SKKN giúp học sinh lớp 9 nghe hiểu tốt môn tiếng anh

Sáng kiến kinh nghiệm: Giúp học sinh lớp 9 nghe hiểu tốt môn
tiếng Anh

I. ĐặT VấN Đề

Tiếng Anh là ngôn ngữ đợc nhiều quốc gia sử dụng nhất,
nó trở thành tiếng bản ngữ của nhiều nớc, là ngôn ngữ giao
tiếp giữa con ngời với con ngời trên toàn thế giới.
Với xu thế hội nhập quốc tế, Việt Nam đang ngày càng
phát huy hết khả năng sẵn có trong mọi lĩnh vực. Ngôn ngữ
giao tiếp trở thành công cụ đắc lực và có sức mạnh thiết thực.
Ngoài tiếng mẹ đẻ, ngời Việt xem tiếng Anh nh ngôn ngữ thứ
hai, hết sức coi trọng và đa chơng trình tiếng Anh vào các trờng học.
Chúng ta cũng xác định rõ vị trí của môn học đối với sự
phát triển chung của toàn xã hội: là một công cụ tạo điệu kiện
hòa nhập với cộng đồng quốc tế và khu vực, tiếp cận thông tin
quốc tế và khoa học kĩ thuật, tiếp cận những nền văn hóa
khác cũng nh những sự kiện quốc tế quan trọng. Bộ giáo dục Đào tạo đa ra mục tiêu cho bộ môn: Chơng trình tiếng anh cấp
trung học cơ sở nhằm hình thành và phát triển ở học sinh
những kiến thức, kĩ năng cơ bản về tiếng Anh và những
phẩm chất trí tuệ cần thiết để tiếp tục học lên hoặc đi vào
cuộc sống lao động.
Riêng cá nhân tôi, với cơng vị là giáo viên tiếng Anh, tôi
nắm rõ đặc trng bộ môn mình phụ trách. Cùng với thực tế và
kinh nghiệm giảng dạy tôi luôn nghiên cứu, tìm tòi để nâng
cao chất lợng dạy và học bộ môn tiếng Anh, đặc biệt đối với
những vùng cha có thói quen sử dụng tiếng Anh trong giao tiếp
hằng ngày nh ở Trờng trung học cơ sơ Tân Thủy.
Với tiêu chí trên, tôi mạnh dạn nghiên cứu đề tài :
Giúp học sinh lớp 9 nghe hiểu tốt môn tiếng Anh.
1. Lí do chọn đề tài:

Chơng trình tiếng Anh bậc trung học cơ sở đã đợc triển
khai thực hiện trên toàn quốc. Nét nổi bật của nội dung chơng
trình này là tạo cơ hội tối đa cho học sinh luyện tập bốn kỹ
năng nghe, nói, đọc và viết trên những chủ đề và tình huống
hay nội dung giao tiếp có liên quan đến môi trờng sống trong
và ngoài nớc. Sự thay đổi trên tạo điều kiện cho việc học và
dạy tiếng Anh trong nhà trờng phổ thông trở nên sinh động và
thú vị hơn so với trớc. Chính vì tầm quan trọng của nó nh vậy
mà việc dạy và học tiếng Anh trong nhà trờng là rất cần thiết.
Vậy muốn học sinh giỏi tiếng Anh các em cần đợc rèn luyện cả
bốn kỹ năng: Nghe(Listening), Nói(Speaking), Đọc(Reading) và
Viết (Writing).Tuy nhiên trong thực tiễn việc rèn luyện kỹ năng
tiếng Anh cho học sinh, giáo viên phải đơng đầu với không ít
Giáo viên thực hiện: Phạm Thị Hoãn - Đơn vị: Trờng THCS Tân
Thủy

1


Sáng kiến kinh nghiệm: Giúp học sinh lớp 9 nghe hiểu tốt môn
tiếng Anh

khó khăn, đặc biệt là rèn luyện kỹ năng nghe. Qua thực tế
ở trờng tôi khi bắt đầu học môn tiếng Anh phần lớn học sinh
ham học, nhng dần dần học sinh lại chán học. Hầu hết các em
rất yếu về kỹ năng nghe. Thật khó để các em nghe hiểu nội
dung một bài văn hay một đoạn hội thoại. Sau mỗi tiết dạy
nghe, giáo viên rất khó khăn trong việc kiểm tra lại thông tin mà
các em đã nghe và việc kiểm tra bài cũ thờng không dễ dàng
gì.

Trớc tình hình đó là một giáo viên dạy tiếng Anh lớp 9,
đối tợng đã tiếp xúc ngôn ngữ ở lớp 6,7 và 8, bản thân tôi trăn
trở thật nhiều làm sao để học sinh nắm vững, nghe hiểu lấy
thông tin và vận dụng thành thạo thông tin. Trong quá trình vừa
dạy vừa tìm hiểu quan sát học sinh, tôi phát hiện việc rèn
luyện kỹ năng nghe của học sinh có rất nhiều vấn đề. Phần lớn
học sinh cha biết cách học nghe, học sinh thấy luyện nghe là
khó nhất và nhiều học sinh tâm sự với tôi rằng: trong bài nghe
có rất nhiều từ em biết nhng em vẫn không nghe đợc. Vậy làm
thế nào để giúp học sinh có thể vận dụng đợc vốn từ vựng và
cấu trúc ngữ pháp của mình để nghe hiểu có hiệu quả? . Do
vậy trong quá trình dạy học tôi tự tìm kiếm một số giải pháp
tích cực, đơn giản, dễ hiểu thiết thực, đảm bảo tính khoa
học, nhằm phát triển khả năng t duy, sự suy đoán và tính sáng
tạo của học sinh và chắc chắn rằng sẽ có nhiều giáo viên
dạy đợc, nhiều học sinh nắm vững kỹ năng nghe. Đó
chính là lí do tôi chọn đề tài: Giúp học sinh lớp 9 nghe
hiểu tốt môn tiếng Anh.
2. Giới hạn nghiên cứu:
Chơng trình tiếng Anh trung học cơ sở.
Đối tợng học sinh học tiếng Anh ở trờng THCS Tân Thủy
3. Đối tợng:
Là học sinh lớp 9A,9B. Phơng pháp nghiên cứu qua thực tế
giảng dạy.

