Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh qua nội dung dạy học trong sách giáo khoa Tiếng Việt 1 (Bộ sách Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục)

ISSN: 1859-2171
e-ISSN: 2615-9562

TNU Journal of Science and Technology

225(07): 405 - 411

GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH QUA NỘI DUNG
DẠY HỌC TRONG SÁCH GIÁO KHOA TIẾNG VIỆT 1
(Bộ sách Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục)
Đặng Thị Lệ Tâm
Trường Đại học Sư phạm – ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT
Giáo dục kĩ năng sống cho trẻ là việc rất quan trọng, ảnh hưởng tới quá trình hình thành nhân cách
của trẻ cho đến tuổi trưởng thành. Giáo dục kĩ năng sống phải được bắt đầu từ khi trẻ còn rất nhỏ,
đặc biệt ở lứa tuổi tiểu học. Bài viết này phân tích nội dung giáo dục kĩ năng sống trong một bộ
sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1 - bộ sách Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục - để góp
phần làm rõ định hướng giáo dục vấn đề quan trọng này trong nhà trường Việt Nam trong thời
gian tới. Các kết quả thu được nhờ tổng hợp từ các tài liệu về tâm lý học, phương pháp dạy học
Tiếng Việt và trong thực tiễn. Kết quả bài viết đã chỉ ra các nội dung giáo dục kĩ năng sống giúp
học sinh bước đầu hình thành và rèn luyện các kĩ năng sống cần thiết, phù hợp lứa tuổi; nhận biết
được những giá trị tốt đẹp trong cuộc sống, biết tự nhìn nhận, đánh giá đúng về bản thân; biết ứng
xử phù hợp trong các mối quan hệ; biết sống tích cực, chủ động trong mọi điều kiện, hoàn cảnh.
Từ khoá: Sách giáo khoa; Tiếng Việt; tiểu học; kĩ năng sống; giáo dục.
Ngày nhận bài: 12/5/2020; Ngày hoàn thiện: 08/6/2020; Ngày đăng: 23/6/2020

LIVING SKILLS FOR STUDENTS THROUGH TEACHING CONTENT
IN VIETNAMESE BOOKS 1
(The books For equality and democracy in education)
Dang Thi Le Tam

TNU - University of Education

ABSTRACT
Life skills education for children is very important, affecting the process of forming a child's
personality up to adulthood. Life skills education must be started at an early age, especially at the
elementary age. This article analyzes the content of life skills education in a first-class Vietnamese
textbook series - For Equality and Democracy in Education - to help clarify this important
educational direction in Vietnamese schools in the near future. The results are obtained by
synthesizing materials on psychology, Vietnamese teaching methods and in practice. The results of
the article show that life skills education content helps students initially formulate and train
necessary life skills necessary for their age; aware of good values in life, self-recognition, true selfesteem; know appropriate behavior in relationships; know how to live positively and proactively in
all conditions and situations.
Keywords: Textbook; Vietnamese; primary; life skill; education.

Received: 12/5/2020; Revised: 08/6/2020; Published: 23/6/2020

Email:
; Email:

405


Đặng Thị Lệ Tâm

Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN

225(07): 405 - 411

1. Đặt vấn đề

3. Nội dung

Ở Việt Nam, giáo dục kĩ năng sống (KNS)
đang nhận được rất nhiều quan tâm. Tuy
nhiên, trong nhà trường, học sinh (HS) chủ
yếu chỉ được dạy kỹ năng học tập, việc giáo
dục KNS như tên gọi của nó (life skills) với ý
nghĩa là học làm người (learning to be) và
nhất là kỹ năng thích ứng, hòa nhập với cuộc
sống, ứng phó tích cực với các tình huống
trong cuộc sống (learning to live together)
chưa được quan tâm nhiều.
Chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) mới
2018 được xây dựng theo hướng tiếp năng lực,
xuất phát từ các năng lực mà mỗi học sinh
(HS) cần có trong cuộc sống và kết quả cuối
cùng phải đạt các năng lực ấy bằng việc xây
dựng chuẩn đầu ra về năng lực mà HS cần phải
đạt được sau một quá trình dạy - học [1].
Với các cuốn sách giáo khoa (SGK) sẽ áp
dụng trong thời gian tới, nhiều chuyên gia
giáo dục và người dân đều mong mỏi nội
dung SGK sẽ chú trọng hơn đến giáo dục
KNS cho HS, cụ thể là HS học xong phải thể
hiện được, làm được; biết vận dụng những
kiến thức để giải quyết các tình huống đặt ra
trong cuộc sống và học tập. Trong bài viết
này, nhóm tác giả xin được tập trung tìm hiểu
vấn đề giáo dục KNS cho học sinh tiểu học
(HSTH) trong SGK Tiếng Việt 1, Chương

