SKKN một số kinh nghiệm chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn theo mô hình VNEN tại trường tiểu học vĩnh hùng

MỤC LỤC
MỤC

NỘI DUNG

TRANG

MỤC LỤC

1

1.

MỞ ĐẦU

2

1.1.

Lý do chọn đề tài.

2

1.2.

Mục đích nghiên cứu.

3

1.3.

Đối tượng nghiên cứu.

3

1.4.

Phương pháp nghiên cứu.

3

2.

NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

4

2.1.

Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.

4

2.2.

Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.

5

2.3.

Các giải pháp hiệu quả trong việc tổ chức sinh hoạt tổ
chuyên môn.

6

2.3.1. Nâng cao nhận thức cho đội ngũ giáo viên về vai trò của
sinh hoạt chuyên môn.

6

2.3.2. Chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch sinh hoạt tổ chuyên môn
một cách hợp lí.

7

2.3.3. Vận dụng linh hoạt, sáng tạo các hình thức tổ chức sinh hoạt
tổ chuyên môn

7

2.4.

Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.

19

3.

KẾT LUẬN

20

3.1.

Kết luận.

20

3.2.

Kiến nghị.

20

1


1. MỞ ĐẦU

1.1. Lí do chọn đề tài.
Đất nước ta đang đẩy mạnh công cuộc đổi mới và thực hiện mục tiêu "Đến
năm 2020 cơ bản trở thành một nước công nghiệp phát triển". Để thực hiện được
mục tiêu đó thì giáo dục đóng vai trò hết sức quan trọng. Tại Nghị quyết Đại hội
lần thứ XI, Đảng đã xác định: Phát triển, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo,
chất lượng nguồn nhân lực; phát triển khoa học, công nghệ và kinh tế tri thức. Nghị
quyết 29-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng (Khóa XI) đề ra: "Đổi mới
căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại
hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập
quốc tế". Đến Đại hội lần thứ XII, Đảng đã khẳng định: "Đổi mới căn bản và toàn
diện giáo dục, đào tạo; phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất

lượng cao" tiếp tục là một trong ba đột phá chiến lược.
Để thực hiện việc đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục nước nhà, đáp
ứng yêu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao cho công cuộc công nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có những đổi mới mang tính
đột phá. Một trong những nội dung đó là tổ chức thí điểm dạy học theo mô hình
VNEN ở tiểu học.
Trường tiểu học Vĩnh Hùng là một trong hai trường của huyện Vĩnh Lộc
được vinh dự dạy học thí điểm theo mô hình VNEN từ năm học 2012 - 2013.
Đây là mô hình dạy học tiên tiến. Điểm nổi bật của mô hình này là đổi mới về
các hoạt động sư phạm, mà trọng tâm là đổi mới về tổ chức lớp học và phương
pháp dạy học. Dạy học theo mô hình VNEN, giáo viên cơ bản phải thay đổi
phương pháp dạy học từ hướng dẫn, giảng giải sang việc tổ chức các hoạt động
để học sinh tự học. Với phương pháp “tổ chức của giáo viên - hoạt động của học
sinh”, người giáo viên sẽ đóng vai trò là người mở đường, hướng dẫn, tổ chức
học sinh làm việc, thường xuyên giúp đỡ từng học sinh, quan tâm đến từng cá
thể trong nhóm để đánh giá kịp thời sự tiến bộ của các em. Còn học sinh giữ vai
trò trung tâm ghi nhớ 10 bước học tập, hình thành phương pháp học tập, làm
việc tích cực, chủ động, sáng tạo. Mục tiêu là Học sinh hình thành kỹ năng tự
học và biết hợp tác, phối hợp là chính. Để đáp ứng được yêu cầu đổi mới như
trên thì việc bồi dưỡng đội ngũ giáo viên là hết sức quan trọng.
Một trong những đổi mới căn bản về bồi dưỡng giáo viên của mô hình
VNEN là tổ chức bồi dưỡng, tập huấn tại trường hoặc cụm trường. Yêu cầu tập
huấn, sinh hoạt chuyên môn tại trường (cụm trường) là hết sức cấp thiết, nhằm
bồi dưỡng nghiệp vụ, chuyên môn và nâng cao năng lực sư phạm cho giáo viên.
Việc bồi dưỡng, tập huấn nhằm: Giúp giáo viên có hiểu biết sâu về mô hình
trường học mới - VNEN; từng bước đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới sư
phạm một cách vững chắc đáp ứng yêu cầu của mô hình trường học mới VNEN; trên cơ sở bồi dưỡng nghiệp vụ, chuyên môn nhằm giải quyết những
vấn đề mới và khó, những tình huống sư phạm nhằm thực hiện tốt chương trình
và đạt hiệu quả cao ở mô hình trường học mới - VNEN.
Việc bồi dưỡng đội ngũ giáo viên ở đơn vị chủ yếu được thực hiện thông

2


qua hình thức sinh hoạt chuyên môn theo tổ hoặc theo trường và cụm trường.
Sinh hoạt chuyên môn là một hoạt động hết sức quan trọng nhằm thực hiện
các kế hoạch giảng dạy và bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, năng lực sư phạm
cho giáo viên, góp phần tháo gỡ những khó khăn trong quá trình giảng dạy và
thực hiện nhiệm vụ. Nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn là những vấn đề về thực
hiện nhiệm vụ giảng dạy và giáo dục học sinh, thực hiện các văn bản chỉ đạo,
thực thi nhiệm vụ năm học và các yêu cầu mang tính thực tiễn được mang ra
thảo luận, phân tích dưới nhiều góc độ và rút ra những kết luận sư phạm, những
biện pháp khả thi có thể vận dụng vào thực tiễn, từ đó nâng cao trình độ chuyên
môn nghiệp vụ cho giáo viên. Do vậy việc sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn phải
được thường xuyên, đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng và hiệu quả.
Với tầm quan trọng đó, các nhà trường luôn quan tâm, chỉ đạo nâng cao chất
lượng sinh hoạt chuyên môn tại các tổ. Tuy nhiên trong thực tế, việc tổ chức
sinh hoạt chuyên môn hiệu quả chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu đổi mới của
giáo dục, chưa thực sự là môi trường rèn rủa chuyên môn, nghiệp vụ và năng lực
cho giáo viên. Nội dung, hình thức sinh hoạt còn đơn điệu, ít có sự sáng tạo...
Bộ Giáo dục và Đào tạo, các cơ quan quản lý Giáo dục đã có nhiều văn bản
hướng dẫn công tác tổ chức sinh hoạt chuyên môn cho các nhà trường. Tuy
nhiên đó chỉ là các gợi ý mang tính hành chính. Chất lượng sinh hoạt chuyên
môn phụ thuộc rất lớn vào công tác tổ chức và ý thức tham gia của giáo viên tại
các nhà trường.
Vậy, làm thế nào để nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn cho các tổ là
điều mà bản thân tôi luôn trăn trở để tìm cách tháo gỡ. Là cán bộ quản lý chuyên
môn, tôi đã mạnh dạn đưa ra "Một số kinh nghiệm chỉ đạo nâng cao chất
lượng sinh hoạt tổ chuyên môn theo mô hình VNEN tại trường tiểu học Vĩnh
Hùng". Đây là nội dung thiết thực nhằm góp phần nâng cao chất lượng chuyên
môn nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên tại đơn vị chúng tôi.

1.2. Mục đích nghiên cứu.
Tôi nghiên cứu vần đề này với mục đích đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao
chất lượng tổ chức sinh hoạt chuyên môn tại tổ, góp phần nâng cao chất lượng
đội ngũ đáp ứng yêu cầu đổi mới của Giáo dục.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
Đề tài này sẽ nghiên cứu, tổng kết về công tác tổ chức sinh hoạt chuyên môn
theo mô hình VNEN ở tổ 4, 5 của trường tiểu học Vĩnh Hùng.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết: Nghiên cứu các tài liệu,
các văn bản có liên quan để đưa ra cơ sở lí luận phục vụ cho đề tài.
Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin: Khảo sát việc tổ
chức sinh hoạt chuyên môn của các tổ, đưa ra các kết luận thực tiễn, đề ra các
giải pháp xử lí.
Phương pháp thống kê, xử lý số liệu: Thu thập số liệu theo phương pháp
thống kê, phân tích số liệu đã thu thập được, đối chiếu các số liệu đã thống kê để
từ đó có phân tích, đánh giá, rút ra kết luận, đưa ra các giả thuyết khoa học.
3