II. giải quyết vấn đề

1. Cơ sở lý luận:
Tiếng Anh đã, đang và sẽ có rất nhiều ngời Việt học do
nhu cầu giao tiếp, học tập và nghiên cứu. Hiện nay việc học và

dạy tiếng Anh theo phơng pháp mới có nhiều thuận lợi. để tiếp
xúc với tiếng Anh, học sinh có nhiều cơ hội giao tiếp tiếng Anh
với nhiều ngời, và dễ vận dụng chúng vào cuộc sống.
Nét đổi mới nổi bật của nội dung chơng trình sách giáo
khoa mới là tạo cơ hội tối đa cho học sinh luyện bốn kỹ năng.
Giáo viên thực hiện: Phạm Thị Hoãn - Đơn vị: Trờng THCS Tân
Thủy

2


Sáng kiến kinh nghiệm: Giúp học sinh lớp 9 nghe hiểu tốt môn
tiếng Anh

Kỹ năng nghe là một trong những kỹ năng đợc chú trọng phát
triển trong các phơng pháp dạy tiếng Anh mới. Kỹ năng nghe có
tầm quan trọng vì học sinh không thể giao tiếp bằng lời nói
nếu không hiểu đợc những gì nghe đợc.
2. Cơ sở thực tiễn:
Trong nhiều năm dạy tiếng Anh ở trờng trung học cơ sở
theo phơng pháp đổi mới.Tôi nhận thấy: phần lớn học sinh cha
xác định đợc việc học tiếng Anh. Vận dụng tiếng Anh vào
trong cuộc sống còn hạn chế, các em còn e ngại khi giao tiếp
bằng tiếng Anh. Hơn nữa các em yếu kỹ năng nghe. Để có kỹ
năng nghe vững thì học sinh cần thực hành nghe nhiều, càng
nghe nhiều thì ngời học càng có kinh nghiệm nhận ra âm
vần, hiểu đợc ý nghĩa của thông tin thể hiện qua cách phát
âm, trọng âm của từ và ngữ điệu của câu.
3.Nguyên nhân chủ yếu:
Việc dạy theo phơng pháp đổi mới nh hiện nay chú trọng

nhiều đến tính chủ động thực hành tiếng Anh. Để có một tiết
học tốt thì các em phải chuẩn bị bài ở nhà chu đáo. Hơn nữa
để có một tiết nghe tốt các em cần đợc nghe nhiều. Tuy nhiên
phần lớn học sinh tại Tân Thủy cha có điều kiện để học nghe
tiếng Anh, thời gian học còn hạn chế, kinh tế gia đình còn khó
khăn, tài liệu tham khảo nh sách, băng, đài... còn thiếu nhiều,
từ đó việc đầu t cho rèn luyện kỹ năng nghe còn yếu.
Ngoài ra tiếng Anh là môn học khó, khối lợng kiến thức
nhiều, thời gian học quá ít và trong quá trình nghe các em cha
kiểm soát đợc vấn đề sẽ nghe. Lời nói trong băng nhanh, không
quen. Bài nghe có nhiều từ mới, trọng âm từ, trọng âm câu,
ngữ điệu thì rất khác nhau và học sinh khó hiểu đợc nội
dung. Mặt khác vì địa bàn xã Tân Thủy là vùng nông thôn,
môi trờng giao tiếp tiếng Anh hng ngy cha có. Vì thế cơ hội
luyện nghe của các em cũng sẽ bị hạn chế theo.
4. Các giải pháp của giáo viên:
Mục đích đặt ra là làm sao để khắc phục những điểm
yếu trên để góp phần nâng cao chất lợng học nghe, giúp học
sinh tự tin trong giao tiếp ngôn ngữ, sử dụng tiếng Anh thành
thạo nh một ngôn ngữ thứ hai đối với học sinh Tân Thủy.
* Bớc 1: Khảo sát đặc điểm tình hình:
Vào đầu năm học 2010 - 2011 để nắm rõ tình hình
cũng nh sức học và kỹ năng nghe của học sinh lớp 9A, 9B, đối tợng đã đợc học tiếng Anh. Tôi tiến hành khảo sát đầu năm nh
sau: Cho học sinh làm bài kiểm tra nghe phần listen của Unit 1:
A visit from a pen pal và thực hiện yêu cầu chọn tranh đúng a
Giáo viên thực hiện: Phạm Thị Hoãn - Đơn vị: Trờng THCS Tân
Thủy

