BÁO CÁO TỔNG HỢP KẾT QUẢ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU GÂY TRỒNG MỘT SỐ CÂY THUỐC, DƢỢC LIỆU QUÝ TRÊN NÚI ĐÁ VÔI TẠI TỈNH ĐIỆN BIÊN
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (13.27 MB, 204 trang )
a
SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
TỈNH ĐIỆN BIÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC TÂY BẮC
TRUNG TÂM NCKH & CGCN
BÁO CÁO TỔNG HỢP
KẾT QUẢ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ ĐỀ TÀI
NGHIÊN CỨU GÂY TRỒNG MỘT SỐ CÂY THUỐC, DƢỢC LIỆU
QUÝ TRÊN NÚI ĐÁ VÔI TẠI TỈNH ĐIỆN BIÊN
Cơ quan chủ trì đề tài/dự án: Trung tâm NCKH & CGCN
Trƣờng Đại học Tây Bắc
Chủ nhiệm đề tài/dự án:
ThS. Vũ Thị Đức
Sơn La - 2019
SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
TRƢỜNG ĐẠI HỌC TÂY BẮC
TỈNH ĐIỆN BIÊN
TRUNG TÂM NCKH & CGCN
BÁO CÁO TỔNG HỢP
KẾT QUẢ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ ĐỀ TÀI
NGHIÊN CỨU GÂY TRỒNG MỘT SỐ CÂY THUỐC, DƢỢC LIỆU
QUÝ TRÊN NÚI ĐÁ VÔI TẠI TỈNH ĐIỆN BIÊN
Chủ nhiệm đề tài
Cơ quan chủ trì đề tài
(ký tên)
(ký tên và đóng dấu)
ThS. Vũ Thị Đức
TS. Cao Đình Sơn
Ban chủ nhiệm chƣơng trình
(ký tên)
Sở Khoa học và Công nghệ
(ký tên và đóng dấu khi gửi lưu trữ)
Sơn La – 2019
MỤC LỤC
PHẦN I. MỞ ĐẦU .......................................................................................... 1
1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU ............................................... 2
2. MỤC TIÊU, ĐỐI TƢỢNG, PHẠM VI, THỜI GIAN NGHIÊN CỨU.............. 9
3. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI ........................... 9
PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ........................................................ 11
Chƣơng 1. NỘI DUNG, PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................... 11
1.1. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU .................................................................... 11
1.2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................................ 14
1.2.1. Cách tiếp cận ......................................................................................... 14
1.2.2. Phƣơng pháp kế thừa tài liệu................................................................. 15
1.2.3. Phƣơng pháp thu thập số liệu ................................................................ 15
1.2.4. Phƣơng pháp Điều tra đánh giá cây thuốc trên hệ sinh thái núi đá vôi 15
1.2.5. Phƣơng pháp bố trí thí nghiệm.............................................................. 18
CHƢƠNG 2. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN CỦA KHU VỰC NGHIÊN CỨU
VÀ CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ......................... 24
2.1. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN CỦA KHU VỰC NGHIÊN CỨU ................... 24
2.1.1. Đặc điểm tự nhiên của tỉnh Điện Biên .................................................. 24
2.1.2. Đặc điểm tự nhiên của huyện Tuần Giáo.............................................. 28
2.2. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN CỦA KHU VỰC NGHIÊN CỨU................... 31
2.2.1. ĐẶC ĐIỂM CỦA ĐẤT TRÊN HỆ SINH THÁI NÚI ĐÁ VÔI .......... 31
2.2.2. ĐỘ CAO VÀ SINH CẢNH .................................................................. 35
2.2.3. KHÍ HẬU, THỦY VĂN TẠI KHU VỰC TRỒNG MÔ HÌNH........... 36
2.3. CƠ SỞ LỰA CHỌN CÁC LOÀI CÂY DƢỢC LIỆU ĐỂ GÂY TRỒNG
......................................................................................................................... 38
2.4. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÁC LOÀI DƢỢC LIỆU TRỔNG THỬ NGHIỆM. 40
2.4.1. Đảng sâm ............................................................................................... 40
2.4.2. Ý Dĩ ....................................................................................................... 43
2.4.3. GIẢO CỔ LAM .................................................................................... 46
CHƢƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .................................................... 48
3.1. KẾT QUẢ ĐIỀU TRA KINH NGHIỆM VÀ THÀNH PHẦN LOÀI
CÂY THUỐC TRÊN HỆ SINH THÁI NÚI ĐÁ VÔI TẠI TỈNH ĐIỆN BIÊN
......................................................................................................................... 48
3.1.1. Kết quả điều tra kinh nghiệm sử dụng cây thuốc của ngƣời dân ................. 48
3.1.2. Kết quả điều tra thực địa, xác định danh mục các loài cây thuốc phân bố
trên hệ sinh thái núi đá vôi tại tỉnh Điện Biên ................................................ 60
3.2. KẾT QUẢ TRỒNG MÔ HÌNH THỬ NGHIỆM 3 LOÀI CÂY DƢỢC
LIỆU TRÊN NÚI ĐÁ VÔI ............................................................................. 69
3.2.1. Kết Quả nghiên cứu gây trồng cây Đảng sâm. ..................................... 69
3.2.2. Kết quả nghiên cứu gây trồng cây Giảo Cổ Lam.................................. 95
3.2.3. Kết quả nghiên cứu gây trồng Ý Dĩ .................................................... 122
3.2.4. Kết quả phân tích hoạt chất trong dƣợc liệu Đảng sâm, Giảo cổ lam, Ý
dĩ .................................................................................................................... 143
3.3. XÂY DỰNG, HOÀN THIỆN QUY TRÌNH KỸ THUẬT GÂY
TRỒNG CÂY ĐẢNG SÂM, Ý DĨ, GIẢO CỔ LAM ............................... 149
3.4. TỔ CHỨC HỘI THẢO KHOA HỌC .................................................... 149
