Luận văn thạc sỹ - Giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai của chính quyền tỉnh Lạng Sơn

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
----------*****---------

HOÀNG MINH ANH

GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO
VỀ ĐẤT ĐAI CỦA CHÍNH QUYỀN TỈNH LẠNG
SƠN

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ


HÀ NỘI - 2018


TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
----------*****---------

HOÀNG MINH ANH

GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO
VỀ ĐẤT ĐAI CỦA CHÍNH QUYỀN TỈNH LẠNG
SƠN

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ CÔNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
MÃ NGÀNH: 8340410

Người hướng dẫn khoa học:

PGS.TS MAI VĂN BƯU


HÀ NỘI - 2018


LỜI CAM ĐOAN

Tôi đã đọc và hiểu về các hành vi vi phạm sự trung thực trong học
thuật. Tôi cam kết bằng danh dự cá nhân rằng nghiên cứu này này do tôi tự
thực hiện và không vi phạm yêu cầu về sự trung thực trong học thuật.
Tác giả

Hoàng Minh Anh


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN

DANH MỤC CÁC BẢNG, SƠ ĐỒ
MỞ ĐẦU.................................................................................................................. 1
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO VỀ
ĐẤT ĐAI CỦA CHÍNH QUYỀN TỈNH..............................................................11
1.1. Khiếu nại tố cáo của công dân về đất đai.....................................................11
1.1.1. Khiếu nại, tố cáo và quyền khiếu nại tố cáo của công dân........................11
1.1.2.Khiếu nại, tố cáo của công dân về đất đai..................................................13
1.2. Giải quyết khiếu nại tố cáo về đất đai của chính quyền tỉnh......................16
1.2.1. Khái niệm giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai của chính quyền tỉnh....16
1.2.2. Mục tiêu giải quyết khiếu nại tố cáo của công dân về đất đai của chính
quyền tỉnh...........................................................................................................18

1.2.3. Thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân về đất đai của chính
quyền tỉnh...........................................................................................................20
1.2.4. Nội dung giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân về đất đai của chính
quyền tỉnh...........................................................................................................22
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai của công
dân do chính quyền thực hiện..............................................................................28
1.3.1. Yếu tố bất cập trong pháp luật về đất đai và giải quyết khiếu nại về đất đai.....28
1.3.2. Yếu tố cơ chế chính sách của Đảng, Nhà nước ta trong khiếu nại về đất đai. . .29
1.3.3. Yếu tố thuộc về cơ quan chính quyền trong việc giải quyết khiếu nại, tố
cáo về đất đai......................................................................................................30
1.3.4. Yếu tố thuộc về công dân, các bộ phận dân chúng trong việc khiếu nại, tố cáo
về đất đai............................................................................................................. 31
1.3.5. Các yếu tố khác.........................................................................................32
1.4. Nghiên cứu bài học kinh nghiệm giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai của
một số tỉnh.............................................................................................................33
Chương 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ
CÁO VỀ ĐẤT ĐAI CỦA CHÍNH QUYỀN TỈNH LẠNG SƠN........................35
2.1. Tình hình khiếu nại, tố cáo về lĩnh vực đất đai của công dân
ở tỉnh Lạng Sơn................................................................................................35
2.1.1 Diễn biến tình hình khiếu nại, tố cáo về đất đai của công dân ở tỉnh Lạng Sơn.....35
2.1.2. Các văn bản cụ thể hóa phục vụ công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo về
lĩnh vực đất đai của công dân của chính quyền tỉnh Lạng Sơn...........................36
2.2. Thực trạng giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai của chính
quyền tỉnh Lạng Sơn......................................................................................40
2.2.1.Thực trạng khiếu nại, tố cáo về đất đai ở tỉnh Lạng Sơn............................40
2.2.2. Kết quả giải quyết khái nại tố cáo của công dân về đất đai của chính quyền
tỉnh Lạng Sơn.....................................................................................................43
2.3. Thực trạng thực hiện quy trình giải quyết khiếu nại tố cáo của công dân về
đất đai của chính quyền tỉnh Lạng Sơn...............................................................46

2.3.1. Bước 1: Tiếp nhận, xử lý thông tin tố cáo hay còn gọi là thụ lý đơn.........47
2.3.2. Bước 2: Xác minh nội dung khiếu nại, tố cáo được quy định tại Điều 22 Luật Khiếu nại, tố cáo.........................................................................................49
2.3.3. Bước 3: Ra quyết định giải quyết khiếu nại, tố cáo, kết luận nội dung khiếu
nại, tố cáo được quy định tại Điều 24 - Luật khiếu nại, tố cáo............................51
2.3.4. Bước 4: Người giải quyết Xử lý khiếu nại, tố cáo.....................................52
2.3.5. Bước 5: Công khai kết luận nội dung khiếu nại, tố cáo, quyết định xử lý
hành vi vi phạm bị khiếu nại, tố cáo, phát hành, đôn đốc, theo dõi và kiểm tra
việc thực hiện kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo..............................................53
2.4. Đánh giá công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai của chính quyền
tỉnh Lạng Sơn........................................................................................................54
2.4.1. Điểm mạnh trong giải quyết khiếu lại, tố cáo về đất đai của chính quyền
tỉnh Lạng Sơn.....................................................................................................54
2.4.2 Điểm yếu trong giải quyết khiếu lại tố cáo về đất đai của chính quyền
tỉnh Lạng Sơn.....................................................................................................56
2.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế, bất cập trong giải quyết khiếu nại, tố cáo
về đất đai của chính quyền tỉnh Lạng Sơn..........................................................58
Chương 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC
GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO VỀ ĐẤT ĐAI CỦA CHÍNH QUYỀN
TỈNH LẠNG SƠN.................................................................................................70
3.1. Yêu cầu hoàn thiện công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai của
chính quyền tỉnh Lạng Sơn..................................................................................70
3.1.1. Yêu cầu tôn trọng, bảo vệ, thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo về đất đai của
công dân, đảm bảo quyền con người ở Việt Nam hiện nay.................................70
3.1.2. Yêu cầu đảm bảo an ninh chính trị, trật tự xã hội trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn.....71
3.1.3. Yêu cầu cải cách hành chính mà trọng tâm là cải cách thủ tục hành chính
theo hướng phát huy dân chủ, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của cơ quan
hành chính nhà nước ở tỉnh Lạng Sơn................................................................72
3.1.4. Yêu cầu trực tiếp khắc phục những hạn chế, bất cập trong giải quyết khiếu nại,
tố cáo về đất đai của công dân do chính quyền tỉnh Lạng Sơn thực hiện............74

