Nợ công Trung Quốc và những thách thức kinh tế.pdf

WWW.GAFIN.VN |
CHUYÊN ĐỀ ĐẶC BIỆT CUỐI TUẦN

1 
 
1 
Nợ công Trung Qu
ốc và những thách thức kinh tế



CHUYÊN ĐỀ CUỐI TUẦN
NỢ CÔNG TRUNG QUỐC VÀ NHỮNG THÁCH THỨC KINH TẾ

NỘI DUNG CHÍNH .......................................................................................................................................... 2
 
QUẢ BOM NỢ HẸN GIỜ NỢ CÔNG CỦA TRUNG Q UỐC .......................................................................... 3
 
NỢ CÔNG CỦA TRUNG QUỐC LÀ BAO NHIÊU? ....................................................................................... 6
 
TRUNG QUỐC VỚI TƯƠNG LAI BẤP BÊNH? ............................................................................................. 8
 
VẤN ĐỀ NỢ TRUNG QUỐC ĐANG BỊ THỔI PHỒNG ................................................................................ 10
 
TRUNG QUỐC CÓ NGUY CƠ RƠI VÀO KHỦNG HOẢNG NỢ NHƯ HY LẠP ......................................... 12
 
CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG TRUNG QUỐC CẦN VIỆN TRỢ TÀI CHÍNH ......................................... 12
 
NỢ CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG TRUNG QUỐC CAO HƠN KIỂM TOÁN 540 TỶ USD ...................... 13

 
CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG TRUNG QUỐC MẮC NỢ 1.650 TỶ USD ................................................... 13
 
TRUNG QUỐC THÂM HỤT TÀI CHÍNH 123 TỶ USD NĂM 2010 .............................................................. 13
 
70% NỢ NƯỚC NGOÀI CỦA TRUNG QUỐC LÀ NỢ NGẮN HẠN ............................................................. 14
 


WWW.GAFIN.VN |
CHUYÊN ĐỀ ĐẶC BIỆT CUỐI TUẦN

2 
 
2 
Nợ công Trung Qu
ốc và những thách thức kinh tế
NỘI DUNG CHÍNH

 Quả bom hẹn giờ nợ công Trung Quốc
Trung Quốc vượt qua khủng hoảng toàn cầu tốt hơn các nước khác, nhưng nợ khổng lồ của
chính quyền địa phương có thể khiến tăng trưởng chững lại. (Diplomat)
 Nợ công của Trung Quốc là bao nhiêu
Những thống kê mới nhất từ Bắc Kinh cho thấy, nợ chính phủ của Trung Quốc vẫn ở mức thấp
so với những nền kinh tế lớn khác. Tuy nhiên, nếu cộng cả nợ của các chính quyền địa phương
và khu vực doanh nghiệp quốc doanh, thì nợ công của Trung Quốc lại không phải là một con số
nhỏ. (Wall Street Journal)

 Trung Quốc có nguy cơ rơi vào khủng hoảng nợ như Hy Lạp
Tình hình nợ nần của Trung Quốc cũng nguy hiểm không kém Hy Lạp là mấy. (CNBC)

 Chính quyền đỊa phương Trung Quốc cần viện trợ tài chính
Trung Quốc cần đưa ra một khoản hỗ trợ cho các chính quyền địa phương khi các số liệu thống
kê nợ tuần trước chỉ ra nhu cầu giải cứu. (Marketwatch)

 Nợ chính quyền đỊa phương Trung Quốc cao hơn kiểm toán 540 tỷ USD
Hãng xếp hạng tín dụng Moody's đưa ra kết luận sau khi so sánh con số ước tính của các kiểm
toán viên Trung Quốc với số liệu của nhà quản lý. (Reuter)