2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Trong các nhà trường, người quyết định chất lượng giáo dục - đào tạo là đội
ngũ giáo viên. Bác Hồ nói: "Không có thầy giáo thì không có giáo dục", Nghị
quyết Trung ương 2 khoá VIII cũng xác định: "Giáo viên là nhân tố quyết định
chất lượng giáo dục đào tạo và được xã hội tôn vinh". Đào tạo, bồi dưỡng đội
ngũ là khâu quan trọng nhất của quá trình quản lí nguồn nhân lực. Do vậy, việc
bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, đặc biệt là bồi dưỡng kĩ năng sư phạm là yêu cầu
tất yếu của công tác quản lí trường học, là nhân tố trực tiếp nâng cao chất lượng
giáo dục và đào tạo. Để đáp ứng yêu cầu nghề nghiệp thì trình độ và nhân cách

của người giáo viên nói chung và giáo viên tiểu học nói riêng phải toàn diện, đa
dạng; phải có kiến thức và năng lực sư phạm phong phú và tổng hợp cao. Năng
lực sư phạm của giáo viên phải được rèn rủa thường xuyên thông qua con đường
học tập. Đó cũng chính là nhiệm vụ của giáo viên tiểu học được quy định tại
Điều 34, Điều lệ trường Tiểu học hiện hành.
Nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên được thực hiện
bằng nhiều hình thức, trong đó việc tổ chức sinh hoạt chuyên môn có vai trò hết
sức quan trọng, đặc biệt là sinh hoạt chuyên môn tại các tổ. Điều 18, Điều lệ
trường tiểu học đã quy định cụ thể về nhiệm vụ của tổ chuyên môn, đồng thời tại
Điều 18 này cũng quy định: Tổ chuyên môn sinh hoạt định kì hai tuần một lần
và các sinh hoạt khác khi có nhu cầu công việc. Như vậy, việc sinh hoạt chuyên
môn là nhiệm vụ bắt buộc của các nhà trường.
Từ năm học 2012 - 2013, trường tiểu học Vĩnh Hùng được tham gia thực
hiện dạy thí điểm mô hình trường học mới (VNEN). Đây là mô hình trường học
tiên tiến. Tuy nhiên là mô hình dạy học mới nên giáo viên và học sinh còn nhiều
băn khoăn, vướng mắc. Xác định được điều này, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chú
trọng đến việc tổ chức sinh hoạt chuyên môn để giúp các đơn vị tháo gỡ khó
khăn. Việc tổ chức sinh hoạt chuyên môn được Bộ quy định cụ thể thành văn
bản riêng, đó là công văn số 86/GPE-VNEN ngày 18 tháng 3 năm 2014. Tại
công văn này, Bộ đã chỉ đạo rõ một số vấn đề sau:
- Mục đích của sinh hoạt chuyên môn:
+ Đưa sinh hoạt chuyên môn ở tổ trở thành hoạt động thường xuyên, có chất
lượng, tránh tổ chức một cách hình thức.
+ Kịp thời tháo gỡ những khó khăn về chuyên môn và có giải pháp phù hợp
với đối tượng học sinh, điều kiện của từng lớp cụ thể.
+ Nâng cao năng lực chuyên môn, kỹ năng sư phạm cho giáo viên trong
hoạt động dạy học.
+ Tạo mối quan hệ chia sẻ, học tập, giúp đỡ lẫn nhau giữa giáo viên trong tổ
và trong nhà trường.
+ Tạo cơ hội để mỗi cán bộ, giáo viên được phát huy khả năng sáng tạo,

đóng góp sáng kiến kinh nghiệm nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng yêu cầu
đổi mới căn bản toàn diện giáo dục tiểu học.
- Yêu cầu của sinh hoạt chuyên môn:
4


+ Nội dung sinh hoạt chuyên phải phù hợp với các nội dung của Mô hình
trường học mới Việt Nam (bao gồm: Đổi mới phương pháp dạy và phương pháp
học, đổi mới tổ chức lớp học, đổi mới đánh giá học sinh, đổi mới sự tham gia
của cộng đồng với giáo dục, điều chỉnh và phát triển tài liệu), do chính cán bộ
quản lý, giáo viên đề xuất, thống nhất và quyết tâm thực hiện.
+ Việc tổ chức sinh hoạt chuyên phải đảm bảo cụ thể, thiết thực, hiệu quả,
được tổ chức qua hoạt động cụ thể, tránh tình trạng trình bày, báo cáo chỉ có tính
chất lý thuyết.
- Thời gian sinh hoạt:
Đối với tổ chuyên môn: Sinh hoạt định kì mỗi tháng ba lần. Nhà trường sinh
hoạt mỗi tháng một lần và cụm trường sinh hoạt hai tháng một lần.
- Nội dung sinh hoạt:
+ Sinh hoạt chuyên môn về nội dung, phương pháp dạy học.
+ Sinh hoạt chuyên môn về nội dung đánh giá học sinh.
+ Sinh hoạt chuyên môn về nội dung tổ chức lớp học.
+ Sinh hoạt chuyên môn về nội dung phụ huynh học sinh và cộng đồng cùng
tham gia vào giáo dục.
+ Sinh hoạt chuyên môn về nội dung điều chỉnh tài liệu Hướng dẫn học,
phát triển các tài liệu bồi dưỡng chuyên môn và các tài liệu khác.
+ Sinh hoạt chuyên môn về nội dung chia sẻ những sáng kiến kinh nghiệm
hay của các giáo viên, tổ chuyên môn, các trường tiểu học.
Các quy định tại công văn hướng dẫn số 86 này là cơ sở cơ bản để tôi phát
triển và đưa ra sáng kiến kinh nghiệm của mình trong quá trình chỉ đạo sinh hoạt
chuyên môn tại tổ.

2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
Trường Tiểu học Vĩnh Hùng là một ngôi trường thuộc xã miền núi thấp.
Trường có quy mô tương đối lớn với 17 lớp, được chia làm ba khu. Nhà trường có
ba tổ, trong đó có hai tổ chuyên môn là tổ 1-2-3, tổ 4-5 và một tổ văn phòng. Trong
nhiều năm, tôi được giao chỉ đạo chuyên môn của tổ 4-5. Việc tổ chức sinh hoạt
chuyên môn tại các tổ luôn được nhà trường quan tâm chỉ đạo. Chất lượng sinh
hoạt chuyên môn đã từng bước được nâng lên. Tuy nhiên qua thực tế, tôi nhận thấy
việc tổ chức sinh hoạt chuyên môn còn bộc lộ một số hạn chế sau:
+ Về nhận thức của đội ngũ giáo viên:
- Một bộ phận giáo viên chưa nhận thức sâu sắc được vai trò của việc sinh
hoạt chuyên môn trong công tác bồi dưỡng năng lực dạy học cho bản thân nên
họ chưa thật nhiệt tình, chưa thật có trách nhiệm cao khi tham gia sinh hoạt.
+ Về xây dựng kế hoạch sinh hoạt:
- Công tác xây dựng kế hoạch chưa thực sự có hệ thống, chưa có định
hướng rõ nội dung sinh hoạt cho cả năm học và cho từng lần.
- Về hình thức sinh hoạt đã được mở rộng, tuy nhiên nội dung chưa phong
phú, chủ yếu vẫn là dự giờ đánh giá giờ dạy, đánh giá giáo viên.
+ Về tổ chức sinh hoạt:
- Công tác chuẩn bị nội dung và các điều kiện phục vụ cho buổi sinh hoạt
5


chưa được thực hiện có bài bản nên chất lượng sinh hoạt chưa cao, chưa đáp
ứng được yêu cầu.
- Trong buổi sinh hoạt, nhiều đồng chí chưa mạnh dạn, chưa tích cực trong
việc tham gia thảo luận, tham gia đánh giá đồng nghiệp. Các ý kiến thường ít,
chưa có tính khái quát, có những nội dung lại chung chung chưa cụ thể, chưa có
tính thuyết phục cao.
- Người điều hành sinh hoạt chưa khái quát rõ được các vấn đề trọng tâm rút
ra sau buổi sinh hoạt, chưa định hướng được những vấn đề cần suy ngẫm và giả

quyết tiếp trong thời gian tiếp theo.
+ Về kết quả sinh hoạt chuyên môn:
- Việc rút ra bài học cho bản thân và vận dụng các nội dung sau sinh hoạt
chuyên môn vào thực tế giảng dạy của lớp mình chưa được giáo viên quan tâm
nhiều.
- Phần lớn giáo viên chưa thỏa mãn với kết quả của buổi sinh hoạt chuyên
môn.
- Việc huy động cộng đồng cùng tham gia trong một số nội dung sinh hoạt
chuyên môn chưa thực sự được chú trọng.
Từ những hạn chế trên dẫn đến chất lượng chuyên môn của đội ngũ trong
các năm qua chưa được cao. Tỉ lệ giáo viên được xếp loại giờ dạy giỏi chỉ đạt
dưới 50% số tiết được dự. Số tiết xếp loại trung bình thường trên 10%. Trong
khi đó 100% giáo viên trong tổ có trình độ trên chuẩn. Đây là vấn đề tôi băn
khoăn và quyết định tìm giải pháp khắc phục.
2.3. Các giải pháp hiệu quả trong việc tổ chức sinh hoạt tổ chuyên môn.
2.3.1. Nâng cao nhận thức cho đội ngũ giáo viên về vai trò của sinh hoạt
chuyên môn.
Sinh hoạt chuyên môn đóng vai trò rất lớn trong việc nâng cao năng lực cho
đội ngũ giáo viên. Thông qua sinh hoạt chuyên môn, các đồng chí giáo viên có
cơ hội được đánh giá, nhận định về những vấn đề chung, về cách thức thực hiện
của đồng nghiệp, được đồng nghiệp trao đổi, đóng góp ý kiến. Từ những hoạt
động đó, mỗi đồng chí giáo viên sẽ học tập, rút kinh nghiệm được nhiều điều bổ
ích cho bản thân. Người xưa có câu: “Học thầy không tày học bạn”. Đó là điều
mà mỗi đồng chí giáo viên cần nhận thức sâu sắc. Có được nhận thức sâu sắc
vấn đề thì các đồng chí giáo viên mới có trách nhiệm cao trong công tác sinh
hoạt chuyên môn được.
Để nâng cao nhận thức cho giáo viên, tôi đã thực hiện một số việc làm sau:
- Thường xuyên phổ biến các văn bản của nhà nước, của ngành đến tất cả
giáo viên, đó là các văn bản có liên quan đến những quy định về nâng cao chất
lượng đội ngũ, quy định về chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học, Điều lệ

