THỤ TINH TRONG ỐNG NGHIỆM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HUẾ
KHOA SINH HỌC
---------oOo---------ĐỀ TÀI

THỤ TINH TRONG ỐNG NGHIỆM


Khoảng 8 -10% dân số thế giới
Ở Việt Nam, chiếm 7-10% dân số.


I. Khái niệm:
In vitro fertilization - IVF là quá trình kết hợp giữa tinh trùng
(giao tử đực) với trứng (giao tử cái) để tạo ra hợp tử ở ngoài
cơ thể mẹ - trong phòng thí nghiệm với môi trường sinh học
nhân tạo.


II.SƠ LƯỢC LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN








1954, Dauzier tiến hành nghiên cứu đầu tiên trên thỏ
và là động vật có vú đầu tiên ra đời.
1959, Chang cũng đã thực hiện và phương pháp này
cũng cho ra đời nhiều loài động vật có vú khác.

1978, em bé đầu tiên ra đời ở Anh do Steptoe và
Edward tiến hành.
Ở Việt Nam, 30/4/1998, 3 em bé chào đời từ kết quả
IVF tại bệnh viện Từ Dũ.


Một số động vật có vú ra đời bằng IVF
Tác giả

Loài động vật

Chang, 1959
Whittingham, 1968
Toyoda và Chang, 1974
Steptoe và Edwards, 1978
Brackett và cs, 1982
Hanada, 1985
Cheng và cs, 1986

Thỏ
Chuột
Chuột cống
Người
Bò
Dê Shiba, Cừu
Lợn
Bảng 1


III. PHƯƠNG PHÁP THỤ TINH TRONG ỐNG

Nguyên tắc chung của phương pháp IVF:
NGHIỆM


IV. Quy trình thụ tinh in vitro
Thu nhận và hoạt hóa tinh
trùng
Thu nhận trứng chưa thụ
tinh từ buồng trúng con
cái
Thụ tinh trứng với tinh
trùng hoạt hóa

Nuôi cấy hợp tử cho phát
triển đến giai đoạn phôi

Chuyển phôi


1. Thu nhận và hoạt hoá tinh trùng
- Tinh trùng có thể được khai thác từ tinh hoàn, phó dịch
hoàn của con đực qua đường phóng tinh hoặc bằng phẫu
thuật.


1. Thu nhận và hoạt hoá tinh trùng
Hoạt hoá tinh trùng:
- Màng của tế bào tinh trùng khi chưa hoạt hoá thì rất vững
chắc để bảo vệ tinh trùng còn khi đã được hoạt hoá thì
ngược lại.

- Hoạt hoá tinh trùng là quá trình xoá bỏ enzym ức chế của
acrosome.
- Loại trừ các yếu tố ức chế đã hình thành ở dịch hoàn phụ,
tuyến phụ của con đực và đã bao quanh tinh trùng.


2. Thu nhận trứng chưa thụ tinh từ buồng
2.1 Thucon
trứngcái
từ ống dẫn trứng ở con cái
trứng
Trứng được thu nhận khi trứng rụng tự nhiên hoặc
tiêm hormon kích thích trứng chín và rụng.
- Ưu điểm: trứng có tỷ lệ chín cao.
- Khuyết điểm: xác định thời gian rụng trứng ở ống
trứng.


*Phát hiện trong y học
Sự rụng trứng ở người
Bác sỹ phụ khoa Jacques Donnez, thuộc trường
đại học Louvain đã ghi lại thời điểm này trong
quá trình cắt bỏ tử cung cho một phụ nữ 45
tuổi, người Bỉ.


Quá trình được ghi lại chi tiết
lần đầu tiên

Quả trứng chui ra từ một nang

trong buồng trứng

Sau khi chui ra, nó sẽ đi xuống ống
dẫn trứng để chờ thụ tinh
Nguồn:  Tạp chí New Scientist.


