SKKN sử dụng phương pháp dạy học tích hợp để nâng cao chất lượng bài học sự phát triển và phân bố nông nghiệp địa lí lớp 9 trường THCS cẩm long

I. PHẦN MỞ ĐẦU:
1. Lý do chọn đề tài:
Đã từ lâu Giáo dục được coi là quốc sách hàng đầu đối với sự phát triển của
một đất nước. Đặc biệt trong những năm gần đây, Giáo dục càng trở nên quan
trọng hơn bao giờ hết. đòi hỏi chất lượng dạy và học của thầy và trò cần phải
được nâng cao để có được sản phẩm con người phát triển một cách toàn diện cả
về trí tuệ lẫn nhân cách. Trước đòi hỏi đó thì việc đổi mới phương pháp dạy học
trong đó có dạy học theo hướng Tích hợp liên môn là hết sức cần thiết trong
phương pháp dạy học tích cực hiện nay.
Trường Trung học cơ sở Cẩm Long nơi tôi đang công tác là địa bàn thuộc
xã vùng 135 của huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa. Đa số các em học sinh ở
đây là người dân tộc thiểu số, điều kiện gia đình hết sức khó khăn, tỉ lệ hộ nghèo
trong toàn xã chiếm tới 55%. Bên cạnh đó việc tiếp cận với công nghệ thông tin,
tham khảo tài liệu để phục vụ cho bài học, môn học là rất hạn chế. Rồi việc áp
dụng một số phương pháp dạy học tích cực đôi khi còn chưa phù hợp với đối
tượng học sinh nên đã dẫn đến chất lượng các môn học đạt hiệu quả chưa cao,
còn thấp so với mặt bằng chung của toàn huyện.
Năm học 2018 – 2019 là năm học bộ giáo dục và đào tạo tiếp tục đổi mới
phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy và học trong các nhà
trường. Đây là một yêu cầu cấp thiết đối với ngành giáo dục nói chung, trường
Trung học cơ sở Cẩm Long nói riêng. Thấy được sự thiết thực đối với tình hình
chung của xã hội hiện nay và thực tế đối với ngôi trường nơi tôi đang công tác.
Tôi đã áp dụng phương pháp dạy học tích hợp vào giảng dạy đối với môn Địa lý
lớp 9 tại trường Trung học cơ sở Cẩm Long để nâng cao chất lượng bài học cho
bộ môn của mình .
Môn Địa lí lớp 9 vừa là một môn khoa học tự nhiên, vừa là môn khoa học
xã hội, có phạm trù rộng lớn, mô tả lại các đặc điểm tự nhiên, dân cư cũng như
sự phát triển kinh tế của các vùng trên lãnh thổ Việt nam. Vì vậy học sinh phải
biết tìm cách giải thích, phân tích, so sánh, tổng hợp các yếu tố địa lí, cũng như
thấy được mối quan hệ giữa chúng với nhau. Mặt khác học sinh còn phải biết
phát hiện, cách khai thác, sử dụng, bảo vệ và cải tạo tài nguyên thiên nhiên, môi

trường hợp lí có ý thức bảo vệ môi trường, tuyên truyền mọi người cùng tham
gia bảo vệ môi trường.… Vì vậy kiến thức của môn địa lí có liên quan đến rất
nhiều các môn khoa học khác kể cả khoa học tự nhiên và khoa học xã hội như:
Toán Học, Hóa Học, giáo dục công dân… để giải quyết các tình huống.
Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy bộ môn Địa lí lớp 9 tại trường Trung
học cơ sở Cẩm Long, trong những năm qua tôi thấy các tài liệu nghiên cứu về
phương pháp dạy học tích hợp trong nhà trường đã có nhưng còn rất ít, việc giải
quyết và khắc phục những nhược điểm trong giảng dạy còn gặp nhiều hạn chế.
Bản thân tôi thấy rất rõ những ưu điểm và hiệu quả của phương pháp này. Vì thế
tôi đã chọn đề tài này để đăng ký vào Sáng kiến kiến kinh nghiệm của mình : Đề
tài: Sử dụng phương pháp dạy học tích hợp để nâng cao chất lượng bài học
“Sự phát triển và phân bố Nông nghiệp”. Địa lí Lớp 9 trường Trung học cơ
sở Cẩm Long.
1


2. Mục đích nghiên cứu:
Năm học 2018 - 2019 là năm học tiếp tục thực hiện nghị quyết 29 (về đổi
mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa,
hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và
hội nhập quốc tế). Để đáp ứng được những yêu cầu chung của xã hội trong việc
giảng dạy bộ môn đạt kết quả cao thì “ Sử dụng phương pháp dạy học tích hợp
để nâng cao chất lượng bài học” là rất cần thiết trong các phương pháp Dạy học
tích cực hiện nay.
- Góp phần nâng cao chất lượng giờ học, tạo hứng thú môn học .
- Góp phần giải quyết tình trạng ngại học, chán học, không biết cách học
môn Địa lí ở trường hiện nay.
- Nâng cao năng lực hệ thống hóa kiến thức, phân tích tổng hợp kiến thức,
vận dụng vào cuộc sống.
- Nâng cao năng lực tự học và tìm tòi, sáng tạo, chủ động trong học tập.

