim m ch gi a các nhóm nguyên nhơn gơy c
N u BN Basedow hay gơy thoái hóa van tim thì BN b

ng giáp.

u đa nhơn đ c l i hay


14
gây suy tim và lo n nh p do b nh kéo dƠi, nh ng c ng có th do b
đ c hay xu t hi n

u đa nhơn

các BN l n tu i, có b nh khác đi kèm [32].

1.2.2.1. H i ch ng tim t ng đ ng: Có th th y

h u h t BN c

ng giáp.

 D u hi u c n ng: BN có c m giác h i h p đánh tr ng ng c, đôi khi lƠ
c m giác t c n ng ng c, m t s có c m giác khó th nh .
 D u hi u th c th [6, 28, 7]:
- Nh p tim nhanh th

Kho ng 5 - 10% BN c

ng xuyên, có th

lên t i h n 140 l n/ph.

ng giáp có RN. Các lo n nh p khác c ng có

th g p nh ng hi m h n nh c n nh p nhanh k ch phát trên th t, ngo i
tơm thu nh ...
- M ch c ng n y, đ p r t m nh, th y rõ

các đ ng m ch l n nh đ ng

m ch c nh, đ ng m ch ch b ng, có th s th y d
- Huy t áp (HA) tơm thu t ng, HA tơm tr

ng bình th

i tay.
ng ho c gi m nh .

- Nghe tim: ti ng tim m nh, có khi nghe th y T1 đanh, T2 tách đôi
có th th y ti ng th i tâm thu

đáy,

m m.

S đ 1.1: Tác d ng c a hormone giáp lên huy t đ ng tim m ch [29]

15

1.2.2.2. H i ch ng suy tim [4, 6, 8, 33]
C

ng giáp lƠm t ng cung l

ng tim, t ng t n s tim, t ng s c co c

tim, vƠ t ng t c đ dòng máu [34]. N u tình tr ng này kéo dài ho c khi d tr
c tim không đ m b o cho tim đáp ng đ
x y ra trong c
Suy tim do c

c nhu c u t ng cung l

ng giáp thì s d n đ n suy tim, th

ng là suy tim toàn b .

ng giáp có đ c đi m lƠ suy tim t ng cung l

đ u, n u kéo dài thì cu i cùng cung l

ng tim

ng

giai đo n

ng tim c ng gi m và bi u hi n lâm

sàng c a suy tim giai đo n mu n trong c

ng giáp không khác v i suy tim do

các nguyên nhân khác.
Siêu âm tim có th th y các bu ng tim giãn nhi u gây h các van tim
c n ng (van 2 lá, van đ ng m ch ch ). N u đƣ có nhi u đ t suy tim tái di n
có th th y tình tr ng phì đ i c tim, đ c bi t lƠ c th t trái, ch c n ng tơm thu
th t trái có th

gi i h n th p c a bình th

ng ho c gi m.

1.2.2.3. H i ch ng suy vành
T ng cung l

ng tim lơu ngƠy lƠm c tim phì đ i nh t là th t trái và

làm cho công c a c tim t ng lên, d n đ n t ng nhu c u oxy c a c tim [22].
Trong khi đó d tr c tim th

ng h n h p vì hi u đ ng - t nh m ch v oxy

nói chung th p h n c vơn. M t khác t n s tim t ng nhi u, th i k tâm
tr

ng b rút ng n, có th d n đ n tình tr ng thi u máu c tim gơy c n đau

th t ng c n đ nh và không n đ nh, g p khi ngh ng i c ng nh khi g ng s c.
Tri u ch ng lơm sƠng: đau ng c trái ho c đau sau x
đau th t ng c đi n hình. R t hi m g p nh i máu c tim

ng c, ít có c n

BN c

ng giáp. Suy

vƠnh c ng có th là nguyên nhân gây r i lo n nh p tim, trong đó có RN.
i n tim: có th th y sóng T d t ho c T âm, ST chênh lên, xu t hi n
m i block nhánh trái

1 s chuy n đ o nh ng c ng có th không th y bi n

đ i gì. C n đau th t ng c th

ng s m t h n sau khi h t c

ng giáp.