 Trung Quốc thâm hụt tài chính 123 tỷ USD năm 2010
Bộ trưởng Tài chính Trung Quốc Tạ Húc Nhân hôm qua cho biết, chi tiêu chính phủ trung ương
Trung Quốc đã vượt quá doanh thu trong năm 2010, gây thâm hụt tài chính 800 tỷ nhân dân tệ
(123,52 tỷ USD). (Chinadaily)


Vấn đề nợ Trung Quốc đang bị thổi phòng

Trung Quốc đang có vấn đề về nợ? Những người hoài nghi về Trung Quốc đang chỉ ra câu
chuyện về những vấn đề nợ tại Trung Quốc như bằng chứng của rắc rối đằng sau đó.
(Economist)


Trung Quốc với tương lai bấp bênh

Không tới một thập kỷ nữa, Trung Quốc có thể là nền kinh tế lớn nhất thế giới. Dù vậy, thành
công của nền kinh tế vẫn bị đe dọa bởi cải cách và những thay đổi của nước này. (Economist)

WWW.GAFIN.VN |
CHUYÊN ĐỀ ĐẶC BIỆT CUỐI TUẦN

3 
 
3 
Nợ công Trung Qu
ốc và những thách thức kinh tế
QUẢ BOM NỢ HẸN GIỜ NỢ CÔNG CỦA TRUNG QUỐC
 
 
Sự phục hồi kinh tế đáng kinh ngạc của
Trung Quốc sau khủng hoảng kinh tế toàn
cầu 2008 - 2009 là nguồn gốc của đố kỵ và
hoang mang cho phần còn lại của thế giới.
Thay vì suy thoái, kinh tế Trung Quốc đã
tăng trưởng tới 2 con số, và thực sự có dấu
hiệu tăng trưởng quá nóng - tương phản rõ
rệt với tình trạng trì tệ tại hầu hết các nước
phương Tây.
Làm thế nào mà người Trung Quốc làm
được điều đó? Có thể biện minh cho "ngoại
lệ Trung Quốc" rằng Bắc Kinh đã tìm ra một
công thức bí mật cho thành công kinh tế,
ngoài tầm hiểu biết của các nước phương
Tây.
Một phần của câu trả lời cho điều kỳ diệu
này đã được chính phủ Trung Quốc đưa ra

cuối tháng 6. Đó là Bắc Kinh đã xoay sở giữ
nền kinh t
ế tăng trưởng trong suy thoái toàn
cầu bằng cách cung cấp khoản vay ngân
hàng lớn cho các chính quyền địa phương.
Nguyên nhân chủ yếu của khủng hoảng kinh
tế tàn phá Mỹ và Tây Âu là sự bùng nổ của
"quả bom tín dụng" - cho vay và vay quá
nhiều làm bùng lên bong bóng nhà đất và
tiêu dùng không bền vững. Trung Quốc
dường như đang bị chịu ảnh hưởng tương tự,
với chỉ một thay đổi lớn duy nhất: hầu hết
nợ phát sinh tại Trung Quốc đầu tư vào khu
vực cơ sở hạ tầng, không phải tiêu dùng. Vì
vậy, Trung Quốc trở thành ngoại lệ.
Căn cứ vào các số liệu do Cơ quan Kiểm
toán Quốc gia Trung Quốc (NAO) vào cuối
tháng 6, các chính quyền địa phương đã có
khoản nợ lên tới 10,7 nghìn tỷ nhân dân tệ
(1.650 tỷ USD) - tương đương khoảng 27%
GDP Trung Quốc năm 2010. Do các số liệu
của NAO được dựa trên đại diệ
n của 6.500
phương tiện giao thông do các chính quyền

