Tiểu luận Kinh tế chính trị: Vận dụng lý luận về hình thái kinh tế xã hội giải thích quá trình phát triển của Việt Nam ngày nay

z
CNH - HĐH và vai trò của nó trong quá trình tiến lên CNXH ở nước ta



Tiểu luận kinh tế chính trị

Đề tài: VẬN DỤNG LÝ LUẬN VỀ
HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI GIẢI
THÍCH QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN
CỦA VIỆT NAM NGÀY NAY


MỤC LỤC

LỜI GIỚI THIỆU........................................................... ..........................3
PHẦN A
GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI
I. KHÁI NIỆM VỀ HÌNH THÁI KINH TẾ XÃ HỘI ....................... 4
II. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI ................................................. 4
III. MỤC ĐÍCH,Ý NGHĨA CỦA VIỆC NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI ....... 5
PHẦN B
NỘI DUNG
I. HỌC THUYẾT HÌNH THÁI KINH TẾ XÃ HỘI .......................... 5
II. QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI,CON ĐƯỜNG PHÁT TRIỂN
TẤT YẾU CỦA CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Ở NƯỚC TA
HIỆN NAY .......................................................................................... 11
PHẦN C
1
KẾT LUẬN ........................................................................................ 18
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................. 20

LỜI GIỚI THIỆU

ÔN ” TRIẾT HỌC MÁC - LÊNIN ” CÓ THỂ NÓI LÀ MỘT
MÔN HỌC RẤT KHÓ ĐỂ CÓ THỂ HIỂU ĐƯỢC CẶN KẼ, RÕ RÀNG
VỀ NÓ. DO VẬY VIỆC LÀM BÀI ” TIỂU LUẬN TRIẾT HỌC ” CŨNG
HẲN KHÔNG NẰM NGOÀI MỤC ĐÍCH GIÚP CHO SINH VIÊN CÓ
THỂ HIỂU SÂU, RỘNG HƠN VỀ MÔN HỌC NÀY. MUỐN VẬY MỖI
NGƯỜI PHẢI TỰ TÌM TÒI, TRA KHẢO CÁC TÀI LIỆU, SÁCH BÁO
ĐỂ PHỤC VỤ CHO CÔNG VIỆC CỦA MÌNH.VÀ VÌ THẾ BỀ DẦY
KIẾN THỨC CỦA MỖI NGƯỜI SẼ ĐƯỢC TĂNG LÊN.VỀ ĐỀ TÀI
"VẬN DỤNG LÝ LUẬN VỀ HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI GIẢI
THÍCH QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA VIỆT NAM NGÀY NAY”
HẲN RẤT BỔ ÍCH VÀ CẦN THIẾT VÌ TỪ XƯA CON NGƯỜI ĐÃ
MUỐN TÌM HIỂU VỀ CHÍNH MÌNH, VỀ THẾ GIỚI XUNG QUANH
MÀ VẤN ĐỀ ĐẶT RA HẾT SỨC BỨC XÚC LÀ KINH TẾ - XÃ HỘI
NÓ BAO TRÙM LÊN TẤT CẢ, NÓ GẮN LIỀN VỚI MỖI NGƯỜI MÀ
Ở ĐÂY HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI CỦA MÁC LÀ MỘT BƯỚC
ĐỘT PHÁ, LÀ NỀN TẢNG LÝ LUẬN CỦA CHỦ NGHĨA DUY VẬT
LỊCH SỬ. VIỆC NGHIÊN CỨU NÓ NHƯ THẾ NÀO ĐỂ VẬN DỤNG
VÀO THỰC TIỄN NƯỚC TA, QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI LÀ
HẾT SỨC CẦN THIẾT.
TỪ NHỮNG NHẬN THỨC TRÊN TÔI ĐÃ MẠNH DẠN CHỌN ĐỀ
TÀI NÀY ĐỂ VIẾT CHI BÀI TIỂU LUẬN CỦA MÌNH. TRONG QUÁ
TRÌNH NGHIÊN CỨU VÀ LÀM ĐỀ TÀI, MẶC DÙ ĐÃ RẤT CỐ
GẮNG NHƯNG CHẮC CHẮN CÒN NHIỀU THIẾU SÓT. TÔI RẤT
MONG CÓ ĐƯỢC SỰ GÓP Ý CỦA THẦY VÀ CÁC ĐỒNG CHÍ ĐỂ
BÀI LÀM CÓ THỂ HOÀN THIỆN HƠN.
BỐ CỤC CỦA BÀI TIỂU LUẬN GỒM BA PHẦN CHÍNH NHƯ

