Bekhampha.com
MỤC LỤC
LỜI GIỚI THIỆU ........................................................................................................... 1
Cho lần tái bản thứ ba ............................................................................................ 1
LỜI TỰA ....................................................................................................................... 3
ĐÔI LỜI NHẮN GỬI .................................................................................................. 10
Các bậc phụ huynh ............................................................................................... 10
CHƯƠNG 1 ............................................................................................................... 12
Tommy và những phát hiện thú vị ........................................................................ 12
CHƯƠNG 2 ............................................................................................................... 19
Trẻ nhỏ muốn học đọc ........................................................................................... 19
CHƯƠNG 3 ............................................................................................................... 27
Trẻ nhỏ có thể học đọc ......................................................................................... 27
CHƯƠNG 4 ............................................................................................................... 42
Trẻ nhỏ đang học đọc ........................................................................................... 42
CHƯƠNG 5 ............................................................................................................... 48
Trẻ em nên học đọc từ khi còn rất nhỏ ............................................................... 48
CHƯƠNG 6 ............................................................................................................... 54
Ai là người có vấn đề? Những người đọc sách hay những người không đọc
sách? ........................................................................................................................ 54
CHƯƠNG 7 ............................................................................................................... 62
Nên dạy trẻ đọc như thế nào? ............................................................................. 62
CHƯƠNG 8 ............................................................................................................... 91
Độ tuổi nào thích hợp nhất để bắt đầu? ............................................................ 91
CHƯƠNG 9 ............................................................................................................. 112
Ý kiến của các bà mẹ.......................................................................................... 112
CHƯƠNG 10 ........................................................................................................... 119
Sự sum vầy ............................................................................................................. 119
LỜI CẢM ƠN .......................................................................................................... 129
VỀ TÁC GIẢ ............................................................................................................ 132
SÁCH CÙNG TÁC GIẢ CHO CÁC BẬC CHA MẸ ................................................. 134
Nơi
ồ
ạo !
L I GI I THI U
Cho l n tái b n th ba
c xu t b n l n đ u tiên vào n m 1964, cu n sách này th c s là m c
kh i đ u cho cu c Cách m ng M m. Nh ng ông b bà m tiên phong mê m i v i
cu n sách. H là nh ng ng
i đ u tiên nh n ra đây là m t cu c phiêu l u khám
phá th gi i kì di u và mênh mông c a s phát tri n nói chung và trí não nói riêng
c a con tr . Nh ng ông b bà m này bi t r ng tr em thông minh h n m i ng
ngh nhi u. V y là h b t đ u tìm hi u và h đã làm đ
Cu n sách này ngày càng đ
tiên đ t 5 tri u b n trên 22 n
i
c m t vi c tuy t v i.
c xu t b n r ng rãi trên th gi i k t l n đ u
c. T t c nh ng đi u đ
c nh c đ n trong cu n sách
đ u đã tr thành hi n th c dù đã h n 40 n m trôi qua.
Ch có duy nh t m t th thay đ i.
Ngày nay, có hàng ch c nghìn tr em đ m i l a tu i h c đ c t r t s m và
s d ng cu n sách này. K t qu là, có hàng nghìn bà m đã vi t th cho chúng tôi
k v s hào h ng, say mê và c nh ng tr i nghi m c a mình trong quá trình d y
con đ c. H đã chia s v i chúng tôi kinh nghi m, s hân hoan và đôi khi là c s
chán n n. H đã miêu t cu c cách m ng và nh ng chi n th ng c a chính mình.
Bên c nh đó, h còn đ t ra nhi u v n đ sâu s c
Nh ng b c th nh th chính là ngu n ki n th c vô giá và s hi u bi t tuy t
v i v th gi i tr th .
H c ng là nh ng minh ch ng hùng h n nh t trong l ch s th gi i ch ng
minh r ng tr em có th h c đ c, nên h c đ c và s h c đ c và đi u quan tr ng
nh t là nh ng gì s x y ra khi các em đ n tu i đi h c và tr
ng thành.
Cu n sách này c c kì quan tr ng v i th h nh ng ông b bà m tr hi n
nay, nh ng ng
Ch
i luôn coi con cái mình là u tiên hàng đ u.
ng 7 c a cu n sách có thay đ i so v i b n g c, không ph i là thay đ i
v nh ng nguyên t c đã đ a ra tr
c đây mà ch là đi u ch nh chúng theo nh ng
kinh nghi m phong phú c a các b c ph huynh trên toàn th gi i.
Ch
ng 8 c ng là m t ch
ng hoàn toàn m i so v i b n g c v i nh ng chi
ti t v các cách ti p c n tr theo t ng giai đo n; s sinh, tr nh và thi u nhi
Flash card rẻ, bền, đẹp & MIỄN PHÍ chuyển hàng tại Bekhampha.com – ĐT Tư vấn 24/7: 0907.46.86.99
Văn phòng Đức Hạnh – Đ/c: 38 Minh Khai, P. Lam Sơn, TP. Thanh Hóa - Email:
1
Nơi
Ch
ng 9 c ng m i đ
ồ
ạo !
c b sung thêm ph n tr l i hai câu h i th
ng g p
nh t khi d y con đ c là:
1. i u gì s x y ra khi các bé đ n tu i đi h c?
2. i u gì s x y ra khi các em tr
ng thành?
ây là nh ng câu tr l i t chính b m . Chúng không đ
c rút ra t nh ng
v n đ lí thuy t, mà chính là t s tr i nghi m th c t v i con cái c a nh ng v ph
huynh tuy t v i.
Hãy vui v nh nhàng nh làn gió và t n h
ng t ng giây phút bên con b n.
vi n nghiên c u, dù là nam hay n c ng không có m t ai theo ch ngh a
sô vanh. Chúng tôi yêu quí t t c các v ph huynh và tr em, không phân bi t nam
n .
gi i quy t v n đ đau đ u là ph i nh c đ n ng
i khác nh ng
i đàn ông
đã tr
ng thành hay cô bé con, trong ph n l n cu n sách này chúng tôi g i các b c
ph huynh là m và g i các bé là tr .
Trân tr ng
Glenn Doman
Flash card rẻ, bền, đẹp & MIỄN PHÍ chuyển hàng tại Bekhampha.com – ĐT Tư vấn 24/7: 0907.46.86.99
Văn phòng Đức Hạnh – Đ/c: 38 Minh Khai, P. Lam Sơn, TP. Thanh Hóa - Email:
2
Nơi
ồ
ạo !
L IT A
B t đ u m t d án nghiên c u c ng gi ng nh lên m t chuy n tàu mà ch a
bi t đi m đ n. Chuy n hành trình y đ y bí n và thú v mà b n s không bao gi
bi t đ
c mình ng i khoang h ng sang hay h ng ba, trên tàu có ph c v b a t i
hay không, r i nó s ch tiêu t n c a b n m t đô la hay t t c gia tài, và trên h t là
s k t thúc
n i b n đ nh đ n hay m t n i b n ch a bao gi m t i.
Khi các thành viên trong đoàn nghiên c u c a chúng tôi lên tàu
khác nhau, chúng tôi đ u hy v ng r ng đi m đ n cu i cùng s là ph
li u t t h n cho tr b t n th
đ
nh ng ga
ng pháp tr
ng não. Không ai trong chúng tôi ngh r ng n u đ t
c m c tiêu này, chúng tôi s ph i ng i mãi trên tàu mà đi m đ n là n i nh ng
tr b t n th
ng não có th gi i h n nh ng tr bình th
ng.
Chuy n đi này đã kéo dài n a th k . Danh sách hành khách ban đ u ch có
m t bác s ph u thu t não, bác s lý li u pháp (chuyên v thu c và h i s c), m t
chuyên gia v t lí tr li u, di n gi , nhà tâm lí, nhà giáo d c và m t y tá. Gi đây thì
đoàn đã có h n 100 ng
i v i r t nhi u chuyên gia trong nhi u l nh v c.