trường tiểu học quy định về việc sinh hoạt chuyên môn, các văn bản của Bộ
Giáo dục và Đào tạo quy định về nội dung sinh hoạt chuyên môn…
- Thường xuyên kiểm tra, đôn đốc việc chuẩn bị nội dung sinh hoạt chuyên
môn của tổ, của cá nhân được phân công trước thời điểm sinh hoạt khoảng một
tuần. Thông qua việc kiểm tra, đôn đốc, các đồng chí giáo viên sẽ chú tâm hơn
6


đến công việc chuẩn bị của mình.
- Sau mỗi buổi sinh hoạt có nhận xét, đánh giá về tính chủ động, tự giác,
tích cực của mỗi thành viên để từ đó các đồng chí nhận thấy được trách nhiệm
của bản thân đối với tập thể. Đồng thời yêu cầu các đồng chí giáo viên nêu được
những nội dung mình học tập được và cách thức vận dụng vào thực tiễn giảng
dạy của lớp mình. Đây là việc làm để mỗi giáo viên thấy được hiệu quả thực sự
của việc sinh hoạt chuyên môn trong công tác bồi dưỡng đội ngũ.
2.3.2. Chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch sinh hoạt tổ chuyên môn một cách
hợp lý.
Xây dựng kế hoạch là nhiệm vụ quan trọng trong việc tổ chức sinh hoạt
chuyên môn. Vì vậy, ngay từ đầu năm học, tôi đã chỉ đạo và cùng tham gia với
tổ trong việc xây dựng kế hoạch sinh hoạt chuyên môn trong cả năm học.
Kế hoạch được chia làm hai loại là kế hoạch tổng thể cho năm học và kế
hoạch cho từng lần sinh hoạt cụ thể. (Có kế hoạch minh họa ở phần phụ lục).
Đối với kế hoạch sinh hoạt chuyên môn cả năm học, chúng tôi bàn bạc,
thống nhất khung thời gian, nội dung cụ thể cho từng lần sinh hoạt. Về nội dung
phải đảm bảo tính đa dạng theo quy định. Tuy nhiên, chúng tôi lựa chọn những
nội dung cụ thể mà giáo viên, cán bộ quản lý quan tâm, gặp vướng mắc, khó
khăn cần được chia sẻ, hỗ trợ trong hoạt động dạy học để tập trung sinh hoạt
trong nhiều lần. Trong kế hoạch phải đảm bảo tất cả giáo viên đều được dạy
minh họa, tất cả các môn học đều được lựa chọn để hội thảo và tất cả các lớp
đều được tổ chọn để thực hiện các nội dung minh họa.

Đối với kế hoạch cụ thể từng lần, căn cứ vào nội dung của từng lần đã ghi
trong kế hoạch năm học, chúng tôi tiếp tục bàn bạc và lựa chọn những vần đề
thiết thực để đưa vào kế hoạch. Trong kế hoạch này sẽ cụ thể nhiệm vụ của các
thành viên, cách thức tiến hành sinh hoạt. Kế hoạch cho mỗi lần sinh hoạt sẽ
được xây dựng trước và sẽ được phổ biến tới tổ trong lần sinh hoạt kế trước.
Trường hợp cần chuẩn bị nhiều thì có thể xây dựng và phổ biến trước thời điểm
sinh hoạt từ hai tuần trở lên.
*/ Qua kinh nghiệm cho thấy, việc xây dựng kế hoạch chu đáo, có chất
lượng, đồng thời việc chỉ đạo thực hiện sâu sát kế hoạch đã đề ra sẽ đem lại
hiệu quả cao trong việc tổ chức sinh hoạt chuyên môn của tổ.
2.3.3. Vận dụng linh hoạt, sáng tạo các hình thức tổ chức sinh hoạt tổ
chuyên môn.
Vận dụng linh hoạt, sáng tạo các hình thức sinh hoạt đảm bảo phù hợp là
giải pháp cực kì quan trọng để nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn tại tổ.
Chất lượng sinh hoạt chuyên môn sẽ được nâng lên nếu có sự chuẩn bị chu đáo,
người tham gia sinh hoạt có ý thức trách nhiệm cao, hình thức tổ chức phong
phú, hợp lí, người chỉ đạo năng động sáng tạo... Trong năm học 2015 - 2016,
căn cứ vào hướng dẫn của Bộ giáo dục và Đào tạo về việc sinh hoạt chuyên
môn, tôi đã vận dụng linh hoạt và điều chỉnh cách thức tổ chức sáng tạo để nâng
cao hiệu quả sinh hoạt chuyên môn tại tổ 4-5 theo các bước thực hiện dưới đây:
Bước 1. Xác định nội dung cho mỗi buổi sinh hoạt tổ chuyên môn.
7


Lựa chọn nội dung công việc cho mỗi buổi sinh hoạt chuyên môn là việc
làm cần thiết. Những nội dung thực hiện là những vấn đề mà tổ chuyên môn,
giáo viên đang còn băn khoăn cần phải tháo gỡ. Tùy vào mỗi hình thức tổ chức
mà tôi đã chỉ đạo tổ chuyên môm chọn nội dung sinh hoạt phù hợp. Cụ thể:
+ Sinh hoạt chuyên môn về nội dung phương pháp dạy học.
Sinh hoạt chuyên môn về nội dung phương pháp dạy học chính là hoạt động

bồi dưỡng để nâng cao năng lực giảng dạy, rèn luyện phương pháp dạy học cho
giáo viên. Đây là điều hết sức quan trọng để giáo viên tiếp cận và dạy học tốt
theo mô hình VNEN. Việc sinh hoạt chuyên môn về nội dung, phương pháp dạy
học được thực hiện nhiều lần nhất trong năn học.
Sinh hoạt chuyên về nội dung phương pháp dạy học được tổ chức thông qua
hoạt động dự giờ, trao đổi sau dự giờ và thống nhất phương pháp dạy học của
loại bài, của môn học. Trước thời điểm tổ chức sinh hoạt khoảng một tuần, tôi
đã chỉ đạo tổ trưởng kết hợp với tổ lựa chọn môn dạy, bài dạy để tổ chức thực
hiện. Việc lựa chọn môn dạy cần được thực hiện sao cho trong năm học, tất cả
các môn đều được hội thảo và tất cả giáo viên đều được tham gia dạy để tổ dự
giờ và tất cả các lớp đều được dự giờ.
Tổ trưởng cùng tổ chọn môn dạy, chọn bài dạy phù hợp, cần tập trung vào
nội dung cụ thể mà giáo viên, cán bộ quản lý quan tâm, gặp vướng mắc, khó
khăn cần được chia sẻ, hỗ trợ trong hoạt động dạy học. Mỗi lần dạy hai tiết minh
họa. Tiết dạy cần chọn phải là những tiết học sinh chưa được học, có các hoạt
động đa dạng, tránh những tiết kiểm tra.
+ Sinh hoạt chuyên môn về nội dung đánh giá học sinh.
Theo Thông tư số 30/2014 hướng dẫn chi tiết việc đánh giá học sinh tiểu
học chung trên toàn quốc, việc đánh giá học sinh được thực hiện thông qua hai
hình thức là đánh giá thường xuyên kết quả học tập, rèn luyện của học sinh và
đánh giá định kì đối với các môn học Toán, Tiếng Việt, Khoa học, Lịch sử và
Địa lí.
Đánh giá thường xuyên: Là việc đánh giá thông qua tiến trình học tập của
học sinh trên lớp. Đối với hình thức đánh giá này, nội dung công việc được thực
hiện trong sinh hoạt chuyên môn bao gồm: Dự giờ thực tế trên lớp để quan sát
việc giáo viên đánh giá học sinh và việc đánh giá của học sinh trong lớp; thảo
luận sau dự giờ để trao đổi, thống nhất việc đánh giá thường xuyên học sinh .
Có thể lựa chọn nội dung về đánh giá thường xuyên học sinh trong mỗi lần
sinh hoạt chuyên môn như sau:
Đánh giá thường xuyên theo tiến trình bài học và hoạt động giáo dục: Cách