SAU:
PHẦN A: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI
I. KHÁI NIỆM VỀ HÌNH THÁI KINH TẾ
IV. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI.
V. MỤC ĐÍCH,Ý NGHĨA CỦA VIỆC NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI
PHẦN B: NỘI DUNG
2


I. HỌC THUYẾT HÌNH THÁI KINH TẾ XÃ HỘI
II. QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI,CON ĐƯỜNG PHÁT TRIỂN
TẤT YẾU CỦA CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Ở NƯỚC TA
HIỆN NAY
PHẦN C: KẾT LUẬN

3


PHẦN A
GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI
I.

KHÁI NIỆM VỀ HÌNH THÁI KINH TẾ XÃ HỘI.

ÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI LÀ MỘT PHẠM TRÙ CỦA
CHỦ NGHĨA DUY VẬT LỊCH SỬ DÙNG ĐỂ CHỈ XÃ HỘI Ở TỪNG
GIAI ĐOẠN LỊCH SỬ NHẤT ĐỊNH VỚI MỘT KIỂU QUAN HỆ SẢN
XUẤT ĐẶC TRƯNG CHO XÃ HỘI ĐÓ PHÙ HỢP VỚI MỘT TRÌNH
ĐỘ NHẤT ĐỊNH CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT VÀ VỚI MỘT KIẾN
TRÚC THƯỢNG TẦNG PHÙ HỢP ĐƯỢC XÂY DỰNG TRÊN NHỮNG

QUAN HỆ ẤY.
NGOÀI NHỮNG MỐI QUAN HỆ CƠ BẢN TRÊN ĐÂY HÌNH
THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI CÒN CÓ NHỮNG QUAN HỆ VỀ DÂN TỘC,
GIAI ĐOẠN LỊCH SỬ VÀ CÁC QUAN HỆ KHÁC. CÁC QUAN HỆ
TRÊN ĐÂY TUY CÓ VAI TRÒ ĐỘC LẬP NHẤT ĐỊNH NHƯNG
CŨNG BỊ CHI PHỐI BỞI NHỮNG ĐIỀU KIỆN VẬT CHẤT KINH TẾ
CỤ THỂ VÀ NHỮNG QUAN HỆ CƠ BẢN KHÁC CỦA XÃ HỘI.
II.

TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI.

HỌC THUYẾT CỦA MÁC VỀ HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI RA
ĐỜI LÀ MỘT CUỘC CÁCH MẠNH TRONG TOÀN BỘ QUAN NIỆM
VỀ LỊCH SỬ XÃ HỘI, LÀ CƠ SỞ PHƯƠNG PHÁP LUẬN CỦA SỰ
PHÁT TRIỂN KHOA HỌC VỀ QUÁ TRÌNH VẬN ĐỘNG VÀ PHÁT
TRIỂN XÃ HỘI. NHỜ CÓ LÝ LUẬN HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI
NÀY LẦN ĐẦU TIÊN TRONG LỊCH SỬ MÁC ĐÃ CHỈ RÕ ĐƯỢC
BẢN CHẤT CỦA TỪNG CHẾ ĐỘ XÃ HỘI. NHƯ VẬY, LÝ LUẬN
HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI GIÚP CHÚNG TA NGHIÊN CỨU
MỘT CÁCH ĐÚNG ĐẮN VÀ KHOA HỌC VỀ SỰ VẬN HÀNH CỦA
XÃ HỘI TRONG GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN NHẤT ĐỊNH.
DO ĐẶC ĐIỂM VỀ LỊCH SỬ VỀ NHỮNG QUAN HỆ VÀ THỜI
GIAN, KHÔNG PHẢI QUỐC GIA NÀO CŨNG PHẢI TRẢI QUA TẤT
CẢ CÁC HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI THEO MỘT SƠ ĐỒ
CHUNG.LỊCH SỬ CHO THẤY CÓ NHỮNG NƯỚC ĐÃ BỎ QUA MỘT
4


HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI NÀO ĐÓ TRONG TIẾN TRÌNH PHÁT
TRIỂN CỦA MÌNH. VẬN DỤNG ĐIỀU NÀY VÀO HOÀN CẢNH CỤ

THỂ Ở NƯỚC TA HIỆN NAY CHÚNG TA CÓ CƠ SỞ KHOA HỌC ĐỂ
CHỨNG MINH RẰNG CON ĐƯỜNG QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ
HỘI BỎ QUA TƯ BẢN CHỦ NGHĨA Ở NƯỚC TA - CẢ TRONG ĐIỀU
KIỆN HIỆN NAY - VẪN LÀ TẤT YẾU VÀ HOÀN TOÀN CÓ KHẢ
NĂNG THỰC HIỆN ĐƯỢC.
NHƯ VẬY, VIỆC NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI : "VẬN DỤNG LÝ
LUẬN VỀ HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI GIẢI THÍCH QUÁ
TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA VIỆT NAM NGÀY NAY” LÀ RẤT
THỰC TIỄN VÀ CẤP BÁCH CẢ VỀ MẶT LÝ LUẬN LẪN THỰC
TIỄN.
III. MỤC ĐÍCH VÀ Ý NGHĨA CỦA VIỆC NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI.
1. MỤC ĐÍCH

NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI "VẬN DỤNG LÝ LUẬN VỀ HÌNH THÁI
KINH TẾ - XÃ HỘI GIẢI THÍCH QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA
VIỆT NAM NGÀY NAY” GIÚP CHÚNG TA THÊM PHẦN HIỂU RÕ
VỀ HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI CỦA MÁC VÀ ÁP DỤNG LÝ
LUẬN NÀY VÀO THỰC TIỄN Ở NƯỚC TA HIỆN NAY.
2. Ý NGHĨA

VIỆC NẮM VỮNG BẢN CHẤT KHOA HỌC CỦA LÝ LUẬN VỀ
HÌNH THÁI KINH TẾ XÃ HỘI SẼ THỂ HIỆN ĐƯỢC CHÍNH XÁC
NHỮNG VẤN ĐỀ CÒN YẾU NHẤT CỦA ĐỜI SỐNG KINH TẾ XÃ
HỘI. MÀ MUỐN THỰC HIỆN TỐT MỘT ĐIỀU GÌ THÌ PHẢI HIỂU
ĐƯỢC BẢN CHẤT CỦA NÓ, DO VẬY ĐỐI VỚI CÁCH MẠNG CHỦ
NGHĨA XÃ HỘI MÀ Ở ĐÂY TA NÓI ĐẾN LÀ NƯỚC TA QUÁ ĐỘ
LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI BỎ QUA CHẾ ĐỘ TƯ BẢN THÌ VIỆC
NGHIÊN CỨU KĨ VỀ HÌNH THÁI KINH TẾ XÃ HỘI ĐỂ ÁP DỤNG
NÓ THẬT LINH ĐỘNG VÀO THỰC TIỄN Ở NƯỚC TA LÀ MỘT
VIỆC LÀM HẾT SỨC QUAN TRỌNG VÀ CẦN THIẾT.

5


PHẦN B
NỘI DUNG
I.

HỌC THUYẾT VỀ HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI. NỀN
TẢNG LÝ LUẬN CỦA CHỦ NGHĨA DUY VẬT LỊCH SỬ.

