SKKN lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học môn hóa học

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA

TRUNG TÂM GDNN-GDTX TĨNH GIA

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

LỒNG GHÉP GIÁO DỤC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG
TRONG DẠY HỌC MÔN HÓA HỌC

Người thực hiện : Lê Thị Hồng Lựu
Chức vụ
: Giáo viên
Đơn vị công tác : Trung tâm GDNN-GDTX Tĩnh Gia
SKKN thuộc môn : Hóa

THANH HÓA, THÁNG 3 NĂM 2019


MỤC LỤC
NỘI DUNG
I. MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
2. Muc đích nghiên cưu
3. Đối tượng nghiên cưu
4. Phương phap nghiên cưu
5. Những điểm mới của sang kiến kinh nghiêm
II. NÔI DUNG SANG KIÊN KINH NGHIÊM
1. Cơ sở lý luận của sang kiến kinh nghiêm
2. Thực trạng vấn đề trước khi ap dung sang kiến kinh nghiêm
2.1.Thực trạng hiện nay
2.2. Thực trạng học sinh ở trung tâm GDNN – GDTX

3. Cac giải phap thưc hiên đề tài
3.1. Các phương thức lồng ghép
3.2. Cac hình thức tổ chức day hoc lồng ghép
4. Hiêu quả của sang kiến kinh nghiêm đối với hoat đông giao
duc, với bản thân, đông nghiêp và nhà trương.
III. KẾT LUẬN VÀ KIÊN NGHI
1. Kếế́t luận
2. Kiến nghi
IV.TÀI LIỆU THAM KHẢO

Trang
2
2
3
3
3
3
4
4
5
5
5
6
6
6
15
16
16
17
19

I. MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Trong những năm gần đây, chúng ta không thể phủ nhận được sự phát triển
vượt bậc của nền kinh tế cũng như khoa học kĩ thuật của thế giới. Nền công

1


nghiệp thế giới đã đạt đến trìì̀nh độ kĩ thuật cao, với nhiều thành tựu đáng ghi
nhận. Tuy nhiên hệ quả của sự phát triển ấy là hàng loạt các vấn đề về môi
trường như trái đất nóng lên, ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồì̀n nước, nước
biển dâng, biến đổổ̉i khí hậu.
Hiện nay biến đổổ̉i khí hậu đang là một thách thứứ́c lớn lao mà nhân loại
đang phải đối mặt. Biến đổổ̉i khí hậu đã có những tác động sâu sắc, mạnh mẽ đến
mọi hoạt động sản xuất; đời sống của sinh vật và con người; môi trường tự
nhiên, kinh tế - xã hội của cả mọi châu lục, mọi quốc gia trên Trái Đất.
Do sự phát triển vượt bậc của nền kinh tế trên địa bàn huyện Tĩnh Gia,
đặc biệt là tốc độ đô thị hóa nhanh của khu kinh tế Nghi Sơn nên lượng khí và
rác thải ngày càng gia tăng, và tìì̀nh trạng ô nhiễm môi trường trên địa bàn huyện
đang là vấn đề được quan tâm.
Trong chương trìì̀nh giáo dục hiện nay, bên cạnh việc hoàn thiện nội dung
chương trìì̀nh giáo dục phổổ̉ thông cho từng khối lớp, giáo viên còn có nhiệm vụ
trang bị cho học sinh những kiến thứứ́c cơ bản về biến đổổ̉i khí hậu, tác động của
biến đổổ̉i khí hậu và cách ứứ́ng phó với biến đổổ̉i khí hậu. Tuy nhiên, học sinh trung
học phổổ̉ thông nói chung và học sinh trung tâm GDNN - GDTX nói riêng, các
em cũng hiểu biết phần nào về biến đổổ̉i khí hậu qua các phương tiện truyền
thông( như báo, đài, mạng internet...) nhưng tầm hiểu biết còn chưa được sâu
rộng, các em cũng chưa ý thứứ́c được những hành động tuy nhỏ của các em như:
không xả rác bừa bãi; tắt các thiết bị điện khi không sử dụng; không chặt cây, bẻ

cành; trồì̀ng và bảo vệ cây xanh; giữ gìì̀n vệ sinh nhà cửa, trường lớp... cũng đóng
góp một phần không nhỏ vào việc bảo vệ môi trường xanh, sạch, đẹp.
Là một giáo viên ngoài việc sử dụng phương pháp dạy học tích cực, thìì̀
việc rèn luyện cho học sinh ý thứứ́c bảo vệ môi trường tránh ô nhiễm cũng rất
quan trọng. Với những lí do đó tôi xin chọn đề tài “Lồng ghép giáo dục bảo vệ
môi trường trong dạy học môn hóa học” giúp học sinh có thể hiểu biết và biết
cách ứứ́ng phó với biến đổổ̉i khí hậu trong tìì̀nh hìì̀nh hiện nay.
2. Muc đích nghiên cưu
Trong tình hình hiên nay viêc thông qua giang day cac bai hoc ơ chương
trình hoa hoc trung hoc phổ thông đê giao duc cho hoc sinh y thức, trach nhiêm
bao vê môi trương tranh bi ô nhiêm va cach hiêu biêt vê biên đổi khi hâu cung
2


như cach biêt ứng pho vơi biên đổi khi hâu la rât quan trong va cân thiêt. Chinh
vì vây ma tôi đa nghiên cứu đê tai nay vơi muc đich đo.
3. Đối tương nghiên cưu
Hoc sinh trương trung tâm GDNN – GDTX Tinh Gia.
4. Phương phap nghiên cưu
Đê thưc thi đê tai nay tôi đa dưa trên cac phương phap nghiên cứu sau :
- Nhom phương phap nghiên cứu li luân ( phân tich, tổng hơp tai liêu Internet,
tâp san, sach bao liên quan đên đê tai...)
- Nhom phương phap nghiên cứu thưc tiên :
+ Phương phap tổng kêt kinh nghiêm giao duc
+ Phương phap nghiên cứu cac san phẩm hoat đông
+ Phương phap điêu tra giao duc
+ Phương phap quan sat sư pham
+ Phương phap thưc hanh, thưc nghiêm sư pham
+ Phương phap điêu tra thưc trang hoc sinh
- Phương phap thông kê toan hoc