3.2.Định hướng hoàn thiện giải quyết khiếu nại tố cáo về đất đai của chính
quyền tỉnh Lạng Sơn............................................................................................74
3.2.1.Quan điểm của Đảng, Nhà nước về hoàn thiện pháp luật giải quyết khiếu
nại về đất đai.......................................................................................................74
3.2.2.Định hướng hoàn thiện pháp ỉuật giải quyết khiếu nại về đất đai...............75
3.3. Giải pháp hoàn thiện giải quyết khiếu lại tố cáo về đất đai của chính quyền
tỉnh Lang Sơn........................................................................................................75
3.3.1 Nhóm giải pháp về nhận thức...................................................................75
3.3.2. Nhóm giải pháp về xây dựng và hoàn thiện pháp luật...............................77
3.3.4.Nhóm giải pháp về tổ chức, cán bộ............................................................82
3.3.5 Nhóm giải pháp về hoàn thiện quy trình thực hiện giải quyết khiếu lại, tố cáo về
đất đai của chính quyền tỉnh Lạng Sơn...............................................................85
3.3.6. Nhóm các giải pháp khác..........................................................................88
3.4.Kiến nghị..........................................................................................................94


KẾT LUẬN............................................................................................................96
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................98

DANH MỤC CÁC BẢNG, SƠ ĐỒ
BẢNG
Bảng 2.1:

Kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai của chính quyền tỉnh
Lạng Sơn thực hiện..........................................................................46

Bảng 2.2:

Kết quả thi hành quyết định xử lý khiếu nại, tố cáo về đất đai của
chính quyền tỉnh Lạng Sơn thực hiện..............................................46

SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1:

Sơ đồ về giải quyết khiếu nại các quyết định hành chính, hành vi
hành chính (các quyết định, hành vi quy định tại Điều 162 Nghị định
181/2004/NĐ-CP) theo pháp luật về đất đai b) Về giải quyết khiếu
nại về quyết định hành chính, hành vi hành chính khác trong lĩnh vực
đất đai..............................................................................................21

Sơ đồ 1.2:

Sơ đồ về giải quyết khiếu nại các quyết định hành chính, hành vi hành
chính đất đaikhác theo pháp luật về đất đai, pháp ỉuật về khiếu nại (các
quyết định, hành vi từ cấp tỉnh trở xuống)..........................................22


1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Từ nhiều năm nay, tình hình khiếu nại, tố cáo luôn là vấn đề mà Đảng, Nhà
nước và toàn xã hội rất quan tâm, đã có nhiều Chỉ thị, Nghị quyết về vấn đề này.
Giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân là một vấn đề được Đảng, Nhà nước đặc
biệt chú trọng trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa hiện
nay. Khiếu nại, tố cáo là một trong những quyền cơ bản của công dân, được Hiến
pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992 ghi nhận: "Công dân có
quyền khiếu nại, quyền tố cáo với cơ quan nhà nước có thẩm quyền về những việc
làm trái pháp luật của cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội, đơn vị vũ
trang nhân dân hoặc bất cứ cá nhân nào".

Khiếu nại, tố cáo quyết định hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực
đất đai (sau đây gọi là khiếu nại, tố cáo về đất đai) là một trong những nhóm quan
hệ đất đai diễn ra thường xuyên, phức tạp, nhạy cảm, ảnh hưởng sâu rộng đến tình
hình an ninh, chính trị, kinh tế, xã hội của mỗi địa phương. Vì vậy, các cấp chính
quyền tuy đã có nhiều quan tâm, cố gắng trong công tác chỉ đạo, giải quyết các vụ
việc khiếu nại, tố cáo về đất đai, nhưng đây vẫn là một trong những nội dung quản
lý đất đai gây sức ép rất lớn cho cơ quan nhà nước.
Giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai là một trong những nội dung quản lý
hết sức quan trọng của công tác quản lý nhà nước về đất đai. Giải quyết khiếu nại,
tố cáo về đất đai nhằm giải quyết các mâu thuẫn trong quan hệ đất đai, nó liên quan
đến nhiều vấn đề phức tạp thuộc về pháp luật và những quan hệ xã hội khác, ảnh
hưởng trực tiếp đến quyền lợi thiết thân của các tổ chức, cá nhân, vì vậy được xã
hội rất quan tâm. Để giải quyết một vụ việc khiếu nại, tố cáo về đất đai không gây
bức xúc trong quần chúng nhân dân, đạt được mục tiêu "thấu tình, đạt lý", đảm bảo
được tính khả thi trong thực tiễn; đòi hỏi tổng hợp nhiều yếu tố: đó là xử lý nghiêm
các trường hợp cố tình trì hoãn việc giải quyết khiếu nại về đất đai; đó là tuyên
truyền sâu rộng, đúng trọng tâm các quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo,
pháp luật về đất đai; đó là hoàn thiện các quy định liên quan đến nội dung, quy trình


2
giải quyết khiếu nại về đất đai... Tuy nhiên, có một yếu tố quan trọng là phải nâng
cao chất lượng giải quyết các khiếu nại về đất đai của các cơ quan hành chính nhà
nước. Các cơ quan hành chính nhà nước thực hiện tốt công tác giải quyết khiếu nại
về đất đai sẽ giúp cho Nhà nước hoàn thiện các chính sách, xác lập mối quan hệ
bình đẳng, công bằng giữa Nhà nước với công dân và tiến tới xây dựng một Nhà
nước pháp quyền đúng nghĩa.
Đảng và nhà nước ta luôn quan tâm, coi trọng công tác giải quyết khiếu nại,
tố cáo đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách pháp luật trong lĩnh vực này và
xác định giải quyết khiếu nại, tố cáo là trách nhiệm của các cơ quan nhà nước; làm

