Bài giảng Ngữ văn 11: Đọc văn Lẽ ghét thương (Trích “Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu)

Tiết 17+18­  Đọc văn: 

Lẽ ghét thương 
( Trích “Lục Vân Tiên”
của Nguyễn Đình Chiểu )


I/ TÌM HIỂU CHUNG
1.VÀI NÉT VỀ TÁC PHẨM: 
                LỤC VÂN TIÊN
a. Thời điểm sáng tác: 
 Có thể Nguyễn Đình Chiểu sáng tác tác 
phẩm vào khoảng thập kỉ 50 của thế kỉ 
XIX.
b. Tóm tắt tác phẩm ( sgk). 
c. Kết cấu và thể loại: 
Truyện thơ “Lục Vân Tiên” dài 2082 câu 
thơ lục bát, được viết  bằng chữ Nơm.


d.Nội dung tác phẩm: 

­ Ca ngợi tình nghĩa giữa con người 
với con người trong xã hội: Tình nghĩa 
cha con, vợ chồng, bạn bè, lịng u thương 
sẵn sàng cưu mang đùm bọc những người 
gặp cơn hoạn nạn.
­  Đề cao tinh thần nghĩa hiệp.

­ Thể hiện khát vọng của tác giả và 

nhân dân hướng về những điều tốt 
đẹp và lẽ cơng bằng trong cuộc đời: 
Chính nghĩa thắng gian tà. 


e.Nghệ thuật: 
­ Truyện chú trọng đến hành động của 
nhân vật nhiều hơn là miêu tả nội 
tâm.
­ Tính cách nhân vật thường bộc lộ 
qua hành động.
­ Ngơn ngữ ít chau chuốc, cầu kì và 
mang đậm sắc thái Nam bộ.


2. ĐOẠN TRÍCH: 
“LẼ GHÉT THƯƠNG”
a­Vị trí đoạn trích: 

Đoạn trích được trích ở phần đầu tác 
phẩm “Lục Vân Tiên” ( từ câu 479 – 
504).
b­ Bố cục: 2 phần
 Phần 1: Từ đầu đến câu 16.
 Phần 2: Phần cịn lại.
c­ Chủ đề: 
Qua lời ơng Qn, đã thể hiện tình cảm u – 
ghét của nhân dân.

II/ ĐỌC HIỂU
1/Đọc và giải nghĩa từ 
khó : 
 ­ Cách đọc : Biểu 
cảm,nhấn vào các từ ngữ 
thể hiện mức độ mãnh 
liệt trong tình cảm của 
ơng Qúan ( các điệp từ 
“ghét “, “ thương”; “ghét 
cay ghét đắng…tận tâm” ). 
  
­ Tìm hiểu nghĩa của các 
từ khó : phần chú thích 
sgk 


2/Tìm hiểu văn bản:
a/ Hình tượng Ơng Qn :  
­ Kinh sử đã từng : đọc nhiều, hiểu rộng .
­ Có thái độ ghét thương rõ ràng, ln quan 
tâm đến thời cuộc. 
b/Điều Ơng Qúan ghét : 
               … Kiệt Trụ mê 
dâm
Ghét
U Lệ đa đoan
Ngũ Bá dối trá 
 

Chính sự suy tàn , 

thối nát, truỵ lạc 
khơng lo cho  dân


c. Điều Ơng Qn thương : 
đức Khổng 
Tử

Thương 

thầy Nham 
Tử
ơng Gia Cát
…

Người tài đức, có 
tâm, có hồi bão, số 
phận lận đận, 
muốn giúp đời 
nhưng khơng đạt 
sở nguyện




d.Cơ sở lẽ ghét thương của Ơng Qn :
  + Ghét những kẻ để dân phải lầm than, khổ 
cực.
  +  Thương những con người tài đức nhưng 
lại bị vùi dập, phải mai một tài năng.

=> Lẽ ghét thương của ơng Qn đều 
xuất phát từ lịng thương dân sâu sắc 
và niềm mong muốn những người có 
tài, có đức thực hiện được sở nguyện 
của mình.  


@/ Những đặc sắc về nghệ thuật của 
đoạn trích:
­ Cách dùng điệp từ “ ghét”; “ thương” được lặp 
lại 12 lần; kết hợp nghệ thuật liệt kê ra những 
điều ơng Qn thương, ghét … nhằm nhấn 
mạnh và làm rõ quan niệm thương – ghét một 
cách phân minh. 
 ­ Nghệ thuật đối từ, đối vế linh hoạt, độc đáo.
 ­ Sử dụng thành cơng nghệ thuật  tăng tiến ( ghét 
cay ghét đắng, ghét vào tận tâm) có tác dụng tăng 
cường độ cảm xúc về lẽ ghét­ thương của ơng 
Qn ( cũng là của tác giả).


III/ GHI NHỚ
( SGK)