Luận văn sư phạm Một số cải tiến cho quy trình nuôi tôm sú thương phẩm trên ruộng cấy lúa chuyển đổi thành đầm nuôi ở vùng ven biển xã Thái Đô, huyện Thái Thuỵ, tỉnh Thái Bình

GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
DANHăM CăCH ăVI TăT TăTRONGăLU NăV N
DO: Hàm l

ng oxi hoà tan

PHCGT: Phân h u c gây t o
HTXNN: H p tác xư nông nghi p
DANHăM CăB NGăTRONGăLU NăV N
B ng 1: Các y u t thu lý hoá khác
B ng 2: So sánh k t qu nuôi tr ng thu s n v i tr ng lúa sau khi chuy n đ i
B ng 3: T ng k t k t qu nuôi tôm Sú n m 2005 - 2006
B ng 4: T ng k t s n l

ng nuôi g i hai v n m 2005 - 2006

B ng 5: Các y u t môi tr

ng ao nuôi phù h p cho th gi ng

B ng 6: Công th c k t h p phân bón đư dùng
B ng 7: Công th c bón vôi phù h p v i đ pH c a đ t
DANHăM CăS ă

ăTRONGăLU NăV N

S đ 1: Ngu n ch t l ng t
S đ 2: C ch suy thoái ch t l

ng n

c trong ao nuôi

S đ 3: H th ng ao l ng l c
S đ 4: Mô hình ao nuôi kinh t
S đ 5: Hi u qu kinh t
S đ 6: Chuy n hoá các ch t nh vi sinh v t
S đ 7: Mô hình ao nuôi sinh thái
DANHăM C NH
nh 1
nh 2
nh 3
nh 4

NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh

1


GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
PH NăM

U

1.ăLýădoăch năđ ătƠi
Xư Thái

ô (Thái Th y, Thái Bình) là m t xư ven bi n,

đây các đ ng

lúa là k t qu c a vi c quai đê, l n bi n và thau chua r a m n. Vì th n ng
su t lúa b p bênh, thu nh p t tr ng lúa ít n đ nh, đ i s ng c a nh ng ng

i

nông dân n i đây c ng không cao h n di n đói nghèo là bao.
Nh ng n m g n đây, phong trào nuôi tôm Sú phát tri n

các t nh ven

bi n mi n B c, trong đó có t nh Thái Bình theo mô hình chuy n đ i các đ ng
lúa ven bi n thành đ m nuôi tôm Sú và thu h i s n. Vi c chuy n đ i này đư
đem l i thu nh p cao và n đ nh, nhi u h tr nên giàu có nh nuôi tôm Sú.
Chính quy n và h i khuy n nông, khuy n ng , c a xư Thái

ôđ

cs

t p hu n nuôi chuy n giao qua huy n đư v n đ ng bà con chuy n đ i nuôi
tôm Sú th

ng ph m trên các ru ng c y lúa. N ng su t tôm nuôi v đ u cao,

làm t ng thu nh p cho nh ng ng

i chuy n đ i t tr ng lúa sang nuôi tôm.

Nh ng ph n l n cách làm là: m nh ai ng

i y làm, làm theo phong trào,

thi u đ u t k thu t, thi u kinh nghi m t ng k t th c ti n... mà n ng su t các
đ m tôm chuy n đ i sút gi m th m chí có nh ng h không tr đ

c n vay

v n ngân hàng.
góp ph n gi v ng và phát tri n các đ m nuôi tôm chuy n đ i này
xư Thái ô (Thái Th y, Thái Bình). Chúng tôi nghiên c u đ tài: “M t s c i
ti n cho quy trình nuôi tôm Sú th
đ i thành đ m nuôi

ng ph m trên ru ng c y lúa chuy n

vùng ven bi n xã Thái

ô, huy n Thái Th y, t nh

Thái Bình”.

NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh

2


GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
2.ăM căđíchăc aăđ ătƠi
+

ánh giá quy trình nuôi tôm Sú hi n t i

thành đ m nuôi

xư Thái

các ru ng lúa chuy n đ i

ô qua các khâu: ao nuôi, ch t l

ng n

c nuôi,

con gi ng và m t đ th , th c n, s c khí, d ch b nh, thu ho ch.
+ Tìm ra nguyên nhân làm gi m sút n ng su t tôm nuôi, t đó rút ra các
gi i pháp c i ti n cho quy trình nuôi tôm Sú th

ng ph m, nh m gi v ng và

phát tri n ngh nuôi tôm hi n có c a xư Thái ô.
3.ăụăngh aăc aăđ ătài
+ Nh ng gi i pháp c i ti n cho quy trình nuôi tôm hi n có
s góp ph n gi v ng và phát tri n ngh này c a đ a ph
nuôi tôm t n t i, giúp cho bà con làm giàu đ

xư Thái

ô

ng làm cho ngh

c t con tôm th

ng ph m.

+ Có th chuy n giao quy trình c i ti n này cho các vùng nuôi tôm khác
c a huy n Thái Th y ho c c a các vùng khác đang th c hi n m c đích
chuy n đ i ru ng lúa ven bi n thành đ m nuôi tôm Sú ho c nuôi các đ i
t

ng thu h i s n khác.

