Đa dạng hóa hoạt động khởi động nhằm phát huy tính tích cực của học sinh khi học phần công dân với đạo đức – giáo dục công dân 10

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA

TRƯỜNG THPT TRIỆU SƠN 5

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐA DẠNG HÓA HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
NHẰM PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC CỦA HỌC SINH
KHI HỌC PHẦN CÔNG DÂN VỚI ĐẠO ĐỨC – GDCD 10

Người thực hiện: Nguyễn Thị Toan
Chức vụ: Tổ trưởng chuyên môn
SKKN thuộc môn: Giáo dục công dân

THANH HOÁ NĂM 2020

1


MỤC LỤC
Trang
1. MỞ ĐẦU ..........................................................................................................2
1.1. Lí do chọn đề tài.............................................................................................2
1.2. Mục đích nghiên cứu......................................................................................3
1.3. Đối tượng nghiên cứu.....................................................................................3
1.4. Phương pháp nghiên cứu................................................................................3
2. NỘI DUNG........................................................... ...........................................4
2.1.
Cơ
sở
lí

luận....................................................................................................4
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm........................5
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề..............................................7
2.3.1. Xác định mục tiêu của hoạt động khởi động trong dạy học phần “Công
dân với đạo đức - Giáo dục công dân 10”............................................................7
2.3.2. Kĩ thuật cơ bản khi xây dựng hoạt động khởi động trong dạy học phần
“Công dân với đạo đức - Giáo dục công dân 10”................................................8
2.3.3. Vận dụng cụ thể vào các bài học phần “Công dân với đạo đức – Giáo dục
công dân 10”..........................................................................................................8
2.3.3.1. Khởi động bằng tranh ảnh, video, câu chuyện đạo đức có thật................8
2.3.3.2. Khởi động bằng tổ chức trò chơi............................................................12
2.3.3.3. Khởi động bằng tạo tình huống..............................................................14
2.3.3.4. Khởi động bằng thơ ca, âm nhạc............................................................15
2.3.3.5. Khởi động bằng bài tập hay câu hỏi tạo sự kết nối giữa nội dung bài học
và sự trải nghiệm thực tế của học sinh................................................................15
2.4. Hiệu quả của sáng kiến đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng
nghiệp và nhà trường...........................................................................................16
2.4.1. Đối với hoạt động giáo dục.......................................................................16
2.4.2. Đối với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường...........................................17
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ..............................................................................18
3.1. Kết luận........................................................................................................18
3.1.1. Bài học kinh nghiệm.................................................................................18
3.1.2. Khả năng ứng dụng và phát triển sáng kiến kinh nghiệm.........................18
3.2. Kiến nghị......................................................................................................18
3.2.1. Đối với đồng nghiệp..................................................................................18
3.2.2. Đối với các cấp lãnh đạo...........................................................................19
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................20
DANH MỤC CÁC ĐỀ TÀI SKKN....................................................................21

2

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Nghị quyết Hội nghị lần thứ 2 Ban Chấp hành Trung ương Đảng
khóa VIII đã chỉ rõ con đường đổi mới giáo dục và đào tạo phải bằng “đổi mới
mạnh mẽ phương pháp giáo dục và đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều,
rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học”.[1]
Trước tình hình thực tế hiện nay, đa số giáo viên đều có tinh thần tự đổi
mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh; tuy
nhiên phần lớn các thầy cô giáo đều hướng đến việc đổi mới trong hoạt động
hình thành kiến thức là chủ yếu, chưa quan tâm đúng mức tới hoạt động khởi
động cũng như vai trò của khởi động trong việc định hướng tiết dạy. Để dẫn dắt
học sinh vào bài mới, chúng ta thường thấy những lời vào bài mượt mà, trơn tru
với câu từ bay bổng, trau chuốt của giáo viên. Muốn có được lời vào bài đầy
tính nghệ thuật như vậy đòi hỏi giáo viên phải có sự am hiểu sâu sắc nội dung
bài học cùng những vấn đề có liên quan rồi chuyển hóa thành câu từ kết hợp với
giọng nói diễn cảm, thuyết phục.
Tuy nhiên, lời vào bài có hay đến đâu cũng chỉ là hoạt động khởi động
cho giáo viên là chủ yếu. Bởi học sinh vẫn đóng vai trò thụ động lắng nghe,
được “ru vỗ” bằng những lời có cánh. Còn cảm xúc, hứng thú chỉ là sự “lây
lan” từ giáo viên sang học sinh chứ không phải được khơi dậy, hình thành từ
hoạt động của bản thân các em.
Đối với việc học bộ môn Giáo dục công dân, đặc biệt với các bài giảng đạo
đức - Giáo dục công dân 10 phần lớn học sinh học đối phó, chiếu lệ, không tập
trung nên hiệu quả giáo dục của bộ môn chưa thực sự đạt được theo yêu cầu. Có
nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên: do xu hướng phát triển của thời đại
khoa học, nhu cầu của xã hội, yêu cầu của nghề nghiệp, sự định hướng của gia
đình... Song một trong những nguyên nhân chủ yếu đó là do phương pháp của
giáo viên chưa tạo được hứng thú và niềm say mê học tập ở học sinh, hình thức tổ

chức khởi động đơn điệu, nhàm chán, rời rạc và cứng nhắc.
Nhằm tiếp tục nâng cao chất lượng và hiệu quả giờ dạy theo yêu cầu đổi
mới phương pháp dạy học với định hướng “lấy học sinh làm trung tâm”, trong
những năm gần đây công tác bồi dưỡng chỉ đạo chuyên môn tại trường THPT
Triệu Sơn 5 được thống nhất từ Ban giám hiệu đến các tổ, nhóm chuyên môn và
từng cá nhân. Là giáo viên dạy Giáo dục công dân, đặc biệt là dạy phần “Công
dân với đạo đức – Giáo dục công dân 10” tôi luôn xác định rằng:“Muốn khơi
dậy niềm đam mê, bồi đắp tình yêu lâu bền của học sinh đối với môn học cần
phải chú trọng đổi mới không chỉ trong hoạt động hình thành kiến thức mà cả
trong hoạt động khởi động”.
3


Xuất phát từ những lí do nêu trên và qua nhiều năm giảng dạy, tôi đã chọn
đề tài: “Đa dạng hóa hoạt động khởi động nhằm phát huy tính tích cực của
học sinh khi học phần Công dân với đạo đức – Giáo dục công dân 10” làm
sáng kiến kinh nghiệm của mình.
1.2. Mục đích nghiên cứu
- Khảo sát, đánh giá thực trạng việc tổ chức hoạt động khởi động trong
mỗi tiết học Giáo dục công dân nói chung và phần “Công dân với đạo đức –
Giáo dục công dân 10” nói riêng.
- Đề xuất các giải pháp đổi mới trong tổ chức hoạt động khởi động ở các
tiết dạy phần “Công dân với đạo đức – Giáo dục công dân 10” nhằm nâng cao
hiệu quả dạy học theo hướng tích cực và hình thành năng lực cho học sinh.
- Nâng cao được kết quả học tập phần “Công dân với đạo đức – Giáo dục
công dân 10”.
- Rèn luyện, nâng cao kĩ năng sống cho học sinh.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
- Nghiên cứu nội dung phần “Công dân với đạo đức – Giáo dục công dân
10” và việc học tập của học sinh đối với bài học.

