Xây dựng chiến lược phát triển dịch vụ logistics của Cảng Cần Thơ đến năm 2020

B ăGIỄOăD CăVÀă ÀOăT O
TR

NGă

IăH CăC UăLONG

---------------------------

LÊ THÀNH CÔNG

XỂYăD NGăCHI NăL

CăPHỄTăTRI NăD CHăV ă

LOGISTICSăC AăC NGăC NăTH ă

Nă2020

CHUYểNăNGÀNH:ăQU NăTR ăKINHăDOANH
MÃ NGÀNH: 60340102

LU NăV NăTH CăS
NG

IăH

NGăD NăKHOAăH C

PGS.TS.ăLểăNGUY Nă OANăKHỌI

V nhăLong,ăn mă2016


TÓM T T
tài nghiên c u “Xơy d ng chi n l c phát tri n d ch v logistics c a C ng
C n Th đ n n m 2020” đ c ti n hành v i m c tiêu chính là ho ch đ nh chi n
l c phát tri n d ch v logistics c a C ng C n Th đ n n m 2020.
B t đ u nghiên c u, tác gi nêu ra lý do ch n đ tài d a trên tính c p thi t c a
v n đ ho ch đ nh chi n l c phát tri n kinh doanh d ch v logistics đ i v i C ng
C n Th , đ a ra m c tiêu nghiên c u, ph m vi, gi i h n nghiên c u và n i dung
chính m t s tài li u tham kh o mà tác gi s d ng đ hình thành đ tài c a mình.
Ti p theo, đ tài nghiên c u c s lý thuy t c ng bi n, v d ch v logistics c ng
bi n, v ho ch đ nh chi n l c, các ph ng pháp thu th p s li u, phân tích và đánh
giá s li u thu th p đ c c ng nh các nhân t môi tr ng bên trong và bên ngoài
nh h ng đ n ho t đ ng kinh doanh d ch v logistics. i vào ph n n i dung chính
c a bài nghiên c u, tác gi t p trung phân tích th c tr ng môi tr ng ho t đ ng s n
xu t kinh doanh d ch v logistics c a C ng C n Th . D a vào nh ng phân tích đó,
đ tài nghiên c u ho t đ ng kinh doanh c a môi tr ng n i b đ t đó đ a ra
nh ng m t m nh, m t y u và hình thành nên ma tr n phân tích n i b (IFE).
ng
th i qua nghiên c u môi tr ng bên ngoài, đ tài th y đ c nh ng c h i và thách
th c đ i v i ho t đ ng kinh doanh d ch v logistics c a Công ty, t đó hình thành
nên ma tr n đánh giá các y u t bên ngoài (EFE). Trên c s phân tích các ma tr n
IFE, EFE, đ tài hình thành ma tr n SWOT (đi m m nh – đi m y u – c h i – nguy
c ). Sau đó, thông qua ma tr n ho ch đ nh chi n l c có th đ nh l ng (QSPM)
cho t ng nhóm chi n l c nêu trên, đ tài s hình thành nh ng chi n l c phát tri n
kinh doanh cho m t hàng d ch v logistics c a C ng C n Th đ n n m 2020 và
nh ng chi n l c có th thay th . K t qu phân tích đ c t ma tr n QSPM cho ta
nh ng chi n l c có m c đ h p d n cao g m: (1) u t nâng c p, xây d ng m i
c s h t ng; (2) Phát tri n ngu n nhân l c; (3)

y m nh ng d ng công ngh
thông tin trong qu n tr ; và (4) T ng c ng hi u qu ho t đ ng marketing mà Công
ty nên l a ch n th c hi n. Cu i cùng, d a trên nh ng chi n l c đ c l a ch n, đ
tài đã đ a ra nh ng gi i pháp kh thi nh m giúp cho C ng C n Th th c hi n các
chi n l c đó.


CAM K T
Tôi xin cam k t lu n v n này đ c hoàn thành d a trên các k t qu nghiên c u
c a tôi và các k t qu nghiên c u này ch a đ c dùng cho b t c lu n v n cùng c p
nào khác.
V nh Long, ngày 16 tháng 07 n m 2016
Ng i th c hi n

Lê Thành Công


L IC M

N

u tiên, tôi xin phép đ c g i t i Th y Lê Nguy n oan Khôi l i c m n
sâu s c nh t, Th y là ng i đã tr c ti p h ng d n em đ tài này. Trong quá trình
h ng d n Th y đã cung c p r t nhi u tài li u, thông tin quan tr ng, h ng d n c
th và góp ý ki n, đ ng th i th y đã th ng xuyên quan tâm, đ ng viên chia s k p
th i nh ng khó kh n, v ng m c trong quá trình th c hi n lu n v n. Nh ng nh n
xét, góp ý sâu s c cùng v i nh ng phê bình chân thành đã giúp tôi hoàn thành
nghiên c u này.
Tôi xin chân thành g i đ n toàn th quý Th y, Cô đã nhi t tình gi ng d y,
giúp đ và truy n đ t nh ng ki n th c quý báu trong quá trình tôi h c t p t i

tr ng.
Ngoài ra, tôi còn xin đ c g i l i c m n chân thành đ n lãnh đ o Công ty
C Ph n C ng C n Th đã t n tình giúp đ tôi trong vi c tìm hi u và phân tích
thông tin.
M c dù đã có nhi u c g ng song, do kh n ng và th i gian có h n cùng m t
vài y u t khách quan khác nên không tránh kh i s khi m khuy t nh t đ nh v n i
dung và hình th c. Tôi r t bi t n và mong nh n đ c nh ng ý ki n đóng góp c a
quý Th y, Cô đ lu n v n c a tôi đ c hoàn thi n h n.
Chân thành c m n!
V nh Long, ngày 16 tháng 07 n m 2016
H c viên

Lê Thành Công


M CL C
Trang
CH

NGă1 GI IăTHI UăCHUNGăV ă

1.1ăS ăC NăTHI TăC Aă

ăTÀI .................................................. 1

ăTÀI.......................................................................... 1

1.2 M CăTIểUăNGHIểNăC U ............................................................................... 2
1.2.1ăM cătiêuăchung ...................................................................................................2
1.2.2ăM cătiêuăc ăth ...................................................................................................2

1.3ăCỂUăH IăNGHIểNăC U .................................................................................. 2
1.4 PH MăVIăNGHIểNăC U .................................................................................. 2
1.4.1 Gi iăh năkhông gian nghiênăc u ........................................................................2
1.4.2ăGi iăh năth iăgianănghiênăc u ............................................................................2
1.4.3ăGi iăh năn iădungănghiênăc u ............................................................................2
1.4.4ă

iăt

ngănghiên c u.........................................................................................2

1.5ăT NGăQUANăTÀIăLI U ................................................................................... 3
1.5.1ăCácăcôngătrìnhănghiênăc uătrongăvƠăngoƠiăn

căv ăphátătri năd chăv ălogistics 3

1.5.2ăCácăcôngătrìnhănghiênăc uătrongăvƠăngoƠiăn căv ăchi năl căphátătri nădoanhă
nghi p ..........................................................................................................................4
1.5.3ă ánhăgiáăt ngăquanătƠiăli uăvƠăxácăđ nhăn iădungănghiênăc u ...........................5
1.6ăC UăTRỎCăLU NăV N .................................................................................... 6
CH