Chúng tôi b t đ u b ng cách ti p c n v n đ c b n nh t mà nh ng tr em b
t n th
ng não 50 n m tr
c ph i đ i m t.
nhóm tr em g p ph i v n đ này, và th
ó là v n đ v s nh n d ng. Có ba
ng b ghép vào chung m t nhóm gi ng
nhau. Th c t chúng không ph i là nh ng anh em h nhi u đ i. Chúng đ
c nhóm
l i v i nhau vì nh ng lí do r t đ n gi n nh v ngoài gi ng nhau và đôi khi là c
hành đ ng gi ng nhau. Ba nhóm tr này g m: nhóm tr b t n th
c v m t ch t l
ng và s l
ng não, suy y u
ng; nhóm tr b r i lo n tinh th n v i b não bình
th
ng v m t th ch t nh ng không th suy ngh và cu i cùng là nhóm tr b t n
th
ng não dù có b não t t nh ng l i b t n th
ng v th ch t.
Chúng tôi ch quan tâm đ n nhóm tr cu i cùng, nhóm v n đ
b não hoàn h o nh ng l i b t n th
dù s l
c cho là có
ng. Chúng tôi nghiên c u nhóm tr này là vì
ng nh ng tr b thi u h t và r i lo n tinh th n th c s còn ít nh ng đã có
hàng tr m nghìn tr em đã và đang đ
th n th c ra là b t n th
c ch n đoán b thi u h t và r i lo n tinh
ng não. Nguyên nhân d n đ n nh ng ch n đoán nh m
l n nh v y là do nhi u tr b t n th
ng t i não t tr
c khi ra đ i.
Flash card rẻ, bền, đẹp & MIỄN PHÍ chuyển hàng tại Bekhampha.com – ĐT Tư vấn 24/7: 0907.46.86.99
Văn phòng Đức Hạnh – Đ/c: 38 Minh Khai, P. Lam Sơn, TP. Thanh Hóa - Email:
3
Nơi
ồ
ạo !
Chúng tôi b t đ u nghiên c u khi đã có nhi u n m làm ph u thu t và th m
khám b nh nhân, và chúng tôi đã có th đ i di n tr c ti p v i v n đ t n th
ng
não.
Chúng tôi đã phát hi n ra r ng vi c t n th
ng xu t hi n tr
c hay sau khi
sinh ch là v n đ nh (ngo i tr xét t quan đi m nghiên c u).
i u này c ng
gi ng nh quan tâm đ n vi c m t đ a tr b Ô tô đâm tr
đ th c s
đây là ph n nào c a não b t n th
có th làm gì v i t n th
ng, t n th
ng đ n m c đ nào và
ng y.
Chúng tôi c ng th y r ng vi c não tr b t n th
b m b Rh1 t
c hay sau bu i tr a. V n
ng do các nguyên nhân nh
ng kh c, m m c s i trong ba tháng đ u mang thai, thi u h t oxy
lên não bào thai hay sinh non c ng không ph i là v n đ nghiêm tr ng. Não c ng
có th b t n th
ng do lao đ ng trong th i gian dài, do tr b ngã đ p đ u trong
hai tháng đ u đ i, b s t viêm não lúc 3 tu i, b xe đâm lúc 5 tu i ho c r t nhi u
nguyên nhân khác.
T tr
c đây, th gi i đã có quan đi m ch a tr cho nh ng tr b t n th
ng
não b ng cách đi u tr nh ng tri u ch ng xu t hi n trong tai, m t, m i, mi ng,
ng c, vai, khu u tay, c tay, ngón tay, hông, đ u g i, m t cá và ngón chân. Hi n
nay v n còn nhi u ng
i trên th gi i tin vào cách đi u tr này.
Nh ng cách ti p c n này không h phát huy hi u qu .
Do ch a thành công nên chúng tôi k t lu n r ng n u gi i quy t các v n đ
c a tr b t n th
và ti p c n não ng
ng não, chúng ta ph i tìm hi u ngu n g c c a nh ng v n đ
y
i.
Dù m i nghe có th thay cách gi i quy t này là không th và nhi u r i ro,
nh ng nhi u n m sau chúng tôi đã tìm ra nh ng ph
ng pháp đi u tr ph u thu t
và không ph i ph u thu t cho não.
Chúng tôi tin r ng đi u tr các tri u ch ng b nh ho c ch n th
ng là ph n
khoa h c và b t h p lí, và n u t t c nh ng lí do này ch đ đ khi n chúng tôi thôi
công kích thì v n có m t s th t t n t i là cách ti p c n tr b t n th
ng não nh
v y không mang l i hi u qu .
Flash card rẻ, bền, đẹp & MIỄN PHÍ chuyển hàng tại Bekhampha.com – ĐT Tư vấn 24/7: 0907.46.86.99
Văn phòng Đức Hạnh – Đ/c: 38 Minh Khai, P. Lam Sơn, TP. Thanh Hóa - Email:
4
Nơi
ồ
ạo !
Trái l i, chúng tôi c m th y mình có th t tìm hi u v n đ Nh ng tri u
ch ng s t đ ng bi n m t khi chúng tôi thành công trong quá trình đi u tr nh ng
t n th
ng xu t hi n trong não.
u tiên, chúng tôi ti p c n t quan đi m không dùng ph u thu t. Trong
nh ng n m nghiên c u, chúng tôi đã b thuy t ph c r ng n u có th ch a tr thành
công t n th
ng trong não thì chúng tôi c ng ph i tìm ra cách tái t o m u phát
tri n th n kinh
trê kh e m nh. i u này ngh a là ph i hi u đ
m nh b t đ u hình thành, phát tri n và tr
c não c a tr kh e
ng thành nh th nào. Chúng tôi đã
nghiên c u r t c n th n hàng tr m tr s sinh và tr nh .
Khi đã bi t đ
c m t b não bình th
ng phát tri n nh th nào, chúng tôi
b t đ u tìm hi u nh ng ho t đ ng c b n và đ n gi n nh ng quan tr ng nh t v i
m t đ a tr kh e m nh nh bò, tr
n. Chúng tôi nh n th y n u tr kh e m nh
không có nh ng hành đ ng nh v y do các y u t xã h i, môi tr
ng hay v n hóa
thì kh n ng c a chúng s b h n ch nghiêm tr ng. Và kh n ng c a nh ng tr b
t n th
ng não còn b nh h
ng nhi u h n.
Khi nghiên c u nh ng cách tái t o m u th ch t bình th
tr
ng thành, chúng tôi đã th y tr b t n th
ng c a quá trình
ng não có d u hi u c i thi n - dù ch
r t nh .
Lúc này b ng cách phát tri n nh ng cách ti p c n ph u thu t thành công,
chúng tôi đã đi đ n quy t đ nh là v n đ n m chính trong b não. Có nhi u nhóm
tr b t n th
ng não v i các v n đ t nhiên s th
này là b nh tràn d ch não.
u c a nh ng tr này th
l ng trong não t y s ng khi l
th
ng ch t s m.
ng đ u nhóm
ng r t to do áp su t c a ch t
ng ch t l ng này không đ
c hút l i do b t n
ng.
Không ai d i đ n n i th đi u tr tri u ch ng b nh này b ng cách mat-xa
ho c t p th d c. Do áp su t lên não t ng nên tr ch c ch n s t vong. Bác s th n
kinh c a chúng tôi đã cùng m t k s nghiên c u lo i ng có th mang ch t l ng
d th a trong não t kho d tr đ
c g i là não th t n m sâu bên trong não t i t nh
m ch c nh và chuy n vào máu, n i ch t l ng có th đ
th
c hút l i theo cách bình
ng. Chi c ng này có van bên trong cho phép ch t l ng d th a ch y ra ngoài
đ ng th i ng n c n máu ch y ng
c v não.