- Học sinh khối 10 trường THPT Triệu Sơn 5.
- Giáo viên giảng dạy môn Giáo dục công dân – trường THPT Triệu Sơn 5.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu của phép biện chứng duy vật: Lôgic, lịch sử,
phân tích, tổng hợp, so sánh (phân tích từng đối tượng học sinh, tổng hợp các
kết quả đạt được, phân tích tổng hợp tài liệu qua tham khảo sách, báo...).
- Phương pháp đàm thoại, phỏng vấn (lấy ý kiến học sinh, phụ huynh,
giáo viên...).
- Phương pháp thực nghiệm (thông qua thực tế dạy học trên lớp).

4


2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
2.1.1. Giải thích một số khái niệm
- “Khởi động”: là “thực hiện những động tác nhẹ trước khi bắt đầu”.[2]
- “Tính tích cực của học sinh”: Có thể là tích cực trong học tập, trong
hoạt động trải nghiệm sáng tạo hay cả trong các hoạt động vui chơi... Với đề tài
này, tôi xin được đề cập tới khái niệm tích cực của học sinh trong nhận thức học
tập: “Tính tích cực nhận thức biểu hiện sự nỗ lực của chủ thể khi tương tác với
đối tượng trong quá trình học tập, nghiên cứu; thể hiện sự nỗ lực của hoạt động
trí tuệ, sự huy động ở mức cao các chức năng tâm lí (như hứng thú, chú ý, ý
chí...) nhằm đạt được mục đích đặt ra với mức độ cao.”[3]
2.1.2. Các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn
Nghị quyết số 29-NQ/TW, ngày 04/11/2013 về đổi mới căn bản, toàn diện
giáo dục và đào tạo nêu rõ: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học
theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng
kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều,
ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo

cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng
lực.”[4]
Đáp ứng yêu cầu đó, Bộ Giáo dục và đào tạo có Công văn số
5555/BGDĐT-GDTrH, 08/10/2014 cụ thể hóa những yêu cầu đổi mới phương
pháp theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh: “Hình thức giao nhiệm vụ
sinh động, hấp dẫn, kích thích được hứng thú nhận thức của học sinh.”[5]
Ngoài ra, yêu cầu của việc đổi mới phương pháp dạy học còn được cụ thể
hóa trong các văn bản chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ năm học hằng năm của Bộ
Giáo dục và đào tạo; hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học của Sở Giáo dục
và đào tạo; kế hoạch năm học của nhà trường và của mỗi giáo viên.
2.1.3. Vai trò của tạo “tâm thế” trong dạy học Giáo dục công dân
Nói đến “tâm thế” là nói đến khái niệm “chú ý”. Chú ý là sự tập trung
của ý thức vào một đối tượng, sự vật,... nào đó, để định hướng hoạt động, đảm
bảo điều kiện thần kinh – tâm lí cần thiết cho hoạt động tiến hành có hiệu quả.
Một trong những mục đích của giờ Giáo dục công dân là làm sao gây
được rung động thẩm mỹ, giáo dục nhân cách cho học sinh. Nhưng việc tiếp thu
kiến thức Giáo dục công dân, đặc biệt là kiến thức đạo đức, lại không thể mang
tính ép buộc. Nó chỉ thực sự hiệu quả khi bắt nguồn từ sự tự nguyện hay có cảm
giác thích thú.
Hoạt động khởi động dù là một khâu nhỏ, không nằm trong trọng tâm kiến
thức cần đạt nhưng nó có tác dụng tạo tâm thế thoải mái, nhẹ nhàng, hưng phấn
5


cho học sinh vào đầu giờ học. Điều đó có nghĩa là nó sẽ ảnh hưởng lớn đến toàn
bộ bài dạy. Vậy nên nếu vì nó chỉ là khâu nhỏ mà bỏ qua thì là một sai lầm lớn.
Hơn nữa xét từ góc độ tâm lý lứa tuổi và khả năng tiếp thu kiến thức của
học sinh ở giai đoạn này có thể thấy rằng nhu cầu tìm hiểu, phát triển tư duy
kiến thức, kỹ năng, cảm xúc thẩm mỹ là rất lớn. Nhưng các em có tư tưởng
muốn tự khám phá, thích độc lập trong suy nghĩ, chứ không thích bị áp đặt.

2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
Một tiết dạy thu hút được sự chú ý, kích thích được sự tò mò tìm hiểu của
học sinh phải xuất phát ngay từ đầu tiết học. Tuy nhiên, trên thực tế cá nhân tôi
(ở các năm học trước) và hầu hết giáo viên Giáo dục công dân khi thiết kế và
thực hiện kế hoạch dạy học thường chỉ giới thiệu qua một chút để vào bài, thậm
chí không tổ chức hoạt động khởi động vì lo lắng thời gian không đủ; sợ hoạt
động gây ồn ảnh hưởng lớp học khác... Học sinh đóng vai trò thụ động, lười tư
duy, không hứng thú, không quan tâm nhiều đến hành trình tự khám phá.
Để minh chứng cụ thể về thực trạng trên, tôi đã tiến hành một số khảo sát
đối với giáo viên và học sinh về việc thiết kế và thực hiện hoạt động khởi động.
Bảng 1: Khảo sát việc thiết kế và thực hiện hoạt động khởi động
của giáo viên bộ môn Giáo dục công dân
T
T
1
2

3

4

5

6

Nội dung khảo sát
Thực hiện khởi động
- Có
- Không
Cơ sở tiến hành khởi động

- Xuất phát từ nội dung bài học
- Từ nội dung liên quan đến nội dung bài
- Từ các nội dung liên quan đến tên bài
- Từ nguồn khác
Mục tiêu của khởi động
- Kiểm kê kiến thức của học sinh
- Tạo ra hứng thú cho học sinh
- Tạo ra “tình huống có vấn đề” để vào bài
Hình thức khởi động thường dùng
- Tổ chức thành hoạt động
- Dẫn dắt
- Khác
Người thực hiện khởi động
- Giáo viên
- Học sinh
- Giáo viên và học sinh
Mức độ thu hút học sinh của khởi động
- Mức độ cao
- Mức độ trung bình
-Mức độ thấp