NGă2 C ăS ăLụăLU NăVÀăPH

NGăPHỄPăNGHIểNăC U .............. 7

2.1ăC ăS ăLụăLU N ............................................................................................... 7
2.1.1ăKháiăni măc ngăbi n...........................................................................................7
2.1.2ăKháiăquátăv ăd chăv logisticsăc ngăbi n..........................................................10
2.1.3ăM iăquanăh ăh uăc ăgi aăc ngăbi năvƠăd chăv ălogistics .................................18

2.2ăC ăS ăLụăLU NăV ăHO CHă

NHăCHI NăL

CăKINHăDOANH ..... 20

2.2.1ăKháiăni măchi năl

c .......................................................................................20

2.2.2ăVaiătròăc aăchi năl

căkinhădoanh ...................................................................20

2.2.3ăQu nătr ăchi năl

căvƠăcácăquáătrìnhăc aăqu nătr ăchi năl

c ..........................21


2.2.4ăTi nătrìnhăxơyăd ngăvƠăl aăch năchi năl

c ....................................................22

T ngăs ăđi măh păd n ...............................................................................................32
2.3ăPH

NGăPHỄPăNGHIểNăC U .................................................................... 32

2.3.1ăPh

ngăphápăthuăth păs ăli u ...........................................................................32

2.3.2ăPh

ngăphápăphơnătíchăs ăli u .........................................................................33

2.4ăTI NăTRỊNHăNGHIểNăC U.......................................................................... 34
CH
NGă3 TH CăTR NGăHO Tă
NGăKINHăDOANHăD CHăV ă
LOGISTICSăT IăC NGăC NăTH ....................................................................36
3.1ăHI NăTR NGăH ăT NGăGIAOăTHỌNGăV NăT IăKHUăV Că NGă
B NGăH ăL UăSỌNGăC UăLONG ...................................................................36
3.1.1ăTh cătr ngălu ngăhƠngăh iăc aătuy n ...............................................................36
3.1.2ăHi nătr ngăm ngăl

iăđ

ngăth yăn iăđ aăt iăđ ngăb ngăsôngăC uăLong .......37

3.1.3ăTh cătr ngăcácăc ng,ăb năth yăn iăđ aătrongăvùngăđ ngăb ngăsôngăC uăLong
...................................................................................................................................38
3.2ăTI MăN NGăPHỄTăTRI NăTH ăTR
NGăV NăT IăTRểNăSỌNGăC Uă
LONG ....................................................................................................................... 39
3.2.1ăS năl

ngăhƠngăhóa ..........................................................................................39

3.2.2ăChínhăsáchăh ătr ăt ăChínhăph ăvƠăcácăc ăquanăh uăquan ..............................40
3.3ăGI IăTHI UăT NGăQUANăV ăC NGăC NăTH ..................................... 41
3.3.1ăQuáătrìnhăhìnhăthƠnhăvƠăphátătri n ...................................................................41
3.3.2ăC ăc uăt ăch căC ngăC năTh .........................................................................45
3.3.3ăC ăs ăv tăch tăvƠăngu năl căc aăC ngăC năTh ..............................................46
3.3.4ăThôngătinăv ăchiănhánh .....................................................................................47
3.3.5ăK tăqu ăho tăđ ngăs năxu tăkinhădoanhăc aăC ngăC năTh ăgiaiăđo nă2013ă 2015 ...........................................................................................................................49
3.3.6ăTh cătr ngăkinhădoanhăd chăv ălogisticsăt iăC ngăC năTh ............................52


CH
NGă 4 XỂYă D NGă CHI Nă L
Că PHỄTă TRI Nă D CHă V ă
LOGISTICSăC AăC NGăC NăTH ă NăN Mă2020......................................56
4.1ăPHỂNăTệCHăN IăB ă

ăXỄCă

NHă I MăM NH,ă I MăY U ........... 56

4.1.1ăNgu nănhơnăl c ................................................................................................56
4.1.2ăHo tăđ ngăcungăc păd chăv ălogistics ..............................................................57
4.1.3ăHo tăđ ngătƠiăchính ..........................................................................................58
4.1.4ăHo tăđ ngăthôngătin ..........................................................................................59
4.1.5ăTìnhăhìnhăđ uăt ...............................................................................................60
4.1.6ăMaătr năđánhăgiáăcácăy uăt ăbênătrongă(IFE) ...................................................61
4.2ăPHỂNăTệCHăMỌIăTR

NG .......................................................................... 62

4.2.1ăPhơnătíchămôiătr

ngăv ămô..............................................................................62

4.2.2ăPhơnătíchămôiătr

ngăviămô..............................................................................74

4.3ăXỂYăD NGăCHI NăL
CăPHỄTăTRI NăD CHăV ăLOGISTICSăC Aă
C NGăC NăTH ă NăN Mă2020 ......................................................................79
4.3.1ăM cătiêuăc aăC ngăC năTh ăđ năn mă2020 .....................................................79
4.3.2ăC ăs ăl aăch năxơyăd ngăchi năl

c ................................................................79

4.3.3ăMaătr năSWOT .................................................................................................81
4.3.4ăL aăch năchi năl

c .........................................................................................82

4.3.5ăM tăs ăgi iăphápăc ăth ăđ ăth căhi năchi năl
CH

c .............................................88

NGă5:ăK TăLU NăVÀăKI NăNGH ......................................................... 94

5.1ăK TăLU N ........................................................................................................ 94

5.2ăKI NăNGH ....................................................................................................... 95
5.2.1ăKi năngh ăđ iăv iăS ,ăbanăngƠnhăcóăliênăquană ăđ aăph

ng ...........................95

5.2.2ăKi năngh ăT ngăCôngătyăHƠngăh iăVi tăNam ..................................................95
5.2.3ă

iăv iăHi păh iăgiaoănh năkhoăv năVi tăNamă(VIFFAS) ..............................95


DANH SÁCH B NG
Trang
B ngă2.1:ăMaătr năđánhăgiáăcácăy uăt ăbênătrongă(IFE)ă ........................................... 26
B ngă2.2ă:ăMaătr năđánhăgiáăcácăy uăt ăbênăngoƠiă(EFE)ă ........................................ 29
B ng 2.3:ăMaătr năQSPMăchoăcácănhómăchi năl

că................................................ 32

B ngă2.4:ăM uăkh oăsátă............................................................................................ 33
B ngă3.1:ăS năl ngăhƠngăhóaăthôngăquaăcácăc ngăbi năt iăkhuăv căđ ngăb ngăsôngă
C uăLong ..................................................................................................................40
B ngă3.2:ăCácăthi tăb ăchuyênădùngăc aăC ngăC năTh .......................................... 47
B ngă3.3:ăS năl

ngăhƠngăhóaăthôngăquaăC ngăC năTh ,ă2013ă- 2015 .................. 50

B ngă3.4:ăK tăqu ăho tăđ ngăkinhădoanhăC ngăC năTh ,ă2013ă- 2015 ................... 51
B ngă3.5:ăK tăqu ăkinhădoanhăd chăv ălogistics t iăC ngăC năTh ,ă2014ă- 2015 .. .54
B ngă4.1:ăMaătr năđánhăgiáăcácăy uăt ăbênătrongă(IFE)ăC ngăC năTh ă .................. 61

