GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
DANHăM CăCH ăVI TăT TăTRONGăLU NăV N
DO: Hàm l
ng oxi hoà tan
PHCGT: Phân h u c gây t o
HTXNN: H p tác xư nông nghi p
DANHăM CăB NGăTRONGăLU NăV N
B ng 1: Các y u t thu lý hoá khác
B ng 2: So sánh k t qu nuôi tr ng thu s n v i tr ng lúa sau khi chuy n đ i
B ng 3: T ng k t k t qu nuôi tôm Sú n m 2005 - 2006
B ng 4: T ng k t s n l
ng nuôi g i hai v n m 2005 - 2006
B ng 5: Các y u t môi tr
ng ao nuôi phù h p cho th gi ng
B ng 6: Công th c k t h p phân bón đư dùng
B ng 7: Công th c bón vôi phù h p v i đ pH c a đ t
DANHăM CăS ă
ăTRONGăLU NăV N
S đ 1: Ngu n ch t l ng t
S đ 2: C ch suy thoái ch t l
ng n
c trong ao nuôi
S đ 3: H th ng ao l ng l c
S đ 4: Mô hình ao nuôi kinh t
S đ 5: Hi u qu kinh t
S đ 6: Chuy n hoá các ch t nh vi sinh v t
S đ 7: Mô hình ao nuôi sinh thái
DANHăM C NH
nh 1
nh 2
nh 3
nh 4
NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh
1
GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
PH NăM
U
1.ăLýădoăch năđ ătƠi
Xư Thái
ô (Thái Th y, Thái Bình) là m t xư ven bi n,
đây các đ ng
lúa là k t qu c a vi c quai đê, l n bi n và thau chua r a m n. Vì th n ng
su t lúa b p bênh, thu nh p t tr ng lúa ít n đ nh, đ i s ng c a nh ng ng
i
nông dân n i đây c ng không cao h n di n đói nghèo là bao.
Nh ng n m g n đây, phong trào nuôi tôm Sú phát tri n
các t nh ven
bi n mi n B c, trong đó có t nh Thái Bình theo mô hình chuy n đ i các đ ng
lúa ven bi n thành đ m nuôi tôm Sú và thu h i s n. Vi c chuy n đ i này đư
đem l i thu nh p cao và n đ nh, nhi u h tr nên giàu có nh nuôi tôm Sú.
Chính quy n và h i khuy n nông, khuy n ng , c a xư Thái
ôđ
cs
t p hu n nuôi chuy n giao qua huy n đư v n đ ng bà con chuy n đ i nuôi
tôm Sú th
ng ph m trên các ru ng c y lúa. N ng su t tôm nuôi v đ u cao,
làm t ng thu nh p cho nh ng ng
i chuy n đ i t tr ng lúa sang nuôi tôm.
Nh ng ph n l n cách làm là: m nh ai ng
i y làm, làm theo phong trào,
thi u đ u t k thu t, thi u kinh nghi m t ng k t th c ti n... mà n ng su t các
đ m tôm chuy n đ i sút gi m th m chí có nh ng h không tr đ
c n vay
v n ngân hàng.
góp ph n gi v ng và phát tri n các đ m nuôi tôm chuy n đ i này
xư Thái ô (Thái Th y, Thái Bình). Chúng tôi nghiên c u đ tài: “M t s c i
ti n cho quy trình nuôi tôm Sú th
đ i thành đ m nuôi
ng ph m trên ru ng c y lúa chuy n
vùng ven bi n xã Thái
ô, huy n Thái Th y, t nh
Thái Bình”.
NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh
2
GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
2.ăM căđíchăc aăđ ătƠi
+
ánh giá quy trình nuôi tôm Sú hi n t i
thành đ m nuôi
xư Thái
các ru ng lúa chuy n đ i
ô qua các khâu: ao nuôi, ch t l
ng n
c nuôi,
con gi ng và m t đ th , th c n, s c khí, d ch b nh, thu ho ch.
+ Tìm ra nguyên nhân làm gi m sút n ng su t tôm nuôi, t đó rút ra các
gi i pháp c i ti n cho quy trình nuôi tôm Sú th
ng ph m, nh m gi v ng và
phát tri n ngh nuôi tôm hi n có c a xư Thái ô.
3.ăụăngh aăc aăđ ătài
+ Nh ng gi i pháp c i ti n cho quy trình nuôi tôm hi n có
s góp ph n gi v ng và phát tri n ngh này c a đ a ph
nuôi tôm t n t i, giúp cho bà con làm giàu đ
xư Thái
ô
ng làm cho ngh
c t con tôm th
ng ph m.
+ Có th chuy n giao quy trình c i ti n này cho các vùng nuôi tôm khác
c a huy n Thái Th y ho c c a các vùng khác đang th c hi n m c đích
chuy n đ i ru ng lúa ven bi n thành đ m nuôi tôm Sú ho c nuôi các đ i
t
ng thu h i s n khác.
4.ă i măm iăc aăđ ătƠi
+ Các đ tài tr
c nghiên c u
vùng chuy n đ i l n m t và các ph
ng
pháp c i ti n cho quy trình nuôi còn chung chung, nay đ tài này nghiên c u
c i ti n cho vùng chuy n đ i l n hai và các bi n pháp c i ti n c th cho m t
s khâu trong quy trình nuôi tôm.
NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh
3
GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
CH
1.ă
NGă1:ăT NGăQUANăTÀIăLI U
căđi măc aăTômăSúă(Penaeus monodon)
1.1.
c đi m phân lo i - phân b
1.1.1. H th ng phân lo i
Ngành: Chân kh p - Arthropoda.
L p: Giáp xác - Crustacea.
B :M
i chân - Decapoda.
H : Tôm He - Penaeidea.
Gi ng: Penaeus.
Loài: Tôm Sú - P.monodon.
1.1.2.
c đi m phân b
Trên th gi i tôm Sú (P.monodon) phân b ch y u
D
ng, Thái Bình D
ng.
Vi t Nam tr
t Qu ng Bình đ n V ng Tàu.
c kia phân b ch y u
1.2.
n
các t nh
Mi n Nam h u nh không g p tr vùng bi n
Kiên Giang. Hi n nay ngành nuôi tôm Sú phát tri n ph bi n
bi n n
vùng
các t nh ven
c ta.
c đi m sinh h c ch y u c a tôm Sú t th i k
u niên đ n thi u
niên
1.2.1.
c đi m sinh tr
ng
Trong th c t s n xu t nuôi tôm Sú,
ng gi ng P10 có chi u dài thân
0,9 - 1,1 cm, sau 7 - 10 ngày đ t c t 1 - 2 cm, sau 15 - 20 ngày đ t c 3 - 5
cm, sau 25 - 30 ngày đ t c 4 - 6 cm. Sau 4 tháng nuôi đa s tôm đ t kích c
th
ng ph m 30 - 40 con/kg.
10 - 20
0
00
) t ng tr
nh ng ao nuôi đi u ki n t t (đ m n th p t
ng nhanh sau 2,5 - 3 tháng có th thu ho ch tôm th
ng
ph m c 30 - 40 con/kg.
NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh
4
GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
1.2.2.
c đi m dinh d
Th i k
ng
u niên đ n tr
ng thành tôm Sú, th hi n tính n c a loài: n
t p, thiên v th c n đ ng v t ch y u là giáp xác (Crustacea), thân m m,
giun nhi u t (Polychaeta), cá nh , m t s rong t o, mùn bư h u c , xác đ ng
th c v t ch t. Trong quá trình nuôi tôm th
ng ph m hi n nay ch y u s
d ng th c n công nghi p cho tôm.
1.2.3. Các y u t môi tr
ng nh h
ng đ n s sinh tr
ng và phát tri n c a
tôm Sú
- Nhi t đ :
Nhi t đ thích h p nh t cho tôm Sú t 25 - 300C. Ngoài gi i h n
trên tôm có th gi m n, ho c b
th m chí ch t
-
ng
n d n đ n t ng tr
ng ch m, d m c b nh,
ng < 120C và > 37,50C.
m n:
Tôm Sú có kh n ng thích nghi r ng v i đ m n (5 - 35
m n thích h p nh t đ tôm phát tri n t t là t 10 - 20
0
00
0
00
), đ
. Ngoài gi i h n
trên đ m n < 10 ‰ tôm nuôi d m c b nh m m v và m t s b nh khác, đ
m n > 25
-
0
00
tôm t ng tr
ng ch m khó l t v .
ki m và đ pH:
+
ki m gi vai trò làm h đ m giúp gi cho pH đ
c n đ nh và
duy trì t t cho s phát tri n c a các sinh v t phù du và k c tôm.
ki m
thích h p cho tôm Sú t 80 - 120 mg CaCO3/lit.
+
-
pH thích h p cho tôm Sú là 7,5 - 8,5.
trong:
trong bi u hi n s phát tri n c a sinh v t phù du. Trong ao nuôi
sinh v t phù du phát tri n bình th
cho đ i s ng c a tôm.
ng và n đ nh s t o đi u ki n thu n l i
trong thích h p đ i v i ao nuôi tôm là 30 - 40 cm.
NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh
5
GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
B ng1: Các y u t th y lý hoá khác
Ch tiêu môi tr
ng
Gi i h n t t nh t
M c đ ch u đ ng
Oxy hoà tan
5 - 7 ppm
Không nh h n 4 ppm
H2S
< 0,03 ppm
c khi pH th p
NH3
< 0,1 ppm
c khi pH cao
( Http: www. ninhthuanpt.com.vn/chuyenmuc/thuysan/tom)
2.ăS ăl
căv ăs ăphátătri năc aăngh ătômăSúă ăVi tăNamăvƠăth ăgi i
Ngh nuôi tôm Sú xu t hi n đ u tiên
lâu dài. Ng
ph
i dân chài
n
n
và đư có l ch s phát tri n
đư dùng các gi ng loài giáp xác, s d ng các
ng ti n truy n th ng và kinh nghi m b n đ a khôn khéo trong nuôi tôm
đ c i thi n đi u ki n s ng c a h .
Theo cách nuôi truy n th ng thì các u th và h u u th này xu t hi n t
nhiên, đ
c b y và nh t trong vùng có n
nh ng giai đo n ng n tr
d ng trong khu n
c tri u đ chúng l n thêm trong
c khi b t đ l y con gi ng. Nh ng ao này đ
c xây
c l ven bi n thích h p là n i có đ t tri u t t và cung c p
con gi ng d i dào.
