Giáo trình Đồ họa ứng dụng Nghề: Công nghệ thông tin CĐ Kỹ Thuật Công Nghệ Bà Rịa Vũng Tàu

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BR – VT
TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ

GIÁO TRÌNH
MÔ ĐUN ĐỒ HỌA ỨNG DỤNG
NGHỀ CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
TRÌNH ĐỘ TRUNG CẤP VÀ CAO ĐẲNG
Ban hành kèm theo Quyết định số: 01/QĐ-CĐN, ngày 04 tháng 01 năm 2016
của Hiệu trưởng trường Cao đẳng nghề tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu

Bà Rịa – Vũng Tàu, năm 2016



TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được
phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham
khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh
doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.


LỜI GIỚI THIỆU
Giáo trình “Đồ họa ứng dụng” được biên soạn dành cho học sinh trung cấp
nghề và cao đẳng nghề với mục tiêu cung cấp cho các em các kiến thức và kỹ
năng làm việc trên phần mềm Adobe Photoshop - Một phần mềm hỗ trợ thiết kế
và xử lý ảnh chuyên nghiệp được sử dụng rộng rãi hiện nay.
Giáo trình được biên soạn một cách ngắn gọn, hướng dẫn các bước thực
hiện một rất rõ ràng và dễ hiểu giúp cho các em thực hành và hình thành kỹ
năng nhanh chóng.
Nội dung giáo trình giúp HSSV sử dụng được các công cụ, lệnh để có thể

thiết kế, xử lý ảnh nghệ thuật, vẽ được giao diện trang web phục vụ cho mô đun
thiết kế web.
Trong quá trình biên soạn, chắc chắn giáo trình còn nhiều thiếu sót. Tác giả
rất mong nhận được ý kiến đóng góp của quý thầy/cô và các em học sinh, sinh
viên.
Bà Rịa – Vũng Tàu, ngày …… tháng …… năm 2015
Tham gia biên soạn
1. Phan Hữu Phước – Chủ biên


MỤC LỤC
MỤC LỤC.............................................................................................................1
BÀI 1. TỔNG QUAN PHOTOSHOP...................................................................7
1. Khởi động chương trình Photoshop................................................................7
2. Màn hình Photoshop........................................................................................8
3. Mở, tạo, lưu và đóng tập tin............................................................................9
3.1. Mở tập tin ảnh...............................................................................................9
3.2. Tạo tập tin mới............................................................................................10
3.3. Lưu tập tin...................................................................................................11
3.4. Đóng tập tin..................................................................................................11
4. Chọn chế độ xem ảnh....................................................................................12
5. Làm việc với các palette................................................................................12
6. Kết thúc chương trình....................................................................................12
BÀI 2. CHỌN MÀU VÀ TÔ MÀU....................................................................13
1. Chọn màu vẽ và màu nền..............................................................................13
1.1. Định nghĩa....................................................................................................13
1.2. Xác định màu foreground và background....................................................13
2. Tô màu đơn...................................................................................................14
2.1 Brush Tool (cọ vẽ).........................................................................................14
2.2. Pencil tool.....................................................................................................14

2.3. Paint Bucket tool..........................................................................................15
3. Tô màu chuyển sắc........................................................................................15
4. Các công cụ tẩy, xóa......................................................................................15

1


4.1. Eraser............................................................................................................15
4.2. Background Eraser.......................................................................................16
4.3. Magic Eraser.................................................................................................16
BÀI 3. TẠO VÀ HIỆU CHỈNH VÙNG CHỌN.................................................18
1. Định nghĩa.....................................................................................................18
2. Tạo vùng chọn với nhóm công cụ tạo Marquee (M).....................................18
3. Tạo vùng chọn với nhóm công cụ Lasso (L).................................................19
3.1. Lasso ( )......................................................................................................19
3.2. Polygonal Lasso (

)...................................................................................20

3.3. Magnetic Lasso (

)....................................................................................20