quan sát, theo dõi, hỗ trợ, đánh giá kết quả học tập của từng học sinh và từng
nhóm học sinh qua mỗi hoạt động học; các kỹ thuật đánh giá trên lớp; cách quan
sát, nhận định về một số biểu hiện của phẩm chất và năng lực của từng học sinh;
Cách hướng dẫn học sinh tự đánh giá và đánh giá lẫn nhau; cách phối hợp với
phụ huynh tham gia hoặc quan sát, đánh giá học sinh; cách viết sổ theo dõi chất
lượng từng học sinh; cách đánh giá để bồi dưỡng, giúp đỡ học sinh nhằm phát
huy khả năng của các em và giúp các em tiến bộ trong học tập; đánh giá
8


thường xuyên sự hình thành và phát triển một số phẩm chất, một số năng lực của
học sinh; trao đổi, rút kinh nghiệm về việc ghi sổ theo dõi chất lượng học tập
của học sinh...
Đánh giá định kì: Nội dung chủ yếu là trao đổi, thảo luận trong tổ về các vấn
đề: Cách xây dựng ma trận đề kiểm tra (các mạch kiến thức cần kiểm tra, số câu,
số điểm tương ứng với các mức độ 1, mức độ 2, mức độ 3), cách ra đề kiểm tra,
đánh giá định kì kết quả học tập; cách chấm bài kết hợp với sửa lỗi, nhận xét
những ưu điểm, hạn chế và góp ý cho học sinh…
+ Sinh hoạt chuyên môn về nội dung Điều chỉnh tài liệu Hướng dẫn
học.
Đối với học sinh lớp 4, 5 được học theo mô hình VNEN, các em có tài liệu
hướng dẫn học môn Toán, môn Tiếng Việt, môn Khoa học, môn Lịch sử và Địa
lí. Đây là tài liệu 3 trong 1 được biên soạn công phu, phù hợp cho việc tự học
của học sinh. Tuy nhiên, bộ tài liệu Hướng dẫn học được dùng chung cho tất cả
học sinh, giáo viên ở các địa phương, do vậy việc chưa thích ứng cho mọi nhà
trường là điều không thể tránh khỏi.
Chất lượng dạy – học phụ thuộc nhiều vào chất lượng tài liệu hướng dẫn
học. Mặt khác tài liệu hướng dẫn học chỉ có thể nêu ra một phương án cụ thể về
kế hoạch bài học cho học sinh và giáo viên nên nó không thể thích ứng cho mọi
vùng miền và mọi đối tượng học sinh. Vì vậy, tổ chức cho giáo viên lựa chọn

phương án hợp lí hơn (điều chỉnh tài liệu hướng dẫn học) vừa làm cho chất
lượng dạy học, chất lượng giáo dục tốt lên, lại vừa nâng cao năng lực nghiên
cứu sư phạm, ý thức chủ động, sáng tạo của mỗi giáo viên.
Trước mỗi lần sinh hoạt chuyên môn về điều chỉnh tài liệu hướng dẫn học,
tôi đã chỉ đạo tổ trưởng cùng tổ chuyên môn xác định nội dung cụ thể cho buổi
sinh hoạt. Đó là:
- Nghiên cứu tài liệu Hướng dẫn học, trao đổi, thống nhất những nội dung
cần điều chỉnh, cách thức điều chỉnh (về nội dung, về hình thức điều chỉnh).
- Tổ chức dạy minh họa bài đã điều chỉnh.
- Đánh giá rút kinh nghiệm bài dạy đã có sự điều chỉnh.
Đối với mỗi buổi sinh hoạt, chúng tôi lựa chọn một nội dung, tuy nhiên
thông thường chúng tôi bố trí sinh hoạt về điều chỉnh tài liệu trong 2 tuần kế tiếp
nhau. Tuần thứ nhất là nghiên cứu trên tài liệu để trao đổi, thống nhất cách điều
chỉnh, bổ xung. Tuần kế tiếp chúng tôi lựa chọn một vài tiết hoặc trích đoạn một
vài tiết đã điều chỉnh để dạy thực nghiệm, sau đó trao đổi, đánh giá mức độ
thành công của việc điều chỉnh tài liệu.
+ Sinh hoạt chuyên môn về nội dung tổ chức lớp học.
Sinh hoạt chuyên môn về tổ chức lớp học thường được chúng tôi tổ chức
dưới hình thức chuyên đề thông qua quan sát hoạt động của Hội đồng tự quản và
các công cụ thúc đẩy hoạt động của Hội đồng tự quản của một lớp học cụ thể.
Thông thường trong các buổi sinh hoạt chuyên môn về tổ chức lớp học,
chúng tôi thường chỉ đạo tổ lựa chọn những nội dung sau:
9


- Cách hướng dẫn, hỗ trợ học sinh thành lập Hội đồng tự quản như: cách xây
dựng kế hoạch thành lập Hội đồng tự quản, cách triển khai thành lập Hội đồng
tự quản.
- Cách hướng dẫn, hỗ trợ Hội đồng tự quản hoạt động hiệu quả, phát huy tác
dụng các công cụ để tổ chức hoạt động của Hội đồng tự quản học sinh (Hộp thư

“Điều em muốn nói”; Hộp thư vui; Bảng theo dõi chuyên cần; Hộp thư cam kết;
sổ ghi chép khách tới thăm lớp,...)
- Cách tổ chức cho học sinh xây dựng, sử dụng, quản lý và phát triển Góc
học tập; Thư viện lớp học; Bản đồ cộng đồng; Góc cộng đồng.
- Cách tổ chức nhóm, bồi dưỡng nhóm trưởng, quản lý và giám sát học sinh
học theo nhóm...
- Cách thay đổi luân phiên làm nhóm trưởng và thay đổi thành viên trong
các nhóm như thế nào để đạt hiệu quả?
+ Sinh hoạt chuyên môn về nội dung phụ huynh và cộng đồng tham gia
vào giáo dục.
Một đặc trưng cơ bản của dạy học theo mô hình VNEN là có sự tham gia
tích cực của cộng đồng và phụ huynh học sinh. Họ có thể được tham gia hỗ trợ
học sinh trong từng tiết học, được tham gia giúp đỡ học sinh trong khâu tổ chức
lớp học, xây dựng các công cụ hỗ trợ trong lớp học, đồng thời được tham gia
cùng học sinh trong phần hoạt động ứng dụng của mỗi bài học. Như vậy để dạy
học thành công theo mô hình VNEN thì nhà trường, giáo viên phải huy động
được sự tham gia tích cực, có hiệu quả của cộng đồng, của cha mẹ học sinh vào
tất cả các hoạt động giáo dục của lớp, của trường.
Sinh hoạt chuyên môn về nội dung đổi mới sự tham gia của phụ huynh và
cộng đồng vào giáo dục có thể tổ chức dưới hình thức chuyên đề. Có nhiều
nội dung để thực hiện. Trong các lần sinh hoạt về chuyên đề này, tôi đã chỉ
đạo tổ lựa chọn một số nội dung trong các nội dung sau:
- Cách tuyên truyền với phụ huynh và cộng đồng để phụ huynh và cộng
đồng hiểu rõ và tích cực tham gia vào xây dựng Mô hình trường học mới.
- Cách phối hợp với phụ huynh và cộng đồng trong việc huy động trẻ đến
trường.
- Cách hướng dẫn phụ huynh vào lớp học hoặc tới trường để hỗ trợ con em
mình học tập.
- Cách hướng dẫn phụ huynh hỗ trợ con em mình yh]cj hiện nội dung hoạt
động ứng dụng.

- Cách phối hợp với phụ huynh, cộng đồng tham gia xây dựng, bảo quản, sử
dụng cơ sở vật chất và tổ chức không gian trong lớp học.
- Cách phối hợp với phụ huynh cộng đồng xây dựng các nội dung học tập
liên quan đến nghề nghiệp hoặc nhu cầu thực tiễn của địa phương.
+ Sinh hoạt chuyên môn về chia sẻ những sáng kiến kinh nghiệm hay
của các giáo viên, tổ chuyên môn.
Sinh hoạt chuyên môn về nội dung chia sẻ những sáng kiến kinh nghiệm hay
của giáo viên được tổ chức dưới dạng chuyên đề hoặc Hội thảo, Trước thời điểm
10