Nuôi tr ng thu s n nói chung đư có nhi u thay đ i trong nh ng n m
1960 - 1970 khi quy trình công ngh đư đ
c ng d ng nhi u vào ngành này.
Nhi u vùng đ t và vùng ng p m n đư bi n thành ru ng nuôi tôm theo quy mô
công nghi p, nhi u công ty đa qu c gia đư đ u t l n v i nhi u t đô la vào
ngành này,
n
s bùng n th t s c a ngành này b
Trong ngh nuôi tôm hi n t i ng
i ta đư s d ng r ng rưi các h th ng
bán thâm canh và qu ng canh c i ti n n
đ
c sang th p k 80.
c m n t trong đ m phá và v a
c s d ng nhi u đ nuôi tôm su t d c ven bi n.
NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh
6
GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
Vi t Nam ngh nuôi tôm c ng phát tri n m nh m trong nh ng n m
g n đây. Nông dân b t đ u đ xô vào nuôi tôm vì h có th ki m đ
c nh ng
kho n thu nh p cao ch trong vòng 1 ho c 2 n m. Vi t Nam có ti m n ng r t
l n vì có b bi n dài 3260 km, có th đem l i nhi u l i nhu n góp ph n r t
l n vào t ng tr
ng kinh t c a đ t n
c. Tuy nhiên do ch nuôi theo kinh
nghi m truy n th ng là ch y u, cùng v i s hi u bi t v các virus gây b nh
tôm còn h n ch , b nh tôm lây lan nhanh đư gây nh h
nuôi tôm và nh h
ng n ng n cho ngh
ng đ n n ng su t c a ngh nuôi tr ng thu s n.
NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh
7
GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
CH
NGă2:
IăT
NGă- PH
TH IăGIANă1.ă
iăt
NGăPHÁPăNGHIểNăC UăAă I M
ngănghiênăc u
Quy trình nuôi tôm Sú c a xư Thái ô.
2.ăPh
ngăphápănghiênăc u
2.1. Nghiên c u th c đ a
2.1.1. Ph
ng pháp tr c ti p
n các đ m nuôi tôm đ tìm hi u v h th ng c p thoát n
nuôi tôm hi n t i
2.1.2. Ph
c; quy trình
xư Thái ô.
ng pháp gián ti p
- Ti n hành đi u tra qua vi c ph ng v n các h dân nuôi tôm c a đ a
ph
ng.
- Thu th p s li u c a h p tác xư nông nghi p toàn xư Thái
ô, huy n
Thái Th y, t nh Thái Bình.
2.2. X lý s li u
Phân tích s li u đi u tra, qu n lý x lý s li u theo ph
kê thông th
ng pháp th ng
ng trên ph n m m Excel.
3.ăTh iăgianănghiênăc u
T tháng 6/2006 đ n 4/2008.
4.ă aăđi mănghiênăc u
Xư Thái ô, huy n Thái Th y, t nh Thái Bình.
NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh
8
GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
CH
1.ăS ăl
NGă3:ăK TăQU ăNGHIểNăC UăVÀăTH OăLU N
căđi uăki năt ănhiênă- kinhăt ăxƣăh iăc aăxƣăTháiă ô
1.1. i u ki n t nhiên
1.1.1. V trí đ a lý
Xư Thái
n m v phía
ôn m
kho ng 200 20 v đ B c và 1060 30 đ kinh
ông,
ông Nam huy n Thái Th y v i t ng di n tích t nhiên là
1.164.95 ha. M t đ dân s kho ng 500 ng
- Phía B c giáp xư Thái Th
i/km2.
ng.
- Phía Nam giáp xư ông H i huy n Ti n H i.
- Phía ông giáp V nh B c B .
- Phía Tây giáp xư M L c, Thái Hoà.
Xư Thái ô có v trí khá thu n l i n m giáp bi n và n m cách trung tâm
huy n 10 km cùng h th ng giao thông thu b khá phát tri n, t o đi u ki n
cho Thái
ô trong vi c giao l u kinh t , v n hoá, xư h i c ng nh trong vi c
ti p thu các thành t u khoa h c công ngh , thu hút v n đ u t cho các doanh
nghi p trong và ngoài t nh.
1.1.2.
a hình đ a m o
Xư Thái ô mang nét đ c tr ng c a vùng châu th sông H ng, đ
cb i
đ p b i hai con sông l n: sông Thái Bình và sông Trà Lý t o cho đ a hình c a
xư khá b ng ph ng v i đ d c nh h n 1% th p d n t khu dân c ra sông.
a hình c a xư Thái ô nhìn chung b ng ph ng d c d n t B c xu ng ông
Nam.
1.1.3.
c đi m khí h u
N m trong vùng khí h u nhi t đ i gió mùa, song v i đ c thù là m t xư
g n bi n nên n i đây ngoài khí h u l c đ a còn mang đ c tr ng c a khí h u
NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh
9
GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
duyên h i đ
th
c đi u hoà v i bi n c (mùa đông th
ng m h n, mùa hè
ng mát h n so v i khu v c n m sâu trong l c đ a).
+ Ch đ nhi t: Nhi t đ trung bình h ng n m t 23 - 240C, nhi t đ cao
nh t là 390C vào các tháng VI, VII, VIII. Nhi t đ th p nh t t 5 0C đ n 90C
vào tháng I và tháng II. Biên đ nhi t dao đ ng gi a ngày và đêm kho ng 8 100C, gi a ngày nóng và ngày l nh kho ng 15 - 200C.