Số GV được
khảo sát
3
3
0
3
0
1
1

1
3
1
2
0
3
0
2
1
3
3
0
0
3
0
2
1

Tỉ lệ (%)
100
100
0
100
0
33,3
33,3
33,3
100
33,3
66,7

0
100
0
66,7
33,3
100
100
0
0
100
0
66,7
33,3
6


7

Hiệu quả của khởi động
- Hiệu quả cao
- Hiệu quả trung bình
- Hiệu quả thấp

3
0
1
2

100
0

33,3
66,7

Bảng 2: Khảo sát việc tham gia hoạt động khởi động của học sinh
đối với tiết học Giáo dục công dân 10
T
T
1

2

3

4

5

Nội dung khảo sát
Em có học bài và chuẩn bị bài trước khi đến lớp
không?
- Thường xuyên
- Thỉnh thoảng
- Không
Em có quan tâm đến khởi động tiết học không?
- Mức độ cao
- Mức độ trung bình
- Mức độ thấp
Khởi động có giúp em định hướng được kiến
thức mới cần tìm hiểu không?
- Định hướng tốt

- Chưa rõ ràng
- Không định hướng được
Em có chủ động tìm hiểu kiến thức để giải quyết
vấn đề đặt ra trong khởi động không?
- Có
- Không
Nếu khởi động tạo cho em sự tò mò, em có muốn
tìm hiểu bài học để giải đáp vấn đề không?
- Có
- Không

Số HS được
khảo sát
280

Tỉ lệ
(%)
100

20
150
110
280
57
80
143
280

7,1
83,3

9,6
100
20,1
28,6
51,3
100

97
183
0
280

34,7
65,3
0
100

130
150
280

46,4
53,6
100

226
54

80,7
19,3

*Phân tích số liệu khảo sát:
Ưu điểm:
Đa số giáo viên bộ môn trong quá trình thiết kế các hoạt động dạy học đều
có phần định hướng/dẫn nhập (thực chất là một hình thức khởi động) để dẫn dắt
học sinh vào nội dung bài học.
Đa số học sinh đều có nhu cầu có được hoạt động khởi động sinh động,
hấp dẫn để kích thích tư duy của các em, chủ động khám phá kiến thức mới.
Hạn chế:
Đối với giáo viên: Việc định hướng vào bài học chỉ sơ qua bằng một vài
câu dẫn dắt có liên quan, mang tính chất giới thiệu bài học. Hoạt động khởi động
còn mang tính hình thức, chưa tạo được liên kết thực sự với bài học, chưa xuất
phát từ bài học. Do đó, khi giáo viên dẫn dắt thực chất là truyền thụ một chiều,
học sinh thụ động lắng nghe và không được trực tiếp khởi động.

7


Đối với học sinh: Việc chuẩn bị bài trước ở nhà còn hạn chế; chưa có sự
hứng thú với bài học; chưa có động lực để tự tìm hiểu, tự học tập tích cực.
*Nguyên nhân:
Nguyên nhân khách quan:
Dạy học phát huy tính tích cực của học sinh là phương pháp đã được nói đến
nhiều trong vài năm trở lại đây. Tuy nhiên, hiện nay những tiết học thực sự đổi
mới để giáo viên có thể tham khảo và học hỏi còn hạn chế.
Chương trình kiểm tra, thi ở môn học hiện nay còn phân bố số điểm tương
đối nhiều cho việc ghi nhớ. Do đó, giáo viên khi dạy còn áp lực nhiều về việc
cung cấp đủ kiến thức cho học sinh.
Nguyên nhân chủ quan:
Đối với giáo viên:

Một số giáo viên bộ môn chưa chủ động trong việc học hỏi, tiếp thu
phương pháp và kĩ năng dạy học tích cực để vận dụng trong quá trình dạy học.
Tâm lí giáo viên còn nặng về truyền thụ kiến thức bài học mới, còn sợ
dành nhiều thời gian cho hoạt động khởi động có thể bị “cháy giáo án”.
Việc ứng dụng công nghệ thông tin của giáo viên trong một số tình huống
chưa tốt nên còn ngại trong việc thiết kế giáo án theo hướng phát huy tính tích
cực của học sinh trong hoạt động khởi động.
Đối với học sinh:
Nhiều học sinh có tâm lí học lệch, thiên về các môn khoa học tự nhiên
nên ở các môn khoa học xã hội, đặc biệt là môn Giáo dục công dân còn chưa có
sự đầu tư, chưa quan tâm đến việc chuẩn bị bài, dẫn đến tiết học còn thụ động.
Áp lực học nhiều bộ môn khác nhau trong cùng một buổi học nên khả năng
tập trung tư duy tích cực và sáng tạo dành cho môn Giáo dục công dân còn ít.
Tâm lí sợ không có nội dung để về nhà học nên nhiều học sinh trong giờ
học chưa thực sự tích cực và chủ động dành thời gian tìm hiểu, khai thác kiến
thức mà còn nặng về việc ghi chép nội dung bài học.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
2.3.1. Xác định mục tiêu của hoạt động khởi động trong dạy học phần
“Công dân với đạo đức - Giáo dục công dân 10”
Trước hết, hoạt động khởi động có mục tiêu tạo hứng thú học tập cho học
sinh.“Hứng thú là một thái độ đặc biệt của cá nhân đối với một hiện tượng nào
đó vừa có ý nghĩa đối với cuộc sống, vừa mang lại khoái cảm cho cá nhân trong
quá trình học tập”[6]. Không phải bất cứ học sinh nào đều có sẵn niềm say mê,
yêu thích môn học. Vì vậy, nhiệm vụ của hoạt động khởi động là khơi gợi hứng
thú đối với bài học và hơn thế nữa còn gây dựng, bồi đắp niềm đam mê, tình yêu
lâu bền đối với môn học. Dạy học trò không có hứng thú cũng chỉ như “đập búa
trên sắt nguội” mà thôi. Do đó, người thầy phải là người “thắp lửa đam mê”.
Thứ hai, hoạt động khởi động có mục tiêu huy động vốn tri thức, kĩ năng
nền tảng của học sinh. Bởi dạy học là một quá trình kiến tạo. Nếu ví tri thức, kĩ
8