3

Sáng kiến kinh nghiệm: Giúp học sinh lớp 9 nghe hiểu tốt môn
tiếng Anh

hoặc b của từng câu 1, 2 và 3 theo nội dung mà học sinh nghe
đợc. Học sinh quan sát 6 bức tranh SGK (trang 9) và chọn tranh.
Nội dung nghe nh sau:
Listen and check (v) the numbers of the correct pictures
Tim: Are you hungry, Carlo?
Carlo: Yes.
Tim: Okay. Lets go to a Restaurant downtown. If we go through
the park, we can catch a bus on Ocean Drive.
Carlo: Thats fine. I really like walking in the park. Youve lucky
to have a place like this close to your home. Its so beutiful with
all the trees and flowers and a pond in the middle.
Tim: Carlo! Be careful. Youre walking on the grass. The park
keeper is growing some more youll kill the new grass!
Carlo: Oh, sorry. I didnt see the sign.
Tim: Come on. Its time we caught the bus.
Carlo: Is that our bus, Tim?
Tim: No. Thats a 103 bus. We want the number 130.
Carlo: Where are we going to eat?
Tim: Its up to you. Theres a new Mexican restaurant in town.
Carlo: Oh, no. I can eat Mexican food at home. I love American
food. Id rather eat hamburgers.
Tim: Okay. I know exactly where we need to go!
Keys: a) picture 1
b) picture 2
c) picture 2
Kết quả:

Sĩ Giỏi
TT Lớp
số SL
%
1 9A 32 2
6,3
2
+

9B

33

1

3,0

65

3

4,6

Khá
SL
%
4
12,
5
5

15,
2
9
13,
8

TB
SL
10
12
22

%
31,
3
36,
4
33,
9

Yêú
SL
15
14
29

%
46,
9
42,

4
44,
6

Kém
SL
%
1
3,1
1

3,0

2

3,1

Qua kết quả trên tôi nhận thấy kĩ năng nghe của các em
còn nhiều hạn chế. Nhiều em cha hiểu bài, cha vận dụng đợc
kiến thức đã học. Vì bài nghe này không khó, các thông tin
này các em đã đợc học, từ vựng đơn giản. Với kinh nghiệm
giảng dạy trực tiếp, bớc đầu rèn luyện kỹ năng nói, đọc, viết,
tôi đa ra một số kinh nghiệm sau trong quá trình dạy nghe:
4
Giáo viên thực hiện: Phạm Thị Hoãn - Đơn vị: Trờng THCS Tân
Thủy


Sáng kiến kinh nghiệm: Giúp học sinh lớp 9 nghe hiểu tốt môn
tiếng Anh

* Bớc 2: Các biện pháp cụ thể:

A. Sử dụng tốt, linh hoạt các kĩ thuật trong một tiết dạy nghe.

Việc rèn luyện kĩ năng nghe trong một tiết học nghe đợc
thực hiện qua ba bớc.
1. Pre- listening
Mục đích của hoạt động trong giai đoạn này là nhằm
giúp học sinh chú ý vào chủ đề, đặc biệt là đoán trớc những
thông tin của chủ đề đợc nghe. Để khắc phục những khó khăn
khi nghe trong tiết học, giáo viên cần giới thiệu chủ đề, ngữ
cảnh, tình huống nội dung có liên quan đến bài nghe, khai
thác xem học sinh dã biết hay cha biết gì về nội dung sẽ nghe,
gợi trí tò mò, tạo hứng thú cho các hoạt động của bài.
- Cho học sinh nghĩ, đoán trớc những điều sắp nghe trong
một ngữ cảnh nhất định.
- Dạy từ vựng tuy nhiên lu ý là không giới thiệu hết từ mới, nên
để học sinh đoán nghĩa của từ trong ngữ cảnh.
- Cung cấp mục đích nghe, soạn ra các yêu cầu nhiệm vụ và
bài tập về nội dung nghe.
- Khi tiến hành các hoạt động nghe, việc dùng trực quan tranh
ảnh minh hoạ kèm theo sẽ hỗ trợ rất tốt cho việc làm rõ ngữ cảnh
gợi ý nội dung sắp nghe. Tranh ảnh còn là phơng tiện để kiểm
tra mức độ nghe hiểu của học sinh. Nghe xác định tranh có
liên quan sắp xếp theo thứ tự.
- Cho học sinh xem tranh hay câu hỏi trong bài tập để đoán
ra chủ để, thông tin cần thiết nghe.
Một số thủ thuật dạy trong giai đoạn này.
- True / False statements prediction

- Open - prediction
- Ordering
- Pre- question
Việc lựa chọn hoạt động nào để thực hiện trong giai
đoạn này còn tuỳ thuộc vào một số yếu tố nh thời gian tiến
hành bài tập nghe, tài liệu có sẵn hay không có sẵn, trình độ
và sở thích của học sinh. Điều kiện giảng dạy của lớp cũng là
một trong những yếu tố đa đến quyết định chọn lựa kĩ
thuật nào. Ngoài ra mục đích giảng dạy của bài nghe và mục
tiêu thực hiện cũng là những yếu tố cơ bản để giáo viên đa ra
các quyết định chọn lựa.
Ví dụ: Để dạy phần nghe: Unit 1: A visit from a pen pal.
Tôi tiến hành nh sau:

Giáo viên thực hiện: Phạm Thị Hoãn - Đơn vị: Trờng THCS Tân
Thủy

5


Sáng kiến kinh nghiệm: Giúp học sinh lớp 9 nghe hiểu tốt môn
tiếng Anh

Unit 1: A visit from a pen pal.
1.Pre-listening
* Pre- teach vocabulary:
- park keeper (n) (example)
- pond:(n) (picture)
- (to) kill: (translation)
Để dạy từ park keeper tôi đa ra ví dụ: He works in the

park. He is a park keeper. Học sinh đoán đợc nghĩa của từ park
keeper. Sau đó tôi nhấn mạnh lại nghĩa của từ, phát âm từ 2-3
lần, học sinh nhắc lại đồng thanh 2-3 lần, gọi 2-3 học sinh đọc
lại. (Giáo viên nghe và sửa lổi nếu cần thiết). Sau đó đa từ và
nghĩa của từ đó lên bảng.
Tiếp tục với các từ khác. Để dạy từ pond tôi đa tranh 1 cái
hồ ra rồi hỏi học sinh Whats it in the picture? Học sinh nhìn
tranh và trả lời. Giáo viên khẳng định lại: Ok, its a pond. Giáo
viên đọc 2 lần cho học sinh nghe, học sinh đọc đồng thanh 2
lần. Gi học sinh đọc cá nhân. Giáo viên viết từ và nghĩa của
từ lên bảng.
Từ tiếp theo, giáo viên nói: làm chết in English. Học sinh
trả lời. Giáo viên khẳng định lại. Kill, ok. Giáo viên đọc 2 lần,
cho học sinh đồng thanh nhắc lại 2 lần. Gọi 2 học sinh nhắc
lại, giáo viên thể hiện từ và nghĩa lên bảng.
+ Check vocabulary: R.O.R.
Cho học sinh đọc đồng thanh lại các từ vừa học xong để
học sinh thuộc từ và nghĩa của từ. Giáo viên vừa hớng dẫn đọc
vừa xóa lần lợt các từ đó. Gọi 3 học sinh lần lợt lên bảng viết lại
3 từ trên.
* Set the scene: Giáo viên dẫn dắt tình huống vào bài
bằng cách đa tranh 2 bạn Tim và Carlo đi qua công viên để
đến bến xe buýt. Sau khi elicit tranh, hỏi tên các nhân vật
trong tranh, hỏi đi đâu. Giáo viên nhắc lại: Tim and Carlo are
pen pals. They are going through a park to catch the bus to the
restaurant.
Giáo viên hỏi tiếp:
? Which buses are they going to catch?
? Which restaurants are they going to?
? What are they going to eat there?

Để trả lời đợc những câu hỏi trên, chúng ta cùng tìm
hiểu nội dung bài nghe.
Open prediction:
Look at the pictures and give their meanings.

Giáo viên thực hiện: Phạm Thị Hoãn - Đơn vị: Trờng THCS Tân
Thủy

6


Sáng kiến kinh nghiệm: Giúp học sinh lớp 9 nghe hiểu tốt môn
tiếng Anh

Giáo viên đa 6 bức tranh ở sách giáo khoa ra, elicit tranh,
gợi cho học sinh nói đợc tình huống của mỗi bức tranh:
Câu a tranh 1: walk on the grass
Câu a tranh 2: pick up the flowers
Câu b tranh 1: a 103 bus
Câu b tranh 2: a 130 bus
Câu c tranh 1: Mexican restaurant
Câu c tranh 2: American restaurant
Yêu cầu học sinh đoán chọn 1 trong mỗi cặp tranh mà
tình huống xảy ra với Tim và Carlo. Predict the pictures. (work
in pairs)
Giáo viên ghi kết quả đoán của học sinh theo 2 nhóm lên
bảng.
2.While- listening
Mục đích của các hoạt động trong giai đoạn này là nhằm
giúp cho học sinh thực hành kỹ năng nghe tức là qua lời nói rút

ra đợc thông tin cần truyền đạt.
Cho học sinh nghe và làm bài tập, nếu phần trớc cho
học sinh đoán nội dung nghe thì ở phần này cho học sinh đối
chiếu điều đã nghe với điều đã đoán
Đối với bài nghe khó giáo viên có thể chia quá trình nghe
thành bài tập nghe từ dễ đến khó.
Đối với bài nghe dài có thể dễ hoá bài nghe thành các dạng
bài tập phù hợp trình độ học sinh.
Một số hình thức thể hiện trong giai đoạn này:
+ Defining True- False
+ Check the correct answer
+ Matching
+ Filling in the grip / chart / gap
+ Answering comprehension questions
+ Selecting
+ Deliberate mistakes
+ Listen and draw
Ví dụ: Để thực hiện tiếp tiết nghe Unit 1: A visit from a
pen pal.
While- listening
? Listen to the tape and check your prediction. Cho học
sinh nghe 2 lần để kiểm tra lại phần đoán. Học sinh đa ra
đáp án theo nhóm của mình trên bảng.
Feed back:Giáo viên kiểm tra đáp án theo nhóm của học
sinh. Yêu cầu học sinh nhắc lại hoặc đa ra tình huống đã
nghe đợc trong đoạn hội thoại.
7
Giáo viên thực hiện: Phạm Thị Hoãn - Đơn vị: Trờng THCS Tân
Thủy