B ngă4.2:ăMaătr năđánhăgiáăcácăy uăt ăbênăngoƠiă(EFE)ăC ngăC năTh ă ................. 78
B ngă4.3:ăMaătr năQSPMăc aăC ngăC năTh ănhómăchi năl

căăSă- O ................... 83

B ngă4.4:ăMaătr năQSPMăc aăC ngăC năTh ănhómăchi năl

căăSă- T .................... 84

B ngă4.5:ăMaătr năQSPMăc aăC ngăC năTh ănhómăchi năl

căăWă- O................... 86


DANH SÁCH HÌNH
Trang
Hìnhă2.1:ăCácăy uăt ăthƠnhăph năc aăk tăc uăh ăt ngăc ngăbi n ................................ 8
Hìnhă2.2:ăChu iălogisticsăt ăs năxu tăđ nătiêuădùng ................................................ 11
Hìnhă2.3:ăLiênăk tăcácăh ăth ngăth ăc pătrongăh ăth ngălogisticsăc ng ................... 14
Hìnhă2.4:ăMôăhìnhăqu nătr ăchi năl
Hình 2.5: T ngăquátămôiătr

cătoƠnădi n ..................................................... 21

ngăviămô .................................................................... 27

Hìnhă2.6:ăMaătr năSWOTă ......................................................................................... 31
Hìnhă2.7:ăTi nătrìnhănghiênăc uăc aăđ ătƠi .............................................................. 34
Hìnhă3.1:ăB năđ h ăth ngăsôngăvƠătuy nălu ngăt ăthƠnhăph ăH ăChíăMinhăđiăkhuă
v căđ ngăb ngăsôngăC uăLong .. ..............................................................................38

Hìnhă3.2:ăV ătríăđ aălỦăC ngăC năTh ....................................................................... 44
Hìnhă3.3:ăC ăc uăt ăch căC ngăC năTh ................................................................. 45
Hìnhă3.4:ăT ătr ngădoanhăthuăc aăC ngăC năTh ăphơnătheoălo iăhìnhăd chăv ă.. .....51
Hìnhă4.1:ăT ătr ngăchiăphíălogisticsătrênătoƠnăc uă.................................................... 62
Hìnhă4.2:ăCh ăs ăn ngăl călogisticsăLPIă ................................................................... 63
Hìnhă4.3:ăT

ngăquanăgi aăt ătr ngăchiăphíălogisticsăvƠăch ăs ăLPI ........................ 64

Hìnhă4.4:ăT

ngăquanăgi aăGPDătrênăng

iăvƠăCh ăs ăLogistics ........................... 65

Hìnhă4.5:ăGiáătr ăxu tănh păkh uăVi tăNamăgiaiăđo nă1992ă– 2014 ........................ 67
Hìnhă4.6:ăPhơnătíchămaătr năSWOTăphátătri năd chăv ălogisticsăC ngăC năTh ..... 81


DANH M C T
BSCL

VI T T T

ng b ng sông C u Long

KCN

Khu công nghi p

TPCT

Thành ph C n Th

TPHCM

Thành ph H Chí Minh


1

CH

NG 1

GI I THI U CHUNG V
1.1 S

C N THI T C A

TÀI

TÀI

Công ty c ph n C ng C n Th (C ng C n Th ) v i v trí đ a lý thu n l i t i
thành ph C n Th (TPCT). Là vùng Kinh t tr ng đi m và là C ng trung tâm c a
ng b ng sông C u Long ( BSCL), có s n l ng xu t kh u lúa g o cao nh t Vi t
Nam. C a ngõ giao th ng các t nh thành và các khu v c kinh t trong n c, là c u
n i trong h i nh p kinh t qu c t và khu v c.
Ngày 19/6/2013 th c hi n ch đ o c a Th t ng Chính ph và B Giao thông

V n t i, H i đ ng thành viên T ng Công ty Hàng h i Vi t Nam ban hành quy t
đ nh s 289/Q -HHVN sáp nh p C ng C n Th và C ng Cái Cui thành Công ty c
ph n C ng C n Th . ơy là m t b c ngo c quan tr ng c a C ng C n Th khi k t
h p v i C ng Cái Cui nh m phát huy s c m nh t ng h p c a hai C ng. C ng C n
Th v i b dày kinh nghi m k t h p v i C ng Cái Cui đ c đ u t hi n đ i, đ ng
b . ơy s là l i th trong kinh doanh khai thác c ng bi n trong th i gian t i c a
công ty.
C ng C n Th có v trí r t quan tr ng trong s phát tri n kinh t , v n hóa, an
ninh qu c phòng cho TPCT và các t nh BSCL, có các y u t thuân l i v đi u
ki n t nhiên, khu n c lu ng tàu đ m b o cho quá trình khai thác c ng, là đ u m i
giao th ng quan tr ng c a c vùng châu th r ng l n, thu n l i cho vi c giao
thông v n t i hàng hóa k c đ ng th y l n đ ng b , v i công ngh tiên ti n,
thi t b hi n đ i đáp ng đ c nhu c u b c x p hàng hóa c a các doanh nghi p xu t
nh p kh u trong và ngoài n c.
Nh m t o đƠ thúc đ y phát tri n kinh t xã h i c a TPCT trong nh ng n m ti p
theo và đ nh h ng phát tri n d ch v logistics c a C ng C n Th đ n n m 2020,
thì đơy là m u ch t nh ng v n đ liên quan đ n s phát tri n kinh t - xã h i. TPCT
n m v trí trung tâm c a khu v c BSCL mu n kinh t phát tri n thì ph i là m t
trung tâm v đ u m i giao th ng xu t nh p kh u hàng hóa và các d ch v logistics
x ng đáng đ ng đ u v kinh t c a khu v c và là trung tâm kinh t xã h i c a qu c
gia.
T nh ng y u t thu n l i trên là ti n đ cho s phát tri n kinh t c a khu v c
BSCL, trong nh ng y u t t o đƠ phát tri n là c ng bi n là m t công đo n trong
chu i d ch v logistics. Thông th ng hàng hóa là đi u quy t đ nh cho s phát kinh
t , vì th c ng bi n là đ u m i giao th ng hàng hóa và kèm theo đó là các chu i
d ch v cung ng cho nhu c u c a khách hàng. T các lý do trên vi c th c hi n


2

nghiên c u “Xây d ng chi n l
đ n n m 2020” là c n thi t.

c phát tri n d ch v logistics c a C ng C n Th

1.2 M C TIÊU NGHIÊN C U
1.2.1 M c tiêu chung
Xây d ng chi n l c phát tri n d ch v logistics c a C ng C n Th đ n n m
2020, qua đó đ xu t các gi i pháp đ th c hi n chi n l c.
1.2.2 M c tiêu c th
- Phân tích th c tr ng ho t đ ng d ch v logistics c a C ng C n Th n m 2014
và 2015;
- Xây d ng chi n l

c phát tri n d ch v logistics t i c ng C n Th đ n 2020;

- Gi i pháp th c hi n chi n l
đ n 2020.

c phát tri n d ch v logistics c a C ng C n Th

1.3 CÂU H I NGHIÊN C U
- Hi n nay tình hình kinh doanh d ch v logistics t i C ng Cái Cui và C ng
Hoàng Di u thu c C ng C n Th nh th nào?
- Xây d ng chi n l
mang l i l i ích gì?

c phát tri n d ch v logistics t i C ng C n Th đ n 2020

- C n ph i làm gì đ phát tri n d ch v logistics t i C ng C n Th đ n 2020?

1.4 PH M VI NGHIÊN C U
1.4.1 Gi i h n không gian nghiên c u
tài gi i h n ph m vi nghiên c u
Cái Cui và C ng Hoàng Di u.

02 chi nhánh thu c C ng C n Th là C ng

1.4.2 Gi i h n th i gian nghiên c u
S li u th c p thu th p đ phân tích t n m 2014 đ n n m 2015.
S li u s c p đ

c thu th p trong n m 2016.