3.5. TẬP HUẤN CHUYỂN GIAO KỸ THUẬT CHO NGƢỜI DÂN ........ 149
PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ ...................................................... 150
3.1. KẾT LUẬN ............................................................................................ 150
3.2. ĐỀ NGHỊ................................................................................................ 151
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 153
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Kết quả phân tích thành phần hóa học của đất ............................... 33
Bảng 2.2. Kết quả phân tích thành phần cấp hạt của đất ................................ 34
Bảng 2.3. Số lƣợng cây thuốc phân bố theo đai độ cao ................................ 35
Bảng 2.4. Danh mục 20 dƣợc liệu đƣợc nhập khẩu nhiều nhất tính theo khối
lƣợng trong năm 2011 ..................................................................................... 39
Bảng 3.1. Một số cây thuốc đƣợc ngƣời dân sử dụng thƣờng xuyên ............. 49
Bảng 3.2. Một số bài thuốc đƣợc sử dụng phổ biến của ngƣời dân tộc Thái,
Mông, Khơ Mú và Kinh ở tỉnh Điện Biên ...................................................... 52
Bảng 3.3. Sự phân bố của các bậc phân loại trong các ngành thực vật làm
thuốc chữa bệnh trên núi đá vôi tỉnh Điện Biên ............................................... 62
Bảng 3.4. Các chỉ số đa dạng ở các cấp độ của các ngành tại khu vực nghiên
cứu ................................................................................................................... 62
Bảng 3.5. Sự phân bố về thành phần loài cây thuốc tại các điểm nghiên cứu
......................................................................................................................... 63
Bảng 3.6. Các nhóm phổ dạng sống ở của thực vật làm thuốc tại khu vực
nghiên cứu ....................................................................................................... 64
Bảng 3.7. Các loài cây thuốc quí hiếm trong sách đỏ và Danh lục Đỏ cây
thuốc Việt Nam ở khu vực nghiên cứu ........................................................... 66
Bảng 3.8. Số lƣợng cây thuốc phân bố theo đai độ cao ................................. 68
Bảng 3.9. Ảnh hƣởng của mật độ đến tỉ lệ sống của cây Đảng sâm............... 70
Bảng 3.10. Ảnh hƣởng của mật độ đến khả năng đẻ nhánh của cây Đảng sâm
......................................................................................................................... 71
Bảng 3.11. Ảnh hƣởng của mật độ đến chiều cao của cây Đảng sâm ............ 73
Bảng 3.12. Ảnh hƣởng của mật độ đến đƣờng kính của cây Đảng sâm ......... 74
Bảng 3.13. Ảnh hƣởng của mật độ đến kích thƣớc lá của cây Đảng sâm ...... 75
Bảng 3.14. Ảnh hƣởng của mật độ chất lƣợng sinh trƣởng của cây Đảng sâm
......................................................................................................................... 76
Bảng 3.15. Năng suất Đảng sâm tại các công thức thí nghiệm mật độ .......... 78
Bảng 3.16. Ảnh hƣởng của phân bón đến tỉ lệ sống của cây Đảng sâm ......... 78
Bảng 3.17. Ảnh hƣởng của phân bón đến khả năng đẻ nhánh của cây Đảng
sâm................................................................................................................... 79
Bảng 3.18. Ảnh hƣởng của phân bón đến chiều cao của cây Đảng sâm ........ 80
Bảng 3.19. Ảnh hƣởng của phân bón đến đƣờng kính của cây Đảng sâm ..... 81
Bảng 3.20. Ảnh hƣởng của phân bón đến kích thƣớc lá của cây Đảng sâm .. 82
Bảng 3.21. Ảnh hƣởng của phân bón đến chất lƣợng sinh trƣởng của cây
Đảng sâm ......................................................................................................... 83
Bảng 3.22. Năng suất Đảng sâm tại các công thức thí nghiệm phân bón ...... 85
Bảng 3.23. Ảnh hƣởng của giàn leo đến tỉ lệ sống của cây Đảng sâm ........... 86
Bảng 3.24. Ảnh hƣởng của làm giàn leo đến khả năng đẻ nhánh của cây Đảng
sâm................................................................................................................... 87
Bảng 3.25. Ảnh hƣởng của giàn leo đến chiều cao của cây Đảng sâm .......... 88
Bảng 3.26. Ảnh hƣởng của giàn leo đến đƣờng kính của cây Đảng sâm ....... 89
Bảng 3.27. Ảnh hƣởng của giàn leo đến kích thƣớc lá của cây Đảng sâm .... 90
Bảng 3.28. Ảnh hƣởng của giàn leo đến chất lƣợng sinh trƣởng của cây Đảng
sâm................................................................................................................... 91
Bảng 3.29. Năng suất Đảng sâm tại các công thức thí nghiệm làm giàn leo . 92
Bảng 3.30. Ảnh hƣởng của mật độ đến tỉ lệ sống của cây Giảo cổ lam ......... 96
Bảng 3.31. Ảnh hƣởng của mật độ đến khả năng đẻ nhánh của cây Giảo cổ
lam ................................................................................................................... 97
Bảng 3.32. Ảnh hƣởng của mật độ đến chiều cao của cây Giảo cổ lam......... 98
Bảng 3.33. Ảnh hƣởng của mật độ đến đƣờng kính của cây Giảo cổ lam ..... 99
Bảng 3.34. Ảnh hƣởng của mật độ đến kích thƣớc lá của cây Giảo cổ lam . 100
Bảng 3.35. Ảnh hƣởng của mật độ chất lƣợng sinh trƣởng của cây Giảo cổ
lam ................................................................................................................. 101
Bảng 3.36. Năng suất Giảo cổ lam tại các công thức thí nghiệm mật độ ..... 103