+ Ch đ m a: L
1788 mm, l
VIII, l
ng m a trung bình h ng n m t
ng đ i l n kho ng
ng m a cao nh t 1860 mm vào các tháng IV, V và tháng VII,
ng m a th p nh t là 1716 mm vào tháng XI và tháng XII s ngày
m a kho ng 150 ngày/n m, phân b không đ ng đ u trong n m và đ
c chia
thành 2 mùa rõ r t là mùa m a và mùa khô.
+ Ch đ gió: Mùa hè h
ng gió th nh là gió
ông Nam mang theo
không khí m, t c đ gió trung bình là 2 - 5 m/s, th i gian này th
ng hay có
bưo xu t hi n t tháng VI đ n tháng X, nhi u nh t là tháng VIII (32,5%),
tháng IX(25%) và tháng VII (22,5%). M i n m có t 2 - 3 c n bưo, có n m
t i 6 c n bưo, c p gió trung bình t c p 8 đ n c p 11.
Nhìn chung th i ti t khí h u c a xư Thái
ô khá thu n l i cho s n xu t
nông nghi p, đa d ng hoá cây tr ng. Tuy nhiên do s phân hoá c a th i ti t
theo mùa cùng nh ng hi n t
khô hanh... gây nh h
ng th i ti t nh bưo, giông, gió mùa đông b c
ng không nh đ n s n xu t c a ng
i dân.
1.1.4. Thu v n
Là xư n m sát bi n, thu c vùng đ ng b ng sông H ng, Thái
th ng sông h t
ng đ i l n, sông ngòi, kênh m
ng t
sông Trà Lý dài kho ng 3 km và hàng ch c km kênh m
n ng t
ô có h
ng đ i hoàn thi n, có
ng n i đ ng có kh
i tiêu t t ph c v cho s n xu t nông nghi p.
Nhìn chung h thông sông, kênh m
ng c a xư có ngu n n
c d i dào
thu n l i cho vi c thau chua r a m n, phát tri n các lo i cây tr ng.
NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh
10
GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
1.2. i u ki n kinh t
Là m t xư đ
Thái
c tách t hai xư Thái Hoà và M L c t n m 1976, do đó
ô m i có h n 30 n m hình thành và phát tri n. Lúc đ u nhân dân ch
y u c y lúa, tr ng cói, tr ng đay, làm mu i. Trong m y n m g n đây n n
nông nghi p c a xư đư có s chuy n bi n rõ r t đ c bi t là ngành Thu s n.
- T c đ t ng tr
ng kinh t bình quân h ng n m đ t 8 - 9% giai đo n
1999 - 2004. N m 2005 bình quân giá tr s n xu t trên đ u ng
i đ t 6,61
tri u/n m.
- C c u GDP:
+ Ngành nông nghi p 15,98%.
+ Ngành thu s n 72,24%.
+ Ngành th
Nhìn chung c
th
ng m i d ch v 17,78%.
c u kinh t có s
chuy n d ch: Ngành Thu s n và
ng m i t ng, c c u các ngành phát tri n theo h
ng tích c c.
2.ă ánhăgiáăk tăqu ănuôiătr ngăthu ăs năquaăcácăn mă2004,ă2005,ă2006
Vùng ven bi n xư Thái ô đ
c s b i t phù sa b i sông H ng và sông
Thái Bình và giáp bi n nên có n ng đ mu i cao, hàm l
ng SO 32- nhi u do
đó v a m n hoá v a phèn hoá. Tr ng lúa n ng su t th p l i ph i ph thu c
vào vi c thau chua r a m n v i chi phí cao.
n cu i n m 2001 xư Thái
ô
đư chuy n đ i di n tích tr ng lúa sang nuôi tr ng thu s n l n m t và ti p t c
đ n n m 2003 xư đ
c B Nông nghi p - Phát tri n nông thôn phê duy t
quy t đ nh 5336 ngày 31/1/2003, đ
c s nh t trí c a t nh và huy n chuy n
đ i ti p giai đo n hai. Di n tích vùng chuy n đ i l n hai là 275 ha, nâng t ng
di n tích đ m ao nuôi lên 513,3 ha.
- K t qu thu ho ch n m 2004 vùng chuy n đ i l n hai:
+ N ng su t trung bình đ t 540 kg/ha.
+ T ng thu toàn vùng 148,5 t n.
NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh
11
GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
+ Giá tr thu 65000 đ ng/kg.
+ T ng giá tr thu nh p 9.652.500.000 đ ng.
+ Chi phí s n xu t 55% t ng giá tr thu nh p g m: th c n, gi ng,
thu c x lý môi tr
ng ao nuôi...
+ Nh v y thu lưi cho toàn vùng d án 4.345.000.000 đ ng.
- Sau khi thu ho ch tôm Sú v xuân hè ng dân ti p t c th v hai g m
các lo i nh cua xanh, rô phi đ n tính, tôm r o và t n d ng thu tôm cá t
nhiên. K t qu thu ho ch nh sau:
+
c tính v hai t ng thu đ t 9.000.000 đ ng/ha.
+ T ng thu toàn vùng đ t 2.475.000.000 đ ng.
+ Chi phí v hai là 50% t ng thu toàn vùng.
