QUẢN TRỊ rủi RO THANH KHOẢN tại NGÂN HÀNG BIDV

LUẬN VĂN CAO HỌC

1


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN TẠI
NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH-NGÂN HÀNG

Hà Nội - 2018

2


KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN:
1.

2.

3.

Chương 1: Tổng quan về quản trị rủi ro thanh khoản trong Ngân hàng Thương mại

1.1

Rủi ro thanh khoản trong kinh doanh NHTM

1.2

Quản trị rủi ro thanh khoản của NHTM

1.3

Kinh nghiệm quản trị rủi ro thanh khoản của một số NHTM và bài học đối với NHTM Việt Nam và BIDV

Chương 2: Thực trạng quản trị RRTK tại BIDV

2.1

Giới thiệu về ngân hàng BIDV

2.2

Hệ thống các văn bản liên quan đến công tác quản trị RRTK

2.3

Thực trạng quản trị RRTK tại BIDV

2.4

Phân tích nguyên nhân ảnh hưởng tới RRTK

Chương 3: Giải pháp tăng cường công tác quản trị RRTK tại BIDV

3.1

Định hướng phát triển và yêu cầu tăng cường quản trị RRTK

3.2

Giải pháp tăng cường quản trị RRTK của BIDV

3.3

Kiến nghị
3


4

TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
XẢY RA NHANH CHÓNG VÀ NGUY HIỂM

NGUYÊN NHÂN RỦI RO THANH KHOẢN

Rủi ro thanh khoản xảy ra nhanh chóng, làm tăng chi

Với vai trò trung gian tài chính mà các định chế tài

phí, ảnh hưởng đến tình trạng tài chính, . Nếu một

chính (trong đó có các ngân hàng thương mại) rất dễ

NHTM để xảy ra Rủi ro thanh khoản có thể sẽ nhanh

phải đối mặt với rủi ro thanh khoản

chóng đi tới bờ vực phá sản, hoặc làm ngưng trệ, rối
loạn hoạt động của một hay nhiều ngân hàng khác.

01
02

THỰC TẾ DIỄN RA TRÊN THỊ TRƯỜNG

04
THỰC TẾ RỦI RO THANH KHOẢN TẠI
BIDV
Đã từng xảy ra tình trạng dư thừa hay thiếu hụt
thanh khoản, gây ra những tổn thất không nhỏ
cho ngân hàng

TÀI CHÍNH

03

Khủng hoảng thanh khoản trong hệ thống các tổ
chức tín dụng tại rất nhiều nước trên thế giới từ
đầu năm 2007
Căng thẳng thanh khoản cũng xảy ra tại Việt
Nam 2008

4
Luận văn cao học | QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM |

TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ RRTK TẠI NHTM

A

Định nghĩa rủi ro thanh khoản

Rủi ro thanh khoản là khả năng xảy ra những tổn thất cho ngân hàng khi nhu cầu thanh khoản thực tế vượt quá khả năng thanh khoản
dự kiến của ngân hàng, làm gia tăng các chi phí để đáp ứng nhu cầu thanh khoản hoặc làm cho ngân hàng mất khả năng thanh toán.

B

Nguyên nhân của rủi ro thanh khoản

NGUYÊN NHÂN 1

NGUYÊN NHÂN 2

NGUYÊN NHÂN 3

NGUYÊN NHÂN 4

5

1

Vì mục tiêu lợi nhuận ngắn hạn

2 Tăng trưởng nóng tín dụng và mất giá tài sản
3 Không cân đối trong cơ cấu kỳ hạn
4 Tính liên kết hệ thống giữa các NHTM nhằm đảm bảo an toàn thanh toán còn yếu

5 Xuất phát từ phía khách hang: Tâm lý, chu kỳ kinh doanh
Nguyên nhân RRTK

Luận văn cao học | QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM |

5


TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ RRTK TẠI NHTM

C

Hậu quả của rủi ro thanh khoản

- NHTM sẽ phải chấp nhận những phí tổn cao để có được nguồn cung thanh khoản
- Có thể đối mặt với việc đình trệ hoạt động dẫn đến giảm thu nhập, mất khách hàng, và có nguy cơ bị các cơ quan
quản lý kiểm soát chặt,
- Ro cao nhất NHTM sẽ bị sụp đổ nếu nhu cầu thanh khoản không được đáp ứng khẩn cấp.