16
1.3. Rung nh do c ng giáp
1.3.1. nh ngh a và phân lo i rung nh

Hình 1.2: Hình nh đi n tim c a rung nh
Rung nh đ

c đ nh ngh a lƠ r i lo n nh p nhanh trên th t đ

c đ c tr ng

b i s ho t hoá nh không đ ng b làm cho suy ch c n ng c h c c a nh . Trên
đi n tim, sóng P đ

c thay th b i nh ng sóng rung nhanh (f) khác nhau v

biên đ , hình d ng và th i gian, có t n s t 300-600 l n/phút, th

ng ph i h p

v i đáp ng th t nhanh (110-150 l n/phút) khi d n truy n nh th t còn nguyên
v n. Tuy nhiên hình d ng ph c h p QRS bình th

ng [11].

B ng 1.2: Phân lo i rung nh [35]
Phân lo i RN
K ch phát

nh ngh a
RN k t thúc t nhiên ho c do can thi p trong vòng 7 ngày t
khi xu t hi n

Dai d ng

RN liên t c kéo dài > 7 ngày

Kéo dài

RN liên t c kéo dài > 12 tháng

V nh vi n

RN kéo dài, BN và th y thu c quy t đ nh ng ng can thi p đ
ph c h i và/ho c duy trì nh p xoang

c đi m c a RN do c ng giáp lƠ lúc đ u ch là nh ng c n k ch phát trong
th i gian ng n, sau đó m i tái phát nhi u l n và tr thƠnh th ng xuyên [30].


17

1.3.2. D ch t h c rung nh do c

ng giáp

1.3.2.1. T l rung nh

ng giáp.

các BN c

RN là bi n ch ng tim m ch ph bi n nh t
kho ng 8-15% BN c

ng giáp so v i ch 0,4%

các BN c

qu n th bình th

Tu i cƠng cao thì nguy c b RN càng cao, nó r t hi m g p
40 tu i nh ng có th lên t i 25 - 40%
c a Agner th y 25% BN c

ng giáp, nó g p
ng [36].

nhóm BN d

i

nhóm BN trên 60 tu i. Nghiên c u

ng giáp trên 60 tu i có RN so v i 5% BN d

i

60 tu i. Iwasaki báo cáo 21% BN Basedow có RN nh ng t l khác nhau gi a
nhóm tu i trên vƠ d

i 40 (31% so v i 0%) [37].

Theo Klein, có th có RN

(1992), có kho ng 9 - 22% BN c
n u ch nghiên c u

5- 15% BN c

ng giáp, hay theo Woeber

ng giáp có RN, và t l này còn cao h n

BN l n tu i (> 50), có ho c nghi ng có b nh tim m ch

kèm theo [8]. Trong m t nghiên c u r t l n

40.628 BN c

ng giáp (Danish

National Registry t i an m ch, kéo dài t 1977 - 1999), Lars và c ng s phát
hi n 3.362 BN có bi n ch ng RN, chi m t l 8,3% [38].
T i Khoa N i ti t, BV B ch Mai, t l BN c
BN c

ng giáp đi u tr n i trú, đ

ng giáp có RN trên t ng s

c xác đ nh trên đi n tơm đ , là 18,55%

trong các n m 1998 - 2001 [2], vƠ 31,4% vƠo n m 2007 [6]. Tuy nhiên đa s
là các BN c

ng giáp kéo dài ho c tái phát.

1.3.2.2. T l c

ng giáp

các BN rung nh m i xu t hi n:

Trong nhi u nghiên c u, có kho ng 1% các ca lâm sàng b RN l n đ u
có nguyên nhơn lƠ do c
hormon giáp

ng giáp. Vì th các tác gi cho r ng nên ki m tra

BN xu t hi n RN l n đ u đ lo i tr nguyên nhơn c

ngay c khi không th y BN có bi u hi n nào c a c

ng giáp [8].