sinh hoạt ít nhất 1 tuần, tôi chỉ đạo tổ trưởng phân công cho tất cả giáo viên
trong tổ chuẩn bị nội dung tham luận. Nội dung chuẩn bị:
- Kinh nghiệm trong việc tổ chức tốt hoạt động nhóm cho học sinh.
- Kinh nghiệm trong việc điều chỉnh Tài liệu Hướng dẫn học các môn nhằm
giúp học sinh tự học tốt hơn.
- Kinh nghiệm trong việc đánh giá thường xuyên học sinh để phát huy tối đa
khả năng của từng em.
- Kinh nghiệm trong việc tổ chức lớp học và nâng cao hiệu quả hoạt động
của các Ban.
- Kinh nghiệm trong việc sử dụng có hiệu quả các góc học tập và các công
cụ hỗ trợ trong lớp học vào hoạt động dạy học.
- Kinh nghiệm huy động cộng đồng tham gia vào các hoạt động dạy học của
lớp, của trường.
- Biện pháp khắc phục tình trạng học sinh ít tham gia vào hoạt động nhóm.
Bước 2. Xây dựng kế hoạch.
Sau khi lựa chọn nội dung cụ thể cho buổi sinh hoạt, tôi chỉ đạo tổ trưởng
xây dựng kế hoạch chi tiết cho buổi sinh hoạt đó. Trong kế hoạch cần ghi rõ thời
gian tổ chức, địa điểm, lớp được chọn để thực hiện các hoạt động minh họa,
giáo viên dạy minh họa (Nếu có nội dung dạy). Kế hoạch cần phân công cụ thể

nhiệm vụ cho các thành viên trong tổ.
Kế hoạch xây dựng xong cần được hiệu trưởng phê duyệt, sau đó tổ trưởng
triển khai đến các thành viên trong tổ trước thời điểm tổ chức sinh hoạt ít nhất
một tuần. Trường hợp cần phải có sự chuẩn bị nhiều thì thời gian xây dựng kế
hoạch và phổ biến đến tổ sẽ sớm hơn
Việc lựa chọn giáo viên và lớp thực hiện các hoạt động minh họa cần phải
được thay đổi thường xuyên sao cho trong năm học, tất cả giáo viên được dạy
minh họa, tất cả các lớp đều được dự và tất cả các môn học đề được quan tâm.
Bước 3. Chuẩn bị các điều kiện cần thiết để tổ chức tốt buổi sinh hoạt
chuyên môn.
Công tác chuẩn bị trước sinh hoạt chuyên môn là công việc hết sức quan
trọng, nó góp phần lớn trong việc quyết định thành công của buổi sinh hoạt
chuyên môn. Sau khi xây dựng kế hoạch xong, các thành viên trong tổ sẽ chuần
bị theo sự phân công. Tùy vào nội dung mỗi buổi mà công tác chuẩn bị sẽ khác
nhau. Ví dụ:
+ Chuẩn bị cho sinh hoạt chuyên môn về nội dung, phương pháp dạy
học: - Đối với tổ chuyên môn:
Tổ chuyên môn cùng giáo viên dạy trao đổi về kế hoạch bài dạy. Trên cơ sở
xác định rõ mục tiêu bài học, đối chiếu mục tiêu bài học với trình độ học sinh,
điều kiện trường lớp để dự kiến điều chỉnh nội dung dạy học, tiến trình diễn ra
các hoạt động dạy học, phương tiện và đồ dùng dạy học cần thiết, ...
Phân công người hỗ trợ giáo viên dạy minh họa và chuẩn bị các điều kiện
cần thiết khác.
Chuẩn bị máy quay Video để ghi hình phục vụ cho việc chọn minh chứng
11


đánh giá giờ dạy sau dự giờ cho sát thực hơn. Phân công người quay Video.
Người quay Video cần thay đổi ở mỗi lần sinh hoạt để tất cả giáo viên trong tổ
đều được thực hành.

Bố trí lớp dạy minh họa có đủ chỗ ngồi hoặc đứng cho người dự giờ thuận
lợi khi quan sát.
- Đối với giáo viên dạy minh họa:
Tham khảo những ý kiến trao đổi của tổ, chuẩn bị bài dạy chu đáo, dự kiến
những tình huống có thể phát sinh trong tiết dạy, dự kiến cách sử lí tình huống
phát sinh đó.
Giáo viên dạy không hướng dẫn trước, không dạy trước cho học sinh bài sẽ
dạy minh họa.
- Đối với công tác quản lí, chỉ đạo:
Duyệt kế hoạch sinh hoạt chuyên môn cho tổ, điều chỉnh những nội dung
chưa phù hợp để giúp việc sinh hoạt chuyên môn của tổ đạt hiệu quả cao hơn.
Hỗ trợ các điều kiện, phương tiện cần thiết theo đề nghị của tổ, của giáo
viên.
Đưa ra các yêu cầu cho tất cả giáo viên cùng thực hiện khi dự giờ và đánh
giá giờ dạy. Các yêu cầu này có thể khác nhau tùy vào nội dung của từng lần
sinh hoạt. Tuy nhiên đối với việc dự giờ, đánh giá giờ dạy, giáo viên phải quan
sát và đánh giá theo một số gợi ý sau:
Tổ chức hoạt động khởi động tiết học có phù hợp không, có lôi cuốn được
học sinh không?
Học sinh có nắm được yêu cầu của các hoạt động học tập không?
Học sinh có thực sự tự học, có tích cực thực hiện các hoạt động học không?
Nhóm trưởng điều hành hoạt động học nhóm như thế nào? Các thành viên
trong nhóm có tích cực, hợp tác khi học nhóm không?
Sản phẩm của từng nhóm, từng học sinh như thế nào?
Giáo viên có điều chỉnh tài liệu Hướng dẫn học không, nếu có điều chỉnh thì
điều chỉnh như thế nào?
Giáo viên giám sát, hỗ trợ hoạt động học của từng nhóm, từng học sinh như
thế nào?
Hội đồng tự quản và các công cụ của lớp học (góc học tập, góc thư viện, góc
cộng đồng) được phát huy tác dụng như thế nào trong giờ học? ...

+ Chuẩn bị cho sinh hoạt chuyên môn về nội dung đánh giá học
sinh: - Đối với tổ chuyên môn:
Tổ chuyên môn trao đổi về bài dạy minh họa, thống nhất cách điều chỉnh tài
liệu hướng dẫn học hoặc bài soạn đối với các môn học chưa có tài liệu mới.
Chuẩn bị phòng học đảm bảo cho đủ người học và người dự. Chuẩn bị đồ dùng,
thiết bị dạy học nếu cần. Phân công người quay Video… Đối với sinh hoạt
chuyên môn về đánh giá thường xuyên học sinh.
Chuẩn bị sổ theo dõi chất lượng học sinh của các lớp.
Đối với nội dung đánh giá định kì, tổ chuyên môn cần chuẩn bị một số đề
kiểm tra định kì, trao đổi thống nhất phân công người thực hành ra đề đảm bảo
12


có đủ bộ đề kiểm tra cho tất cả các môn được đánh giá định kì ở khối 4 và 5.
Chuẩn bị một số bài kiểm tra đã có chấm điểm, ghi nhận xét của giáo viên.
- Đối với giáo viên dạy minh họa:
Nghiên cứu bài học hoặc soạn bài chu đáo. Xác định các cách thức, các kĩ
thuật và công cụ sẽ sử dụng đánh giá học sinh trong tiết dạy.
- Đối với công tác quản lí, chỉ đạo.
Trước thời điểm diễn ra buổi sinh hoạt về nội dung đánh giá thường xuyên,
để định hướng việc quan sát giờ dạy, đánh giá tiết dạy, chúng tôi đã trao đổi, đưa
ra các yêu cầu cụ thể đối với giáo viên khi quan sát giờ dạy minh họa cần tập
trung theo các ý:
Giáo viên giám sát, hỗ trợ, đánh giá hoạt động học của từng nhóm, từng học
sinh như thế nào?
Cách động viên, khích lệ học sinh hoặc hướng dẫn, hỗ trợ học sinh vượt qua
khó khăn trong học tập như thế nào?
Các kĩ thuật đánh giá trên lớp nào đã được giáo viên sử dụng?
Học sinh có biết cách tự đánh giá và đánh giá bạn hay không?
Kết quả đánh giá của giáo viên và kết quả học sinh tự đánh giá và đánh giá

bạn như thế nào?
Giáo viên ghi sổ theo dõi chất lượng trong giờ dạy như thế nào?
Nên điều chỉnh hoạt động dạy học như thế nào sau giờ dạy?...
Nội dung này tôi đã chuẩn bị và photo cho mỗi đồng chí một bản để tiện cho
việc quan sát giờ dạy và làm cơ sở để đánh giá nhận xét sau dự giờ.
+ Chuẩn bị cho sinh hoạt chuyên môn về nội dung điều chỉnh tài liệu hướng
dẫn học.
- Đối với giáo viên trong tổ:
Giáo viên thuộc tổ chuyên môn cần nghiên cứu kĩ tài liệu Hướng dẫn học đã
được phân công trong kế hoạch để liệt kê danh sách dự kiến những nội dung sẽ
điều chỉnh, báo cáo danh sách này cho Tổ trưởng chuyên môn.
Cơ sở để giáo viên điều chỉnh tài liệu căn cứ vào: Đặc điểm và trình độ của
học sinh; điều kiện cơ sở vật chất của lớp, trường; kinh nghiệm, năng lực sư
phạm của giáo viên; nhu cầu của cộng đồng, ...
- Đối với giáo viên dạy minh họa:
Người được phân công dạy minh họa trong phần thực nghiệm cần nghiên
cứu kĩ nội dung bài dạy hoặc trích đoạn dạy học mà tổ đã thống nhất phương án
điều chỉnh. Đồng thời giáo viên cần chuẩn bị phương án thể hiện điều chỉnh.
Các phương án đó có thể là ghi phần đính chính gắn kèm tài liệu hoặc sử dụng
giấy trong để thực hiện nếu bài đó cần phiếu học tập, hoặc in thành kế hoạch dạy
học riêng để phát cho từng học sinh… Như vậy tùy vào nội dung điều chỉnh cụ
thể mà giáo viên lựa chọn cách thực hiện sao cho phù hợp nhất,
- Đối với công tác quản lí:
Duyệt kế hoạch sinh hoạt của tổ. Xem xét, kiểm tra tính khả thi của các
phương án mà tổ xây dựng có tuân thủ các nguyên tắc đã đề ra hay không, có
phù hợp với điều kiện thực tế hay không… Trên cơ sở đó góp ý để tổ có sự
13


điều chỉnh phù hợp.