tốt công tác giải quyết tố cáo một mặt để bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp của
nhân dân, một mặt sẽ góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội,
thúc đẩy kinh tế phát triển. Tuy nhiên, thời gian gần đây, tình hình khiếu nại, tố cáo
đang diễn ra bức xúc, gay gắt ở nhiều nơi, đặc biệt là khiếu nại, tố cáo về lĩnh vực
đất đai của chính quyền tỉnh Lạng Sơn. Biểu hiện rõ nhất là số đoàn đông người
tăng mạnh, thái độ khiếu kiện thiếu kiềm chế, đơn thư gửi tràn lan..., có lúc, có nơi
trở thành đặc biệt phức tạp, đặc biệt gay gắt.
Tình hình Khiếu nại, tố cáo trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn nói riêng, cũng
như một số địa phương khác trong cả nước đang diễn biến phức tạp với số
lượng đơn thư nhiều, có nhiều vụ việc kéo dài. Khiếu kiện tập trung vào lĩnh
vực khiếu nại, tố cáo về đất đai . Mặt khác, Lạng Sơn là tỉnh biên giới, với hơn
200km giáp với nước bạn Trung Quốc, là nơi giao thương buôn bán giữa nhân dân
hai nước Việt Nam và Trung Quốc, với nhiều cửa khẩu, lối mở, do vậy chịu ảnh
hưởng thêm của rất nhiều vụ việc khiếu kiện. Nhiều vụ việc khiếu kiện phức tạp,
đông người, dễ phát sinh thành “điểm nóng” ảnh hưởng đến an ninh chính
trị, trật tự, an toàn xã hội, tạo điều kiện để các thế lực phản động và thù địch lợi
dụng nhằm mục đích chống phá Nhà nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Thời gian gần đây tình hình khiếu nại, tố cáo về đất đai của công dân
trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn vẫn tiếp tục gia tăng về số lượng, nội dung phức tạp
nhất là khiếu kiện đông người. Nguyên nhân gia tăng số vụ việc tố cáo và tính
chất, mức độ phức tạp của các vụ việc này là:


3
Văn bản pháp luật quy định rất nhiều, còn một số bất cập, liên tục thay đổi
và phức tạp, vẫn một số vấn đề chưa đủ rõ, chồng chéo, mâu thuẫn, chính sách
pháp luật thiếu khả thi, thiếu các quy định cụ thể; cơ chế, tổ chức và hoạt động
của các cơ quan được giao nhiệm vụ giải quyết khiếu nại, tố cáo cũng chưa
hợp lý.
Cán bộ làm công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo cũng chưa đáp ứng

được yêu cầu, nhiệm vụ được giao. Trình độ, năng lực cán bộ, nhất là ở cơ sở còn
nhiều hạn chế, công tác quản lý nhà nước còn nhiều yếu kém. Nội dung khiếu nại,
tố cáo chủ yếu là cán bộ lợi dụng chức vụ, quyền hạn để trục lợi, lạm quyền trong
thi hành công vụ, hành vi gian lận, vi phạm pháp luật.. liên quan đất đai.
Vấn đề đặt ra là hoàn thiện pháp luật giải quyết khiếu nại, tố cáo hoàn thiệ n
cơ chế giải quyết khiếu nại, tố cáo cần có điều kiện đảm bảo công tác giải quyết
khiếu nại, tố cáo đạt hiệu quả trở nên rất cần thiết, cấp bách trong điều kiện xây
dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam hiện nay.
Công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân do cơ quan hành
chính nhà nước thực hiện ở tỉnh Lạng Sơn để đạt hiệu quả cao là một nhiệm vụ
có ý nghĩa hết sức quan trọng tạo nền tảng ổn định, vững chắc xây dựng và phát
triển thành phố văn minh hiện đại.
Là một cán bộ đang công tác tại Ban Nội chính Tỉnh ủy Lạng Sơn , cơ quan
trực tiếp tham mưu cho Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thường trực Tỉnh ủy về công tác
nội chính và phòng, chống tham nhũng; được Thường trực Tỉnh ủy và Lãnh đạo
Ban Nội chính Tỉnh ủy Lạng Sơn giao tham mưu và xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo
gửi đến, bản thân luôn suy nghĩ, trăn trở tìm ra phương hướng, giải pháp để công
tác giải quyết tố cáo đạt hiệu quả cao, giảm thiểu số lượng các vụ tố cáo tồn đọng,
kéo dài góp phần làm ổn định tình hình chính trị, xã hội để phục vụ nhiệm vụ phát
triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Đây là lý do tôi chọn đề tài “Giải quyết khiếu nại,
tố cáo về đất đai của chính quyền tỉnh Lạng Sơn” để thực hiện Luận văn Thạc sỹ
Kinh tế chuyên ngành Quản lý công.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Vị trí đặc biệt của quyền khiếu nại, tố cáo của công dân, tầm quan trọng và


4
mức độ phức tạp của công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân ... đã thu
hút sự quan tâm sâu sắc của giới nghiên cứu và giới quản lý trong và ngoài nước.
Từ góc độ khoa học pháp lý, các công trình nghiên cứu liên quan tới chủ đề này đã

đạt tới một số lượng đáng kể và được công bố dưới nhiều hình thức ấn phẩm khác
nhau.Trước hết, phải kế đến các công trình nghiên cứu của các Trường đại học, các
Bộ ngành có các tác giả đã có các công tình nghiên cứu kỹ, sâu như:
“Hoàn thiện pháp luật về khiếu nại, tố cáo ở nước ta trong giai đoạn hiện
nay”, Đề tài khoa học cấp bộ do TS. Phạm Hồng Thái và TS. Vũ Đức Đán thực
hiện (Học viện Hành chính Quốc gia, Hà Nội 2001). Đề tài tập trung nghiên cứu
khái niệm khiếu nại, quyền khiếu nại, pháp luật về khiếu nại, thực trạng pháp luật
về khiếu nại và giải quyết khiếu nại. Về những hạn chế trong công tác giải quyết
khiếu nại, Đề tài chỉ rõ: Tình hình khiếu kiện ở các địa phương có chiều hướng gia
tăng; nhiều trường hợp CQNN làm sai, người dân khiếu nại nhưng không giải quyết
kịp thời hoặc giải quyết thiếu khách quan, thấy sai không chịu sửa, bao che cho cấp
dưới; việc sửa chữa khuyết điểm trong thực thi công vụ, giải quyết khiếu nại thiếu
khẩn trương; nhận thức, hiểu biết pháp luật của một bộ phận nhân dân, kể cả CB
các cấp chính quyền và các CQNN còn hạn chế... Đề tài cũng chỉ ra một số nhân tố
khách quan và chủ quan đòi hỏi phải hoàn thiện pháp luật về khiếu nại và kiến nghị
một số giải pháp chủ yếu hoàn thiện pháp luật về khiếu nại trong điều kiện xây
dựng NNPQ ở Việt Nam.
“Hoàn thiện pháp luật về khiếu nại, tố cáo ở nước ta trong giai đoạn hiện
nay”, Luận văn thạc sĩ Luật của tác giả Lương Thanh Cường (Đại học Quốc gia Hà
Nội, 2001). Luận văn nghiên cứu về quyền khiếu nại của công dân; sự hình thành,
phát triển của pháp luật về quyền khiếu nại và thực trạng khiếu nại ở Việt Nam từ
năm 1999 đến 2001. Trên cơ sở đó, Luận văn đưa ra một số giải pháp nhằm hoàn
thiện pháp luật về khiếu nại để nâng cao hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại của
công dân.
“Tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa trong hoạt động giải quyết khiếu
nại, tố cáo của các cơ quan hành chính nhà nước hiện nay”, Luận án tiến sĩ Luật
học của tác giả Trần Văn Sơn (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội,