1.4.3 Gi i h n n i dung nghiên c u
Logistics mang m t ý ngh a r ng và bao quát, tuy nhiên, trong ph m vi nghiên
c u c a đ tài xem logistics d i góc đ m t m ng d ch v c a C ng C n Th .
1.4.4

it

ng nghiên c u

i t ng nghiên c u tr c ti p c a đ tài là xây d ng chi n l
v logistics t i C ng C n Th .

c phát tri n d ch


3

1.5 T NG QUAN TÀI LI U
Ph n t ng quan tài li u này tác gi l c kh o và trình bày m t s nghiên c u có
liên quan đ n n i dung chi n l c phát tri n d ch v nh m k th a, làm c s cho
vi c thi t k các n i dung nghiên c u.
1.5.1 Các công trình nghiên c u trong và ngoài n
logistics

c v phát tri n d ch v

Trong xu th h u h t các n c trong khu v c và trên th gi i đ u gia nh p T
ch c Th ng m i th gi i (WTO) và th c hi n chi n l c phát tri n kinh t theo
h ng xu t kh u, đ y m nh giao th ng qu c t thì vai trò c a logistics ngày càng
tr nên quan tr ng. Vi t Nam c ng nh th , v i t cách là thành viên c a WTO,
nh t là th i đi m th c hi n các cam k t trong l nh v c logistics vào n m 2014 đã
qua.
N m 2012, inh Lê H i Hà v i nghiên c u “Phát tri n logistics Vi t Nam hi n
nay”, đơy là công trình v i n i dung nghiên c u ch y u t p trung vào lu n gi i và
h th ng hóa các v n đ lý lu n c b n và th c ti n v logistics và phát tri n
logistics trong n n kinh t qu c dân góc đ v mô. Bên c nh đ c p đ n các khái
ni m, vai trò, đ c tr ng và l i ích c a logistics thì trên c s phân tích th c tr ng
phát tri n logistics c a Vi t Nam trong th p niên đ u c a th k XX và trên c s
tìm hi u, nghiên c u kinh nghi m phát tri n logistics c a m t s qu c gia trong khu
v c và trên th gi i tác gi đã đ a ra đ xu t phát tri n logistics Vi t Nam trong
th i gian t i.
Ti p đó trong n m 2014, V Th Qu Anh b o v thành công Lu n án Ti n s
kinh t “Phát tri n logistics m t s n c ông Nam á – Bài h c kinh nghi m đ i
v i Vi t Nam”. Ngoài vi c đ c p nh ng v n đ lý lu n c s v logistics và phát
tri n logistics (khái ni m, các ho t đ ng và vai trò) thì tác gi còn t p trung phân
tích n i hàm m t s quan đi m v logistics đ c đ a ra b i các chuyên gia, t ch c
trên th gi i. ng th i, thông qua phân tích th c tr ng phát tri n logistics m t s

n c ông Nam á (Singapo, Thái Lan, Malaysia) ch ra đi m m nh, đi m y u và
nguyên nhân c a thành công và nh ng h n ch trong s phát tri n logistics các
qu c gia này, tác gi i đã rút ra bài h c kinh nghi m cho s phát tri n logistic c a
Vi t Nam và trên c s đó đ xu t các gi i pháp phù h p v i tình hình và đi u ki n
th c ti n Vi t Nam.
Gi i pháp t ng c ng ch c n ng logistics cho h th ng c ng bi n Vi t Nam
Nguy n Th Thu Hà và T Quang Ph ng (2012) nghiên c u “Gi i pháp t ng
c ng ch c n ng logistics cho h th ng c ng bi n Vi t Nam”, n i dung bài báo ch
rõ, Vi t Nam nên ph i ch p l y c h i đ u t đ phát huy h t ti m n ng và l i th


4

v c ng bi n. V n đ quan tr ng nh t đ phát tri n m nh v c ng bi n là nh ng
c ng đó ph i đ c đ u t bài b n, k t n i thông su t và áp d ng đ c logistics,
logistics là m t m t trong ba ch c n ng quan tr ng, r t c n thi t không th tách r i
kh i c ng bi n. Chính vi c ch a quan tâm đúng m c ch c n ng logistics đ đ u t
đã làm gi m s c h p d n c a c ng bi n Vi t Nam. Vì th , ho ch đ nh c ng bi n
không bao gi tách kh i ho t đ ng logistics, b i chính logistics làm gi m chi phí
phân ph i c a các nhà s n xu t. Tác gi kh ng đ nh, b t c đơu, khi s n xu t công
nghi p phát tri n, c ng bi n hình thành thì ho t đ ng logistics ph i có.
Nâng cao n ng l c c nh tranh cho ngành logistics Vi t Nam Thái Anh Tu n và
c ng s (2014) th c hi n nghiên c u “Nâng cao n ng l c c nh tranh cho ngành
logistics Vi t Nam” trong nghiên c u này, tác gi khái quát nh ng đóng góp ch a
t ng x ng v i ti m n ng, ch ra n m h n ch và nguyên nhân c a ngành logistics
Vi t Nam. Theo tác gi , đ ngành logistics “c t cánh” c n th c hi n b y gi i pháp
t p trung vào chi n l c phát tri n và chính sách h tr cho ngành logistics, hoàn
thi n khung pháp lý logistics, đ u t và nâng c p h t ng logistics đ ng b , phát
huy vai trò c a Hi p h i các doanh nghi p d ch v logistics, đƠo t o phát tri n
ngu n nhân l c logistics, các doanh nghi p logistics nâng cao n ng l c, t v n và

ch đ ng t o l p m i quan h t t đ p v i các doanh nghi p xu t - nh p kh u.
tài nghiên c u “The Relationships among Supply chain characteristics,
logistics and manufacturing strategies, and performance” c a Angelisa (2003) đã
làm rõ các m i quan h gi a các đ c tr ng c a chu i cung ng, v i chi n l c s n
xu t và v i hi u qu c a doanh nghi p. Tác gi ch ra b n thành ph n c a c u trúc
trong mô hình logistics đó là ch t l ng (quality), phân ph i/giao hàng (delivery),
s linh ho t (flexibility) và giá d ch v (cost) c a logisitics đ ng th i c ng ch ra
các thành ph n c a c u trúc mô hình hi u qu g m ROI, ROA, ROS, ROI Growth,
ROA Growth và ROS Growth.
1.5.2 Các công trình nghiên c u trong và ngoài n
doanh nghi p

c v chi n l

c phát tri n

Tr ng V n Tu n (2013) th c hi n “Xơy d ng chi n l c phát tri n công ty c
ph n xây d ng công trình 512”. Trên c s n n t ng lý thuy t và ti p c n v i tình
hình ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a công ty, lu n v n đã đi sâu phân tích môi
tr ng kinh doanh t đó nh n d ng các c h i và đe d a đ i v i công ty, phân tích
chi n l c hi n t i t đó nh n d ng n ng l c c t lõi c ng nh các đi m m nh, đi m
y u c a công ty. Xây d ng chi n l c trên c s phát tri n và khai thác n ng l c c t
lõi, phát huy đ m m nh và c h i th tr ng c ng nh kh c ph c các đi m y u và
đe d a t môi tr ng kinh doanh b ng các ph ng pháp phân tích, th ng kê s li u,