+ Chuẩn bị cho sinh hoạt chuyên môn về nội dung tổ chức lớp học.
Chọn lớp để minh họa cho việc việc thành lập và triển khai hoạt động của
Hội đồng tự quản và các công cụ thúc đẩy hoạt động của Hội đồng tự quản . Có
thể chọn những lớp điển hình làm tốt và cả những lớp làm chưa tốt để cùng nhau
chia sẻ.
Lớp học được chọn để tham quan chuẩn bị trình bày, thuyết minh về tổ chức
lớp học ở lớp mình. Chuẩn bị các điều kiện để tiến hành một giờ sinh hoạt của
Hội đồng tự quản học sinh như thành lập Hội đồng tự quản, hoạt động của các
ban… theo kế hoạch của tổ.
Phân công giáo viên, tổ chuyên môn hoặc nhà trường hỗ trợ chuẩn bị. Phân
công giáo viên chủ nhiệm mời một số phụ huynh cùng tham gia trong
buổi sinh hoạt.
+ Chuẩn bị cho sinh hoạt chuyên môn về nội dung phụ huynh và cộng đồng
cùng tham gia vào Giáo dục.
- Đối với tổ chuyên môn:
Phân công giáo viên chuẩn bị thuyết minh nội dung về sự tham gia của phụ
huynh và cộng đồng trong Hội thảo. Yêu cầu mỗi giáo viên đều chuẩn bị các
tham luận về những vấn đề đã nêu ở phần chọn nội dung (Bước 1).
Phân công giáo viên mời một số phụ huynh, đại diện cộng đồng tham gia
chuyên đề hoặc hội thảo để trao đổi về cách phối hợp với nhà trường đối với
giáo dục.
Phân công giáo viên hỗ trợ phụ huynh và đại diện cộng đồng trong việc
chuẩn bị ý kiến tham gia (Nếu thật cần thiết). Yêu cầu giáo viên không làm sẵn
bài tham luận mà chỉ hỗ trợ họ trong cách trình bày, lập luận những vấn đề mà
họ cần trao đổi.
- Đối với người quản lí: Hỗ trợ tổ trong việc mời đại diện cộng đồng tham
gia sinh hoạt chuyên môn với tổ. Tư vấn nội dung cần thực hiện và cách thức tổ
chức.
+ Chuẩn bị cho sinh hoạt chuyên môn về nội dung chia sẻ những kinh
nghiệm hay của giáo viên

Giáo viên được phân công nội dung sẽ chuẩn bị bài tham luận.
Bước 4. Tổ chức dự giờ minh họa, rút kinh nghiệm sau tiết dạy hoặc tổ
chức trao đổi, hội thảo chuyên đề theo kế hoạch.
Dự giờ minh họa và trao đổi, rút kinh nghiệm:
Dự giờ minh họa được thực hiện trong những buổi có dạy minh họa như:
Sinh hoạt chuyên môn về nội dung phương pháp dạy học, về điều chỉnh tài liệu
hướng dẫn học, về đánh giá thường xuyên học sinh.
+ Sinh hoạt chuyên môn về nội dung, phương pháp dạy học:
Giáo viên được phân công thực hiện tiết dạy minh họa.
Giáo viên trong tổ dự giờ, quan sát tỉ mỉ giờ dạy theo các yêu cầu chung đã
được nêu ở trên. Trong quá trình dự giờ, chúng tôi chỉ đạo giáo viên cần lưu ý
không làm ảnh hưởng đến việc dạy của giáo viên và việc học của học sinh,
14


người dự giờ phải chuyển đối tượng quan sát từ giáo viên sang học sinh, cần
quan sát một cách tỉ mỉ thái độ, nét mặt, hành vi, lời nói, cử chỉ, sự quan tâm của
học sinh với bài học, mối quan hệ giữa các học sinh, việc làm và sản phẩm học
tập của học sinh. Yêu cầu người dự giờ cần chọn vị trí thuận lợi để có thể dễ
dàng quan sát hoạt động học của học sinh như: đứng hai bên lớp, đứng gần học
sinh, nhóm học sinh. Người được phân công quay video cần chú ý chọn vị trí đặt
máy quay hợp lý để có thể bao quát toàn cảnh lớp học, có thể tập trung vào một
số học sinh, nhóm học sinh điển hình để có tư liệu chia sẻ và thảo luận.
Sau dự giờ, tổ trưởng chuyên môn là người trực tiếp điều hành tổ thảo luận,
chúng tôi dự chỉ đạo và có ý kiến trao đổi, đánh giá chung.
Tổ trưởng yêu cầu các giáo viên cùng chia sẻ suy ngẫm của mình về bài học
trên cơ sở lắng nghe và tôn trọng lẫn nhau. Chúng tôi thống nhất với tổ trưởng
chỉ đạo việc đánh giá giờ dạy cần thực hiện theo các yêu cầu sau:
- Không tập trung vào đánh giá xếp loại giáo viên.
- Chủ yếu tập trung phân tích các tình huống quan sát được từ hoạt động học

và kết quả học tập của học sinh trong giờ học theo các yêu cầu quan sát tiết học
đã nêu ở trên.
- Cần nhấn mạnh những điểm thành công của giờ học, bên cạnh đó, có thể
chỉ ra nguyên nhân học sinh chưa tích cực hoặc chưa đạt được kết quả trong bài
học và tìm giải pháp phù hợp để nâng cao chất lượng bài học nhằm tạo cơ hội
cho mọi học sinh tham gia vào quá trình học tập.
Cuối buổi thảo luận, chủ tọa tổng kết các vấn đề nổi bật qua thảo luận và gợi
ý các vấn đề cần suy ngẫm để hoạt động học của học sinh được tốt hơn. Người
tham dự có thể tự suy nghĩ và lựa chọn biện pháp áp dụng cho các giờ dạy của
mình.
+ Đối với nội dung đánh giá thường xuyên:
Tổ chức dạy minh họa và dự giờ. Việc dự giờ tập trung vào nội dung đánh
giá thường xuyên theo tiến trình bài học và hoạt động giáo dục của giáo viên và
học sinh theo các yêu cầu quan sát giờ dạy ở trên.
Trong quá trình dự giờ, chúng tôi chỉ đạo giáo viên cần lưu ý không làm ảnh
hưởng đến việc dạy của giáo viên và việc học của học sinh. Yêu cầu người dự
giờ cần chọn vị trí thuận lợi để có thể dễ dàng quan sát hoạt động học của học
sinh.
Sau khi dự giờ, cần tập trung thảo luận về đánh giá học sinh trong giờ học,
các kĩ thuật đánh giá trên lớp theo các yêu cầu quan sát đã được tiếp thu. Trên cơ
sở đó, làm rõ những điều đã học tập được, chia sẻ những băn khoăn, những đề
xuất nhằm giúp học sinh học tốt hơn thông qua đánh giá.
Cuối buổi thảo luận, người chủ trì có thể tổng kết các vấn đề nổi bật qua
thảo luận và gợi ý các vấn đề cần suy ngẫm về đánh giá học sinh nhằm giúp cho
học sinh có thể học tập có hứng thú và có tiến bộ hơn. Người chỉ đạo có đánh
giá chung, giải đáp những thắc mắc, băn khoăn của giáo viên, tư vấn những vấn
đề giáo viên còn lúng túng… Những người tham dự có thể tự suy nghĩ và lựa
chọn biện pháp áp dụng cho việc đánh giá học sinh ở lớp mình.
15