- Phát huy tính tích cực trong giờ học.
- Để xây dựng một môi trường giáo dục lành mạnh, thân thiện, tạo hứng
thú cho học sinh khi đến trường, đến lớp.
- Từ đó tạo điều kiện cho giáo viên hứng khởi trong dạy môn Địa Lí
3. Đối tượng nghiên cứu:
Nghiên cứu, tổng kết một số kinh nghiệm trong quá trình thực hiện Sử
dụng phương pháp dạy học tích hợp để nâng cao chất lượng bài học “Sự phát
triển và phân bố nông nghiệp”. Địa lí, Lớp 9 trường Trung học cơ sở Cẩm Long
4. Phương pháp nghiên cứu:
Để nghiên cứu nội dung này bản thân tôi đã sử dụng rất nhiều phương pháp
dạy học tích cực khác nhau để xây dựng bài học như: Phương pháp giải quyết
vấn đề, phương pháp hướng dẫn học sinh khai thác tri thức từ bản đồ, bảng số
liệu, biểu đồ, phương pháp đàm thoại, phương pháp thảo luận nhóm, phương
pháp dùng phiếu học tập.... Bên cạnh đó tôi còn sử dụng một số các kỹ
thuật dạy học tích cực khác nhau như kỹ thuật chia nhóm, kỹ thuật giao nhiệm
vụ, kỹ thuật đặt câu hỏi để làm cho tiết học thêm sinh động, hấp dẫn, gây hứng
thú cho các em trong tiết học, Rèn luyện cho học sinh những kĩ năng cơ bản của
bộ môn.
Bản thân tôi còn quan sát, phân loại, ghi chép thông tin, giải quyết vấn đề,
vận dụng vào thực tế. Do đó trong chương trình môn Địa lí lớp 9 ở trường Trung
học cơ sở Cẩm Long mục tiêu được xác định bằng:
+ Nghiên cứu các tài liệu về “Phương pháp dạy học Tích hợp môn Địa lí”
+ Chuẩn kiến thức kỹ năng môn Địa lí.
+ Dự giờ các đồng nghiệp.
2


+ Tiếp thu những góp ý của đồng nghiệp.
+ Rút kinh nghiệm qua từng tiết dạy.
+ Nghiên cứu tài liệu gây hứng thú về dạy học.

+ Sách giáo khoa, sách giáo viên Địa lí lớp 9
+ Kiểm tra đánh giá kết quả học sinh học và làm bài để từ đó có những
điều chỉnh và bổ sung hợp lí.
5. Những điểm mới của Sáng kiến kinh nghiệm:
- Hướng học sinh tới hoạt động tích cực, Học sinh biết khai thác, vận dụng
kiến thức của môn học để phát hiện và giải quyết vấn đề một cách chủ động,
sáng tạo với tinh thần hợp tác, gắn với thực tiễn, đem lại niềm vui, hứng thú học
tập, chống lại thói quen học tập thụ động của học sinh
- Giáo viên phải đầu tư nhiều hơn trong công tác chuẩn bị, thiết kế giáo án
cho phù hợp với tinh thần đổi mới phương pháp dạy học theo hướng “lấy học
sinh làm trung tâm”. Chủ động, linh hoạt trong khâu tổ chức, hướng dẫn học
sinh tự khai thác và chiếm lĩnh tri thức; mặt khác sẽ tránh được sự lúng túng, bị
động khi học sinh chất vấn về những thông tin liên quan.
- Áp dụng có hiệu quả phương pháp dạy học tích hợp thì khi lên lớp giáo
viên sẽ đỡ vất vả vì không phải làm việc nhiều.
II. PHẦN NỘI DUNG SÁNG KIẾN.
1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm:
Theo từ điển giáo dục học: “ Tích hợp là hành động liên kết các đối tượng
nghiên cứu, giảng dạy, học tập của cùng một lĩnh vực hoặc vài lĩnh vực khác
nhau trong cùng một kế hoạch dạy học”.
Ngoài ra, tích hợp còn được hiểu là sự kết hợp, tổ hợp các nội dung từ các
môn học, lĩnh vực học tập khác nhau thành một “ môn học” mới hoặc lồng ghép
các nội dung cần thiết vào những nôi dung vốn có của môn học
Vì vậy việc đưa tư tưởng sư phạm tích hợp vào quá trình dạy học là rất cần
thiết trong giai đoạn hiện nay.
Trong quá trình dạy học môn Địa lí nói chung, môn Địa lí lớp 9 nói riêng .
Giáo viên cần phải đảm bảo tính giáo dục, hệ thống, khoa học, phát triển tư duy
cho học sinh, liên hệ thực tế theo nội dung bài học. và quan trọng nhất là nội
dung kiến thức phải phù hợp với học sinh.
Qua thực tiễn giảng dạy tôi thấy rằng, việc dạy tích hợp trong môn địa lí

đều đảm bảo các nguyên tắc trên, đặc biệt là nguyên tắc đảm bảo tính tự lực và
phát triển tư duy cho học sinh.
Trước đây, giáo viên chỉ chú trọng cung cấp những kiến thức mới, những
phần trọng tâm của bài học chứ chưa chú trọng lồng ghép những kiến thức cần
3


thiết phải tích hợp. Bởi vì những kiến thức cần tích hợp chỉ là một đơn vị kiến
thức nhỏ trong một bài học hay một chủ đề. Giáo viên thường quan niệm một
đơn vị kiến thức cần phải giảng dạy tích hợp là nằm trong các bộ môn khác sẽ
giảng dạy.
Sử dụng phương pháp dạy học tích hợp trong môn Địa lí lớp 9 là một
trong các phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm, yếu tố quan trọng là
nhằm mục đích nâng cao chất lượng kiến thức của học sinh, hình thành cho các
em nhiều hiểu biết về tự nhiên, đặc biệt chú trọng đến phát triển các năng lực
sáng tạo của các em học sinh, thông qua việc tổ chức học theo nhóm ở bài “Sự
phát triển và phân bố nông nghiệp”Địa lí, lớp 9 giúp các em thích học, ham
học hơn, cổ vũ thúc đẩy các em học sinh chủ động, hứng thú trong các tiết học,
yêu thích môn học hơn.
2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
- Phần lớn giáo viên trực tiếp giảng dạy bộ môn Địa lí lớp 9 thường gặp phải
nhiều khó khăn như: Tính tự giác của học sinh còn thấp, tinh thần tự học chưa cao,
lười phát biểu, chưa mạnh dạn, tự tin trong học tập, vẫn theo xu hướng học thụ
động, các em không tích cực , không chủ động trong việc chuẩn bị, tìm hiểu, khai
thác kiến thức môn học trong các tiết học, không yêu thích môn học vì cho rằng
môn Địa lí chỉ là môn phụ nên khi mới đưa việc học tập theo hướng dạy học tích
hợp áp dụng vào dạy học trong nhà trường khiến nhiều học sinh rất bỡ ngỡ, lúng
túng trong quá trình lĩnh hội kiến thức đặc biệt là những học sinh tiếp thu chậm.
Một số học sinh chưa chăm học nên kết quả học tập còn thấp so với yêu cầu.
- Từ những điểm và những cơ sở trên tôi đã tiến hành điều tra cơ bảnTôi

