phan phoi chuong trinh mon Vat ly

Sở GIáO DụC Và ĐàO TạO TỉNH PHú THọ
Phân phối chơng trình
Trung học cơ sở
Môn
Vật lí
( Tài liệu chỉ đạo chuyên môn dùng cho các cơ quan quản
lý và giáo viên, áp dụng từ năm học 2009 2010)
( lu hành nội bộ)
Việt Trì, tháng 9 năm 2009
A. hớng dẫn thực hiện phân phối ch-
ơng trình
I. những vấn đề chung
1. Về khung phân phối chơng trình
Từ năm học 2008 2009, Bộ Giáo dục và Đào tạo
ban hành khung phân phối chơng trình các bộ môn học và các
hoạt động giáo dục. Khung phân phối chơng trình quy định
thời lợng dạy học cho từng phần của chơng trình (chơng,
phần, bài học, môđun, chủ đề, ), trong đó có thời l ợng dành
cho luyện tập, bài tập, ôn tập, thí nghiệm, thực hành và thời l-
ợng tiến hành kiểm tra định kì tơng ứng với phần đó.
Thời lợng quy định tại khung phân phối chơng trình
của Bộ Giáo dục và Đào tạo áp dụng trong trờng hợp học 1
buổi/ngày, thời lợng giành cho kiểm tra là không thay đổi,
thời lợng giành cho các hoạt động khác là quy định tối thiểu.
Tiến độ thực hiện chơng trình khi kết thúc học kì I và kết thúc
năm học đợc quy định thống nhất cho tất cả các trờng THCS
trong cả nớc và các tỉnh, thành.
Căn cứ vào khung phân phối chơng trình, Sở Giáo dục
và Đào tạo cụ thể hoá thành phân phối chơng trình chi tiết các
bộ môn, các hoạt động giáo dục. Các trờng THCS có điều
kiện bố trí giáo viên và kinh phí chi trả giờ dạy vợt định mức

quy định (trong đó có các trờng học nhiều hơn 6 buổi/tuần),
có thể chủ động đề nghị phòng giáo dục và đào tạo xem xét,
trình Sở Giáo dục và Đào tạo phê chuẩn việc điều chỉnh phân
phối chơng trình tăng thời lợng dạy học cho phù hợp.
2. Về phân phối chơng trình dạy học tự chọn
a) Thời lợng và cách tổ chức dạy học tự chọn:
Thời lợng dạy học tự chọn của các lớp cấp THCS
trong Kế hoạch giáo dục là 2 tiết/tuần. dạy học chung cho cả
lớp (các trờng tự chủ về kinh phí có thể chia lớp thành nhóm
nhỏ hơn nhng vẫn phải đủ thời lợng quy định).
2
Việc sử dụng thời lợng dạy học tự chọn THCS thực
hiện theo một trong hai cách sau đây:
Cách 1: Chọn một trong 3 môn học, hoạt động giáo
dục: Tin học, Ngoại ngữ 2, Nhề phổ thông (trong đó Ngoại
ngữ 2 có thể bố trí vào 2 tiết dạy học tự chọn này hoặc bố trí
ngoài thời lợng dạy học 6 buổi/tuần).
Cách 2: Dạy học các chủ đề tự chọn nâng cao, bám
sát.
- Dạy học chủ đề tự chọn nâng cao là để khai thác sâu
hơn kiến thức, kĩ năng của chơng trình, bổ sung kiến thức,
bồi dỡng năng lực t duy nhng phải phù hợp trình độ tiếp thu
của học sinh.
- Dạy học các chủ đề tự chọn bám sát là để ôn tập, hệ
thống hoá, khắc sau kiến thức, kĩ năng (không bổ sung kiến
thức nâng cao mới). Trong điều kiện cha ban hành đợc tài
liệu chủ đề nâng cao, cần dàng thời lợng dạy học tự chọn để
thực hiện chủ đề tự chọn bám sát nhằm ôn tập, hệ thống hoá,
khắc sâu kiến thức, kĩ năng cho học sinh.
Hiệu trởng các trờng THCS chủ động lập Kế hoạch