+ Sinh hoạt chuyên môn về nội dung điều chỉnh tài liệu hướng dẫn học:
- Trong nội dung này, việc dự hoạt động minh họa được thực hiện ở buổi
sinh hoạt thứ hai. Giáo viên cùng dự một số tiết hoặc một vài trích đoạn đã được
chọn. Trong quá trình dự giờ, giáo viên cần quan sát kĩ các hoạt động học của
học sinh để nhận định xem việc điều chỉnh có giúp học sinh tự học tốt hơn
không, hoạt động của các nhóm có hiệu quả hơn không, học sinh nắm bài, hiểu
bài như thế nào, vận dụng thực hành ra sao…
- Sau dự giờ, tổ cùng đánh giá, rút kinh nghiệm thực tế những mặt đạt được,
những mặt chưa đạt được theo các gợi ý:
Học sinh có được tự chủ trong các hoạt động học tập không? Có thực sự tự
học không?
Các nhóm học tập có tích cực hoạt động không?
Vai trò của nhóm trưởng trong hoạt động học tập, giáo dục?
Việc quan sát của giáo viên (bao quát chung, quan tâm tới nhóm, cá nhân
học sinh) có được thực hiện hiệu quả không?
Sự giúp đỡ của nhóm, của giáo viên đối với học sinh còn lúng túng?
Việc sử dụng đồ dùng dạy học của giáo viên và học sinh?
Câu lệnh cùng những ngữ liệu đã rõ ràng và dễ hiểu đối với học sinh?
Học sinh nắm được và hiểu bài?
Thời lượng dành cho mỗi hoạt động của bài học đã hợp lí chưa? Nếu chưa
hợp lý thì điều chỉnh thế nào?
Các hoạt động có phù hợp với bối cảnh địa phương không? Điều chỉnh các
hoạt động thế nào nếu chưa hợp lí ?
Nội dung của bài với lượng thời gian (số tiết) dành cho bài đã hợp lí chưa?
Nếu chưa hợp lí thì điều chỉnh thế nào?
Nội dung và cách trình bày bài đã hợp lí chưa? Nếu chưa hợp lí thì điều
chỉnh ra sao?
- Sau thảo luận chung, giám hiệu dự chỉ đạo có ý kiến tổng hợp đánh giá
những thành công cần phát huy, đồng thời nêu lên những vấn đề cần phải suy

nghĩ, trao đổi trong thời gian tới.
+ Sinh hoạt chuyên môn về tổ chức lớp học:
Tổ chức dự hoạt động của Hội đồng tự quản học sinh.
- Lớp được chọn để tham quan giới thiệu về tổ chức lớp học của lớp mình
cho khách tham quan. Hoặc tổ chức một giờ sinh hoạt của Hội đồng tự quản học
sinh.
- Các giáo viên cùng phụ huynh học sinh tham quan không gian lớp học,
giao lưu với học sinh, tìm hiểu về cách tổ chức Hội đồng tự quản, cách giáo viên
rèn luyện cho học sinh các kĩ năng cần thiết để có thể tự học và học nhóm theo
Mô hình trường học mới, cách sử dụng, phát huy các công cụ trong lớp học đối
với hoạt động dạy học...
- Sau khi dự hoạt động của Hội đồng tự quản và tham quan các công cụ của
Hội đồng tự quản của lớp học, tiến hành trao đổi thảo luận theo các nội dung:

16


Giáo viên được phân công thuyết minh nội dung đã chuẩn bị và cùng trao
đổi với các giáo viên trong tổ về những kinh nghiệm trong quá trình hướng dẫn
giúp đỡ học sinh tổ chức hoạt động nhóm, tổ chức hoạt động Hội đồng tự quản.
Các giáo viên khác thông qua việc tham quan lớp học và giao lưu với học sinh
có ý kiến nêu rõ những điều đã học tập được, chia sẻ những băn khoăn, khó
khăn, đề xuất các biện pháp tháo gỡ khó khăn. Các bậc phụ huynh tham gia
đóng góp ý kiến.
Cuối buổi thảo luận, người chủ trì tổng kết các ý kiến thảo luận và gợi ý các
vấn đề cần suy ngẫm để việc tổ chức lớp học theo Mô hình trường học mới
được hiệu quả hơn.
Tổ chức trao đổi trong tổ:
Việc tổ chức trao đổi các nội dung theo kế hoạch ở bước 4 này là những
nghiên cứu, thảo luận của tổ theo yêu cầu kế hoạch đã đề ra mà không có nội

dung dạy minh họa. Đó là các nội dung về đánh giá định kì học sinh, về nội
dung điều chỉnh Tài liệu hướng dẫn học ở buổi sinh hoạt thứ nhất.
- Đối với nội dung đánh giá định kì:
Chia nhóm theo môn học để tiện trao đổi, thống nhất. Giáo viên trong từng
nhóm nghiên cứu đề kiểm tra đã chuẩn bị, trao đổi cách xây dựng ma trận đề
kiểm tra, cách ra đề kiểm tra, đánh giá định kì kết quả học tập, cách chấm bài kết
hợp với sửa lỗi, nhận xét những ưu điểm, hạn chế và góp ý cho học sinh. Thực
hành ra đề theo sự phân công của tổ. Phân công người thuyết trình các nội dung
đã chuẩn bị trong phần thảo luận chung.
Giáo viên được phân công thuyết minh về nội dung đã chuẩn bị kết họp với
thực tiễn đánh giá thông qua các sản phẩm như đề kiểm tra, các bài kiểm tra đã
được chấm và nhận xét, sửa lỗi; phiếu tổng hợp đánh giá đã được ghi đầy đủ,...
nêu rõ cách làm. Trên cơ sở đó, căn cứ vào thực tiễn của lóp, trường mình, các
giáo viên khác cùng trao đổi, chia sẻ những kinh nghiệm hay, những khó khăn,
vướng mắc và cùng tìm ra biện pháp tháo gỡ khó khăn.
- Đối với nội dung điều chỉnh tài liệu Hướng dẫn học:
Các giáo viên cùng trao đổi, thống nhất nội dung sẽ điều chỉnh, đề xuất
phương án điều chỉnh tài liệu Hướng dẫn học với các giáo viên khác trong tổ.
Lựa chọn bài dạy minh họa hoặc dạy trích đoạn hoạt động của bài.
Trao đổi thống nhất hình thức, công cụ hỗ trợ để thực hiện việc điều chỉnh.
Tổ cùng chuẩn bị các công cụ đó để chuẩn bị cho tiết dạy minh họa ở buổi sau.
Tổ chức hội thảo chuyên đề:
Việc tổ chức hội thảo chuyên đề ở bước 4 này là việc trao đổi các nội dung
về sinh hoạt chuyên môn phụ huynh học sinh và cộng đồng cùng tham gia vào
Giáo dục, trao đổi những kinh nghiệm hay của giáo viên.
Đối với nội dung Phụ huynh và cộng đồng cùng tham gia vào Giáo dục:
Người chủ trì buổi sinh hoạt điều hành thực hiện lần lượt theo trình tự sau:
- Giáo viên được phân công thuyết minh nội dung đã chuẩn bị.
- Các phụ huynh, đại điện cộng đồng chia sẻ về cách phối hợp với nhà
trường trong hoạt động giáo dục, có thể minh họa rõ hơn về cách thức phối hợp

17


với giáo viên, nhà trường hỗ trợ con em học tập ở trường, cách phối hợp với
giáo viên xây dựng và bảo quản các công cụ trong lớp học,...
- Các giáo viên, cán bộ quản lý, phụ huynh và đại diện cộng đồng cùng trao
đổi những điều đã học tập được, bổ sung những kinh nghiệm hay hoặc chia sẻ
những khó khăn cần tháo gỡ, đề xuất biện pháp tháo gỡ khó khăn trong việc
phối hợp giữa phụ huynh và cộng đồng đối với giáo viên và nhà trường trong
các hoạt động giáo dục.
- Cuối buổi thảo luận, người chủ trì tổng kết các ý kiến thảo luận và gợi ý
các vấn đề cần suy ngẫm để việc phụ huynh và cộng đồng tham gia vào hoạt
động giáo dục hiệu quả hơn.
Đối với nội dung chia sẻ những kinh nghiệm hay của giáo viên:
Tôi hoặc tổ trưởng chủ trì buổi sinh hoat, yêu cầu giáo viên trình bày tham
luận đã chuẩn bị.
Cách thực hiện: Người chủ trì nêu lần lượt từng vấn đề. Trong mỗi vấn đề
đó, các thành viên được phân công thuyết trình bài chuẩn bị, các giáo viên khác
có ý kiến bổ sung, trao đổi và có thể có ý kiến phản biện để làm rõ vấn để hơn.
Mỗi vấn đề cần có ít nhất hai người trở lên được tham luận.
Cuối buổi sinh hoạt, người chủ trì tóm lược các nội dung đã thảo luận, nêu
những vấn đề cần suy ngẫm tiếp.
Bước 5: Vận dụng vào thực tiễn dạy học.
Trên cơ sở kết quả thảo luận và những điều đã quan sát, học tập được qua dự
giờ, qua hội thảo chuyên đề... chúng tôi chỉ đạo các giáo viên nêu rõ trong sổ
tích lũy nghiệp vụ phương hướng áp dụng để đổi mới hoạt động dạy và hoạt
động học, đổi mới việc đánh giá học sinh, về tổ chức lớp học, về hoạt động của
Hội đồng tự quản học sinh, về điều chỉnh tài liệu Hướng dẫn học... theo mô hình
trường học mới vào thực tiễn dạy học ở lớp. Cuối mỗi buổi sinh hoạt tất cả giáo
viên đều phải nêu được phương hướng áp dụng.