chọn lớp 9A năm học 2018- 2019, của trường làm thí điểm.
Kết quả khảo sát 25 học sinh như sau :
- 68 % học sinh nắm bài một cách thụ động, học thuộc lòng nội dung của SGK

- 12 % học sinh chưa có kỹ năng cơ bản về môn học.
- 20 % học sinh có hứng thú học tập môn Địa lí.
* Kết quả khảo sát thực trạng vấn đề:
Qua khảo sát chất lượng đầu năm học 2018-2019 đạt kết quả như sau
:
Lớp

9A

Sĩ Số

25

Loại giỏi

Loại Khá

Loại TB

Loại Yếu

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

1

4

4

16

13

52

6

24

Nhìn vào kết quả khảo sát này ta thấy chất lượng học tập của học sinh chưa
cao, bản thân tôi đã Sử dụng phương pháp dạy học tích hợp để nâng cao chất
lượng bài học “Sự phát triển và phân bố nông nghiệp”. Lớp 9 trường Trung

học cơ sở Cẩm Long.

4


Kết quả là : Trong quá trình học tập, học sinh đã tìm hiểu các kiến thức có
liên quan đến bài học trước khi học bài mới, khai thác triệt để các kiến thức, làm
việc tích cực, chủ động trong tiết học. Từ đó học sinh cảm thấy yêu thích bộ
môn Địa lý nên kết quả học tập cao hơn so với trước khi chưa áp dụng phương
pháp dạy học tích hợp
3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề:
* Xác định và tìm hiểu kiến thức liên môn có liên quan đến bài hoc.
Trong bài học: “Sử dụng phương pháp dạy học tích hợp để nâng cao
chất lượng bài học “ Sự phát triển và phân bố nông nghiệp”.Giáo viên và học
sinh cần sử dụng các kiến thức liên môn để giải quyết các vấn đề đặt ra trong
bài học cụ thể như sau:
* Kiến thức Toán Học: :
- Biết tính số liệu về sự thay đổi về các nhóm cây trồng, các thành tựu
trong sản xuất lúa thời kỳ 1980 - 2002
* Kiến thức Hóa Học:
- Biết tác hại của các loại thuốc hóa học khi sử dụng trong nông nghiệp đối
với môi trường và đời sống con người. Các biện pháp để khắc phục những tác
hại đó.
* Kiến thức Giáo dục công dân:
- Biết cách phòng tránh các loại dịch bệnh trong chăn nuôi và tuyên truyền
mọi người cùng hiểu biết về các loại dịch bệnh này. Biết được những biện pháp
phòng tránh.
* Kiến thức Giáo dục Môi trường:
- Biết ảnh hưởng của việc phát triển nông nghiệp tới môi trường, trồng cây
công nghiệp, phá thế độc canh là một trong nghững biện pháp bảo vệ môi trường

* Kiến thức về Giáo dục Điện năng:
- Biết sử dụng điện năng hợp lí, đúng mục đích và có hiệu quả trong chăn
nuôi theo hướng công nghiệp hiện đại.
* Đối với giáo viên:
Cần phải nhiệt tình, yêu nghề, có trình độ chuyên môn nghiệp vụ sư phạm
vững vàng, tâm huyết, tận tụy với nghề, luôn tìm tòi sáng tạo, áp dụng nhiều
phương pháp giảng dạy tích cực nhằm giúp học sinh nắm kiến thức, có hệ thống,
trọng tâm. Công tác tự học, tự bồi dưỡng, tăng cường đổi mới phương pháp luôn
được đặt lên hàng đầu. đổi mới các phương pháp giảng dạy cho phù hợp với đối
tượng học sinh.
5


- Phải chuẩn bị chu đáo đồ dùng dạy học như: phiếu học tập, bảng phụ,
máy chiếu. Hướng dẫn cụ thể việc chuẩn bị bài mới cho học sinh.
- Phải bao quát được toàn bộ lớp trong quá tŕnh giảng dạy, tạo được không khí
thoải mái, bình đẳng để học sinh được phát biểu ý kiến và thảo luận với nhóm,
hoàn thành công việc được giao một cách nhanh nhất và có hiệu quả nhất.

* Đối với học sinh.
- Phải có nhu cầu, học tập, có đủ sách giáo khoa và đồ dùng học tập.
- Phải chuẩn bị nội dung bài bài mới mới chu đáo theo yêu cầu của giáo
viên đã hưỡng dẫn.
- Phải mạnh dạn bộc lộ suy nghĩ, hiểu biết, thái độ...của mình được bạn bè
trong nhóm hoặc tập thể uốn nắn, điều chỉnh.
* Xác định đối tượng và thời gian thực nghiệm đề tài:
Học sinh lớp 9A trường THCS Cẩm Long năm học 2018 – 2019
* Tiến trình thực nghiệm đề tài:
Tiết 8 , Bài 8:

SỰ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ NÔNG NGHIỆP

I) MỤCTIÊU:
1) Kiến thức:
- Trình bày được tình hình phát triển và phân bố của sản xuất nông nghiệp
* GDMT : Mục I/2
- Biết ảnh hưởng của việc phát triển nông nghiệp tới môi trường; trồng cây
công nghiệp, phá thế độc canh là một trong những biện pháp bảo vệ môi trường.
* GDĐN : Mục II
- Sử dụng điện năng hợp lý, đúng mục đích và có hiệu quả.
2) Kỹ năng:
- Phân tích biểu đồ , lược đồ nông nghiệp hoặc Atlat Địa lí Việt Nam và
bảng phân bố cây công nghiệp để thấy rõ sự phân bố một số cây trồng , vật nuôi
chủ yếu ở nước ta .
- Phân tích mối quan hệ giữa sản xuất nông nghiệp với môi trường .
- KN : Tư duy, giao tiếp
3) Thái độ :
- Học sinh có thức chăm sóc và bảo vệ cây trồng , vật nuôi.
- Có ý thức trong việc bảo vệ môi trường, tuyên truyền mọi người cùng
tham gia vào việc bảo vệ môi trường.
6


4) Năng lực, Phẩm chất:
* Năng lực:
- Năng lực chung: Năng lực tự giải quyết vấn đề, hợp tác, giao tiếp, tự quản
lí, ngôn ngữ, sáng tạo.
- Năng lực chuyên biệt: Năng lực sử dụng bản đồ, lược đồ, bảng phân bố
cây công nghiệp. Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ, năng lực sử dụng

tranh ảnh Địa lí.
* Phẩm chất: Chịu khó học tập, yêu thích thiên nhiên. Tự tin, tự chủ trong
học tập.
II) CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS
- GV: Máy chiếu Giáo
án điện tử

- HS: Tập bản đồ
III) HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP (Thực hiện bài giảng điện tử):
1) Khởi động: Ổn định lớp: Kiểm tra: ( 5' )
? Trình bày các nhân tố tự nhiên ảnh hưởng đến sự phân bố và phát triển
nông nghiệp ở nước ta ?
2) Bài mới:
ĐẶt vấn đề: Việt Nam là một nước nông nghiệp. Trong những năm qua
nông nghiệp nước ta có những bước tiến vững chắc trở thành ngành sản xuất
hàng hóa lớn. Năng xuất và sản lượng liên tục tăng. Vậy sự phát triển và phân
bố nông nghiệp của nước ta như thế nào . chúng ta cùng tìm hiểu qua nội dung
bài học hôm nay.
Hoạt động 1: Tìm hiểu về đặc điểm ngành trồng trọt.
1. Mục tiêu:
* Kiến thức: Trình bày được tình hình phát triển và phân bố của ngành
trồng trọt nước ta.
* GDMT : Mục I/2
- Biết ảnh hưởng của việc phát triển nông nghiệp tới môi trường; trồng cây
công nghiệp, phá thế độc canh là một trong những biện pháp bảo vệ môi trường.
* Năng lực, Phẩm chất:
+ Năng lực:
- Năng lực chung: Năng lực tự giải quyết vấn đề, giao tiếp, tự quản lí, ngôn
ngữ, sáng tạo.
7

- Năng lực chuyên biệt: Năng lực sử dụng bản đồ, lược đồ, bảng phân bố
cây công nghiệp. Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ, năng lực sử dụng
tranh ảnh Địa lí.
+ Phẩm chất: Chịu khó học tập, yêu thích thiên nhiên. Tự tin, tự chủ trong
học tập.
2. Thời gian thực hiện: ( 22 phút)
3. Phương pháp, kỹ thuật dạy học:
+ Phương pháp: Nêu vấn đề. phương pháp hướng dẫn học sinh khai thác
tri thức từ bản đồ, bảng số liệu, biểu đồ, phương pháp đàm thoại.
+ Kỹ thuật dạy học: Đặt câu hỏi, trả lời câu hỏi, tia chớp.
Hoạt động của GV - HS
- GV dẫn dắt: yêu cầu học sinh quan sát
một số hình ảnh :

Nội dung chính

Em hãy cho biết:
? Nông nghiệp bao gồm những ngành
nào?
Hoạt động 1: Tìm hiểu về đặc điểm
ngành trồng trọt.

I) Ngành trồng trọt:

HS làm việc cả lớp
- HS đọc thông tin sgk + bảng 8.1. Cơ cấu
giá trị sản xuất ngành trồng trọt (%)
Năm

1990 2002
Các nhóm cây
67,1
60,8
Cây Lương thực
8


13,5

22,7

Cây công nghiệp
Cây ăn quả, rau đạu, 19,4 16,5 cây
khác
? Cho biết ngành trồng trọt gồm những
nhóm cây nào?
* Vận dụng kiến thức môn Toán học:
- ? Em hãy nhận xét sự thay đổi tỉ trọng
cây lương thực và cây công nghiệp trong
cơ cấu của ngành trồng trọt?
( Cơ cấu cây trồng có sự thay đổi: Cây
lương thực có xu hướng giảm từ 67,1
xuống 60,8 giảm 6,3% , cây công nghiệp
tăng từ 13,5 lên 22,7% tăng 9,2 %, cây ăn
quả và các cây rau đậu khác giảm từ 19,4
xuống 16,5% giảm 2,9% )
- ? Sự thay đổi đó nói lên điều gì?
(Phá thế độc canh cây lúa, tạo sản phẩm
nông nghiệp hàng hoá làm nguyên liệu

cho công nghiệp chế biến và sản phẩm
xuất khẩu.)
- ? Qua phân tích. Em hãy rút ra nhận xét * Trồng trọt: Chiếm tỉ trọng lớn
về đặc điểm của ngành trồng trọt nước ta? trong nông nghiệp, Cơ cấu cây
Học sinh làm việc cả lớp:
trồng đa dạng.
- ? Em hãy cho biết: Cây lương thực bao 1)Cây lương thực:
gồm những loại cây nào? Trong đó cây - Lúa là cây lương thực chính.
lương thực chính của nước ta là gì?
- GV: yêu cầu HS quan sát một số cây
lương thực nước ta:

- GV yêu cầu học sinh quan sát bảng 8.2
+ thông tin sgk.
Năm
Tiêu chí

Diện tích (Nghìn ha)
Năng xuất lúa cả năm (Tạ/
ha)
Sản lượng lúa cả năm
(Triệu tấn)
SL lúa bình quân đầu
người (kg)

1980

1990

2002

5600

6043

7504

20,8

31,8

45,9

11,6

19,2

34,4

217

291

432

* Vận dụng kiến thức môn Toán học:
- ? Em hãy trình bày những thành tựu chủ
9

yếu của sản xuất lúa thời kỳ 1980 ->
- Các tiêu chí về sản xuất lúa đều
2002?
tăng lên rõ rệt so với các năm
( Các tiêu chí về sx lương thực đều tăng trước.
cao. Từ 1 nước phải nhập khẩu lương thực
năm 1986 ,đến năm 1989 đã bước đầu có
gạo xuất khẩu. Từ 1991 lượng gạo XK
ngày càng tăng (1->2 triệu tấn). Đỉnh cao
là năm 1999 là 4,5 triệu tấn -> năm 2003:
4 triệu tấn -> 2004 còn 3,8 triệu tấn.)
- ? Hãy giải thích sự thay đổi đó?
(Do chính sách phát triển nông nghiệp có
sự thay đổi: dần phá thế độc canh cây lúa )
- GV: yêu cầu học sinh quan sát Bản đồ
Nông nghiệp Việt Nam các khu vực trồng
lúa chính của nước ta.

Cho biết:
? Cây lúa được trồng ở đâu? Nơi tập trung
nhiều ? Tại sao?
(Vì điều kiện tự nhiên thuận lợi, đông dân,
cơ sở vật chất kỹ thuật cho nông nghiệp
khá tốt)
? Em hãy chỉ trên bản đồ Nông nghiệp
Việt Nam vị trí của đồng bằng Sông Hồng
và đồng bằng Sông Cửu Long ?
- GV: yêu cầu học sinh Quan sát hình ảnh
cơ giới hóa trong nông nghiệp và H8.1.
Thu hoạch lúa ở Đồng bằng Sông Cửu

Long

- Lúa được trồng ở khắp nơi
nhưng tập trung nhiều ở đồng
bằng sông Cửu Long và đồng
bằng sông Hồng.

10


Cho biết:
- ? Hình ảnh đó nói lên điều gì?
( Trồng lúa theo hướng chuyên canh cao
=> sx hướng hàng hoá)
? Vậy mặt hàng xuất khẩu chủ yếu về cây
lương thực nước ta hiện nay là gì?
- Lúa gạo là mặt hàng xuất khẩu
- GV: Ngoài cây lúa trong trồng trọt còn chủ yếu .
loại cây công nghiệp. Chúng được phát
2) Cây công nghiệp:
triển và phân bố như thế nào?
HS thảo luận ( 3 phút )
- HS đọc thông tin sgk + Thực tế hiểu biết.
Em hãy
? Kể tên một số cây công nghiệp nước ta
mà em biết?
? Địa phương em sinh sống thường được
trồng các loại cây công nghiệp nào?
- GV: yêu cầu học sinh quan sát hình
ảnh về các cây công nghiệp ở nước ta.

Cho biết:
- ? Cây công nghiệp ở nước ta được phát
triển như thế nào?
? Lợi ích kinh tế của việc phát triển trồng
cây công nghiệp là gì?
- GV: yêu cầu học sinh quan sát bảng 8.3:
(SGK)
- ? Hãy nêu sự phân bố các cây công
nghiệp hàng năm và cây công nghiệp lâu
năm chủ yếu ở nước ta ?
- ? Em hãy cho biết vùng trồng được nhiều
loại cây công nghiệp ? Loại cây công
nghiệp trồng được ở nhiều nơi?
- GV yêu cầu học sinh quan sát bản đồ
nông nghiệp Việt Nam;

- Phát triển khá nhanh
- Trồng được nhiều loại cây công
nghiệp: Cây công nghiệp hàng
năm, cây công nghiệp lâu năm.

- Vùng trồng nhiều cây công
nghiệp là: Tây Nguyên, Đông
Nam Bộ
11


- ? Em hãy chỉ trên bản đồ vị trí của vùng
Tây Nguyên và Đông Nam Bộ?

- ? Tại sao Tây Nguyên và Đông Nam Bộ
lại là nơi trồng được nhiều loại cây công
nghiệp?
- Vì có nhiều điều kiện thuận lợi
( Đất đỏ badan, khí hậu có 1 mùa khô,
chất lượng và thị trường….)
- ? Mặt hàng xuất khẩu chủ yếu về cây
công nghiệp nước ta hiện nay là gì?
- Cà phê, cao su là mặt hàng xuất
* GDMT: Theo em? Để các cây trồng khẩu chủ yếu
trong nông nghiệp được phát triển và cho
năng xuất cao, trong nông nghiệp cần phải
chăm sóc như thế nào ?
(- Sử dụng các loại phân bón hữu cơ, phân
bón hóa học, thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu,
thuốc kích thích tăng trưởng....)
- Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát hình
ảnh bón phân, phun thuốc trừ sâu khi
chăm sóc cây trồng:

*Vận dụng kiến thức hóa học: em hãy
cho biết ;
- ? khi sử dụng những loại thuốc này cho
cây trồng sẽ gây ra những tác hại gì đối
với môi trường và đời sống con người ?
( Làm cho môi trường bị ô nhiễm, ảnh
12


hưởng đế sức khỏe con người như: gây

các bệnh về đường hô hấp, bệnh ngoài da ,
đất đai bị thái hóa…)
* GDMT:
- GV yêu cầu học sinh quan sát một số
hình ảnh về hiện tượng ô nhiễm môi
trường:

- ? Ngoài ra khi sử dụng thuốc hóa học
tràn lan, không hợp lý, kết hợp với việc
phá rừng để canh tác còn dẫn đến hiện
tượng gì trong tự nhiên?
( Biến đổi khí hậu)
- ? Em hãy nêu ví dụ về hiện tượng tự
nhiên khi môi trường bị ô nhiễm và biến
đổi khí hậu? (Mưa a xít, lũ quét, hạn hán
lũ lụt, bão, hiện tượng En ni nô, La ni
na…)
- Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát hình
ảnh mưa a xít, hạn hán, lũ lụt, tuyết rơi do
biến đổi khí hậu của môi trường.