+ Còn l i 1.237.500.000 đ ng.
T ng thu c n m 2004 (hai v ) là 5.582.500.000 đ ng.
- So sánh v i lúa khi ch a chuy n đ i.
+ N ng su t đ t 200 kg/sào/n m.
+ Giá tr 2000 đ ng/kg.
+ Chi phí 70% = 280.000 đ ng/sào/n m.
+ Lưi thu đ
c là 120.000 đ ng/sào/n m.
+ Thu lưi trên 1 ha 3.330.000 đ ng/ha/n m.
+ T ng thu lưi trên toàn vùng là 3.330.000 x 275 = 915.750.000
đ ng.
B ng 2: So sánh k t qu nuôi tr ng th y s n v i tr ng lúa sau khi
chuy n đ i
Nuôi tr ng thu s n
C y lúa
Thu lưi trên 1 sào là: 751.550 đ ng
Thu lãi trên 1 sào là 120.000 đ ng
Thu lãi trên 1 ha là 20.300.000
Thu lưi trên 1 ha là 3.330.000 đ ng
Thu lãi toàn vùng là
Thu lãi toàn vùng là
NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh
12
GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
5.582.500.000 đ ng
915.750.000 đ ng
(S li u HTXNN toàn xư Thái ô)
Nh n xét: Nh v y qua b ng s li u trên ta th y r ng vi c nuôi tr ng thu
s n đ t n ng su t cao lưi toàn vùng g p 6,1 l n so v i c y lúa.
B ng 3: T ng k t k t qu nuôi tôm Sú n m 2005 - 2006
Di n gi i
STT
N m nuôi tr ng
nv
2005
2006
1
S h nuôi tôm
H
904
904
2
Di n tích vùng chuy n đ i
Ha
275
275
3
N ng su t bình quân
Kg/ha
562
354
4
Giá tôm trung bình
ng
70.000
70.000
5
T ng giá tr
ng
10.825.500.000
6.814.500.000
6
Th i gian thu ho ch
110 - 220
180 - 240
65
13
22
56
20
24
60
65
7
Ngày
T l :
- H nuôi tôm
- H b ng v n
- H m t tr ng
%
T ng chi phí
8
%
B ng 4: T ng k t s n l
ng nuôi g i v hai n m 2005 - 2006
N m 2005
N m 2006
S n l ng
(kg)
Thành ti n
(đ ng)
S n l ng
(kg)
Thành ti n
(đ ng)
Cua bi n
(Scilla serrata)
26.400
2.112.000.000
10.000
700.000.000
Tôm r o
(Metapenaeus ensis)
4000
140.000.000
3000
120.000.000
Cá v c
(Laster calcarifee)
15000
1.350.000.000
9000
540.000.000
it
ng
NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh
13
GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
Tôm gai, Cá t p
22700
227.000.000
Rô phi
136300
1.635.600.000
Rô phi, Cá t p
30.000
300.000.000
(Ngu n s li u b ng 3 và b ng 4: S li u HTXNN toàn xư Thái ô)
Nh n xét: T ng k t qua các v nuôi thì n ng su t thu s n đ t đ
xu h
c có
ng gi m d n.
3.ăQuyătrìnhăs năxu tătômăth
ngăph măc aăng ădơn
3.1. Chu n b c i t o ao
- Tháo c n n
c, ph i khô 15 ngày, tu s a b ao, c ng c p và tiêu n
c.
- Thau r a 2 l n.
- Bón vôi CaCO3, li u l
ng 500 kg/ha. Sau đó ph i đáy đ m tôm khô
n t chân chim.
-L yn
c: L y tr c ti p t kênh t
- Gây màu n
i tiêu, s d ng túi l c 100 l /cm2.
c (gây ngu n th c n t nhiên). Ch có phân vô c g m
đ m Urea 30 kg và Super lân 20 kg s d ng cho 1 ha đ m nuôi.
3.2. Th gi ng
- Sau th i gian c i t o ao t 5 - 7 ngày ti n hành th gi ng. Chú ý nên
ch n tôm gi ng có màu s c trong sáng, không th
ng tích, đ u c , ho t đ ng
nhanh nh n. Tôm thon dài đuôi xoè hình qu t, khi l i râu khép l i hình ch V.
- Ngu n g c gi ng tôm: ch y u
các t nh phía Nam nh :
Nha Trang, Ninh Thu n, Bình Thu n, m t s ít
song t p trung v i s l
ng l n
n
c (m)
Qu ng Ninh, H i Phòng...
hai t nh à N ng và Nha Trang.
B ng 5: Các y u t môi tr
sâu m c
à N ng,
trong
(cm)
NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh
ng ao nuôi phù h p cho th gi ng.
m n
( 0 00 )
pH
Nhi t đ n
c
14
GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
0,6 - 0,8
30 - 40
10 - 20
7,5 - 8,5
25 - 28
Chú ý: Không nên th tôm vào th i đi m giao mùa vì tôm r t d m c
b nh.
NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh
15
GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
3.3. Ch m sóc qu n lý đ m nuôi c a ng đân
3.3.1. i u ti t ngu n n
c
Trong ao đ m nuôi các y u t môi tr
xuyên. Ch t l
Thay n
ng n
ng c n đ
c duy trì th
c là y u t quy t đ nh đ n n ng su t và s n l
c là c s cho vi c đi u ch nh các y u t môi tr
tháng nuôi th nh t không thay n
ng n
ng tôm.
c.
c nh m h n ch thay đ i môi
tr
ng. Trong tháng nuôi th 2, 3 c n c vào l ch thu tri u chu k con n
th
ng t 3 - 4 ngày, m i ngày thay 10 - 15% m c n
đ m b o các y u t môi tr
ng
c
c trong ao đ m nuôi
ng không b bi n đ i đ t ng t.
3.3.2. S d ng th c n
Ch y u có ba d ng th c n sau:
- Th c n t nhiên: Sinh v t phù du, đ ng v t phù du ch
n
giai đo n
đ u r t quan tr ng, nên ph i làm sao cho ao th t nhi u th c n t nhiên thì
tôm m i có s c t ng tr
ng nhanh.
- Th c n ch bi n:
+ Th c n t
i s ng: Don (Glaucontya chineis), c s d ng cho
tháng nuôi cu i cùng.
+ Th c n nông dân t ch t i đ a ph
cá t p, th c n n u chín đ
dinh d
ng: B t đ t
ng, b t ngô,
c s d ng cho tháng nuôi th nh t, cung c p ch t
ng cho tháng nuôi th nh t cho tôm.
- Th c n viên: Do các công ty ch bi n, cho n b sung khi tôm nuôi
đ t 1 - 2 tháng tu i.
Ph
ng pháp cho n:
c r i đ u trên vùng bưi cao c a ao đ m nuôi.
Chú ý: Tôm r t thích s ng riêng l , n t p, g m nh m n u cho th c n
thi u và kích c th c n không phù h p s d n đ n hi n t
ng phân đàn và n
l n nhau.
NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh
16
GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
3.3.3. S d ng phân bón
Phân bón đ
dinh d
c s d ng nh m duy trì đ trong c a n
c cung c p ch t
ng cho đ ng v t phù du và th c v t phù du.
Bao g m:
- Phân h u c gây t o (PHCGT) đ y đ thành ph n dinh d
ng.
m Urea 46 % P2O5.
-
- Phân vô c t ng h p.
Khi s d ng phân bón gây màu n
đi m 9 - 11 gi
c trong ao đ m nuôi th
sáng, ngày tr i n ng phân đ
Tùy vào đi u ki n ngu n n
c hoà n
ng vào th i
c té đ u trên m t.
c l y vào nhi u hay ít ch t phù sa mà l a
ch n các lo i và đi u ch nh phân bón.
B ng 6: Công th c (CT) k t h p phân bón đã dùng
Công th c
m
T ng li u l
ng
Super lân
NPK
PHCGT
(%)
(%)
s d ng (Kg/ha)
66,6
70
bón phân
Urea (%)
(%)
CT1
16,7
16,7
CT2
60
40
CT3
14,3
50
85,7
CT1 có s d ng phân h u c gây t o thì màu n
70
c n đ nh và b n h n
so v i s d ng toàn b phân vô c .
3.4. Thu ho ch tôm
Tùy theo t ng h gia đình mà cách thu ho ch khác nhau, sau đây là 3
cách thu ho ch ch y u
xư:
3.4.1. Thu ho ch b ng đó: ây là cách thu ho ch nh l
- Dùng đó th a đ thu t a nh ng tôm đ t giá tr th
ng ph m t cu i
tháng nuôi th 3 đ n đ u tháng nuôi th 4.
NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh
17
GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
-
óđ
c đi u ch nh khe h c a các nan đ b o đ m gi đ
c cá th
>30g, nh ng cá th nh h n có th thoát ra ngoài.
- Khi đánh đó s d ng m i là Don (Glaucontia chinesis) t
i đ thu hút
tôm vào.
3.4.2. Thu tôm b ng te (xi c): có s d ng xung đi n 16 (V), áp d ng cho th i
gian thu ki t tôm
- Ph
n
ng pháp đánh b t: Tháo g n c n n
c trong đ m ao, gi l i m c
c 20 - 30 cm. Dùng te (xi c) đ y theo t ng hàng, tôm b xung đi n làm tê
li t trong th i gian 5 - 10 phút. Có th tôm d t vào l
i ho c m t vài ng
i đi
sau đ mò tôm.
-
u đi m c a ph
ng pháp này: Thu ho ch tôm nhanh và tri t đ .
Nh ng chú ý đi u ch nh s Vôn c a xung đi n t 12 - 16 (V) s làm cho tôm
b li t trong th i gian ng n an toàn cho ng
3.4.3. Thu tôm b ng ph
- Ph
i và môi tr
ng.
ng pháp x đáy
ng pháp này c ng áp d ng cho nh ng ao, đ m đ n th i đi m thu
ho ch tri t đ . M c đ n (đáy) vào c ng sau đó m c ng cho tôm theo ra.
-
u đi m: thu ho ch nhanh g n.
- Nh
c đi m: Tôm d b b m d p, xây sát do v n t c n
b ép vào nuôi đ n (đáy). Ph
thêm n
c ch y l n tôm
ng pháp này ch th c hi n vào bu i t i và có
c m i vào ao đ m.
3.5. V n chuy n tôm
- Do nhu c u c a th tr
th
ng ph m đ
ng tiêu th n i đ a mà m t ph n nh tôm Sú
c v n chuy n s ng v n i tiêu th . Quưng đ
ng v n
chuy n t n i v n chuy n đ n n i tiêu th kho ng 40 km là Thành ph Thái
Bình.