5. Những điểm mới của sang kiến kinh nghiêm
Dưa trên thưc tê, tư đo tôi chon đê tai “ Lông ghép giao duc bảo vê môi
trương trong day học môn hoa học ” va se ap dung cho hoc sinh cac em
trương tôi , va sau qua trình thưc hiên tôi thây đa đem lai hiêu qua thiêt thưc.
Viêc giao duc cho cac em y thức bao vê môi trương không nhưng lam cho môi
trương xanh – sach – đep ma con giup cac em hiêu vê cach biên đổi khi hâu va
cach ứng pho vơi biên đổi khi hâu. Đây la hoat đông co tinh chât lâu dai.
Bên canh đo viêc ap dung lồng ghép giao duc bao vê môi trương trong môn
hoa hoc giup giao viên thưc hiên cac nôi dung giao duc môt cach nhay bén, linh
hoat, không trùng lăp, không gây qua tai, tân dung nguồn nguyên liêu, vât liêu
phê thai co sẵn đê biên thanh nhưng dung cu day va hoc đơn gian nhưng mang
tinh khoa hoc va sang tao đê hoc viên thưc hanh va trai nghiêm môt cach thoai
mai, không gương ép. Nhằm nâng cao nhân thức, trình đô chuyên môn nghiêp
3


vu sư pham. Măt khac tao cho hoc sinh thoi quen nê nêp, sư hứng thu, sang tao
linh hoat khi tham gia vao cac tiêt hoc.
II. NÔI DUNG SANG KIÊN KINH NGHIÊM
1. Cơ sơ lí luân của sang kiến kinh nghiêm
Do nhận thứứ́c được tầm ảnh hưởng nghiêm trọng của biến đổổ̉i khí hậu
mà Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã phê
duyệt Chương trìì̀nh mục tiêu quốc gia ứứ́ng phó với BĐKH. Để thực hiện chương
trìì̀nh mục tiêu quốc gia ứứ́ng phó với BĐKH, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo
đã phê duyệt Kế hoạch hành động ứứ́ng phó với BĐKH của ngành Giáo dục giai
đoạn 2011 - 2015 và phê duyệt Dự án "Đưa các nội dung ứứ́ng phó với BĐKH
vào chương trìì̀nh Giáo dục và Đào tạo giai đoạn 2011 - 2015".
Nhằì̀m định hướng cho việc triển khai thực hiện nhiệm vụ trên một cách
có hiệu quả, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã xây dựng bộ tài liệu giáo dục ứứ́ng phó
với BĐKH lồì̀ng ghéứ́p vào các môn học cấp THPT: Vật lí, Hóa học, Sinh học,

Địa lí, Công nghệ.
Năm 2012, phòng giáo dục huyện Tĩnh Gia đã mở lớp tập huấn cho giáo
viên về giáo dục cách ứứ́ng phó với biến đổổ̉i khí hậu cấp trung học phổổ̉ thông với
các nội dung sau:
- Kiến thứứ́c cơ bản về biến đổổ̉i khí hậu
+ Biểu hiện, đặc điểm và nguyên nhân chính của sự biến đổổ̉i khí hậu
+ Tác động của sự biến đổổ̉i khí hậu đối với tự nhiên và mọi hoạt động
của con người
+ Chiến lược ứứ́ng phó với biến đổổ̉i khí hậu
+ Hành động ứứ́ng phó với biến đổổ̉i khí hậu
+ Giáo dục, tuyên truyền phổổ̉ biến rộng rãi các giải pháp làm giảm thiểu
biến đổổ̉i khí hậu và thích ứứ́ng với những hậu quả do biến đổổ̉i khí hậu gây ra tại
các địa phương.
- Giáo dục biến đổổ̉i khí hậu trong trường THPT
+ Vai trò, nhiệm vụ của giáo dục phổổ̉ thông đối với những thách thứứ́c của
biến đổổ̉i khí hậu.
4


+ Mục tiêu của giáo dục ứứ́ng phó với biến đổổ̉i khí hậu trong trường
THPT.
+ Định hướng, yêu cầu của giáo dục ứứ́ng phó với biến đổổ̉i khí hậu trong
trường THPT.
+ Lồì̀ng ghéứ́p giáo dục ứứ́ng phó với biến đổổ̉i khí hậu trong môn hóa học.
+ Giới thiệu một số địa chỉ lồì̀ng ghéứ́p giáo dục ứứ́ng phó với biến đổổ̉i khí
hậu trong môn hóa học cấp THPT.
2. Thưc trang vấn đề trước khi ap dung sang kiến kinh nghiêm
2.1. Thực trạng hiện nay
Thực tế cho thấy, BĐKH đang đe doạ nghiêm trọng đến lợi ích sống còn
của con người trên khắp hành tinh và làm cho Trái Đất chúng ta ngày càng trở