Flash card rẻ, bền, đẹp & MIỄN PHÍ chuyển hàng tại Bekhampha.com – ĐT Tư vấn 24/7: 0907.46.86.99
Văn phòng Đức Hạnh – Đ/c: 38 Minh Khai, P. Lam Sơn, TP. Thanh Hóa - Email:
5
Nơi
ây th c s là m t thi t b kì di u đ
" ng shunt V-J". H n 2.000 tr em đã đ
ồ
ạo !
c c y ghép vào trong não có tên g i
c c u s ng nh chi c ng đ n gi n này.
Nhi u em còn có th ti p t c s ng hoàn toàn bình th
ng và đi h c nh các b n
khác.
ây là minh ch ng rõ nét cho th y vi c đi u tr các tri u ch ng t n th
ng
não là hoàn toàn vô ích, c ng nh s logic đúng đ n và c n thi t c a cách đi u tr
tr c ti p não.
M t ph
ph
ng pháp đi u tr gây ng c nhiên khác c ng s là d n ch ng cho
ng pháp ph u thu t não thành công mà ngày nay đang đ
đ đi u tr t n th
c s d ng r ng rãi
ng não cho tr .
Não có 2 bán c u, bán c u trái và bán c u ph i. Hai bán c u này đ
tách
ngay gi a đ u t tr
c ra sau. V i nh ng ng
c chia
i kh e m nh, bán c u não
ph i ch u trách nhi m ki m soát ph n bên trái c a c th , còn bán c u não trái thì
ch u trách nhi m đi u khi n ph n bên ph i c th .
N u m t trong hai bán c u b t n th
ng
b t kì m c đ nào thì h u qu s
r t nghiêm tr ng. Ph n còn l i c a c th s b tê li t, và các ch c n ng c a tr s
b gi m sút nghiêm tr ng. Hi n nay có nhi u tr b co gi t, đ ng kinh và không
ph n ng v i b t kì ph
ng thu c đi u tr nào.
Th t khó kh n khi ph i nói ra m t đi u r ng nh ng tr này c ng s t vong.
Ng
i ta ch ng làm gì ngoài vi c c t ti ng khóc ai oán su t nh ng th p k
qua. H ngh r ng: "Khi m t t bào não đã ch t, thì s ch ng th làm gì đ c u
s ng đ a tr cho nên đ ng c g ng". Nh ng đ n n m l955, các thành viên ph u
thu t th n kinh c a nhóm chúng tôi đã th c hi n m t cu c ph u thu t không th tin
n i v i nh ng tr nh th ; nó đ
c g i là ph u thu t tách bán c u não.
úng nh tên g i c a nó, ph u thu t tách bán c u não s tách riêng hai n a
bán c u não.
Lúc y chúng tôi nhìn th y nhi u tr ch còn l i n a bán c u não trong đ u,
còn m t n a kia v i hàng t t bào não - nh ng t bào đã ch t thì đ
c đ t trong
nh ng chi c l trong b nh vi n. Nh ng các em thì không ch t.
Thay vì đó, chúng tôi nhìn th y nh ng tr v i n a bán c u não đi l i, trò
chuy n và đi h c nh bao đ a tr bình th
ng khác. Nh ng tr nh v y đ u đ t k t
Flash card rẻ, bền, đẹp & MIỄN PHÍ chuyển hàng tại Bekhampha.com – ĐT Tư vấn 24/7: 0907.46.86.99
Văn phòng Đức Hạnh – Đ/c: 38 Minh Khai, P. Lam Sơn, TP. Thanh Hóa - Email:
6
Nơi
ồ
ạo !
qu h c t p trên m c trung bình và " ít nh t có m t em trong s đó có ch s IQ
đáng n .
Trái v i suy ngh c a nhi u ng
i, chúng tôi đ u bi t r ng, m t tr có th có
t i 10 t bào não b ch t và chúng ta không nh n ra đi u đó. Có l chúng ta ph i
nói r ng, em đó có 100 t bào não b ch t và chúng ta không h nh n th c đ
c.
Mà th m chí là c 1000.
Có l ch a bao gi chúng ta dám m r ng m t tr v i hàng t t bào não b
ch t v n có th ho t đ ng t t và th m chí còn t t h n nh ng đ a tr bình th
ng.
Bây gi thì đ c gi hãy cùng tham gia v i chúng tôi trong nghiên c u này.
Li u b n có th quan sát johnny - m t tr đã đ
c ph u thu t tách bán c u não
trong bao lâu, và so sánh v i Billy - m t tr bình th
ng mà không t h i: "Có
chuy n gì v i Billy?". Vì sao Billy - đ a tr có đ c hai bán c u não l i không th
ho t đ ng t t g p đôi hay ít ra thì c ng t t h n johnny.
Quan sát đi u này l p đi l p l i, chúng ta th y nh ng đ a tr bình th
ng
c ng s b t đ u hoài nghi.
Li u nh ng tr bình th
ng có th làm t t h t s c? ây là m t câu h i quan
tr ng mà ch a bao gi chúng ta ngh t i.
úng lúc y, nh ng ng
chúng tôi đã thu đ
cm tl
i không ph i là bác s ph u thu t trong đoàn c a
ng ki n th c r t l n v vi c tr em tr
ng thành nh
th nào và quá trình phát tri n c a não. Do nh ng ki n th c c b n đ
nên nh ng ph
ng pháp tái t o đ n gi n cho tr b t n th
c b sung
ng não c ng đ
thi n. Gi đây chúng tôi đã có th nhìn thay m t s ít nh ng tr b t n th
có th đ t t i s hoàn h o b ng nh ng ph
cc i
ng não
ng pháp đi u tr đ n gi n không ph i
ph u thu t giúp c i thi n và ti n b m t cách n đ nh.
M c đích c a cu n sách này không ph i là đi vào chi ti t các khái ni m hay
ph
ng pháp gi i quy t các v n đ cho tr b t n th
khi con b n b t n th
ng não. Cu n sách Làm gì
ng não? đã trình bày nh ng v n đ này.
Tuy nhiên, gi đây c ng có nhi u ng
i nh n ra r ng tr em hoàn toàn có
th làm t t h n nh ng gì chúng đang th hi n. Có th nói r ng nh ng k thu t c c
kì đ n gi n đã giúp tái t o s phát tri n bình th
ng
nh ng tr b t n th
ng não.
Flash card rẻ, bền, đẹp & MIỄN PHÍ chuyển hàng tại Bekhampha.com – ĐT Tư vấn 24/7: 0907.46.86.99
Văn phòng Đức Hạnh – Đ/c: 38 Minh Khai, P. Lam Sơn, TP. Thanh Hóa - Email:
7
Nơi
ồ
Chúng ta c ng s m nh n th y nh ng tr b t n th
hi n không kém gì so v i nh ng tr bình th
ạo !
ng não c ng có th th
ng.
Vì nh ng k thu t này còn có th c i thi n nhi u th h n n a nên chúng tôi
b t đ u nghiên c u nh ng tr b t n th
ng não không ch th hi n đ
c t t nh
nh ng tr bình th
i ngoài khó có th phân bi t đ
c.
ng mà còn khi n ng
Do đã có nh ng ki n th c c b n v ph u thu t th n kinh nên chúng tôi b t
đ u nghiên c u c nh ng tr b t n th
bình hay th m chí
ng não mà có th th hi n trên m c trung
m c xu t s c.
i u này c c kì thú v , th m chí còn h i s . Có v nh chúng ta đã đánh giá
th p kh n ng c a tr .
i u này đ t ra m t câu h i thú v . Hãy gi s chúng ta đang quan sát ba
đ a tr 7 tu i: Albert, ch còn m t n a bán c u não; Billy, não hoàn toàn bình
th
ng; và Charley: đã đ
có th ho t đ ng bình th
c đi u tr b ng ph
ng pháp không ph u thu t, hi n gi
ng dù đã có hàng tri u t bào não b ch t.
Hai c u bé Albert, v i n a bán c u não và Charley, có hàng tri u t nào não
b ch t đ u thông minh nh Billy.
V y có đi u gì không n v i c u bé hoàn toàn bình th
ng nh Billy?
Có gì không n v i nh ng đ a tr kh e m nh?