4. Tạo vùng chọn với công cụ Magic Wand......................................................21
5. Tạo vùng chọn với lệnh Color Ranger..........................................................21
6. Hiệu chỉnh vùng chọn với menu Select.........................................................22
7. Lưu và tải vùng chọn.....................................................................................23
8. Sao chép đối tượng trong vùng chọn.............................................................23
9. Bỏ vùng chọn................................................................................................24
BÀI 4. QUẢN LÝ LAYER.................................................................................25

1. Định nghĩa.....................................................................................................25
2. Quản lý layer.................................................................................................25
2.1. Ẩn/Hiện layer...............................................................................................25
2.2. Tạo layer mới...............................................................................................25
2.3. Sao chép layer..............................................................................................26
2.4. Xóa layer......................................................................................................26
2.5. Sắp thứ tự layer............................................................................................26
2


2.6. Gom nhóm layer...........................................................................................26
3. Thay đổi độ trong suốt, hòa trộn...................................................................26
4. Khóa layer.....................................................................................................27
5. Trộn layer......................................................................................................27
6. Tạo style cho layer........................................................................................27
BÀI 5. TẠO MẶT NẠ VÀ KÊNH......................................................................34
1. Khái niệm mặt nạ..........................................................................................34
2. Quick mask....................................................................................................34
2.1. Chuyển chế độ Quick mask..........................................................................34
2.2. Hiệu chỉnh vùng chọn bằng Quick mask......................................................35
2.3. Thay đổi tùy chọn Quick mask.....................................................................35
3. Layer mask....................................................................................................35
3.1. Khái niệm.....................................................................................................35
3.2. Tạo Layer mask............................................................................................36
3.3. Tô, vẽ trên Layer mask.................................................................................36
4. Các kỹ thuật trên kênh...................................................................................36
4.1. Khái niệm kênh............................................................................................36
4.2. Tạo vùng chọn từ kênh.................................................................................37
4.3. Tạo kênh alpha từ vùng chọn.......................................................................37
4.4. Quản lý kênh alpha.......................................................................................37

4.5. Tách kênh thành ảnh màu.............................................................................37
BÀI 6. TẠO TYPE VÀ SHAPE..........................................................................39
1. Nhập và định dạng văn bản...........................................................................39
2. Tạo mặt nạ văn bản.......................................................................................40
3


3. Vẽ các shape có sẵn.......................................................................................40
4. Vẽ các shape, path tùy ý................................................................................41
5. Tạo văn bản xung quanh path.......................................................................42
6. Biến đổi hình dạng path................................................................................42
7. Lệnh Define Custom Shape...........................................................................42
8. Tạo vùng chọn từ Shape................................................................................43
BÀI 7. KỸ THUẬT MẶT NẠ NÂNG CAO......................................................44
1. Tạo mặt nạ vector..........................................................................................44
2. Lệnh Create Clipping Mask..........................................................................45
3. Lệnh Release Clipping Mask........................................................................45
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................46

4


MÔ ĐUN ĐỒ HỌA ỨNG DỤNG
Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trò của mô đun:
 Là mô đun chuyên ngành của nghề Lập trình máy tính, Công nghệ thông
tin, Quản trị mạng.
 Cung cấp cho HSSV kiến thức và kỹ năng thiết kế, xử lý ảnh nghệ thuật, vẽ
giao diện trang web.
 Được giảng dạy sau khi học xong Tin học IC3.
Mục tiêu của mô đun:







Biết chức năng của các công cụ trong Photoshop.
Cắt, ghép, phục hồi và xử lý ảnh.
Thiết kế các banner, catalogue, brochure sản phẩm
Vẽ được giao diện trang web trên Photoshop.
Thực hiện các bài thực hành đảm bảo đúng trình tự.