- Ph
ng ti n v n chuy n: xe g n máy.
- Th i gian v n chuy n vào th i đi m sáng s m.
NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh
18
GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
- D ng c c n thi t v n chuy n: Thùng s t (dung l
ng 80 lít), máy nén
khí ch y đi n m t chi u 1- 2 (V), h th ng vòi d n khí và 4 qu đá b t.
4.ăCácăb nhăth
ngăg pă ătômăSúănuôiăth
ngăph m
B nh tôm là m t trong nh ng nguyên nhân có tính ch t quy t đ nh đ n
s thành b i c a v nuôi, công vi c qu n lý g p không ít khó kh n do th i ti t
luôn bi n đ ng, bi n đ ng b t th
ng, c ng nh m c đ v n đ ng tích c c
hay không tích c c c a các h đ i v i đ u t nuôi tôm Sú và vai trò lưnh đ o,
ch đ o c a các c p, các ngành có liên quan đ n quá trình s n xu t nuôi tôm.
Các b nh tôm th
ng g p có th do ngo i c nh tác đ ng ho c do kí sinh
c a virus, vi khu n gây nên.
4.1. B nh do ô nhi m ngu n n
Do h th ng kênh m
c trong môi tr
ng nuôi tôm
ng, c ng không đ m b o k thu t, b ao b rò r
nhi u c ng v i thi u đ t đ p b vì v y khi có m a l n cùng v i n
c thu
tri u lên cao xâm nh p vào trong ao nuôi kéo theo nhi u roi, s a và d l
thu c b o v th c v t, n
c th i sinh ho t
khu dân c vv... t o đi u ki n cho
m m b nh phát tri n. Ví d b nh m m v vì hàm l
th p d
i 10‰, khó l t v do hàm l
ng
ng NaCl đ m nuôi b h
ng NaCl đ m nuôi cao h n 25‰.
4.2. B nh do virus, vi khu n
Qua th i gian nghiên c u t i đ a đi m xư Thái ô, cùng v i s ph n ánh
c a bà con nông dân chúng tôi th y b nh c a tôm ch y u là b nh đ thân
đ m tr ng.
- Nguyên nhân c a b nh đ thân đ m tr ng: do virus SEMBV gây h i
cho tôm vào t t c các giai đo n phát tri n c a tôm. B nh này là b nh r t khó
ch a, hi n nay ch a có thu c kháng sinh đ c tr .
- D u hi u c a b nh:
NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh
19
GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
+ Tôm n nhi u m t cách không bình th
ng.
+ 2 - 3 ngày sau tôm gi m n, y u d n.
+ B i lên m t n
c ho c vào b .
+ B i không đ nh h
ng.
+ Xu t hi n nhi u đ m tr ng (đ
ng kính c 2 - 3 mm)
vùng
mang (khu v c đ u) và vùng thân (đ t cu i thân).
+ ôi khi xu t hi n nh ng đ m đ .
+ Tôm ch t khá nhi u trong kho ng 5 - 7 ngày.
5.ă ánhăgiáăquyătrìnhănuôiătômăhi năt iăc aăng ădơnăTháiă ô
Bà con nông dân
xư Thái
ô tr
c kia ch y u làm nông nghi p, ki n
th c v khoa h c còn nhi u h n ch . Sau khi chuy n đ i sang nuôi tôm bà con
c ng ch nuôi theo phong trào là ch y u. Tuy tôm Sú là đ i t
th i gian sinh tr
ng nuôi có
ng nhanh, đ t hi u qu kinh t cao so v i các đ i t
ng
nuôi th y s n khác (90 - 120 ngày). Tôm Sú là đ ng v t máu l nh r t d b
m c b nh ho c ch t do s thay đ i c a th i ti t và môi tr
Qua vi c tìm hi u quy trình nuôi tôm Sú c a bà con
ng.
xư Thái ô chúng
tôi nh n th y còn r t nhi u v n đ t n t i:
5.1. V ao nuôi
- M t s h gia đình ch g t g c r ru ng c y lúa đ làm b ao, có ao
nông, ao sâu không đ m b o tiêu chu n (0,6 - 0,8m).
- Di n tích ao nh , l i không có ao l ng, ao x lý n
- Trong quá trình nuôi, ch t th i tích t
c.
đáy ao, các ch t th i này gây
đ c cho tôm làm tôm ch m phát tri n.
Nh ng t n m 2004 - 2006 bà con nông dân không n o vét bùn đ t mà
ch tháo c n n
c r i ph i khô, các v t ch trung gian truy n b nh v n còn
NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh
20
GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
t n t i trong ao. Do v y sau m i v thu ho ch bà con nên vét s ch bùn làm
cho n n đáy ao s ch, c ng giúp quá trình s d ng đ
c lâu dài.
- Ngu n ch t th i l ng t bao g m: Ngu n n
c c p ch a nhi u ch t l
l ng, đ t t b ao b r a trôi, đ t ao b xói mòn do s chuy n đ ng c a n
c,
ch t th i c a tôm, th c n th a, xác c a nhi u sinh v t, vôi...
S đ 1: Ngu n ch t l ng t
Chú thích: Các s li u bi u th ho c là t l % t ngoài đ a vào hay m t
ra kh i ao bi u di n b ng m i tên.