năng học sinh tiếp nhận được như “ngôi nhà”, thì “nền móng” sẽ xuất phát từ
những tri thức, kĩ năng vốn có của người học. Vì vậy, khởi động bài học hiệu
quả phải tạo ra cơ hội cho các em tự làm sống lại những kiến thức nền đã có.
Việc thiết kế chương trình Giáo dục công dân theo các cấp thực chất là một vòng
tròn đồng tâm, cấp học sau là sự mở rộng, nâng cao, đào sâu hơn những tri thức
đã được trang bị từ cấp học trước. Đây là một tiền đề để thầy cô thiết kế hoạt
động khởi động.
Thứ ba, hoạt động khởi động có mục tiêu tạo ra mâu thuẫn nhận thức cho
người học. Học tập là một quá trình khám phá. Quá trình ấy bắt đầu bằng nhu
cầu cần được hiểu biết và giải quyết mâu thuẫn giữa điều đã biết và điều muốn
biết. Một khởi động bài học thành công cần khơi gợi trong học sinh mong muốn
được tìm hiểu, được khám phá bằng những hoạt động tiếp theo trong giờ học,
thậm chí là sau giờ học. Muốn như vậy, hoạt động khởi động cần tạo ra mâu
thuẫn trong nhận thức cho học sinh.
2.3.2. Kĩ thuật cơ bản khi xây dựng hoạt động khởi động trong dạy học
phần “Công dân với đạo đức - Giáo dục công dân 10”
Hoạt động khởi động (tạo tình huống xuất phát) rất cần thiết trong dạy
học nhằm phát triển năng lực tư duy, nêu và giải quyết vấn đề cho học sinh.
Để tổ chức hiệu quả hoạt động này, giáo viên nên tránh:
Cho học sinh hoạt động trò chơi, múa hát không ăn nhập với bài học, nhất
là lạm dụng Hội đồng tự quản để điều khiển việc này.
Lựa chọn các tình huống không đắt giá dẫn đến các em có thể trả lời được
một cách dễ dàng với các câu hỏi đặt vấn đề đơn giản như: Cái gì?
Thời gian cho hoạt động này quá ít vì chưa xem đó là một hoạt động học
tập, chưa cho các em suy nghĩ, bày tỏ ý kiến của mình.
Xây dựng một tình huống cố định dùng chung cho tất cả các lớp trong
cùng một khối. Tiết học nào cũng tổ chức hoạt động khởi động theo kiểu “đến
hẹn lại lên” với các bước tuần tự như nhau.

Cố gắng giảng giải, chốt kiến thức ở ngay hoạt động này.
Giáo viên cần làm:
Nêu vấn đề tìm hiểu của bài học khi khởi động gắn liền với hoạt động tiếp
nối là hình thành kiến thức đã có trong tài liệu, sách giáo khoa của bài học.
Coi hoạt động này là một hoạt động học tập, có mục đích, thời gian hoạt
động và sản phẩm hoạt động.
Chuyển giao nhiệm vụ rõ ràng, cụ thể phù hợp với đối tượng học sinh, lựa
chọn các tình huống, những câu hỏi đắt giá để giúp học sinh động não.
Chú ý sử dụng các câu hỏi mức độ như: Tại sao? Như thế nào?
Bố trí thời gian thích hợp cho các em học tập, bày tỏ quan điểm cũng như
sản phẩm của hoạt động.
2.3.3. Vận dụng cụ thể vào các bài học phần “Công dân với đạo đức –
Giáo dục công dân 10”
9


2.3.3.1. Khởi động bằng tranh ảnh, video, câu chuyện đạo đức có thật
Sử dụng hình ảnh, video và các câu chuyện đạo đức có thật sẽ tạo được ấn
tượng sâu sắc, mạnh mẽ, khơi dậy niềm đam mê, sự tự tin và hứng thú trong học
tập của học sinh; giúp học sinh nắm vững kiến thức theo nguyên lí:“Từ trực
quan sinh động đến tư duy trừu tượng, từ tư duy trừu tượng đến thực tiễn”.[7]
Mặt khác với những hình ảnh, video và những câu chuyện đạo đức xúc động đã
chứng minh nó có sức mạnh thức tỉnh lòng trắc ẩn tiềm tàng ở mỗi con người.
Từ đó mà học sinh đã tự giác và chủ động điều chỉnh hành vi của mình theo
hướng tích cực.
Ví dụ 1: Thiết kế hoạt động khởi động Bài 15: “Công dân với một số vấn
đề cấp thiết của nhân loại” – Giáo dục công dân 10 (5 phút)
*Mục tiêu:
- Kích thích học sinh tìm hiểu xem các em đã có hiểu biết gì về những vấn
đề cấp thiết của nhân loại hiện nay. Tạo hứng thú cho học sinh vào bài mới.

- Hình thành năng lực năng lực tự đánh giá, năng lực tư duy phê phán.
*Cách tiến hành
- Giáo viên cho học sinh xem một số hình ảnh cùng kĩ thuật sơ đồ tư duy.

10


- Học sinh theo dõi, suy nghĩ.
Bằng sơ đồ tư duy, em hãy làm rõ:
1. Chủ đề chính của những hình ảnh trên là gì?
11


2. Hãy điền những hiểu biết cơ bản của em về các vấn đề trong các hình
ảnh trên?
- Học sinh theo dõi, suy nghĩ, làm việc cá nhân.
- Giáo viên gọi 2-3 học sinh trả lời. Lớp nhận xét, bổ sung (nếu có).
- Giáo viên định hướng: Ngày nay, sự phát triển như vũ bão của cách
mạng khoa học và công nghệ đã mang lại cho con người một cuộc sống no đủ
hơn, tốt đẹp hơn, đồng thời cũng đặt ra cho nhân loại những khó khăn, thách
thức mới, đó là ô nhiễm môi trường, bùng nổ dân số, dịch bệnh hiểm nghèo.
Hôm nay cô sẽ hướng dẫn các em tìm hiểu về các vấn đề này qua Bài 15:
“Công dân với một số vấn đề cấp thiết của nhân loại.”
Ví dụ 2: Thiết kế hoạt động khởi động Tiết 1 - Bài 14: “Công dân với sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” – Giáo dục công dân 10 (5 phút)
*Mục tiêu :
- Khuyến khích học sinh tự tìm hiểu về lòng yêu nước, truyền thống yêu
nước của dân tộc Việt Nam. Tạo hứng thú cho học sinh vào bài mới.
- Hình thành năng lực nhận thức, năng lực đánh giá cho học sinh.
*Cách tiến hành:

Giáo viên sử dụng video: “Điện Biên Phủ - 56 ngày đêm chấn động địa
[8]
cầu” cùng kĩ thuật đặt câu hỏi.

Đại tướng Tổng Tư lệnh Võ Nguyên
Giáp đọc Nhật lệnh trong buổi lễ chiến

thắng

Lá cờ "Quyết chiến, quyết thắng" tung bay khi
quân ta đánh chiếm cầu Mường Thanh

(Hình ảnh được cắt ra từ video)