Bảng 3.37. Ảnh hƣởng của phân bón đến tỉ lệ sống của cây Giảo cổ lam ... 103
Bảng 3.38. Ảnh hƣởng của phân bón đến khả năng đẻ nhánh của cây Giảo cổ
lam ................................................................................................................. 104
Bảng 3.39. Ảnh hƣởng của phân bón đến chiều cao của cây Giảo cổ lam ... 105
Bảng 3.40. Ảnh hƣởng của phân bón đến đƣờng kính của cây Giảo cổ lam 106
Bảng 3.41. Ảnh hƣởng của mật độ đến kích thƣớc lá của cây Giảo cổ lam . 107
Bảng 3.42. Ảnh hƣởng của phân bón đến chất lƣợng sinh trƣởng của cây Giảo
cổ lam ............................................................................................................ 108
Bảng 3.43. Năng suất Giảo cổ lam tại các công thức thí nghiệm phân bón . 110
Bảng 3.44. Ảnh hƣởng của giàn leo đến tỉ lệ sống của cây Giảo cổ lam ..... 111
Bảng 3.45. Ảnh hƣởng của làm giàn leo đến khả năng đẻ nhánh của cây Giảo
cổ lam ............................................................................................................ 112
Bảng 3.46. Ảnh hƣởng của giàn leo đến chiều cao của cây Giảo cổ lam ..... 113
Bảng 3.47. Ảnh hƣởng của giàn leo đến đƣờng kính của cây Giảo cổ lam.. 113
Bảng 3.48. Ảnh hƣởng của giàn leo đến kích thƣớc lá của cây Giảo cổ lam114
Bảng 3.49. Ảnh hƣởng của giàn leo đến chất lƣợng ..................................... 115
sinh trƣởng của cây Giảo cổ lam................................................................... 115
Bảng 3.50. Năng suất Giảo cổ lam tại các công thức thí nghiệm làm giàn leo
....................................................................................................................... 116
Bảng 3.51. Ảnh hƣởng của mật độ đến tỉ lệ sống của cây Ý dĩ .................... 123
Bảng 3.52. Ảnh hƣởng của mật độ đến khả năng đẻ nhánh của cây Ý dĩ .... 124
Bảng 3.53. Ảnh hƣởng của mật độ đến chiều cao của cây Ý dĩ ................... 125
Bảng 3.54. Ảnh hƣởng của mật độ đến đƣờng kính của cây Ý dĩ ................ 126
Bảng 3.55. Ảnh hƣởng của mật độ đến kích thƣớc lá của cây Ý dĩ ............. 127
Bảng 3.56. Ảnh hƣởng của phân bón đến tỉ lệ sống của cây Ý dĩ ................ 129
Bảng 3.57. Ảnh hƣởng của phân bón đến khả năng đẻ nhánh của cây Ý dĩ 130
Bảng 3.58. Ảnh hƣởng của phân bón đến chiều cao của cây Ý dĩ ............... 131
Bảng 3.59. Ảnh hƣởng của phân bón đến đƣờng kính của cây Ý dĩ ............ 132
Bảng 3.60. Ảnh hƣởng của phân bón đến kích thƣớc lá của cây Ý dĩ.......... 133
Bảng 3.61. Ảnh hƣởng của biện pháp trồng đến tỉ lệ sống của cây Ý dĩ ...... 134
Bảng 3.62. Ảnh hƣởng của biện pháp trồng đến khả năng đẻ nhánh của cây Ý
dĩ .................................................................................................................... 135
Bảng 3.63. Ảnh hƣởng của biện pháp trồng đến chiều cao của cây Ý dĩ ..... 136
Bảng 3.64. Ảnh hƣởng của biện pháp trồng đến đƣờng kính của cây Ý dĩ .. 137
Bảng 3.65. Ảnh hƣởng của biện pháp trồng đến kích thƣớc lá của cây Ý dĩ 138
Bảng 3.66. Kết quả phân tích Đảng sâm (Results): ...................................... 145
Bảng 3.67. Kết quả phân tích Giảo cổ lam (Results): ................................... 147
Bảng 3.68. Kết quả phân tích Ý dĩ (Results): Lần thứ nhất & thứ hai.......... 148
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 3.1. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của mật độ đến tỉ lệ sống của cây Đảng
sâm................................................................................................................... 70
Hình 3.2. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của mật độ đến khả năng đẻ nhánh của
cây Đảng sâm .................................................................................................. 72
Hình 3.3. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của mật độ đến chiều cao của cây Đảng
sâm................................................................................................................... 73
Hình 3.4. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của mật độ đến đƣờng kính của cây
Đảng sâm ......................................................................................................... 74
Hình 3.5. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của mật độ đến kích thƣớc lá của cây
Đảng sâm ......................................................................................................... 75
Hình 3.6. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của mật độ đến chất lƣợng sinh trƣởng
của cây Đảng sâm............................................................................................ 76
Hình 3.7. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của phân bón đến tỉ lệ sống của cây
Đảng sâm ......................................................................................................... 79
Hình 3.8. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của phân bón đến khả năng đẻ nhánh
của cây Đảng sâm............................................................................................ 80
Hình 3.9. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của phân bón đến chiều cao của cây
Đảng sâm ......................................................................................................... 81
Hình 3.10. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của phân bón đến đƣờng kính của cây
Đảng sâm ......................................................................................................... 82