5

suy lu n t các d ki n thu th p đ c. Tuy nhiên, đ tài ch a s d ng các công c
phân tích, đánh giá nh : Ma tr n SWOT, ma tr n đ nh l ng QSPM đ làm c s

l a ch n các chi n l c phù h p nh t.
Nguy n Trung Kiên (2011) th c hi n nghiên c u “Phân tích và đánh giá chi n
l c kinh doanh công ty c ph n t v n xây d ng giao thông Qu ng Bình”. Lu n
v n đã h th ng khá đ y đ c s lý lu n v chi n l c công ty, đánh giá th c tr ng
s n xu t kinh doanh và tình hình th c hi n chi n l c hi n t i c a công ty đ làm c
s phân tích và xây d ng chi n l c. V ph ng pháp, tác gi đã phân tích c th
môi tr ng kinh doanh nh : Môi tr ng v mô, môi tr ng ngành và các đ nh
h ng chung c a công ty k t h p s d ng các công c phân tích nh : Mô hình
PEST, mô hình M. Porter, mô hình Delta Project, ma tr n SWOT và b n đ chi n
l c hi n t i c a công ty. T đó làm c s đ a ra các gi i pháp chi n l c c th
cho công ty.
Nghiên c u c a Nguy n Thanh Long “Ho ch đ nh chi n l c phát tri n kinh
doanh gas Saigon Petro t i khu v c đ ng b ng Sông C u Long đ n n m 2020”, tác
gi t p trung phân tích th c tr ng môi tr ng ho t đ ng s n xu t kinh doanh gas c a
Công ty Saigon Petro trong th i gian qua t i khu v c
ng b ng sông C u Long.
D a vào nh ng phân tích đó, đ tài nghiên c u ho t đ ng kinh doanh c a môi
tr ng n i b đ t đó đ a ra nh ng m t m nh, m t y u và hình thành nên ma tr n
phân tích n i b (IFE).
ng th i qua nghiên c u môi tr ng bên ngoài, đ tài th y
đ c nh ng c h i và thách th c đ i v i ho t đ ng kinh doanh gas c a Công ty, t
đó hình thành nên ma tr n hình nh c nh tranh và ma tr n đánh giá các y u t bên
ngoài (EFE). Trên c s phân tích các ma tr n IFE, EFE, ma tr n hình nh c nh
tranh, đ tài hình thành ma tr n SWOT (đi m m nh – đi m y u – c h i – nguy c )
và đ xu t m t s ph ng án chi n l c kinh doanh gas mà Công ty có th l a ch n
đ áp d ng thu c các nhóm chi n l c: SO, ST, WO, WT. Sau đó, thông qua ma
tr n ho ch đ nh chi n l c có th đ nh l ng (QSPM) cho t ng nhóm chi n l c
nêu trên, đ tài s hình thành nh ng chi n l c phát tri n kinh doanh cho m t hàng
gas Saigon Petro đ n n m 2020 và nh ng chi n l c có th thay th .
1.5.3 ánh giá t ng quan tài li u và xác đ nh n i dung nghiên c u

Tóm l i, các công trình nghiên c u đã nghiên c u nhi u đ n ho t đ ng qu n lý
và khai thác c ng bi n, đánh giá hi n tr ng h th ng c ng bi n Vi t Nam và quy
ho ch t ng th phát tri n h th ng c ng bi n Vi t Nam đ n n m 2020. Chính vì th ,
tác gi th y r ng r t c n có m t công trình nghiên c u v chi n l c phát tri n C ng
C n Th , t p trung vào vi c phân tích ho t đ ng logisitics t i C ng, qua đó đ xu t


6

nh ng chi n l
C n Th .

c cho s phát tri n ho t đ ng kinh doanh d ch v logistics t i C ng

N u xét v ph ng pháp phân tích, các nghiên c u t p trung s d ng ph ng
pháp th ng kê mô t là ch y u, vi c ng d ng các ph ng pháp chính quy đ xây
d ng chi n l c c a các nghiên c u còn h n ch .
i m m i c a đ tài là xây d ng chi n l c phát tri n d ch v logistics c a C ng
C n Th đ n n m 2020 đ c th c hi n thông qua đánh giá th c tr ng ho t đ ng
d ch v logistics c a C ng C n Th . Bên c nh đó, nghiên c u đánh giá các y u t
c a môi tr ng bên trong c a C ng C n Th làm c s hình thành ma tr n IFE, và
đánh giá các tác đ ng c a môi tr ng bên ngoài (môi tr ng vi mô và môi tr ng v
mô) đ làm c s hình thành ma tr n EFE; Nghiên c u dùng ma tr n SWOT nh m
đ thi t l p chi n l c c n thi t. Dùng ma tr n đ nh l ng QSPM đ l a ch n các
chi n l c đ c thi t l p trong ma tr n SWOT, t đó đ ra các gi i pháp th c hi n
chi n l c.
1.6 C U TRÚC LU N V N
C u trúc lu n v n g m 5 ch ng. Trong đó, ch ng 1 - Gi i thi u chung v đ
tài, gi i thi u v s c n thi t nghiên c u c a đ tài, nêu lên m c tiêu c a đ tài, câu
h i nghiên c u, ph m vi nghiên c u và c u trúc c a lu n v n. Ch ng 2 - C s lý

lu n và ph ng pháp nghiên c u, trình bày m t s khái ni m v d ch v logistics
c ng bi n và ho ch đ nh chi n l c. Bên c nh đó, c ng trình bày thêm ph ng pháp
thu th p s li u, ph ng pháp phân tích s li u và ti n trình nghiên c u c a đ tài.
Ch ng 3 - Th c tr ng ho t đ ng kinh doanh d ch v logistics t i C ng C n Th
ch ngănày gi i thi u t ng quan v hi n tr ng h t ng giao thông v n t i khu v c
đ ng b ng h l u sông C u Long. Bên c nh đó, phân tích ti m n ng phát tri n v n
t i trên sông C u Long. M t khác, phân tích th c tr ng kinh doanh t i C ng C n
Th . Ch ng 4 - Xây d ng chi n l c phát tri n d ch v logistics c a C ng C n
Th đ n n m 2020, phân tích ma tr n (IFE), ma tr n (EFE), ma tr n SWOT, ma tr n
(QSPM) đ xây d ng và l a ch n chi n l c phù h p v i ho t đ ng c a Công ty.
Ti p đ n ch ng 5 - K t lu n và ki n ngh , d a trên k t qu nghiên c u k t lu n đ
th c hi n và đ xu t ki n ngh
Tóm l i, ch ng 1 cho th y đ c s c n thi t c a nghiên c u, nghiên c u ra đ i
nh m m c đích nào và nh ng k t qu c a nghiên c u k v ng đ c ra sao? Ch ng
này c ng cho bi t đ c ph m vi c a nghiên c u gi i h n t i đơu, k t c u n i dung
c a nghiên c u g m nh ng gì. Bên c nh đó, nh ng nghiên c u ng d ng liên quan
đ n v n đ nghiên c u c ng đ c đ c p nh m k th a, làm c s cho vi c thi t k
các n i dung nghiên c u.