ng giáp,


18

Nghiên c u d ch t c a Selmer

an M ch (2013) th y trong s nh ng

BN b RN m i ph i nh p vi n, c 25 BN s có 1 BN xu t hi n c

ng giáp

trong th i gian theo dõi kéo dƠi 13 n m [24]. Còn nghiên c u c a Barbisan t i
Sao Paulo trên 72 BN b RN c p tính, phát hi n 6,9% BN có c

ng giáp

(TSH  0,1U/l). Trên c s đó tác gi khuy n ngh c n ki m tra ch c n ng
tuy n giáp th

ng qui cho các BN b c

ng giáp c p tính [39]. Nghiên c u

c a Salish A.B t i Arab Saudi (2011) th y c
nguyên nhân gây RN nói chung, 3,7%

ng giáp chi m 5,6% các

nhóm có RN m n tính và 12,7%

nhóm có RN c p tính [40]
T i Iran, Ashraf (2004) nghiên c u 100 BN RN tu i t 20-85, th y 8%
các BN có c

ng giáp. T l này cao g p h n 2 l n so v i tr

trà mu i Iode (n m 1989) thì c

c khi dùng đ i

ng giáp ch chi m 3,7% các BN RN. Các tác

gi nh n đ nh l i ích c a dùng mu i iode đ i trà cho toàn dân là r t l n nh ng
nó l i có th lƠm t ng t l c
b

ng giáp do các b nh tuy n giáp t mi n và

u nhơn đ c [41].

1.3.3. Sinh lý b nh rung nh do c

ng giáp.

1.3.3.1. C ch gây rung nh nói chung và rung nh

BN c

ng giáp

S xu t hi n và t n t i RN c n m t bi n c kh i phát trên n n gi i ph uch c n ng thu n l i (xem s đ 1.2). Cho đ n nay có r t nhi u c ch gây RN
đ

c đ xu t, và nh n đ

c s quan tâm nhi u lƠ các c ch đ t nhanh,

t

đ ng nh ngo i lai, vòng vào l i đ n vƠ các vòng vƠo l i đa ch c n ng. Trong đó,
tái vào l i (re-entry) đ
Sóng đa vòng đ
th

c gi đ nh là m t trong nh ng c ch chính d n t i RN.

c t o ra

tơm nh có th

nh h

ng đ n nh p xoang bình

ng và gây lo n nh p (xem hình 1.3). Theo khái ni m đ dài sóng, RN d x y

ra n u giai đo n tr hi u qu ng n và t c đ d n truy n ch m.


19

S đ 1.2: C ch gây rung nh chung [35]

Hình 1.3. S đ rung nh do vòng vào l i


20

M t c ch quan tr ng khác là s hình thành các

kích thích

t ng tính t đ ng. Các nghiên c u v c t đ t RN qua catheter
giáp đƣ cho th y các

phát đi n n m

tính c a các

các BN bình

thƠnh sau nh đóng vai trò nh lƠ

ngu n kích thích gơy RN, trong đó có t i 94% các
t nh m ch ph i

nh gơy

kích thích n m sát các

thƠnh sau nh trái (hình 1.4) [42]. Trong c

ng giáp, ho t

kích thích này s t ng lên do tác d ng tr c ti p c a hormon T4

ho c gián ti p qua s thay đ i cân b ng phó giao c m. Tuy nhiên ch nh ng
BN c

ng giáp có t ng nh y c m v i đ c tính sinh lo n nh p c a hormon giáp

m i có nguy c cao b t ng ho t đ ng đi n h c b t th

Hình 1.4. S đ các kích thích
1.3.3.2. C

ng gây RN.

nh gây t ng tính t đ ng [43]

ng giáp là nguyên nhân thu n l i gây rung nh :