Trong nhi u n m nghiên c u, m i ng
tr
i chúng tôi đ u c m truy rung đ ng
c nh ng s ki n hay khám phá quan tr ng. Chúng tôi đã d n xua tan nh ng
đám mây mù bí n bao quanh các tr em b t n th
nh ng s th t m i ng
ng não. Chúng tôi c ng tìm ra
i ch a bao gi ngh t i v nh ng đ a tr kh e m nh. M t
s k t n i đ y logic đã hi n h u gi a nh ng tr b t n th
ng não (th n kinh b
m t t ch c) và nh ng tr kh e m nh (th n kinh có t ch c), mà tr
là s đ t đo n) không có liên k t
ra con đ
nh ng tr kh e m nh. Chu i logic này đã v ch
ng đ chúng ta có th đem l i s thay đ i t t đ p h n cho loài ng
Li u t ch c th n kinh c a m t tr bình th
đ
c đây v n ch
i.
ng có ph i là đi m cu i c a con
ng này
Gi tuy nh ng tr b t n th
ng não có th th hi n ngang b ng, th m chí
t t h n nh ng tr kh e m nh, nên nhi u kh n ng con đ
ng này s còn đ
c kéo
dài h n n a
Flash card rẻ, bền, đẹp & MIỄN PHÍ chuyển hàng tại Bekhampha.com – ĐT Tư vấn 24/7: 0907.46.86.99
Văn phòng Đức Hạnh – Đ/c: 38 Minh Khai, P. Lam Sơn, TP. Thanh Hóa - Email:
8
Nơi
Ng
i ta v n th
ồ
ng cho r ng s phát tri n th n kinh và s n ph m cu i cùng
c a nó - kh n ng – là m t s th t không th thay đ i:
đ a bé kia thì không.
ạo !
a bé này có kh n ng còn
a tr này thông minh còn đ a kia thì không.
Và không có gì h n ngoài s th t y.
S th t là, s phát tri n th n kinh, th v n đ
c coi là b t bi n l i là m t
quá trình đ ng và có th thay đ i.
V i nh ng tr b t n th
ng não n ng, chúng ta th y quá trình phát tri n
th n kinh hoàn toàn b d ng l i.
Còn
tr “ch m phát tri n" thì quá trình này b ch m l i.
Còn v i tr bình th
ng thì quá trình này di n ra v i t c đ trung bình, còn
v i tr xu t s c, thì quá trình này di n ra v i t c đ nhanh h n.
Gi đây chúng ta nh n ra r ng, nh ng tr b t n th
ng não, tr kh e m nh,
tr xu t s c không ph i là ba nhóm tr em mà thay vào đó chúng đ i di n cho quá
trình liên t c t th n kinh không có t ch c do não b t n th
ng gây ra, thông qua
giai đo n th n kinh không t ch c trung bình c a não bình th
ng cho đ n m c đ
t ch c th n kinh cao
V i tr b t n th
não c a tr xu t s c.
ng não, chúng tôi đã tái t o thành công quá trình phát
tri n đã b d ng l i, còn v i tr có não ch m phát tri n thì chúng tôi đã đ y nhanh
t c đ h n.
Rõ ràng quá trình phát tri n th n kinh hoàn toàn có th di n ra nhanh ho c
ch m.
B ng ph
ng pháp tái t o đ n gi n, chúng tôi đã giúp tr em b t n th
não t ch th n kinh không có t ch c lên đ n m c t ch c bình th
chí còn
bình th
ng ho c th m
m c đ cao h n. Có nhi u lí do đ chúng tôi tin r ng nh ng ch
nh th này có th đ
c s d ng đ t ng m c đ t ch c th n kinh
ng. Và m t ph n trong ch
ng
ng trình
nh ng tr
ng trình y là d y cho tr b t n th
ng não
bi t đ c.
Ch ng có khi nào kh n ng t ch c th n kinh t ng lên rõ ràng h n khi b n
d y m t em bé đ c.
Flash card rẻ, bền, đẹp & MIỄN PHÍ chuyển hàng tại Bekhampha.com – ĐT Tư vấn 24/7: 0907.46.86.99
Văn phòng Đức Hạnh – Đ/c: 38 Minh Khai, P. Lam Sơn, TP. Thanh Hóa - Email:
9
Nơi
ồ
ạo !
ÔI L I NH N G I
Các b c ph huynh
B n ch ng m t gì khi m m t gi c m
40 n m tr
c đây chúng ta th
ng m v m t th gi i toàn nh ng tr em
thông minh, kh e m nh v th ch t và gi i giao thi p trong xã h i.
Chúng tôi bi t r ng t t c tr em đ u có kh n ng và ti m n ng tuy t v i. Và
chúng tôi c ng hoàn toàn b thuy t ph c r ng tr nh có th h c đ
c n u ng
i
l n có cách d y chính xác.
Hãy t
đ
ng t
ng r ng chúng ta không ph i đ i đ n 1000 s bi n đ ng đ có
c nh ng đ a tr nh v y mà chúng ta có th nuôi d y tr m t cách có m c
đích.
Chúng tôi tin r ng n u các v ph huynh bi t não phát tri n nh th nào và
t i sao l i phát tri n nh th thì ch c ch n h s tìm đ
ch
ng đi đúng đ n.
ôi khi b m s n sàng đánh đ i m t chi c xe m i, m t k ngh thú v hay c m t
cu c s ng n đ nh h n v tài chính đ
nhà d y con h c. Các ông b bà m c a
chúng ta tâm ni m r ng con cái luôn là u tiên s m t, h n b t c th gì trên th
gi i này.
Gi đây chúng ta có th nhìn l i ch ng đ
chúng ta đã làm đ
ng h n 40 n m qua và t h i
c nh ng gì?
Con cái chúng ta hi n gi nh th nào? Có gi i nh chúng ta mong đ i?
Li u chúng có th làm cho th gi i này t t đ p h n? Và chúng s tr thành nh ng
ông b bà m nh th nào?
M t vài câu tr l i cho nh ng câu h i này s n m trong ph n ba c a cu n
sách.
Li u chúng có gi i nh chúng ta mong đ i? Câu tr l i là không, chúng
không h gi i nh chúng ta v n mong đ i.
Mà chúng gi i h n r t nhi u.
Tr em làm đ
c nhi u đi u khác bi t và th hi n b n thân r t t t.
Flash card rẻ, bền, đẹp & MIỄN PHÍ chuyển hàng tại Bekhampha.com – ĐT Tư vấn 24/7: 0907.46.86.99
Văn phòng Đức Hạnh – Đ/c: 38 Minh Khai, P. Lam Sơn, TP. Thanh Hóa - Email:
10
Nơi
ồ
ạo !
Khi đ c nh ng câu chuy n c a chúng trong các b c th mà b m g i đ n,
b n s th y n t
ng vì nh ng đ a tr này s ng th t tho i mái và t tin, đi u hi m
g p trong gi i tr ngày nay. n t
ng c a b n hoàn toàn chính xác.
Nhi u v ph huynh chia s r ng đ
c
v i con, d y con h c và nhìn th y
con l n lên t ng ngày là s tr i nghi m tuy t v i nh t trong cu c đ i h .
N u yêu th
ng, quan tâm đ n tr h t m c và d y chúng đ c thì li u chúng
có th đáng yêu, nh y c m, thông minh h n và có n ng l c h n các tr khác?
Câu tr l i là có.
K t khi cu n sách này đ
c xu t b n l n đ u 40 n m tr
ông b bà m d y con đ c đã thu đ
đ
c đây, nh ng
c nh ng thành qu x ng đáng. B n đã làm
c đi u th t tuy t v i. Bây gi b n có thêm 40 n m n a đ h
ng trái ng t
thành qu lao đ ng c a mình. Và đ ng quên gi nh ng t m th đ c l i đ dành
cho cháu b n.
B n tr c ng làm r t t t. B n đã khi n chúng t hào. Và gi đây hãy cùng
nhau đi u ch nh th gi i này.
B n d đoán gì cho 40 n m t i?
Hãy cùng b t đ u m
c.