Nội dung của mô đun:
TT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11

Tên các bài trong mô đun
Tổng quan Photoshop
Chọn màu và tô màu
Tạo và hiệu chỉnh vùng chọn

Kiểm tra bài 1  3
Quản lý layer
Tạo mặt nạ và kênh
Kiểm tra bài 4  5
Tạo type và shape
Kiểm tra bài 6
Kỹ thuật mặt nạ nâng cao
Vẽ giao diện trang web
Kiểm tra bài 8, 9
Hiệu chỉnh màu
Phục hồi ảnh
Tạo hiệu ứng nghệ thuật
Kiểm tra bài 10, 11
Tổng cộng

Thời

Hình thức

gian
5
10
8
2
10
8
2
13
2
3

7
5
6
4
3
2
90

giảng dạy
Tích hợp
Tích hợp
Tích hợp
Thực hành
Tích hợp
Tích hợp
Thực hành
Tích hợp
Thực hành
Tích hợp
Tích hợp
Tích hợp
Tích hợp
Tích hợp
Tích hợp

5


BÀI 1.
TỔNG QUAN PHOTOSHOP

Giới thiệu:
Adobe Photohop là ứng dụng thiết kế và xử lý ảnh chuyên nghiệp được sử
dụng nhiều nhất từ trước đến nay. Với Adobe Photoshop, chúng ta có thể vẽ bố
cục trang web, tạo ra những tác phẩm ảnh nghệ thuật, …
Mục tiêu:






Trình bày được vị trí và công dụng của từng thành phần trên giao diện
Tạo tập tin ảnh mới, lưu tập tin ảnh, đóng tập tin ảnh, mở tập tin ảnh
Xem ảnh ở các chế độ khác nhau
Thoát khỏi chương trình Photoshop
Cẩn thận, an toàn, không làm mất hình ảnh nguồn.

Nội dung:
1. Khởi động chương trình Photoshop
 Cách 1: Click đôi chuột lên biểu tượng Adobe Photoshop trên desktop.

Hình 1.1: Biểu tượng Adobe Photoshop trên desktop
 Cách 2: Vào Start  Adobe Photoshop

6


Hình 1.2: Biểu tượng Adobe Photoshop trong Start
2. Màn hình Photoshop

Hình 1.3: Màn hình Photoshop

Hình 1.4: Thanh menu lệnh

Hình 1.5: Thanh công cụ vẽ
7


Hình 1.6: Thanh tùy chọn

Hình 1.7: Các palette/panel

Hình 1.8: Cửa sổ ảnh
3. Mở, tạo, lưu và đóng tập tin
3.1. Mở tập tin ảnh
 Vào File  Open (hoặc bấm tổ hợp phím Ctrl+O). Xuất hiện hộp thoại
Open

8


Hình 1.9: Hộp thoại Open
 Chọn ổ đĩa, đường dẫn và tập tin ảnh cần mở rồi click chuột lên nút Open
3.2. Tạo tập tin mới
 Vào File  New (hoặc bấm tổ hợp phím Ctrl+N). Xuấ hiện hộp thoại New

Hình 1.10: Hộp thoại New







Đặt tên cho ảnh trong hộp nhập Name
Nhập độ phân giải trong hộp nhập Resulution
Nhập kích thước và đơn vị đo tại Width và Height
Chọn chế độ màu tại Color Mode
Chọn màu nền tại Background Contents

9


3.3. Lưu tập tin
 Vào File  Save (hoặc bấm tổ hợp phím Ctrl+S) để lưu đè tập tin cũ; File 
Save As (hoặc bấm tổ hợp phím Shift+Ctrl+S) để lưu vào tập tin mới. Nếu
lưu vào tập tin mới thì xuất hiện hộp thoại Save As.

Hình 1.11: Hộp thoại Save As
3.4. Đóng tập tin
 Vào File  Close (hoặc bấm tổ hợp phím Ctrl+W) để đóng tập tin ảnh hiện
hành.
 Vào File  Close All (hoặc bấm tổ hợp phím Alt+Ctrl+W) để đóng tất cả
tập tin ảnh.
 Nếu có sự thay đổi trên tập tin ảnh đang làm việc mà chưa được lưu thì sẽ
xuất hiện hộp thoai nhắc nhỡ có muốn lưu lại hay không.