trình 2018 qua bộ sách Vì sự bình đẳng và
dân chủ trong giáo dục.

3.1. Kỹ năng sống và giáo dục kĩ năng sống
cho học sinh

2. Nội dung và phương pháp nghiên cứu
2.1. Nội dung nghiên cứu
- Khái niệm kĩ năng sống và giáo dục kĩ năng
sống cho học sinh;
- Nội dung giáo dục KNS cho HS qua nội
dung dạy học SGK Tiếng Việt 1, Chương
trình 2018 - Bộ sách Vì sự bình đẳng và dân
chủ trong giáo dục.
2.2. Phương pháp nghiên cứu
Cách tiếp cận của bài viết theo hướng nghiên
cứu phát triển lý thuyết, thu thập thông tin từ
các tài liệu văn bản có liên quan, sách báo,
Internet và kinh nghiệm của bản thân trong
quá trình dạy học.
406

3.1.1. Kĩ năng sống là gì?
UNESCO đã định nghĩa KNS là "khả năng
thích nghi và hành vi tích cực cho phép cá
nhân có khả năng đối phó hiệu quả với nhu
cầu và thách thức của cuộc sống hàng ngày"
[2]. Đó chính là khả năng cá nhân được thể
hiện thông qua hành động làm chủ bản thân,
hành động ứng xử tích cực với mọi người

xung quanh và ứng phó, giải quyết có hiệu
quả các tình huống, vấn đề trong cuộc sống
dựa trên những tri thức, thái độ và giá trị mà
chủ thể có được (Hình 1).

Hình 1. Các thành phần của kĩ năng sống

Theo đó có thể thấy rằng: KNS bao gồm cả
hành vi vận động của cơ thể và tư duy trong
não bộ của con người. KNS có thể hình thành
một cách tự nhiên khi con người tham gia giải
quyết các tình huống, các vấn đề cụ thể gắn
liền với các mối quan hệ với bản thân, với
người khác và với xã hội xung quanh. KNS
giúp con người sống thành công và làm việc
hiệu quả. Ngoài ra, KNS chỉ có được khi cá
nhân đã có những tri thức, thái độ và giá trị
nhất định.
3.1.2. Giáo dục KNS cho HS
Lý thuyết về sự phát triển ở trẻ em và vị thành
niên (Child and Adolescent Development
Theories) cho rằng: từ tuổi ấu thơ đến tuổi vị
thành niên, con người trải qua các giai đoạn
thay đổi về mặt sinh học, nhận thức và xã hội.
; Email:


Đặng Thị Lệ Tâm

Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN

Do đó, việc định hướng và hình thành cho trẻ
những giá trị sống đúng đắn, có thái độ cư xử
đúng mực, giao tiếp hiệu quả với những
người xung quanh; nhận thức đúng đắn về
năng lực, sự phát triển của bản thân; đánh giá
và giải quyết các vấn đề xã hội… sẽ có vai trò
to lớn đối với sự thành công và phát triển của
trẻ sau này [3].
Trong thời gian gần đây, giáo dục KNS cho
HS được quan tâm nhiều hơn. Giáo dục KNS
cho HS phổ thông nói chung và HSTH nói
riêng hiện nay không bố trí thành một môn
học riêng trong hệ thống các môn học của nhà
trường phổ thông bởi KNS phải được giáo
dục ở mọi lúc, mọi nơi khi có điều kiện, cơ
hội phù hợp. Do đó, giáo dục KNS phải thực
hiện thông qua từng môn học và trong các
hoạt động giáo dục. Vì vậy, cơ hội thực hiện
giáo dục KNS rất nhiều và rất đa dạng. Có thể
đề cập tới một số phương thức tổ chức sau:
thông qua dạy học các môn học; qua chủ đề
tự chọn; qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp; qua hoạt động trải nghiệm; trong đó
GDKNS thông qua dạy học các môn học ở
nhà trường giúp người học vừa chiếm lĩnh
được kiến thức, hình thành được kĩ năng khoa
học của môn học, vừa rèn luyện để có được
những KNS nhất định. Những KNS đó không
chỉ giúp các em hình thành nên những hành vi