Hình 3.11. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của phân bón đến kích thƣớc lá của
cây Đảng sâm .................................................................................................. 83
Hình 3.12. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của phân bón đến chất lƣợng của cây
Đảng sâm ......................................................................................................... 84
Hình 3.13. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của giàn leo đến tỉ lệ sống của cây
Đảng sâm ......................................................................................................... 86
Hình 3.14. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của giàn leo đến khả năng đẻ nhánh
của cây Đảng sâm............................................................................................ 87
Hình 3.15. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của giàn leo đến chiều cao của cây
Giảo cổ lam ..................................................................................................... 88
Hình 3.16. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của giàn leo đến đƣờng kính của cây
Đảng sâm ......................................................................................................... 89
Hình 3.17. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của giàn leo đến kích thƣớc lá của cây
Đảng sâm ......................................................................................................... 90
Hình 3.18. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của mật độ đến chất lƣợng của cây
đảng sâm .......................................................................................................... 91
Hình 3.19. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của mật độ đến tỉ lệ sống của cây Giảo
cổ lam .............................................................................................................. 97
Hình 3.20. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của mật độ đến khả năng đẻ nhánh của
cây Giảo cổ lam ............................................................................................... 98
Hình 3.21. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của mật độ đến chiều cao của cây Giảo
cổ lam .............................................................................................................. 99
Hình 3.22. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của mật độ đến đƣờng kính của cây
Giảo cổ lam ................................................................................................... 100
Hình 3.23. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của mật độ đến kích thƣớc lá của cây
Giảo cổ lam ................................................................................................... 101
Hình 3.24. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của mật độ đến chất lƣợng sinh trƣởng
của cây Giảo cổ lam ...................................................................................... 102
Hình 3.25. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của phân bón đến tỉ lệ sống của cây
Giảo cổ lam ................................................................................................... 104
Hình 3.26. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của phân bón đến khả năng đẻ nhánh
của cây Giảo cổ lam ...................................................................................... 105
Hình 3.27. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của mật độ đến chiều cao của cây Giảo
cổ lam ............................................................................................................ 106
Hình 3.28. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của mật độ đến đƣờng kính của cây
Giảo cổ lam ................................................................................................... 107
Hình 3.29. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của mật độ đến kích thƣớc lá của cây
Giảo cổ lam ................................................................................................... 108
Hình 3.30. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của mật độ đến chất lƣợng của cây
Giảo cổ lam ................................................................................................... 109
Hình 3.31. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của giàn leo đến tỉ lệ sống của cây
Giảo cổ lam ................................................................................................... 111
Hình 3.32. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của giàn leo đến khả năng đẻ nhánh
của cây Giảo cổ lam ...................................................................................... 112
Hình 3.33. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của giàn leo đến chiều cao của cây
Giảo cổ lam ................................................................................................... 113
Hình 3.34. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của giàn leo đến đƣờng kính của Giảo
cô lam ............................................................................................................ 114
Hình 3.35. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của giàn leo đến kích thƣớc lá của cây
Giảo cổ lam ................................................................................................... 115