Sáng kiến kinh nghiệm: Giúp học sinh lớp 9 nghe hiểu tốt môn
tiếng Anh

? What did you hear?
? Which sentences?
....
Giáo viên đa ra đáp án

- Answer keys
a) picture 1
b) picture 2
c) picture 2
So sánh kết quả của 2 nhóm. Tuyên dơng nhóm có kết
quả cao hơn.
Để tìm rõ hơn nội dung đoạn hội thoại, chúng ta sang
phần tiếp.
3. Post- listening
Mục đích của các hoạt động sau khi nghe nhằm:
- Kiểm tra xem học sinh có hiểu những thông tin đợc nghe theo
yêu cầu hay không và có hoàn thành đợc các hoạt động trong
giai đoạn While- listening hay không.
- Tìm ra nguyên nhân làm cho học sinh không nghe đợc hoặc
không hiểu đợc một số phần nào đó trong bài tập nghe.
- Giúp học sinh có cơ hội đánh giá thái độ biểu cảm ngời thể
hiện hội thoại qua ngữ điệu giao tiếp.
- Dùng bài tập mở rộng theo chủ đề bài nghe dùng kỹ năng bổ
trợ thêm để luyện nghe.
Một số thủ thuật trong giai đoạn này:
- Cho đáp án và thông tin phản hồi

- Cho học sinh nhắc hay nói lại một số điều /câu đã nghe.
Feed back (While listening)
- Tổ chức cho học sinh nói về mình hay về bạn bằng cách dựa
vào một vài thông tin trong bài nghe.
- Cho học sinh nêu vài nhận xét về kết quả nghe của nhóm.
- Cho học sinh đóng vai thể hiện lại cuộc hội thoại đã nghe.
- Dùng bài tập mở rộng để học sinh có thêm thông tin của bài
nghe.
Tuỳ theo từng tiết cụ thể mà giáo viên có thể sử dụng một
trong những hoạt động trên.
Ví dụ: Unit 1: A visit from a pen pal.
Học sinh nghe đợc câu: We want the number 130. Vậy
học sinh chọn đáp án b) 2 là đúng.
Post- listening
* Write it up.

Giáo viên thực hiện: Phạm Thị Hoãn - Đơn vị: Trờng THCS Tân
Thủy

8


Sáng kiến kinh nghiệm: Giúp học sinh lớp 9 nghe hiểu tốt môn
tiếng Anh

?Write the summary of the conversation. Use your own
language. Yêu cầu học sinh viết lại tóm tắt nội dung đoạn hội
thoại, sử dụng their own words.
- Feed back: Tim and Carlo are pen pals. They are going through
the park to get to the bus station. They catch a 130 bus, then

they go to the American restaurant to eat hamburgers.
Tùy theo đặc điểm của từng bài giáo viên có thể tiến
hành thực hiện quy trình 3 bớc luyện nghe hiểu cho học sinh,
đặc biệt là bớc thứ nhất sao cho có thể giúp các em hình
thành và phát triển hứng thú khả năng tập trung, biết sử dụng
thông tin suy đoán điều sẽ nghe. Nhờ vậy học sinh sẽ chủ động
và tự tin hơn khi nghe.
Yêu cầu trong tiết dạy nghe cần:
+ Đảm bảo chất lợng mẫu nghe.
+ Bằng đài có chất lợng tốt.
B. KếT HợP LUYệN NGHE VàO CáC NHóM Kĩ THUậT KHáC:
1. Nhóm kỹ thuật luyện tập cơ sở
Đây là những thủ thuật có ý nghĩa tiền đề trong việc
hình thành cho học sinh khả năng nghe tiếng Anh.
1.1. Luyện nề nếp tập trung chú ý khi nghe
Cho học sinh nghe từng câu hay đoạn, bài và giáo viên
gọi cá nhân học sinh lặp lại. Tập cho học sinh có ý thức và thói
quen lắng nghe bạn. Để giúp học sinh tập trung chú ý nghe bạn
nói, giáo viên phải thờng xuyên đặt ra những câu hỏi yêu cầu
học sinh phải sử dụng lại những thông tin từ điều bạn mình đã
nói để trả lời:
Ví dụ: học sinh A nói: My house is in the countryside it is
not big but very nice. Sau khi bạn A nói xong, tôi gọi bất kì bạn
nào trả lời câu hỏi: Where does A live? How is his house?
Mỗi tuần một lần cho học sinh chơi một trò chơi tập trung
nghe
Ví dụ:
Trò chơi thứ nhất: Truyền tin
Lớp có 4 dãy bàn, giáo viên làm 4 phiếu trên mỗi phiếu ghi
một câu. Sau đó trao phiếu cho 1 học sinh đầu dãy. Học sinh

này có nhiệm vụ nói thầm rồi nói vào tai ngời kế bên điều
mình đọc đợc. Cứ thế, ngời này nối tiếp ngời kia nói vào tai
nhau cho đến ngời cuối dãy. Ngời cuối dãy có nhiệm vụ nói lớn
câu hay đoạn mình nghe đợc, và học sinh đầu dãy sẽ xác
định đúng hay không.
Trò chơi thứ hai: Tìm bạn giao tiếp
Giáo viên chuẩn bị một số câu hỏi và câu trả lời trên giấy,
ghép câu trả lời với câu hỏi bằng cách cho chúng những con
9
Giáo viên thực hiện: Phạm Thị Hoãn - Đơn vị: Trờng THCS Tân
Thủy


Sáng kiến kinh nghiệm: Giúp học sinh lớp 9 nghe hiểu tốt môn
tiếng Anh

số: thí dụ câu hỏi 1 tơng ứng với câu trả lời 5. Học sinh tự tìm
câu trả lời bằng cách tìm ra bạn của mình tơng ứng với câu
trả phù hợp, cặp nào nhận ra nhau đầu tiên sẽ thắng.
Trò chơi thứ ba: Giúp bạn học tốt
Mỗi học sinh trong lớp su tầm hoặc tự đặt ra một câu (có
thể có thông tin bị sai) mỗi thành viên của lớp sẽ lắng nghe bạn
đọc câu của mình rồi tìm cách xác định câu đúng hay sai
và sửa câu. Giáo viên nên bóc thăm học sinh có nhiệm vụ để
mọi thành viên của trong lớp phải lắng nghe bạn đọc.
Trò chơi thứ t: Thi nghe chuyện trả lời nhanh Ai ở
đâu? Ai làm gì?
Ví dụ: Giáo viên giới thiệu: This person is very famous in Viet
Nam. He was born in 1890 in Kim Lien Nghe An and died in
1969. Who is he?

