SKKN một số biện pháp đổi mới phương pháp dạy học môn thể dục ở trường THCS

SKKN: Một số biện pháp đổi mới phơng pháp dạy
học môn thể dục trờng THCS
Cộng hoà xã hội chủ nghĩa việt nam
Độc lập Tự do Hạnh phúc
--------------------

Sở giáo dục đào tạo
Phòng giáo dục đào tạo lệ thuỷ

Sáng kiến kinh nghiệm
Một số biện pháp đổi mới
phơng pháp dạy học môn
Thể dục trờng THCS

Giáo viên

Nguyễn Thị Mỹ Lợi

Đơn vị: Trờng THCS Lệ Ninh

GVTH: Nguyễn Thị Mỹ Lợi - Trờng
THCS Lệ Ninh


SKKN: Một số biện pháp đổi mới phơng pháp dạy
học môn thể dục trờng THCS
A. Phần mở đầu
Trong thời đại ngày nay khoa học phát triển nh vũ bảo, vì
vậy tri thức giảng dạy ở trong nhà trờng phải là những kiến thức
cơ bản, hiện đại, sát thực tiển, dùng làm cái chìa khoá để mở
cánh cữa khoa học, là cái vốn mà thế hệ trẻ có thể vận dụng vào

cuộc sống tiếp tục học lên, tự bồi dỡng và tiếp thu các quá trình
đào tạo tiếp theo trong suốt cuộc đời. Nh chúng ta đã biết, đổi
mới phơng pháp dạy học là một trong những mục tiêu cấp bách.
Văn kiện đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII IX, Nghị quyết TW2
của Đảng về giáo dục - Đào tạo và khoa học công nghệ đã khẵng
định: Giáo dục - Đào tạo cùng với khoa học công nghệ phải thực
sự quốc sách hàng đầu, chuẩn bị tốt hành lang cho thế hệ trẻ bớc vào thế kỷ XXI.
Dạy học là hoạt động nổi bật, đặc trng cho hoạt động ở
nhà trờng, nó phân biệt đợc hoạt đọng của nhà trờng với các hoạt
động khác. Dạy học trong nhà trờng luôn luôn tồn tai dới dạng là
một hệ thống các hoạt động, trong đố quá trình dạy và học song
song với nhau để cùng vận động, cùng phát triển theo nhiệm vụ,
mục đích và nội dung chơng trình đã quy định. Bậc THCS đợc
xác định về các tố chất phát triển thể lực , sức khoẻ tạo cơ sở
vững chắc để hình thành và phát triển con ngời toàn diện đó
là: Đức Trí Thể Mỹ - Lao động và năng lực sáng tạo. Giáo dục
thể chất trong trờng học đó là một môn khoa học nghiên cứu
những quy luật chung điều khiển quá trình giáo dục thể chất
cho học sinh.
* Đổi mới phơng pháp dạy học là một vấn đề rất quan trọng,
là yêu cầu cấp thiết phù hợp với xu thế phát triển của xã hội góp
phần tạo ra những tố chất mới cho nguồn lao đọng trẻ thời kỳ
Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá đất nớc.
Luật giáo dục ghi rõ về đổi mới phơng pháp dạy học Là
phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động sáng tạo của học sinh,
bồi dỡng phơng pháp tự học, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến
thức vào thực tiễn.

GVTH: Nguyễn Thị Mỹ Lợi - Trờng
THCS Lệ Ninh

SKKN: Một số biện pháp đổi mới phơng pháp dạy
học môn thể dục trờng THCS
Thật vậy: Phơng pháp dạy học là cách thức của giáo viên
trong việc chỉ đạo, tổ chức điều hành lớp học gíp học sinh
chiếm lĩnh tri thức đạt mục tiêu dạy học. Vì thế vấn đề đổi
mới phơng pháp dạy học luôn là yêu cầu cấp thiết là việc làm thờng nhật dẫu trong điều kiện dạy học còn khó khăn. Phải nhận
thức đúng đắn và quan tâm đúng mức, tiếp cận và thực thi
phù hợp với đặc trng của bộ môn, để trả lời câu hỏi đổi mới nh
thế nào trong dạy học theo các trọng tâm chỉ đạo của cấp học.
Trong những năm qua đổi mới phơng pháp dạy học, nâng
cao chất lợng ở THCS có nhiều bài học quý giá, riêng bản thân tôi
là một giáo viên dạy bộ môn Thể dục cũng đợc lớn lên rất nhiều về
phơng pháp dạy học. Nhnh nghiêm túc nhìn nhận đó là bớc đi
ban đầu có tính quy trình, có tính đích thực. Vấn đề này còn
đợc bàn luận, hội thảo và có sự tiếp sức của các cấp quản lý, sự
nổ lực của bản thân giáo viên và của cả học sinh mới đạt đợc
mục tiêu dạy học.
Bộ môn Thể dục mang tính đặc thù riêng, việc dạy học diễn
ra ở ngoài sân là chủ yếu, có sự gắn kết giữa lý thuyết và thực
hành. đặc điểm tâm lý của học sinh luôn hiếu động, muốn
thể hiện năng lực của bản thân, các em a thích hoạt động,
luyện tập. Những nét riêng này tạo điều kiện thuận lợi và khó
khăn đáng kể cho việc đổi mới phơng pháp dạy học Thể dục ở
trờng THCS.
Thực tế giảng dạy những năm qua ở trờng THCS Lệ Ninh bản
thân tôi luôn đổi mới phơng pháp dạy học theo hớng đích: Tích
cực hoá hoạt động học tập, luyện tập của học sinh, hình thành
phơng pháp tự học, tích cực tự giác, chủ động của học sinh trên

con đờng nhận thức, chiếm lĩnh tri thức bài học. Tuy vậy trớc yêu
cầu đổi mới của Giáo dục - Đào tạo, với lơng tâm và trách nhiệm
thúc bách cho bản thân tôi nhiều hơn trong việc thực hiện dổi
mới phơng pháp dạy học bộ môn, với lý do đó tôi chọn đề tài:
Một số biện pháp đổi mới phơng pháp dạy học môn Thẻ
dục trờng THCS.