tích cực và khả năng thích nghi với mọi hoàn
cảnh sống, tạo nên bản lĩnh của người thành
công sau này, mà còn giúp các em cảm thấy
tự tin hơn để khám phá và tận hưởng cuộc
sống một cách trọn vẹn.
3.2. Giáo dục KNS cho HS qua nội dung dạy
học SGK Tiếng Việt 1, Chương trình 2018 Bộ sách Vì sự bình đẳng và dân chủ trong
giáo dục
Việc giáo dục KNS cho HS thông qua các bài
học trong SGK Tiếng Việt 1 được tiếp cận
theo 2 phương diện: từ nội dung bài học và từ
phương pháp triển khai các nội dung bài học.
Nhiều bài học trong SGK hướng đến việc
giúp HS nhận thức được các giá trị trong cuộc
sống, sau đó biến những bài học đó trở thành
; Email:

225(07): 405 - 411

những năng lực, phẩm chất của bản thân, bồi
dưỡng nhân cách để sống có ích cho xã hội.
Mặt khác, các bài học còn được giáo dục
thông qua phương pháp học tập tích cực, dựa
trên sự tương tác giữa nội dung bài học với
những hiểu biết, kinh nghiệm vốn có của bản
thân người học. Đó là sự đối thoại trực tiếp
giữa nhận thức, kiến thức với thực tiễn cuộc
sống. HS hoàn toàn được trải nghiệm trọn vẹn
những tình huống sẽ xảy đến trong cuộc sống,
giúp các em sẽ phản ứng với các tình huống

ấy một cách tích cực và hiệu quả.
3.2.1. Kĩ năng yêu thương, chia sẻ
Một trong những KNS cho trẻ là biết yêu
thương, chia sẻ với những người khác. Việc
giáo dục tình yêu thương cho trẻ ngay từ
những năm đầu đời là cái gốc để hình thành
nhân cách của một con người sau này bởi
nhân cách của mỗi con người không phải có
sẵn mà phải được rèn luyện và hun đúc từ khi
còn nhỏ đến khi trưởng thành. Bên cạnh đó,
biết yêu thương, chia sẻ, quan tâm tới người
khác là biểu hiện cảm xúc mà ai cũng cần có
để có thể hòa mình vào tập thể. Tính cách của
trẻ ảnh hưởng bởi nhiều nhân tố, ngoài yếu tố
bẩm sinh, còn lại là do cha mẹ, thầy cô rèn
luyện, định hướng.
Bài đọc Dế mèn đáng khen [4, tr.93]“Chú dế
mèn nhỏ thật là đáng khen. Mẹ đi làm về, tay
mang tay xách. Chú bèn chạy ra đỡ ngay cho
mẹ. Chú còn đưa khăn để mẹ lau cho đỡ mệt”
hay bài đọc Giúp mẹ thật vui trong SGK đã
dạy cho các em HS biết yêu thương, chia sẻ
và giúp đỡ mẹ “Bữa cơm ngon quá! Mẹ nấu
ăn thật tuyệt vời! Anh em mình đã no bụng
rồi. Bây giờ chúng mình cần giúp mẹ dọn dẹp
bàn ăn…” [5, tr.87].
Tình yêu thương của trẻ không chỉ dừng lại ở
tình cảm trong phạm vi gia đình mà còn là
tình cảm với các bạn đồng trang lứa, những
người có hoàn cảnh khó khăn trong xã hội. Ở

trường, cần dạy trẻ sống chan hòa, biết chia sẻ
đồ ăn, chia sẻ sách vở với các bạn còn khó
khăn; khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt
động tập thể, ủng hộ, quyên góp… Việc dạy
407