Hình 3.36. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của mật độ đến chất lƣợng của cây
Giảo cổ lam ................................................................................................... 116
Hình 3.37. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của mật độ đến tỉ lệ sống của cây Ý dĩ
....................................................................................................................... 123
Hình 3.38. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của mật độ đến khả năng đẻ nhánh của
cây Ý dĩ ......................................................................................................... 124
Hình 3.39. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của mật độ đến chiều cao của cây Ý dĩ
....................................................................................................................... 125
Hình 3.40. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của mật độ đến đƣờng kính của cây Ý
dĩ .................................................................................................................... 126
Hình 3.41. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của mật độ đến kích thƣớc lá của cây
Ý dĩ ................................................................................................................ 127
Hình 3.42. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của phân bón đến tỉ lệ sống của cây Ý
dĩ .................................................................................................................... 129
Hình 3.43. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của phân bón đến khả năng đẻ nhánh
của cây Ý dĩ ................................................................................................... 130
Hình 3.44. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của phân bón đến chiều cao của cây Ý
dĩ .................................................................................................................... 131
Hình 3.45. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của mật độ đến đƣờng kính của cây Ý
dĩ .................................................................................................................... 132
Hình 3.46. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của phân bón đến kích thƣớc lá của
cây Ý dĩ ......................................................................................................... 133
Hình 3.47. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của biện pháp trồng đến tỉ lệ sống của
cây Ý dĩ.......................................................................................................... 135
Hình 3.48. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của biện pháp trồng đến khả năng đẻ
nhánh của cây Ý dĩ ........................................................................................ 136
Hình 3.49. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của biện pháp trồng đến chiều cao của
cây Ý dĩ ......................................................................................................... 137
Hình 3.50. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của biện pháp trồng đến đƣờng kính
của Ý dĩ ......................................................................................................... 138
Hình 3.51. Biểu đồ so sánh ảnh hƣởng của biện pháp trồng đến kích thƣớc lá
của cây Ý dĩ ................................................................................................... 139
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Viết là:
Đọc là:
CT
Công thức
ÔTC
Ô tiêu chuẩn
N
Kinh độ
E
Vĩ độ
TRƢỜNG ĐẠI HỌC TÂY BẮC
TRUNG TÂM NCKH & CGCN
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
Sơn La, ngày 15 tháng 2 năm 2019
BÁO CÁO THỐNG KÊ
KẾT QUẢ THỰC HIỆN ĐỀ TÀI/DỰ ÁN SXTN
I. THÔNG TIN CHUNG
1. Tên đề tài/dự án: nghiên cứu gây trồng một số cây thuốc, dƣợc
liệu quý trên núi đá vôi tại tỉnh Điện Biên
Mã số đề tài, dự án:
Thuộc:
- Chƣơng trình (tên, mã số chương trình):
- Dự án khoa học và công nghệ (tên dự án):
- Độc lập (tên lĩnh vực KHCN): cấp tỉnh Điện Biên
2. Chủ nhiệm đề tài/dự án:
Họ và tên: Vũ Thị Đức
Ngày, tháng, năm sinh: 01/03/1984, Nam/ Nữ: Nữ
Học hàm, học vị: thạc sỹ
Chức danh khoa học: Nghiên cứu viên,
Chức vụ: giảng viên
Điện thoại: Tổ chức: 0223.751700 ; Mobile: 0948355398
Fax:. 0223.751 701 E-mail:
Tên tổ chức đang công tác: Trung tâm NCKH & CGCN
Địa chỉ tổ chức:Trƣờng Đại học Tây Bắc, tổ 2 Phƣờng Quyết Tâm,
Thành phố Sơn La
Địa chỉ nhà riêng: Tổ 5 Phƣờng Quyết Tâm, thành phố Sơn La
3. Tổ chức chủ trì đề tài/dự án:
Tên tổ chức chủ trì đề tài: Trung tâm Nghiên cứu khoa học và Chuyển
giao công nghệ Trƣờng Đại học Tây Bắc
Điện thoại: 0223.751700 Fax: 0223.751 701
Địa chỉ: Tổ 2 Phƣờng Quyết Tâm, Thành Phố Sơn La
Họ và tên thủ trƣởng tổ chức: TS. Cao Đình Sơn
Số tài khoản: 3713.0.9062331
Kho bạc Nhà nƣớc tỉnh Sơn La
Tên cơ quan chủ quản đề tài: Trƣờng Đại học Tây Bắc
II. TÌNH HÌNH THỰC HIỆN
1. Thời gian thực hiện đề tài/dự án:
- Theo Hợp đồng đã ký kết:
từ tháng 2 năm 2017 đến tháng 2 năm
2019
- Thực tế thực hiện: từ tháng 2 năm 2017 đến tháng 2 năm 2019
- Đƣợc gia hạn (nếu có): không
2. Kinh phí và sử dụng kinh phí:
a) Tổng số kinh phí thực hiện: 961,364 tr.đ, trong đó:
+ Kính phí hỗ trợ từ SNKH: 948,492 tr.đ.
+ Kinh phí từ các nguồn khác: 12,872 tr.đ.