7

CH
C

S

LÝ LU N VÀ PH

NG 2

NG PHÁP NGHIÊN C U

Ch ng 2 này trình bày m t s khái ni m v d ch v logistics c ng bi n và
ho ch đ nh chi n l c. Bên c nh đó, c ng trình bày thêm ph ng pháp thu th p s
li u, ph ng pháp phân tích s li u và ti n trình nghiên c u c a đ tài.
2.1 C

S

LÝ LU N

2.1.1 Khái ni m c ng bi n
Theo i u 73 B lu t hàng h i Vi t Nam, c ng bi n là khu v c bao g m vùng
đ t c ng và vùng n c c ng, đ c xây d ng k t c u h t ng, l p đ t trang thi t b cho
tàu thuy n đ n, r i đ b c d hàng hóa, đón tr hành khách và th c hi n d ch v
khác. C ng bi n có m t ho c nhi u b n c ng. B n c ng có m t ho c nhi u c u c ng.
Theo T đi n Bách khoa 1995, c ng bi n là khu v c đ t và n c bi n có
nh ng công trình xây d ng và trang thi t b ph c v cho tàu thuy n c p b n, b c d
hàng hoá, khách hàng lên xu ng, s a ch a ph ng ti n v n t i bi n, b o qu n hàng
hoá và th c hi n các công vi c khác ph c v quá trình v n t i đ ng bi n. C ng có
c u c ng, đ ng v n chuy n có th là đ ng s t, đ ng b , kho hàng, x ng s a
ch a.
Theo quan đi m hi n đ i, c ng bi n không ph i là đi m cu i ho c k t thúc c a
quá trình v n t i mà là đi m luân chuy n hàng hoá và hành khách. Nói cách khác,
c ng nh m t m t xích trong dây truy n v n t i.
Nh v y có th k t lu n: C ng bi n là khu v c bao g m vùng đ t c ng và vùng
n c c ng, n i xây d ng các công trình nh lu ng tàu, đê ch n sóng, c u c ng, kho
bãi, nhà x ng,... và l p đ t thi t b ph c v cho tàu bi n ra vào ho t đ ng đ b c
d hàng hoá, đón tr hành khách và th c hi n các d ch v khác ph c v quá trình
v n t i đ ng bi n.

8

Các công trình h ng m c c a c ng bi n:
K TăC UăH ăT NGăC NGăBI N

K tăc uăh ăt ngăb năc ng
BI N

C uă
tàu

Kho bãi,
nhà
x ng,ă
tr ăs

Thông
ngă
tin liên
l c,ăđi nă giao
n c,ă thông
n iăb
ph ătr

K tăc uăh ăt ngăcôngăc ngă
c ngăbi n

Lu ngă

vào
c ng

ènă
bi n,ă
phao
tiêu,
báo
hi u

êăkèă
ch nă
sóng

Hình 2.1: Các y u t thành ph n c a k t c u h t ng c ng bi n
(Ngu n: Theo t ng h p c a tác gi )

Vai trò c a c ng bi n
Vai trò th đ ng: C ng đ c xây d ng đ đáp ng nhu c u xu t nh p kh u hàng
hoá cho vùng h p d n. Vì th tr c đơy ng i ta ti n hành nghiên c u quy ho ch
phát tri n c ng bi n theo nh ng k ch b n phát tri n kinh t đ c xây d ng tr c, có
th minh ho theo s đ sau:
Cácăc ăs ,ănhƠămáyăs năxu tăhƠngăhoáă
vùngăh uăph ng

Nhuăc uăxu tăkh u,ănh păkh uăhƠngăhoáă
b ngăđ ngăbi n

Nhuăc uăvƠăquyămôăphátătri năc ngăbi n
Vai trò đ ng l c: Trong l ch s không ít thành ph , khu công nghi p đ c

hình thành và phát tri n là nh có c ng. Vai trò đ ng l c là c ng có tr c đã thúc


9

đ y s ra đ i và phát tri n c a thành ph và kinh t vùng h p d n. Và sau khi có
thành ph , s phát tri n kinh t c a thành ph và vùng h p d n l i đòi h i s phát
tri n ti p theo c a c ng. Quá trình phát tri n này có th minh ho thành s đ quan
h d i đơy:
Xơyăd ngăc ngăbi n

Phátătri năkinhăt ăvùngăh păd nă(hìnhăthƠnhăkhu
kinhăt ,ăcôngănghi păt pătrungă ăh u ph ng)

kinhăt ,ăcôngănghi păt pătrungă ăh uăph

ng)

Phátătri năc ngăbi nătheoănhuăc uăv năt i

Ch c n ng c a c ng bi n
- Ch c n ng đ u tàu phát tri n kinh t bi n
Kinh t bi n bao g m 6 ngành chính: kinh t c ng, đánh b t và nuôi tr ng h i
s n, kinh t đóng tàu, kinh t khai thác d u khí và qu ng d i bi n, kinh t du l ch
bi n và kinh t l n bi n. Trong đó, đ phát tri n nhanh b n v ng kinh t bi n đ i v i
m t qu c gia nh Vi t Nam, h th ng c ng bi n ph i xây d ng tr c m t b c.
C ng bi n là đ ng l c lôi kéo các ngành đóng tàu, đánh b t h i s n, l n bi n... phát
tri n theo.
- Ch c n ng v n chuy n và b c x p hàng hoá
ây là ch c n ng nguyên thu c a c ng bi n. Trong h th ng v n t i qu c gia,

c ng bi n là đi m h i t c a các tuy n v n t i khác nhau (đ ng b , đ ng sông,
đ ng s t, đ ng hàng không), t p trung cho m i ph ng th c v n t i đ th c hi n
ch c n ng v n chuy n hàng hoá.
- Ch c n ng th

ng m i và buôn bán qu c t

V i v trí là đ u m i c a các tuy n đ ng v n t i: đ ng sông, đ ng s t,
đ ng b ầ, ngay t đ u m i thành l p, các c ng bi n đã là nh ng đ a đi m t p
trung trao đ i buôn bán c a các th ng gia t kh p m i mi n. T i các vùng c ng có
v trí đ a lý t nhiên thu n l i nh n m trên các tr c đ ng hàng h i qu c t n i li n
các Châu l c, các khu v c phát tri n kinh t n ng đ ngầ thì ho t đ ng trao đ i
kinh doanh, th ng m i l i càng di n ra sôi đ ng h n. Các vùng c ng này nhanh


10

chóng tr thành trung tâm th
gi i.

ng m i không ch c a khu v c mà còn c a c th

- Ch c n ng công nghi p và cung ng nhiên li u
Các vùng c ng bi n là nh ng đ a đi m thu n l i cho vi c xây d ng nh ng
nhà máy xí nghi p thu c nh ng ngành công nghi p khác nhau vì nó cho phép ti t
ki m đ c chi phí v n t i r t nhi u, nh t là nh ng nhà máy s n xu t b ng nguyên
li u nh p kh u, đ ng th i xu t kh u s n ph m c a nó b ng v n t i đ ng bi n thì s
đ t đ c s ti t ki m r t l n, h giá thành s n ph m, giúp cho doanh nghi p có th
c nh tranh đ c trên th tr ng qu c t . Ngoài ra, các xí nghi p công nghi p này
còn có th liên k t v i nhau t o thành m t chu trình s n xu t đ ng b và hi u qu .