Đặng Thị Lệ Tâm

Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN

trẻ về tình yêu thương và sự sẻ chia từ khi còn
nhỏ sẽ giúp trẻ hình thành những thói quen tốt
và biết quan tâm tới những người xung quanh
khi lớn lên. Ví dụ: bài đọc Căn nhà của Thỏ,
Gà và vịt, Giúp bạn, Thuyền lá…
Thỏ mẹ vừa đẻ bốn chú thỏ con thì mùa mưa
đến. Nhà thỏ lụp xụp, dột nát. Gió lùa qua
tấm liếp. Thỏ mẹ nơm nớp lo cho đàn con.
Biết thế, khỉ, ngựa, dê… nườm nượp đưa lá
khô đến. Tất cả xúm vào lợp nhà cho thỏ. Thỏ
biết ơn bạn bè, hàng xóm lắm! (Căn nhà của
Thỏ - [4, tr.143]).
Chia sẻ là một kĩ năng thật sự rất quan trọng
sẽ theo chân bé từ lúc còn nhỏ đến cuối đời.
Và việc dạy bé biết chia sẻ là cả quá trình dài
cùng với sự thấu hiểu của cha mẹ và thầy cô.
3.2.2. Kĩ năng giao tiếp
Kĩ năng giao tiếp là khả năng có thể bày tỏ ý
kiến của bản thân theo hình thức nói, viết

hoặc sử dụng ngôn ngữ cơ thể một cách phù
hợp với hoàn cảnh và văn hoá, đồng thời biết
lắng nghe, tôn trọng ý kiến người khác.
Trong SGK Tiếng Việt 1, bộ sách Vì sự bình
đẳng và dân chủ trong giáo dục, các tác giả
đã đưa bài học dạy trẻ luôn biết chào hỏi
thông qua bài thơ Lời chào [5, tr.69]. Chào
hỏi là một nghi thức quan trọng trong cuộc
sống. Với các em nhỏ thì chào hỏi lại càng
cần thiết, vì trong giao tiếp, người nhỏ tuổi
bao giờ cũng chào hỏi trước để tỏ sự lễ phép
và kính trọng người lớn. Tác giả bài thơ
không bàn về điều đó, mà nói lợi ích của việc
có lời chào - có lời chào đi trước. Bởi vì:
- Chẳng sợ lạc nhà
- Con đường bớt xa
- Lời chào là hoa
- Là cơn gió mát
- Như một bàn tay
Chân thành cởi mở
Lời chào có ích như thế đấy, lời chào đẹp và
thân thiện thế đấy mà mang theo lời chào
chẳng vất vả, chẳng nặng nhọc gì, vì vậy:
Bạn ơi đi đâu
Nhớ mang đi nhé!
408

225(07): 405 - 411

Phải nhắc nhở thế vì không ít bạn trẻ tính

nhút nhát, mà cũng có thể vừa nhút nhát, vừa
hay quên nên không chào hỏi. Một sự nhắc
nhở vui vui, nhẹ nhàng chắc sẽ làm các bạn
nhỏ nhớ mãi.
Bài học Nói thế nào? (Hình 2) giúp học sinh
biết cách nói khi: Ở trường, tùy từng nơi,
từng lúc, giọng nói của em cần có độ lớn khác
nhau. Im lặng, trật tự trong giờ ngủ, giờ ăn;
khi nghe giảng bài, làm bài; khi đọc sách
trong thư viện. Nói vừa đủ nghe khi thảo luận
trong nhóm, khi chỉ cần người bên cạnh nghe
thấy, khi chào hỏi thầy cô và các bạn. Nói to
khi đọc bài trước lớp, khi phát biểu trước
nhiều người. Nói to theo cảm xúc khi vui chơi,
hoạt động ngoài trời [5, tr.108].

