Bài giảng Ngữ văn 11: Tóm tắt văn bản nghị luận

Tiết 110

TÓM TẮT VĂN BẢN NGHỊ LUẬN


I. Mục đích, yêu cầu của việc tóm tắt văn
bản nghị luận
Tóm tắt
tắt văn
Tóm
1. Mục đích
Tóm tắt là viết hoặc kể lại một cách ngắn
gọn, trung thực những nội dung chính của
văn bản.

văn nghị
bản luận
bản
nghịtắt
luận
Tóm
là gì?
nhằm
mục
là gì gì?
?
đích

Là rút ngắn một văn bản nghị luận gốc mà vẫn giữ được
những nội dung quan trọng.
- Hiểu

được bản chất của vấn đề

- Tích lũy được những tư liệu và kiến thức cần thiết.
- Rèn luyện kĩ năng đọc - hiểu, đọc lướt,nắm ý và rút gọn
văn bản nghị luận.
Phục vụ cho học tập và suy nghĩ trong thực tế.


I. Mục đích, yêu cầu của việc tóm tắt văn bản
nghị luận
Khi tóm tắt văn 
1. Mục đích
bản
2. Yêu cầu
nghị luận cần chú 
ý
- Văn bản tóm tắt phản ánh
thành
nội
nhữtrung
ng yêu c
ầu gì? 
dung văn bản gốc

- Diễn đạt ngắn gọn, loại bỏ những thông tin
không cần thiết.


II. Cách tóm tắt văn bản nghị luận

Đọc văn bản Ba cống hiến vĩ đại của
Các- Mác ( Ngữ văn 11,tập hai) và
trả lời các câu hỏi sau:
* Những cống hiến của Văn
Mác.bản
nghị luận về
vấndung
đề của
gì?
* Dựa vào tiêu đề và nội
Dựa vào đâu để
văn bản.
biết được điều
Đánh giá nhữngĂng-ghen
cốngđó?
hiếnviết
to lớn
của Mác và biểu lộ tình
văncảm
bảntiếc
này
thương mà Ăng-ghen
giành
cho
Mác.
nhằm
mục
đích
gì?

II. Cách tóm tắt văn bản nghị luận
Có 5 luận điểm:
1. Sự ra đi của Mác

Để đạt được mục
đích,tác giả đưa ra
những luận điểm
nào?

2. Quy luật phát triển của lịch sử loài người
3. Quy luật của phương thức sx TBCN
với việc phát hiện ra giá trị thặng dư.
4. Kết hợp lý luận và thực tiễn nhằm biến
lý thuyết cách mạng thành hành động cách mạng.

Các­ Mác 

5. Tình cảm xót thương của Ăng-ghen và nhân loại khi
Mác qua đời.


II. Cách tóm tắt văn bản nghị luận
Thảo luận 
nhóm
Tìm các luận cứ làm sáng tỏ cho các luận
điểm 2, 3, 4
Nhóm 1: Luận điểm 2 - Cống hiến 1 của Mác
Nhóm 2: Luận điểm 3 - Cống hiến 2 của Mác
Nhóm 3: Luận điểm 4 - Cống hiến 3 của Mác

II. Cách tóm tắt văn bản nghị luận
Tìm các luận cứ
làm rõ luận
điểm 2 ?

Luận điểm 2

Con người có ăn, mặc rồi mới
 làm chính trị, nghệ thuật được.  

sản xuất vật chất tạo
tạo cơ sở cho việc phát triển thể
chế nhà nước
Xuất phát từ cơ sở hạ
tầng để giải thích kiến trúc
thượng tầng


II. Cách tóm tắt văn bản nghị luận
Tìm các luận cứ
làm rõ luận
điểm 3 ?

Luận điểm 3

Phát hiện ra giá trị thặng dư

Khẳng định giá trị thặng dư

Tác động đến công nghiệp,
lịch sử chung.


II. Cách tóm tắt văn bản nghị luận
Tìm các luận cứ
làm rõ luận
điểm 4 ?

Luận điểm 4

Mác tham gia lật đổ XH Tư sản
Tham gia vào sự nghiệp giải 
phóng giai cấp Vô sản
Đấu tranh là hành động
tự nhiên của Mác
Mác góp phần sáng lập ra
 hội liên hiệp công nhân quốc tế


II. Cách tóm tắt văn bản nghị luận
Em hãy viết tóm tắt văn bản nghị luận trên

Sự ra đi cả Mác là một tổn thất lớn
cho nhân loại. Mác tìm ra quy luật
phát triển của lịch sử loài người và
phát hiện giá trị thặng dư của
phương thức sản xuất Tư bản chủ
nghĩa.Ông còn kết hợp đưa lý luận

cách mạng thành hành động cách
mạng.Tên tuổi và sự nghiệp cách
mạng của ông đời đời sống mãi.


    Em hãy cho biết các bước  tóm tắt
 nội dung của văn bản nghị luận  
Gồm 4 bước:

 a1. Đọc kĩ văn bản, ghi lại những nội dung chính
 a2.  Lược bỏ những chi tiết , lời diễn giải không 
      quan trọng 
 a3.  Lập dàn bài
 a4.  Dùng lời của mình để viết tóm tắt nội dung văn bản


GHI NHỚ (SGK)


Câu hỏi củng 
cố

Trong các nội dung dưới đây, nội dung nào đúng 
khi xác định  mục đích tóm tắt văn bản nghị luận?
A. Hiểu được bản chất của văn bản

B.Trung thành
C.Làm nguồn tài liệu sử dụng lâu dài
D.Cả A và C

Câu 2:  Yêu cầu nào dưới đây là đúng nhất của việc 
tóm tắt văn bản nghị luận ?
A.   Lược bỏ những yếu tố không quan trọng, nội dung 
tóm tắt ngắn gọn, diễn đạt trong sáng
B.  Lược bỏ những yếu tố không quan trọng, lập dàn bài 
và trình bày nội dung theo ý hiểu của mình
C.  Cả A và B  đều đúng
D.    Đảm bảo văn bản tóm tắt ngắn gọn, hàm súc, diễn 
đạt mạch lạc và làm nguồn tài liệu sử dụng lâu dài


III. LUYỆN TẬP
Bài tập 1:
Dựa vào nhan đề và phần mở đầu,xác định
a. Sự đa dạng và thống nhất của In-đô-nê-xi-a
định chủ đề nghị luận của hai văn bản
về địa hình,khí hậu,diện tích,đời sống con
người,lịch sử,văn hóa.
b. Xuân Diệu là một con người giàu tài năng về:
Thơ,văn xuôi, phê bình văn học.

Chân dung Xuân Diệu

Thăm mộ Xuân Diệu

Kiến trúc

Trang phục

Đường Xuân Diệu