4.ă i măm iăc aăđ ătƠi
+ Các đ tài tr

c nghiên c u

vùng chuy n đ i l n m t và các ph

ng

pháp c i ti n cho quy trình nuôi còn chung chung, nay đ tài này nghiên c u
c i ti n cho vùng chuy n đ i l n hai và các bi n pháp c i ti n c th cho m t
s khâu trong quy trình nuôi tôm.

NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh

3

GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
CH
1.ă

NGă1:ăT NGăQUANăTÀIăLI U

căđi măc aăTômăSúă(Penaeus monodon)

1.1.

c đi m phân lo i - phân b

1.1.1. H th ng phân lo i
Ngành: Chân kh p - Arthropoda.
L p: Giáp xác - Crustacea.
B :M

i chân - Decapoda.

H : Tôm He - Penaeidea.
Gi ng: Penaeus.
Loài: Tôm Sú - P.monodon.
1.1.2.

c đi m phân b

Trên th gi i tôm Sú (P.monodon) phân b ch y u
D

ng, Thái Bình D

ng.

Vi t Nam tr

t Qu ng Bình đ n V ng Tàu.

c kia phân b ch y u

1.2.

n
các t nh

Mi n Nam h u nh không g p tr vùng bi n

Kiên Giang. Hi n nay ngành nuôi tôm Sú phát tri n ph bi n
bi n n

vùng

các t nh ven

c ta.
c đi m sinh h c ch y u c a tôm Sú t th i k

u niên đ n thi u

niên

1.2.1.

c đi m sinh tr

ng

Trong th c t s n xu t nuôi tôm Sú,

ng gi ng P10 có chi u dài thân

0,9 - 1,1 cm, sau 7 - 10 ngày đ t c t 1 - 2 cm, sau 15 - 20 ngày đ t c 3 - 5
cm, sau 25 - 30 ngày đ t c 4 - 6 cm. Sau 4 tháng nuôi đa s tôm đ t kích c
th

ng ph m 30 - 40 con/kg.

10 - 20

0

00

) t ng tr

nh ng ao nuôi đi u ki n t t (đ m n th p t

ng nhanh sau 2,5 - 3 tháng có th thu ho ch tôm th

ng

ph m c 30 - 40 con/kg.

NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh

4


GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
1.2.2.

c đi m dinh d
Th i k

ng

u niên đ n tr

ng thành tôm Sú, th hi n tính n c a loài: n

t p, thiên v th c n đ ng v t ch y u là giáp xác (Crustacea), thân m m,
giun nhi u t (Polychaeta), cá nh , m t s rong t o, mùn bư h u c , xác đ ng
th c v t ch t. Trong quá trình nuôi tôm th

ng ph m hi n nay ch y u s

d ng th c n công nghi p cho tôm.
1.2.3. Các y u t môi tr

ng nh h

ng đ n s sinh tr

ng và phát tri n c a

tôm Sú
- Nhi t đ :
Nhi t đ thích h p nh t cho tôm Sú t 25 - 300C. Ngoài gi i h n
trên tôm có th gi m n, ho c b
th m chí ch t
-

ng

n d n đ n t ng tr

ng ch m, d m c b nh,

ng < 120C và > 37,50C.

m n:
Tôm Sú có kh n ng thích nghi r ng v i đ m n (5 - 35

m n thích h p nh t đ tôm phát tri n t t là t 10 - 20

0

00

0

00

), đ

. Ngoài gi i h n

trên đ m n < 10 ‰ tôm nuôi d m c b nh m m v và m t s b nh khác, đ
m n > 25
-

0

00

tôm t ng tr

ng ch m khó l t v .

ki m và đ pH:
+

ki m gi vai trò làm h đ m giúp gi cho pH đ

c n đ nh và

duy trì t t cho s phát tri n c a các sinh v t phù du và k c tôm.

ki m

thích h p cho tôm Sú t 80 - 120 mg CaCO3/lit.

+
-

pH thích h p cho tôm Sú là 7,5 - 8,5.

trong:
trong bi u hi n s phát tri n c a sinh v t phù du. Trong ao nuôi

sinh v t phù du phát tri n bình th
cho đ i s ng c a tôm.

ng và n đ nh s t o đi u ki n thu n l i

trong thích h p đ i v i ao nuôi tôm là 30 - 40 cm.

NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh

5


GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh

B ng1: Các y u t th y lý hoá khác
Ch tiêu môi tr

ng

Gi i h n t t nh t

M c đ ch u đ ng

Oxy hoà tan

5 - 7 ppm

Không nh h n 4 ppm

H2S

< 0,03 ppm

c khi pH th p

NH3

< 0,1 ppm

c khi pH cao

( Http: www. ninhthuanpt.com.vn/chuyenmuc/thuysan/tom)
2.ăS ăl

căv ăs ăphátătri năc aăngh ătômăSúă ăVi tăNamăvƠăth ăgi i

Ngh nuôi tôm Sú xu t hi n đ u tiên
lâu dài. Ng
ph

i dân chài

n

n

và đư có l ch s phát tri n

đư dùng các gi ng loài giáp xác, s d ng các

ng ti n truy n th ng và kinh nghi m b n đ a khôn khéo trong nuôi tôm

đ c i thi n đi u ki n s ng c a h .
Theo cách nuôi truy n th ng thì các u th và h u u th này xu t hi n t
nhiên, đ

c b y và nh t trong vùng có n

nh ng giai đo n ng n tr
d ng trong khu n

c tri u đ chúng l n thêm trong

c khi b t đ l y con gi ng. Nh ng ao này đ

c xây

c l ven bi n thích h p là n i có đ t tri u t t và cung c p

con gi ng d i dào.
Nuôi tr ng thu s n nói chung đư có nhi u thay đ i trong nh ng n m
1960 - 1970 khi quy trình công ngh đư đ

c ng d ng nhi u vào ngành này.