1. NHỮNG CƠ SỞ XUẤT PHÁT ĐỂ PHÂN TÍCH ĐỜI SỐNG XÃ HỘI

HI XÂY DỰNG QUAN NIỆM DUY VẬT VỀ LỊCH SỬ MÁC
VÀ F.ĂNGEN ĐÃ XUẤT PHÁT TỪ NHỮNG TIÊU ĐỀ SAU ĐÂY :
" TIÊN ĐÈ ĐẦU TIÊN CỦA TOÀN BỘ LỊCH SỬ NHÂN LOẠI
THÌ DĨ NHIÊN LÀ SỰ TỒN TẠI CỦA NHỮNG CÁ NHÂN, CON
NGƯỜI SỐNG ”. XÃ HỘI DƯỚI BẤT KÌ MỘT HÌNH THỨC NÀO
CŨNG LÀ SỰ LIÊN HỆ VÀ TÁC ĐỘNG QUA LẠI GIỮA NGƯỜI VỚI
NGƯỜI. NGAY TỪ KHI MỚI RA ĐỜI, CON NGƯỜI ĐÃ CÓ NHU
CẦU TÌM HIỂU VỀ CHÍNH MÌNH VÀ VỀ THẾ GIỚI XUNG QUANH.
CÁC NHÀ TƯ TƯỞNG ĐÃ TỪNG TIẾP CẬN VẤN ĐỀ CON NGƯỜI
DƯỚI NHIỀU HÌNH THỨC, NHIỀU GÓC ĐỘ KHÁC NHAU VÀ CÓ
NHIỀU ĐÓNG GÓP QUÝ BÁU : PHÁT HIỆN RA NHIỀU THUỘC
TÍNH, PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC PHONG PHÚ, KÌ DIỆU CỦA CON
NGƯỜI VỀ MỌI MẶT SINH HỌC, XÃ HỘI CŨNG NHƯ TÂM LÝ, Ý
THỨC. TRÊN CƠ SỞ ĐÓ, HỌ CÓ ĐỀ XUẤT NHỮNG CON ĐƯỜNG,
BIỆN PHÁP HƯỚNG CON NGƯỜI ĐẾN CUỘC SỐNG TỐT ĐẸP.
NHƯNG DO NHỮNG HẠN CHẾ LỊCH SỬ, NÊN NHỮNG NHÀ TƯ
TƯỞNG TRƯỚC ĐÂY CHƯA CÓ CÁI NHÌN ĐẦY ĐỦ VỀ TỒN TẠI

CỦA CON NGƯỜI CŨNG NHƯ VỀ LỊCH SỬ XÃ HỘI LOÀI NGƯỜI,
DO VẬY, HỌ ĐÃ MẮC MỘT SAI LẦM LỚN. ĐỂ KHẮC PHỤC ĐIỀU
NÀY TRIẾT HỌC MÁC ĐÃ CÓ NHỮNG PHÁT HIỆN MỚI, NHỮNG
ĐÓNG GÓP MỚI. LẦN ĐẦU TIÊN MÁC VẠCH RA PHƯƠNG THỨC
TỒN TẠI CỦA CON NGƯỜI, XUẤT PHÁT TỪ CUỘC SỐNG CỦA
CON NGƯỜI HIỆN THỰC. MÁC ĐƯA RA MỘT TRONG NHỮNG
LUẬN ĐIỂM ĐƯỢC COI LÀ QUAN TRỌNG NHẤT TRONG QUAN
ĐIỂM DUY VẬT VỀ LỊCH SỬ CỦA ÔNG : ”TRONG TÍNH HIỆN
THỰC CỦA NÓ, BẢN CHẤT CỦA CON NGƯỜI LÀ TỔNG HOÀ
CÁC MỐI QUAN HỆ XÃ HỘI ”. THEO C.MÁC CON NGƯỜI TỒN
TẠI TRONG XÃ HỘI VỚI TƯ CÁCH LÀ SẢN PHẨM CỦA XÃ HỘI,
6