- Ch c n ng phát tri n thành ph và đô th
M i quan h t ng quan gi a các c ng bi n và thành ph là m i liên h tác
đ ng l n nhau. C ng bi n nh h ng đ n s hình thành và phát tri n c a thành ph
c ng theo các ph ng di n khác nhau: thành ph s phát tri n đ đ m nh n vai trò
t p trung hàng hoá cho xu t kh u và vai trò phân ph i hàng nh p kh u, các ngành
công nghi p h ng v xu t kh u c ng s đ c phát tri n thành ph c ng. Thành
ph c ng s tr thành c n c c a các đ i lý c a hãng tàu bi n, các hãng b o hi m
tàu thuy n, trung tâm th ng m i thu hút các hãng buôn trong và ngoài n c, là n i
t p trung lao đ ng t các n i khác đ v ...
- Ch c n ng trung tâm v n hoá, ngh ng i, du l ch và gi i trí
Ho t đ ng c a c ng bi n còn t o ra s giao l u v n hoá gi a các vùng, mi n
trong c n c c ng nh gi a các qu c gia v i nhau b i đi kèm v i ho t đ ng giao
l u kinh t là s giao l u v v n hoá. Các th ng nhân n c ngoài (Trung Qu c,
Nh t B n, n
ầ) mang đ n đơy nh ng s n ph m truy n th ng cùng b n s c v n
hoá đ c s c c a dân t c mình. Ng c l i, n n v n hoá c a Vi t Nam c ng s giao
l u và truy n bá sang các n c khác thông qua vi c buôn bán trao đ i các s n ph m
truy n th ng c a dân t c.
Nh v y, c ng bi n có r t nhi u ch c n ng và các ch c n ng này đ u r t quan
tr ng đ i v i n n kinh t .
2.1.2 Khái quát v d ch v logistics c ng bi n
Xu th c a kinh t th gi i là toàn c u hóa v i u đi m tuy t đ i làm cho n n
phát tri n n ng đ ng và v ng ch c h n. Toàn c u hóa khi n giao th ng c a các
qu c gia, các khu v c trên th gi i phát tri n m nh m và đ ng nhiên kéo theo
nh ng nhu c u m i v v n t i, kho bãi, d ch v h tr khác. Xu th m i này d n đ n
s n y sinh và phát tri n t t y u c a d ch v logistics, đ c ghi nh n nh m t ch c


11

n ng kinh t ch y u và là m t công c mang l i thành công cho các doanh nghi p
c trong khu v c s n xu t l n c ng nh khu v c d ch v , và hi n nay là d ch v
logistics toàn c u trong đó có d ch v logistics c ng. Do đó, nghiên c u v d ch v
logistics c ng bi n là m t vi c làm c n thi t quan tr ng nh m n ng cao tính c nh
tranh và hi u qu kinh doanh c a các c ng bi n Vi t Nam nói chung và C ng C n
Th nói riêng.
2.1.2.1 Khái ni m v logistics
Theo H i đ ng qu n tr logistics c a M (Council of Logistics Management CLM) thì “logistics là quy trình chu i cung ng có nhi m v l p k ho ch, t ch c
th c hi n và ki m soát quá trình l u chuy n, d tr hàng hoá, d ch v và nh ng
thông tin liên quan t đi m xu t phát đ u tiên đ n n i tiêu th cu i cùng sao cho
hi u qu và phù h p v i yêu c u c a khách hƠng”.
Theo quan ni m c a Liên h p qu c: “Logistics là ho t đ ng qu n lý quá trình
l u chuy n nguyên v t li u qua các khâu l u kho, s n xu t ra s n ph m cho t i tay
ng i tiêu dùng theo yêu c u c a khách hƠng”.
Theo oƠn Th H ng Vân: “Logistics là quá trình t i u hoá các ho t đ ng v n
chuy n và d tr hàng hoá t n i s n xu t đ n n i tiêu th cu i cùng thông qua
hàng lo t các ho t đ ng kinh t ”. Logistics đ c mô t là các ho t đ ng (d ch v )
liên quan đ n h u c n và v n chuy n, bao g m các công vi c liên quan đ n cung
ng, v n t i, theo dõi s n xu t, kho bãi, th t c phân ph i, h i quan,... Logistics là
t p h p các ho t đ ng c a nhi u ngành ngh , công đo n trong m t quy trình hoàn
ch nh.

Cung

L uă
kho

Nhà
máy

Kho
hàng

Phơnăph iăs năph m

Qu nălỦăcungă ngăv tăt ăk ăthu t
Ghi chú:

V nt i

Hình 2.2: Chu i logistics t s n xu t đ n tiêu dùng
(Ngu n: C ng thông tin logistics Vi t Nam)

Tiêu
th


12

Có ngh a là: Logistics là m t chu i các ho t đ ng liên t c, có quan h
m t thi t v i nhau, tác đ ng qua l i l n nhau đ c th c hi n m t cách khoa h c
và có h th ng qua các b c nghiên c u, ho ch đ nh, t ch c, qu n lý, th c
hi n, ki m tra, ki m soát và hoàn thi n các ho t đ ng bao g m các công vi c
liên quan đ n cung ng, v n t i, theo dõi s n xu t, kho bãi, th t c phân ph i,
h i quan. Do đó, logistics là quá trình liên quan t i nhi u ho t đ ng khác nhau trong
cùng m t t ch c, t xây d ng chi n l c cho đ n các ho t đ ng chi ti t, c th đ
th c hi n chi n l c.
2.1.2.2 Khái ni m v d ch v logistics c ng bi n
Lu t Th ng m i Viêt Nam n m 2005 t i M c 4, i u 233. “D ch v
logistics là ho t đ ng th ng m i, theo đó th ng nhân t ch c th c hi n m t

ho c nhi u công vi c bao g m nh n hàng, v n chuy n, l u kho, l u bãi, làm th
t c h i quan, các th t c gi y t khác, t v n khách hàng, đóng gói bao bì, ghi
ký mã hi u, giao hàng ho c các d ch v khác có liên quan đ n hàng hoá theo
tho thu n v i khách hàng đ h ng thù lao”. Có ngh a là d ch v logistics
là ho t đ ng kinh doanh th ng m i mà ch th kinh doanh th c hi n m t chu i
các ho t đ ng liên t c, có quan h m t thi t v i nhau, tác đ ng qua l i l n nhau
đ c th c hi n m t cách khoa h c và có h th ng qua các b c nghiên c u,
ho ch đ nh, t ch c, qu n lý, th c hi n, ki m tra, ki m soát và hoàn thi n, là quá
trình liên quan t i nhi u ho t đ ng khác nhau trong cùng m t t ch c, t xây
d ng chi n l c cho đ n các ho t đ ng chi ti t, c th nh m đ t đ c m c tiêu
th a mãn nhu c u c a th tr ng.
D ch v logistics trong ngành v n t i xu t nh p kh u, bao g m m i ho t đ ng
c a th ng nhân nh m l p k ho ch, t ch c th c hi n các d ch v kinh doanh liên
quan đ n v n t i (đ ng bi n, đ ng b , đ ng hàng không, đ ng th y n i
đ a,ầ), l u kho bãi, s p x p, đóng gói, bao bì hàng hóa s n sàng cho quá trình v n
t i và phân ph i hàng đi các n i theo yêu c u c a ng i y thác. Nh v y, không
nên hi u d ch v logistics m t cách thô s nh là m t khâu v n chuy n và l u tr
ho c ch là m t d ch v h u c n đ n thu n.
C ng là đ u m i quan tr ng trong chu i logistics xu t nh p kh u, c ng th c
hi n các ho t đ ng nh m h tr cho chu trình luân chuy n hàng hóa xu t nh p
kh u bao g mă7 h th ng ho t đ ng nó có vai trò quy t đ nh trong vi c nâng cao
hi u qu c a c quy trình d ch v logistics, t đó thu t ng “d ch v logistics c ng”
đ c đ a vào nghiên c u. M c tiêu c a d ch v logistics c ng là t p trung xây d ng
các h th ng d ch v c ng nh m t i u hóa quy trình logistics thông qua vi c nâng
cao tính t ng thích c a c ng trong chu i logistics. B ng vi c s d ng các gi i h n