Nhi u vùng đ t và vùng ng p m n đư bi n thành ru ng nuôi tôm theo quy mô
công nghi p, nhi u công ty đa qu c gia đư đ u t l n v i nhi u t đô la vào
ngành này,

n

s bùng n th t s c a ngành này b

Trong ngh nuôi tôm hi n t i ng

i ta đư s d ng r ng rưi các h th ng

bán thâm canh và qu ng canh c i ti n n
đ

c sang th p k 80.

c m n t trong đ m phá và v a

c s d ng nhi u đ nuôi tôm su t d c ven bi n.

NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh

6


GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh

Vi t Nam ngh nuôi tôm c ng phát tri n m nh m trong nh ng n m
g n đây. Nông dân b t đ u đ xô vào nuôi tôm vì h có th ki m đ

c nh ng

kho n thu nh p cao ch trong vòng 1 ho c 2 n m. Vi t Nam có ti m n ng r t
l n vì có b bi n dài 3260 km, có th đem l i nhi u l i nhu n góp ph n r t
l n vào t ng tr

ng kinh t c a đ t n

c. Tuy nhiên do ch nuôi theo kinh

nghi m truy n th ng là ch y u, cùng v i s hi u bi t v các virus gây b nh
tôm còn h n ch , b nh tôm lây lan nhanh đư gây nh h
nuôi tôm và nh h

ng n ng n cho ngh

ng đ n n ng su t c a ngh nuôi tr ng thu s n.

NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh

7


GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
CH

NGă2:

IăT

NGă- PH

TH IăGIANă1.ă

iăt

NGăPHÁPăNGHIểNăC UăAă I M

ngănghiênăc u

Quy trình nuôi tôm Sú c a xư Thái ô.
2.ăPh

ngăphápănghiênăc u

2.1. Nghiên c u th c đ a
2.1.1. Ph

ng pháp tr c ti p

n các đ m nuôi tôm đ tìm hi u v h th ng c p thoát n
nuôi tôm hi n t i
2.1.2. Ph

c; quy trình

xư Thái ô.

ng pháp gián ti p

- Ti n hành đi u tra qua vi c ph ng v n các h dân nuôi tôm c a đ a
ph

ng.
- Thu th p s li u c a h p tác xư nông nghi p toàn xư Thái

ô, huy n

Thái Th y, t nh Thái Bình.
2.2. X lý s li u
Phân tích s li u đi u tra, qu n lý x lý s li u theo ph
kê thông th

ng pháp th ng

ng trên ph n m m Excel.

3.ăTh iăgianănghiênăc u
T tháng 6/2006 đ n 4/2008.
4.ă aăđi mănghiênăc u
Xư Thái ô, huy n Thái Th y, t nh Thái Bình.

NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh

8

GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
CH
1.ăS ăl

NGă3:ăK TăQU ăNGHIểNăC UăVÀăTH OăLU N

căđi uăki năt ănhiênă- kinhăt ăxƣăh iăc aăxƣăTháiă ô

1.1. i u ki n t nhiên
1.1.1. V trí đ a lý
Xư Thái
n m v phía

ôn m

kho ng 200 20 v đ B c và 1060 30 đ kinh

ông,

ông Nam huy n Thái Th y v i t ng di n tích t nhiên là

1.164.95 ha. M t đ dân s kho ng 500 ng
- Phía B c giáp xư Thái Th

i/km2.

ng.

- Phía Nam giáp xư ông H i huy n Ti n H i.
- Phía ông giáp V nh B c B .

- Phía Tây giáp xư M L c, Thái Hoà.
Xư Thái ô có v trí khá thu n l i n m giáp bi n và n m cách trung tâm
huy n 10 km cùng h th ng giao thông thu b khá phát tri n, t o đi u ki n
cho Thái

ô trong vi c giao l u kinh t , v n hoá, xư h i c ng nh trong vi c

ti p thu các thành t u khoa h c công ngh , thu hút v n đ u t cho các doanh
nghi p trong và ngoài t nh.
1.1.2.

a hình đ a m o

Xư Thái ô mang nét đ c tr ng c a vùng châu th sông H ng, đ

cb i

đ p b i hai con sông l n: sông Thái Bình và sông Trà Lý t o cho đ a hình c a
xư khá b ng ph ng v i đ d c nh h n 1% th p d n t khu dân c ra sông.
a hình c a xư Thái ô nhìn chung b ng ph ng d c d n t B c xu ng ông
Nam.
1.1.3.

c đi m khí h u

N m trong vùng khí h u nhi t đ i gió mùa, song v i đ c thù là m t xư
g n bi n nên n i đây ngoài khí h u l c đ a còn mang đ c tr ng c a khí h u

NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh

9


GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
duyên h i đ
th

c đi u hoà v i bi n c (mùa đông th

ng m h n, mùa hè

ng mát h n so v i khu v c n m sâu trong l c đ a).
+ Ch đ nhi t: Nhi t đ trung bình h ng n m t 23 - 240C, nhi t đ cao

nh t là 390C vào các tháng VI, VII, VIII. Nhi t đ th p nh t t 5 0C đ n 90C
vào tháng I và tháng II. Biên đ nhi t dao đ ng gi a ngày và đêm kho ng 8 100C, gi a ngày nóng và ngày l nh kho ng 15 - 200C.
+ Ch đ m a: L
1788 mm, l
VIII, l

ng m a trung bình h ng n m t

ng đ i l n kho ng

ng m a cao nh t 1860 mm vào các tháng IV, V và tháng VII,

ng m a th p nh t là 1716 mm vào tháng XI và tháng XII s ngày

m a kho ng 150 ngày/n m, phân b không đ ng đ u trong n m và đ

c chia

thành 2 mùa rõ r t là mùa m a và mùa khô.
+ Ch đ gió: Mùa hè h

ng gió th nh là gió

ông Nam mang theo

không khí m, t c đ gió trung bình là 2 - 5 m/s, th i gian này th

ng hay có

bưo xu t hi n t tháng VI đ n tháng X, nhi u nh t là tháng VIII (32,5%),
tháng IX(25%) và tháng VII (22,5%). M i n m có t 2 - 3 c n bưo, có n m
t i 6 c n bưo, c p gió trung bình t c p 8 đ n c p 11.
Nhìn chung th i ti t khí h u c a xư Thái

ô khá thu n l i cho s n xu t

nông nghi p, đa d ng hoá cây tr ng. Tuy nhiên do s phân hoá c a th i ti t
theo mùa cùng nh ng hi n t
khô hanh... gây nh h

ng th i ti t nh bưo, giông, gió mùa đông b c

ng không nh đ n s n xu t c a ng

i dân.

1.1.4. Thu v n
Là xư n m sát bi n, thu c vùng đ ng b ng sông H ng, Thái
th ng sông h t

ng đ i l n, sông ngòi, kênh m

ng t

sông Trà Lý dài kho ng 3 km và hàng ch c km kênh m
n ng t

ô có h

ng đ i hoàn thi n, có
ng n i đ ng có kh

i tiêu t t ph c v cho s n xu t nông nghi p.

Nhìn chung h thông sông, kênh m

ng c a xư có ngu n n

c d i dào

thu n l i cho vi c thau chua r a m n, phát tri n các lo i cây tr ng.

NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh

10

GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
1.2. i u ki n kinh t
Là m t xư đ
Thái

c tách t hai xư Thái Hoà và M L c t n m 1976, do đó

ô m i có h n 30 n m hình thành và phát tri n. Lúc đ u nhân dân ch

y u c y lúa, tr ng cói, tr ng đay, làm mu i. Trong m y n m g n đây n n
nông nghi p c a xư đư có s chuy n bi n rõ r t đ c bi t là ngành Thu s n.
- T c đ t ng tr

ng kinh t bình quân h ng n m đ t 8 - 9% giai đo n

1999 - 2004. N m 2005 bình quân giá tr s n xu t trên đ u ng

i đ t 6,61

tri u/n m.
- C c u GDP:
+ Ngành nông nghi p 15,98%.
+ Ngành thu s n 72,24%.
+ Ngành th
Nhìn chung c
th

ng m i d ch v 17,78%.
c u kinh t có s

chuy n d ch: Ngành Thu s n và

ng m i t ng, c c u các ngành phát tri n theo h

ng tích c c.

2.ă ánhăgiáăk tăqu ănuôiătr ngăthu ăs năquaăcácăn mă2004,ă2005,ă2006
Vùng ven bi n xư Thái ô đ

c s b i t phù sa b i sông H ng và sông

Thái Bình và giáp bi n nên có n ng đ mu i cao, hàm l

ng SO 32- nhi u do

đó v a m n hoá v a phèn hoá. Tr ng lúa n ng su t th p l i ph i ph thu c
vào vi c thau chua r a m n v i chi phí cao.

n cu i n m 2001 xư Thái

ô

đư chuy n đ i di n tích tr ng lúa sang nuôi tr ng thu s n l n m t và ti p t c
đ n n m 2003 xư đ

c B Nông nghi p - Phát tri n nông thôn phê duy t

quy t đ nh 5336 ngày 31/1/2003, đ

c s nh t trí c a t nh và huy n chuy n

đ i ti p giai đo n hai. Di n tích vùng chuy n đ i l n hai là 275 ha, nâng t ng
di n tích đ m ao nuôi lên 513,3 ha.
- K t qu thu ho ch n m 2004 vùng chuy n đ i l n hai:
+ N ng su t trung bình đ t 540 kg/ha.
+ T ng thu toàn vùng 148,5 t n.

NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh

11


GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
+ Giá tr thu 65000 đ ng/kg.
+ T ng giá tr thu nh p 9.652.500.000 đ ng.
+ Chi phí s n xu t 55% t ng giá tr thu nh p g m: th c n, gi ng,
thu c x lý môi tr

ng ao nuôi...

+ Nh v y thu lưi cho toàn vùng d án 4.345.000.000 đ ng.
- Sau khi thu ho ch tôm Sú v xuân hè ng dân ti p t c th v hai g m
các lo i nh cua xanh, rô phi đ n tính, tôm r o và t n d ng thu tôm cá t
nhiên. K t qu thu ho ch nh sau:
+

c tính v hai t ng thu đ t 9.000.000 đ ng/ha.