5

2006). Luận án tập trung phân tích tư tưởng pháp chế trong hoạt động giải quyết
khiếu nại, đồng thời chỉ ra những biểu hiện của vi phạm pháp chế; các giải pháp
hoàn thiện và tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa trong hoạt động giải quyết
khiếu nại của các các cơ quan hành chính nhà nước. “
“Hoàn thiện pháp luật về quyền khiếu nại, tố cáo của công dân trong điều
kiện xây dựng NNPQ ở nước ta hiện nay”, Luận văn thạc sĩ Luật của tác giả Mai
Thị Chung (Đại học Luật Hà Nội, 2001). Tác giả coi pháp luật về quyền khiếu nại,
tố cáo là công cụ pháp lý quan trọng đối với công dân, đối với NNPQ, mục tiêu của
NNPQ là hướng về con người, đấu tranh giải phóng con người… Tác giả đã phân
tích, đánh giá thực trạng pháp luật về quyền khiếu nại, tố cáo của công dân, chỉ ra
những hạn chế, bất cập và kiến nghị một hệ thống giải pháp hoàn thiện trong điều
kiện xây dựng NNPQ ở Việt Nam.
“Hoàn thiện pháp luật nhằm đổi mới cơ chế giải quyết khiếu kiện hành
chính ở Việt Nam”, Luận văn thạc sĩ Luật của tác giả Đinh Văn Minh (Viện Nhà
nước và Pháp luật, Trung tâm Khoa học xã hội và Nhân văn Quốc gia, Hà Nội,
2005). Luận văn nghiên cứu thực trạng KNHC và công tác giải quyết KNHC; quá
trình hình thành và phát triển pháp luật về giải quyết khiếu kiện hành chính ở Việt
Nam; hoàn thiện pháp luật nhằm đổi mới cơ chế giải quyết khiếu kiện hành chính.
Tác giả luận giải, KNHC - thẩm quyền giải quyết thuộc các CQHCNN, khiếu kiện
11 hành chính - thẩm quyền giải quyết thuộc Tòa án nhân dân. Quá đó, tác giả đã
kiến nghị giải pháp hoàn thiện pháp luật về KNHC và xét xử hành chính.
“Giải quyết khiếu nại, tố cáo - phương thức bảo đảm pháp chế và kỷ luật
trong quản lý hành chính nhà nước ở Việt Nam hiện nay”, Luận án tiến sĩ Quản lý
Hành chính công của tác giả Vũ Duy Duẩn (Học viện Hành chính, Học viện Chính
trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội, 2014). Luận án tập trung phân tích
các quan điểm về khiếu nại, tố cáo; giải quyết khiếu nại, tố cáo; pháp luật về giải
quyết khiếu nại, tố cáo ở Việt Nam và chỉ ra giải quyết khiếu nại, tố cáo là một
trong những phương thức bảo đảm pháp chế và kỷ luật trong quản lý HCNN ở Việt
Nam hiện nay
Nhận xét chung: Các công trình nêu trên có nội dung chủ yếu nghiên cứu lý

6
luận cơ bản về khiếu nại như quan niệm về khiếu nại, chủ yếu từ góc độ pháp luật
hành chính; đặc điểm của khiếu nại, phân biệt quyền khiếu nại với quyền tố cáo;
thẩm quyền giải quyết khiếu nại, thực tiễn thực hiện pháp luật khiếu nại. Một vài
công trình tuy không đề cập trực tiếp đến nội dung đề tài luận án nhưng ít nhiều đã
đề cập đến nhà nước, bản chất nhà nước của dân, do dân, vì dân; đề cập nghĩa vụ,
trách nhiệm của nhà nước bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, giải
quyết khiếu nại của công dân khi có QĐHC hoặc HVHC trái pháp luật trong thực
thi công vụ, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của công dân để từ đó kiến nghị các
giải pháp khoa học bảo đảm pháp chế XHCN, hoàn thiện pháp luật về khiếu nại,
nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại ở Việt Nam.
Các công trình nói trên đã phân tích lịch sử hình thành và phát triển của pháp
luật khiếu nại tố cáo từ năm 1945 đến nay; đánh giá thực trạng pháp chế Xã hội chủ
nghĩa trong hoạt động giải quyết khiếu nại tố cáo ở Việt Nam trong giai đoạn hiện
nay; kiến nghị những giải pháp nhằm tăng cường pháp chế Xã hội chủ nghĩa trong
hoạt động giải quyết khiếu nại, tố cáo. Mặc dù vậy, vai trò của cơ quan hành chính
nhà nước trong giải quyết tố cáo của công dân cũng như sự thể hiện vai trò đó trong
một không gian cụ thể lại chưa được chú ý đúng mức. Hơn nữa, do được thực hiện
cách đây khá lâu nên nhiều thông tin đã có phần trở nên lạc hậu.
Các công trình nghiên cứu kể trên đã góp phần không nhỏ làm rõ nhiều vấn
đề lý luận và thực tiễn về giải quyết khiếu nại, tố cáo ở Việt Nam hiện nay. Những
công trình này đã đưa ra những nhận định, đánh giá về thực trạng và đề ra những
phương hướng và giải pháp hoàn thiện có tính khả thi về giải quyết tố cáo ở Việt
Nam hiện nay. Tuy nhiên, chưa có một công trình nào đề cập cụ thể thực trạng giải
quyết khiếu nại, tố cáo ở tỉnh Lạng Sơn cũng như đưa ra những kiến nghị nhằm hoàn
thiện pháp luật khiếu nại, tố cáo dựa trên cơ sở tình hình cụ thể của tỉnh Lạng Sơn.
Ngoài ra, có một số lượng lớn các bài viết đăng trên các tạp chí chuyên
ngành bàn về các vấn đề lý luận và thực tiễn pháp luật tố cáo ở Việt Nam.