nên mỏng manh, dễ bị tổổ̉n thương và ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững
trong tương lai. Ngay từ bây giờ, chúng ta cần phải ý thứứ́c hơn đối với môi
trường thông qua từng công việc cụ thể của mỗi cá nhân.
2.2. Thực trạng của học sinh ở trung tâm GDNN - GDTX Tĩnh Gia Đối
với học sinh THPT nói chung và học sinh trung tâm GDNN - GDTX
nói riêng, các em chưa có ý thứứ́c cao trong việc bảo vệ môi trường do tầm hiểu biết
còn hạn chế. Các em chưa thấy được sứứ́c ảnh hưởng của biến đổổ̉i khí hậu đến mọi
hoạt động sản xuất; đời sống của sinh vật và con người; môi trường tự nhiên, kinh
tế - xã hội. Vẫn còn tìì̀nh trạng học sinh xả rác bừa bãi. Chưa có ý thứứ́c tiết kiệm
điện khi không sử dụng, ý thứứ́c trồì̀ng và bảo vệ cây xanh còn chưa cao...
Vìì̀ vậy việc lồì̀ng ghéứ́p giáo dục ứứ́ng phó với biến đổổ̉i khí hậu trong các nội dung
bài dạy là giải pháp thực sự cần thiết.
Kếế́t quảả̉ khảả̉o sát năm họọ̣c 2017- 2018 khi chưa áp dụng đềề̀ tàề̀i
Năm họọ̣c
Lớế́p
Sốế́
HS có ý
HS có ý
HS chưa có ý
thức tốế́t
thức khá
thức
HS
SL
%
SL
%
SL
%
2017- 2018 10A

35
17
48,6 12
34,3 6
17,1
10B

30

12

40

10

33,3

8

26,7

3. Cac giải phap thưc hiên đề tài
5


Giáo dục ứứ́ng phó biến đổổ̉i khí hậu là giáo dục cả về nhận thứứ́c và hành
động để có thể tham gia giải quyết những vấn đề cụ thể do biến đổổ̉i khí hậu gây
ra. Do đó mỗi học sinh được giáo dục ứứ́ng phó biến đổổ̉i khí hậu không chỉ có
thêm nhận thứứ́c, hiểu biết cần thiết, mà còn phải biết vận dụng các kiến thứứ́c kĩ
năng để giải quyết các vấn đề thực tiễn cụ thể, phải biết làm việc gìì̀ có ích cho

trường mìì̀nh, cho địa phương mìì̀nh, cho cộng đồì̀ng. Từ lí do đó, khi lồì̀ng ghéứ́p
vấn đề này trong giảng dạy môn hóa, tôi chủ yếu xoáy sâu vào việc hướng các
em vào những suy nghĩ, việc làm mang tính thực tiễn, cụ thể.
3.1. Các phương thức lồng ghép:
+ Lồì̀ng ghéứ́p toàn phần: được thực hiện khi hầu hết các kiến thứứ́c của
môn học, hoặc nội dung của một bài học cụ thể, cũng chính là các kiến thứứ́c về
giáo dục ứứ́ng phó với BĐKH.
+ Lồì̀ng ghéứ́p bộ phận: được thực hiện khi có một phần kiến thứứ́c của
môn học hoặc bài học có nội dung về giáo dục ứứ́ng phó với BĐKH.
+ Hìì̀nh thứứ́c liên hệ: liên hệ là một hìì̀nh thứứ́c lồì̀ng ghéứ́p đơn giản nhất khi
chỉ có một số nội dung của môn học có liên quan tới nội dung về giáo dục ứứ́ng
phó với BĐKH, song không nêu rõ trong nội dung của bài học. Trong trường
hợp này GV phải khai thác kiến thứứ́c môn học và liên hệ chúng với các nội dung
về giáo dục ứứ́ng phó với BĐKH. Đây là trường hợp thường xảy ra.
3.2. Các hình thức tổ chức dạy học lồng ghép:
- Hìì̀nh thứứ́c thứứ́ nhất: Thông qua các bài học trên lớp. Trong trường hợp
này GV thực hiện các phương thứứ́c lồì̀ng ghéứ́p với các mứứ́c độ đã nêu ở trên. Các
hoạt động của GV có thể bao gồì̀m:
Hoạt động 1: Nghiên cứứ́u chương trìì̀nh, sách giáo khoa để xây dựng mục
tiêu dạy học, trong đó có các mục tiêu giáo dục ứứ́ng phó với BĐKH, mục tiêu
giáo dục bảo vệ môi trường.
Hoạt động 2: Xác định các nội dung giáo dục ứứ́ng phó với BĐKH, giáo
dục môi trường cụ thể cần lồì̀ng ghéứ́p. Căn cứứ́ vào mối liên hệ giữa kiến thứứ́c
môn học và các nội dung giáo dục ứứ́ng phó với BĐKH, giáo dục môi trường,
GV lựa chọn tư liệu và phương án lồì̀ng ghéứ́p. Cụ thể phải trả lời các câu hỏi:
lồì̀ng ghéứ́p nội dung nào là hợp lí? Liên kết các kiến thứứ́c về giáo dục ứứ́ng phó
6