WWW.GAFIN.VN |
CHUYÊN ĐỀ ĐẶC BIỆT CUỐI TUẦN

4 
 

4 
Nợ công Trung Qu
ốc và những thách thức kinh tế
địa phương chi trả ( trên hơn 10.000 xe
tương tự trên cả nước) nên con số nợ thực tế
của các chính quyền địa phương lớn hơn
nhiều.
Ngân hàng Trung ương Trung Quốc gần đây
ước tính rằng nợ của các chính quyền địa
phương nước này tổng cộng là 14 nghìn tỷ
nhân dân tệ ( hầu hết trong đó là nợ với các
ngân hàng), cao hơn gần 30% so với số liệu
của NAO.
Một vài câu hỏi thú vị được đặt ra khi nợ
của các chính quyền địa phương tại Trung
Quốc được công bố. Đầu tiên và trước hết,
con số đó đã chỉ ra rằng tình hình tài chính
công tại Trung Quốc trong tình trạng tồi tệ
hơn nhiều so với suy nghĩ trước đây. Trên
giấy tờ, nợ của Trung Quốc chỉ dưới 20%
GDP, biến Bắc Kinh thành một hình mẫu tài
chính chuẩn mực so với các chính phủ tiêu
xài hoang phí tại phương Tây. Tuy nhiên,
nếu chúng ta xem xét các nghĩa vụ khác
nhau của chính phủ - thường chỉ đơn thuần
tính là nợ công, bức tranh của Trung Quốc
không đẹp nữa.
Nếu tính các khoản nợ chính quyền địa
phương, chi phí tái cấp vốn cho các ngân
hàng nhà nước, trái phiếu do các ngân hàng

nhà nước phát hành, và trái phiếu đường sắt,
tổng nợ của Trung Quốc vào khoảng 70 -
80% GDP, gần tương đương với mức nợ
công tại Mỹ và Anh.
Do hầu hết các khoản nợ của Trung Quốc
phát sinh trong thập kỷ qua, Trung Quốc
đang ở trong quỹ đạo không bền vững với
tốc độ tích lũy nợ hiện nay, đặc biệt khi tăng
trưởng chậm lại, điều được dự kiến diễn ra
trong thập kỷ tới.
Câu hỏi thứ hai được đặt ra là liệu các chính
quyền địa phương có thể cung cấp các
khoản nợ và hoàn trả các khoản vay hay
không. Nếu họ đã tiến hành đầu tư cơ sở hạ
tầng tạo ra các dòng thu nhập, nợ tăng lên
không phải là vấn đề. Thật không may, đó
không phải là trường hợp với hầu hết các dự
án cơ sở hạ tầng được các chính quyền địa
phương xây dựng. Thông thường, các dự án
có đòn bẩy cao, các chính quyền địa phương
đầu tư ít vốn và đi vay gần như toàn bộ chi
phí. Điều này khiến hoạt động cho vay nợ
trở thành gánh nặng lớn.
Chỉ có 2 nguồn thu nhập để cung cấp các
khoản vay như vậy. Một là bán đất do các
chính quyền địa phương kiểm soát (đất được
sử dụng làm vật thế chấp vay tiền tại các
ngân hàng). Và nguồn khác là sử dụng dòng
tiền được tạo ra bởi các dự án (các nhà máy
điện, cầu cảng và phí cầu đường). Với tình

trạng bất động sản bấp bênh, các chính
quyền địa phương sẽ không tính tới việc bán
đất để giải cứu cho họ. Khả năng sinh lời
của các dự án cơ sở hạ tầng mới đầu tư thậm
chí còn tệ hơn. Một nhà quản lý ngân hàng
tiết lộ rằng chỉ 1/3 các dự án kể trên có thể
hoàn trả
đủ vốn đã vay. Điều này đồng nghĩa
rằng các chính quyền địa phương sẽ không
thể thu hồi lượng lớn tiền đầu tư vào cơ sở
hạ tầng của mình - hay hoàn trả cho các
ngân hàng.
Vậy quả bom nổ chậm này sẽ mang tới
những hậu quả kinh tế gì?
Vì khoảng một nửa các khoản vay ngân
hàng của chính quyền địa phương sẽ đáo
hạ
n trong 2 năm tới, một cuộc khủng hoảng
chi trả ngắn hạn dự kiến diễn ra. Các ngân
hàng thuộc sở hữu nhà nước Trung Quốc sẽ
phải gia hạn cho các khoản vay này, vờ như

