Kinh nghiệm
Hiệu trởng xây dựng và tổ chức thực hiện
kế hoạch năm học ở trờng tiểu học
Họ và tên: Đặng Thị Hà
Trình độ chuyên môn: Cử nhân cao đẳng
Nơi công tác: Trờng tiểu học Xuân Tân
Đơn vị áp dụng kinh nghiệm: Trờng Tiểu học Xuân Tân
A/ Giải pháp
I/ Điều kiện hoàn cảnh tạo ra sáng kiến kinh nghiệm:
Trong mọi hoạt động của xã hội cũng nh của con ngời muốn đạt đợc kết quả
cao phải hoạt động theo một kế hoạch nhất định. Khi bàn về phơng pháp luận của chủ
nghĩa Mác- Lê nin đã chỉ rõ: ... Kế hoạch là cái mốc, là cái thớc đo, là ngọn đèn pha
soi sáng mọi lĩnh vực trong đời sống kinh tế xã hội.Trên cơ sở lý luận đó ngời quản lý
cần phải sử dụng kế hoạch nh một công cụ lao động để quản lý, chỉ đạo tổ chức tốt các
hoạt động nói chung, kiểm tra điều chỉnh để kế hoạch đợc thực hiện cân đối.
Ơ nhà trờng kế hoạch đợc thể hiện là sự phát triển tốt về mọi mặt phù hợp với điều
kiện thực tiễn của nhà trờng, cho nên muốn đánh giá đợc hoạt động của một nhà trờng
tốt hay xấu thì ta phải căn cứ vào kế hoạch. Kế hoạch nhà trờng luôn tạo điều kiện cho
ngời hiệu trởng chủ động và sáng tạo trong trong công việc quản lý, mặt khác kế hoạch
đợc coi là việc làm khoa học của ngời hiệu trởng. Kế hoạch năm học trong nhà trờng có
tầm quan trọng lớn vì nó là chơng trình hành động cả năm học của nhà trờng, là căn cứ
để đôn đốc, xem xét và đánh giá từng việc làm ở từng thời điểm cụ thể và cả quá trình
thực hiện, là xơng sống cho các kế hoạch khác của nhà trờng.
Xây dựng kế hoạch năm học ở trờng tiểu học là công tác trọng tâm của ngời hiệu tr-
ởng, là chức năng nhiệm vụ và chức năng quản lý cơ bản của nhà trờng . Trong quản lý
trờng tiểu học , nhờ lập kế hoạch mà có thể hạn chế sự không ổn định của nhà trờng tr-
ớc những thay đổi của môi trờng. Tạo sự đồng bộ trong kế hoạch đảm bảo việc thực
hiện chơng trình mục tiêu. Tạo những khả năng trong thc hiện công việc một cách
kinh tế hơn. Tập trung sự cố gắng của mọi ngời vào mục tiêu kế hoạch. Tạo điều kiện
cho hiệu trởng quản lý kiểm tra đánh giá cán bộ giáo viên
1
trong nhà trờng, từ đó có thể điều chỉnh kế hoạch. Trờng tiểu học là một hệ thống phức
tạp. Ngời hiệu trởng quản lý một hệ thống phức tạp , càng phải tập trung vào làm tốt
chức năng đầu tiên của ngời quản lý chức năng xây dựng kế hoạch.
Để xây dựng kế hoạch năm học có tính khả thi thì phải đảm bảo đợc các nguyên tắc:
Tính Đảng, tính khoa học, thực tiễn và đảm bảo theo nguyên tắc tập trung dân chủ đồng
thời đảm bảo tính đồng bộ và cân đối trong kế hoạch.
Từ những lý do trên tôi nhận thấy công tác xây dựng kế hoạch là nhiệm vụ quan trọng
của ngời hiệu trởng . Xây dựng kế hoạch là một nguyên tắc quản lý giáo dục, là một ph-
ơng pháp quản lý trong nhà trờng. Xác định rõ ý nghĩa, vai trò của công tác kế hoạch là
công việc đòi hỏi tính khoa học , kế hoạch có tính tác chiến nhằm thực hiện kế hoạch
giáo dục của ngành ứng với từng địa phơng. Kế hoạch là cái mốc, là căn cứ chỉ đạo và
đánh giá các hoạt động của nhà trờng trong năm học. Kế hoạch có tốt thì mới thực hiện
tốt đợc nhiệm vụ của năm học.Chính vì vậy tôi luôn luôn chú trọng việc xây dựng và tổ
chức thực hiện kế hoạch trong nhà trờng.
II/Các giải pháp thực hiện:
1. Rà soát xem xét lại tình hình thực tế của nhà trờng :
- Về tình hình đội ngũ.
- Về học sinh.
- Về cơ sở vật chất.
2. Tìm hiểu, tập hợp các t liệu làm căn cứ cho việc xây dựng kế hoạch.
* Nhiệm vụ năm học của Bộ giáo dục và đào tạo; Hớng dẫn của Sở giáo dục và
Đào tạo, của Phòng giáo dục và Đào tạo về xây dựng kế hoạch.
* Đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ chính trị năm học trớc, nhận định các kết
quả đã đạt đợc và những vấn đề còn tồn tại nguyên nhân của chúng.
- Tình trạng cơ sở vật chất của nhà trờng.
- Đội ngũ giáo viên hiện có.
- Kết quả về các hoạt động s phạm.
* Tình hình địa phơng
Phân tích rõ thuận lợi và khó khăn của địa phơng về giáo dục, từ đó có biện
pháp phối hợp giữa cha mẹ học sinh và xã hội để tạo điều kiện thuận lợi cho nhà trờng
phát triển theo mục tiêu giáo dục Tiểu học.
* Lấy ý kiến của giáo viên và học sinh về các biện pháp và chỉ tiêu phấn đấu
trong năm học.
Từ những thông tin thu đợc ở trên, hiệu trởng xử lý các thông tin, sử dụng các kết
quả của thông tin để xác định rõ nhiệm vụ của nhà trờng và các biện pháp cần làm để
thực hiện mục tiêu. Đây chính là bớc chuẩn bị xây dựng kế hoạch năm học
2
của hiệu trởng nhà trờng Tiểu học có hiệu quả nhất, cần phải làm , làm có tốt thì dự
thảo kế hoạch mới có cơ sở khoa học vững chắc.
3. Xây dựng dự thảo kế hoạch năm học:
Xây dựng dự thảo kế hoạch năm học tức là ngời hiệu trởng thực hiện quyết định
của mình về toàn bộ công việc chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ năm học ở một nhà trờng
tiểu học.
Trớc hết dựa trên cơ sở những thông tin tin cậy và phù hợp tình hình nhà trờng ,
địa phơng, ngời hiệu trởng thiết kế bản kế hoạch năm học , sơ bộ dự kiến mức phấn
đấu, dự kiến một số biện pháp quan trọng đồng thời trao đổi với phó hiệu trởng, tổ tr-
ởng chuyên môn, giáo viên giỏi để cùng suy nghĩ góp ý.
Hoàn chỉnh dự thảo kế hoạch năm học.
Ngời hiệu trởng thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ, nắm vững đợc nhu cầu,
quyền lợi và ý kiến thảo luận của tập thể, nắm vững lý luận và công nghệ
quản lý ...
đa ra vấn đề tập trung thảo luận cho cốt cán trong trờng từ đó xây dựng dự thảo kế
hoạch năm học cho phù hợp với thực trạng của nhà trờng . Vì vậy để chủ động làm dự
thảo kế hoạch năm học đòi hỏi ngời hiệu trởng phải quyết đoán những vấn đề về công
tác kế hoạch.
4. Thông qua kế hoạch năm học.
Để phát huy nguyên tắc tập trung dân chủ trong việc xây dựng kế hoạch, khi
dự thảo kế hoạch năm học xong rồi, bớc tiếp theo hiệu trởng tổ chức thông qua kế
hoạch.
- Tổ chức hội nghị liên tịch giữa nhà trờng với Đảng uỷ, Uỷ ban nhân dân xã,
hội cha mẹ học sinh và các đoàn thể trong nhà trờng.
- Duyệt kế hoạch với Phòng giáo dục và đào tạo.
- Thông qua kế hoạch với hội đồng giáo dục nhà trờng.
Nếu làm đúng quy trình đó thì ngời quản lý đã làm tốt công tác tập trung dân chủ
trong xây dựng kế hoạch năm học. Trí tuệ tập thể đã thống nhất công tác kế hoạch thì
trở thành sức mạnh . Mọi ngời tham gia công tác kế hoạch sẽ hiểu đợc công việc của
mình, xác định rõ ràng, cụ thể vị trí , vai trò , trách nhiệm quyền hạn của mình và từ đó
quyết tâm thực hiện các công việc sao cho chất lợng, hiệu quả, từ đó làm cho kế hoạch
năm học có tính khả thi cao.
5. Quy trình hợp lý là đảm bảo đầy đủ các nguyên tắc xây dựng kế hoạch đó là
tính Đảng, tính kế hoạch, tính tập trung dân chủ. Vì nhà trờng là công cụ chuyên chính
vô sản, là nơi truyền bá t tởng chủ nghĩa cộng sản, là nơi đào tạo thế hệ trẻ con ngời chủ
nghĩa xã hội , để xây dựng chủ nghĩa xã hội do đó trong kế hoạch năm học của nhà tr-
ờng khi xây dựng cần phải thể hiện rõ tính Đảng trong trờng học đó là mục tiêu,
nguyên lý giáo dục của Đảng.
3
6. Qua việc nghiên cứu, phân tích các t liệu, tôi khẳng định việc xây dựng kế
hoạch năm học muốn có chất lợng cần tiến hành theo ba bớc nh sau:
Bớc 1: Chuẩn bị cho xây dựng kế hoạch.
+ Lập bộ phận chuyên trách giúp hiệu trởng xây dựng kế hoạch.
+ Tập hợp các thông tin cần thiết và và xử lý các thông tin để làm cơ
sở cho việc xây dựng kế hoạch.
+ Phân tích:
- Kết quả năm học trớc: Bản tổng kết năm học.