Flash card rẻ, bền, đẹp & MIỄN PHÍ chuyển hàng tại Bekhampha.com – ĐT Tư vấn 24/7: 0907.46.86.99
Văn phòng Đức Hạnh – Đ/c: 38 Minh Khai, P. Lam Sơn, TP. Thanh Hóa - Email:
11
Nơi
ồ
ạo !
CH
NG 1
Tommy và nh ng phát hi n thú v
Tôi đã nói là con b n có th đ c
- LUNSKI
Cu c Cách m ng M m này ban đ u không có ch đích.
i u l là nó ra đ i vào th i đi m cu i c a m t s ki n.
Tr em - nhân v t chính c a cu c cách m ng này l i không bi t r ng mình
có th đ c đ
c n u có công c còn ng
i l n - nh ng ng
i s ng trong ngành
công nghi p truy n hình thì l i không bi t r ng tr em có kh n ng này và chính ti
vi s cung c p nh ng công c c n thi t.
Thi u công c là nguyên nhân khi n cu c cách m ng này ph i r t lâu m i
x y ra, nh ng gi thì nó đã đ n r i và các v ph huynh ph i thúc đ y cu c cách
m ng này, ph i đ y nhanh t c đ đ tr em có th thu đ
c thành qu c a nó.
Ti vi đã mang l i toàn b bí m t thông qua nh ng ch
K t qu là khi ng
ng trình qu ng cáo.
i đàn ông trong ti vi nói t “v nh” to và rõ ràng và màn hình
c ng hi n ch “v nh” r t to thì t t c tr em đ u nh n bi t đ
c t này dù chúng
ch a bi t ch cái nào.
S th t là nh ng tr r t nh hoàn toàn có th h c đ c. Có th nói ch c ch n
r ng, m t đ a bé có th đ c đ
c mi n là b n làm nh ng ch cái th t to ngay t
đ u.
Nh ng bây gi chúng ta đ u đã bi t nh ng đi u này. Chúng ta đ u bi t mình
ph i làm gì đó vì nh ng gì x y ra khi chúng ta d y tr đ c s r t quan tr ng v i th
gi i.
Nh ng có đúng là tr hi u ngôn ng nói d h n ngôn ng vi t? C ng không
h n. Não tr - c quan duy nh t có kh n ng h c, s "nghe" đ
ràng trên truy n hình b ng tai và làm rõ chúng.
c nh ng t to, rõ
ng th i, não tr s nhìn th y
nh ng ch cái to, rõ ràng b ng m t và c ng s th hi n y nh v y.
Không có gì khác bi t v i não khi "nhìn" m t hình nh hay "nghe" âm
thanh. Não có th th c hi n t t c hai ch c n ng này. Ch c n âm thanh ph i đ to
và rõ ràng đ tai có th nghe đ
c, còn ch cái c ng ph i đ to và rõ ràng đ m t
Flash card rẻ, bền, đẹp & MIỄN PHÍ chuyển hàng tại Bekhampha.com – ĐT Tư vấn 24/7: 0907.46.86.99
Văn phòng Đức Hạnh – Đ/c: 38 Minh Khai, P. Lam Sơn, TP. Thanh Hóa - Email:
12
Nơi
có th nhìn đ
ồ
c - đi u đ u tiên chúng ta đã làm đ
ạo !
c r i, nh ng đi u th hai thì
ch a.
Th
ng thì m i ng
i hay nói chuy n v i tr em to h n khi nói v i ng
i
l n, và chúng ta v n c làm nh v y vì b n n ng nh n th y tr em không th nghe
và hi u đ
c gi ng nói h i tho i thông th
M i ng
i th
ng c a ng
ng hay nói to v i tr , tr càng bé chúng ta nói càng to.
Hãy ví d nh trong m t cu c tranh lu n, ng
nhàng đ tr không nghe th y và hi u đ
đ to đ con đ
i l n.
i l n l i c g ng nói nh
c. Tuy nhiên, nh ng âm thanh này v n
ng truy n âm tr nên ph c t p đ nghe và hi u đ
c khi tr lên 6.
Trong hoàn c nh này, có th chúng ta s cho tr ki m tra nghe
6. N u tr nghe đ
c mà không hi u đ
c t (có th do con đ
đ tu i lên
ng âm thanh
không
phân bi t đ
c nh ng âm nh ) thì chúng ta có th gi i thi u v i tr ngôn ng nói
b ng cách nói các ch cái A, B . . . đ n khi nào trê h c h t b ng ch cái, tr
c khi
b t đ u d y tr nói các t .
Có th nhi u tr g p ph i v n đ khi nghe t và câu, vì th thay vì đ c cu n
sách n i ti ng Vì sao Jobnny không đ c đ
c (Why johnny Can't Read) c a Rudolf
Flesch, có l chúng ta c n đ c cu n Vì sao Jobnny không nghe đ
c (Why ]ohnny
Can't Hear).
Trên đây chính là nh ng đi u chúng ta đã làm v i ngôn ng vi t. Chúng ta
đã dùng ch quá nh đ tr có th nhìn và hi u đ
c.
Bây gi hãy đ t m t gi thi t khác.
N u chúng ta v a nói th m, v a vi t t và câu th t to, rõ ràng thì tr c ng có
th đ c đ
c nh ng s không th hi u đ
c ngôn ng nói.
Hãy th hình dung ti vi đang hi n nh ng t đ
c vi t r t to, đ ng th i đ
c
đ c r t rõ. M t cách t nhiên, tr có th đ c t nh ng nhi u tr s b t đ u hi u
đ
c ngôn ng nói
đ tu i lên 2 ho c lên 3.
Và đó chính là nh ng gì đang x y ra hi n nay
Ti vi c ng cho chúng ta bi t nhi u đi u thú v v tr em.
u tiên là tr th
ng xem các ch
không th t p trung mãi; nh ng m i ng
ng trình dành riêng cho chúng nh ng
i đ u bi t r ng khi đ n các ch
ng trình
Flash card rẻ, bền, đẹp & MIỄN PHÍ chuyển hàng tại Bekhampha.com – ĐT Tư vấn 24/7: 0907.46.86.99
Văn phòng Đức Hạnh – Đ/c: 38 Minh Khai, P. Lam Sơn, TP. Thanh Hóa - Email:
13
Nơi
ồ
ạo !
qu ng cáo thì tr ch y ngay đ n ti vi r i nghe và đ c các thông tin liên quan đ n
s n ph m đ
c qu ng cáo.
i m m u ch t
đây không ph i là các ch
ng trình qu ng cáo trên ti vi
nh m vào tr em 2 tu i hay có cái gì đ c bi t c . S th t là tr em có th h c đ
t nh ng ch
ng trình qu ng cáo v i nh ng ch cái to, rõ ràng và âm thanh đ
l n, nh ng thông đi p đ
Tr th
c
c l p đi l p l i nên t t c tr em đ u r t ham xem.
ng thích h c nh ng gì hài h
c mà đ n gi n nh phim ho t hình
Chu t Micky. K t qu là, tr s vô tình đ c b ng ch “V nh”, “Mc Donalds” hay
Coca cola và nhi u kí hi u khác.
B n không c n ph i đ t câu h i: "Li u tr nh có th h c đ c đ
Chính chúng đã tr l i r ng chúng có th ". Câu h i nên h i
c không?.
đây là: chúng ta
mu n tr đ c gì?. Chúng ta có nên c m tr đ c tên các s n ph m và thành ph n
hóa h c ch a trong các s n ph m đó hay chúng ta c đ tr đ c b t c th gì có th
làm cu c s ng c a tr tr nên phong phú.
Hãy đ c nh ng đi u c b n sau đây:
1. Tr nh mu n h c đ c.
2. Tr nh có th h c đ c
3. Tr nh đang h c đ c
4. Tr nh nên h c đ c
Chúng tôi dành b n ch
ng sách cho b n v n đ trên. M i đi u trong đó
đ u hoàn toàn đúng và c ng r t đ n gi n.