Hình 2. Bài học Nói thế nào?

Rõ ràng, đánh giá tình huống giao tiếp và điều
chỉnh cách giao tiếp một cách phù hợp, hiệu
quả cũng là một trong những kỹ năng sống
quan trọng cần thiết mà chúng ta cần trang bị
cho con em mình khi con bước vào môi
trường tiểu học. Chỉ có sự giao tiếp tự tin,
thông minh mới giúp con hòa đồng với bạn
bè, thầy cô, có được những người bạn tuyệt
vời nhất. Giao tiếp tốt là chìa khóa để giúp trẻ
có được thiện cảm từ mọi người xung quanh.
Hình thành được kĩ năng này ngay từ nhỏ sẽ
hỗ trợ các em phát triển trong tương lai, trở

thành người giao tiếp lưu loát, lịch sự và
thông minh.
; Email:


Đặng Thị Lệ Tâm

Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN

3.2.3. Kĩ năng tự chăm sóc bản thân (tự lập)
Giữ gìn vệ sinh cá nhân và chăm sóc các bộ
phận cơ thể là những kỹ năng sống cơ bản mà
trẻ cần có để bảo vệ bản thân, đẩy lùi nguy cơ
mắc các bệnh truyền nhiễm… và tự lập trong
cuộc sống. Vì vậy, ngay từ khi còn nhỏ, bố
mẹ và thầy cô cần nói cho trẻ hiểu tầm quan
trọng của những công việc này và dạy trẻ
cách thực hiện các hoạt động/công việc nhỏ,
đơn giản như dọn dẹp vệ sinh nhà cửa, vệ
sinh cá nhân, tự giác học tập, soạn sách vở tới
trường, đi bộ học một mình (nếu nhà gần) thì
trẻ đều có thể làm. Qua việc rèn cho HS kĩ
năng làm tốt những công việc phù hợp với lứa
tuổi của mình để tự chăm sóc cho bản thân
trong học tập, lao động, sinh hoạt và giúp đỡ
những người xung quanh chính là chúng ta
đang giúp các em biết cách giữ gìn sức khỏe
tránh gây ra một số bệnh thường gặp như:
cúm, sởi, đau mắt đỏ, tay chân miệng. Để
phòng tránh các bệnh thường gặp, chúng

mình nên:
1. Tiêm phòng đầy đủ.
2. Tập thể dục.
3. Ăn uống khoa học.
4. Giữ vệ sinh cá nhân.

225(07): 405 - 411

cũng giúp các con bồi dưỡng tình yêu nấu
nướng, biết trân trọng đồ ăn, giúp các con tự
lập vững vàng trong cuộc sống, tăng tình cảm
giữa bố mẹ và con cái cùng niềm yêu thích nấu
nướng… Trên thực tế, kỹ năng làm bếp được
xếp vào một trong những kỹ năng quan trọng
giúp trẻ sáng tạo trong học tập cũng như trong
cuộc sống. Và hiện nay, kỹ năng này không
chỉ cần được rèn luyện cho các bé gái mà các
bé trai cũng nên được tiếp cận, học hỏi.
Để xào rau, bạn nhớ:
- Rau xanh làm sạch.
- Có đủ: mỡ, hành, gia vị
Sau đó bạn cho mỡ vào chảo, bỏ hành vào.
Bạn đảo rau, cho gia vị, đổ ra đĩa. Thế là bạn
có rau xào.
Bên cạnh hướng dẫn HS tiểu học cần có khả
năng tự chăm sóc bản thân, biết nấu ăn, làm
bánh… các tác giả cũng đã đưa vào SGK các
bài học giúp các em HS cần biết cách phân
biệt những loại thực phẩm an toàn và những
loại có hại cho sức khỏe, đồng thời biết ăn đa

dạng các loại thực phẩm để đủ chất cho sự
phát triển của cơ thể. Ví dụ: bài Tháp dinh
dưỡng [5, tr.99] (Hình 3).