GVTH: Nguyễn Thị Mỹ Lợi - Trờng
THCS Lệ Ninh


SKKN: Một số biện pháp đổi mới phơng pháp dạy
học môn thể dục trờng THCS

B. Phần nội dung
1. Cơ sở khoa học

Để thực hiện tốt các tiết dạy thực hành đòi hỏi ngời giá viên
dạy bộ môn Thể dục phải nắm chắch những kiến thức cơ bản
về khoa học nói chung và bộ môn nói riêng, phải có các kỹ năng,
kỹ xão vận động để giảng dạy và biết cách vận dụng chúng vào
quá trình giảng dạy Thể dục cho học sinh. Muốn chăm sóc giáo
dục, bồi dỡng tài năng trẻ thì đội ngũ giáo viên Thể dục trực tiếp
giảng dạy ở các tiết chính khoá và các tiết luyện tập bồi dỡng
trong huấn luyện hàng tuần và phải nắm vững vàng các kiến
thức, có khả năng vận động nhất định để thực hiện tốt nhiệm
vụ môn học, tiết học, lý thuyết, học mới, luyện tập. Xuất phát từ
nhận thức trên mà thời gian qua giáo viên Thể dục trong tổ, nhà
trờng không ngừng cải tiến phơng pháp giảng dạy bộ môn, nghiên

GVTH: Nguyễn Thị Mỹ Lợi - Trờng
THCS Lệ Ninh


SKKN: Một số biện pháp đổi mới phơng pháp dạy
học môn thể dục trờng THCS
cứu sâu đối tợng học tập trong từng tiết học ở từng khối: 6, 7, 8,
9 để tìm ra giải pháp mới nhằm không ngừng nâng cao chất lợng
dạy học trong nhà trờng. Mỗi học sinh có thể chất tốt, năng khiếu
tốt trong độ tuổi từ 11 15 tuổi tạo nguồn vận động viên cho
nhà trờng, cho huyện thị. Chủ yếu là giáo viên trực tiếp giảng dạy
bộ môn Thể dục ở nhà trờng, tôi nhận thức sâu sắc rằng:
+ Nhiệt tình, trách nhiệm cao, tâm huyết với nghề, có sức
khoẻ tốt.
+ Có trình độ chuyên môn vững vàng, năng động, sáng tạo
vận dụng các phơng pháp dạy học bộ môn cho phù hợp với điều
kiện của trờng, đối tợng học sinh.
+ Khi học sinh thực hiện các kỹ thuật động tác, các giai
đoạn của một kỹ thuật hoàn chỉnh, giáo viên phải quan sát học
sinh ngay từ khi công việc chuẩn bị đến thực hiện động tác và
kết thúc động tác.
+ Trong quá trình giảng dạy bộ môn phải làm cho học sinh
nắm vững những kiến thức đã học ở lớp trợc.
+ Học sinh phải có kỹ năng, chịu khó thực hành các bài tập
bổ trợ cho từng nội dung bài học.
+ Nâng cao kỹ năng, kỹ xão vận động bộ môn trong giờ học
chính khoá.
+ Giáo dục cho các em ý thức luyện tập sức khoẻ ở mọi lúc,
mọi nơi, áp dụng vào luyện tập thể dục buổi sáng.
Trong thực tế đổi mới mục tiêu, chơng trình giảng dạy bộ

môn Thể dục cho mọi cấp học đang diễn ra trên quy mô lớn và đi
dần vào chiều sâu của từng vấn đề, từ đó có một đòi hỏi cấp
thiết phải đổi mới phơng pháp dạy học ở tất cả các nội dung,
trong đó phần vận động cơ bản cho học sinh THCS hiểu và làm
tốt trong một tiết thực hành Thể dục.
Trong giảng dạy coi đó là nét đặc trng Lấy ngời học làm
trung tâm, phơng pháp dạy học mới theo hớng tích cực hóa ngời
học. Ngời thầy chỉ giữ vai trò hớng dẫn, gợi ý, chỉ đạo giúp ngời
học chiếm lĩnh tri thức và hình thành kĩ năng, kĩ xão nghề
nghiệp bằng nỗ lực của chính mìnhnh: Đọc thêm tài liệu, đúc rút
kinh nghiệm, tiếp cận tri thức mới hiện đại, tự bố trí thời gian