HƠN NỮA CON NGƯỜI KHÔNG PHẢI LÀ SẢN PHẨM CỦA XÃ HỘI
NÓI CHUNG MÀ BAO GIỜ CŨNG LÀ SẢN PHẨM CỦA MỘT HÌNH
THÁI XÃ HỘI NHẤT ĐỊNH.
MẶT KHÁC, MÁC NHẬN THẤY PHƯƠNG THỨC TỒN TẠI CỦA
CON NGƯỜI CHÍNH LÀ HOẠT ĐỘNG CỦA HỌ. CÁC QUY ĐỊNH
HÀNH VI LỊCH SỬ ĐẦU TIÊN VÀ CŨNG LÀ ĐỘNG LỰC THÚC
ĐẨY CON NGƯỜI HOẠT ĐỘNG TRONG SUỐT LỊCH SỬ CỦA MÌNH
LÀ NHU CẦU VÀ LỢI ÍCH. F.ĂNGEN ĐÃ VIẾT: ”... ĐÃ PHÁT HIỆN
RA QUY LUẬT PHÁT TRIỂN CỦA LỊCH SỬ LOÀI NGƯỜI
NGHĨA LÀ TÌM RA SỰ THỰC ĐƠN GIẢN... LÀ TRƯỚC HẾT CON
NGƯỜI CẦN PHẢI ĂN MẶC, Ở UỐNG TRƯỚC KHI CÓ THỂ LO
ĐẾN CHUYỆN LÀM CHÍNH TRỊ, KHOA HỌC, NGHỆ THUẬT,
TÔN GIÁO... ”. NHƯ VẬY, NHU CẦU TỒN TẠI CỦA CON NGƯỜI
HÌNH THÀNH MỘT CÁCH KHÁCH QUAN VÀ CÓ NHIỀU THANG
BẬC MÀ TRƯỚC ĐÓ LÀ NHU CẦU SỐNG (ĂN, UỐNG, MẶC, Ở...)
SAU ĐÓ MỚI ĐẾN NHU CẦU KHÁC NHƯ GIAO TIẾP VÀ THAM

GIA VÀO CÁC SINH HOẠT CỘNG ĐỒNG, NHU CẦU PHÁT TRIỂN
TÂM HỒN VÀ TRÍ TUỆ,... VÌ VẬY MÀ HOẠT ĐỘNG LỊCH SỬ ĐẦU
TIÊN CỦA CON NGƯỜI LÀ SẢN XUẤT RA NHỮNG TƯ LIỆU CẦN
THIẾT ĐỂ THOẢ MÃN NHỮNG NHU CẦU CỦA MÌNH. VỚI QUAN
NIỆM ĐÓ C.MÁC ĐÃ ĐI DẾN KẾT LUẬN RẰNG : PHƯƠNG THỨC
SẢN XUẤT LÀ CÁI QUYẾT ĐỊNH TOÀN BỘ ĐỜI SỐNG XÃ HỘI VÀ
NHƯNG MẶT CƠ BẢN CỦA HOẠT ĐỘNG XÃ HỘI THỂ HIỆN RA
VỚI TƯ CÁCH LÀ NHỮNG HÌNH THỨC KHÁC CỦA SẢN XUẤT
VẬT CHẤT.SẢN XUẤT VẬT CHẤT CHÍNH LÀ YẾU TỐ NỀN TẢNG
VÌ NÓ TẠO RA NHỮNG ĐIỀU KIỆN VẬT CHẤT CHO XÃ HỘI TỒN
TẠI, LÀ ĐỘNG LỰC PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI, CHI PHỐI NHỮNG
YẾU TỐ KHÁC TRONG CẤU TRÚC XÃ HỘI, LÀ CƠ SỞ CỦA LỊCH
SỬ LOÀI NGƯỜI, TẠO RA NHỮNG TƯ LIỆU SINH HOẠT, MÀ
NHỮNG TƯ LIỆU SINH HOẠT NÀY ĐÁP ỨNG NHU CẦU SỐNG
CỦA CON NGƯỜI, TẠO RA NHỮNG TƯ LIỆU SẢN XUẤT MÀ
NHỮNG TƯ LIỆU SẢN XUẤT NÀY TẠO RA NHỮNG THỜI ĐẠI
LỊCH SỬ CỦA LOÀI NGƯỜI. CŨNG NHƯ TRONG QUÁ TRÌNH SẢN
XUẤT VẬT CHẤT THÌ CON NGƯỜI TỰ TẠO RA VÀ HOÀN THIỆN
CHÍNH BẢN THÂN MÌNH.
NHƯ VẬY, SẢN XUẤT VẬT CHẤT LÀ ĐIỀU KIỆN KHÔNG THỂ
THIẾU TRONG BẤT KÌ MỘT XÃ HỘI NÀO. TUY NHIÊN SẢN XUẤT
CHỈ LÀ YẾU TỐ NỀN TẢNG CỦA HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT. TRÊN
7