1.2. Luyện nghe trọng âm của từ và trọng âm của câu.
Ngời Anh khi nghe một từ có nhiều âm tiết họ chỉ nghe
trọng âm của từ đó. Ví dụ: với từ Sensible; Sén-si-ble thì họ
nghe chủ yếu trọng âm sen chứ không nghe cả 3 âm tiết.
Khi nghe một từ nhiều âm tiết, ta nên luyện tập nghe trọng
âm của từ đó.
Khi nghe một câu, chú ý nghe những trọng âm trong
câu rồi phối hợp các trọng âm ấy lại mà đoán nghĩa của toàn
câu.
Ví dụ khi nghe câu: Mai bought the material and made the
dress for me
Chú ý nghe các từ trọng âm (từ in đậm) rồi đoán ý nghĩa
của câu nói ấy. Nh vậy với kỹ thuật này tôi luyện cho học sinh
vừa nghe vừa đoán nghĩa bằng cách nắm bắt trọng âm. Việc
luyện nghe trọng âm từ hay câu cần đợc thực hiện không chỉ
trong các bài tập nghe mà trong nhiều khâu hoạt động khác
nhau của dạy học tiếng Anh: luyện đọc từ mới; giới thiệu cấu
trúc ngữ pháp mới;hoặc thực hiện hoạt động Before you read,
listen and read hoặc read ở mỗi đơn vị bài học.
1.3. Luyện nghe và nhận diện các cặp âm dễ lẫn, các
âm khó phát âm chuẩn và cách nối âm trong lúc nói của ng ời
bản xứ
Trên thực tế, nhiều học sinh tiếp nhận một giọng nói
tiếng Anh thờng không chuẩn hoặc chứa nhiều âm không thực
giống với cách phát âm của ngời bản xứ. Đây cũng là một trở
ngại đối với học sinh khi nghe ngời bản xứ nói. Nh vậy cần rèn
luyện cho học sinh có ý thức nhận diện ra các âm khó phát
âm chuẩn, hay các âm dễ lẫn cũng nh cách nối âm trong lúc
nói của ngời bản xứ.Tơng tự nh việc thực hiện kỹ thuật ở phần
10

Giáo viên thực hiện: Phạm Thị Hoãn - Đơn vị: Trờng THCS Tân
Thủy


Sáng kiến kinh nghiệm: Giúp học sinh lớp 9 nghe hiểu tốt môn
tiếng Anh

B, việc luyện nghe này cần đợc thực hiện lồng ghép và thờng
xuyên trong lúc luyện đọc từ mới, giới thiệu các cấu trúc ngữ
pháp mới, hoặc thực hiện hoạt động Listen and read or read ở
mỗi đơn vị bài học. Ngoài ra giáo viên có thể thực hiện một số
trò chơi để giúp các em vừa th giản, vừa củng cố kĩ năng nhận
diện âm và cách nối âm cụ thể gần gũi hơn với âm ngời bản
xứ.
2. Nhóm kỹ thuật luyện tập trọng tâm
Đây là những biện pháp giúp học sinh luyện tập các kỹ
năng nghe hiểu một bài hội thoại hay một bài đọc trong sách
giáo khoa. Có hai biện pháp chính:
2.1: Kết hợp phần Listen and read or read: Giáo viên tạo
thêm cơ hội luyện nghe cho học sinh bằng cách tận dụng khai
thác ngữ liệu trong các phần này và thiết kế nhiều hình thức
bài tập luyện nghe. Phần listen and read là một bài hội thoại
nhằm giới thiệu nội dung chủ điểm và từ vựng, cấu trúc ngữ
pháp mới. Mặc dù giới thiệu ngữ liệu mới, phần listen and read
bao giờ cũng bao hàm những ngữ liệu mà học sinh đã học. Vì
vậy có thể khai thác phần nào đó trong khâu này để luyện
kỹ năng nghe.
- Cách thức tiến hành:
Trớc khi cho học sinh nghe yêu cầu học sinh không dùng
sách giáo khoa .