GVTH: Nguyễn Thị Mỹ Lợi - Trờng
THCS Lệ Ninh


SKKN: Một số biện pháp đổi mới phơng pháp dạy
học môn thể dục trờng THCS
học tập, rèn luyện và suy nghĩ tìm ra phơng pháp mới, hình
thành luyện tập để nâng cao chất lợng, quá trình tự đào tạo
của bản thân.
II. Cở sở thực tiễn:
Trờng THCS Lệ Ninh nằm ở phía Tây của huyện Lệ Thủy.
Những năm gần đây, trờng đã có nhiều hoạt động trên các mặt
giáo dục, đạo đức, chất lợng văn hóa, hoạt động Đội và hoạt động
TDTT. Trờng nhiều năm liên tục đạt Trờng tiến xuất sắc cấp Tỉnh,
đạt chuẩn Quốc gia giai đoạn 2001 2010 vào thời điểm tháng
11- 2004.
Có đợc những thành tích đó là nhờ sự quan tâm của ban
giám hiệu, các thầy cô giaops trong nhà trờng, sự nỗ lực và rèn

luyện phấn đấu không ngừng của học sinh, đặc biệt là sự quan
tâm của địa phơng, phụ huynh, xây dựng xã hội hóa giáo dục
ngày càng cao. Đặc biệt sự quan tâm chỉ đạo sâu sắc của
Phòng, Sở Giáo dục - Đào tạo.
Quá trình giảng dạy Thể dục ở trờng THCS Lệ Ninh có
những thuận lợi đó là: Trờng có 12 lớp, trên 450 học sinh, với 2 giáo
viên chuyên trách, có sân Thể dục Thể thao thuận tiện cho học
sinh tập luyện Thể dục nội khóa và hoạt động ngoại khóa, trờng
học hai ca, có khá đủ dụng cụ tập luyện cho bộ môn nh: Hố nhảy,
cột xà, Cũng nh các dụng cụ nội khóa ngoại khóa khác. Song
việc giảng dạy Thể dục còn gặp một số khó khăn là: Học sinh cha
có áo quần đồng phục, cha có nệm nhảy
Một thực tế hiện nay ở nhiều trờng cha có đủ giáo viên Thể
dục, cho nên cha đợc tập huấn về bộ môn, cha đợc dự giờ, thao
giảng của giáo viên chuyên ngành Thể dục mà từ đó tiếp cận lấy
học sinh làm trung tâm trong quá trình dạy học, cha phát huy đợc tính sáng tạo của học sinh, cha đáp ứng với yêu cầu đổi mới
phơng pháp dạy học nh hiện nay, nên các giờ học thể dục còn sao
nhãng, học sinh chơi nhiều, nhiều em cha thực hiện đợc động
tác cơ bản, khi hỏi hay nhận lớp giáo viên Thể dục gặp nhiều khó
khăn để truyền đạt lại kiến thức cho học sinh về môn học.
*. Qua khảo sát năm học 2005 2006 kết quả đánh giá
học sinh khối 9 ở trờng THCS Lệ Ninh đạt chất lợng sau:

GVTH: Nguyễn Thị Mỹ Lợi - Trờng
THCS Lệ Ninh


SKKN: Một số biện pháp đổi mới phơng pháp dạy
học môn thể dục trờng THCS

Tổn
Lớp
g số
9A
9B
9C

36
37
35

Giỏi
SL
05
05
06

%
14.1
13.5
17.1

Khá
SL
11
14
13

%
30.6

37.8
37.1

Trung
bình
SL
%
13 36.1
17 45.9
12 34.3

Yếu
SL
07
01
04

%
19.4
0.3
11.4

Từ tình hình trên bản thân tôi đã trăn trở, suy nghĩ và có
những biện pháp đổi mới phơng pháp dạy Thể dục trong trờng
THCS và đã tiến hành có kết quả cao:
Từ tiết học đầu tiên của năm học cho học sinh học lý thuyết
Nhập môn để các em có ý thức, động cơ đúng đắn, có ý chí
và tinh thần học nh các môn văn hóa khác, đồng thời cho các em
bàn bạc về nội dung, trang phục trong giờ học Thể dục.
Đổi mới phơng pháp dạy học cần phải gắn với nâng cấp dần

cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học theo phơng hớng chuẩn
hóa, hiện đại hóa, tạo điều kiện cho việc ứng dụng kiến thức
để giải quyết những vấn đề thực tiễn; tạo một bớc chuyển biến
quan trọng, trơncs hết trong việc chống dạy chay và đảm bảo
các hoạt động giáo dục toàn diện.
Đặc trng của bộ môn là vận động ngoài trời, nên đòi hỏi có
biện pháp tổ chức khoa học mới đạt hiệu quả cao. Sân bãi, dụng
cụ, đồ dùng dạy học phải chuẩn bị trớc và đầy đủ, đảm bảo vệ
sinh, an toàn, phù hợp với nội dung và nhiệm vụ tiết học.
Là môn thực hành ở ngoài trời, do đó giáo viên và học sinh
phải chịu những ảnh hởng không nhỏ về thời tiết, khí hậu và
môi trờng học sinh học tập thờng bị phân tán, thiếu chú ý nghe
giảng và khi nghe giáo viên giải kỷ thuật, truyền thụ kiến thức,
học sinh nghe và ghi nhớ là chủ yếu.
Thông qua việc đổi mới phơng pháp dạy học bộ môn theo hớng tích cực, sức khỏe học sinh đợc tăng cờng, đồng thời cũng
góp phần quan trọng trong việc hạn chế các bệnh học đờng