Hình 1.12: Hộp thoại nhắc nhỡ khi đóng tập tin mà chưa được lưu
o Chọn Yes để lưu tập tin
o Chọn No để đóng mà không cần lưu
10

o Chọn Cancel để hủy lệnh đóng và quay trở lại làm việc.
4. Chọn chế độ xem ảnh
Bấm phím F để chuyển lần lượt qua các chế độ xem ảnh Standard Screen Mode,
Full Screen Mode With Menu Bar, Full Screen Mode
5. Làm việc với các palette
 Bật/tắt palette: Vào menu Window  Chọn để bật/bỏ chọn để tắt palette
 Sắp xếp palette: Dùng chuột kéo rê tên palette đến vị trí mong muốn
 Thu gọn palette: Click chuột lên Collapse to Icon ( ) để thu gọn palette,
click chuột lên Expand Panel (

) để mở rộng palette.

6. Kết thúc chương trình
Vào File  Exit (hoặc bấm tổ hợp phím Alt+F4). Có thể sẽ xuất hiện hộp thoại
nhắc nhỡ như khi đóng tập tin ở phần 3.4.
CÂU HỎI, BÀI TẬP
1.1. Khởi động Adobe Photoshop tạo một tập tin ảnh mới theo yêu cầu sau:





Độ phân giải: 72 pixels/inch
Kích thước: 1000 pixels x 500 pixels
Chế độ màu: RGB 8bits
Màu nền: trắng

1.2. Thực hiện đóng/mở/mở rộng/thu nhỏ/di chuyển các palette

1.3. Chọn các chế độ xem ảnh
YÊU CẦU KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP
 Mở Adobe Photoshop và tạo tập tin ảnh đúng yêu cầu
 Xác định đúng vị trí các thành phần trên giao diện Adobe Photoshop
 Chọn chế độ xem ảnh


11


BÀI 2.
CHỌN MÀU VÀ TÔ MÀU
Giới thiệu:
Mọi họa sĩ đều phải làm việc trên hộp màu và các loại cọ khi sáng tác nghệ
thuật. Chúng ta cùng tìm hiểu xem người thiết kế làm việc đó như thế nào trên
Adobe Photoshop.
Mục tiêu:
 Trình bày được công dụng của các công cụ vẽ, tô màu, công cụ tẩy xóa.
 Vẽ, tô màu cho đối tượng bằng các công cụ Brush, Pencil, Gradient, Paint
bucket.
 Sử dụng được các công cụ tẩy xóa.
 Cẩn thận chọn đúng màu nền/màu vẽ trước khi sử dụng các công cụ tô, vẽ.
Nội dung:
1. Chọn màu vẽ và màu nền
1.1. Định nghĩa
 Màu Foreground: xác định màu vẽ
 Màu Background: xác định màu nền mặc định của layer
1.2. Xác định màu foreground và background
Set foreground color: Xác định màu vẽ

Set background color: Xác định màu nền

Hình 2.1: Hộp chọn màu vẽ và màu nền

12


Hình 2.2: Hộp thoại chọn màu (Color picker)
7. Tô màu đơn
2.1 Brush Tool (cọ vẽ)
Chọn cọ vẽ để vẽ với màu foreground.
Bước 1: Xác định màu foreground
Bước 2: Trên thanh công cụ vẽ, chọn Brush Tool

Hình 2.3: Vị trí công cụ Brush
Bước 3: Chọn kiểu, kích thước cọ và các tùy chọn khác trên thanh tùy chọn

Hình 2.4: Tùy chọn của Brush tool
Bước 4: Click giữ chuột trái và di chuyển chuột để vẽ
2.2. Pencil tool
Dùng bút vẽ để vẽ với màu foreground.
Bước 1: Xác định màu foreground
Bước 2: Trên thanh công cụ vẽ, chọn Pencil Tool
13


Bước 3: Thiết lập các tùy chọn tương tự Brush tool
Bước 4: Click giữ chuột trái và di chuyển chuột để vẽ
2.3. Paint Bucket tool
Tô nhanh với màu foreground

Bước 1: Xác đinh vùng cần tô
Bước 2: Xác định màu foreground
Bước 3: Chọn Paint Bucket Tool trên thanh công cụ vẽ. Con trỏ chuột có hình
thùng sơn

.