3. Mục tiêu nghiên cứu
- Xác định khung nghiên cứu về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất
đai của chính quyền tỉnh Lạng Sơn thực hiện.
- Phân tích thực trạng công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai của


7
chính quyền tỉnh Lạng Sơn thực hiện.
- Đề xuất định hướng và một số giải pháp giải pháp hoàn thiện công tác giải
quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai của chính quyền tỉnh Lạng Sơn thực hiện
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai của
chính quyền tỉnh
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi không gian: Công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai của
chính quyền tỉnh Lạng Sơn.
- Phạm vi thời gian: Công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai của
chính quyền tỉnh Lạng Sơn từ khi Luật Tố cáo có hiệu lực thi hành (ngày 01 tháng
7 năm 2012) đến ngày 01 tháng 7 năm 2018. Định hướng và giải pháp hoàn thiện
công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai đến năm 2025.
- Phạm vi nội dung: Luận văn nghiên cứu công tác giải quyết khiếu nại, tố
cáo về đất đai của chính quyền tỉnh Lạng Sơn thực hiện theo quy trình về giải quyết
khiếu nại, tố cáo.
Khiếu nại, tố cáo về đất đai Khiếu nại về đất đai là việc các cơ quan, tổ chức,
công dân đề nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét lại QĐHC, HVHC
trong quản lý đất đai khi có căn cứ cho rằng các quyết định, hành vi đó xâm phạm
đến quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Việc giải quyết khiếu nại, tố cáo được
thực hiện theo quy trình sau đây :
1. Tiếp nhận, xử lý thông tin khiếu nại, tố cáo

2. Xác minh nội dung khiếu nại, tố cáo
3. Kết luận nội dung khiếu nại, tố cáo
4. Xử lý tố cáo của người giải quyết khiếu nại, tố cáo
5. Công khai kết luận nội dung khiếu nại, tố cáo, quyết định xử lý hành vi vi
phạm bị tố cáo.


8
5. Phương pháp nghiên cứu
5.1 Mô hình nghiên cứu
Các yếu tố ảnh
hưởng đến công tác
giải quyết khiếu
nại, tố cáo về đất
đai của chính quyền
tỉnh

Nội dung công tác
giải quyết khiếu nại,
tố cáo về đất đai của
chính quyền tỉnh

- Chính sách, pháp
luật về đất đai trong
thời gian dài không
được hoàn thiện
đồng bộ, thiếu cụ thể
và nhất quán.
- Công tác bồi
thường, giải phóng

mặt bằng còn nhiều
bất cập
-Về trình tự, thủ tục
giải quyết tố cáo.
-Về thẩm quyền giải
quyết tố cáo
-Về quyền và nghĩa
vụ của người tố cáo,
người bị tố cáo.
-Cơ chế khen thưởng
bảo vệ người khiếu
nại, tố cáo

2, Xác minh nội dung
khiếu nại, tố cáo

1,Thụ lý đơn

+ Thành lập đoàn
+ Lập kế hoạch xác
minh
+ Thực hiện xác
minh , báo cáo giải
trình
3,Ra quyết định khiếu
nại, tố cáo
4,Phát hành, công
khai, đôn đốc, theo dõi
và kiểm tra việc thực
hiện kết quả giải quyết

khiếu nại, tố cáo

Mục tiêu công tác giải
quyết khiếu nại, tố cáo về
đất đai của chính quyền
tỉnh
-Tăng cường sự lãnh đạo của

cấp ủy Đảng là yếu tố quan
trọng hàng đầu để tăng cường
hiệu quả pháp luật về giải quyết
khiếu nại, tố cáo của công dân
ở tỉnh ta hiện nay
-Đẩy mạnh việc hoàn thiện
và xây dựng pháp luật về khiếu
nại, tố cáo theo hướng đề cao
quyền dân chủ trực tiếp của
công dân
-Nâng cao năng lực trình độ
chuyên môn của cán bộ, công
chức để họ có đủ khả năng nhận
thức và phân tích đúng đắn các
sự kiện pháp lý nảy sinh trong
các quan hệ pháp luật về khiếu
nại, tố cáo nhằm áp dụng đúng
đắn các quy phạm pháp luật
khiếu nại, tố cáo phù hợp với
thực tế thì mới có tính khả thi
cao khi các quyết định cá biệt
được ban hành.

-Hoàn thiện cơ chế thanh tra,
kiểm tra, giám sát cũng chính là
nhằm tăng cường hiệu quả pháp
luật nói chung và hiệu quả pháp
luật về giải quyết khiếu nại, tố
cáo của công dân nói riêng.
- Hoàn thiện cơ chế thanh
tra, kiểm tra, giám sát cũng
chính là nhằm tăng cường hiệu
quả pháp luật nói chung và hiệu
quả pháp luật về giải quyết
khiếu nại, tố cáo của công dân
nói riêng.


9
5.2. Phương pháp thu thập, xử lý số liệu
- Số liệu thứ cấp :
Đề tài kết hợp mô tả và phân tích số liệu thứ cấp về dịch vụ hành chính công
qua 3 năm (2015, 2016, 2017), và các dữ liệu sơ cấp về giải quyết, khiếu nại tố cáo
về đất đai thu được qua khảo sát người dân tại tỉnh Lạng Sơn. Mức độ phân tích dữ
liệu chỉ dừng ở phân tích so sánh thống kê mô tả.
- Số liệu sơ cấp:
Để thu thập các dữ liệu sơ cấp, tác giả thực hiện khảo sát lấy ý kiến đánh giá
của người dân đến làm việc tại Ủy ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn về việc giải quyết,
khiếu nại tố cáo lĩnh vực đất đai trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn dựa trên các chỉ số đánh
giá giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân mà tác giả xây dựng dựa vào
các nghiên cứu trước. Do số lượng phỏng vấn và nghiên cứu này là 05 công dân
đến làm việc trực tiếp về khiếu nại, tố cáo và 2 cán bộ ( 01 lãnh đạo, 01 chuyên
viên thực hiện trực tiếp công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo) .Các

tiêu chí đánh giá về chất lượng giải quyết khiếu nại, tố cáo nên theo quy tắc lấy
phiếu khảo sát và tính theo tỷ lệ số quan sát phỏng vấn trực tiếp trên mẫu phiếu
khảo sát. Từ đó, tác giả tính toán và thực hiện khảo sát 05 người dân đến làm việc
tại Ủy ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn. Phương pháp lấy mẫu là phương pháp ngẫu
nhiên để thuận tiện cho việc khảo sát.
5.3 Phương pháp phân tích số liệu
Đề tài được nghiên cứu dựa trên phương pháp luận duy vật biện
chứng và duy vật lịch sử của Chủ nghĩa Mác - Lê nin và tư tưởng Hồ Chí
Minh; đường lối, quan điểm của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước
về giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Cách tiếp cận của đề tài là trực tiếp nên tác giả sử dụng các phương
pháp nghiên cứu cụ thể trong khi thực hiện đề tài là: Đề tài sử dụng kết
hợp các phương pháp nghiên cứu phân tích, so sánh, lập bảng, thống kê, toán
học, suy luận logic, phương pháp tổng hợp, phương pháp lịch sử,
phương pháp đánh giá thực trạng ...