GVTH: Nguyễn Thị Mỹ Lợi - Trờng
THCS Lệ Ninh


SKKN: Một số biện pháp đổi mới phơng pháp dạy
học môn thể dục trờng THCS
trong lứa tuổi học sinh THCS, điều mà bấy lâu nay chúng ta cần
quan tâm, và cái đích cuối cùng là phát triển thể chất cân đối
theo lứa tuổi.
Đây là một số thành công đáng khích lệ trong việc nhận
thức, một nếp nghĩ, chuyển đổi từ cách dạy tẻ nhạt, thiếu năng
động, tích cực (Học sinh học ít, chơi nhiều Thầy giáo lên lớp
nặng về phân tích giảng giải) để tiến tới thực hiện hoàn hảo

những giờ dạy thực sự đổi mới theo hớng tích cực, đó là những
giờ lên lớp có nội dung phong phú, sinh động, thực hiện phơng
pháp phân nhóm, quay vòng, sắp xếp nội dung, thời gian hợp lý,
học sinh luyện tập nhiều hơn, giáo viên đã biết giảng giải, phân
tích kỹ thuật ngắn gọn để dành nhiều thời gian cho học sinh
tập luyện.
III. Nguyên nhân cơ bản:
1. Đối với giáo viên:
- Phải nhận thức đợc rằng: Chỉ có thể giảng dạy đạt chất lợng, hiệu quả cao, học sinh mới có ý thức tự chủ, chủ động, tự
giác, tích cực tập luyện thì mới đáp ứng yêu cầu đổi mới phơng
pháp dạy học, nội dung chất lợng đào tạo cụ thể cho từng học
sinh.
- Phải làm mẩu chuẩn xác, kết hợp phân tích động tác một
cách ngắn gọn, cô động rõ ràng, trọng tâm nêu bật đợc then
chất kỹ thuật động tác.
- Với quỹ thời gian từng tiết học nếu không biết bố trí, sắp
xếp giáo viên chỉ nặng truyền thụ kiến thức, học sinh ít đợc rèn
luyện nâng cao thể lực và thành tích.
- Việc giảng dạy lồng ghép, tích hợp nhiều nội dung vào một
tiết học nếu giáo viên không chịu khó, thiếu năng động để tổ
chức, điều khiển cho các nhóm thì khối lợng vận động, kĩ năng
học sinh rèn luyện sẽ bị hạn chế.
- Thiết bị dùng cho việc giảng dạy và việc bố trí thời khóa
biểu có liên quan với nhau, cần có sự đan xen chơng trình để
vận dụng các thiết bị đang có vừa đủ cho giảng dạy giữa các
khối lớp.

GVTH: Nguyễn Thị Mỹ Lợi - Trờng
THCS Lệ Ninh

SKKN: Một số biện pháp đổi mới phơng pháp dạy
học môn thể dục trờng THCS
- Việc vận dụng phơng pháp giảng dạy của giáo viên còn
thiếu linh hoạt giữa các khâu, vì vậy phải có biện pháp hữu
hiệu, thây đổi hình thức tổ chức giữa các nội dung ( Trò chơi
thi đấu) gây hứng thú cho học sinh trong tập luyện.
2. Đối với học sinh:
Học sinh cha có nhận thức đúng đắn về vai trò, tác dụng
của môn học Thể dục làm góp phần hình thành nhân cách cho
học sinh, cha thấy đợc mối quan hệ mật thiết giữa rèn luyện thể
dục để có sức khỏe tốt, góp phần học tốt các môn học khác và
thực hiện mục tiêu chung.
Với những thực trạng đã nêu trên để nâng cao chất lợng thực
sự về bộ môn mình đang trực tiếp giảng dạy bản thân tôi đã
mạnh dạn áp dụng một số giải pháp ở mục B.
IV. các giải pháp:
1. Nâng cao nhận thức về đổi mới phơng pháp dạy học:
+ Đánh giá chất lợng và hiệu quả dạy học là quá trình thu
thập thông tin, xữ lý thông tin vêg trình độ, khả năng thực hiện
mục tiêu học tập của học sinh. Nhằm tạo cơ sở cho những quá
trình s phạm của giáo viên và cho bản thân học sinh để ngày
một tiến bộ hơn.
+ Đổi mới phơng pháp mục tiêu chơng trình môn Thể dục
THCS đòi hỏi phải tiến hành đồng bộ các khâu, nội dung, phơng
pháp dạy học, cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, kiểm tra, đánh
giá, trong đó kiểm tra đợc xem là phơng tiện và hình thức cảu
đánh giá.
+ Công tác điều hành, tổ chức giảng dạy và học phải thực
sự khoa học tránh lãng phí thời gian. Mọi hoạt động của thầy và

trò ở trên lớp phải thực sự khoa học phải có 2-3 nội dung trong một
tiết dạy, phải áp dụng các phơng pháp tổ chức lên lớp nh chia
nhóm để tập luyện, chia nhóm và quay vòng, tập theo hình
thức dòng chảy. Sử dụng và phát huy vai trò cán sự của lớp để
duy trì tổ chức học tập và an toàn trong khi tập luyện.
+ Đối với bài dạy mới, giáo viên cần giảng dạy ngắn gọn, cơ
bản. Với những bài dạy ôn tập không giảng giải lại kỹ thuật động
tác mà chỉ cung cấp thêm những kiến thức có liên quan.