Có th đi u r t đ n gi n này l i khi n chúng ta khó hi u, th m chí là khó tin,
câu chuy n vô lí mà ông Lunski đã k chúng ta nghe v Tommy.
Th t l là chúng tôi m t khá nhi u th i gian m i chú ý đ n ông Lunski vì l n
đ u tiên nhìn th y Tommy t i vi n nghiên c u, chúng tôi đã nh n th c đ
ct tc
nh ng gì c n bi t đ hi u xem chuy n gì đang x y ra v i Tommy.
Tommy là con th t c a ông Lunski. Tr
nhi u th i gian quan tâm đ n chuy n h c hành
đ nuôi ba đ a con xinh đ p c a mình.
m t ti m r
tr
c đó ông bà Lunski không có
ng và ph i làm vi c r t n l c
n khi Tommy ra đ i, ông Lunski đã có
u và m i vi c đ u r t n.
Flash card rẻ, bền, đẹp & MIỄN PHÍ chuyển hàng tại Bekhampha.com – ĐT Tư vấn 24/7: 0907.46.86.99
Văn phòng Đức Hạnh – Đ/c: 38 Minh Khai, P. Lam Sơn, TP. Thanh Hóa - Email:
14
Nơi
ồ
ạo !
Tuy nhiên, ngay t khi m i sinh ra, não Tommy đã b t n th
Khi lên 2, em đ
ng r t n ng.
c đ a đi ki m tra th n kinh t i m t b nh vi n n i ti ng
New
Jersey. V bác s gi i thích r ng các nghiên c u c a ông đã cho th y Tommy ch
nh m t đ a tr th c v t, không bao gi có th đi l i ho c nói chuy n đ
c vì th
nên đ a em vào m t vi n nghiên c u.
Tính quy t đoán c a m t ng
i g c Ba Lan đã khi n ông Lunski càng tr
nên c ng nh c. Ông đ ng d y và nói: "ông nh m h t c r i bác s
.
ây là con
c a chúng tôi”
Nhà Lunski đã m t r t nhi u tháng đ tìm ai đó có th nói v i h r ng không
c n thi t ph i nh v y. Nh ng t t c câu tr l i đ u gi ng nhau.
Tuy nhiên, tr
Eugene Spitz, Tr
c l n sinh nh t 3 tu i c a Tommy, h đã tìm đ
ng khoa Th n kinh c a Vi n Nhi
c bác s
Philadelphia.
Sau khi ti n hành nghiên c u c n th n, bác s Spitz cho bi t Tommy b t n
th
ng não r t n ng và có l trung tâm nghiên c u
ngo i Ô Chestnut Hill có th
làm gì đó cho c u bé.
Tommy đ n Vi n Nghiên c u Ti m n ng Con ng
tu i. C u bé không th đi l i hay nói chuy n đ
i khi m i 3 n m, 2 tu n
c.
Vi n đã đánh giá các v n đ t ng h p và nh ng t n th
Tommy. M t ch
phát tri n bình th
hi n ch
ng trình đi u tr đã đ
c ti n hành đ tái t o l i s t ng tr
ng cho Tommy. B m c u bé c ng đ
ng trình này t i nhà và đ
ng trong não
ch
ng,
ng d n cách th c
c d n r ng n u h nghiêm túc th c hi n thì có
th Tommy s c i thi n đáng k . Hai tháng sau h s ph i quay l i đ ki m tra và
n u Tommy có ti n tri n thì s có ch
ng trình t ng h p. Ông bà Lunski đã làm
theo các ch d n r t nghiêm túc và c n th n.
Khi h tr l i l n th hai, Tommy đã có th bò đ
c.
Bây gi ông bà Lunski r t ch m ch tham gia ch
ng trình này v i hy v ng
thành công. H quy t tâm đ n m c n u trên đ
ng đ n Philadelphia l n th ba mà
xe b h ng thì h s mua m t cái xe c và v n ti p t c cu c hành trình. H khó có
th đ i đ nói v i chúng tôi r ng Tommy gi đã có th nói đ
"b ". 3 tu i r
c hai t "m " và
i Tommy đã có th bò b ng tay và đ u g i.
Flash card rẻ, bền, đẹp & MIỄN PHÍ chuyển hàng tại Bekhampha.com – ĐT Tư vấn 24/7: 0907.46.86.99
Văn phòng Đức Hạnh – Đ/c: 38 Minh Khai, P. Lam Sơn, TP. Thanh Hóa - Email:
15
Nơi
ồ
ạo !
Sau đó, m c u bé đã c g ng làm m t s vi c mà ch có ng
th làm v i m t đ a tr nh Tommy. C ng gi ng nh m t ng
mình qu bóng, m Tommy mua cho c u bé đã 3 tu i r
i m m i có
i b mua cho con
i nh ng m i ch nói đ
c
hai t m t b ng ch cái. Bà cho bi t Tommy r t sáng d dù nó không đi, hay
không nói đ
c. B t kì ai c ng có th nhìn hay đi u này b ng cách nhìn vào m t
c u bé!
Trong khi các nghiên c u v s thông minh c a tr b t n th
ng não c a
chúng tôi có ph m vi r ng h n c a bà Lunski, nh ng c ng không chính xác h n.
Chúng tôi đ ng ý r ng Tommy thông minh, nh ng đ d y m t c u bé 3 tu i
r
i b t n th
ng não đ c t t thì l i là v n đ khác.
Chúng tôi không chú ý l m khi bà Lunski thông báo r ng lên 4 tu i, Tommy
có th đ c đ
c t t c các t trong sách ch cái, th m chí còn đ n gi n h n khi
c u bé đ c ch cái. Chúng tôi quan tâm h n đ n kh n ng nói c a Tommy đang
ti n b t ng ngày c ng nh kh n ng di chuy n c a c u bé.
Khi Tommy đ
c 4 tu i 2 tháng, b c u thông báo r ng c u có th đ c đ
c
c quy n truy n Nh ng qu tr ng màu xanh và chi c bánh hamburger (Green
Eggs and Ham) c a Seuss. Chúng tôi ch c
i l ch s và đ ý th y s ti n b đáng
k trong l i nói và ho t đ ng c a Tommy.
Khi Tommy đ
đ
c 4 tu i r
i, ông Lunski l i thông báo c u bé có th đ c
c và đã đ c h t t t c sách c a Seuss. Chúng tôi đã th y Tommy ti n b th t
tuy t v i, c ng nh ông Lunski nói Tommy có th đ c đ
c.
Khi đ n trung tâm l n th 11, Tommy m i t ch c sinh nh t tròn 5 tu i. Dù
chúng tôi và bác s Spitz đ u r t vui m ng v i nh ng ti n b mà c u bé đã đ t
đ
c nh ng không có d u hi u nào c a bu i vi ng th m này cho th y hôm nay s
là m t ngày quan tr ng v i t t c tr em. Ch ng có gì ngo i tr b n báo cáo vô lý
c a ông Lunski. Ông Lunski đã thông báo Tommy có th đ c đ
h n n a c u bé có th hi u đ
c, đ c bi t là ngay t tr
M t nhân viên nhà b p mang đ
c b t c th gì,
c sinh nh t l n th 5
n tr a đ n v i n
c qu và bánh
hamburger đã c u chúng tôi kh i ph i đ a ra l i nh n xét nào. ông Lunski th y
chúng tôi không ph n ng gì liên l y trong ng n kéo ra m t t gi y và vi t: "Glenn
Doman thích u ng n
c cà chua và n bánh hamburger ".
Flash card rẻ, bền, đẹp & MIỄN PHÍ chuyển hàng tại Bekhampha.com – ĐT Tư vấn 24/7: 0907.46.86.99
Văn phòng Đức Hạnh – Đ/c: 38 Minh Khai, P. Lam Sơn, TP. Thanh Hóa - Email:
16
Nơi
ồ
ạo !
Tommy đã làm theo l i ch d n c a cha mình, đ c câu này r t đ n gi n v i
gi ng đ c chính xác và truy n c m. C u bé không h ng i ng n nh nh ng c u bé
khác, đ c t ng t r i r c và không hi u ngh a câu.