- ? Biện pháp khắc phục là gì ?
( Hạn chế sử dụng các loại thuốc hóa học,
13


hình thành các vùng chuyên canh để tiện
việc chăm sóc, trồng xa nơi khu dân cư để
khỏi ảnh hưởng đến việc sinh hoạt...)
- Giáo viên cho học sinh quan sát đoạn

Video về tác hại của lũ quét.
* Vận dụng kiến thức môn Giáo dục
công dân:
- ? Em hãy cho biết: Là học sinh em sẽ
làm gì để góp phần bảo vệ môi trường ?
( Không xả rác , đổ nước thải , khạc nhổ
bừa bãi, trồng và bảo vệ cây xanh, tuyên
truyền ý thức bảo vệ môi trường tới mọi
người xung quanh)
HS làm việc cả lớp
- HS dựa thông tin sgk + hiểu biết thực tế
hãy:

3) Cây ăn quả:

? Kể tên các loại cây ăn quả mà em biết ?
? Ở địa phương em thường được trồng
những loại cây ăn quả nào?
- GV: Cho học sinh quan sát hình ảnh một
số cây ăn quả ở địa phương:

- ? Vậy cây ăn quả nước ta được phát triển
như thế nào?
- Phát triển khá đa dạng.
? Các vùng trồng cây ăn quả lớn nhất là ở
- Tập trung trồng nhiều ở Đông
đâu?
Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu
? Kể tên một số loại quả đặc trưng của
Long

Nam bộ?
- Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát hình
ảnh một số cây ăn quả nổi tiếng ở nước ta.

14


- ? Tại sao Đông Nam Bộ và Đồng bằng
Sông Cửu Long là vùng cây ăn quả lớn
nhất nước ta?
( Khí hậu, diện tích đất đai. Có nhiều
giống cây ăn quả nổi tiếng, vùng nhiệt đới
điển hình.)
? Việc trồng cây ăn quả nước ta có những
thuận lợi khó khăn gì?
- T.lợi: Đất đai màu mỡ, khí hậu ấm áp
nhiều mưa, giống tốt, chất lượng cao.
- Khó khăn: việc Phát triển cây ăn quả
chậm, không ổn định, chưa mang tính sx
hàng hoá, thị trường tiêu thụ chưa ổn định.
Hoạt động 2: Tìm hiểu về ngành chăn nuôi
1. Mục tiêu:
* Kiến thức:
- Trình bày được tình hình phát triển và phân bố của nghành chăn nuôi
nước ta.
* GDĐN : Mục II
- Sử dụng điện năng hợp lý, đúng mục đích và có hiệu quả.
* Năng lực, Phẩm chất:
+ Năng lực:
- Năng lực chung: Năng lực tự giải quyết vấn đề, hợp tác, giao tiếp, tự

quản lí, ngôn ngữ, sáng tạo.
- Năng lực chuyên biệt: Năng lực sử dụng bản đồ, lược đồ, bảng phân bố
cây công nghiệp. Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ, năng lực sử dụng
tranh ảnh Địa lí.
+ Phẩm chất: Chịu khó học tập, yêu thích thiên nhiên. Tự tin, tự chủ
trong học tập.
2. Thời gian thực hiện: ( 13 phút)
15


3. Phương pháp, kỹ thuật dạy học:
+ Phương pháp: Nêu vấn đề. phương pháp hướng dẫn học sinh khai thác
tri thức từ lược đồ, phương pháp đàm thoại, phương pháp thảo luận nhóm,
phương pháp dùng phiếu học tập..
+ Kỹ thuật dạy học: kỹ thuật chia nhóm, kỹ thuật giao nhiệm vụ, kỹ thuật
đặt câu hỏi.
II) Chăn nuôi:
Hoạt động 2: Tìm hiểu về
ngành chăn nuôi
* HS hoạt động cá nhân.
- ? Ngành chăn nuôi ở nước ta chiếm tỉ
trọng như thế nào trong nông nhiệp?
Thực tế đó nói lên điều gì?

Chiếm tỉ trọng nhỏ trong
nông nghiệp

(Nông nghiệp chưa phát triển hiện đại)
- GV yêu cầu học sinh quan sát hình
ảnh một số vật nuôi ở nước ta:

-? Vậy vai trò, số lượng, vùng phân bố
các vật nuôi ở nước ta như thế nào:
* HS hoạt động nhóm: (3 nhóm)
- Nhóm 1: Tìm hiểu vai trò, số lượng,
vùng phân bố của Trâu, Bò?
- Nhóm 2: Tìm hiểu vai trò, số lượng,
vùng phân bố của Lợn ?
- Nhóm 3: Tìm hiểu vai trò, số lượng,
vùng phân bố của Gia cầm?
- Các nhóm báo cáo kết quả, học sinh

Ngành

Nhóm 1

Nhóm 2

chăn
nuôi

Trâu, Bò

Lợn

Cung cấp
sức kéo, thịt,
sữa
Trâu 3 triệu
con, Bò 4

triệu con

cung cấp thịt

Trâu: Trung
du và miền
núi BB, Bắc
trung bộ.
Bò: Duyên
hải Nam

Đồng bằng
Sông Hồng
và đồng
bằng Sông
Cửu Long

Vai trò
Số lượng
(năm
2002)
Vùng
phân bố
chủ yếu

23 triệu con

Nhóm
3
Gia

cầm
cung
cấp thịt,
trứng
Hơn
230
triệu
con
Đồng
bằng

16


nhận xét.

trung Bộ

- GV nhận xét, chuẩn kiến thức.
- GV: yêu cầu học sinh quan sát trên
bản đồ nơi phân bố các vật nuôi: trâu,
bò, lợn, ở nước ta?