với BĐKH và giáo dục bảo vệ môi trường như thế nào? Thời lượng là bao

nhiêu?
Hoạt động 3: Lựa chọn các phương pháp dạy học và phương tiện phùì̀
hợp, cần quan tâm sử dụng các phương pháp dạy học tích cực, các phương tiện
dạy học có hiệu quả cao để tăng cường tính trực quan và hứứ́ng thú học tập của
HS (như sử dụng các thí nghiệm, mô hìì̀nh, tranh ảnh, video clip,...)
Hoạt động 4: Xây dựng tiến trìì̀nh dạy học cụ thể. Ở đây GV cần nêu cụ
thể các hoạt động của HS, các hoạt động trợ giúp của GV.
- Hìì̀nh thứứ́c thứứ́ hai: Giáo dục ứứ́ng phó với BĐKH cũng có thể được triển
khai như một hoạt động độc lập song vẫn gắn liền với việc vận dụng kiến
thứứ́c môn học. Các hoạt động có thể như: tham quan, ngoại khóa, tổổ̉ chứứ́c
các nhóm ngoại khóa chuyên đề, tổổ̉ chứứ́c thực hiện dự án, nghiên cứứ́u một
đề tài (phùì̀ hợp với HS). Với các hoạt động này, mứứ́c độ lồì̀ng ghéứ́p kiến
thứứ́c, kĩ năng các môn học với các nội dung giáo dục ứứ́ng phó với BĐKH,
giáo dục môi trường sẽ đạt cao nhất. Trong các hoạt động này, HS học
cách vận dụng kiến thứứ́c môn học trong các tìì̀nh huống gần gũi với cuộc
sống hơn, huy động được kiến thứứ́c từ nhiều môn học hơn.
Tên bàề̀i

Địa chỉ
lồng
ghéế́p

Nội dung giáo dục ứng phó
Vớế́i biếế́n đổi khíế́ hậu

Mức
độ
lồng
ghéế́p

LỚP 10
Chương 5 – Tính chất - Clo là khí độc, nếu phát tán ra ngoài môi Bộ
Bài 22: Clo hoá học – trường, khí bay đến đâu sẽ làm cây cối
phận và
Điều chế héứ́o khô, chết đến đó, khi hít phải nó phá
liên hệ
hoại niêm mạc của đường hô hấp gây tứứ́c
ngực.
- Clo có ứứ́ng dụng khử trùì̀ng nguồì̀n nước
sinh hoạt (thường được dùì̀ng để diệt
khuẩổ̉n ở hồì̀ bơi công cộng).Ngoài ra lượng
lớn clo dùì̀ng được dùì̀ng để sản xuất các
hóa chất hữu cơ và được dùì̀ng để sản xuất
7


Chương 6 – Hiđro
Bài 32:
sunfua
Hiđro
Lưu
sunfua
– huỳnh
Lưu huỳnh đioxit
đioxit
–
Lưu huỳnh
trioxit

các chất tẩổ̉y trắng,sát trùì̀ng (nước Giaven,clorua vôi…). Tuy nhiên, trong nhiều

năm qua các nhà khoa học nghiên cứứ́u và
ngày càng lo ngại về khả năng hóa chất
này ảnh hưởng xấu đến sứứ́c khỏe của
người bơi. Trong môi trường nước, Clo
phản ứứ́ng với mồì̀ hôi, nước tiểu, tế bào da
và các vật liệu sinh học khác để sản sinh
ra các loại phụ phẩổ̉m. Kết quả nghiên cứứ́u
cho thấy một vài hóa chất này có liên quan
đến bệnh hen suyễn và ung thư bàng
quang.
- Hiđro sunfua là chất khí gây ngạt vìì̀
Bộ
chúng tước đoạt oxy rất mạnh,gây nhiễm
phận và
độc mạnh.Hiđro sunfua xuất hiện do đốt
liên hệ
cháy hoàn toàn các nhiên liệu (than
đá,dầu..),hiđro sunfua cũng xuất hiện
trong nguồì̀n nước suối,trong khí núi lửa và
bốc ra từ xác chết của người ,động vật.Khí
hiđro sunfua gây tê liệt đường hô
hấp,niêm mạc,giác mạc .Với hàm lượng
cao gây tê liệt thần kinh khứứ́u giác ,bất
tỉnh và có thể dẫn đến tử vong.
- Lưu huỳnh đioxit là một trong những
chất gây ô nhiễm môi trường. Nó sinh ra
như là sản phẩổ̉m phụ trong quá trìì̀nh đốt
cháy than đá, dầu, khí đốt. Nó là một trong
những chất gây ra hiện tượng mưa axit ăn
mòn các công trìì̀nh, phá hoại cây cối, biến

đất đai thành vùì̀ng hoang mạc. Khí
SO2 gây bệnh cho người như viêm phổổ̉i,
mắt. Cần có biện pháp xử lí khí SO2 trước

Chương 6 – Sản xuất

khi thải ra môi trường.
- Quá trìì̀nh sản xuất axit sunfuric tạo ra

Bộ
8


Bài 33:
axit
Axit
sunfuric
sunfuric
–
Muối sunfat

LỚP 11
Chương 2 – Những
Bài 12:
phân bón
Phân
bón thường

nhiều chất thải khác nhau, chia ra 3 dòng
phận và

chính: khí thải, chất thải rắn và chất thải
liên hệ
lỏng. Mỗi dòng thải đều có đặc trưng
riêng, nhưng nhìì̀n chung đều ảnh hưởng
tới sứứ́c khỏe và môi trường sống.
- Khí thải thành phần chủ yếu là khí SO2
và khói bụi. Phát sinh phần lớn từ công
đoạn tạo khí SO2, tinh chế khí SO2, công
đoạn tiếp xúc và quá trìì̀nh hấp thụ tạo axit
H2SO4. Ngoài ra quá trìì̀nh đốt nhiên liệu
cũng tạo ra SO2( là khí rất độc hại đối với
sứứ́c khỏe và là nguyên nhân chính gây
hiện tượng mưa axit).
- Chất thải rắn thành phần chủ yếu là các
loại quặng( chứứ́a các oxit sắt), chất xúc tác
như V2O5 sử dụng được một thời gian
ngắn sau đó bị trơ không còn khả năng
xúc tác nên bị thải ra ngoài( V2O5 một chất
rất độc, làm mắt bị sưng tấy, rát mũi, cổổ̉
họng, ảnh hưởng tới hô hấp). Một số vùì̀ng
gần nhà máy sản xuất axit sunfuric có
nhiều người bị bệnh như làng ung thư
Thạch Sơn, huyện Lâm thao, Phú Thọ.
- Chất thải lỏng nếu không xử lí hoặc xử lí
không tốt sẽ ảnh hưởng tới thủy sinh vật,
ảnh hưởng tới nguồì̀n nước sinh hoạt của
người dân.
Vìì̀ vậy cần có biện pháp hợp lí để xử lí các
chất thải trong quá trìì̀nh sản xuất để giảm
thiểu ô nhiễm môi trường.