GVTH: Nguyễn Thị Mỹ Lợi - Trờng
THCS Lệ Ninh


SKKN: Một số biện pháp đổi mới phơng pháp dạy
học môn thể dục trờng THCS
+ Tăng cờng lợng vận động cho học sinh, chỉ có tăng lợng vậ
động thì học sinh mới có cơ hội rèn luyện kỹ năng về thể lực. Do
vây, khi dạy học giáo viên cần nói ngắn gọn để học sinh dể
hiểu, dể nhớ.
2. Nâng cao nhận thức về công tác xã hội hóa giáo dục bộ
môn thể dục trong phụ huynh và học sinh.
- Làm tốt công tác tuyên truyền để nâng cao nhận thức về
vai trò, chức năng, vị trí của môn Thể dục trong giảng dạy chính
khóa và ngoại khóa cho phụ huynh, và học sinh ( Thông qua các
buổi họp phụ huynh lớp, đại hội đại biểu phụ huynh của trờng).
- làm tốt công tác tham mu cho lãnh đạo nhà trờng để việc
bố trí tạo điều kiện CSVC cho việc giảng dạy bộ môn Thể dục đợc chú trọng thuận lợi cho việc giảng dạy.
- Làm tốt một số mô hình câu lạc bộ, tạo sân chơi cho giáo
viên, học sinh nh: Sân bóng chuyền, bóng đá mi ni, cầu lông,
bóng bàn v.v

- Các hội thi ở trờng cần đợc tổ chức tốt, có tác dụng sâu
sắc, lôi cuốn mọi ngời vào cuộc với phơng châm: Muốn học tập
tốt thì cần phải có sức khỏe tốt.
- Việc đánh giá chất lợng môn học Thể dục dựa vào tiêu
chuẩn rèn luyện thân thể để tạo đợc niềm vui vì mục tiêu học
tập phấn đấu cho học sinh. Tuy nhiên một số học sinh bị bệnh
tật thì cần đợc nghỉ ngơi hợp lí theo chỉ dẫn của cơ quan y tế.
- Học sinh có trang phục riêng cho tập luyện. Với trang phụ
Thể dục thể thao, giày vải sẽ giúp cho học sinh tập luyện tích
cực hơn, mạnh dạn hơn.
3. Giáo viên giao nhiệm vụ cụ thể cho học sinh trớc khi tập
luyện hoặc sau khi phân nhóm tập luyện.
Giáo viên đặt yêu cầu cho phù hợp, đánh giá kết quả học tập
đúng thực chất, có biện pháp xữ lý chính đáng với những học
sinh không thực hiện tốt nhiệm vụ đợc giao để học sinh có ý
thức luyện tập ở tiết học. Một giờ thể dục có chất lợng cao có
nghĩa là phải đảm bảo khối lợng vận động trong một tiết học
phải đặc biệt coi trọng phơng pháp tổ chức, phơng pháp dạy
học động tác, đặc biệt là khi giao nhiệm vụ cụ thể cho từng tổ,

GVTH: Nguyễn Thị Mỹ Lợi - Trờng
THCS Lệ Ninh


SKKN: Một số biện pháp đổi mới phơng pháp dạy
học môn thể dục trờng THCS
nhóm, giáo viên chỉ rõ nội dung cần tập trong tiết học theo hình
thức phân nhóm quay vòng thật cụ thể, chi tiết.
Ví dụ: Nhóm A ôn 5 động tác vơn thở, tay, chân, lờn và
bụng của bài thể dục phát triển chung với cờ (lớp7) và học mới các

động tác phối hợp, thăng bằng trong thời gian 9 10 phút, trong
khi đó nhóm B học một số động tác bổ trợ chạy nhanh, sau đó
kỹ thuật xuất phát thấp chạy lao trong thời gian 9 10 phút. Sau 9
10 phút giáo viên cho 2 nhóm đổi nội dung và địa điểm tập
luyện. Ngoài ra, giáo viên cần sắp xếp nội dung ôn tập và học
mới của hai nhóm đan xen nhau để khi bắt đầu cho học sinh
tập luyện thì một trong 2 nhóm sẽ ôn tập nội dung đã học ở
phần đầu do cán sự lớp điều khiển; (Ví dụ nhóm B ôn một số
động tác bổ trợ chạy nhanh) trong khi đó giáo viên hớng dẫn nội
dung học mới ở nhóm kia. (Ví dụ nhóm A học mới 2 động tác phối
hợp và thăng bằng của bài thể dục phát triển chung với cờ). Khi
nhóm A chuyển sang phần ôn tập 7 động tác Thể dục đã học do
cán sự lớp điều khiển thì giáo viên sang nhóm B phổ biến kỹ
thuật xuất phát thấp chạy lao. Khi 2 nhóm chuyển sang ôn tập
những bài tập đã học, thì giáo viên quan sát và giúp đỡ cả hai
nhóm ôn tập. Nh vậy vai trò của cán sự bộ môn và khả năng tự
chủ, tự quản của học sinh rất cao, đó chính là tạo tình huống
cho học sinh tự quản và tich sực hoá ngời học. Có thể nói mổi cán
sự là một tiểu giáo viên giúp giáo viên không chỉ biết làm mẫu hớng dẫn các bài ôn tập, mà còn phải biết cách tổ chức, điều
khiển nhóm tập luyện theo nhiệm vụ giáo viên đã giao cho, và
chỉnh sữa động tác sai cho những trờng hợp cá biệt. Chính vì
vậy, giáo viên tổ chức những đợt bồi dỡng cán sự về chuyên môn
và cách tổ chức, đièu hàng nhóm tập tuyện.
4. Hớng dẫn tập luyện theo phơng pháp trò chơi và thi
đấu.
Từ lâu con ngời đã biết sữ dụng trò chơi nh là một trong
những phơng tiện, phơng pháp giáo dục thể chất. Trong giáo dục
thể chất, phơng pháp trò chơi là sữ dụng các trò chơi vận động
hoặc những bài tập đợc soạn dới dạng trò chơi để dạy cho học
sinh. Luật lệ chơi, nhiều tình tiết của trò chơi đợc các em rất a