12


Hỏi: Theo em, động lực nào đã giúp quân dân Việt Nam trong chiến tranh
dũng cảm, kiên cường đến vậy?
- Học sinh theo dõi, suy nghĩ.
- Giáo viên gọi 2-3 học sinh trả lời. Lớp nhận xét, bổ sung (nếu có).
- Giáo viên định hướng: Truyền thống yêu nước của dân tộc ta là một
truyền thống đạo đức cao quý và thiêng liêng, là cội nguồn của hàng loạt các giá
trị truyền thống khác của dân tộc. Chúng ta khâm phục tinh thần dũng cảm hy
sinh cả tính mạng vì nền độc lập tự do của những người con đất Việt. Để hiểu rõ
hơn về truyền thống ấy chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu nội dung bài học hôm nay.
Ví dụ 3: Thiết kế hoạt động khởi động Bài 16: “Tự hoàn thiện bản thân”
– Giáo dục công dân 10 (5 phút)
*Mục tiêu:
- Kích thích học sinh tự tìm hiểu về tự hoàn thiện bản thân. Tạo hứng thú

cho học sinh vào bài mới.
- Rèn luyện năng lực đánh giá, năng lực tự nhận thức và điều chỉnh hành vi.
*Cách tiến hành:
- Giáo viên sử dụng câu chuyện đạo đức: “Nghị lực phi thường của cậu
học trò Nguyễn Tất Minh” cùng kĩ thuật đặt câu hỏi.
“Nguyễn Tất Minh sinh ra trong gia
đình nghèo (Xóm 1, Đồng Thắng, Triệu Sơn,
Thanh Hóa). Ngay từ khi lọt lòng Minh đã
không may mắn như bao đứa trẻ khác. Đôi
bàn chân tật nguyền không thể đi lại được,
cánh tay phải cũng chẳng thể cử động cầm,
nắm. Dù vậy, lớn lên thấy các bạn được đi
học, Minh cũng ước ao được đến trường, đến
lớp, được học chữ. Gạt qua những khó khăn
tật nguyền, Minh quyết tâm đi học.
Những ngày đầu đến lớp với Minh vô
cùng khó khăn. Để có thể duy trì đi học, cầm
bút viết đã là một sự cố gắng vô biên đối với
cậu bé tật nguyền này. Ấy thế mà, không
những có thể biết đọc, biết viết, suốt những
năm đi học, năm nào Minh cũng đạt học lực
khá, giỏi. Trong kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10
năm học 2017- 2018, mặc dù thuộc diện đặc
cách vào trường nhưng em vẫn tình nguyện
thi và là 1 trong 5 học sinh có số điểm thi đ ầu
vào cao nhất Trường THPT Triệu Sơn 5. Năm
học 2018-2019, em đạt giải Ba trong kì thi
học sinh giỏi cấp tỉnh môn Sinh...
Đặc biệt, Nguyễn Tất Minh là 1 trong 22 gương mặt tiêu biểu của ngành
GD&ĐT năm học 2017 – 2018 được đồng chí Nguyễn Phú Trọng - TBT BCH TW Đảng

cộng sản Việt Nam – Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam đón tiếp và gặp gỡ tại Ph13
ủ
[9]
Chủ tịch.” .


Hỏi:
1. Em có suy nghĩ gì khi nghe câu chuyện trên?
2. Trong quá trình học tập và rèn luyện đạo đức em đã có những cố gắng
như thế nào?
- Học sinh theo dõi, suy nghĩ.
- Giáo viên gọi 2-3 học sinh trả lời. Lớp nhận xét, bổ sung (nếu có).
- Giáo viên định hướng: Con người ai cũng muốn sống có ích cho bản
thân, gia đình và xã hội. Tuy nhiên, để làm được như vậy, mỗi người cần phải tự
hoàn thiện bản thân. Muốn tự hoàn thiện bản thân thì phải tự nhận thức đúng về
bản thân. Vậy thế nào là tự nhận thức về bản thân? Tự hoàn thiện bản thân là gì?
Cần phải làm gì để tự hoàn thiện bản thân? Bài học hôm nay sẽ giúp các em làm
rõ những vấn đề trên.
2.3.3.2. Khởi động bằng tổ chức trò chơi
Trò chơi giúp cho hoạt động dạy học trở nên sôi nổi, cuốn hút, giúp học
sinh rèn luyện sự mạnh dạn, tự tin, khả năng phản xạ nhanh, sự sáng tạo, nâng
cao tinh thần đoàn kết và sự tương tác giữa học sinh với học sinh, học sinh với
giáo viên... Trước khi chơi, cần chuẩn bị đồ dùng, phương tiện cần thiết, tạo hiệu
ứng, hệ thống câu hỏi liên quan đến bài mới, dự kiến tình huống xảy ra và cách
xử lí tình huống, kết quả đạt được qua trò chơi.
Ví dụ 1: Thiết kế hoạt động khởi động Bài 10: “Quan niệm về đạo đức”
– Giáo dục công dân 10. (5 phút)
* Mục tiêu:
- Kích thích học sinh nhớ lại những kiến thức về đạo đức đã được học
trong sách vở và trong cuộc sống. Tạo hứng thú cho học sinh vào bài mới.

- Rèn luyện năng lực tự nhận thức, năng lực hợp tác.
* Cách tiến hành:
- Giáo viên tổ chức cho học sinh trò chơi tiếp sức cùng kĩ thuật động não.
- Giáo viên chia lớp thành 2 nhóm. Mỗi nhóm được phát một tập phiếu
trắng và yêu cầu:
Các em hãy ghi lại những biểu hiện phù hợp hoặc vi phạm chuẩn mực
đạo đức trong cuộc sống hàng ngày? (mỗi phiếu được ghi một biểu hiện).
Sau đó mỗi nhóm lần lượt từng người lên dán phiếu vào bảng phụ (Chia
thành hai cột: Phù hợp đạo đức/Vi phạm đạo đức) của nhóm mình. Lưu ý học
sinh lần lượt từng người lên, người trước dán xong người sau mới được lên.
- Học sinh nhận xét, góp ý. Giáo viên tổng kết và khen thưởng.
- GV định hướng: Sống trong xã hội, dù muốn hay không con người phải
có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với mọi người xung quanh. Trong các mối
quan hệ phức tạp đó, con người luôn phải ứng xử, giao tiếp và thường xuyên
14


điều chỉnh thái độ, hành vi của mình sao cho phù hợp với yêu cầu, lợi ích chung
của xã hội. Trong trường hợp ấy, con người được xem là có đạo đức. Ngược lại
cá nhân chỉ biết đến lợi ích của mình bất chấp lợi ích của người khác, của xã hội
thì người đó bị coi là thiếu đạo đức. Để hiểu rõ hơn vấn đề đạo đức, hôm nay
chúng ta cùng nghiên cứu Bài 10: “Quan niệm về đạo đức”.
Ví dụ 2: Thiết kế hoạt động khởi động Tiết 2 - Bài 13: “Công dân với
cộng đồng” – Giáo dục công dân 10. (5 phút)
* Mục tiêu:
- Kích thích học tự tìm hiểu về trách nhiệm của công dân đối với
người khác và xã hội. Tạo hứng thú cho học sinh tìm hiểu bài mới.
- Hình thành năng lực giao tiếp, năng lực phán đoán, năng lực tư duy.
*Cách tiến hành:
- Giáo viên tổ chức cho học sinh trò chơi “Đuổi hình bắt chữ” cùng kĩ

thuật động não.
- Giáo viên chuẩn bị những bức hình khác nhau chiếu lần lượt từng hình
lên máy. Mỗi hình có những điểm gợi ý. Học sinh nhìn vào hình đoán:
Hình ảnh thể hiện câu ca dao, tục ngữ nào?