WWW.GAFIN.VN |
CHUYÊN ĐỀ ĐẶC BIỆT CUỐI TUẦN

5 
 
5 
Nợ công Trung Qu
ốc và những thách thức kinh tế

chúng vẫn đang thực hiện. Họ thậm chí có
thể phải cho các chính quyền địa phương
vay thêm tiền để trả lãi cho các khoản vay
này. Những tác động ròng của các thủ thuật
kế toán này sẽ giảm lợi nhuận của các ngân
hàng Trung Quốc, được thừa nhận không
gây ra lo ngại thực sự. Nhưng các thủ thuật
kế toán đó có thể tạm thời trì hoãn việc
không thể tránh khỏi.
Những khoản nợ xấu cực lớn trong dài hạn
của các chính quyền địa phương mà các
ngân hàng nhà nước đang nắm giữ có thể
không gây ra một cuộc khủng hoảng ngân
hàng, nhưng mang tới những tác hại ghê
gớm hơn. Bởi chính phủ Trung Quốc sở hữu
hàng nghìn tỷ nhân dân tệ tài sản (đất, tài
nguyên thiên nhiên, các tài sản nhà nước độc
quyền, và 3.000 tỷ USD ngoại hối). Bắc
Kinh có đủ nguồn lực để bảo lãnh cho các
chính quyền địa phương khi các khoản vay
đến kỳ phải hoàn trả.
Nhưng không có gì là miễn phí.
Hỗ trợ cho các chính quyền địa phương với
nguồn tài chính đáng giá trong thập kỷ tới -
thập kỷ Trung Quốc sẽ trải qua với sự kết
thúc của nguồn lợi nhân khẩu học, tăng chi
phí chăm sóc sức khỏe và lương hưu, tăng
trưởng kinh tế chậm hơn - đồng nghĩa với
việc Trung Quốc sẽ có ít vốn để đầu tư hơn.
Với một nền kinh tế được dẫn dắt bởi đầu

tư, điều này thậm chí khiến tăng trưởng
chậm chạp hơn.
Thật dễ dàng để đổ lỗi cho các quan chức
chính quyền địa phương thiếu trách nhiệm
và tham nhũng gây lãng phí nguồn vốn quý
giá của quốc gia. Nhưng như
thế sẽ không
công bằng. Trong khi không có gì phải nghi
ngờ rằng các quan chức địa phương vô đạo
đức đã xem kế hoạch kích thích kinh tế của
Bắc Kinh như một cơ hội hàng để đút tiền
vào túi mình, cách xử lý của chính quyền địa
phương hoàn toàn hợp lý: sẽ thật ngu ngốc
nếu không nhảy lên con tàu với các khoản
vay sẵn có trong 2 năm.
Từ quan điểm của họ, hệ thống tài chính
công của Trung Quốc hết sức bất công với
các chính quyền địa phương. Bắc Kinh thu
một lượng lớn các loại thuế (60% của tất cả
các loại thuế), nhưng chi tiêu ít cho các dịch
vụ xã hội, khoản mà các chính quyền địa
phương buộc phải chi. Không giống như ở
các nước phương Tây, chính quyền địa
phương Trung Quốc không thể phát hành
trái phiếu để vay tiền. Vì vậy, nếu họ muốn
xây dựng cơ sở hạ tầng địa phương (khi Bắc
Kinh không tài trợ), chỉ còn một cách duy
nhất là vay vốn từ các ngân hàng.
Với tất cả các mục đích, khoản vay ngân
hàng của các chính quyền địa phương thực

tế là tiền miễn phí - không cần phải hoàn trả
lại. Bắc Kinh luôn luôn tới để giải cứu, điều
các quan chức chính quyền địa phương hoàn
toàn nhận thức
được.