5. Đeo khẩu trang khi gần người bệnh.
(Phòng bệnh – [5, tr.157]).
Việc dạy trẻ KNS để đối phó với dịch bệnh là
việc rất cần thiết mà chúng ta nên thực hiện.
Tuy những kỹ năng này có vẻ khá đơn giản,
nhưng đó là những kỹ năng cơ bản sẽ hữu ích
cho các em rất nhiều, vì chúng giúp trẻ hình
thành ý thức về việc bảo vệ sức khỏe, cũng
như sự an toàn cho bản thân và cả cộng đồng
trong cả quá trình sống ở gia đình và tập thể.
Từ đó các em từng bước xây dựng được nhận
thức về trách nhiệm đối với những việc ý
nghĩa khác trong xã hội.
Bài học Xào rau [5, tr.77] lại trang bị cho các
em HS kĩ năng học nấu ăn giúp các em làm
quen sớm các dụng cụ nấu ăn trong nhà bếp,
qua đó cũng giúp phòng tránh những tai nạn
đáng tiếc có thể xảy ra. Ngoài ra học nấu ăn
; Email:

Hình 3. Bài học Tháp dinh dưỡng

Chế độ ăn hợp lý, có đủ năng lượng, đủ các
chất dinh dưỡng theo nhu cầu dinh dưỡng
khuyến nghị và đảm bảo tính cân đối giữa các
409

Đặng Thị Lệ Tâm

Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN

chất dinh dưỡng là kiến thức quan trọng, cần
thiết mà mỗi HS tiểu học cần được biết. Việc
cung cấp kiến thức hợp lý, giúp các em hiểu
được tầm quan trọng của dinh dưỡng, biết
cách lựa chọn thực phẩm cho bữa ăn hàng
ngày... sẽ tác động tốt tới ý thức giữ gìn sức
khỏe của trẻ sau này.
3.2.4. Kĩ năng giải quyết vấn đề
Kĩ năng giải quyết vấn đề là khả năng của cá
nhân biết quyết định lựa chọn phương án tối
ưu và hành động theo phương án đã chọn để
giải quyết vấn đề hoặc tình huống gặp phải
trong cuộc sống. Giống như kĩ năng ra quyết
định, kĩ năng giải quyết vấn đề rất quan trọng,
giúp con người có thể ứng phó tích cực và hiệu
quả trước những vấn đề, tình huống nảy sinh.
Thực tế cuộc sống có những tình huống bất
ngờ có thể xảy ra với trẻ, nếu trẻ không được
trang bị những kiến thức hay kĩ năng cần thiết
thì rất khó có thể vượt qua. Rất nhiều những
nguy cơ có thể xảy ra bởi vậy việc trang bị
những kĩ năng xử lí tình huống khẩn cấp là
không thể thiếu để giúp trẻ luôn được an toàn.
Các bài học trong SGK Tiếng Việt 1 đã chú ý

hướng dẫn các em biết quyết định lựa chọn
phương án tối ưu và hành động theo phương
án đã chọn để giải quyết vấn đề hoặc tình
huống gặp phải trong cuộc sống như: Làm gì
khi bị lạc, Xe cấp cứu, Quy tắc giao thông…
Dạy trẻ xử lý khi bị lạc đường là một trong
những bài học vỡ lòng đầu đời mà cha mẹ và
thầy cô đặc biệt lưu tâm. Và các tác giả bộ
sách Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo
dục đã giúp các em HS ghi nhớ những kĩ
năng đối phó trong tình huống không may xảy
ra (nín khóc, ở yên một chỗ, chớ đi lòng vòng;
hét to tên bố mẹ; nhờ cô, chú, bác gần đó báo
tin cho bố mẹ; đề phòng bị bắt cóc, chớ nghe
kẻ lạ mặt dụ dỗ), giúp các em tránh được
những tai nạn không đáng có, đồng thời cũng
giúp trẻ hiểu và cẩn thận hơn.
Việc hướng dẫn HS nhận biết xe cấp cứu (Xe
cấp cứu là xe đưa bệnh nhân nặng đến bệnh
viện. Xe có màu trắng và có dấu cộng màu
đỏ) và ghi nhớ số điện thoại khi cần cấp cứu
410