GVTH: Nguyễn Thị Mỹ Lợi - Trờng
THCS Lệ Ninh


SKKN: Một số biện pháp đổi mới phơng pháp dạy
học môn thể dục trờng THCS
thích. Ví dụ trò chơi Mèo đuổi chuột thực chất là một bài tập
về chạy đợc soạn dới dạng hai con vật chạy đuổi nhau, hay trò
chơi Chạy tiếp sức cũng là những bài tập về chạy nhng đợc
soạn dới hình thức trò chơi có luật lệ. Nếu chỉ tập chạy không,
học sinh sẽ không có sự cố gắng cao nhng khi đợc học dới hình
thức trò chơi thì em nào cũng tích cực, năng động lên nhiều.
Ngoài ra khi tham gia học sinh thờng bộc lộ những u và nhợc
điểm cũng nh khả năng của mổi cá nhân về mức độ tính thật
thà, tính trung thực, tính kỹ luật, tính đồng đội, khả năng sự
tháo vát nhanh nhẹn, sự sáng tạo. Đó là những điều rất cần
thiết đối với các thầy cô giáo trong giáo dục nói chung và giáo viên
Thể dục nói riêng. Thi đấu là một trong những hiện tợng của xã
hội, nét nổi bật của phơng pháp thi đấu là sự so đo về sức lực
và tài trí của những ngời tham gia để đạt thành tích hoặc
dành vị trí cao. Cũng nh phơng pháp trò chơi, phơng pháp thi
đáu khai thác đợc tính tích cực, sự sáng tạo, mức độ tự giác
tham gia vào công việc của mỗi thành viên rất cao, do đó dạy và
học rất có hiệu quả.
5. Phơng pháp dạy học bộ môn xây dựng hứng thú bền
vững và dạy học lấy học sinh làm trung tâm.
Mục tiêu cơ bản của bộ môn Thể dục chính là tăng cờng sức
khoẻ cho học sinh, thúc đẩy để cơ thể học sinh phát triển toàn
diện. Do vậy giờ học Thể dục phải đảm bảo đợc một lợng vận

động cần thiết, nội dung học phải phong phú, tiết học phải sinh
động, gây hứng thú kích thích và có sự cuốn hút học sinh tham
gia tập luyện tích cực.
Lý luận dạy học hiện đại xem hứng thú là yếu tố có ý nghĩa
to lớn không chỉ trong quá trình dạy học mà cả với sự phát triển
toàn diện, sự hình thành nhân cách cho học sinh. Hứng thú là
yếu tố dẫn tới sự tự giác, hứng thú và tự giác là hai yếu tố tâm lý
đảm bảo tính tích cực và độc lập sáng tạo trong học tập, ngợc lại
phong cách học tập tích cực, độc lập, sáng tạo ảnh hỡng đến sự
phát triển hứng thú và tự giác. Để xây dựng đợc hứng thú bền
vững cho học sinh cần phát huy tối đa hoạt động t duy tích cực
của các em nh:

GVTH: Nguyễn Thị Mỹ Lợi - Trờng
THCS Lệ Ninh


SKKN: Một số biện pháp đổi mới phơng pháp dạy
học môn thể dục trờng THCS
- Tổ chức những tình huống có vấn đề đòi hỏi dự đoán,
nêu giả thiết, tranh luận giữa những ý kiến trái ngợc.
- Tiến hành dạy học ở mức độ thích hợp nhất với trình độ
phát triển của học sinh, một nội dung quá dể hoặc quá khó đều
không gây đợc hứng thú, cần biết dẫn dắt học sinh để luôn
luôn tìm thấy cái mới, có thể giành lấy kiến thức hình thành và
phát triển kỹ năng.
- Tạo đợc sự giao tiếp thuận lợi giữa thầy và trò, giữa trò và
trò làm cho học sinh gắn bóa với lớp, hợp tác tích cực.
- Tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh đợc t duy sáng tạo
trong việc giải quyết nhiệm vụ học tập.

- Học sinh đợc chia thành tổ, nhóm thảo luận, tự đánh giá
và đánh giá lẫn nhau đồng thời tạo không khí thi đua giữa các
tổ nhóm.
Đổi mới phơng pháp dạy học theo hớng tích cực hoá ngời học,
không chỉ là thách thức với học sinh mà cả với giáo viên; Dạy học
lấy học sinh làm trung tâm là hoạt động dạy hớng vào ngời học.
Học sinh là chủ thể của hoạt động học, giáo viên là chủ thể hoạt
động dạy, hai chủ thể phải hợp tác với nhau trong quá trình dạy
học. Đó là một t tởng, một quan điểm giáo dục chi phối tất cả các
thành tố của quá trình dạy học từ mục tiêu nội dung, phơng pháp,
đến các phơng tiện tổ chức đánh giá đều tập trung vào ngời
học.
Thực ra qúa trình dạy học gômg hai mặt gắn bó khăng
khít là hoạt động dạy và hoạt động học, khi nhấn mạnh mặt này
thì không có nghĩa là gạt bỏ mặt kia, do đó trong quá trình dạy
học không thể thiếu một trong hai mặt kia. Giáo dục của nhà trờng là quá trình có mục đích, có kế hoạch, đợc tiến hành dới sự
chỉ đạo của giáo viên. Nếu giáo viên biết phát huy nội lực từ phía
ngời học thì sẽ càng nâng cao đợc chất lợng hiệu quả của quá
trình dạy học.
6. Đổi mới kiểm tra đánh giá hiệu quả học tập.
Kiểm tra, đánh giá hiệu quả học tập của học sinh là một
khâu quan trọng của quá trình dạy học. Đặc điểm nổi bật của
môn Thể dục là thực hành, luyện tập là chủ yếu, tập luyện để