CƠ SỞ VẬT CHẤT VÀ SẢN XUẤT VẬT CHẤT HAY TRÊN CƠ SỞ
TỒN TẠI XÃ HỘI THÌ CON NGƯỜI ĐÃ SẢN SINH RA Ý THỨC MÀ
ĐẶC TRƯNG LÀ HỆ TƯ TƯỞNG ĐẠO ĐỨC, TÔN GIÁO. CÁC NHÀ
SÁNG LẬP RA CHỦ NGHĨA DUY VẬT LỊCH SỬ ĐÃ ĐẶT RA VÀ
GIẢI QUYẾT ĐÚNG ĐẮN MỐI QUAN HỆ BIỆN CHỨNG GIỮA TỒN

TẠI XÃ HỘI VÀ Ý THỨC XÃ HỘI NÀY. C.MÁC XÁC LẬP NGUYÊN
LÝ CÓ TÍNH CHẤT PHƯƠNG PHÁP LUẬN ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN
ĐỀ NÀY LÀ : ” KHÔNG PHẢI Ý THỨC CON NGƯỜI QUYẾT
ĐỊNH TỒN TẠI CỦA HỌ, TRÁI LẠI, CHÍNH SỰ TỒN TẠI XÃ HỘI
CỦA HỌ QUYẾT ĐỊNH Ý THỨC CỦA HỌ ”.
XÃ HỘI LÀ BỘ PHẬN ĐẶC THÙ CỦA THẾ GIỚI VẬT
CHẤT,VẬN ĐỘNG VÀ PHÁT TRIỂN THEO QUY LUẬT KHÁCH
QUAN. QUY LUẬT XÃ HỘI LÀ NHỮNG MỐI LIÊN HỆ BẢN CHẤT,
TẤT YẾU, LẮP ĐI LẮP LẠI CỦA CÁC QUÁ TRÌNH,HIỆN TƯỢNG
CỦA ĐỜI SỐNG XÃ HỘI, ĐẶC TRƯNG CHO KHUYNH HƯỚNG CƠ
BẢN PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI TỪ THẤP ĐẾN CAO.
2. HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI

A) HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI LÀ MỘT PHẠM TRÙ CỦA CHỦ
NGHĨA DUY VẬT LỊCH SỬ DÙNG ĐỂ CHỈ XÃ HỘI Ở TỪNG GIAI
ĐOẠN LỊCH SỬ NHẤT ĐỊNH VỚI MỘT KIỂU QUAN HỆ SẢN XUẤT
ĐẶC TRƯNG CHO XÃ HỘI ĐÓ, PHÙ HỢP VỚI MỘT TRÌNH ĐỘ
NHẤT ĐỊNH CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT VÀ VỚI MỘT KIẾN
TRÚC THƯỢNG TẦNG ĐƯỢC XÂY DỰNG TRÊN NHỮNG QUAN
HỆ ẤY.
HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI ĐẶT NGUYÊN TẮC PHƯƠNG
PHÁP LUẬN KHOA HỌC ĐỂ NGHIÊN CỨU TẤT CẢ CÁC MẶT CỦA
XÃ HỘI. CHẲNG NHỮNG NÓ ĐÃ ĐƯA RA BẢN CHẤT CỦA MỘT
XÃ HỘI CỤ THỂ, PHÂN BIỆT CHẾ ĐỌ XÃ HỘI NÀY VỚI CHẾ ĐỘ
XÃ HỘI KHÁC, MÀ CÒN THẤY ĐƯỢC TÍNH LẶP LẠI, TÍNH LIÊN
TỤC CỦA MỐI QUAN HỆ GIỮA NGƯỜI VỚI NGƯỜI TRONG QUÁ
TRÌNH SẢN XUẤT VÀ SINH HOẠT Ở NHỮNG XÃ HỘI KHÁC
NHAU. NÓI CÁCH KHÁC, PHẠM TRÙ HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ
HỘI CHO PHÉP NGHIÊN CỨU XÃ HỘI CẢ VỀ MẶT LOẠI HÌNH VÀ
VỀ MẶT LỊCH SỬ. XEM XÉT ĐỜI SỐNG XÃ HỘI Ở MỘT GIAI