225(07): 405 - 411

(Khi cần xe cấp cứu, bạn hãy bấm số 115) đã
giúp các em biết cách tự bảo vệ mình và chăm
sóc mọi người xung quanh khi gặp phải
những tình huống nguy hiểm.
Các bài học về những quy tắc an toàn giao

thông cho trẻ cũng rất quan trọng đối với các
em HS. Phòng ngừa và thận trọng là chìa
khóa quan trọng trong việc giáo dục các em
tham gia giao thông an toàn. Bởi vậy, trong
SGK, các tác giả đã hướng dẫn cho các em
HS lớp 1 hiểu về Quy tắc giao thông [4,
tr.189] (Hình 4).

Hình 4. Bài học Quy tắc giao thông

Môi trường xã hội giúp HS nhìn nhận về thế
giới xung quanh, các mối quan hệ xã hội, các
tình huống xảy ra và những biến đổi của đời
sống xã hội sẽ giúp HS thực hành những kiến
thức, những kĩ năng đã học được từ nhà
trường, gia đình; giúp HS trải nghiệm và hình
thành những kĩ năng sống cần thiết [6]. Giáo
dục kĩ năng sống cho HS, với bản chất là hình
thành và phát triển cho các em khả năng làm
chủ bản thân, ứng xử phù hợp với những
người khác và với xã hội, khả năng ứng phó
tích cực trước các tình huống của cuộc sống
rõ ràng là phù hợp với mục tiêu giáo dục phổ
thông. Những kĩ năng sống đó không chỉ giúp
các em hình thành nên những hành vi tích cực
và khả năng thích nghi với mọi hoàn cảnh
sống, tạo nên bản lĩnh của người thành công
; Email:

Đặng Thị Lệ Tâm

Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN

sau này, mà còn giúp các em cảm thấy tự tin
hơn để khám phá và tận hưởng cuộc sống một
cách trọn vẹn.
4. Kết luận
SGK - như tên gọi của nó, là công cụ để giáo
dục. SGK đã và vẫn còn đang đóng một vai trò
rất quan trọng trong nhà trường bởi những nội
dung trong SGK là công cụ hiện thực hóa
chương trình giáo dục. Giáo dục KNS cho HS,
với bản chất là hình thành và phát triển cho các
em khả năng làm chủ bản thân, khả năng ứng
xử phù hợp với những người khác và với xã
hội, khả năng ứng phó tích cực trước các tình
huống của cuộc sống rõ ràng là phù hợp với
mục tiêu GDPT, nhằm thực hiện mục tiêu
GDPT. Để một đứa trẻ phát triển toàn diện thì
không chỉ có kiến thức, thể chất mà cả kỹ năng
và thái độ, hơn nữa, đó mới là những yếu tố
quyết định đến sự thành công sau này. Đó là lý
do mà chúng ta cần tạo ra chương trình giáo
dục KNS và lồng ghép giáo dục KNS thông
qua các nội dung dạy và học cho HS.

; Email:

225(07): 405 - 411

TÀI LIỆU THAM KHẢO/ REFERENCES
[1]. Ministry of Education and Training,
Guidelines for the implementation of the
Literature Program in the general education
program 2018, Hanoi National University of
Education, 2019.
[2]. UNESCO, Understanding Life Skills - Report
to the Conference on Quality Education and
Life Skills, Hanoi, 2003.
[3]. T. T. H. Nguyen, “Basis for life skills
education
from
a
psychological
perspective,” Journal of Education, vol. 2, no.
284, pp. 17-19, 2012.
[4]. P. N. Le, Vietnamese 1- Because of equality
and democracy in education, episode 1.
Education Publishing House, Hanoi, 2020.
[5]. P. N. Le, Vietnamese 1- Because of equality
and democracy in education, episode 2.
Education Publishing House, Hanoi, 2020.
[6]. B. L. Le, “Educating life skills for elementary
school students from the practical and
responsible perspectives of school, family and
society,” Journal of Education, special issue,
pp. 110-112, May 2017.

411