Bài 26
I. KHÁI NIỆM CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT
I. KHÁI NIỆM CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT
Cho 1 vài ví dụ
về cảm ứng ở
TV và ở ĐV?
Khí hậu trở lạnh. Chim Sẻ xù lông giúp giữ ấm cơ thể.
Vậy cảm ứng ở động vật là gì?
Cảm ứng là khả năng tiếp
nhận và phản ứng (trả
lời) lại các kích thích từ
môi trường sống để tồn
tại và phát triển.
Cảm ứng ở động vật có gì khác so với thực vật?
Phản ứng của động vật diễn ra
nhanh hơn, mức độ chính xác
của phản ứng phụ thuộc vào
mức độ tổ chức hệ thần kinh
của chúng.
Ở động vật có HTK, phản xạ là một dạng điển hình
của cảm ứng. Vậy phản xạ là gì?
I. KHÁI NIỆM CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT
I. KHÁI NIỆM CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT
- Phản xạ là phản ứng của cơ thể thông qua hệ thần
kinh để trả lời lại kích thích bên ngoài hoặc bên trong
cơ thể.
- Khái niệm cảm ứng rộng hơn khái niệm phản xạ.
Cảm ứng có cả ở động vật không có tổ chức thần kinh,
còn phản xạ là cảm ứng của cơ thể có sự tham gia của
tổ chức thần kinh.
Một cung phản xạ gồm
những bộ phận nào?
Một cung phản xạ gồm các bộ phận:
+ Bộ phận tiếp nhận kích thích (thụ thể hoặc cơ quan
thụ cảm).
+ Bộ phận phân tích và tổng hợp thông tin để quyết
định hình thức và mức độ phản ứng (hệ thần kinh).
+ Bộ phận thực hiện phản ứng (cơ, tuyến…)
I. KHÁI NIỆM CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT
I. KHÁI NIỆM CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT
Sơ đồ một cung phản xạ
Một bạn lỡ chạm tay vào gai nhọn và có phản ứng rụt
tay lại. Hãy chỉ ra tác nhân kích thích, bộ phận tiếp nhận
kích thích, bộ phận phân tích và tổng hợp thông tin, bộ
phận thực hiện phản ứng của hiện tượng trên?
Tác nhân kích
thích
Bộ phận tiếp nhận
kích thích
Bộ phận phân
tích và tổng hợp
thông tin
Bộ phận
thực hiện
phản ứng
I. KHÁI NIỆM CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT
I. KHÁI NIỆM CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT
Không, Vì không có sự tham gia của tổ chức thần kinh.
Cơ đùi ếch khi cắt rời khỏi cơ thể, khi ta kích thích
thì cơ đùi này vẫn co. Sự co cơ đùi ếch trong trường
hợp này có phải là phản xạ không? Vì sao?
Từ hiện tượng trên ta có thể kết luận như thế nào về khả
năng cảm ứng của tế bào và các cơ quan trong cơ thể?
Các tế bào và các cơ quan trong cơ thể đều có khả
năng cảm ứng, nghĩa là phản ứng lại kích thích, nhưng
không phải tất cả các phản ứng của chúng đều là phản
xạ.
Hình thức, mức độ và tính chính xác của cảm ứng ở
các loài động vật khác nhau là khác nhau, chúng phụ
thuộc vào mức độ tổ chức thần kinh của chúng.
II. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT CHƯA CÓ TỔ CHỨC THẦN KINH
II. CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT CHƯA CÓ TỔ CHỨC THẦN KINH
I. KHÁI NIỆM CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT
I. KHÁI NIỆM CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT
Động vật đơn bào phản ứng với các kích thích như thế nào?
Trùng đế giày
Amip
Động vật đơn bào chưa có tổ chức thần kinh. Chúng
phản ứng bằng cách chuyển động cả cơ thể hoặc co rút
chất nguyên sinh nhờ không bào co rút.
Ví dụ: Trùng roi bơi tới nơi giàu ánh sáng,
Trùng đế giày bơi tới nơi giàu Ôxi,
Amip tránh ánh sáng.