+ T ng thu toàn vùng đ t 2.475.000.000 đ ng.

+ Chi phí v hai là 50% t ng thu toàn vùng.
+ Còn l i 1.237.500.000 đ ng.
T ng thu c n m 2004 (hai v ) là 5.582.500.000 đ ng.
- So sánh v i lúa khi ch a chuy n đ i.
+ N ng su t đ t 200 kg/sào/n m.
+ Giá tr 2000 đ ng/kg.
+ Chi phí 70% = 280.000 đ ng/sào/n m.
+ Lưi thu đ

c là 120.000 đ ng/sào/n m.

+ Thu lưi trên 1 ha 3.330.000 đ ng/ha/n m.
+ T ng thu lưi trên toàn vùng là 3.330.000 x 275 = 915.750.000
đ ng.
B ng 2: So sánh k t qu nuôi tr ng th y s n v i tr ng lúa sau khi
chuy n đ i
Nuôi tr ng thu s n

C y lúa

Thu lưi trên 1 sào là: 751.550 đ ng

Thu lãi trên 1 sào là 120.000 đ ng

Thu lãi trên 1 ha là 20.300.000

Thu lưi trên 1 ha là 3.330.000 đ ng

Thu lãi toàn vùng là

Thu lãi toàn vùng là

NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh

12


GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
5.582.500.000 đ ng

915.750.000 đ ng

(S li u HTXNN toàn xư Thái ô)
Nh n xét: Nh v y qua b ng s li u trên ta th y r ng vi c nuôi tr ng thu
s n đ t n ng su t cao lưi toàn vùng g p 6,1 l n so v i c y lúa.
B ng 3: T ng k t k t qu nuôi tôm Sú n m 2005 - 2006
Di n gi i

STT

N m nuôi tr ng

nv

2005

2006

1

S h nuôi tôm

H

904

904

2

Di n tích vùng chuy n đ i

Ha

275

275

3

N ng su t bình quân

Kg/ha

562

354

4

Giá tôm trung bình

ng

70.000

70.000

5

T ng giá tr

ng

10.825.500.000

6.814.500.000

6

Th i gian thu ho ch

110 - 220

180 - 240

65
13
22

56
20
24

60

65

7

Ngày

T l :
- H nuôi tôm
- H b ng v n
- H m t tr ng

%

T ng chi phí

8

%

B ng 4: T ng k t s n l

ng nuôi g i v hai n m 2005 - 2006
N m 2005

N m 2006

S n l ng
(kg)

Thành ti n
(đ ng)

S n l ng
(kg)

Thành ti n
(đ ng)

Cua bi n
(Scilla serrata)

26.400

2.112.000.000

10.000

700.000.000

Tôm r o
(Metapenaeus ensis)

4000

140.000.000

3000

120.000.000

Cá v c
(Laster calcarifee)

15000

1.350.000.000

9000

540.000.000

it

ng

NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh

13


GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
Tôm gai, Cá t p

22700

227.000.000

Rô phi

136300

1.635.600.000

Rô phi, Cá t p

30.000

300.000.000

(Ngu n s li u b ng 3 và b ng 4: S li u HTXNN toàn xư Thái ô)
Nh n xét: T ng k t qua các v nuôi thì n ng su t thu s n đ t đ
xu h

c có

ng gi m d n.

3.ăQuyătrìnhăs năxu tătômăth

ngăph măc aăng ădơn

3.1. Chu n b c i t o ao
- Tháo c n n

c, ph i khô 15 ngày, tu s a b ao, c ng c p và tiêu n

c.

- Thau r a 2 l n.
- Bón vôi CaCO3, li u l

ng 500 kg/ha. Sau đó ph i đáy đ m tôm khô

n t chân chim.
-L yn

c: L y tr c ti p t kênh t

- Gây màu n

i tiêu, s d ng túi l c 100 l /cm2.

c (gây ngu n th c n t nhiên). Ch có phân vô c g m

đ m Urea 30 kg và Super lân 20 kg s d ng cho 1 ha đ m nuôi.
3.2. Th gi ng
- Sau th i gian c i t o ao t 5 - 7 ngày ti n hành th gi ng. Chú ý nên
ch n tôm gi ng có màu s c trong sáng, không th

ng tích, đ u c , ho t đ ng

nhanh nh n. Tôm thon dài đuôi xoè hình qu t, khi l i râu khép l i hình ch V.
- Ngu n g c gi ng tôm: ch y u

các t nh phía Nam nh :

Nha Trang, Ninh Thu n, Bình Thu n, m t s ít
song t p trung v i s l

ng l n

n

c (m)

Qu ng Ninh, H i Phòng...

hai t nh à N ng và Nha Trang.

B ng 5: Các y u t môi tr
sâu m c

à N ng,

trong
(cm)

NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh

ng ao nuôi phù h p cho th gi ng.
m n
( 0 00 )

pH

Nhi t đ n

c

14


GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
0,6 - 0,8

30 - 40

10 - 20

7,5 - 8,5

25 - 28

Chú ý: Không nên th tôm vào th i đi m giao mùa vì tôm r t d m c
b nh.

NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh

15


GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
3.3. Ch m sóc qu n lý đ m nuôi c a ng đân
3.3.1. i u ti t ngu n n

c

Trong ao đ m nuôi các y u t môi tr
xuyên. Ch t l
Thay n

ng n

ng c n đ

c duy trì th

c là y u t quy t đ nh đ n n ng su t và s n l

c là c s cho vi c đi u ch nh các y u t môi tr
tháng nuôi th nh t không thay n

ng n

ng tôm.

c.

c nh m h n ch thay đ i môi

tr

ng. Trong tháng nuôi th 2, 3 c n c vào l ch thu tri u chu k con n

th

ng t 3 - 4 ngày, m i ngày thay 10 - 15% m c n

đ m b o các y u t môi tr

ng

c

c trong ao đ m nuôi

ng không b bi n đ i đ t ng t.

3.3.2. S d ng th c n
 Ch y u có ba d ng th c n sau:
- Th c n t nhiên: Sinh v t phù du, đ ng v t phù du ch

n

giai đo n

đ u r t quan tr ng, nên ph i làm sao cho ao th t nhi u th c n t nhiên thì
tôm m i có s c t ng tr

ng nhanh.

- Th c n ch bi n:
+ Th c n t

i s ng: Don (Glaucontya chineis), c s d ng cho

tháng nuôi cu i cùng.
+ Th c n nông dân t ch t i đ a ph
cá t p, th c n n u chín đ
dinh d

ng: B t đ t

ng, b t ngô,

c s d ng cho tháng nuôi th nh t, cung c p ch t

ng cho tháng nuôi th nh t cho tôm.

- Th c n viên: Do các công ty ch bi n, cho n b sung khi tôm nuôi
đ t 1 - 2 tháng tu i.
 Ph

ng pháp cho n:

c r i đ u trên vùng bưi cao c a ao đ m nuôi.

Chú ý: Tôm r t thích s ng riêng l , n t p, g m nh m n u cho th c n
thi u và kích c th c n không phù h p s d n đ n hi n t

ng phân đàn và n

l n nhau.

NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh

16


GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
3.3.3. S d ng phân bón
Phân bón đ
dinh d

c s d ng nh m duy trì đ trong c a n

c cung c p ch t

ng cho đ ng v t phù du và th c v t phù du.

Bao g m:
- Phân h u c gây t o (PHCGT) đ y đ thành ph n dinh d

ng.

m Urea 46 % P2O5.

-

- Phân vô c t ng h p.
Khi s d ng phân bón gây màu n
đi m 9 - 11 gi

c trong ao đ m nuôi th

sáng, ngày tr i n ng phân đ

Tùy vào đi u ki n ngu n n

c hoà n

ng vào th i

c té đ u trên m t.

c l y vào nhi u hay ít ch t phù sa mà l a

ch n các lo i và đi u ch nh phân bón.
B ng 6: Công th c (CT) k t h p phân bón đã dùng
Công th c

m

T ng li u l

ng

Super lân

NPK

PHCGT

(%)

(%)

s d ng (Kg/ha)

66,6

70

bón phân

Urea (%)

(%)

CT1

16,7

16,7

CT2

60

40

CT3

14,3

50
85,7

CT1 có s d ng phân h u c gây t o thì màu n

70
c n đ nh và b n h n

so v i s d ng toàn b phân vô c .
3.4. Thu ho ch tôm
Tùy theo t ng h gia đình mà cách thu ho ch khác nhau, sau đây là 3
cách thu ho ch ch y u

xư:

3.4.1. Thu ho ch b ng đó: ây là cách thu ho ch nh l
- Dùng đó th a đ thu t a nh ng tôm đ t giá tr th

ng ph m t cu i

tháng nuôi th 3 đ n đ u tháng nuôi th 4.

NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh

17


GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
-

óđ

c đi u ch nh khe h c a các nan đ b o đ m gi đ

c cá th

>30g, nh ng cá th nh h n có th thoát ra ngoài.
- Khi đánh đó s d ng m i là Don (Glaucontia chinesis) t

i đ thu hút

tôm vào.
3.4.2. Thu tôm b ng te (xi c): có s d ng xung đi n 16 (V), áp d ng cho th i
gian thu ki t tôm
- Ph
n

ng pháp đánh b t: Tháo g n c n n

c trong đ m ao, gi l i m c

c 20 - 30 cm. Dùng te (xi c) đ y theo t ng hàng, tôm b xung đi n làm tê

li t trong th i gian 5 - 10 phút. Có th tôm d t vào l

i ho c m t vài ng

i đi

sau đ mò tôm.
-

u đi m c a ph

ng pháp này: Thu ho ch tôm nhanh và tri t đ .

Nh ng chú ý đi u ch nh s Vôn c a xung đi n t 12 - 16 (V) s làm cho tôm
b li t trong th i gian ng n an toàn cho ng
3.4.3. Thu tôm b ng ph
- Ph

i và môi tr

ng.

ng pháp x đáy

ng pháp này c ng áp d ng cho nh ng ao, đ m đ n th i đi m thu

ho ch tri t đ . M c đ n (đáy) vào c ng sau đó m c ng cho tôm theo ra.
-

u đi m: thu ho ch nhanh g n.

- Nh

c đi m: Tôm d b b m d p, xây sát do v n t c n

b ép vào nuôi đ n (đáy). Ph

thêm n

c ch y l n tôm

ng pháp này ch th c hi n vào bu i t i và có

c m i vào ao đ m.