dạy học các chủ đề tự chọn bám sát (chọn môn học, ấn định
số tiêt/tuần cho từng môn, tên bài dạy) cho từng lớp, ổn định
trong từng học kì trên cơ sở đề nghị của các tổ trởng chuyên
môn và giáo viên chủ nhiệm lớp. Giáo viên chuẩn bị kế hoạch
bài dạy (giáo án) chủ đề tự chọn bám sát với sự hỗ trợ của tổ
chuyên môn.
b) Kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học tự chọn:
Việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập chủ đề tự
chọn của môn học thực hiện theo quy định tại Quy chế đánh
giá, xếp loại học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông.
Lu ý: Các bài dạy chủ đề tự chọn nâng cao, chủ đề
bám sát bố trí trong các chơng nh các bài khác, có thể có
điểm kiểm tra dới 1 tiết riêng nhng không có điểm kiểm tra 1
tiết riêng, điểm chủ đề tự chọn môn học nào tính cho cho
môn học đó.
3
3. Thực hiện các hoạt động giáo dục
a) Phân công giáo viên thực hiện các hoạt động giáo
dục:
Trong Kế hoạch giáo dục quy định tại Chơng trình
giáo dục phổ thông do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành, các
hoạt động giáo dục đã đợc quy định thời lợng với số tiết học
cụ thể nh các môn học. Đối với giáo viên đợc phân công thực
hiện hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, Hoạt động giáo
dục hớng nghiệp đợc tính giờ dạy nh các môn học; việc tham
gia điều hành hoạt động giáo dục tập thể (chào cờ đầu tuần và
sinh hoạt lớp cuối tuần) là thuộc nhiệm vụ quản lý của Ban
Giám hiệu và giáo viên chủ nhiệm lớp, không tính là giờ dạy.
b) Tích hợp Hoạt đông giáo dục ngoài giờ lên lớp,
Hoạt động giáo dục hớng nghiệp, môn Công nghệ:

- Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp: thực hiện đầy
đủ các chủ đề quy định cho mỗi tháng, với thời lợng 2
tiêt/tháng và tích hợp nội dung Hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp sang môn Giáo dục công dân các lớp 6, 7, 8, 9 ở các
chủ đề về đạo đức và pháp luật. Đa nội dung về Công ớc
Quyền trẻ em của Liên Hợp quốc vào Hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp ở lớp 9 và tổ chức các hoạt động hởng ứng
phong trào Xây dựng trờng học thân thiện, học sinh tích
cực do Bộ Giáo dục và Đào tạo phát động.
- Hoạt động giáo dục hớng nghiệp (lớp 9):
Điều chỉnh thời lợng Hoạt động giáo dục hớng nghiệp
thành 9 tiết/năm học sau khi đa một số nội dung giáo dục h-
ớng nghiệp tích hợp sang Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp ở 2 chủ điểm sau đây:
+ Truyền thống nhà tr ờng , chủ điểm tháng 9;
+ Tiến b ớc lên Đoàn , chủ điểm tháng 3.
Sở Giáo dục và Đào tạo giao cho các phòng giáo dục
và đào tạo chỉ đạo, hớng dẫn các trờng THCS thực hiện nội
dung tích hợp đáp ứng yêu cầu sát với thực tế địa phơng. Về
phơng pháp tổ chức, Hoạt động giáo dục hớng nghiệp có thể
4
thực hiện riêng theo lớp hoặc theo khối lớp, có thể giao cho
giáo viên hoặc mời các chuyên gia, nhà quản lý kinh tế, quản
lý doanh nghiệp giảng dạy.
4. Đổi mới phơng pháp dạy học; đổi mới kiểm tra,
đánh giá
a) Đổi mới phơng pháp dạy học:
- Những yêu cầu quan trọng trong đổi mới phơng
pháp dạy học:
+ Bám sát chuẩn kiến thức, kĩ năng của chơng trình