- ? Tại sao trâu, Bò lại phân bố chủ yếu
ở các vùng trên
- ? Vì sao Lợn được nuôi nhiều ở hai
vùng đồng bằng: Đồng bằng Sông
Hồng và đồng bằng Sông Cửu Long ?
? Hiện nay chăn nuôi ở nước ta cũng như
một số nước khác trong khu vực đang

phải đối mặt với những dịch bệnh gì?

(Dịch cúm gia cầm, H5N1, tai xanh, lở
mồm long móng...)
* Vận dụng kiến thức môn Giáo dục
công dân: ? Em hãy cho biết: Địa
phương em nếu có các dịch bệnh trên
bản thân em sẽ phải làm gì?
(Không đến những nơi đang có nguy cơ
dịch, tuyên truyền mọi người biết cách
phòng tránh dịch bệnh, tiêu hủy những
vật đã bị bệnh, không ăn những loại gia
súc, gia cầm đã bị bệnh và chết...)
- GV: Trong chăn nuôi theo hướng
công nghiệp việc sử dụng điện năng là
rất cần thiết.
* Giáo dục điện năng: ? Theo em việc
sử dụng điện năng trong chăn nuôi cần
phải như thế nào thì hợp lý?
17


(Tiết kiệm điện bằng cách: tắt khi
không sử dụng).
- ? Qua bài học. Em hãy rút ra đặc điểm * Đặc điểm chung: Phát triển vững
chung của ngành nông nghiệp nước ta?
chắc, sản phẩm đa dạng, nhiều mặt
hàng xuất khẩu, trồng trọt vẫn là
ngành chính
3) Hoạt động luyện tập, vận dụng : (4')

* Khoanh tròn ý đúng trong các câu sau:
1. Nông nghiệp nước ta đang phát triển theo
hướng: A. Thâm canh tăng năng xuất.
B. Chăn nuôi phát triển hơn trồng trọt.
C. Phát triển đa dạng nhưng trồng trọt vẫn chiếm ưu
thế. D. Trồng cây công nghiệp xuất khẩu .
2. Vùng nào sau đây không phải là vùng trọng điểm lúa lớn ở nước
ta: A. Đồng bằng Sông Hồng.
B. Đồng bằng Duyên hải miền trung.
C. Đồng bằng Sông Cửu Long.
4) Hoạt động tìm tòi, mở rộng: (1')
- Trả lời câu hỏi - bài tập sgk/33.
- Làm bài tập bản đồ.
- Nghiên cứu bài 9 sgk/33.
* RÚT KINH NGHIỆM
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản
thân, đồng nghiệp và nhà trường:
Qua thực tế dạy học việc áp dụng phương pháp sử dụng phương pháp dạy
học tích hợp để nâng cao chất lượng bài học “ Sự phát triển và phân bố nông
nghiệp”, tôi thấy rằng:
Nhận thức của học sinh về việc vận dụng kiến thức nhiều môn học để giải
quyết các tình huống được cải thiện, giúp các em học tập tích cực, hiểu rộng
hơn, sâu hơn về vấn đề đặt ra trong môn học. Từ đó các em được tìm tòi, khám
phá nhiều kiến thức và được suy nghĩ, sáng tạo nhiều hơn, biết vận dụng các
kiến thức vào thực tế tốt hơn dẫn đến các em sẽ đạt hiệu quả cao trong học tập
và ngày càng yêu quý bộ môn Địa lý hơn.
18

Đối với giáo viên: nắm chắc hơn về lí luận và kiến thức, kỹ thuật trong dạy
học tích hợp liên môn, được tiếp cận tốt hơn, hiểu rõ hơn, sâu hơn những vấn đề
đặt ra.
Kết quả qua bài kiểm tra tổ chức cho học sinh ở lớp 9A năm học: 2018 2019 qua thử nghiệm phương pháp dạy học tích hợp bài “ sự phát triển và phân
bố nông nghiệp ”.
Kết quả cụ thể như sau:
* Trước khi áp dụng SKKN ( đầu năm học 2018 -2019)
Lớp

Sĩ Số

9A

25

Loại giỏi

Loại Khá

Loại TB

Loại Yếu

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

1

4

4

16

13

52

6

24

* Sau khi áp dụng SKKN
a, Kết quả xếp loại học lực
Lớp

9A

Sĩ Số

25

Loại giỏi

Loại Khá

Loại TB

Loại Yếu

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

6

24

10

40

9

36

0

0

Từ kết quả trên cho thấy đề tài “Sử dụng phương pháp dạy học tích hợp để
nâng cao chất lượng bài “ Sự phát triển va phân bố nông nghiệp” Địa lí lớp 9 đã
giúp học sinh không bị nhàm chán trong học tập, học sinh được làm việc tích cực,
chủ động, có ý thức trong việc học tập trên lớp cũng như ý thức trong việc bảo vệ
môi trường, tuyên truyền mọi người cùng chung tay góp sức vào việc bảo vệ môi
trường. Từ đó chất lượng học tập của học sinh lớp 9A cao hơn hẳn so với khi chưa
thực nghiệm. Điều này cho thấy hiệu quả của đề tài là hoàn toàn có cơ sở thực tiễn.