- Các văn bản, chỉ thị dạy học của cấp trên( Bộ, Sở, Phòng giáo
dục và đào tạo...)
- Tình hình địa phơng, xã hội.
- ý kiến của giáo viên, học sinh, phụ huynh học sinh.... về giáo
dục nhà trờng.
- Hiệu trởng sử dụng các kết quả của thông tin để xác định rõ
nhiệm vụ của nhà trờng và các biện pháp cần làm để thực hiện
mục tiêu.
Bớc 2:Dự thảo kế hoạch.
+ Hiệu trởng căn cứ những thông tin thu đợc đã đợc xử lý để thiết kế
bản kế hoạch năm học.
+ Trao đổi với các phó hiệu trởng, tổ trởng chuyên môn, các giáo viên
có nhiều kinh nghiệm trong nhà trờng cùng suy nghĩ góp ý vào dự thảo kế hoạch năm
học.
+ Hoàn thiện dự thảo kế hoạch năm học.
Bớc 3: Thông qua kế hoạch.
+ Tổ chức hội nghị liên tịch giữa nhà trờng, Đảng uỷ, Uỷ ban, Hội cha
mẹ học sinh, các đoàn thể trong nhà trờng.
+ Duyệt kế hoạch với phòng giáo dục đào tạo.
+ Thông qua kế hoạch với hội đồng s phạm nhà trờng.
Qua từng giai đoạn, hiệu trởng căn cứ vào kế hoạch, xem xét những ý kiến bổ sung,
đánh giá rút kinh nghiệm để điều chỉnh kế hoạch.
Qua 3 bớc xây dựng kế hoạch năm học đã nêu ở trên, tôi thấy bớc quan trọng hơn
cả là bớc chuẩn bị để xây dựng kế hoạch. Vì bớc này chuẩn bị tốt thì thì kế hoạch sẽ có
cứ liệu khoa học đồng thời đảm bảo đợc sự lãnh đạo của Đảng, chính quyền địa ph-
ơngcũng nh sự tham gia góp ý của phụ huynh học sinh, của giáo viên, của học sinh và
đó là điều kiện để kế hoạch có tính khả thi.
Mặt khác, bớc chuẩn bị làm tốt chính là phát huy vai trò làm chủ của tập thể giáo
viên, học sinh, phụ huynh học sinh trong quá trình thực hiện nhiệm vụ năm học.
4
Trong khi xây dựng kế hoạch, ngoài 3 bớc trên, hiệu trởng cần khai thác các biện
pháp cần thiết quan trọng để thể hiện cụ thể các biện pháp tổ chức thực hiện kế hoạch.
Qua xem xét các hoạt động dạy học trong nhà trờng . Qua ý kiến của giáo viên
và qua việc dự giờ thăm lớp, tôi thấy khi xây dựng kế hoạch cần tập trung các biện pháp
khả thi sau:
+ Công tác chính trị t tởng trờng học: Đây là biện pháp thống nhất t tởng và xây
dựng khối đoàn kết trong tập thể giáo viên.
+ Biện pháp quản lý sự phát triển giáo dục.
Trong đó cần chú ý:
- Phát triển phổ cập.
- Nền nếp dạy, nền nếp học.
- Các phơng pháp dạy học.
- Bồi dỡng, tự bồi dỡng để dạy tốt, học tốt.
- Xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị trờng học....
Qua dự giờ thăm lớp của giáo viên, tôi nhận thấy việc làm rất khớp với kế hoạch.
Nh vậy qua phân tích trên tôi thấy ngoài việc xác định rõ ràng 3 bớc để xây
dựng kế hoạch năm học nhà trờng tiểu học thì cũng cần xác định rõ ràng cụ thể những
biện pháp tiến hành đa vào kế hoạch để đảm bảo tính hớng dẫn giúp cho các thành viên
trong nhà trờng biết nhiệm vụ của mình để thực thi có kết quả.
Tôi thờng thiết kế kế hoạch theo 3 phần cơ bản nh sau:
Trờng tiểu học.......
Huyện.................... kế hoạch năm học
(..............................)
1. Đặc điểm tình hình năm học của nhà tr ờng.
1.1 Thuận lợi.
- Căn cứ vào kết quả của năm học trớc.
- Căn cứ vào các thông tin chỉ đạo (của Bộ, Sở, Phòng...)
- Căn cứ vào tình hình kinh tế xã hội của địa phơng.
- Căn cứ tình hình đội ngũ giáo viên, học sinh.
- Căn cứ cơ sở vật chất: Phòng học, sách, thiết bị, trang thiết bị, đồ dùng
dạy học....
Cần nêu đợc những thuận lợi căn bản để thực hiện nhiệm vụ năm học. Từ đó thấy đợc
những ảnh hởng tốt chiều hớng tốt tới việc thực hiện nhiệm vụ năm học.
1.2 Khó khăn:
Phân tích những khó khăn cơ bản mà nhà trờng gặp phải nh:
- Khó khăn về điều kiện cơ sở vật chất: Phòng học, phòng chức năng.....
- Đội ngũ giáo viên và phơng pháp giảng dạy.
5