Hình 2.5: Vị trí Paint Bucket tool
8. Tô màu chuyển sắc
Công dụng: Tô màu chuyển sắc
Bước 1: Xác định vùng cần tô
Bước 2: Chọn Gradient Tool

Hình 2.6: Vị trí Gradient tool
Bước 3: Chọn màu

, kiểu tô

, … trên thanh tùy

chọn.
Bước 4: Kéo rê chuột từ vị trí bắt đầu đến vị trí kết thúc để tô.
9. Các công cụ tẩy, xóa
4.1. Eraser
Công dụng: Xóa vùng hình ảnh
Bước 1: Chọn Eraser Tool

14

Hình 2.7: Vị trí Eraser tool
Bước 2: Thiết lập các giá trị trên thanh tùy chọn
Bước 3: Kéo rê chuột lên vùng hình ảnh cần xóa
4.2. Background Eraser
Công dụng: Xóa vùng hình ảnh có màu giống với Background
Bước 1: Chọn Background Eraser Tool

Hình 2.8: Vị trí Background Eraser tool
Bước 2: Thiết lập các giá trị tùy chọn trên thanh tùy chọn
Bước 3: Kéo rê chuột lên vùng hình ảnh cần xóa màu nền
4.3. Magic Eraser
Công dụng: Xóa vùng hình ảnh có màu tương đồng
Bước 1: Chọn Magic Eraser Tool

Hình 2.9: Vị trí Magic Eraser tool
Bước 2: Thiết lập các giá trị tùy chọn trên thanh tùy chọn
Bước 3: Click chuột lên vùng hình ảnh có màu cần xóa
CÂU HỎI, BÀI TẬP
2.1. Dùng các công cụ tô, vẽ đã học để vẽ nhân vật bất kỳ.
Ví dụ:

15


YÊU CẦU KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP
 Chọn màu
 Sử dụng cọ, bút vẽ

16

BÀI 3.
TẠO VÀ HIỆU CHỈNH VÙNG CHỌN
Giới thiệu:
Đôi lúc, khi xử lý một vấn đề bất kỳ, chúng ta thường khoanh vùng giới
hạn nội dung cần giải quyết để tránh ảnh hưởng đến các khu vực khác. Trong
Adobe Photoshop, vùng giới hạn đó được gọi là vùng chọn.
Mục tiêu:





Công dụng của vùng chọn
Tạo vùng chọn bằng cách sử dụng nhiều công cụ khác nhau
Hiệu chỉnh, lưu và tải, sao chép, xóa vùng chọn
Cẩn thận các thiết lập trên thanh tùy chọn trước khi tạo vùng chọn

Nội dung:
1. Định nghĩa
Vùng chọn là vùng giới hạn bị ảnh hưởng bởi các thao tác tô, vẽ, chỉnh sửa ảnh.
2. Tạo vùng chọn với nhóm công cụ tạo Marquee (M)

Hình 3.1: Vị trí nhóm Marquee tool
 Rectangular Marquee

: tạo vùng chọn hình chữ nhật (hoặc hình

vuông bằng cách nhấn giữ thêm phím Shift trên bàn phím) trên ảnh.
 Elliptical Marquee

: tạo vùng chọn hình elip hoặc hình tròn bằng
cách nhấn giữ thêm phím Shift trên bàn phím.
 Single Row Marquee
: tạo vùng chọn hết chiều rộng của ảnh, cao 1
pixel tại vị trí con trỏ chuột
 Single Column Marquee
: tạo vùng chọn hết chiều cao của ảnh, rộng 1
pixel tại vị trí con trỏ chuột
Các bước thực hiện:
Bước 1: Chọn công cụ phù hợp với vùng chọn cần tạo
17