10
6. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung luận
văn gồm 03 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất
đai của chính quyền tỉnh.
Chương 2: Phân tích thực trạng giải quyết khiếu nại, tố cáo
công dân về đất đai của chính quyền tỉnh Lạng Sơn.
Chương 3: Phương hướng và giải pháp hoàn thiện công tác
giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai của chính quyền tỉnh Lạng
Sơn.

11

CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO VỀ ĐẤT
ĐAI CỦA CHÍNH QUYỀN TỈNH
1.1. Khiếu nại tố cáo của công dân về đất đai
1.1.1. Khiếu nại, tố cáo và quyền khiếu nại tố cáo của công dân
Theo từ điển tiếng Việt thì khiếu nại là “đề nghị cơ quan có thẩm quyền xét
một việc làm mà mình không đồng ý, cho là trái phép hay không hợp lý ’’.
Khiếu nại là việc cá nhân, cơ quan, tổ chức yêu cầu cơ quan Nhà nước có
thẩm quyền xem xét lại quyết định, hành vi trái pháp luật khi có căn cứ cho rằng
quyết định, hành vi ấy xâm hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình. Khiếu nại
bao gồm khiếu nại hành chính và khiếu nại tư pháp.
Tố cáo là biểu hiện sự bất bình của người này về hành vi của người khác
và báo cho cơ quan, tổ chức, người khác biết để có thái độ, biện pháp giải
quyết. Tố cáo là phản ánh những điều bất ổn đang diễn ra trong xã hội, cần
được những thiết chế chính trị - xã hội có phương thức giải quyết.
Tố cáo là một quyền tự nhiên, quyền con người không thể tước đoạt, phản
ánh nhu cầu thể chất và tinh thần mà ngay từ khi sinh ra mỗi cá nhân con người
riêng lẻ đã phải được hưởng, được hiểu là nhu cầu, lợi ích tự nhiên, vốn có và
khách quan của con người. Tố cáo là một quyền tự nhiên, quyền cơ bản của con
người, gắn liền với con người ngay từ khi sinh ra, do tạo hóa ban tặng, là quyền
thiêng liêng, bất khả xâm phạm, nhà nước không có quyền tước bỏ.
Quyền khiếu nại, tố cáo, quyền con người, quyền công dân là những giá trị
xã hội, thuộc về mỗi cá nhân con người. Sự thụ hưởng, chọn lọc quyền này tùy
thuộc vào mỗi cá nhân; không có những cá nhân dập khuôn, giống nhau cho dù có
thể trong những hoàn cảnh, điều kiện sống, những tác động gần như nhau. Quyền
khiếu nại, tố cáo quyền công dân luôn gắn với bản chất của nhà nước. Trong mỗi
kiểu nhà nước khác nhau, quan hệ nhà nước - công dân có những biểu hiện khác
nhau (quyền và nghĩa vụ) phụ thuộc vào kiểu nhà nước và tương quan lực lượng,

giai cấp trong xã hội.


12
Quyền khiếu nại, tố cáo quyền công dân phản ánh sự phát triển và mang
đặc điểm xã hội, nó chịu sự chi phối của điều kiện tồn tại xã hội. Mức độ thực
hiện quyền khiếu nại, tố cáo tác động lại đến phát triển xã hội. Quyền khiếu nại,
tố cáo quyền công dân thể hiện truyền thống và văn hóa dân tộc. Quyền phát
triển dưới ảnh hưởng của những điều kiện về tư tưởng, văn hóa, truyền
thống, dân tộc, tôn giáo… Quyền khiếu nại, tố cáo quyền con người, quyền công
dân có mối quan hệ chặt chẽ với lợi ích xã hội, lợi ích nhà nước trong nhà
nước pháp quyền và xã hội dân sự.
Quyền khiếu nại, tố cáo có giới hạn, không có quyền tự do tuyệt đối, quyền
công dân phải đặt trong tổng thể các quan hệ xã hội sao cho các lợi ích phải
được kết hợp và bảo vệ một cách hài hòa… Phạm vi thực hiện quyền tố cáo
được xác định bằng pháp luật của nhà nước; trách nhiệm của nhà nước là
bằng pháp luật tạo khuôn khổ pháp lý cho quyền tố cáo thông qua quy định
về nội dung cụ thể của quyền, trách nhiệm pháp lý của mỗi cá nhân, tổ chức khi
cản trở người khác thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo khi lợi dụng, lạm dụng
quyền hoặc trốn tránh nghĩa vụ…
Quyền khiếu nại, tố cáo một trong những quyền con người, quyền công
dân là nguyên tắc quyết định của nhà nước pháp quyền, quyền và tự do của mỗi
cá nhân là để đối trọng và ngăn cản, hạn chế quyền lực nhà nước. Quyền
khiếu nại, tố cáo quyền con người, quyền công dân trong mối liên hệ với
nguyên nhân và điều kiện hình thành xã hội dân sự.
Như vậy, về phương diện chính trị - pháp lý thì khiếu nại, tố cáo là quyền
của công dân, là quyền cơ bản được hiến pháp và các văn bản pháp luật
quốc tế về quyền con người ghi nhận, bảo vệ, được cụ thể hóa và mở rộng bởi
các luật và văn bản hướng dẫn thi hành luật khác. Quyền khiếu nại, tố cáo là
một quyền của con người, một khi được Nhà nước thừa nhận bằng pháp luật

và bảo đảm thực hiện thì trở thành quyền công dân. Quyền khiếu nại, tố cáo là
quyền quan trọng, cơ bản, là nền tảng cho các quyền khác. Quyền tố cáo của công
dân là quyền hiến định, được Nhà nước quy định trong Hiến pháp. Phạm vi