- Tác động xấu đến tình hình tài chính của khách hàng,
- Ảnh hưởng đến các kế hoạch chi tiêu cho sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng

- Gây cản trở đối với sự tăng trưởng và phát triển kinh tế, tác động tiêu cực tới mọi mặt đời sống xã hội,
- Có thể dẫn tới sự đổ vỡ về chính trị, gây tâm lý bất an trong xã hội

6
Luận văn cao học | QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM |

6

TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ RRTK TẠI NHTM

Quản trị rủi ro thanh khoản trong NHTM

NHẬN DIỆN RỦI RO THANH KHOẢN

XỬ LÝ RỦI RO THANH KHOẢN

04

01
03
GIÁM SÁT RỦI RO THANH KHOẢN

ĐO LƯỜNG RỦI RO THANH KHOẢN

02

Luận văn cao học | QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM |

7


THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RRTK TẠI BIDV

Giới thiệu về Ngân hàng TMCP BIDV

•

Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam được thành lập theo Quyết định
177/TTg ngày 26 tháng 04 năm 1957.

•

Đến cuối năm 2017 BIDV có: 01 Hội sở chính, 190 chi nhánh trong nước, 01
chi nhánh tại Myanmar

•

Với vị thế là ngân hàng lớn nhất trong số các NHTMCP Việt Nam về quy mô
tổng tài sản và đứng thứ ba về quy mô vốn chủ sở hữu.

8
Luận văn cao học | QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM |

8


THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RRTK TẠI BIDV

Thực trạng quản trị thanh khoản tại BIDV
Về công tác đo lường rủi ro thanh khoản

A

BIDV đã ban hành Quy định quản lý thanh khoản số 4460/QĐ-ALCO có hiệu lực ngày 11/08/2013. Trong đó quy định các nội dung về đo
lường rủi ro thanh khoản theo 02 phương pháp:
- Phương pháp tiếp cận nguồn vốn và thang đáo hạn
- Phương pháp đo lường theo các chỉ số thanh khoản, các chỉ số thanh khoản được quy định đáp ứng các yêu cầu báo cáo từ NHNN

A

Về công tác giám sát rủi ro thanh khoản

BIDV đã thực hiện các biện pháp giám sát như sau:







Thứ nhất, đa dạng nguồn vốn, tăng dần tính ổn định của nguồn vốn.
Thứ hai nâng cao chất lượng tài sản của ngân hàng.
Thứ ba, xây dựng kế hoạch dự phòng thanh khoản.
Thứ tư, thực hiện cơ chế quản lý vốn tập trung.
Thứ năm, phân công trách nhiệm của các phòng/ban có liên quan

Luận văn cao học | QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM |

9


THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RRTK TẠI BIDV

Thực trạng thanh khoản tại BIDV
A

Theo phương pháp tiếp cận nguồn vốn và tháng đáo hạn

Luận văn cao học | QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM |

10


THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RRTK TẠI BIDV

Thực trạng thanh khoản tại BIDV
B

Theo phương pháp chỉ số thanh khoản

Nguồn: Số liệu từ báo cáo tài
Luận văn cao học | QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM |

chính BIDV

11


THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RRTK TẠI BIDV

Đánh giá thực trạng quản trị RRTK tại BIDV

Về kết quả đạt được

Những hạn chế

Tuân thủ pháp luật và thông lệ quốc tế trong quản trị RRTK.

Cơ cấu huy động tiền gửi chưa hợp lý

BIDV đã xây dựng được hệ thống phương pháp, công cụ đo lường và báo
Chỉ số trạng thái tiền mặt khá thấp so với các ngân hàng khác
cáo RRTK bài bản, hiện đại.

Sử dụng hệ thống CNTT hỗ trợ đắc lực cho công tác đo lường, quản trị rủi ro
Chỉ số năng lực cho vay khá cao so với toàn ngành
thanh khoản

Huy động nguồn vốn được BIDV chú trọng nhằm đảm bảo nguồn cung thanh Tỷ lệ nguồn vốn ngắn hạn sử dụng cho vay trung và dài hạn

 

khoản

khá cao so với trung bình ngành.

Hoạt động tín dụng được kiểm soát chặt chẽ, nợ xấu từng bước được xử lý

 

Luận văn cao học | QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM |

12


THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RRTK TẠI BIDV
Nguyên nhân những hạn chế

A

Nguyên nhân từ đo lường rủi ro thanh khoản

Các chỉ tiêu đang được BIDV sử dụng để đo lường rủi ro thanh khoản nhìn chung còn đơn giản. Có thể thấy, các chỉ tiêu đo lường đo lường
đó chủ yếu để đáp ứng cho việc báo cáo và đảm bảo yêu cầu từ NHNN. BIDV hiện nay chưa sử dụng các chỉ tiêu nội bộ để đo lường rủi ro
thanh khoản

B

Nguyên nhân từ giám sát rủi ro thanh khoản



Cơ cấu nguồn vốn huy động theo kỳ hạn chưa phù hợp.