+ Tỷ lệ và kinh phí thu hồi đối với dự án (nếu có):
b) Tình hình cấp và sử dụng kinh phí từ nguồn SNKH:
Theo kế hoạch
Thực tế đạt được
Ghi chú
Số
Thời gian
Kinh phí
Thời gian
Kinh phí
(Số đề nghị
TT
(Tháng,
(Tr.đ)
(Tháng, năm)
(Tr.đ)
quyết toán)
Tr.đ
năm)
1
Năm 2017
443,599,000 9/6/2017
350,000
Năm 2017:
442,933,600
2
Năm 2018
499,308,000 31/01/2018
90,825
Năm
2018:
487,718,000
3
Năm 2019
18,457,600
27/6/2018
270,000
Năm
30,713
3
30/01/2019
200,000
2019:
c) Kết quả sử dụng kinh phí theo các khoản chi:
Đối với đề tài:
Đơn vị tính: Triệu đồng
Nội dung
TT
các khoản chi
1
Tổng
học,
SNKH
Nguồn
Tổng
SNKH
Nguồn
khác
Trả công lao động 392,028
(khoa
Thực tế đạt được
Theo kế hoạch
Số
khác
392,028
392,028
308,743
300,743
8,000
phổ
thông)
2
Nguyên, vật liệu, 308,743
năng lƣợng
3
Thiết bị, máy móc
4
Xây
dựng,
sửa
chữa nhỏ
5
Chi khác
260,593
260,593
256,057
4,536
Tổng cộng
961,364
961,364
948,492
12,872
- Lý do thay đổi (nếu có): Tổng số tiền xuất toán đề tài trong 2 năm:
12.872.600 đ
Năm 2017: xuất toán 2,108,600 đ do vé xăng xe, vé xe không hợp lệ
Năm 2018: Xuất toán: 10,764,000 đ, trong đó:
+ Do chứng từ mua bộ số liệu khí tƣợng thủy văn không hợp lệ : xuất
toán 8.000.000 đ;
+ Do vé xe đi theo dõi các mô hình không hợp lệ: xuất toán 2.764.000 đ
3. Các văn bản hành chính trong quá trình thực hiện đề tài/dự án:
(Liệt kê các quyết định, văn bản của cơ quan quản lý từ công đoạn xác định
nhiệm vụ, xét chọn, phê duyệt kinh phí, hợp đồng, điều chỉnh (thời gian, nội dung,
kinh phí thực hiện... nếu có); văn bản của tổ chức chủ trì đề tài, dự án (đơn, kiến
nghị điều chỉnh ... nếu có)
Số
Số, thời gian ban hành
TT
văn bản
1
Tên văn bản
Quyết định số 1386/QĐ- Quyết định về việc giao chỉ tiêu Kế
UBND ngày 14/12/2015 hoạch phát triển kinh tế - xã hội và vốn
của UBND tỉnh Điện đầu tƣ phát triển nguồn cân đối ngân
Biên
2
sách địa phƣơng năm 2016
Văn bản số 686/UBND- Văn bản về việc phê duyệt Ủy quyền
VX ngày 03/8/2007 của cho Giám đốc Sở Khoa học và Công
UBND tỉnh Điện Biên
nghệ tổ chức thẩm định dự toán và phê
duyệt kinh phí đề tài, dự án khoa học và
công nghệ thực hiện bằng nguồn vốn sự
nghiệp khoa học
3
Thông báo số 498/TB- Thông báo về việc thực hiện đề tài, dự
ngày án nghiên cứu khoa học và phát triển
SKHCN
29/12/2015
của
Sở công nghệ năm 2016 – Đề tài: “Nghiên
Khoa học và Công nghệ cứu gây trồng một số cây thuốc, dược
tỉnh Điện Biên
liệu quý trên núi đá vôi tại tỉnh Điện
Biên”;
4
Biên bản số 414/BBXD- Biên bản họp Hội đồng khoa học và
HĐKH&CN, ngày 15 công nghệ đánh giá hồ sơ đăng ký
tháng 7 năm 2016
tuyển chọn, giao trực tiếp tổ chức và cá
nhân chủ trì nhiệm vụ khoa học và
công nghệ cấp tỉnh. Đánh giá hồ sơ đề
tài: “Nghiên cứu gây trồng một số cây
Ghi
chú
thuốc, dược liệu quý trên núi đá vôi
tại tỉnh Điện Biên”, do Trung tâm
nghiên cứu khoa học và chuyển giao
công nghệ - Trƣờng Đại học Tây Bắc
chủ trì thực hiện
5
Quyết định số 273/QĐ- Về việc phê duyệt kinh phí thực hiện đề