Bước 2: Thiết lập các tùy chọn trên thanh tùy chọn

Hình 3.2. Các tùy chọn của nhóm Marquee






Tạo vùng chọn mới (hoặc giữ phím Shift)
Thêm vùng chọn (hoặc giữ phím Alt)
Tạo vùng chọn mới từ việc loại bỏ phần giao của 2 vùng chọn
Tạo vùng chọn mới từ phần giao nhau của 2 vùng chọn
Feather: tạo độ loan mờ dần cho vùng chọn

Bước 3: Tạo vùng chọn:
 Với các công cụ Rectangular Marquee và Elliptical Marquee: kéo rê chuột

để tạo vùng chọn
 Với các công cụ Single Row Marquee và Single Column Marquee: click
chuột tại vị trí cần chọn

Hình 3.3. Tô màu lên vùng chọn không có Feather và có Feather=5px
10. Tạo vùng chọn với nhóm công cụ Lasso (L)
Nhóm công cụ Lasso tạo vùng chọn theo đường di chuyển của chuột.

Hình 3.4. Vị trí nhóm công cụ Lasso
3.1. Lasso ( )
Công dụng: Hay còn gọi là công cụ chọn tự do. Sử dụng công cụ này để chọn
những vùng ảnh không có hình dạng hình học và không cần độ chính xác cao.
Bước 1: Chọn Lasso Tool.
Bước 2: Thiết lập các tùy chọn trên thanh tùy chọn.

Hình 3.5. Các tùy chọn của Lasso
18


Bước 3: Click giữ chuột tại vị trí bắt đầu, di chuyển chuột bao xung quan vùng
chọn, khi quay trở lại điểm bắt đầu thì thả chuột.

Hình 3.6. Vùng chọn được tạo bằng Lasso
3.2. Polygonal Lasso (

)

Công dụng: Tạo vùng chọn hình đa giác
Bước 1: Chọn Polygonal Lasso
Bước 2: Thiết lập các tùy chọn trên thanh tùy chọn (tương tự Lasso)

Bước 3: Lần lượt click chuột tại các điểm để tạo vùng chọn

Bình 3.5. Vùng chọn được tạo bằng Polygonal Lasso
3.3. Magnetic Lasso (

)

Công dụng: Tự động tạo vùng chọn dựa trên độ khác biệt màu theo đường đi của
chuột.
Bước 1: Chọn Magnetic Lasso
Bước 2: Thiết lập các tùy chọn trên thanh tùy chọn (tương tự Lasso)
Bước 3: Click chuột tại điểm đầu, di chuyển chuột chậm để xác định đường biên
vùng chọn, khi quay trở lại điểm đầu thì click chuột để kết thúc tạo vùng chọn.

19


Hình 3.6. Vùng chọn được tạo bằng Magnetic Lasso
11. Tạo vùng chọn với công cụ Magic Wand
Công dụng: tạo vùng chọn dựa trên màu tương đồng tại vị trí xác định

Hình 3.7. Vị trí của Magic Wand
Bước 1: Chọn Magic Wand (

)

Bước 2: Thiết lập các tùy chọn

Hình 3.8. Các tùy chọn của Magic Wand
Bước 3: Click chuột tại điểm có màu thuộc vùng cần chọn

Hình 3.9. Magic Wand khi không chọn và có chọn Contiguous
12. Tạo vùng chọn với lệnh Color Ranger
Vào menu Select  Color Range. Xuất hiện hộp thoại.

20


Hình 3.10. Hộp thoại Color Range
: Tùy chọn màu:
Fuzziness: sai số màu
: chọn lại
: thêm màu chọn
: bớt màu chọn
: chế đọ xem trước kết quả chọn
13. Hiệu chỉnh vùng chọn với menu Select
All (Ctrl+A): chọn tất cả
Deselect (Ctrl+D): bỏ chọn
Inverse: chọn vùng ngược lại
Modify  Border: tạo vùng chọn từ đường biên của vùng chọn hiện tại

Hình 3.11. Hộp thoại tạo vùng chọn đường biên
Modify  Smooth: làm mềm đường biên vùng chọn
Modify  Expand: mở rộng vùng chọn
Modify  Contract: thu hẹp vùng chọn
Modify  Feather: tạo độ loan mờ cho vùng chọn
21