(căn cứ vào chuẩn của chơng trình cấp THCS và đối chiếu với
hớng dẫn thực hiện của Bộ Giáo dục và Đào tạo) ;
+ Phát huy tính tích cực, hứng thú trong học tập của
học sinh và vai trò chủ đạo của giáo viên;
+ Thiết kế bài giảng khoa học, sắp xếp hợp lý hoạt
động của giáo viên và học sinh, thiết kế câu hỏi hợp lý, tập
trung vào trọng tâm, tránh nặng nề quá tải (nhất là đối với bài
dài, bài khó, bài có nhiều kiến thức mới); bồi dỡng năng lực
độc lập suy nghĩ, vận dụng sáng tạo kiến thức đã học, tránh
thiên về ghi nhớ máy móc không nắm vững bản chất;
+ Sử dụng hợp lý Sách giáo khoa khi giảng bài trên
lớp, tránh tình trạng yêu cầu học sinh ghi chép quá nhiều theo
lối đọc - chép;
+ Tăng cờng ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy
học, khuyến khích sử dụng công nghệ thông tin, sử dụng các
phơng tiện nghe nhìn, thực hiện đầy đủ thí nghiệm, thực
hành, liên hệ thực tế trong giảng dạy phù hợp với nội dung
từng bài học;
+ Giáo viên sử dụng ngôn ngữ chuẩn xác, trong sáng,
sinh động, dễ hiểu, tác phong thân thiện, khuyến khích, động
viên học sinh học tập, tổ chức hợp lý cho học sinh làm việc cá
nhân và theo nhóm;
+ Dạy học sát đối tợng, coi trọng bồi dỡng học sinh
khá giỏi và giúp đỡ học sinh có học lực yếu kém.
5
- Đối với các môn học đòi hỏi năng khiếu nh: Mĩ
thuật, Âm nhạc, Thể dục cần coi trọng truyền thụ kiến thức,
hình thành kĩ năng, bồi dỡng hứng thú học tập, không quá
thiên về đánh giá thành tích theo yêu cầu đào tạo chuyên
ngành họa sỹ, nhạc sỹ, vận động viên.

- Tăng cờng chỉ đạo đổi mới phơng pháp giảng dạy
thông qua công tác bồi dỡng giáo viên và dự giờ thăm lớp của
giáo viên, tổ chức rút kinh nghiệm giảng dạy ở các tổ chuyên
môn, hội thảo cấp trờng, cụm trờng, địa phơng, hội thi giáo
viên dạy giỏi các cấp.
b) Đổi mới kiểm tra, đánh giá :
Những yêu cầu quan trọng trong đổi mới kiểm tra,
đánh giá:
+ Giáo viên đánh giá sát đúng trình độ học sinh với
thái độ khách quan, công minh và hớng dẫn học sinh tự đánh
giá năng lực của mình;
+ Trong quá trình dạy học, cần kết hợp một cách hợp
lý hình thức tự luận với hình thức trắc nghiệm khách quan
trong kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh, chuẩn
bị tốt cho việc đổi mới các kỳ thi theo chủ chơng của Bộ Giáo
dục và Đào tạo;
+ Thực hiện đúng quy định của Quy chế đánh giá, xếp
loại học sinh THCS, học sinh THPT do Bộ Giáo dục và Đào
tạo ban hành, tiến hành đủ số lần kiểm tra thờng xuyên, kiểm
tra định kỳ, kiểm tra học kỳ cả lý thuyết và thực hành;
+ Đổi mới đánh giá các môn Mĩ thuật, Âm nhạc, Thể
dục theo Quy chế đánh giá, xếp loại học tập của Bộ Giáo dục
và Đào tạo cũng nh của Sở Giáo dục và Đào tạo.
c) Đối với một số môn khoa học xã hội và nhân văn
nh: Ngữ văn, Lịch sử, Địa lí, Giáo dục công dan, cần coi
trọng đổi mới phơng pháp dạy học, đổi mới kiểm tra, đánh
giá theo hớng hạn chế ghi nhớ máy móc, không nắm vững
kiến thức, kỹ năng môn học. Trong quá trình dạy học, cần đổi
mới kiểm tra, đánh giá bằng cách nêu vấn đề cởi mở, đòi hỏi
6