SKHCN ngày 08/5/2017 tài “ Nghiên cứu gây trồng một số cây
của Sở Khoa học và thuốc, dƣợc liệu quý trên núi đá vôi tại
Công nghệ tỉnh Điện tỉnh Điện Biên”,
Biên
6
Công văn số 02/CV-
Về việc xin triển khai sớm thời gian
TTNCKH&CGCN ngày thực hiện đề tài từ 15/2/2017
03 tháng 02 năm 2017
của Trung tâm NCKH &
CGCN Trường Đại học
Tây Bắc
7
Hợp đồng số 275/HĐ- Hợp đồng về việc thực hiện đề tài
ĐTKHCN
ngày “Nghiên cứu gây trồng một số cây
08/5/2017 giữa Sở Khoa thuốc, dƣợc liệu quý trên núi đá vôi tại
học và Công nghệ tỉnh tỉnh Điện Biên”
Điện Biên và Trung tâm
NCKH&CGCN, Trƣờng
Đại học Tây Bắc
8
Quyết định số 368/QĐ- Quyết định Thanh tra đề tài “Nghiên
SKHCN ngày 24/5/2018 cứu gây trồng một số cây thuốc, dƣợc
liệu quý trên núi đá vôi tại tỉnh Điện
Biên”
Phụ Lục hợp đồng số 01, Về việc điều chỉnh thời gian tổ chức
9
ngày
tháng
năm Hội thảo khoa học năm 2018 sang năm
2018
10
2019
01/CV-TT-ĐT275 ngày Về việc Đề nghị đánh giá, nghiệm thu
28 tháng 2 năm 2019
nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp
tỉnh
4. Tổ chức phối hợp thực hiện đề tài, dự án: không
5. Cá nhân tham gia thực hiện đề tài, dự án:
(Người tham gia thực hiện đề tài thuộc tổ chức chủ trì và cơ quan phối
hợp, không quá 10 người kể cả chủ nhiệm)
Số
Tên cá nhân đăng ký
Tên cá nhân đã tham
TT
theo Thuyết minh
gia thực hiện
1
ThS. Vũ Thị Đức
ThS. Vũ Thị Đức
2
ThS. Trần Thế Mạnh
ThS. Trần Thế Mạnh
3
TS. Vũ Thị Liên
TS. Vũ Thị Liên
Nội dung
tham gia
chính
đề tài
chú*
Tham gia thực
học
dung của đề
Thành viên
tài nhƣ điều
thực hiện
tra, phỏng vấn
ngƣời
dân,
Thành viên
theo dõi, quản
thực hiện
lý mô hình thí
Thành viên
thực hiện
chính
ThS. Nguyễn Thị Hiền ThS. Nguyễn Thị Hiền
yếu đạt được
Thƣ ký khoa hiện các nội
chính
ThS. Phạm Đức Thịnh ThS. Phạm Đức Thịnh
Ghi
Chủ nhiệm
chính
ThS. Trần Quang Khải ThS. Trần Quang Khải
Sản phẩm chủ
Thành viên
nghiệm,
xây
dựng và hoàn
thiện
các
chuyên
đề,
quy trình kỹ
thực hiện
chính
ThS. Đinh Văn Thái
ThS. Nguyễn Ngọc
Tân
ThS. Đinh Văn Thái
ThS. Nguyễn Ngọc Tân
CN. Phạm Thị Thu
CN. Phạm Thị Thu
Hoài
Hoài
ThS. Trần Hồng Sơn
ThS. Trần Hồng Sơn
thuật, tập huấn
chuyển
giao
Thành viên
cho ngƣời dân,
thực hiện
tổ chức Hội
chính
thảo khoa học,
Thành viên
tổng hợp các
thực hiện
báo
cáo
và
chính
hoàn thiện các
Thành viên
sản phẩm của
thực hiện
đề
chính
đúng
Thành viên
minh
tài
theo
thuyết
thực hiện
chính
- Lý do thay đổi ( nếu có): không
6. Tình hình hợp tác quốc tế: không
7. Tình hình tổ chức hội thảo, hội nghị:
Số
TT
1
Theo kế hoạch
Thực tế đạt được
(Nội dung, thời gian, kinh
(Nội dung, thời gian,
phí, địa điểm )
kinh phí, địa điểm )
Ghi chú*
Tổ chức 01 Hội thảo khoa Tổ chức 01 Hội thảo
học vào cuối năm 2018
vào tháng 01 năm 2019
- Lý do thay đổi (nếu có):
Do việc tổng hợp, xử lý các kết quả thí nghiệm cần nhiều thời gian nên
việc tổ chức Hội thảo đƣợc đẩy lùi lại từ cuối năm 2018 chuyển sang đầu năm
2019. Tuy nhiên, vẫn đảm bảo tiến độ chung trong tổng thời gian thực hiện
của đề tài.