3.5. V n chuy n tôm
- Do nhu c u c a th tr
th

ng ph m đ

ng tiêu th n i đ a mà m t ph n nh tôm Sú

c v n chuy n s ng v n i tiêu th . Quưng đ

ng v n

chuy n t n i v n chuy n đ n n i tiêu th kho ng 40 km là Thành ph Thái
Bình.
- Ph

ng ti n v n chuy n: xe g n máy.

- Th i gian v n chuy n vào th i đi m sáng s m.

NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh

18


GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
- D ng c c n thi t v n chuy n: Thùng s t (dung l

ng 80 lít), máy nén

khí ch y đi n m t chi u 1- 2 (V), h th ng vòi d n khí và 4 qu đá b t.

4.ăCácăb nhăth

ngăg pă ătômăSúănuôiăth

ngăph m

B nh tôm là m t trong nh ng nguyên nhân có tính ch t quy t đ nh đ n
s thành b i c a v nuôi, công vi c qu n lý g p không ít khó kh n do th i ti t
luôn bi n đ ng, bi n đ ng b t th

ng, c ng nh m c đ v n đ ng tích c c

hay không tích c c c a các h đ i v i đ u t nuôi tôm Sú và vai trò lưnh đ o,
ch đ o c a các c p, các ngành có liên quan đ n quá trình s n xu t nuôi tôm.
Các b nh tôm th

ng g p có th do ngo i c nh tác đ ng ho c do kí sinh

c a virus, vi khu n gây nên.
4.1. B nh do ô nhi m ngu n n

Do h th ng kênh m

c trong môi tr

ng nuôi tôm

ng, c ng không đ m b o k thu t, b ao b rò r

nhi u c ng v i thi u đ t đ p b vì v y khi có m a l n cùng v i n

c thu

tri u lên cao xâm nh p vào trong ao nuôi kéo theo nhi u roi, s a và d l
thu c b o v th c v t, n

c th i sinh ho t

khu dân c vv... t o đi u ki n cho

m m b nh phát tri n. Ví d b nh m m v vì hàm l
th p d

i 10‰, khó l t v do hàm l

ng

ng NaCl đ m nuôi b h

ng NaCl đ m nuôi cao h n 25‰.

4.2. B nh do virus, vi khu n
Qua th i gian nghiên c u t i đ a đi m xư Thái ô, cùng v i s ph n ánh
c a bà con nông dân chúng tôi th y b nh c a tôm ch y u là b nh đ thân
đ m tr ng.
- Nguyên nhân c a b nh đ thân đ m tr ng: do virus SEMBV gây h i
cho tôm vào t t c các giai đo n phát tri n c a tôm. B nh này là b nh r t khó
ch a, hi n nay ch a có thu c kháng sinh đ c tr .
- D u hi u c a b nh:

NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh

19


GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
+ Tôm n nhi u m t cách không bình th

ng.

+ 2 - 3 ngày sau tôm gi m n, y u d n.
+ B i lên m t n

c ho c vào b .

+ B i không đ nh h

ng.

+ Xu t hi n nhi u đ m tr ng (đ

ng kính c 2 - 3 mm)

vùng

mang (khu v c đ u) và vùng thân (đ t cu i thân).
+ ôi khi xu t hi n nh ng đ m đ .
+ Tôm ch t khá nhi u trong kho ng 5 - 7 ngày.
5.ă ánhăgiáăquyătrìnhănuôiătômăhi năt iăc aăng ădơnăTháiă ô
Bà con nông dân

xư Thái

ô tr

c kia ch y u làm nông nghi p, ki n

th c v khoa h c còn nhi u h n ch . Sau khi chuy n đ i sang nuôi tôm bà con
c ng ch nuôi theo phong trào là ch y u. Tuy tôm Sú là đ i t
th i gian sinh tr

ng nuôi có

ng nhanh, đ t hi u qu kinh t cao so v i các đ i t

ng

nuôi th y s n khác (90 - 120 ngày). Tôm Sú là đ ng v t máu l nh r t d b
m c b nh ho c ch t do s thay đ i c a th i ti t và môi tr
Qua vi c tìm hi u quy trình nuôi tôm Sú c a bà con

ng.
xư Thái ô chúng

tôi nh n th y còn r t nhi u v n đ t n t i:
5.1. V ao nuôi
- M t s h gia đình ch g t g c r ru ng c y lúa đ làm b ao, có ao
nông, ao sâu không đ m b o tiêu chu n (0,6 - 0,8m).
- Di n tích ao nh , l i không có ao l ng, ao x lý n
- Trong quá trình nuôi, ch t th i tích t

c.

đáy ao, các ch t th i này gây

đ c cho tôm làm tôm ch m phát tri n.
Nh ng t n m 2004 - 2006 bà con nông dân không n o vét bùn đ t mà
ch tháo c n n

c r i ph i khô, các v t ch trung gian truy n b nh v n còn

NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh

20


GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
t n t i trong ao. Do v y sau m i v thu ho ch bà con nên vét s ch bùn làm
cho n n đáy ao s ch, c ng giúp quá trình s d ng đ

c lâu dài.

- Ngu n ch t th i l ng t bao g m: Ngu n n

c c p ch a nhi u ch t l

l ng, đ t t b ao b r a trôi, đ t ao b xói mòn do s chuy n đ ng c a n

c,

ch t th i c a tôm, th c n th a, xác c a nhi u sinh v t, vôi...