- Phân bón hóa học là những hóa chất có
chứứ́a các nguyên tố dinh dưỡng được bón
cho cây nhằì̀m tăng năng suất mùì̀a màng

Bộ
phận và
liên hệ
9


hoá học

dùì̀ng.

nhưng phân bón hóa học có tác dụng hai
mặt, nếu sử dụng quá mứứ́c qui định hoặc
không đúng cách nó sẽ gây hại cho sứứ́c
khỏe con người.
- Bên cạnh những lợi ích bảo vệ cây trồì̀ng,
hầu hết các loại phân bón hóa học đều có
tính độc ảnh hưởng đến môi trường đất,
môi trường nước, ô nhiễm môi trường và
gây mất cân bằì̀ng sinh thái.
- Khi bón một số phân hóa học chứứ́a hợp
chất nitrat xuống đồì̀ng ruộng, nước mưa
làm trôi các chất nitrat này xuống ao hồì̀
sông suối làm phát triển các loại rong tảo,
khi rong tảo chết đi, quá trìì̀nh phân hủy sẽ
sử dụng rất nhiều oxi trong nước, hậu quả
là nước bị thiếu dưỡng khí và làm các sinh

vật không thể sống được. Ngoài ra dư
lượng nitrat trong rau hoặc các thực phẩổ̉m
có thể gây ra việc chuyển hóa hemoglobin
trong máu thành methemoglobin, sự
chuyển hóa này xảy ra mạnh và nhiều hơn
ở người trẻ, gây nên bệnh và chết người.
Chính vìì̀ vậy cần sử dụng phân bón hợp lí.
Chương 3 – Cacbon
Có nhiều nguồì̀n sinh ra cacbon
Bài 16:
monooxit monooxit.
Khí thải của động cơ đốt
Hợp
chất – Cacbon trong
tạo ra sau khi đốt các nhiên liệu.
của cacbon

đioxit

Trong gia đìì̀nh, khí CO được tạo ra khi
các nguồì̀n nhiên liệu như xăng, hơi đốt,
dầu hay gỗ không cháy hết trong các thiết
bị dùì̀ng chúng làm nhiên liệu như xe máy,
ô tô, lò sưởi và bếp lò v.v. Khí cacbon
monooxit
là cực kỳ nguy hiểm, do việc
hít thở phải một lượng quá lớn CO sẽ dẫn
10

tới thương tổổ̉n do giảm ôxy trong máu hay
tổổ̉n thương hệ thần kinh cũng như có thể
gây tử vong. Lưu ý khi đốt lò than nên đốt
nơi thoáng gió, không đốt trong phòng kín
vìì̀ khí CO sinh ra rất độc.( GV liên hệ thực
tế vụ ngộ độc khí than xảy ra ở thôn Xuân
Nguyên, Nguyên Bìì̀nh, Tĩnh gia, Thanh
Hóa làm 3 người tử vong do thiếu hiểu
biết).
- CO2 nhiều có lẫn trong không khí gây ô
nhiễm môi trường, là một trong các khí
gây hiệu ứứ́ng nhà kính, phá huỷ tầng
ozon.Khí CO2 được thu hồì̀i từ quá trìì̀nh
đốt cháy hoàn toàn than để cung cấp năng
lượng cho các quá trìì̀nh sản xuất
khác.Ngoài ra ,khí CO2 còn được thu hồì̀i
từ quá trìì̀nh chuyển hóa khí thiên
nhiên ,các sản phẩổ̉m dầu mỏ,quá trìì̀nh
nung vôi ,quá trìì̀nh lên men rượu từ đường
glucozo.
Chương 3 – Chu trìì̀nh - Cacbon là một trong những nguyên tố
Bài 16:
cacbon
quan trọng tham gia vào cấu trúc của cơ
Axit
trong tự thể, chiếm đến 49% trọng lượng khô.
cacbonic – nhiên
Cacbon tồì̀n tại trong sinh quyển dưới các
Muối
dạng chất vô cơ, hữu cơ và trong cơ thể

cacbonat
sinh vật. Cacbon tham gia vào chu trìì̀nh ở
dạng khí cacbon đioxit (CO2) có trong khí
quyển. Trong khí quyển hàm lượng CO2
rất thấp, chỉ khoảng 0,03%, nhưng các
dạng dự trữ cacbon rất phong phú và đa
dạng (đó là than đá, dầu mỏ, khí đốt,
CaCO3). Trong nhiều năm qua, hàm lượng
khí CO2 tăng lên là do con người đã can