Giáo viên tạo tình huống / ngữ cảnh bằng cách sử dụng
hoặc môi trờng vật chất xung quanh, hoặc những tình huống
thật trên lớp, hoặc thực tế đời sống gia đình, bạn bè của học
sinh, hoặc các chuyện có thật, các hiện tợng thực tế, phổ
biến hoặc bản đồ, bản tin trên báo chí. Ngoài ra giáo viên có
thể lập tình huống và ngữ cảnh với sự hổ trợ của giáo cụ trực
quan và ngữ liệu học sinh đã học có liên quan đến nội dung
bài sẽ nghe. Bớc này nhằm giúp học sinh hứng thú và nhận ra hớng chủ đề của bài nghe
Ví dụ: Unit 3: Listen and read
Set the scence: Ba invited Liz to join his family on a trip to his
home village. There were some beautiful signs and Liz enjoyed
her trip. She took a lot of photos to show her parents.
Listen to the passage and answer the following questions.
1. Where is Bas village?
2. How did they go?
Yêu cầu học sinh nghe và trả lời câu hỏi. Tổ chức cho học
sinh thi đua và tuyên dơng kết quả học sinh đạt đợc theo
nhóm/ tổ. Cho học sinh mở sách rồi nghe, đọc lại bài hội thoại
Giáo viên thực hiện: Phạm Thị Hoãn - Đơn vị: Trờng THCS Tân
Thủy

11


Sáng kiến kinh nghiệm: Giúp học sinh lớp 9 nghe hiểu tốt môn
tiếng Anh

chú ý phát hiện từ vựng mới cũng nh cấu trúc mới và trọng âm
của nó.
2.2. Tổ chức cho học sinh luyện nghe một cách chủ

động và sáng tạo các bài tập listen trong sách giáo khoa.
Các bài nghe ở lớp 6, 7, 8 hầu hết có tranh kèm theo. Đến
lớp 9 lợng tranh giảm dần và có nhiều bài không có tranh. Tuỳ
theo đặc điểm của từng bài, giáo viên có thể tiến hành thực
hiện quy trình ba bớc luyện nghe hiểu cho học sinh, đặc biệt
là bớc thứ nhất sao cho có thể giúp các em hình thành và phát
triển hứng thú, khả năng tập trung vào những trọng tâm cần
nghe và biết sử dụng các thông tin từ chính các câu hỏi hay
tranh ảnh, biểu đồ trong bài tập nghe để làm chổ dựa mà
suy đoán ra điều đang nghe. Nhờ vậy học sinh chủ động và
tự tin hơn khi nghe (Phần này tôi đã trình bày ở phần A)
3. Nhóm kỹ thuật luyện tập mở rộng
Cung cấp thêm một số bài luyện tập mở rộng bằng cách
chọn một số ngữ liệu cùng trình độ từ các tài liệu nh:
Language in focus, new interchange làm bài kiểm tra ngắn
hàng tuần, hàng tháng, sửa bài và đánh giá ngay tại lớp. Kết
quả của các bài này cần cho học sinh lu vào bìa lu trữ kết quả
học tập của mình theo thứ tự thời gian để giúp học sinh dễ
dàng nhận ra sự tiến bộ của bản thân, cũng nh để giáo viên
trao đổi với phụ huynh về việc học của con em họ.
Ví dụ: Kiểm tra 15 phút- kiểm tra kĩ năng nghe phn
nghe ca Unit 4: Learning language. Giáo viên yêu cầu học sinh:
Listen. You are going to listen to a conversation of Nga and
Kate. Listen carefully and give short answers.
Example:
Where is she studying?
In London.
1. Where is Nga from?
............................................................................................
.........................

2. What is she studying?
............................................................................................
.........................
3. Why is she studying English here?
............................................................................................
........................
4. Where does she work?
............................................................................................
.........................
5. Did she learn English at school?
12
Giáo viên thực hiện: Phạm Thị Hoãn - Đơn vị: Trờng THCS Tân
Thủy


Sáng kiến kinh nghiệm: Giúp học sinh lớp 9 nghe hiểu tốt môn
tiếng Anh

............................................................................................
.........................
Trong quá trình giảng dạy tôi luôn tạo cơ hội để giúp các
em luyện nghe và yêu cầu các em cần tăng cờng nghe tiếng
Anh nhiều (qua TV, đài, băng) đặc biệt là nghe ngời bản xứ
nói.
* Bớc 3: Kiểm tra kết quả
Qua thực tế các tiết dạy thăm dò ý kiến của học sinh và
so sánh chất lợng của lớp. Trong quá trình dạy tôi nhận thấy các
em không còn phải lo sợ khi đến tiết học nghe, các em hứng
thú hăng say luyện tập và kết quả tiếp thu bài của học sinh tốt
hơn.

a. Kết quả đạt đợc: qua đợt kiểm tra học kì một năm
học 2010-2011
Khá
TB
Yếu
Kém
Sĩ Giỏi
TT Lớp
số
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
1 9A 32 3
9,4 6
18, 12 37, 11 34, 0
0
7
5
4
2 9B 33 2
6,1 6
18, 15 45, 10 30, 0
0

2
5
0
+
65 5
7,7 12 18, 27 41, 21 32, 0
0
5
5
3
b. So sánh
So với kết quả khảo sát đầu năm tôi thấy:
Chất lợng giỏi tăng: 3,1 %
Chất lợng khá tăng lên: 4,7 %
Chất lợng TB tăng lên:7,6 %
Số học sinh yếu giảm: 12,3%
Số học sinh kém giảm: 3,1%
Hầu hết các em đều làm tốt phần nghe trong bài
kiểm tra định kỳ.
c. Bài học kinh nghiệm
Giáo viên cần phát hiện ra nhng thiếu sót cơ bản của học
sinh để có hớng khắc phục
Quan tâm nhiều đến học sinh yếu kém giúp các em
quen dần với ngôn ngữ này và sử dụng trong cuộc sống
Giáo viên cần biết lựa chọn các thủ thuật phù hợp với từng
đối tợng học sinh. Tạo mọi điều kiện gây hứng thú cho học
sinh học bộ môn này nói chung rèn luyện kĩ năng nghe nói riêng
Trong các tiết dạy giáo viên cần tận dụng thời gian hớng
dẫn cụ thể để học sinh hoạt động.
Giáo viên thực hiện: Phạm Thị Hoãn - Đơn vị: Trờng THCS Tân

Thủy

13


Sáng kiến kinh nghiệm: Giúp học sinh lớp 9 nghe hiểu tốt môn
tiếng Anh

Cần nghiên cứu các hạn chế trong việc giảng dạy: thời
gian, sĩ số lớp, đồ dùng dạy học các yếu tố vật chất nh diện
tích lớp học, giáo cụ trực quan
Giáo viên cần khuyến khích động viên các em luyện tập
thêm nhiều kĩ năng nghe. Đặc biệt là nghe ngời bản xứ đọc.