học sinh phải vận dụng tổng hợp kiến thức, kĩ năng và biểu
đạt chính kiến của bản thân.
d) Từ năm học 2009 2010, tập trung chỉ đạo đổi
mới kiểm tra, đánh giá thúc đẩy đổi mới phơng pháp dạy học
các môn học và các hoạt động giáo dục, khắc phục tình trạng
dạy học chủ yếu theo lối đọc chép.
5. Thực hiện các nội dung giáo dục địa phơng (thực
hiện theo hớng dẫn tại văn bản số 5977/BGDĐT-GDTrH
ngày 07 tháng 7 năm 2008 của Bộ Giáo dục và Đào tạo).
II. Những vấn đề cụ thể của môn vật lí
1. Đổi mới phơng pháp dạy học
- Phát huy tính tích cực, hứng thú trong học tập của
học sinh và vai trò chủ đạo của giáo viên;
- Thiết kế bài giảng khoa học, sắp xếp hợp lý hoạt
động của giáo viên và học sinh, thiết kế câu hỏi hợp lý, tập
trung vào trọng tâm, tráng nặng nề quá tải (nhất là đối với bài
dài, bài khó, bài có nhiều kiến thức mới); bồi dỡng năng lực
độc lập suy nghĩ, vận dụng sáng tạo kiến thức đã học, tránh
thiên về ghi nhớ máy móc không nắm vững bản chất;
- Tăng cờng tập huấn nâng cao năng lực sử dụng thiết
bị thí nghiệm biểu diễn và thí nghiệm thực hành. Sử dụng tối
đa và có hiệu quả các thiết bị thí nghiệm hiện có của bộ môn.
Tổ chức sinh hoạt chuyên đề sử dụng thiết bị dạy học, khuyến
khích tự làm đồ dùng dạy học, cải tiến phơng án thí nghiệm
phù hợp với từng bài học;
- Tăng cờng ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy
học, khuyến khích sử dụng hợp lý các phần mềm, thí nghiệm
mô phỏng, t liệu thiết bị dạy học điện tử, các phơng tiện nghe
nhìn, thực hiện đầy đủ thí nghiệm, thực hành, tích hợp giáo
dục bảo vệ môi trờng, liên hệ thực tế trong giảng dạy phù hợp

với nội dung từng bài học;
- Giáo viên sử dụng ngôn ngữ chuẩn xác, trong sáng,
sinh động, dễ hiểu, tác phong thân thiện, coi trọng việc
7
khuyến khích, động viên học sinh học tập, tổ chức hợp lý cho
học sinh làm việc cá nhân và theo nhóm;
- Dạy học sát đối tợng, coi trọng bồi dỡng học sinh
khá giỏi và giúp đỡ học sinh có học lực yếu kém;
- Tăng cờng chỉ đạo đổi mới phơng pháp thông qua
công tác bồi dỡng giáo viên và thông qua việc dự giờ thăm
lớp của giáo viên, tổ chức rút kinh nghiệm giảng dạy ở tổ
chuyên môn, hội thảo cấp trờng, cụm trờng, địa phơng, hội
thi giáo viên giỏi các cấp.
2. Đổi mới kiểm tra, đánh giá
- Giáo viên đánh giá sát đúng trình độ học sinh với
thái độ khách quan, công minh và hớng dẫn học sinh tự đánh
giá năng lực của mình;
- Trong quá trình dạy học, cần kết hợp một cách hợp
lý hình thức tự luận với hình thức trắc nghiệm khách quan
trong kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh, chuẩn
bị tốt cho việc đổi mới các kỳ thi theo chủ chơng của Bộ Giáo
dục và Đào tạo;
- Thực hiện đúng quy định của Quy chế đánh giá, xếp
loại học sinh THCS, học sinh THPT do Bộ Giáo dục và Đào
tạo ban hành, tiến hành đủ số lần kiểm tra thờng xuyên, kiểm
tra định kỳ, kiểm tra học kỳ cả lý thuyết và thực hành;
- Trong quá trình dạy học, cần hạn chế ghi nhớ máy
móc, học thuộc nhng không nắm vứng kiến thức, kỹ năng
môn học;
- Các bài thực hành trong chơng trình, học sinh đều

phải thực hiện và viết báo cáo. Trong mỗi học kỳ, thực hiện
đánh giá 1 bài thực hành tính điểm hệ số 2, việc chọn các bài
thực hành để đánh giá tính hệ số 2 là do tổ chuyên môn quy
định, các bài thực hành khác cho điểm hệ số 1;
- Đánh giá bài thực hành của học sinh gồm hai phần:
+ Phần đánh giá kỹ năng thực hành và kết quả thực
hành;
+ Phần đánh giá báo các thực hành.
8