11


Chương 3 – Công
Bài 18:
nghiệp
Công silicat
nghiệp
silicat

thiệp quá mạnh vào chu trìì̀nh cacbon, làm
hàm lượng khí CO2 tăng vọt do sử dụng
nguyên liệu hóa thạch, hủy hoại rừng. Gây
nên hiện tượng hiệu ứứ́ng nhà kính, làm
cho trái đất nóng dần lên. Nhiệt độ trái đất
tăng sẽ làm băng ở 2 cực tan, dẫn tới mực
nước biển dâng cao, như vậy nhiều vùì̀ng
sản xuất trùì̀ phú, khu dân cư, thành phố,
… sẽ bị nhấn chìì̀m trong biển nước.
- Lò sản xuất gốm sứứ́ thủ công truyền

thống còn chiếm số lượng lớn nên vấn đề
ô nhiễm môi trường rất nặng nề trong sản
xuất gốm sứứ́, đặc biệt trong các làng nghề
tập trung nhiều doanh nghiệp. Ô nhiễm do
khí thải, bụi than đang ảnh hưởng trực tiếp
đến đời sống của nhân dân trong vùì̀ng.
Việc thúc đẩổ̉y công nghệ sử dụng hiệu quả
năng lượng, đặc biệt là sử dụng lò gas sẽ
đưa đến cuộc cách mạng giải quyết vấn đề
ô nhiễm môi trường, tăng hiệu quả sản
xuất kinh doanh sản phẩổ̉m gốm sứứ́.
- Bụi từ các nhà máy sản xuất xi măng
không chỉ làm ô nhiễm môi trường mà còn
ảnh hưởng tới sứứ́c khỏe của khu dân cư
xung quanh gây nên những bệnh về hô
hấp và ngoài da.
- Đối với nghành công nghiệp thủy tinh,
lượng khí thải CO2 thoát ra từ quá trìì̀nh
nấu chảy thủy tinh là rất lớn, ảnh hưởng
nhiều tới môi trường gây nên hiện tượng
hiệu ứứ́ng nhà kính.

12


Chương 5 – Trạng
Bài 25:
thái
Ankan

- Trong tự nhiên metan có nhiều trong các

tự mỏ khí, mỏ dầu, mỏ than. Độ chứứ́a khí
nhiên – metan trong các hầm lò lại tăng theo chiều
Tính chất sâu khai thác, càng xuống sâu mứứ́c độ
–
Ứng nguy hiểm về nổổ̉ khí càng cao nên cần có
dụng của các giải pháp nhằì̀m kiểm soát khí metan
meetan.
trong hầm lò, nâng cao mứứ́c độ an toàn
cháy nổổ̉.
- Metan là khí nhà kính thứứ́ hai sau CO2
tác động trực tiếp đến quá trìì̀nh biến đổổ̉i
khí hậu của trái đất., có nguồì̀n gốc từ thiên
nhiên và từ các hoạt động của con người.
Trong các năm gần đây nồì̀ng độ metan
tăng lên đột biến thông qua các hoạt động
sản xuất của con người.

LỚP 12
Chương 4 –
Bài 52:
Tinh bột và
Xenlulozơ

Ứng
dụng của
tinh
bột
và

xenlulozơ

Chương 4 – Ứng
Bài 54:
dụng và
Polime
sản xuất
một
số
vật
liệu
polime

- Tinh bột và xenlulozo được tạo thành
trong cây xanh nhờ quá trìì̀nh quang hợp.
Chính vìì̀ vậy cần trồì̀ng nhiều cây xanh
(nhất là những loại cây hấp thụ nhiều
CO2 trong quá trìì̀nh quang hợp) nhằì̀m làm
giảm lượng khí CO2 trong bầu khí quyển,
từ đó làm giảm hiệu ứứ́ng nhà kính khí
quyển.
- Quá trìì̀nh sản xuất vật liệu polime sẽ làm
ảnh hưởng tới môi trường. Việc sử dụng
các bao bìì̀ nilon làm tắc nghẽn cống, kênh
rạch gây ứứ́ đọng nước thải và ngập úng,
sản sinh ra nhiều vi khuẩổ̉n gây bệnh...
- Cần tuyên truyền thay đổổ̉i thói quen của
người tiêu dùì̀ng, phân loại rác tại các hộ
gia đìì̀nh, dùì̀ng bao bìì̀ thân thiện với môi
trường…

Bộ
phận và
liên hệ

Bộ
phận và
liên hệ

13


Chương 5 –
Bài 20:
Sự ăn mòn
kim loại

Ăn mòn
kim loại
– Yếu tố
ảnh
hưởng
đến
ăn
mòn
–
Cách bảo
vệ

- Sự ăn mòn kim loại là sự phá hủy kim

loại hoặc hợp kim do tác dụng của các
chất trong môi trường xung quanh.Là vấn
đề rất nghiêm trọng gây nên tổổ̉n thất rất
lớn cho nền kinh tế quốc dân. Trên thế
giới có khoảng một phần ba trọng lượng
kim loại hàng năm bị ăn mòn, phá hủy.
Tác hại do ăn mòn kim loại gây ra là rất
lớn, gồì̀m nhiều tác hại trực tiếp và gián
tiếp. Vìì̀ thế, chống ăn mòn kim loại là một
vấn đề đã và đang được áp dụng để làm
giảm thiệt hại này. Sơn là một phương
pháp rất có hiệu quả để bảo vệ kim loại
khỏi ăn mòn trong môi trường và trong
khí quyển. Tuy nhiên bụi sơn là rất nguy
hiểm vìì̀ chứứ́a lượng chìì̀ và thủy ngân rất
cao. Vìì̀ vậy khi tiếp xúc với các loại sơn,
cần đeo khẩổ̉u trang để tránh các bệnh về
đường hô hấp.
Chương 6 – Sản xuất - Khai thác quặng bôxit chế biến thành
Bài 27:
nhôm
Al2O3 để luyện nhôm là một quy trìì̀nh tiêu