1

3

5

2

4

6
15


7

Đáp án:
1. Uống nước nhớ nguồn.
2. Chị ngã em nâng.
3. Đồng cam cộng khổ.
4. Một giọt máu đào hơn ao nước lã.
5. Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ.
6. Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.
7. Lá
lành

đùm
rách.tục ngữ trên thể
- Sau đó giáo viên yêu cầu học sinh:
Các
câu
caládao,

hiện điều gì?
- Giáo viên gọi 1-2 học sinh trả lời. Lớp nhận xét, bổ sung (nếu có).
- Giáo viên định hướng: Con người chúng ta ai cũng sống, học tập và làm
việc trong cộng đồng. Không ai có thể tách rời cộng đồng. Mỗi cộng đồng đều
có chuẩn mực đạo đức, quy tắc ứng xử riêng và mỗi cá nhân sống trong đó phải
có nghĩa vụ tuân thủ. Nhân nghĩa, hòa hợp, hợp tác là những chuẩn mực đạo đức
quan trọng nhất mà công dân hiện nay phải có. Tiết học hôm nay cô trò chúng ta
cùng nhau tìm hiểu rõ hơn về trách nhiệm của công dân đối với cộng đồng.
2.3.3.3. Khởi động bằng tạo tình huống
Tạo tình huống nghĩa là giúp các em tưởng tượng ra một tình huống cụ
thể nào đó gần với nội dung bài học để các em trải nghiệm, tưởng tượng, từ đó
dẫn dắt vào bài. Xây dựng tình huống học tập Giáo dục công dân đòi hỏi giáo
viên phải tìm được tình huống thú vị, khơi dậy sự ham thích học tập, tính chủ
động, sáng tạo của người học.
Ví dụ: Thiết kế hoạt động khởi động Bài 11: “Một số phạm trù cơ bản
của đạo đức học” – Giáo dục công dân 10 (5 phút)
*Mục tiêu:
- Kích thích học sinh tìm hiểu về các phạm trù đạo đức: nghĩa vụ, lương
tâm, nhân phẩm, danh dự, hạnh phúc. Tạo hứng thú cho các em tìm hiểu bài mới.
- Hình thành năng lực tư duy, phân tích, tìm kiếm và xử lí thông tin.
*Cách tiến hành:
- Giáo viên sử dụng các tình huống có vấn đề cùng kĩ thuật tia chớp
Tình huống 1: Trên đường đi học gặp một bà cụ bị ốm hỏi em đi nh ờ

xe.
Tình huống 2: Bạn A xin tiền của mẹ để nộp học lại đem đi ch ơi đi ện
tử.
Tình huống 3: Bố mẹ tìm cách cho anh trai không phải đi khám nghĩa
vụ quân sự.
Tình huống 4: Bạn A có thái độ vô lễ với cô giáo.
Tình huống 5: Bạn A tỏ ra vui mừng vì được bạn bên c ạnh cho nhìn
Hỏi: Em sẽ làm gì trong những trường hợp trên?
- Học sinh theo dõi, suy nghĩ.
16


- Mỗi tình huống giáo viên gọi 1 học sinh trả lời.
- Lớp nhận xét, bổ sung (nếu có).
- Giáo viên định hướng: Trong cuộc sống hằng ngày chúng ta thường nói
chuyện với nhau và nhìn thấy một hành động làm việc thiện của một ai đó.
Chúng ta vẫn thường khen những người đó là người có lương tâm, người này
thực hiện nghĩa vụ tốt với bản thân, gia đình, xã hội. Hay người này, người kia là
người có nhân phẩm tốt, biết trọng danh dự và họ thật hạnh phúc khi thành đạt
trong công việc và cuộc sống gia đình luôn hòa thuận. Vậy thế nào là nghĩa vụ,
lương tâm, danh dự, nhân phẩm, hạnh phúc, bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta
hiểu rõ hơn.
2.3.3.4. Khởi động bằng thơ ca, âm nhạc
Đây là hình thức khởi động nhẹ nhàng so với học sinh. Việc đưa học sinh
đến với những giai điệu âm nhạc thiết tha, trữ tình sẽ là một cách thú vị để các
em thăng bằng cảm xúc, tạo những rung động thẩm mỹ.
Ví dụ: Thiết kế hoạt động khởi động Bài 12: Công dân với tình yêu, hôn
nhân và gia đình – Giáo dục công dân 10 (5 phút)
* Mục tiêu:
- Kích thích học sinh tìm hiểu xem các em đã biết được gì về tình yêu,

hôn nhân, gia đình. Tạo hứng thú cho học sinh tìm hiểu bài mới.
- Rèn luyện năng lực nhận thức, năng lực tìm kiếm và xử lí thông tin.
* Cách tiến hành:
- Giáo viên cho học sinh nghe bài hát “Hương thầm” cùng kĩ thuật động
não.
- Hỏi:
1. Em hãy tìm những ca từ trong bài hát nói về tình yêu?
2. Bài hát này giúp ta hiểu được điều gì?
- 2 đến 3 học sinh trả lời.
- Lớp nhận xét, bổ sung (nếu có).

17


- Giáo viên định hướng: Tình yêu luôn được mọi người quan tâm, là đề
tài muôn thuở của nhân loại. Tình yêu chân chính sẽ dẫn đến hôn nhân. Hôn
nhân sẽ tạo nên cuộc sống gia đình. Đây là nội dung của bài học hôm nay.
2.3.3.5. Khởi động bằng bài tập hay câu hỏi tạo sự kết nối giữa nội dung
bài học và sự trải nghiệm thực tế của học sinh
Ví dụ: Thiết kế hoạt động khởi động Bài 15: “Công dân với một số vấn
đề cấp thiết của nhân loại” – Giáo dục công dân 10 (5 phút)
*Mục tiêu:
- Kích thích học sinh tìm hiểu xem các em đã có hiểu biết gì về những vấn
đề cấp thiết của nhân loại hiện nay. Tạo hứng thú cho học sinh vào bài mới.
- Hình thành năng lực năng lực tự đánh giá, năng lực tư duy phê phán.
*Cách tiến hành
- Giáo viên sử dụng kĩ thuật đặt câu hỏi:
Qua sách báo và các phương tiện thông tin đại chúng, em thấy các quốc
gia trên thế giới hiện nay thường quan tâm đến những vấn đề gì? Vì sao họ lại
quan tâm đến những vấn đề đó?