13
quyền cơ bản này của công dân phụ thuộc vào Hiến pháp và pháp luật quy
định. Công dân được hưởng các quyền và phải thực hiện các nghĩa vụ do
pháp luật quy định. Quyền của công dân không tách rời nghĩa vụ của công dân.
Quyền khiếu nại, tố cáo là một trong những quyền cơ bản của công dân
được Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992 (sửa
đổi, bổ sung năm 2001), tại Điều 74 ghi nhận "Công dân có quyền khiếu nại,
quyền tố cáo với cơ quan nhà nước có thẩm quyền về những việc làm trái pháp
luật của cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang
nhân dân hoặc bất cứ cá nhân nào". Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam năm 2013 quy định tại Điều 30: "Mọi người có quyền
khiếu nại, tố cáo với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền về
những việc làm trái pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân
- Về mặt chủ thể: Chủ thể thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo là mọi công dân.
Pháp luật quy định chỉ công dân có quyền khiếu nại, tố cáo.
- Về đối tượng: Đối tượng của khiếu nại, tố cáo là mọi hành vi vi phạm
pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt
hại đến lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, tổ chức.
- Về nguyên nhân phát sinh: Khiếu nại, tố cáo phát sinh khi một người cho
rằng lợi ích của Nhà nước, quyền hoặc lợi ích hợp pháp của công dân, cơ
quan, tổ chức đã bị xâm hại hoặc có thể bị xâm hại.
- Về tính chất, mục đích: Khiếu nại, tố cáo là hành động nhằm bảo vệ
và ngăn chặn khả năng vi phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp
pháp của công dân, cơ quan, tổ chức.
-Về cách thức thực hiện: Công dân phát hiện và báo cho người có thẩm

quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo ''biết'' về hành vi vi phạm pháp luật.
- Về trách nhiệm pháp lý: Người khiếu nại, tố cáo phải chịu trách nhiệm
pháp lý khi cố tình tố cáo sai sự thật.
1.1.2.Khiếu nại, tố cáo của công dân về đất đai
1.1.2.1 Khái niệm khiếu nại, tố cáo về đất đai


14
Theo khoản 1, Điều 2 của Luật Khiếu nại, tố cáo (đã được sửa đổi, bổ sung
các năm 2004 và 2005) thì: "Khiếu nại là việc công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán
bộ, công chức theo thủ tục do Luật này quy định đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân
có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính hoặc quyết
định kỷ luật cán bộ, công chức khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó là
trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình".
Từ định nghĩa trên, chúng ta có thể xác định khiếu nại về đất đai như sau:
Đối tượng của khiếu nại trong trường hợp này là quyết định hành chính, hành vi
hành chính về quản lý đất đai. Khi người khiếu nại cho rằng, cơ quan, cá nhân có
thẩm quyền ban hành quyết định hành chính hoặc thực hiện hành vi hành chính
trong quản lý đất đai xâm hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình, thì có quyền
khiếu nại, yêu cầu chấm dứt, cải sửa, thu hồi, huỷ bỏ quyết định hành chính, hành
vi hành chính đó, thậm chí phải bồi thường thiệt hại xảy ra.
Điều 162 Nghị định 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ về thi
hành Luật Đất đai năm 2003, đã quy định các quyết định hành chính hoặc hành vi
hành chính bị khiếu nại trong lĩnh vực đất đai như sau:
*

Quyết định hành chính trong quản ỉỷ đất đai bị khiếu nại bao gồm:

-

Quyết định giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, trưng dụng đất, cho phép

chuyển mục đích sử dụng đất:
-

Quyết định bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng, tái định cư:

-

Quyết định cấp hoặc thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất:

-

Quyết định gia hạn thời hạn sử dụng đất:

*

Hành vi hành chính trong quản ỉỷ đất đai bị khiếu nại:

Hành vi hành chính trong quản lý đất đai bị khiếu nại là hành vi của cán bộ,
công chức nhà nước khi giải quyết công việc thuộc phạm vi quy định đã nêu trên.
Như vậy, có rất nhiều quyết định hành chính, hành vi hành chính trong công
tác quản lý nhà nước về đất đai, nhưng chỉ những Quyết định, hành vi hành chính
theo quy định Điều 162 Nghị định 181/2004/NĐ-CP được điều chỉnh theo pháp luật
về đất đai; các quyết định hành chính, hành vi hành chính khác trong công tác quản
lý Nhà nước về đất đai điều chỉnh theo Luật khiếu nại, tố cáo.


15
1.1.2.2.Đặc điểm khiếu nại, tố cáo về đất đai

Thứ nhất, chủ thể của khiếu nại về đất đai chỉ có thể là chủ thể của quyền
quản lý và quyền sử dụng đất mà không phải là chủ thể của quyền sở hữu đất đai.
Thứ hai, nội dung của khiếu nại về đất đai rất đa dạng và phức tạp.
Thứ ba, khiếu nại về đất đai phát sinh gây hậu quả xấu về nhiều mặt.
Thứ tư, đối tượng của khiếu nại về đất đai là quyền quản lý và quyền sử
dụng đất.
1.1.2.3.Nội dung khiếu nại, tố cáo về đất đai về đất đai
Nội dung khiếu nại, tố cáo về đất đai của các tổ chức, cá nhân rất đa
dạng, phức tạp, nhưng chủ yếu tập trung vào các vấn đề sau:
- Khiếu nại về thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng, bố trí tái định cư.
- Khiếu nại về việc cấp, thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
- Khiếu nại quyết định xử vi phạm hành chính về vi phạm chế độ quản lý, sử
dụng đất đai.
- Khiếu nại đòi lại đất cũ.
- Khiếu nại việc giải quyết các tranh chấp về đất đai của các cơ quan nhà nước.
Về thực trạng tố cáo liên quan đến đất đai hiện nay thường thể hiện ở các nội
dung chủ yếu sau:
Thứ nhất, tố cáo cán bộ lợi dụng chức vụ, quyền hạn và lợi dụng các chương
trình, dự án của Nhà nước để bao chiếm ruộng đất, chia chác đất đai, nhất là đối với
chương trình trồng rừng, các dự án phát triển khu dân cư, các dự án tái định cư.
Thứ hai, tố cáo cán bộ cửa quyền, nhũng nhiễu trong việc thực hiện các thủ
tục hành chính về đất đai như: giao đất; cho thuê đất; cho phép chuyển nhượng
quyền sử dụng đất; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; không thực hiện đăng
trình tự, thủ tục thu hồi đất, đền bù, hỗ trợ.
Thứ ba, tố cáo UBND giao đất trái thẩm quyền; giao đất, cho thuê đất không
đúng đối tượng, không đúng quy hoạch; sử dụng tiền thu từ quỹ đất công ích (5%)
trái quy định của pháp luật.
Thứ tư, tố cáo hành vi gian lận trong việc lập phương án bồi thường về đất
đai để tham ô như lập hai phương án bồi thường (cho người có đất bị thu hồi riêng