ĐOẠN PHÁT TRIỂN LỊCH SỬ NHẤT ĐỊNH, COI NHƯ MỘT CẤU

8


TRÚC THỐNG NHẤT TƯƠNG ĐỐI ỔN ĐỊNH ĐANG VẬN ĐỘNG
TRONG KHUÔN KHỔ CỦA CHÍNH HÌNH THÁI ẤY.
b) KẾT CẤU VÀ CHỨC NĂNG CỦA CÁC YẾU TỐ CẤU THÀNH HÌNH

THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI.
XÃ HỘI KHÔNG PHẢI LÀ TỔNG SỐ NHỮNG HIỆN TƯỢNG, SỰ
KIỆN RỜI RẠC, NHỮNG CÁI NHÌN RIÊNG LẺ, XÃ HỘI LÀ MỘT
CHỈNH THỂ TOÀN DIỆN CÓ CƠ CẤU PHỨC TẠP. TRONG ĐÓ CÓ
NHỮNG MẶT CƠ BẢN NHẤT LÀ LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT, QUAN
HỆ SẢN XUẤT VÀ KIẾN TRÚC THƯỢNG TẦNG. MỖI MẶT ĐÓ CÓ
VAI TRÒ NHẤT ĐỊNH VÀ TÁC ĐỘNG LÊN NHỮNG MẶT KHÁC
TẠO NÊN SỰ VẬN ĐỘNG CỦA CƠ THỂ XÃ HỘI. CHÍNH TÍNH
TOÀN VẸN ĐÓ ĐƯỢC PHẢN ÁNH BẰNG KHÁI NIỆM HÌNH THÁI
KINH TẾ - XÃ HỘI.

LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT.
LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT LÀ NỀN TẢNG VẬT CHẤT, KỸ
THUẬT MÀ MỖI HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI. SỰ HÌNH THÀNH
VÀ PHÁT TRIỂN CỦA MỖI HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI XÉT
ĐẾN CÙNG LÀ DO LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT QUYẾT ĐỊNH. LỰC
LƯỢNG SẢN XUẤT PHÁT TRIỂN QUA CÁC HÌNH THÁI KINH TẾ XÃ HỘI NỐI TIẾP NHAU TỪ THẤP ĐẾN CAO THỂ HIỆN TÍNH LIÊN
TỤC TRONG SỰ PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI LOÀI NGƯỜI. LỰC
LƯỢNG SẢN XUẤT BAO GỒM :
NGƯỜI LAO ĐỘNG VỚI NHỮNG KINH NGHIỆM SẢN XUẤT,
THÓI QUEN LAO ĐỘNG, BIẾT SỬ DỤNG TƯ LIỆU SẢN

XUẤT ĐỂ TẠO RA CỦA CẢI VẬT CHẤT.
TƯ LIỆU SẢN XUẤT DO XÃ HỘI TẠO RA BAO GỒM TƯ
LIỆU LAO ĐỘNG VÀ ĐỐI TƯỢNG LAO ĐỘNG. ĐỐI TƯỢNG
LAO ĐỘNG LÀ BỘ PHẬN CỦA GIỚI TỰ NHIÊN ĐƯỢC ĐƯA
VÀO TRONG SẢN XUẤT NHƯ LÀ ĐẤT CANH TÁC,
NƯỚC...NGOÀI RA, CÒN CÓ ĐỐI TƯỢNG KHÔNG CÓ SẴN
TRONG TỰ NHIÊN MÀ CON NGƯỜI SÁNG TẠO RA. TƯ LIỆU
LAO ĐỘNG LÀ NHỮNG VẬT THỂ MÀ CON NGƯỜI DÙNG
9