- Học sinh làm việc cá nhân.
- Giáo viên gọi 2-3 học sinh trả lời. Lớp nhận xét, bổ sung (nếu có).
- Giáo viên định hướng: Ngày nay, sự phát triển như vũ bão của cách
mạng khoa học và công nghệ đã mang lại cho con người một cuộc sống no đủ
hơn, tốt đẹp hơn, đồng thời cũng đặt ra cho nhân loại những khó khăn, thách
thức mới, đó là ô nhiễm môi trường, bùng nổ dân số, dịch bệnh hiểm nghèo.
Hôm nay cô sẽ hướng dẫn các em tìm hiểu về các vấn đề này qua Bài 15:
“Công dân với một số vấn đề cấp thiết của nhân loại.”
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,
với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
2.4.1. Đối với hoạt động giáo dục
Để đánh giá cụ thể, chính xác hiệu quả của đề tài, tôi đã phối hợp cùng
với tổ chuyên môn tiến hành lấy phiếu điều tra về hiệu quả thực tế đối với học
sinh khi thực hiện các biện pháp đổi mới hình thức tổ chức hoạt động khởi động
theo hướng phát huy tính tích cực của các em.
(Lưu ý: Phiếu điều tra dùng để đánh giá hiệu quả của đề tài giống mẫu
phiếu điều tra ở các lớp giáo viên bộ môn Giáo dục công dân 10 không thực
hiện giải pháp đổi mới).
Bảng 3: Khảo sát giáo viên dự giờ tiết dạy của tác giả đề tài
(5 giáo viên bộ môn trong tổ chuyên môn (tổ ghép) đi dự giờ
18


Số tiết dự giờ: 04)
T
T
1
2

3

4

5

6

7

Nội dung khảo sát
Thực hiện khởi động
- Có
- Không
Cơ sở tiến hành khởi động
- Xuất phát từ nội dung bài học
- Từ nội dung liên quan đến nội dung bài
- Từ các nội dung liên quan đến tên bài
- Từ nguồn khác
Mục tiêu của khởi động
- Kiểm kê kiến thức của học sinh
- Tạo ra hứng thú cho học sinh
- Tạo ra “tình huống có vấn đề” để vào bài
Hình thức khởi động thường dùng
- Tổ chức thành hoạt động
- Dẫn dắt
- Khác
Người thực hiện khởi động
- Giáo viên
- Học sinh
- Giáo viên và học sinh

Mức độ thu hút học sinh của khởi động
- Mức độ cao
- Mức độ trung bình
-Mức độ thấp
Hiệu quả của khởi động
- Hiệu quả cao
- Hiệu quả trung bình
- Hiệu quả thấp

Kết quả
khảo sát

Tỉ lệ (%)
GV đánh giá

x

100

x

100

x
x
x

100
100
100

x

100

x
x

60
40

x
x

80
20

x
x

80
10

Bảng 4: Kết quả khảo sát học sinh
(160 học sinh thuộc 4 lớp 10B1, 10B3, 10B4, 10B5 được khảo sát.
Các lớp do tác giả đề tài thao giảng)
T
T
1

2

Nội dung khảo sát
Em có học bài và chuẩn bị bài trước không?
- Thường xuyên
- Thỉnh thoảng
- Không
Em có quan tâm đến khởi động tiết học không?
- Mức độ cao
- Mức độ trung bình
- Mức độ thấp

Số HS được
khảo sát
160
123
30
7
160
105
48
7

Tỉ lệ
(%)
100
76,9
18,7
4,4
100

65,6
30
4,4
19


3

4

5

Khởi động có giúp em định hướng được kiến thức
mới cần tìm hiểu không?
- Định hướng tốt
- Chưa rõ ràng
- Không định hướng được
Em có chủ động tìm hiểu kiến thức để giải quyết
vấn đề đặt ra trong khởi động không?
- Có
- Không
Nếu khởi động tạo cho em sự tò mò, em có muốn
tìm hiểu bài học để giải đáp vấn đề không?
- Có
- Không

160

100

132
28
0
160

82,5
17,5
0
100

128
32
160

80
20
100

151
9

94,4
5,6

Như vậy, khởi động đã được tổ chức thành một hoạt động, đa dạng về hình
thức, thu hút được sự chú ý và tham gia của học sinh. Thông qua việc các em
được tham gia trực tiếp vào hoạt động, được học tập tích cực và kích thích sự
sáng tạo bằng các tình huống “có vấn đề” giúp học sinh chú ý hơn vào bài học.
2.4.2. Đối với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
Bản thân tôi hoàn toàn yên tâm khi sử dụng phương pháp mới này và

vững tin bước vào giờ dạy. Sự thành công của giờ học càng thôi thúc tôi tìm tòi
tư liệu, phương pháp/kĩ thuật dạy học mới.
Điều làm tôi vui mừng hơn nữa là những đồng nghiệp dạy môn Giáo dục
công dân và thậm chí các môn khoa học xã hội khác cũng đang nghiên cứu
phương pháp dạy học của tôi để áp dụng vào bài dạy của mình.
Đặc biệt, tại trường THPT Triệu Sơn 5, lãnh đạo nhà trường luôn ủng hộ
tôi trong việc đổi mới phương pháp đã góp phần quan trọng vào quá trình thay
đổi thái độ của học sinh đối với bộ môn, làm cho tỉ lệ hạnh kiểm tốt ngày càng
tăng, tỉ lệ hạnh kiểm trung bình, yếu ngày càng giảm. Nhất là trong những năm
gần đây chất lượng thi THPT môn Giáo dục công dân của nhà trường luôn cao
hơn so với mức trung bình chung của toàn tỉnh và cả nước. Đội tuyển học sinh
giỏi môn Giáo dục công dân luôn đứng trong top 10 của tỉnh.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
3.1.1. Bài học kinh nghiệm
Từ việc thiết kế và thực hiện đa dạng hóa hoạt động khởi động khi dạy
học phần “Công dân với đạo đức – Giáo dục công dân 10”, bản thân tôi rút ra
một số bài học kinh nghiệm sau:
Một là, giáo viên phải linh hoạt, sáng tạo trong việc tổ chức hoạt động
khởi động bài học. Tránh tình trạng hoạt động đơn điệu, nhàm chán, hoặc không
tổ chức hoạt động khởi động mà để nó diễn ra một cách tuần tự, cứng nhắc.
Hai là, tránh tình trạng khởi động quá nhiều thời gian, làm ảnh hưởng đến
quá trình chiếm lĩnh tri thức, kĩ năng. Hoặc khởi động rất công phu, bài bản
20


nhưng lại không ăn nhập gì với bài học. Hoặc khởi động quá phấn kích cũng làm
cho học sinh khó tập trung trở lại bài học.
Ba là, giáo viên cần nêu vấn đề tìm hiểu của bài học khi khởi động gắn
liền với hoạt động tiếp nối là hình thành kiến thức mà đã có trong tài liệu, sách