III. KẾT LUẬN, KIẾN
NGHỊ: 1, Kết luận:
- Việc áp dụng kiến thức liên môn trong dạy học là một xu hướng tất yếu
của giáo dục hiện nay, giúp giáo viên có tầm hiểu biết sâu rộng về kiến thức cần
truyền tải cho học sinh, giúp giáo viên đào tạo ra những học sinh có khả năng
vận dụng kiến thức vào thực tế một cách sinh động

-Với học sinh, các em vừa hiểu được nội dung bài học lại vừa hiểu thêm
những kiến thức của các môn học khác, đồng thời có thể vận dụng các kiến thức
đó để giải quyết các vấn đề trong thực tiễn.
- Việc vận dụng phương pháp dạy học tích hợp kết hợp với các hình thức
dạy học tích cực khác sẽ làm cho tiết học sinh động hơn, khai thác triệt để các
19


kiến thức có liên quan đến bài học, học sinh càng thêm yêu thích bộ môn môn
Địa lí, có tinh thần yêu nước, lòng tự hào với truyền thống dân tộc, từ đó có ý
thức hơn trong học tập và rèn luyện.
-Từ kết quả thực nghiệm đề tài “Sử dụng phương pháp dạy học tích hợp để
nâng cao chất lượng bài học “ sự phát triển và phân bố nông nghiệp” với học sinh
lớp 9 Trường Trung học cơ sở Cẩm Long. Qua kiểm tra đánh giá thực tế kết quả

học tập của học sinh cho thấy tính hiệu quả của đề tài là hoàn toàn có cơ sở
thực tiễn và có khả năng áp dụng tốt trong quá trình giảng dạy môn Địa lí trong
nhà trường hiện nay.
2. Kiến nghị, đề xuất:
* Về phía Phòng giáo dục và Sở giáo dục:
- Tập huấn chuyên đề kịp thời về những đổi mới, căn bản của giáo dục.
- Gửi các đề tài sáng kiến kinh nghiệm hay về các trường để giáo viên được
tham khảo học hỏi và rút kinh nghiệm.
* Về phía nhà trường:
- Nâng cao công tác tuyên truyền đến chính quyền địa phương và phụ
huynh học sinh để hỗ trợ tích cực cho nhà trường trong nhiệm vụ giảng dạy.
Trên đây là kết quả nghiên cứu và thực nghiệm bước đầu của đề tài sáng
kiến kinh nghiệm“ Sử dụng phương pháp dạy học tích hợp để nâng cao chất
lượng bài học “ Sự phát triển và phân bố nông nghiệp ” Rất mong sự đóng
góp của Hội đồng khoa học nhà trường cũng như lãnh đạo chuyên môn và các

đồng nghiệp để đề tài từng bước hoàn chỉnh và áp dụng có hiệu quả hơn nữa
trong giảng dạy.
Xin chân thành cảm ơn !
XÁC NHẬN CỦA
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Cẩm Long, ngày 19 tháng 02 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, không sao chép nội dung của người
khác.
Người viết SKKN

Lê Thị Toán

20


DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI
ĐỒNG SKKN NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN,
TỈNH VÀ CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
TT

Tên đề tài SKKN

Cấp đánh

Kết

giáxếp loại quả

(Phòng, Sở, đánh
Tỉnh...)
giá xếp
loại
1

2

Soạn bài và dạy “Phản xạ không
điều kiện và phản xạ có điều
kiện ” theo phương pháp dạy học
tích cực
Sử dụng phương pháp dạy học
tích hợp để nâng cao chất lượng
bài học “Vùng Duyên Hải Nam
Trung bộ” Địa lý 9

Cấp huyện

B

Cấp huyện

A

Năm

học

đánh giá xếp

loại

2012
2013

–

2015 – 2016
Cấp Tỉnh

C
2016 - 2017

21


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách giáo khoa Địa lí lớp 9 NXB Giáo dục.
2. Sách giáo viên Địa lí lớp 9 NXB Giáo dục.
3. Sách thiết kế bài giảng địa lí 9 – Nhà xuất bản ĐH quốc gia HN
4. Sách giáo khoa Lịch sử lớp 6 NXB Giáo dục.
5. Sách giáo khoa Giáo dục công dân lớp 6 NXB Giáo dục.
6. Sách giáo khoa Sinh học lớp 6 NXB Giáo dục.
7. Tài liệu hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức kỹ năng môn Địa lí THCS
8. Các công văn, tài liệu hướng dẫn của các cấp quản lí thông qua
mạng Internet, trường học trực tuyến.


ĐÁNH GIÁ, XẾP LOẠI SKKN CỦA HĐKH PHÒNG
GD & ĐT HUYỆN CẨM THỦY

……………………………………………………………………………………
….
……………………………………………………………………………………
….
……………………………………………………………………………………
….
……………………………………………………………………………………
….
……………………………………………………………………………………
….
……………………………………………………………………………………
….
……………………………………………………………………………………
….
……………………………………………………………………………………
….
……………………………………………………………………………………
….
……………………………………………………………………………………
….
……………………………………………………………………………………
….
……………………………………………………………………………………
….
……………………………………………………………………………………
….
……………………………………………………………………………………
….
……………………………………………………………………………………
….

……………………………………………………………………………………
….
……………………………………………………………………………………
….
……………………………………………………………………………………
….
……………………………………………………………………………………
….
……………………………………………………………………………………
….
……………………………………………………………………………………
….
……………………………………………………………………………………
….
……………………………………………………………………………………
….
……………………………………………………………………………………
….
……………………………………………………………………………………
….
……………………………………………………………………………………
….
……………………………………………………………………………………
….


DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT
1. NXB: Nhà xuất bản

2. THCS: Trung học cơ sở
3. HĐKH: Hội đồng khoa học
4. SKKN: Sáng kiến kinh nghiệm.