13

d ch v logistics đ u ra “trên” và “d i”, s tham gia c a các d ch v trong c ng có

th t o nên th ph n đáng k trong t ng chu i giá tr gia t ng thu đ c c a chu i
d ch v logistics. N u m t c ng thành công trong vi c phát tri n h th ng d ch v
logistics, c ng đó ch c ch n có đ c u th c nh tranh so v i các c ng đ i th khác.
Nh v y, d ch v logistics c ng là chu i các ho t đ ng th ng m i các h
th ng bao g m b c x p, v n chuy n, h tr hành trình tàu, ph c v tàu vào c ng,
l u kho bãi và ph c v hàng quá c nh trong chu i logistics c ng bi n nh m đáp
ng đòi h i c a nhu c u xu t nh p kh u.
2.1.2.3 Phân lo i v d ch v logistics c ng bi n
Phân lo i theo các nhóm doanh nghi p v i các l nh v c nh sau:
- Các d ch v logistics c ng trong l nh v c v n t i: Các công ty cung c p
d ch v v n t i đ n ph ng th c (Công ty cung c p d ch v v n t i đ ng b ,
đ ng s t, hàng không, đ ng bi n). Các công ty cung c p d ch v v n t i đa
ph ng th c. Các công ty cung c p d ch v khai thác c ng. Các công ty môi gi i
v nt i
- Các d ch v logistics c ng trong l nh v c phân ph i: Công ty cung c p d ch v
kho bãi. Các công ty cung c p d ch v phân ph i
- Các d ch v logistics c ng trong l nh v c d ch v hàng hoá: Các công ty môi
gi i khai thuê h i quan. Các công ty giao nh n, gom hàng l . Các công ty chuyên
ngành hàng nguy hi m. Các công ty d ch v đóng gói v n chuy n
- Các d ch v logistics c ng trong l nh v c cung c p d ch v logistics chuyên
ngành: Các công ty công ngh thông tin. Các công ty vi n thông. Các công ty cung
c p gi i pháp tài chính, b o hi m. Các công ty cung c p d ch v giáo d c và đƠo
t o.
2.1.2.4 Mô hình logistics c ng bi n
có th hi u đ c rõ h n v h th ng d ch v logistics c ng bi n đi u tr c
tiên chúng ta ph i n m đ c mô hình logistics c ng. Hình 2.3 mô t m i liên k t
gi a các h th ng th c p trong quy trình logistics c ng.


14

Hình 2.3: Liên k t các h th ng th c p trong h th ng logistics c ng
(Ngu n: Nguy n Thanh Th y 2009)

Có nhi u cách khác nhau khi phân chia h th ng logistics c ng, nh ng thông
th ng đ i v i m t c ng bi n hi n đ i, h th ng logistics c ng đ c chia thành 6 h
th ng th c p v i vai trò, nhi m v nh sau:
- H th ng h tr hành trình tàu:
Nhi m v là cung c p l ng th c, th c ph m và các d ch v h tr cho tàu.
Các công ty liên quan đ n ho t đ ng c a h th ng ph n l n nh n l nh tr c ti p
t công ty v n t i bi n ho c qua đ i lý hàng h i, trong khi các công ty liên quan
gián ti p đ n c ng l i nh n l nh tr c ti p t ng i g i hàng ho c t đ i lý c a
ng i g i hàng. Bao g m các nhóm: (1) D ch v khách hàng: Ng i g i hàng,
đ i lý hàng h i. (2) D ch v cho ho t đ ng c a tàu: công ty v n t i bi n, cung
c p thuy n viên, s a ch a, d ch v y t , cung c p thi t b . (3) Các c quan qu n
lý: Qu n lý tàu, c nh sát bi n, đ ng ki m. (4) D ch v h tr : B o hi m, ki m
d ch, c u h ầ
- H th ng ph c v tàu vào c ng:
Vai trò ch y u c a h th ng ph c v tàu vào c ng là b o đ m an toàn và thu n
ti n cho tàu khi tàu c p c ng. Các công ty/t ch c c ng v , d ch v liên quan đ n


15

công tác ph c v tàu vào c ng bao g m d ch v thông quan, d ch v hoa tiêu, d ch
v b o đ m an toàn cho tàu vào lu ng, đ i lý tƠuầ

- H th ng x p d :
Nhi m v c a h th ng x p d là h tr ho t đ ng x p hàng và d hàng c a tàu
t i c ng sao cho nhanh chóng và an toàn. Các bên liên quan đ n ho t đ ng c a h

th ng x p d ... Ph n l n các bên có liên quan tr c ti p đ n c ng nh n l nh tr c ti p
t đ n v khai thác c ng. ôi khi đ n v th c hi n công tác x p d hàng nh n l nh
t ng i g i hàng ho c đ i lý c a ng i g i hàng.
i công nhân x p d l i nh n
l nh t đ n v th c hi n công tác x p d .
- H th ng ph c v hàng quá c nh:
Công vi c c a h th ng ph c v hàng quá c nh là b o đ m liên k t gi a
bên x p d và bên kho bãi (ho c bên v n t i n i đ a). Các bên liên quan đ n h
th ng ph c v hàng quá c nh... Lu ng hàng s d ch chuy n t h th ng x p d
đ n liên k t v n t i b ho c l u kho bãi.
r t nhi u c ng, quá trình quá c nh
này không đ c tách bi t rõ ràng mà có th đ c g p vào h th ng x p d ho c
h th ng l u kho bãi. Nh ng đ i v i các c ng có bãi hàng n m xa khu v c trung
tâm c ng, vi c xây d ng h th ng ph c v hàng quá c nh là c n thi t.
- H th ng l u kho bãi:
Nhi m v c a h th ng l u kho bãi là h tr cho quá trình l u kho bãi. V i
m i lo i hàng hóa khác nhau, c n có các quá trình ph c v khác nhau t các bên
chuyên môn nh ph c v kho l u hàng nguy hi m, kho l u hàng th c ph m, khu
ch a b n cho hàng l ng và khu kho bãi đa ch c n ng (bao g m c bãi
container). Hàng hóa sau khi d t tàu ho c mang đ n t ch hàng s đ c
chuy n đ n b ph n ki m đ m đ ki m tra hàng ngay t i kho bãi. N u là hàng
gom thì s đ c chuy n đ n kho CFS đ tháo/đóng hàng vào container. Lu ng
hàng đi t h th ng ph c v hàng quá c nh đ n h th ng liên k t v n t i n i đ a.
- H th ng liên k t v n t i n i đ a:
Vai trò c a h th ng liên k t v n t i b là h tr cho liên k t gi a h th ng
kho bãi (ho c h th ng ph c v hàng quá c nh) v i h th ng v n t i n i đ a. Các
bên liên quan đ n h th ng liên k t v n t i n i đ a. Dòng hàng d ch chuy n t h
th ng ph c v hàng quá c nh ho c h th ng x p d đ n khu v n t i n i đ a bao
g m: v n t i đ ng s t, v n t i ven bi n, v n t i đ ng th y n i đ a, v n t i
đ ng hàng không và ch y u là v n t i đ ng b . Trong tr ng h p v n t i

đ ng ng, sau khi d hàng t tàu, hàng đ c chuy n tr c ti p t i đ ng ng
nên không c n ph i s d ng đ n h th ng liên k t v n t i n i đ a.