1.2. Thu trứng non còn nằm trong buồng trứng
- Ở động vật sống, thường khai thác nhiều lần để tận
dụng triệt để tiềm năng sinh sản của buồng trứng.
- Đối với những động vật sắp chết hoặc gia súc tại lò
mổ, người ta thu buồng trứng và mổ trong điều kiện
vô trùng để lấy trứng.
- Ưu điểm: thu được trứng với số lượng nhiều.
- Khuyết điểm: nang trứng còn non, trứng không rõ
nguồn gốc.


Phương pháp chọc hút
(follicle puncturing)

Resoure:



Phương pháp rạch-múc (follicle dissection)

- Dùng dao phẫu thuật rạch nang trứng rồi múc trứng
ra.
 

Phương pháp cắt-nghiền buồng
trứng (ovary slicing)
- Cắt buồng trứng thành lát mỏng sẽ cho số lượng trứng chưa
đươc thụ tinh nhiều hơn các phương pháp khác.
- Tuy vậy các trứng chưa được thụ tinh này thường không
đồng nhất và rất khó phát triển thành trứng chín, tỉ lệ thụ
tinh của trứng cũng thấp (khoảng 18,8%) trong khi đó tỉ lệ
của phương pháp mổ nang trứng là 29,07%.
- Số lượng trứng thu được khác nhau là do khác nhau cá thể,
phương pháp và mùa vụ thu hoạch


3. Thụ tinh trứng với tinh trùng hoạt hóa
- Tế bào trứng và tinh trùng hoạt hoá được chuyển
sang môi trường thụ tinh thực hiện quá trình
xâm nhập, hình thành tiền nhân, kết hợp hai tiền
nhân tạo thành hợp tử.
Để thực hiện quá trình này cần phải có số lượng
tinh trùng, thời gian tiếp xúc và một môi trường
thích hợp cho từng loài.


4. Nuôi cấy hợp tử cho phát triển đến giai đoạn phôi
Sau khi thụ tinh, trứng được thụ tinh sẽ được chuyển sang môi
trường nuôi cấy phôi tiếp tục phát triển.
Môi trường nuôi hiện nay của nhiều loài động vật có vú là TCM199 bổ sung huyết thanh bê và lọc vô trùng bằng màng lọc có kích
thước 20-22μ, trong điều kiện thích hợp của tủ ấm CO2.

5. Chuyển phôi vào tử cung con cái nhận phôi
Chuyển phôi là kỹ thuật trong đó một hoặc nhiều
phôi được chuyển vào buồng tử cung của người nhận
để phôi làm tổ
Phôi sẽ được chuyển vào con cái nhận. Trước khi phôi
cấy truyền vào con cái nhận phôi thì con cái này phải
được chuẩn bị tốt các điều kiện sinh lý, sinh hóa đầy
đủ.



Kĩ thuật vi thụ tinh

Thành công đầu
tiên vào những năm
đầu thập niên 90.

Trở thành một
trong những kỹ
thuật điều trị phổ
biến nhất trong
các kỹ thuật hỗ trợ
sinh sản.


- Tất
cả cácthụ
dạng
củatinh

bất trùng
thường
số lượng
và chức
tinhvợtrùng:
Bất
thường
tinh:
củavềchồng
và trứng
củanăng
người
bình
tinh trùng
ít, tinh
trùng
độngđược
kém,hoặc
tinhtỉtrùng
dị tinh
dạngthấp;
nhiềuhoặc nghi
thường,
nhưng
không
thụditinh
lệ thụ
- Vô
nam do về
không

có tinh
tinh trùng trong tinh
ngờ
cósinh
bất thường
thụ tinh
giữatrùng:
trứngkhông
và tinhcótrùng.
dịch,
lấy rõ
tinh
trùng bằng
Vô
sinhphải
không
nguyên
nhân.phẫu thuật
Ngoài
ICSIlần
hiện
là bình
chỉ định
thường qui cho các trường hợp như:
Thất
bạiranhiều
vớinay
IVF
thường

Nguồn: www.google.com.vn


Tinh
trùng

Màng
zona

Xâm nhập qua màng zona

Trứng

Khoảng không bao quanh noãn hoàng

Lớp vỏ
glicoprotein
Bước bắt buộc
đối với sự thụ
tinh của tinh
trùng


Các kĩ thuật vi thụ tinh


Khoan màng zona