Chưa có chiến lược cụ thể tiếp cận nguồn vốn rẻ, chưa chú trọng nguồn vốn tài trợ, ủy thác…



BIDV chưa thực sự chú trọng đa dạng hóa tài sản thanh khoản



BIDV tăng đầu tư trái phiếu đặc biệt do VAMC phát hành,



Chưa nêu rõ vai trò trong công tác quản trị rủi ro thanh khoản đối với các bộ phận

Luận văn cao học | QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM |

13


THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RRTK TẠI BIDV
Phân tích những nguyên nhân

C

Nguyên nhân khác

Thứ nhất, môi trường pháp luật cho hoạt động quản trị RRTK ngân hàng
Thứ hai, kinh tế vĩ mô. Sự bất ổn của môi trường kinh tế vĩ mô ở Việt Nam
Thứ ba, sự cạnh tranh lớn trong hệ thống các TCTD tại Việt Nam.

14
Confidential | GIAO DỊCH NGOẠI HỐI PHÁI SINH |

14


GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN TẠI BIDV

A

Giải pháp

B I D V

Nhóm

giải

pháp

đo

01

Hoàn thiện hệ thống bộ chỉ số đo lường
rủi ro thanh khoản

lường RRTK

Luận văn cao học | QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM |

02

Hiện đại hóa hạ tầng kỹ thuật công nghệ

03

Hoàn thiện mô hình dự báo

phục vụ hoạt động đo lường RRTK

15


GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN TẠI BIDV

A

Giải pháp

Đa dạng nguồn vốn, tăng tính ổn định của nguồn vốn.

01

1.1 Thực hiện chăm sóc khách hàng, đặc biệt là các khách hàng lớn để họ tránh rút tiền gửi trong lúc xảy ra khủng hoảng thanh khoản
1.2 Đa dạng hóa danh mục tài sản Nợ, từ đó mở rộng phạm vi tiếp cận nguồn vốn từ nhiều nguồn khác nhau

B I D V
1.3 Phát triển các dịch vụ ngân hàng bán lẻ để tăng cường huy động vốn với chi phí thấp

Nhóm

giải

pháp

giám

Nâng cao chất lượng tài sản.

sát RRTK

2.1 Nâng cao chất lượng tài sản thanh khoản

02

2.2 thực hiện các biện pháp thu hồi nợ xấu bên cạnh việc bán nợ cho VAMC
2.3 Nâng cao chất lượng cấp tín dụng, giám sát trước và sau vay
2.4 Đa dạng hóa công cụ dự phòng rủi ro tín dụng

03

Hoàn thiện kế hoạch dự phòng thanh khoản trong chiến
lược quản trị rủi ro thanh khoản

Hoàn thiện phân công trách nhiệm các phòng ban trong ngân

04

hàng, phát triển nguồn nhân lực ngân hàng, củng cố thương
hiệu ngân hàng.

Luận văn cao học | QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM |

16


GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN TẠI BIDV

B

Kiến nghị

01
KIẾN NGHỊ VỚI CHÍNH PHỦ

Chú trọng ổn định môi trường kinh tế

Phát triển thị trường tài

vĩ mô

chính

Hoàn thiện hành lang pháp

Đảm bảo hoạt động thu chi ngân sách hợp lý,

lý trong hệ thống ngân

đảm bảo mức an toàn nguồn trả nợ công và

hàng

tránh rơi vào tình trạng bội chi ngân sách liên
tục

Luận văn cao học | QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM |

17

GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN TẠI BIDV

B

Kiến nghị

02
KIẾN NGHỊ VỚI NHNN

Phát triển thị trường tài
chính

Tăng cường hoạt động

Củng cố phát triển hoạt động của

thanh tra giám sát ngân

thị trường phái sinh

hàng

Luận văn cao học | QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM |

18


25.8.2016
31.12.2015

19
Luận văn cao học | QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM |


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

PHAN VĂN HƯNG

QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN TẠI
NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH-NGÂN HÀNG

Người hướng dẫn khoa học: TS LÊ CÔNG

Hà Nội - 2018

20