Bộ
phận và
liên hệ

Nhôm
và
hợp

chất
của nhôm

liên hệ

Chương 7 – Sản

tốn lượng nước và điện khổổ̉ng lồì̀, đồì̀ng
thời phát thải một lượng khí thải nhà kính
và bùì̀n đỏ có sứứ́c hủy diệt môi trường rất
ghê gớm. Trên đất có quặng bôxit không
thể trồì̀ng được gìì̀ vìì̀ bản thân dưới đó là
tầng quặng dày 10m mà không loại cây gìì̀
có thể sống được. Hơn nữa việc khai thác
quặng như thế có nguy cơ làm thay đổổ̉i
môi trường sinh thái, khâu khai thác lộ
thiên này là một trong những công nghệ
tàn phá môi trường mạnh nhất, đặc biệt là
thảm động thực vật và gây xói mòn.
xuất - Khí thải trong quá trìì̀nh luyện gang théứ́p

Bộ
phận và

Bộ
14


Bài 33: Hợp Gang
kim của sắt Théứ́p

– thường có khí CO, CO2, SO2 H2S… bụi
làm ô nhiễm môi trường.

phận và
liên hệ

- Chất thải rắn không được qui hoạch hợp
lý sẽ làm suy thoái môi trường đất, nước.
- Chất thải lỏng khi thải trực tiếp vào
nguồì̀n nước sẽ làm tăng nồì̀ng độ kim loại
ảnh hưởng đến môi trường sinh thái. Cần xử
lí chất thải trước khi thải ra môi trường.

4. Hiêu quả của sang kiến kinh nghiêm đối với hoat đông giao duc,
với bản thân, đông nghiêp, và nhà trương.
Sau khi áp dụng đề tài này vào giảng dạy, thìì̀ việc tuyên truyền,
nhắc nhở học sinh bảo vệ môi trường cũng đã nhận được rất nhiều sự quan tâm
từ ban giám hiệu nhà trường bằì̀ng các việc làm cụ thể, như: nhà trường phối hợp
với đoàn trường mua thùì̀ng rác đặt ở nhiều vị trí khác nhau trong trường tạo
thuận lợi cho học sinh trong việc làm vệ sinh. Không những vậy, vệ sinh - bảo
vệ môi trường còn được đưa vào nội dung trong các đợt thi đua; có sơ kết, tuyên
dương khen thưởng kịp thời, điều đó không chỉ giúp môi trường luôn sạch sẽ mà
còn góp phần tạo ra không khí thi đua sôi nổổ̉i giữa các lớp, góp phần giáo dục,
nâng cao nhận thứứ́c và ý thứứ́c bảo vệ môi trường cho học sinh. Chính vìì̀ vậy mà
trung tâm GDTX trong thời gian gần đây luôn được đánh giá là trường thực hiện
tốt phong trào xây dựng trường học xanh- sạch- đẹp.
Sau khi áp dụng đề tài, tôi cũng nhận thấy ý thứứ́c bảo vệ môi
trường của học sinh cũng được nâng cao một cách rõ rệt. HS đã có thái độ, hành
động tích cực tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường từ những việc làm

nhỏ hằì̀ng ngày như tiết kiệm điện, nước, tham gia dọn vệ sinh trường, lớp, chăm
sóc, bảo vệ cây xanh, không xả rác bừa bãi... và tuyên truyền cho mọi người
cùì̀ng có ý thứứ́c bảo vệ môi trường. Như vậy, chứứ́ng tỏ các em cũng đã hiểu sâu
sắc hơn về biến đổổ̉i khí hậu, tác động của biến đổổ̉i khí hậu và cách ứứ́ng phó với
biến đổổ̉i khí hậu. Dưới đây là kết quả sau khi thực hiện đề tài:
Kếế́t quảả̉ khảả̉o sát năm họọ̣c 2017-2018 khi chưa áp dụng đềề̀ tàề̀i
Năm họọ̣c

Lớế́p

Sốế́
HS

HS có ý
thức tốế́t

HS có ý
thức khá

HS chưa có ý
thức
15


2017-2018

10A

35

SL
17

10B

30

12

%
SL
48,6 12

%
34,3

SL
6

%
17,1

40

33,3

8

26,7

10

Kếế́t quảả̉ khảả̉o sát họọ̣c kì II năm họọ̣c 2018-2019
Năm họọ̣c

HK II
2018-2019

Lớế́p

Sốế́

10A

HS có ý
HS có ý
thức tốế́t
thức khá
HS
SL
%
SL
%
30
26
86,7 4
13,3

HS chưa có ý
thức

SL
%
0
0

10B

37

2

27

73

8

21,6

5,4

Qua khảo sát ý thứứ́c HS sau khi thực hiện đề tài cho thấy số lượng học
sinh có ý thứứ́c tăng rõ rệt. Cụ thể:
Năm học 2017-2018 tỷ lệ học sinh có ý thứứ́c đạt 78,1%.
Học kìì̀ II Năm học 2018-2019 HS có ý thứứ́c tăng lên 97,3 % .
III. KẾT LUẬN VÀ KIÊN NGHI
1. Kết luân
Các nhà khoa học đã khẳng định rằì̀ng ngày nay con người đã làm biến
đổổ̉i, đảo lộn hệ thống trái đất với qui mô ngày càng rộng lớn, tốc độ chóng mặt,
biến đổổ̉i khí hậu đã trở thành một thách thứứ́c và nguy cơ lớn nhất đối với loài

