chuong tien hoa. nguon goc su song

Sự sống…
…muôn màu muôn vẻ!
… trên trái đất….
Sự sống là gì?????
Cơ sở vật chất của sự sống là gì ?
Sự sống có những dấu hiệu gì đặc trưng ?
Sự sống được phát sinh và phát triển ra sao ?

I. BẢN CHẤT SỰ SỐNG.
- Quan niệm duy tâm: Theo những nhà duy tâm thì học đã và vẫn coi sự sống là biểu
hiện của nguyên lý tinh thần cao siêu và phi vật chất, là “ linh hồn”, là “ lực sống”,…
-> Đây là cơ sở của các tôn giáo khác nhau
-> Các quan niệm này phản ánh sự bất lực trong việc nhận thức về nguồn gốc của các
năng lượng trong các hoạt động sống.
I.1. Quan niệm về bản chất sự sống.
- Quan niệm duy vật máy móc cho rằng việc nhận thức sự sống chỉ là giải thích sự sống
bằng các quy luật cơ, lý, hóa học,… chung cho cả giới vô cơ và hữu cơ.
-> Quan niệm duy vật máy móc về sự sống đã từng thống trị trong suốt thế kỷ XVII và
thế kỷ XVIII.
-> Quan điểm này chỉ quan tâm đến sự tương tự về chức năng của hệ sống với hoạt động
của máy móc mà chưa phân biệt được sự giống và khác nhau giữa sống và không
sống.
CO2
O2
Sự đốt cháy
Sự hô hấp
- Quan điểm duy vật biện chứng : xem sự sống
là một hình thức vận động cao của các vật
chất phức tạp. Sự sống vận đông theo
những quy luật sinh học.
+ Theo F.Angghen: “sự sống là một hình thức

vận động của vật chất, nhưng là một hình
thức vận động cao của một dạng vật chất
phức tạp” .
+ Trong “phép biện chứng của tự nhiên”
F.Angghen đã định nghĩa : “ sự sống là
phương thức tồn tại của các chất anbumin
bắt đầu mà yếu tố quan trọng là sự trao đổi
thường xuyên xảy ra với thế giới bên ngoài
chung quanh nó; khi trao đổi chấm dứt thì
sự sống cũng chấm dứt và chất anbumin
bắt đầu bị phân hóa”.
F.Angghen
+ Ở trên, ta thấy có 2 điều quan
trọng đó là:
- Một là sự sống là những thể
anbumin (protein), các protein
này đứng riêng rẽ thì không
có sự sống. Nó phải nằm
trong sự tương tác với các hợp
chất hữu cơ và vô cơ khác.
-
Hai là thực chất của sự vận
động của vật chất sống là sự
thường xuyên tự đổi mới
thành phần hóa học cơ của
protein - > sự đổi mới tế bào
thông qua quá trình trao đổi
chất.

Đây là một điều đúng đắn bởi vì vận động gắn liền với vật chất nên chức năng và

cấu trúc là thống nhất.
• Ở mức độ nguyên tử thì có sự thống nhất giữa giới vô cơ và giới hữu cơ. Trong cơ thể
có đến 60 nguyên tố và không một nguyên tố nào có trong cơ thể mà không có trong giới
vô cơ.
- Những nguyên tố phổ biến nhất trong cơ thể là C; H; O và N, ngoài ra còn có K; S;Na;
P;… chiếm 5% còn lại là Ca, Mg, Co, Fe, Cu,…
- Nguyên tử cacborn có thể liên kết với các nguyên tố khác hoặc với chính nó tạo ra vô
số các chất hữu cơ và không có chất hữu cơ nào mà không có chứa C -> cacborn là
nguyên tố cơ bản của sự sống.
I.2. Cơ sở vật chất của sự sống là gì ?
C
O
H
N
•
Ở mức độ phân tử thì có sự khác biệt lớn giữa sự sống và không sống. Cơ sở vật chất
của sự sống không chỉ là protein mà còn là acid nucleic và các chất photphat giàu
năng lượng ( ATP, ADP, CTP, UTP,…)
- Protein có cấu trúc đa phân mà đơn phân của nó là các acid amin.Cấu trúc đa phân
không chỉ tạo cho protein có sự đa dạng mà còn đặc thù cho từng loài. Vd như phân
tử hemoglobin, chỉ có ở động vật bậc cao mà ở thực vật thì không có.
- Acid nucleic cũng là một đa phân mà đơn phân của nó là các nucleotid khác nhau ở
các cặp bazo nitơ. Với bốn loại bazo nit A,T,G,C (đối với ADN ) hoặc A,U,G,C (đối
với ARN) có thể tạo ra vô số acid nucleic với thành phần, số lượng, và trật tự sắp xếp
khác nhau của các nucleotid.
- Các photphas như ADP,ATP,…có vai trò quan trọng trong sự trao đổi năng lượng 
cấu trúc đa phân làm cho các phân tử vừa đa dạng vừa rất phong phú.
 Tóm lại, ta thấy sự khác nhau giữa cấu tạo chất vô cơ và chất hữu cơ bắt đầu tự mức
phân tử và đặc biệt là mức đại phân tử. Tuy nhiên, sự sống không tồn tại ở những phân tử
riêng rẽ mà ở sự tương tác giữa các đại phân tử nằm bên trong hệ thống chất nguyên sinh

của tế bào.
Sự trao đổi năng lượngPhân tử ATP