"Ông hãy vi t m t câu khác đi", chúng tôi nói ch m rãi.
Ông Lunski l i vi t: "B Tommy thích u ng bia và r
r t to do u ng r
u bia
quán c a Tommy".
Tommy m i đ c to đ
nh t là b ng c a b đã đ
u whisky. B ng ông
c ba t đ u tiên thì đã c
i phá lên. Ph n bu n c
i
c vi t xu ng dòng th t do ông Lunski vi t ch hoa.
Th c s c u bé b t n th
ng não này đã đ c nhanh h n nhi u so v i khi
c u k l i t ng t v i gi ng nói bình th
ng. Tommy không ch đ c, c u còn đ c
r t nhanh và t t nhiên là c ng hi u n a!
Chúng tôi vô cùng kinh ng c và quay sang ông Lunski.
"Tôi đã b o là Tommy có th đ c mà", ông Lunski nói.
Sau ngày hôm y, t t c chúng tôi đ u không còn nh tr
c vì đây chính là
v n đ ph c t p nh t trong vòng 20 n m qua.
Tommy đã cho chúng tôi th y m t đ a tr b t n th
s m h n nh ng đ a tr bình th
ng não v n có th đ c
ng.
T t nhiên, ngay l p t c Tommy đã đ
c ki m tra trên di n r ng b i m t
nhóm các chuyên gia đ n t th đô Washington trong vòng m t tu n. Tommy m t c u bé m i ch 5 tu i và b t n th
bình th
ng l n g p đôi tu i em.
Khi lên 6, Tommy đã đi đ
đ
ng não có th đ c hi u t t h n m t tr
c sách trình đ l p Sáu (t
c dù còn khá y u và khó kh n, c u bé đã đ c
ng đ
ng v i 11-12 tu i). Tommy s không ph i
trong vi n nghiên c u n a nh ng b m c u l i đang tìm m t tr
cho c u đi h c vào tháng Chín t i. M t tr
không ph i m t tr
ng đ c bi t theo ngh a tích c c ch
ng chuyên bi t. C ng may là gi có r t nhi u tr
nh ng tr có n ng khi u. Tommy b t n th
m c - nh ng ng
ng "đ c bi t" đ
i luôn tin t
ng não và đ
ng dành cho
c b m yêu th
ng h t
ng r ng ít ra thì m t đ a tr c ng đang không th
hi n h t n ng l c c a mình.
Cu i cùng, Tommy chính là ch t xúc tác cho công trình nghiên c u su t 20
n m. Có th s chính xác h n khi nói r ng c u bé đã châm ngòi cho s m nh đã và
Flash card rẻ, bền, đẹp & MIỄN PHÍ chuyển hàng tại Bekhampha.com – ĐT Tư vấn 24/7: 0907.46.86.99
Văn phòng Đức Hạnh – Đ/c: 38 Minh Khai, P. Lam Sơn, TP. Thanh Hóa - Email:
17
Nơi
đang đ
ồ
ạo !
c phát tri n t 20 n m qua.
i u thú v
đây là Tommy r t thích đ c và t n h
ng t ng kho nh kh c tuy t
v i y.
Flash card rẻ, bền, đẹp & MIỄN PHÍ chuyển hàng tại Bekhampha.com – ĐT Tư vấn 24/7: 0907.46.86.99
Văn phòng Đức Hạnh – Đ/c: 38 Minh Khai, P. Lam Sơn, TP. Thanh Hóa - Email:
18
Nơi
ồ
ạo !
CH
NG 2
Tr nh mu n h c đ c
Chúng tôi không th b t con d ng đ c
t bi cháu lên 3 tu i
- Bà GILCHRIST, M BÉ MARY 4 TU I
Ch a bào gi trong l ch s loài ng
i, m t nhà khoa h c l i không tò mò
b ng m t đ a tr t 18 tháng tu i đ n 4 tu i. Ng
i l n chúng ta m c c n b nh tò
mò v i m i th và đó là nguyên nhân thi u kh n ng t p trung.
T t nhiên, chúng ta quan sát tr r t k nh ng không ph i lúc nào c ng hi u
đ
c h t nh ng hành đ ng c a chúng.
i v i m t v n đ , m i ng
i th
ng dùng
nhi u t ng khác nhau c nh th chúng gi ng nhau v y. H c và giáo d c là
nh ng t nh th .
Theo American Collecge Dictionary, t h c có ngh a là: 1 "có đ
c ki n
th c nào đó b ng cách h c, ch d n ho c tr i nghi m. . . ". Còn t giáo d c thì có
ngh a: " 1.phát tri n kh n ng b ng d y h c, h
ng d n ho c đ n tr
ng h c. . . ,
và 2. cung c p n n giáo d c cho ai; cho ai đi h c. . . "
Nói cách khác, h c là quá trình c a m t ng
trong khi giáo d c l i là quá trình h c đ
l p. Dù m i ng
ch
i n u mu n có đ
c ki n th c,
ng d n b i giáo viên hay tr
i đ u bi t đi u này, nh ng hai quá trình này th
ng
ng b cho là
m t.
Vì th đôi khi chúng ta c m th y r ng, đ tu i đi h c chính th c là 6 nên quá
trình h c - quá trình quan tr ng h n nhi u c ng s b t đ u
đ tu i này.
S th t thì không ph i nh v y.
S th t là m t đ a tr b t đ u h c ngay t khi sinh ra.
đ u đ n tr
n n m 6 tu i tr b t
ng, trong khi đã ti p thu nh ng bài h c thú v , s th t và có l còn
nhi u h n nh ng gì tr s h c trong su t cu c đ i.
6 tu i, tr đã h c đ
c h u h t nh ng đi u c b n v b n thân mình và gia
đình. Tr c ng bi t v hàng xóm và các m i quan h , v th gi i xung quanh và
m i liên quan v i nó cùng vô s nh ng s ki n không th đ m đ
hình nh t là, tr đã h c đ
c khác.
i n
c m t th ti ng và th m chí còn h n c m t (c h i này
Flash card rẻ, bền, đẹp & MIỄN PHÍ chuyển hàng tại Bekhampha.com – ĐT Tư vấn 24/7: 0907.46.86.99
Văn phòng Đức Hạnh – Đ/c: 38 Minh Khai, P. Lam Sơn, TP. Thanh Hóa - Email:
19
Nơi
ồ
ạo !
r t ít vì tr ch có th h c t t m t th ti ng khác sau 6 tu i).
T t c nh ng đi u này đ
N uđ
c tr ti p thu tr
c khi t i tr
ng.
c khuy n khích và đánh giá cao, quá trình h c trong giai đo n này
s di n ra v i t c đ không th tin đ
c.
Chúng ta có th làm m t đi kh n ng h c h i c a tr b ng cách cô l p
chúng.
ôi lúc chúng ta v n đ c th y có tr
th y b xích
chân th
h p có th ng
ng và ng
ng h p m t c u bé 13 tu i đ
i ta cho r ng c u bé đó r t ngu ng c. Tr
c l i. Có v nh c u ta ng c th t vì c u ta b xích
Nh ng đ nh n th c đ
c tìm
chân gi
ng
ng.
c v n đ này chúng ta c n th y r ng ch có nh ng b m
b r i lo n tâm th n m i xích con nh v y. B m xích con vì h b tâm th n và k t
qu là tr s b t n th
ng vì b ch i b c h i đ
c h c.
Chúng ta có th lo i b khao khát h c c a tr b ng cách gi i h n nh ng gì
tr đ
c tr i nghi m. Th t không may là g n nh c th gi i đ u làm đi u này
b ng cách h th p t t c nh ng gì tr có th h c.
Chúng ta có th t ng kh n ng h c c a tr m t cách đáng k ch b ng cách
đ n gi n là lo i b các rào c n mà chúng ta đã áp đ t lên tr .