5.2. N
c nuôi
Vi c l y n
con l y n
trong n
c vào ao ph thu c vào thu tri u, khi con n
c tr c ti p t kênh t
c có l
i tiêu không qua x lý l ng l c. Vì v y
ng l n phù sa c ng v i d l
thu c tr Hà ven bi n, n
c th i sinh ho t... th
NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh
c lên cao bà
ng thu c b o v th c v t,
ng có ch a các h p ch t
21
GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
Polyclorophenol (PCP), Polyclorobiphenyl (PCB) gây ô nhi m n
ch t này đ
c. Các
c tích l y trong c th tôm gây ng đ c lâu dài.
S tích t các ch t th i trong ao th
ng d n đ n s phát tri n quá m c
c a phiêu sinh v t. S phát tri n quá m c d n đ n pH dao đ ng l n, gây thi u
O2 vào sáng s m hay lúc n ng y u. R i s phân hu xác ch t các t o đó l i
tiêu th r t nhi u O2.. Thi u O2 các ch t h u c trong n
c lên men th i, xu t
hi n nhi u khí đ c nh NH3, H2S. Ngoài ra đ t c ng nh h
ch t l
ng n
ng nhi u đ n
c, đ t là h n h p c a r t nhi u ch t vô c và h u c .
t ao và
ch t l ng t c ng sinh ra hai s n ph m đ c là NH3, H2S .
Gi m sút ch t
l ng n c
Gi m th p đ trong
Ti n
trình
suy
thoái
Biên đ dao đ ng DO trong
ngày r ng th i gian hàm
l ng DO th p kéo dài
C ch suy thoái
Ao nuôi
L
ng ch t h u c t ng
Suy thoái n n
đáy
Ti n trình suy thoái
Tích t nhi u ch t th i
mang tính kh m nh
S đ 2: C ch suy thoái ch t l
ng n
c trong ao nuôi.
5.3. Con gi ng
M t s h nông dân v n còn ham gi ng r , ngu n g c không rõ ràng,
kém ch t l
ng.
NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh
22
GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
5.4. Th c n
S ph i h p gi a các lo i th c n không đ u, s d ng quá nhi u th c n
t
i s ng là lo i th c n mang nhi u m m b nh.
5.5. S c khí
H u h t các ao không có máy s c n
c đ s c O2, đi u hoà O2 trong ao
nuôi.
6.ăH ăth ngăgi iăphápăchoăngh ănuôiătômăSúăth
ngăph mă ăxƣăTháiă ôă-
TháiăTh y - Thái Bình
tài đ a ra các gi i pháp v :
- Qu n lý môi tr
ng n
c trong ao nuôi và n ng đ NaCl.
- V sinh ao nuôi.
- Bi n pháp x lý th c n d th a.
- Bi n pháp phòng ch a b nh cho tôm.
Sau đây chúng tôi đ a ra các bi n pháp c th :
6.1. Qu n lý môi tr
n
- Tr
ng n
c trong ao nuôi và n ng đ NaCl
c trong ao nuôi đ m b o ch t l
c khi c p n
ng:
c vào nên qua x lý và l ng l c.
- Trong quá trình nuôi nên k t h p nhi u lo i đ i t
t
ng h l n nhau, v a nâng cao ch t l
ng n
ng có tác d ng
c l i đ t hi u qu kinh t .
Nên s d ng ch ph m men vi sinh.
- Sau khi nuôi: N
m
c th i t ao nuôi tôm không đ
c đ tr c ti p ra kênh
ng mà ph i qua ao x lý.
6.1.1. Các hình th c x lý n
c trong ao nuôi
Tu vào di n tích ao nuôi và đi u ki n kinh t t ng h gia đình mà có th
áp d ng m t trong các hình th c x lý n
NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh
c sau:
23
GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
M
B m
ng
B ao
Ao x lý
n c th i
Ao l ng
Ao nuôi
M
ng
S đ 3: H th ng ao l ng l c
Nh n xét :
+ Dùng ao l ng là ph
trong ngu n n
ng pháp t t nh t đ ki m soát phù sa l l ng
c c p.
+ Di n tích ao l ng chi m kho ng t 10 - 15 %. Ao l ng nên đào sâu đ
có s c ch a l n, ao l ng đ
c chia ô nh đ s sa l ng di n ra t ng ch ng.
+ S đ trên áp d ng cho nh ng ao có di n tích nh . Tuy nhiên không
th x lý tri t đ cho các virus truy n b nh...
Ngu n n c t
nhiên
Ao x lý
hoá h c
Khi tôm b b nh
Ao ch a
l ng
Ao nuôi
tôm
Ao rong câu
NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh
Ao nuôi cá (rô phi)
Thân m m
24
GVHD: TS. Hoµng NguyÔn B×nh
S đ 4: Mô hình ao nuôi kinh t
Nh n xét: Theo h th ng ao này có th x lý tri t đ ngu n n
ho c ch y ra. V n đ u t l i không l n vi c làm s ch n
c đ a vào
c mang l i hi u qu
kinh t cao.
N
c
Các ao tôm
Ao nuôi cá, đ ng v t
hai m nh v
Các ao rong
câu
Th c n
Ti n
Aga
N
c s ch
S đ 5: Hi u qu kinh t
NguyÔn ThÞ Cóc – K30A - Sinh
25