S đ 1: Ngu n ch t l ng t
Chú thích: Các s li u bi u th ho c là t l % t ngoài đ a vào hay m t
ra kh i ao bi u di n b ng m i tên.
5.2. N

c nuôi

Vi c l y n
con l y n
trong n

c vào ao ph thu c vào thu tri u, khi con n

c tr c ti p t kênh t
c có l

i tiêu không qua x lý l ng l c. Vì v y

ng l n phù sa c ng v i d l

thu c tr Hà ven bi n, n

c th i sinh ho t... th

NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh

c lên cao bà

ng thu c b o v th c v t,
ng có ch a các h p ch t

21


GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
Polyclorophenol (PCP), Polyclorobiphenyl (PCB) gây ô nhi m n
ch t này đ

c. Các

c tích l y trong c th tôm gây ng đ c lâu dài.

S tích t các ch t th i trong ao th

ng d n đ n s phát tri n quá m c

c a phiêu sinh v t. S phát tri n quá m c d n đ n pH dao đ ng l n, gây thi u
O2 vào sáng s m hay lúc n ng y u. R i s phân hu xác ch t các t o đó l i
tiêu th r t nhi u O2.. Thi u O2 các ch t h u c trong n

c lên men th i, xu t

hi n nhi u khí đ c nh NH3, H2S. Ngoài ra đ t c ng nh h
ch t l

ng n

ng nhi u đ n

c, đ t là h n h p c a r t nhi u ch t vô c và h u c .

t ao và

ch t l ng t c ng sinh ra hai s n ph m đ c là NH3, H2S .

Gi m sút ch t
l ng n c

Gi m th p đ trong

Ti n
trình
suy
thoái

Biên đ dao đ ng DO trong
ngày r ng th i gian hàm
l ng DO th p kéo dài

C ch suy thoái

Ao nuôi

L

ng ch t h u c t ng

Suy thoái n n
đáy
Ti n trình suy thoái
Tích t nhi u ch t th i
mang tính kh m nh

S đ 2: C ch suy thoái ch t l

ng n

c trong ao nuôi.

5.3. Con gi ng
M t s h nông dân v n còn ham gi ng r , ngu n g c không rõ ràng,
kém ch t l

ng.

NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh

22

GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
5.4. Th c n
S ph i h p gi a các lo i th c n không đ u, s d ng quá nhi u th c n
t

i s ng là lo i th c n mang nhi u m m b nh.

5.5. S c khí
H u h t các ao không có máy s c n

c đ s c O2, đi u hoà O2 trong ao

nuôi.
6.ăH ăth ngăgi iăphápăchoăngh ănuôiătômăSúăth

ngăph mă ăxƣăTháiă ôă-

TháiăTh y - Thái Bình
tài đ a ra các gi i pháp v :
- Qu n lý môi tr

ng n

c trong ao nuôi và n ng đ NaCl.

- V sinh ao nuôi.
- Bi n pháp x lý th c n d th a.
- Bi n pháp phòng ch a b nh cho tôm.
Sau đây chúng tôi đ a ra các bi n pháp c th :

6.1. Qu n lý môi tr
n
- Tr

ng n

c trong ao nuôi và n ng đ NaCl

c trong ao nuôi đ m b o ch t l
c khi c p n

ng:

c vào nên qua x lý và l ng l c.

- Trong quá trình nuôi nên k t h p nhi u lo i đ i t
t

ng h l n nhau, v a nâng cao ch t l

ng n

ng có tác d ng

c l i đ t hi u qu kinh t .

Nên s d ng ch ph m men vi sinh.
- Sau khi nuôi: N
m

c th i t ao nuôi tôm không đ

c đ tr c ti p ra kênh

ng mà ph i qua ao x lý.

6.1.1. Các hình th c x lý n

c trong ao nuôi

Tu vào di n tích ao nuôi và đi u ki n kinh t t ng h gia đình mà có th
áp d ng m t trong các hình th c x lý n

NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh

c sau:

23


GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
M

B m

ng
B ao

Ao x lý
n c th i

Ao l ng

Ao nuôi

M

ng

S đ 3: H th ng ao l ng l c
Nh n xét :
+ Dùng ao l ng là ph
trong ngu n n

ng pháp t t nh t đ ki m soát phù sa l l ng

c c p.

+ Di n tích ao l ng chi m kho ng t 10 - 15 %. Ao l ng nên đào sâu đ
có s c ch a l n, ao l ng đ

c chia ô nh đ s sa l ng di n ra t ng ch ng.

+ S đ trên áp d ng cho nh ng ao có di n tích nh . Tuy nhiên không
th x lý tri t đ cho các virus truy n b nh...
Ngu n n c t
nhiên

Ao x lý
hoá h c

Khi tôm b b nh

Ao ch a
l ng

Ao nuôi
tôm

Ao rong câu

NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh

Ao nuôi cá (rô phi)
Thân m m

24


GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
S đ 4: Mô hình ao nuôi kinh t
Nh n xét: Theo h th ng ao này có th x lý tri t đ ngu n n
ho c ch y ra. V n đ u t l i không l n vi c làm s ch n

c đ a vào

c mang l i hi u qu

kinh t cao.
N

c

Các ao tôm

Ao nuôi cá, đ ng v t
hai m nh v

Các ao rong
câu

Th c n

Ti n

Aga

N

c s ch

S đ 5: Hi u qu kinh t

NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh

25