người trong thế kỉ 21.
Việt Nam được cảnh báo sẽ là một trong những nước trên thế giới bị ảnh
hưởng nặng nề nhất của biến đổổ̉i khí hậu. Ngay hiện nay, ở Việt Nam đã xuất
hiện ngày càng nhiều những bằì̀ng chứứ́ng cho thấy biến đổổ̉i khí hậu tác động tiêu
cực như thế nào đến sự phát triển kinh tế xã hội. Các hiện tượng như: lượng mưa
thất thường , nhiệt độ tăng cao hơn, tìì̀nh hìì̀nh thời tiết khốc liệt hơn, tần suất và
cường độ của những đợt bão lũ, triều cường tăng đột biến, các dịch bệnh xuất
hiện và lan tràn trong những năm gần đây đều liên quan đến biến đổổ̉i khí hậu.
Nhận thứứ́c sâu sắc về biến đổổ̉i khí hậu là hết sứứ́c cần thiết đối với tất cả
mọi người, mọi lứứ́a tuổổ̉i, mọi thành phần dân cư… để có các hành động cụ thể
góp phần vào việc ứứ́ng phó với biến đổổ̉i khí hậu toàn cầu. Nhà trường, với sứứ́
mệnh nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồì̀i dưỡng nhân tài, với mạng lưới
rộng khắp cả nước, với hệ thống chương trìì̀nh, nội dung kế hoạch và phương
pháp giáo dục với đội ngũ hùì̀ng hậu của những người làm công tác giáo dục
16


đóng một vai trò to lớn và có tầm ảnh hưởng sâu rộng đến việc nâng cao nhận
thứứ́c cho học sinh. Là một giáo viên tôi mong muốn và ý thứứ́c trách nhiệm của
mìì̀nh đối với việc phải giáo dục biến đổổ̉i khí hậu cho học sinh, nhằì̀m nâng cao
tầm hiểu biết về biến đổổ̉i khí hậu và cách ứứ́ng phó với biến đổổ̉i khí hậu.
2. Kiến nghi
Để dạy hoá học trong nhà trường có hiệu quả tôi xin đề nghị một số vấn
đề sau:
Đối với giáo viên: Phải kiên trìì̀, đầu tư nhiều tâm, sứứ́c để tìì̀m hiểu các
vấn đề hoá học, vận dụng sáng tạo phương pháp dạy hóa học, để có bài giảng
thu hút được học sinh.
Đối với các cấp lãnh đạo: Cần trang bị cho giáo viên thêm những tài liệu
tham khảo cần thiết để bổổ̉ sung, hỗ trợ cho giáo viên trong quá trìì̀nh giảng dạy.
Với những sáng kiến kinh nghiệm tốt, theo tôi nên phổổ̉ biến để cho các giáo viên

tham khảo và vận dụng.
Với thực trạng biến đổổ̉i khí hậu như hiện nay, có thể coi đây là một quan
điểm của tôi đóng góp vào việc lồì̀ng ghéứ́p giáo dục nâng cao chất lượng học hoá
học trong thời kỳ mới. Mặc dùì̀ đã cố gắng song không thể tránh được các thiếu
sót, rất mong được sự đóng góp ý kiến của các cấp lãnh đạo, của các bạn đồì̀ng
nghiệp để đề tài của tôi được hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn!

XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊThanh hóa, ngày 30 tháng 03 năm 2019.
CAM KẾT KHÔNG COPY
Người viếế́t

Lê Thị Hồng Lựu

17


IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Hóa học 10 – Tác giả : Nguyễn Xuân Trường (chủ biên)
– Nguyễn Đứứ́c Chuy – Lê Mậu Quyền – Lê Xuân Trọng.
Nhà xuất bản giáo dục dục Việt Nam
2. Hóa học 11 – Tác giả : Nguyễn Xuân Trường (chủ biên)
– Lê Mậu Quyền – Phạm Văn Hoan – Lê Chí
Kiên . Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
3. Hóa học 12 – Tác giả : Nguyễn Xuân Trường (chủ biên)
– Phạm Văn Hoan – Từ Vọng Nghi – Đỗ Đìì̀nh Rãng – Nguyễn Phú Tuấn .
Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
4. Tài liệu ứứ́ng phó biến đổổ̉i khí hậu trong trung tâm
giáo dục thường xuyên. ( Bộ giáo dục và đào tạo năm 2012).
18

MỤC LỤC
NỘI DUNG
I. MỞ ĐẦU
I.1.Lí do chọn đề tài
I.2.Muc đích nghiên cưu
I.3.Đối tượng nghiên cưu
I.4.Phương phap nghiên cưu
I.5.Những điểm mới của sang kiến kinh nghiêm
II. NÔI DUNG SANG KIÊN KINH NGHIÊM
II.1. Cơ sở lý luận của sang kiến kinh nghiêm
II.2. Thực trạng vấn đề trước khi ap dung sang kiến kinh
nghiêm
2.1.Thực trạng hiện nay

Trang
1
1
2
2
2
2,3
3
3,4
4
4
19


2.2. Thực trạng học sinh ở trung tâm GDNN – GDTX

II.3. Cac giải phap và biên phap thưc hiên đề tài
3.1. Các giải pháp thực hiện
3.2. Các biện pháp thực hiện
II.4. Hiêu quả của sang kiến kinh nghiêm đối với hoat đông
giao duc,với bản than,đông nghiêp và nhà trương.
III. KẾT LUẬN VÀ KIÊN NGHI
III.1. Kếế́t luận
III.2. Kiến nghi
IV.TÀI LIỆU THAM KHẢO

4,5
5
5
5-14
14,15
16
16
16,17
18

20