GVTH: Nguyễn Thị Mỹ Lợi - Trờng
THCS Lệ Ninh


SKKN: Một số biện pháp đổi mới phơng pháp dạy
học môn thể dục trờng THCS

rèn luyện kỹ năng, cũng cố kiến thức và rèn luyện thể lực. Vì vậy,
kiểm tra, đánh giá qúa trình học tập của học sinh chủ yếu bằng
thực hành, kiểm tra thực hành trong mỗi tiết học (kiểm tra thờng
xuyên), kiểm tra thực hành định kỳ theo các nội dung có trong
PPCT. Qua kiểm tra thực hành, giáo viên có thể đánh giá đợc năng
lực về kiến thức tiếp thu của học sinh, về năng lực thực hiện các
kỹ năng của động tác, đánh giá đợc sự tăng tiến về thể lực
(thành tích đối chiếu với bảng tiêu chuẩn RLTT).
Ngoài ra giáo viên có thể kiểm tra miệng trong các tiết học
vào thời gian (đầu, giữa, cuối tiết học) nhằm đánh giá năng lực
tiếp thu kiến thức của học sinh ở mổi động tác, bài tập cụ thể
để giáo viên rút kinh nghiệm tiếp tục đổi mới phơng pháp dạy
học, làm cho học sinh hiểu và nắm đợc kiến thức, kỹ năng nhanh
hơn.
Là môn học mà học sinh không có sách giáo khoa, học chủ
yếu bằng phơng pháp nghe và ghi nhớ những điểm cơ bản của
kỹ thuật động tác, học sinh sẽ phải tái hiện kiến thức khi tập
luyện ở nhà, khi kiểm tra, thờng học sinh diển đạt theo cách
hiểu riêng của mổi ngời. Cho nên khi tiến hành ra câu hỏi kiểm
tra và kiểm tra đánh giá phải lu ý tới đặc điểm này để đánh
giá đúng và khách quan năng lực tiếp thu của học sinh.
Là môn học có mục tiêu về rèn luyện thể lực (sức khoẻ) cho
nên ở những nội dung thực hành nh chạy ngắn, chạy dài, nhảy xa,
nhảy cao, ném bóng. Là những môn khi kiểm tra, đánh giá kết
quả đo độ dài (m, cm) hoặc đơn vị đo thời gian (phút, giây).
Học sinh đợc học, đợc tập luyện những nội dunốcc trong một số
tiết học, giáo viên có thể biết đợc khã năng tăng tiến về thể lực
của mổi học sinh .
Muốn kiểm tra, đánh giá kết quả của học sinh, giáo viên cần
biết và hiểu những vấn đề sau:

* Xác định rõ mục đích yêu cầu kiểm tra.
- Đánh giá sự phát triển diển ra vào những thời điểm nhất
định nh học kỳ, cuối năm ( kiểm tra định kỳ)
- Xác định mục tiêu kiểm tra.

GVTH: Nguyễn Thị Mỹ Lợi - Trờng
THCS Lệ Ninh


SKKN: Một số biện pháp đổi mới phơng pháp dạy
học môn thể dục trờng THCS
- Cần xác định rõ đối tợng kiểm tra nam, nữ, học sinh loại
khoẻ, trung bình
- Về phạm vi lĩnh vực kiểm tra, nh kiểm tra kiến thức hay
kỹ năng hoặc cả kiến thức và kỹ năng, hoặc vừa kiến thức, kỹ
năng và thành tích.
- Thiết kế câu hỏi (viết hay vấn đáp), nội dung kiểm tra
thực hành.
- Xây dựng đáp án, biểu điểm.
* Việc đánh giá học sinh đã thực sự đợc đổi mới cụ thể là:
- Qua học và hành ngoiaf việc chú trọng đến kiểm tra
động tác, cần phải lấy tiêu chuẩn RLTT làm chổ dựa để kiểm
tra, đánh giá.
- Việc đổi mới còn mỡ rộng dân chủ trong đánh giá bằng
cách cho học sinh tham gia nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện
động tác hay trả lời câu hỏi của bạn bè trớc khi giáo viên đa ra
kết luận.
Trên đây là dấu hiệu cơ bản trong việc đổi mới kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập của học sinh mà bản thân tôi đã áp
dụng rất hiệu quả trong quá trình giảng dạy ở trờng.

7. Những kết quả bớc đầu:
Kết quả khảo sát học kỳ I năm học 2006 2007
Lớp
9A
9B
9C

Tổng
số
30
29
31

Giỏi
SL
06
09
13

%
20
31
42

Khá
SL
19
16
12

%
63.3
55.1
39

Trung
bình
SL
%
04 13.3
04
14
06 19.3

Yếu
SL
01
0
0

%
0.3
0
0

So sánh kết quả trên với năm học trớc tôi nhận thấy rằng: Khi
vận dụng đổi mới phơng pháp dạy học, chất lợng dạy học môn
Thể dục ở trờng THCS Lệ Ninh đợc nâng cao, học sinh đam mê,
có hứng thú học môn hơn. Thực sự là môn học phát triển thể chất
toàn diện cho học sinh.

Qua quá trình dạy Thể dục ở trờng THCS Lệ Ninh, tôi đã trao
đổi và thảo luận với giáo viên trong nhóm bộ môn, giáo viên trong

GVTH: Nguyễn Thị Mỹ Lợi - Trờng
THCS Lệ Ninh


SKKN: Một số biện pháp đổi mới phơng pháp dạy
học môn thể dục trờng THCS
nhà trờng và đã đi đến thống nhất phơng pháp đổi mới trong
giờ học Thể dục, đồng thời bản thân tôi áp dụng giảng dạy có
hiệu quả.

