4 lưu ý khi làm bài thi môn Văn

4 lưu ý khi làm bài thi môn Văn
1. Nhận thức đặc điểm và yêu cầu của đề.
Mấy năm gần đây, đề thi gồm có 3 câu thuộc 2 loại: Tái hiện chính xác kiến thức văn học
và vận dụng kiến thức một cách sáng tạo để làm bài văn hoàn chỉnh.
Về loại câu hỏi thứ nhất: chẳng hạn, đề thi khối D mùa thi năm 2007: “Nêu ngắn gọn hoàn
cảnh ra đời và mục đích sáng tác bản Tuyên ngôn độc lập của Chủ tịch Hồ Chí Minh”, với
loại đề này, các em chỉ cần bám sát SGK, trình bày mạch lạc, gãy gọn, chính xác là đạt yêu
cầu.
Dụng ý của Bộ GD-ĐT khi cho ra loại câu hỏi này cốt để “cứu” thí sinh khỏi bị điểm liệt,
nên thường chỉ có một câu với số điểm "khiêm tốn" (2 điểm). "Ăn" nhau, phân biệt rạch ròi
sự hơn kém về năng lực, trình độ là loại câu hỏi thứ hai. Chẳng hạn, đề thi khối D năm
2007 còn có các câu sau: câu thứ 2 (5 điểm) thuộc phần bắt buộc: “Tràng Giang của Huy
Cận là bài thơ mang vẻ đẹp vừa cổ điển vừa hiện đại. Hãy phân tích làm rõ nhận xét trên”;
Câu thứ 3 (tự chọn) thí sinh được quyền tự chọn một trong hai câu sau đây (3 điểm): câu
3a (không phân ban) “So sánh cách nhìn về người nông dân của hai nhân vật Hoàng và Độ
trong truyện ngắn Đôi Mắt của Nam Cao”. Câu 3b (phân ban) liên quan đến tác phẩm Một
người Hà Nội đã nêu trên.
Những loại câu hỏi này đòi hỏi các em phải phân tích đề cẩn thận, xác định yêu cầu của bài
làm để định ra một dàn ý thích hợp. Mặt khác, cũng cần xác định đề ra thuộc thể loại gì
(phân tích, bình luận, chứng minh, bình giảng...) để làm khỏi chệch hướng.
2. Lập dàn ý: Với câu hỏi loại thứ hai, các em nên dành mươi phút để phác ra những ý
chính cần đề cập tới. Sắp xếp các ý cho hệ thống, hợp lý và chú ý đảm bảo sự cân đối giữa
các ý (tất nhiên phải căn cứ vào tầm quan trọng của từng ý). Nên hết sức tỉnh táo để tránh
lạc đề.
3. Phân bố thời gian viết cho từng câu: Dù làm kiểu bài nào đi nữa, các em cũng phải cân
nhắc đưa ra những dẫn chứng sát hợp để những ý chính của bài được minh họa cụ thể sinh
động, có sức thuyết phục. Các dẫn chứng đúng với nguyên văn phải để trong ngoặc kép,
ghi rõ (trong ngoặc đơn ngay sau đó) xuất xứ, bài nào, tác giả là ai. Các dẫn chứng không
nhớ kỹä thì nêu ý và không để trong ngoặc kép. Nên hết sức cẩn thận khi trích dẫn để đảm
bảo tối đa tính chính xác. Nên phân bố thời gian viết cho từng câu. Nhập đề và kết luận
nên làm nháp kỹ. Điều rất quan trọng cũng không nên quên là cần dành ít nhất 10 phút

đọc lại bài để sửa những sai sót do viết vội, lỗi chính tả, ngữ pháp, xuất xứ, trích dẫn.
4. Hạn chế viết những câu dài, phức hợp: Do chưa quen nên các em cần hạn chế viết
những câu dài, phức hợp; chủ yếu nên viết dạng câu đơn, ngắn; nên "cảnh giác" với loại
câu cụt. Rất nhiều em có thói quen dùng giới từ, trạng từ ở đầu câu (qua, với, để,
trong...), rồi chấm câu ngay sau mệnh đề phụ mà quên chưa có mệnh đề chính. Chỉ cần 3-
4 lỗi đặt câu như thế đã đủ gây ấn tượng xấu cho người chấm.
Bài viết sẽ được đánh giá cao nếu thí sinh có những ý kiến, nhận xét sắc sảo, mang dấu ấn
của sự suy nghĩ riêng, cũng như cách diễn đạt lưu loát, có hình ảnh... thể hiện năng lực
cảm thụ tốt của người viết, nhưng giám khảo thường rất "dị ứng" với cách viết văn hoa sáo
rỗng. Niềm vui của các thầy cô giám khảo là được đọc những bài viết thực sự là văn của
các em.