Giáo viên thực hiện: Phạm Thị Hoãn - Đơn vị: Trờng THCS Tân
Thủy

14


Sáng kiến kinh nghiệm: Giúp học sinh lớp 9 nghe hiểu tốt môn
tiếng Anh

III. Kết luận kiến nghị
1. Kết luận
Học là một công việc lâu dài vất vả, khó nhọc đối với học
sinh. Do vậy giáo viên ngoài nhiệm vụ truyền đạt kiến thức còn
phải tìm cách làm cho giờ học có hiệu quả, thu hút sự tập
trung của các em. Hớng dẫn cho các em phơng pháp học tập là
rất quan trọng, đặc biệt cần khuyến khích các em sử dụng

tiếng Anh trong cuộc sống. Học ngoại ngữ mà không thực hành
giao tiếp thì ngày một phai mờ một ngôn ngữ mình đang
học. Vì vậy tôi đa ra một số ý kiến nhỏ trên nhằm giúp bản
thân tìm ra đợc một phơng pháp giảng dạy một tiết nghe đạt
hiệu quả, giúp học sinh học tập đạt chất lợng cao. Rất mong đợc sự góp ý của các bạn đồng nghiệp, đợc các bạn đồng nghiệp
sử dụng sáng kiến này ở trờng và nhiều trờng khác trên địa
bàn huyện, và tôi tin rằng với cách làm nh vậy thì sẽ có nhiều
đồng nghiệp thực hiện đợc, nhiều học sinh sẽ năm chắc kiến
thức, sẽ nâng cao kĩ năng nghe 1 cách có hiệu quả.
2.Kiến nghị:
* Đối với giáo viên:
- Linh hoạt, sáng tạo trong việc thực hiện việc đổi mới phơng pháp dạy học.
- Tích cực làm đồ dùng dạy học và thiết kế các dạng bài
tập phối hợp phục vụ cho tiết dạy.
- Không ngừng trau dồi kiến thức để nắm bắt và đáp
ứng kịp thời những đổi mới trong giáo dục.
* Đối với các cấp lãnh đạo:
Rất mong đợc sự quan tâm nhiều hơn nữa của các cấp
lãnh đạo về cơ sở vật chất phục vụ cho việc dạy và học ngoại
ngữ ở các trờng phổ thông nh xây dựng phòng Lab, máy chiếu
đa năng, tranh ảnh, sách báo và tài liệu tham khảo về con ngời
và đất nớc ngời bản ngữ.
Tính khả thi của đề tài: Qua nhiều năm nghiên cứu, bản
thân tôi trăn trở, suy nghĩ, làm thế nào để dạy một tiết nghe
(Listening) cho tốt, nay cã cơ hội dự thi giáo viên dạy giỏi tôi
mạnh dạn viết lên suy nghĩ của mình và hi vọng đề tài của
tôi sẽ mang lại cái mới cho giáo viên dạy tiếng Anh trong huyện
nói riêng và giáo viên trong toàn tỉnh nói chung. Kính mong sự
Giáo viên thực hiện: Phạm Thị Hoãn - Đơn vị: Trờng THCS Tân
Thủy

15


Sáng kiến kinh nghiệm: Giúp học sinh lớp 9 nghe hiểu tốt môn
tiếng Anh

đóng góp ý kiến của đồng nghiệp, của các chuyên viên để
bản thân tôi ngày một tiến bộ và đề tài có hiệu quả cao nhất
để góp phần vào công cuộc giáo dục của đất nớc.
Tân Thủy, ngày 12
tháng 2 năm 2011
Ng ời
thực hiện
Phạm Thị Hoãn

IV Tài liệu tham khảo
1. Sách giáo viên tiếng Anh lớp 9.
2. Tuyển chọn một số sáng kiến kinh nghiệm
3. Phơng pháp dạy tiếng Anh trong nhà trờng phổ thông
(Nguyễn Hạnh Dung)
4. Teach English
(Adrian Doff)

Giáo viên thực hiện: Phạm Thị Hoãn - Đơn vị: Trờng THCS Tân
Thủy

16

Sáng kiến kinh nghiệm: Giúp học sinh lớp 9 nghe hiểu tốt môn
tiếng Anh

Nhận xét đánh giá của trờng THCS Tân Thủy
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

Giáo viên thực hiện: Phạm Thị Hoãn - Đơn vị: Trờng THCS Tân
Thủy

17


Sáng kiến kinh nghiệm: Giúp học sinh lớp 9 nghe hiểu tốt môn
tiếng Anh

Nhận xét đánh giá của PGD
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

Giáo viên thực hiện: Phạm Thị Hoãn - Đơn vị: Trờng THCS Tân
Thủy

18