16
để thanh toán với Nhà nước riêng).
Thứ năm, tố cáo hành vi trục lợi về đất đai thông qua việc lập phương án
hoặc điều chỉnh phương án quy hoạch xây dựng đô thị, quy hoạch điểm dân cư
nông thôn không phù hợp với thực tế, gây xáo trộn không cần thiết đối với đời sống
nhân dân.
Cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền cần phải nắm được mục đích
khiếu nại, tố cáo của công dân là gì, để nhằm bảo vệ quyền và lợi ích của ai, người
khiếu nại, tố cáo mong muốn đạt được gì sau khi cơ quan hành chính nhà nước kết
luận nội dung tố cáo, về lợi ích vật chất, tinh thần và về mục đích khác. Để đạt
được yêu cầu này, cơ quan hành chính nhà nước cần phải xem xét, nghiên cứu,
phân loại, xử lý đơn và làm việc với người khiếu nại, tố cáo, để xác định nội dung
khiếu nại, tố cáo đó có đủ điều kiện để thụ lý, thuộc thẩm quyền giải quyết của ai;
nội dung khiếu nại, tố cáo đối với hành vi vi phạm pháp luật của ai (đối tượng bị
khiếu nại, tố cáo), thuộc lĩnh vực nào.
Để giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân trước hết cơ quan hành chính nhà
nước cần làm rõ từng nội dung khiếu nại, tố cáo, xác định nội dung khiếu nại, tố cáo
nào thuộc trách nhiệm giải quyết của cơ quan hành chính nào để cơ quan hành chính
đó biết thụ lý đơn. Tổ chức tiếp người khiếu nại, tố cáo sẽ giúp cho cơ quan hành chính
nhà nước có thẩm quyền giải quyết xác định chắc chắn người đó có đủ điều kiện khiếu
nại, tố cáo hay không (người khiếu nại, tố cáo phải là người có năng lực hành vi dân sự
đầy đủ theo quy định của pháp luật); xác định người khiếu nại, tố cáo có bổ sung thêm
nội dung khiếu nại, tố cáo gì so với nội dung khiếu nại, tố cáo đã ghi trong đơn khiếu
nại, tố cáo hay không. Tiếp người khiếu nại, tố cáo có thể giúp cho người cán bộ thụ lý
đơn khiếu nại, tố cáo xác định được bản chất của việc khiếu nại, tố cáo; từ đó có hướng
giải quyết khả thi nhất. Trong nhiều trường hợp tiếp người khiếu nại, tố cáo, người cán
bộ thụ lý đơn khiếu nại, tố cáo có thể nắm được bản chất cốt lõi, sâu xa vấn đề khiếu
nại, tố cáo nhằm đòi hỏi lợi ích cá nhân hoặc việc khiếu nại, tố cáo do không hiểu pháp
luật, không có căn cứ thì có thể giải thích để công dân hiểu và đưa ra quyết định việc

có khiếu nại, tố cáo hay không.
1.2. Giải quyết khiếu nại tố cáo về đất đai của chính quyền tỉnh


17
1.2.1. Khái niệm giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai của chính quyền tỉnh
Theo từ điển Tiếng Việt thì giải quyết là "làm cho không còn mọi trở ngại,
khó khăn để đạt tới kết quả tốt đẹp" hoặc "làm cho không còn thành vấn đề nữa"
.Khiếu nại, tố cáo là "báo cho mọi người hoặc cơ quan có thẩm quyền biết người
hoặc hành động phạm pháp nào đó" hay "là vạch rõ tội lỗi của kẻ khác trước cơ
quan pháp luật hoặc trước dự luận.
Khái niệm giải quyết khiếu nại, tố cáo được quy định tại khoản 7, Điều 2 Luật Tố cáo năm 2011: "Giải quyết khiếu nại, tố cáo là việc tiếp nhận, xác minh,
kết luận về nội dung khiếu nại, tố cáo và việc xử lý khiếu nại, tố cáo của người giải
quyết khiếu nại, tố cáo "
Khái niệm này đã bao quát đầy đủ trình tự, nội dung của việc giải quyết
khiếu nại, tố cáo. Do tính phức tạp của công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo nên trên
thực tế hiện nay còn có nhiều ý kiến khác nhau về vấn đề này; có ý kiến cho rằng
giải quyết tố cáo còn bao hàm cả việc thi hành quyết định xử lý khiếu nại, tố cáo
của cơ quan có thẩm quyền và việc kiểm tra, giám sát hoạt động giải quyết tố cáo
và thi hành quyết định xử lý khiếu nại, tố cáo; hoặc việc giải quyết khiếu nại, tố cáo
bao gồm nhiều vấn đề liên quan trong việc chỉ đạo, tổ chức thực hiện, bao gồm việc
thẩm tra, xác minh nội dung khiếu nại, tố cáo; việc kết luận, kiến nghị các biện
pháp xử lý; việc quyết định xử lý của người có thẩm quyền; việc kiểm tra, đôn đốc
thực hiện quyết định xử lý về tố cáo trên thực tế và cả việc kiểm tra, giám sát hoạt
động giải quyết tố cáo, thi hành quyết định xử lý khiếu nại, tố cáo...
Như vậy, giải quyết khiếu nại, tố cáo là trách nhiệm của các cơ quan nhà
nước. Tuy nhiên, như trên đã phân tích, do sự đa dạng, phức tạp của các hành vi bị
khiếu nại, tố cáo có thể là hành vi vi phạm pháp luật hành chính, vi phạm pháp luật
hình sự, vi phạm pháp luật kinh tế, vi phạm pháp luật lao động... nên việc giái quyết
khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền của nhiều cơ quan khác nhau và do rất nhiều

văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh. Việc giải quyết khiếu nại, tố cáo được áp
dụng theo những thủ tục nhất định tùy vào tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội
của hành vi vi phạm. Nhũng hành vi vi phạm ở mức độ nhẹ thì bị xử lý bằng biện
pháp hành chính và sẽ do cơ quan hành chính tiến hành, còn những hành vi vi