Tác d ng c a hormon tuy n giáp lên các dòng ion c a các t bƠo c
tơm nh góp ph n vào b nh sinh c a RN. C

ng giáp ph i h p v i rút ng n

th i gian tác d ng (co c ) ti m tàng d n đ n h u qu RN bù tr . M t nghiên
c u tác d ng c a hormon giáp lên bi u l mRNA vƠ h
chính

ng các dòng kênh ion

tơm nh chu t cho th y T3 lƠm t ng bi u l c a Kv1.5 mRNA và

gi m bi u l mRNA kênh Calcium týp L. Th i gian co c ti m tàng b rút

21
ng n h n

BN c

ng giáp so v i bình giáp. M t khác các BN c

ng giáp

c ng d b RN do th i gian tr c a t bƠo c nh b rút ng n [44, 42]. Các
nghiên c u s d ng m u tim tách bi t th y qu tim đ ng v t b nhi m đ c
giáp th c nghi m có t ng nh p tim và rút ng n th i gian tr có hi u qu trung
bình so v i qu tim đ ng v t bình giáp. i n tim có th giúp phát hi n các BN
c

ng giáp có nguy c RN. Th i gian sóng P và s phân tán (dispersion) sóng

P cao h n

c ng

ic

ng giáp rõ vƠ c

ng giáp d

i lâm sàng. C 2 y u t

nƠy đ u có giá tr d báo có ý ngh a RN k ch phát.

C

ng giáp th

ng ph i h p v i t ng ho t tính ngo i tâm thu trên th t

các BN có tim bình th
b t th

ng. Wustmann đánh giá ho t tính c a tái kh c c

ng đi n h c trên th t

th i đi m ban đ u vƠ sau khi đƣ bình th

hoá n ng đ TSH. K t qu tái kh c c s m b t th

ng

ng trên th t, s c n nh p

nhanh trên th t và nh p nhanh trên th t không b n gi m có ý ngh a sau khi
TSH v bình th

ng (p = 0,003, p < 0,0001, p = 0,01). Ho t tính

b i t ng hormon giáp có th là c u n i nhân qu quan tr ng gi a c

lo n nh p
ng giáp

và RN [42].
BN c

ng giáp, còn có nguyên nhân thu n l i gơy RN lƠ t ng hormon

giáp lƠm t ng áp l c nh trái th phát sau t ng kh i c th t trái và b t ho t
giãn th t, thi u máu c tim do t ng nh p tim lúc ngh vƠ t ng ho t tính nh bóp
ngo i lai [42]. M t nguyên nhân thu n l i khác lƠ BN c

ng giáp có t ng ho t

tính th n kinh giao c m lƠm t ng tính ch u kích thích, tính d n truy n và tính
t đ ng c a tim c ng lƠm t ng nguy c b RN.
Nghiên c u v RN c a Wongcharoen th y so v i BN không b c
thì các BN c
tâm thu

ng giáp có đi n th trung bình nh ph i th p h n, s

ng giáp
ngo i

t nh m ch ph i nhi u h n (1,3 ± 0,4 so v i 1,0 ± 0,2, p < 0,01),

và t l có các

ngo i tơm thu ngoƠi t nh m ch ph i cao h n (42% so v i

23%, p < 0,01) [45].

22

1.3.4. Các bi n ch ng c a rung nh
RN

BN c

ng giáp th

m ch quan tr ng, đ c bi t
n ng n cho tim ng

BN c

ng giáp:

ng là dai d ng và c n đ

c coi là bi n c tim

nh ng BN l n tu i và BN có b nh tim vì h u qu

i già [46]. Các bi n ch ng c a RN g m suy tim và t c

m ch, m c dù v n còn tranh cãi li u rung nh do c

ng giáp có nguy c gơy

t c m ch cao h n rung nh do các nguyên nhơn khác không [47].
1.3.4.1. Suy tim
RN là m t nguyên nhân quan tr ng gơy suy tim. RN lƠm t ng đáp ng
th t, t n s th t t ng th

ng kèm theo nhi u nhát bóp không hi u qu , n u kéo

dài s d n đ n suy tim [46]. Khi x y ra suy tim xung huy t mà RN v n còn
t n t i thì nguy c hình thƠnh huy t kh i t ng lên, nguy c b t c m ch não
c ng t ng lên. Nghiên c u c a Ahmed trên 944 BN suy tim, tu i t 65 tr lên,
sau 4 n m theo dõi, nguy c t vong

nhóm BN suy tim có RN m i xu t hi n

cao h n 57% so v i nhóm không có RN. Nghiên c u c a N.M.P.Dung t i
Khoa N i ti t - BV B ch Mai th y có t i 2/3 s BN Basedow b suy tim có
lo n nh p hoàn toàn do RN [6].
Osman nghiên c u 393 BN c

ng giáp, có 29 BN (7,3%) b RN, theo

dõi trung bình 66 tháng th y ngoài RN, thì các y u t nguy c đ c l p gây t
vong

các BN c

ng giáp là gi i nam, tu i cao và b nh tim đi kèm [7].