Hiệu quả của sinh hoạt chuyên môn không chỉ được đánh giá bằng kết quả
tổ chức của từng buổi mà còn phải được đánh giá bằng kết quả vận dụng vào
thực tiễn dạy học của mỗi giáo viên. Đây mới chính là cái đích cuối cùng của
việc sinh hoạt chuyên môn. Việc vận dụng của mỗi giáo viên không phải là dập
khuôn cứng nhắc mà cần có sự sáng tạo sao cho phù hợp với đối tượng học sinh
và khả năng của từng đồng chí.
Trong quá trình giáo viên thực hiện, chúng tôi có kiểm tra, đánh giá kết quả
vận dụng thực tiễn để kịp thời uốn nắn những sai lệch.
*/ Như vậy, để việc tổ chức sinh hoạt chuyên môn đạt hiệu quả cao thì kinh
nghiệm được rút ra từ giải pháp trên là: Cần có sự chỉ đạo sát sao đối với tổ
chuyên môn từ khâu chọn nội dung sinh hoạt phù hợp, xây dựng kế hoạch chi
tiết, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên, định hướng rõ nhiệm vụ cần
tập trung thực hiện cho giáo viên và thường xuyên kiểm tra thực tế việc giáo
viên áp dụng những điều đã học được vào công tác giảng dạy ở lớp mình; Cần
phải tạo cơ hội để mọi giáo viên được sáng tạo, được trình bày ý kiến của mình,
không được phủ nhận ý kiến của họ mà phải động viên, khích lệ để họ thấy
mình
18


được tôn trọng, được lắng nghe, từ đó họ sẽ có động lực để sáng tạo tiếp.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
Sau một thời gian áp dụng sáng kiến của mình trong công tác chỉ đạo sinh
hoạt chuyên môn ở tổ 4-5, kết quả bước đầu đến thời điểm tháng 3 năm 2016
thực sự khả quan. Cụ thể:
+ Về nhận thức của đội ngũ giáo viên:
- 100% giáo viên đã có nhận thức sâu sắc vai trò của việc sinh hoạt chuyên
môn trong công tác bồi dưỡng năng lực dạy học cho bản thân và đồng nghiệp
nên họ đã nhiệt tình, có trách nhiệm cao khi tham gia sinh hoạt.
+ Về xây dựng kế hoạch sinh hoạt:

- Công tác xây dựng kế hoạch đã có hệ thống, có định hướng rõ nội dung
sinh hoạt cho cả năm học và cho từng lần.
- Nội dung xây dựng đa dạng, phong phú, đáp ứng được nhu cầu thực tế của
giáo viên và yêu cầu thực tiễn của mô hình VNEN.
+ Về tổ chức sinh hoạt:
- Công tác chuẩn bị nội dung và các điều kiện phục vụ cho buổi sinh hoạt
được thực hiện có bài bản, đa dạng, đáp ứng được yêu cầu, mục tiêu đề ra.
- Trong buổi sinh hoạt, hầu hết các giáo viên đã mạnh dạn, tích cực trong
việc tham gia thảo luận, tham gia đánh giá đồng nghiệp. Các ý kiến đều tập
trung, có trách nhiệm cao, thể hiện được sự đầu tư suy nghĩ và tập trung quan sát
trong buổi sinh hoạt, các ý kiến đều có tính thuyết phục cao.
- Người điều hành sinh hoạt đã khái quát rõ được các vấn đề trọng tâm rút ra
sau buổi sinh hoạt, có định hướng được những vấn đề cần suy ngẫm và giả
quyết tiếp trong thời gian tiếp theo.
+ Về kết quả sinh hoạt chuyên môn:
- Việc rút ra bài học cho bản thân và vận dụng các nội dung sau sinh hoạt
chuyên môn vào thực tế giảng dạy của lớp mình được giáo viên quan tâm và
thực hiện triệt để.
- Phần lớn giáo viên đã thỏa mãn với kết quả của buổi sinh hoạt chuyên
môn.
- Chất lượng giảng dạy của giáo viên đã được nâng lên rõ rệt. Kĩ năng sư
phạm của mọi giáo viên đã vững vàng. Việc sử dụng tài liệu hướng dẫn học của
giáo viên đã linh hoạt hơn. Giáo viên đã thường xuyên có những điều chỉnh
phương án dạy học hợp lí giúp học sinh học tập đạt hiệu quả cao hơn.
- Việc học tập của học sinh đã chủ động, tích cực và đạt hiệu quả cao. Vai trò
của Hội đồng tự quản, của nhóm trưởng được phát huy cao độ.
Kết quả đánh giá giờ dạy của giáo viên tổ 4-5 trong năm học:
Tổng số Loại giỏi
Loại khá
Trung bình

Hoạt động
tiết dạy SL Tỉ lệ % SL Tỉ lệ % SL Tỉ lệ %
Thao giảng
36
25
69.5
11
30.5
0
0
Dự giờ của Giám hiệu
60
48
80.0
12
20.0
0
0
Kết quả trong bảng trên đã phản ánh được chất lượng dạy học của giáo viên
đạt cao. Đây là minh chứng cho hiệu quả bồi dưỡng đội ngũ thông qua sinh hoạt
19


chuyên môn mà tôi đã chỉ đạo thực hiện trong năm học.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ.

3.1. Kết luận.
Qua quá trình chỉ đạo, mặc dù thời gian không nhiều, song những giải pháp
mà tôi áp dụng đã mang lại kết quả khả quan, tạo bước chuyển biến tích cực
trong hoạt động dạy - học tại đơn vị. Đội ngũ giáo viên đã vững vàng về chuyên

môn nghiệp vụ. Giáo viên đã thành thạo và thực hiện tốt các yêu cầu về đổi mới
phương pháp dạy học theo mô hình VNEN. Chất lượng chuyên môn của giáo
viên đã có những bước chuyển biến mạnh mẽ. Có được những thành công đó thì
bài học kinh nghiệm mà tôi rút ra là:
- Cần làm tốt công tác tư tưởng để mọi giáo viên nhận thấy được vai trò đặc
biệt của việc sinh hoạt chuyên môn đối với công tác bồi dưỡng năng lực sư
phạm cho bản thân, cho tập thể đội ngũ, từ đó để mọi giáo viên tự giác, tích cực
hơn. Đây là điều kiện cơ bản giúp nâng cao hiệu quả sinh hoạt chuyên môn.
- Ban giám hiệu cần chỉ đạo sát sao tới mọi khâu trong quy trình tổ chức
sinh hoạt chuyên môn từ khâu lựa chọn nội dung đến khâu xây dựng kế hoạch
và triển khai thực hiện kế hoạch.
- Tập trung vận dụng linh hoạt, sáng tạo nội dung và hình thức tổ chức sinh
hoạt, gắn sinh hoạt chuyên môn với nhu cầu thực tiễn và điều kiện thực tế của
nhà trường, kịp thời tháo gỡ những băn khoăn, vướng mắc của giáo viên trong
quá trình thực hiện nhiệm vụ chuyên môn.
- Quan tâm bồi dưỡng về năng lực cho tổ trưởng, tổ phó để họ vững vàng
hơn trong công tác chỉ đạo hoạt động của tổ.
- Nhà trường cần quan tâm tạo mọi điều kiện cần thiết để hỗ trợ cho việc
thực hiện nội dung các buổi sinh hoạt chuyên môn được tốt hơn.
- Thường xuyên kiểm tra việc áp dụng những điều mà giáo viên đã rút ra
được sau mỗi lần sinh hoạt chuyên môn vào thực tiễn.
Sáng kiến kinh nghiệm của tôi không những áp dụng tốt tại trường tiểu học
Vĩnh Hùng mà theo tôi có thể áp dụng được ở các trường tiểu học khác đang
thực hiện dạy học theo mô hình VNEN.
3.2. Kiến nghị.
Đề nghị Phòng Giáo dục và Đào tạo bố trí nhiều buổi sinh hoạt chuyên môn
cụm trường cho các trường trong huyện để tất cả các trường được làm quen với
dạy học và sinh hoạt chuyên môn theo mô hình VNEN.
Vĩnh Hùng, ngày 18 tháng 3 năm 2016
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung
của người khác.
Người viết SKKN

20


Hoàng Đạt Trường
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1- Nghị quyết Đại hội lầ thứ XI của Đảng.
2- Nghị quyết 29-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng (Khóa XI)
về "Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công
nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa và hội nhập quốc tế"
3- Nghị quyết Đại hội lầ thứ XII của Đảng.
4- Điều lệ trường Tiểu học (Ban hành kèm theo thông tư số 41/2010/TTBGD&ĐT ngày 30 tháng 12 năm 2010 của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
5- Thông tư số 30/2014/TT-BGD&ĐT ngày 28 tháng 8 năm 2014 của Bộ
Giáo dục và Đào tạo ban hành quy định đánh giá học sinh tiểu học.
6- Công văn số 86/GPE-VNEN ngày 18 tháng 3 năm 2014 của Bộ Giáo
dục và Đào tạo hướng dẫn sinh hoạt chuyên môn theo mô hình VNEN.

21