C. kết luận
Qua giảng dạy bộ môn và đi sâu nghiên cứu đổi mới
phơng pháp dạy môn Thể dục ở trờng THCS tôi đợc phép
nêu lên những kinh nghiệm sau:
+ Muốn hoạt động nâng cao hiệu quả, chất lợng giảng dạy
Thể dục cơ bản cho học sinh THCS nói riêng ở các nội dung khác
nhau và các đối tợng khác nói chung, giáo viên phải không ngừng
đầu t trí tuệ, công sức vào việc đổi mới phơng pháp dạy học,
lấy học sinh làm trung tâm của quá trình dạy học, phát huy vai
trò chủ động, sáng tạo của học sinh trong tự học, tự tìm tòi.
+ Giáo viên phải nắm chắc nội dung chơng trình, đối tợng
giảng dạy, phơng pháp bộ môn.
+ Không ngừng nâng cao ý thức trách nhiệm, thờng xuyên
học tập, tự bồi dỡng nâng cao trình độ nghiệp vụ để đáp ứng
mọi yêu cầu đòi hỏi của việc đổi mới phơng pháp dạy học, nâng
cao chất lợng dạy và học bộ môn. Cần dự giờ, trao đổi kinh
nghiệm, tham khảo các bài mẫu để rút kinh nghiệm, nâng cao

nghiệp vụ s phạm.
+ Thờng xuyên làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục.
+ Thực sự yêu thích bộ môn dạy học của mình, nghiêm túc
và gần gủi với học sinh.
+ Để đạt đợc kết quả cao trong bộ môn Thể dục ngời giáo
viên cần và đủ kỹ năng rèn luyện từng động tác cơ bản cho học
sinh, từ đó giúp cho các em hình thành đợc kỹ năng kỹ xão của
kỹ thuật động tác.
+ Cần phát huy tác dụng của các hạt nhân trong mỗi lớp
học, giúp cho các em có thói quen luyện tập theo nhóm.
+ Tạo ra không khí vui tơi trong giờ học, làm thay đổi trạng
thái lao dộng, đồng thời giáo dục cho các em tính tổ chức kỹ luật
cao, tác phong nhanh nhẹn hoạt bát, tinh thần tập thể. Từ đó giúp
các em yêu trờng, ham học, lôi cuốn các em hăng say nỗ lực hơn

GVTH: Nguyễn Thị Mỹ Lợi - Trờng
THCS Lệ Ninh


SKKN: Một số biện pháp đổi mới phơng pháp dạy
học môn thể dục trờng THCS
trong các môn học tập văn hóa khác và phát triển toàn diện tố
chất thể lực.
+ Tham mu tốt với hiệu trởng, để tạo cơ sở vật chất tối
thiểu phục vụ cho việc dạy học môn Thể dục.
*. Thể dục là một bộ môn văn hóa, vừa rèn luyện thể lực tăng cờng sức khỏe vừa trau dồi những phẩm chất đạo đức tốt đẹp,
nhằm tạo những lớp ngời mới phụ hợp với sự phát triển của xã hội.
Vì thế trong quá trình giảng dạy, giáo viên cần vận dụng một số
giải pháp phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả dạy học môn Thể dục.
Qua đó gióa dục các em có tính sáng tạo, chủ động, tự giác và ý

chí luôn rèn luyện thân thể khỏe mạnh.
Trong giảng dayh ngời thầy, ngời cô phải là ngời yêu nghề,
mếm trẻ. Phải có năng lực sáng tạo luôn có ý thức đổi mới các phơng pháp dạy học phù hợp với đối tợng, tạo một giờ học hứng thú,
thuậ lợi có lợng vận động thích hợp, hiệu quả. Đối với nhà trờng
cần tạo mọi điều kiện để đảm bảo trang thiết bị, sân bãi, môi
trờng, bóng mát. Đây cũng là điều kiện không thể thiếu đợc
trong quá trình rèn luyện thể chất học sinh trong nhà trờng.
*. Đổi mới phơng pháp dạy học là cả một quá trình lâu dài phải
đợc thực hiện đồng bộ về cả nội dung, phơng pháp, phơng tiện
thiết bị dạy học, cách đánh giá, kiểm tra.
Song ở môic tiết học việc đổi mới phơng pháp dạy học là
hiện diện rỏ nhất, trong đó vai trò điều hành của giáo viên góp
phần quan trọng giúp học sinh tích cực chủ động chiễm lĩnh nội
dung bài học. Những suy nghĩ trên đây của bản thân tôi chỉ là
một khía cạnh và ở mức độ nhất định với mong muốn đóng góp
thêm tiếng nói của mình vào đổi mới phơng pháp giảng dạy của
giáo dục - đào tạo hiện hành.
Kính mong các đồng nghiệp, các cấp quản lí giáo dục tham
khảo, góp ý để cùng nhau xây dựng phong trào đổi mới Giáo
Dục nói chung, bộ môn Thể dục nói riêng đạt đợc kết quả ngày
càng tốt hơn.
Xin chân thành cảm ơn !
Lệ Ninh, ngày 25 tháng 05

GVTH: Nguyễn Thị Mỹ Lợi - Trờng
THCS Lệ Ninh


SKKN: Một số biện pháp đổi mới phơng pháp dạy
học môn thể dục trờng THCS

năm 2007
Ngời viết

Nguyễn Thị Mỹ Lợi

GVTH: Nguyễn Thị Mỹ Lợi - Trờng
THCS Lệ Ninh