giáo khoa của bài học; coi hoạt động này là một hoạt động học tập, có mục đích,
thời gian hoạt động và sản phẩm hoạt động.
Bốn là, quá trình đổi mới phương pháp dạy học cần có sự hỗ trợ nhiều của
các phương tiện trực quan. Do đó, giáo viên cần bồi dưỡng khả năng sử dụng công
nghệ thông tin, sử dụng các thiết bị dạy học mới để tiết học có hiệu quả tốt nhất.
3.1.2. Khả năng ứng dụng và phát triển sáng kiến kinh nghiệm
Những quan điểm và giải pháp trình bày trong sáng kiến đã được bản thân
đúc rút kinh nghiệm từ những năm học qua và được các giáo viên khác trong tổ
bộ môn áp dụng khi dạy phần “Công dân với đạo đức – Giáo dục công dân 10”,
tôi nhận thấy kết quả rất khả quan: Lớp học sôi nổi, học sinh hứng thú; phát huy
năng lực và nghệ thuật sư phạm của giáo viên.
Đặc biệt, đề tài của tôi cũng đã được một số đồng nghiệp dạy các môn
khoa học xã hội nghiên cứu và ứng dụng.
3.2. Kiến nghị
3.2.1. Đối với đồng nghiệp
Giáo viên cần có nguồn cung cấp tư liệu phong phú: sách báo, phương
tiện thông tin đại chúng… Mỗi giáo viên phải thường xuyên xây dựng cho mình
thói quen đọc và nghe.
Phải không ngừng tự học, tự bồi dưỡng để hiểu biết về công nghệ thông
tin, biết khai thác thông tin trên mạng Internet, có kĩ năng sử dụng thành thạo
các trang thiết bị dạy học hiện đại. Đặc biệt phải biết phát huy các tính năng của
trang thiết bị hiện đại trong việc thiết kế bài dạy.
Với kết quả của đề tài này, tôi mong rằng các bạn đồng nghiệp quan tâm,
chia sẻ và đặc biệt là đối với giáo viên các môn học xã hội có thể ứng dụng đề
tài này vào việc dạy học bộ môn ở nhiều bài khác nhau để tạo hứng thú và nâng
cao kết quả học tập cho học sinh.

3.2.2. Đối với các cấp lãnh đạo
Cần quan tâm hơn về cơ sở vật chất như: Trang thiết bị máy tính có nối
mạng, máy chiếu... tại các phòng học đa năng, khuyến khích và động viên giáo

viên áp dụng công nghệ thông tin vào dạy học.

21


Kiện toàn đội ngũ giáo viên. Định kỳ tổ chức bồi dưỡng, nâng cao trình
độ chuyên môn, phương pháp giảng dạy và xây dựng hệ thống tài liệu tham
khảo cho giáo viên.
Tôi cũng rất mong muốn được nhà trường và các cấp quản lí giáo dục
quan tâm, giúp đỡ tạo điều kiện để có thể sử dụng phương pháp này trong giảng
dạy ở các lớp khác, khối khác trong những năm học tiếp theo để có thể rút ra
được những kết luận chính xác hơn, góp phần cùng toàn trường, toàn ngành và
toàn xã hội nâng cao chất lượng giáo dục.
Đề tài này được đúc kết từ những trải nghiệm của bản thân, do đó không
thể tránh khỏi những hạn chế và bất cập. Tôi rất mong nhận được những đóng
góp quý báu của đồng nghiệp, Hội đồng khoa học nhà trường, đặc biệt là những
thông tin phản hồi từ phía học sinh để đề tài này hoàn thiện hơn.
Tôi xin gửi lời cảm ơn tới Ban giám hiệu nhà trường, tổ chuyên môn, bạn
bè đồng nghiệp và các học sinh những năm qua đã nhiệt tình quan tâm, hưởng
ứng và giúp đỡ tôi thực hiện đề tài này.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 30 tháng 06 năm 2020
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình,
không sao chép nội dung của người khác.
Người viết

NGUYỄN THỊ TOAN

TÀI LIỆU THAM KHẢO
22


[1]. Nghị quyết Về định hướng chiến lược phát triển giáo dục đào tạo trong thời
kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá - Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII
– 24/12/1996.
[2]. Từ điển Tiếng Việt – NXB Từ điển Bách Khoa – Năm 2010.
[3]. Phát huy tính tích cực nhận thức của người học – G.S TSKH Thái Duy Tiên
- Viện Khoa học giáo dục.
[4]. Nghị quyết số 29-NQ/TW - Hội nghị Trung ương 8 khóa XI – Ban chấp
hành Trung ương Đảng – 04/11/2013.
[5]. Công văn số 5555/BGDĐT-GDTrH – Bộ Giáo dục và đào tạo, 08/10/2014.
[6]. Giáo trình tham vấn Tâm lí học – Trần Thị Minh Đức–NXB Quốc gia Hà Nội.
[7]. V.I. Lê Nin toàn tập – Tập 29: Bút ký triết học – NXB Chính trị Quốc gia,
Hà Nội 2006.
[8]. Điện Biên Phủ - 56 ngày đêm chấn động địa cầu - VTV3 HD – 12/10/2013.
[9]. “Nghị lực phi thường của cậu học trò Nguyễn Tất Minh” – Cô giáo Trần
Thị Thúy Nga – Cổng Thông tin điện tử trường THPT Triệu Sơn 5, 11/11/2018.
[10]. Dạy học theo chuẩn kiến thức, kỹ năng môn Giáo dục công dân lớp 10 –
Đinh Văn Đức (Tổng Chủ biên) - NXB Đại học sư phạm – Năm 2010.
[11]. Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức kĩ năng môn Giáo dục công dân
THPT – Nguyễn Hữu Khải (Chủ biên) - NXB Giáo dục Việt Nam – Năm 2009.
[12]. SGK Giáo dục công dân 10 – Mai Văn Bính (Tổng Chủ biên) – NXB Giáo
dục – Năm 2016.
[13]. SGV Giáo dục công dân 10 – Mai Văn Bính (Tổng Chủ biên) – NXB Giáo
dục – Năm 2016.

23

DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Nguyễn Thị Toan.
Chức vụ: Tổ trưởng chuyên môn.
Đơn vị công tác: Trường THPT Triệu Sơn 5.

TT
1
1
2

3

Tên đề tài SKKN
Nâng cao hứng thú học tập
môn Giáo dục công dân 12
thông qua việc sử dụng câu
chuyện pháp luật.
Sử dụng đồ dùng trực quan
kết hợp kỹ thuật dạy học tích
cực môn Giáo dục công dân
12 nhằm nâng cao năng lực
tự nhận thức và điều chỉnh
hành vi pháp luật cho học
sinh.
Sử dụng câu chuyện lịch sử

kết hợp kĩ thuật dạy học tích
cực trong dạy tiết 1 – Bài 14:
Công dân với sự nghiệp xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc –
Giáo dục công dân 10

Sở

Kết quả
đánh giá
xếp loại
(A, B,
hoặc C)
B

2011 - 2012

Sở

C

2014 - 2015

Sở

B

2016 - 2017

Cấp đánh

giá xếp loại
(Phòng, Sở,
Tỉnh...)

Năm học
đánh giá
xếp loại

24