Chúng ta còn có th nhân l
ng ki n th c tr ti p thu và kh n ng c a tr
lên nhi u l n n u bi t đánh giá cao kh n ng h c và cho tr c h i đ ng th i
khuy n
khích tr h c.
Trong l ch s đã có nhi u tr b cách ly, nh ng c ng có nhi u tr
ng h p
d y tr con đ c và làm nhi u đi u tuy t v i khác b ng cách đánh giá cao và
khuy n khích tr . Trong t t c nh ng tr
ng h p y, chúng ta đ u th y r ng k t
qu c a nh ng vi c làm nh th là tr h c đ
thành nh ng ng
c vô s đi u tuy t v i và tr s tr
i bi t cách cân b ng và r t thông minh.
Chúng ta nên nh r ng nh ng tr này không ph i là thông minh s n có r i
ng
i l n trao cho chúng c h i đ
nhi u thông tin h t m c có th cho tr
c h c, thay vào đó b m chúng ch cung c p
giai đo n đ u đ i.
Hãy quan sát k m t đ a bé 18 tháng và xem nó làm gì.
u tiên nó làm m i ng
i xao lãng.
Flash card rẻ, bền, đẹp & MIỄN PHÍ chuyển hàng tại Bekhampha.com – ĐT Tư vấn 24/7: 0907.46.86.99
Văn phòng Đức Hạnh – Đ/c: 38 Minh Khai, P. Lam Sơn, TP. Thanh Hóa - Email:
20
Nơi
ồ
ạo !
Vì sao l i nh v y? Vì nó mu n ti p t c tò mò. Nó không th b ng n c n, k
lu t hay kìm hãm mong mu n đ
c h c, dù chúng ta c g ng th nào đi ch ng n a
và ch c ch n chúng ta ph i r t c g ng.
a bé mu n bi t v cái đèn và tách cafe, v cái chao bóng đèn đi n, v t
báo. . . v t t c m i th trong phòng - ngh a là nó có th ch m vào bóng đèn, làm
đ c c cafe, cho tay vào chao đèn và xé to c t báo. Nó đang h c h i m t cách t
nhiên và chúng ta không th ng n c n.
T cách tr làm, chúng ta k t lu n r ng tr r t hi u đ ng và không th t p
trung chú ý, trong khi s th t đ n gi n ch là tr chú ý đ n m i th . Tr r t t nh táo
khi h c h i v m i th xung quanh. Tr nhìn, nghe, c m nh n, ng i và n m. Ch ng
còn cách nào khác đ h c ngoài vi c tr s d ng c n m cách này.
Tr nhìn th y chi c đèn nên kéo nó xu ng đ c m nh n, nghe, ng i và n m
nó. Hãy cho tr c h i, tr s làm t t c nh ng đ ng tác này v i cái đèn và c ng
t
ng t v i các đ v t khác trong phòng. Tr đang c g ng h t s c đ h c và t t
nhiên chúng ta c ng đang c g ng h t s c đ ng n tr vì quá trình h c này ph i tr
giá b ng nhi u th .
Nh ng ông b bà m chúng ta đã ngh ra m t vài bi n pháp đ đ i phó v i
s tò mò c a tr và th t không may là h u h t nh ng bi n pháp đó l i đ u đánh m t
kh n ng h c c a tr .
Bi n pháp ph bi n đ u tiên là đ a cho tr m t đ ch i nào đó mà tr không
th làm v đ
c. Thông th
ng có th là m t cái x c xô màu h ng r t đ p, ho c
c ng có th là m t đ ch i gì đó ph c t p h n. Khi nhìn th y, tr l p t c chú ý vào
đ ch i (đó là lí do t i sao đ ch i th
ng có màu sáng), l c l c đ xem có phát ra
ti ng kêu gì không (vì th mà x c xô có ti ng kêu), c m nh n nó (vì th mà đ ch i
không có c nh s c nh n), n m nó (nên s n trên đ ch i không đ c) và th m chí là
ng i nó (chúng ta v n ch a bi t đ
c đ ch i ph i có mùi gì vì th nên chúng ta
không ng i). Quá trình này c a tr ch di n ra trong kho ng 90 giây.
Gi thì tr đã bi t t t c nh ng gì mu n bi t v đ ch i này và b t đ u
chuy n sang cái h p đ ng. Tr th y cái h p c ng thú v nh cái đ ch i v y, và
tìm hi u v cái h p y - đó là lí do t i sao chúng ta nên mua đ ch i đ trong h p.
Quá trình này có th c ng s m t 90 giây. Th c t là tr chú ý đ n cái h p nhi u
Flash card rẻ, bền, đẹp & MIỄN PHÍ chuyển hàng tại Bekhampha.com – ĐT Tư vấn 24/7: 0907.46.86.99
Văn phòng Đức Hạnh – Đ/c: 38 Minh Khai, P. Lam Sơn, TP. Thanh Hóa - Email:
21
Nơi
h n là đ n đ ch i. Vì tr đ
làm t gì.
ồ
ạo !
c phép làm h ng cái h p và có th còn bi t cái h p
ây là u đi m mà tr không có đ
c khi khám phá đ ch i n u làm
h ng đ ch i thì kh n ng h c c a tr t t nhiên s gi m.
Vì th vi c mua đ ch i đ ng trong h p d
ng nh là cách t t đ làm t ng
g p đôi kh n ng chú ý c a tr . Nh ng li u chúng ta có cho tr c h i đ
quen v i nhi u v t d ng nh v y không Câu tr l i th
c làm
ng là không. Nói ng n
g n, chúng ta ph i k t lu n r ng kh n ng chú ý c a tr liên quan đ n s l
chúng ta đ a trê h c h n là đ cho tr tin nh chúng ta v n th
ng đ
ng làm, và tr có
th s chú ý r t lâu.
N u quan sát m t đ a tr , b n s th y r t nhi u ví d nh v y. Th nh ng,
v i r t nhi u ví d đ p vào m t nh th nh ng chúng ta v n th
r ng khi tr không chú ý lâu ngh a là tr không thông minh.
ng đi đ n k t lu n
i u suy lu n này có
ngh a là tr (c ng gi ng nh nhi u tr khác) không thông minh vì còn quá bé.
Nh ng t h i k t lu n này c a chúng ta là nh th nào n u b t g p m t đ a bé 2
tu i ng i ch i s c xô m t mình trong góc nhà su t n m ti ng đ ng h . Có l b m
c a nh ng tr nh th s bu n l m.
Ph
ng pháp ph bi n th hai mà ng
i l n th
ng hay s d ng là cho tr
vào m t cái c i đ ch i.
Th c ra thì cái c i đ ch i c ng ch là m t cái c i. Chúng ta nên tìm hi u v
nh ng đ nh th này và đ ng nói r ng “Hãy mua cho con mình m t cái c i đ
ch i”. Hãy nói s th t và th a nh n r ng chúng ta mua cho chính mình.
Có m t b phim ho t hình, bà m ng i trong m t cái c i đ ch i, đ c truy n
và c
i mãn nguy n trong khi đ a con
ho t hình này ngoài y u t hài h
ngoài không th đ n g n m . B phim
c còn nh n g i m t s th t khác: ng
bi t v th gi i có th b cách ly trong khi đ a tr
i m đã
ngoài v n còn nhi u th ph i
h c và có th ti p t c quá trình khám phá c a mình.
Ch r t ít b m nh n ra r ng m t cái c i đ ch i th t s có giá nh th nào.
Cái c i không ch c n tr kh n ng tìm hi u th gi i c a tr mà m t đi u hi n
nhiên là nó còn c n tr s phát tri n th n kinh do gi i h n kh n ng bò c a tr
(m t quá trình r t quan tr ng đ i v i s phát tri n bình th
ng.
i u này d n t i
Flash card rẻ, bền, đẹp & MIỄN PHÍ chuyển hàng tại Bekhampha.com – ĐT Tư vấn 24/7: 0907.46.86.99
Văn phòng Đức Hạnh – Đ/c: 38 Minh Khai, P. Lam Sơn, TP. Thanh Hóa - Email:
22