1.3.4.2. Các bi n c t c m ch
Tính chung

các BN b RN không do b nh van tim, t l đ t qu

kho ng 5%/n m, cao g p 2-7 l n so v i ng

i không RN [11]. N u tính c tai

bi n m ch nƣo thoáng qua vƠ đ t qu im l ng (không có tri u ch ng lâm sàng,
ch phát hi n qua ch n đoán hình nh) thì t l này cao t i h n 7%/n m. C 6
tr

ng h p đ t qu thì có m t tr

nghiên c u th y RN do c

ng h p x y ra trên BN RN [46, 48]. Nhi u

ng giáp lƠm t ng nguy c b bi n ch ng t c m ch

nh c a Staffurth (26 bi n c /262 BN v i 7 tr

ng h p tai bi n m ch não),


23
c a Yuen (5/25 BN), c a Hurley (8/68 BN v i 6 tr

ng h p tai bi n m ch

não), c a Bar-Sela (12/30 BN so v i 0/112 BN nh p xoang) [23]. Khi nghiên

c u 610 BN c

ng giáp, trong đó 91 BN có RN, Palle c ng th y nguy c b

tai bi n m ch nƣo cao h n, 13% BN c
c

ng giáp có RN so v i và 3% BN

ng giáp có nh p xoang. Tuy nhiên qua phân tích thì tu i cao có v là y u

t nguy c gơy t c m ch quan tr ng h n RN hay gi i tính.
đa s các tr
đ

áng l u ý lƠ đ i

ng h p tai bi n m ch não x y ra trong th i gian đ u sau khi

c ch n đoán, khi BN còn c

ng giáp và các BN có RN k ch phát ít b tai

bi n m ch nƣo h n so v i BN có RN kéo dài [48].
Nh ng BN l n tu i b RN k ch phát ho c dai d ng r t d b t c m ch,
đ c bi t khi nh trái to, có các y u t nguy c c a đ t qu , b nh tim m ch
ho c b nh khác đi kèm.
b

i u này có th gi i thích t i sao nh ng BN già có

u đa nhơn đ c l i d b đ t qu h n. Các

m c treo là nh ng v trí ti m tàng d b t c m ch

M ph i, đùi, khoeo, th n và
BN c

ng giáp. H n n a,

t l b t c m ch có xu h

ng cao nh t

giai đo n s m c a nhi m đ c giáp

và kho ng 50-60% các tr

ng h p nƠy có liên quan đ n h th n kinh trung

ng v i nh ng h u qu n ng n .
1.3.4.3. T vong
Các BN b RN th

ng có các tri u ch ng nh m t m i, h i h p đánh

tr ng ng c, đau t c ng c, khó th , nh h

ng nhi u đ n ch t l

ng s ng và

kh n ng lao đ ng. Tuy nhiên đi u đáng s là nhi u nghiên c u cho th y các
BN c

ng giáp có nguy c t vong cao h n so v i qu n th bình th

ng,

trong đó RN lƠ nguyên nhơn quan tr ng gơy đ t qu và suy tim. Trong vòng 5
n m g n đơy, có m t s phân tích g p phát hi n c

ng giáp (c rõ vƠ d

i

lâm sàng) ph i h p v i t ng t l t vong tim m ch, trong đó RN kéo dƠi
đóng vai trò quan tr ng [49].
Nghiên c u c a Osman (2007) trên 393 BN c
bình 66 tháng, có 26 BN c
t vong [7].

ng giáp, theo dõi trung

ng giáp b t vong, còn nhóm ch ng có 12 ng

i