HIĐROCACBON THƠM

www.themegallery.
com
Company Logo
www.themegallery.
com
Company Logo
Chương 7 : HIĐROCACBON THƠM
NGUỒN HIĐROCACBON THIÊN NHIÊN
Khái niệm: hiđrocacbon thơm là những
hiđrocacbon mà trong phân tử có chứa
một hay nhiều vòng benzen.
Phân
loại
Hiđrocacbon thơm có một
vòng benzen trong phân tử
Hiđrocacbon thơm có nhiều
vòng benzen trong phân tử
CH
3
LOGO
(Tiết 1)
www.themegallery.
com
Company Logo
I. Cấu trúc, đồng đẳng, đồng phân và danh pháp.

Kekule- người tìm ra
CTCT của Benzen
Theo quan niệm hiện nay: 6 nguyên tử C đều ở
Theo quan niệm hiện nay: 6 nguyên tử C đều ở
trạng thái lai hóa sp

trạng thái lai hóa sp
2
2
: mỗi C dùng 3 obitan lai hóa
: mỗi C dùng 3 obitan lai hóa
để tạo liên kết
để tạo liên kết
σ
σ
với 2 C bên cạnh và 1 nguyên tử H
với 2 C bên cạnh và 1 nguyên tử H
; Mỗi nguyên tử C còn lại 1 opitan 2p thì xen phủ
; Mỗi nguyên tử C còn lại 1 opitan 2p thì xen phủ
bên với nhau tạo liên kết
bên với nhau tạo liên kết
π
π
ở khắp vòng:
ở khắp vòng:
Phân tử benzen có cấu trúc phẳng và có
hình lục giác đều. Cả 6 nguyên tử C và 6
nguyên tử H đều nằm trên một mặt phẳng
hay
Mô hình phân tử benzen
(rỗng)
Mô hình phân tử benzen
(đặc)
Quan sát mô hình, nhận xét về:
-
Trạng thái lai hóa của nguyên tử C.

-
Đặc điểm hệ liên kết (
σ
σ
,
,
π
π ) của benzen.
www.themegallery.
com
Company Logo
Benzen có CTPT : C
6
H
6

là chất đứng đầu dãy
đồng đẳng. Vậy CTTQ
của dãy đồng đẳng
benzen là gì?
n 2n 6
C H
−
≥(n 6)
Hãy liệt kê một số đồng đẳngcủa benzen?
Một số chất trong dãy: C
6
H
6
, C

7
H
8
, C
8
H
10
.
www.themegallery.
com
Company Logo
CTPT CTCT Tên t.thườg Tên th.thế t
nc
,
o
C t
s
,
o
C
C
6
H
6
Benzen Benzen 5,5 80
C
7
H
8
Toluen Metyl benzen -95,0 111

C
8
H
10
etylbenzen -95,0 136
o-xilen 1,2-đimetyl
benzen
-25,2 144
m- xilen 1,3-đimetyl
benzen
-47,9 139
p- xilen 1,4-đimetyl
benzen
13,2 138
Tên và hằng số vật lý của một số H.C thơm đầu dãy đồng đẳng
CH
3
CH
2
CH
3
CH
3
CH
3
CH
3
CH
3
CH

3
CH
3
www.themegallery.
com
Company Logo
Từ C
8
H
10
trở đi có 2
đồng phân hidrocacbon
thơm
Mạch C ở nhánh
Vị trí nhánh ở vòng
benzen
-
Danh pháp: Tên hệ thống = (số chỉ vị trí nếu
cần ) + tên nhóm ankyl + benzen.
www.themegallery.
com
Company Logo

Chú ý:

Đánh số các nguyên tử C của vòng benzen sao cho tổng
chỉ số trong tên gọi là nhỏ nhất.
Gọi là vị trí ortho – KH: o-
Gọi là vị trí meta – KH: m-
Gọi là vị trí para – KH: p-

CH
3
CH
3
1, 3
1, 5
1, 4
1,3-đimetylbenzen
(m-đimetylbenzen)
1, 6
1, 2

Nếu vòng benzen có 2 nhóm thế ở vị trí:
1
2 (o)
3 (m)
4 (p)
5
6
(m)
(o)