8. Tóm tắt các nội dung, công việc chủ yếu:
(Nêu tại mục 15 của thuyết minh, không bao gồm: Hội thảo khoa học,
điều tra khảo sát trong nước và nước ngoài)
Thời gian
Số
TT
1
Các nội dung, công việc
(Bắt đầu, kết thúc
Người,
chủ yếu
- tháng … năm)
cơ quan
(Các mốc đánh giá chủ yếu)
Theo kế
Thực tế
hoạch
đạt đƣợc
thực hiện
Nội dung 1. Điều tra đánh giá
cây thuốc trên hệ sinh thái
núi đá vôi của tỉnh Điện Biên
2
- Công việc 1. Điều tra phỏng
vấn ngƣời dân
3
Tháng 026/2017
Tháng 02- Nhóm thực
6/2017
hiện đề tài
- Công việc 2. Điều tra sơ thám Tháng 02 –
Tháng 02
Nhóm thực
- Công việc 3. Điều tra thực
– 6/2017
hiện đề tài &
6/2017
địa tại các tuyến điều tra và
các cộng tác
định danh các loài
viên
- Công việc 4. Xây dựng hoàn
Tháng 2 –
Tháng 2 –
thiện các báo cáo chuyên đề về
6/2017
6/2017
Nhóm thực
hiện đề tài
kết quả điều tra
Nội dung 2. Nghiên cứu biện
Nhóm thực
pháp kỹ thuật gây trồng 3 loài
hiện đề tài
cây thuốc trên hệ sinh thái đá
vôi phù hợp với sinh thái tỉnh
Điện Biên
4
5
6
Khảo sát lựa chọn địa điểm bố
Tháng 3-
Tháng 3-
trí mô hình trồng cây dƣợc liệu
6/2017
6/2017
Tháng 3-
Tháng 3-
6/2017
6/2017
thuê
Tháng
Tháng
Nhóm thực
7/2017 –
7/2017 –
hiện đề tài &
tháng
tháng
9/2018
9/2018
Tháng
Tháng
3/2018 –
3/2018 –
tháng
tháng
9/2018
9/2018
Tháng
Tháng
3/2018 –
3/2018 –
tháng
tháng
9/2018
9/2018
Tháng 6 –
Tháng 6 –
10/2018
10/2018
Phân tích các mẫu đất
Xây dựng mô hình gây trồng
và phát triển cây Đảng sâm
7
Xây dựng mô hình trồng cây Ý
dĩ
8
Xây dựng mô hình trồng cây
Giảo cổ lam
9
Phân tích một số hoạt chất
trong dƣợc liệu
Nhóm thực
hiện đề tài
Đơn vị đƣợc
CTV
Nhóm thực
hiện đề tài
& CTV
Nhóm thực
hiện đề tài
& CTV
Đơn vị đƣợc
thuê
phân
tích
10
Nội dung 3. Hoàn thiện các
Tháng
Tháng
quy trình kỹ thuật gây trồng 3
6/2017 –
6/2017 –
loài dƣợc liệu trên hệ sinh thái
tháng
tháng
10/2018
10/2018
Tháng 9 –
Tháng
11/2018
01/2019
núi đá vôi
11
Nội dung 4. Tổ chức Hội thảo
khoa học
Nhóm thực
hiện đề tài
& CTV
Đơn vị chủ
trì,
mời
khách
12
13
14
Nội dung 5. Tập huấn chuyển
giao kết quả nghiên cứu cho
ngƣời dân
Bảo vệ đề tài cấp cơ sở
Tháng 8 11/2017
Tháng
11/2017
Tháng 11-
Tháng
Nhóm thực
hiện đề tài &
CTV
Nhóm thực
12/2018
2/2019
hiện đề tài
Tháng
Tháng
Nhóm thực
2/2019
4/2019
hiện đề tài
Bảo vệ đề tài cấp tỉnh
- Lý do thay đổi (nếu có): do việc xử lý thông tin, phân tích kết quả,
tổng hợp các báo cáo cần nhiều thời gian nên việc tổ chức Hội thảo khoa học
đƣợc chuyển từ tháng 11/2018 sang tháng 01/2019. Và bảo vệ đề tài cấp cơ sở
đƣợc chuyển từ tháng 12/2018 sang tháng 2/2019. Tuy có điều chỉnh thời
gian trong một vài hoạt động nhƣng vẫn đảm bảo thực hiện đầy đủ các nội
dung đề tài trong thời gian của thuyết minh. Đảm bảo tiến độ chung của đề
tài.
III. SẢN PHẨM KH&CN CỦA ĐỀ TÀI, DỰ ÁN
1. Sản phẩm KH&CN đã tạo ra:
a) Sản phẩm Dạng I:
Số Tên sản phẩm và chỉ tiêu chất
TT
lượng chủ yếu
1 Mô hình trồng Đẳng sâm
Đơn
vị đo
ha
Số
Theo kế
lượng hoạch
01
01
Thực tế
đạt được
01
2
Mô hình trồng cây Ý dĩ
ha
01
01
01
3
Mô hình trồng cây Giảo cổ lam
ha
01
01
01
- Lý do thay đổi (nếu có): không
b) Sản phẩm Dạng II: không
c) Sản phẩm Dạng III:
Số
TT
Tên sản phẩm
1
Báo cáo tổng thuật tài liệu đề tài
Yêu cầu khoa học
cần đạt
Theo
Thực tế
kế hoạch
đạt đƣợc
01
01
Số lượng,
nơi công bố
(Tạp chí, nhà
xuất bản)
01
2
Báo cáo chuyên đề loại 1
02
02
02
...
Báo cáo chuyên đề loại 2
01
01
01
01
01
01
03
03
03
01
01
01
01
Tạp chí Nông
nghiệp và
Phát triển
nông thôn
Báo cáo xử lý, phân tích số liệu
điều tra, khảo sát điểm trồng mô
hình
Quy trình kỹ thuật gây trồng, thu
hái, sơ chế 03 loài dƣợc liệu:
Đảng sâm, Giảo cổ lam, Ý dĩ
Báo cáo tổng kết đề tài
Bài báo
01
- Lý do thay đổi (nếu có): không
d) Kết quả đào tạo: không
đ) Tình hình đăng ký bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp, quyền đối với
giống cây trồng: không
e) Thống kê danh mục sản phẩm KHCN đã đƣợc ứng dụng vào thực tế
Số
TT
1
2
3
Tên kết quả
đã được ứng
Thời gian
dụng
Quy trình trồng Tháng
Địa điểm
Kết quả
(Ghi rõ tên, địa
sơ bộ
chỉ nơi ứng dụng)
90 hộ nông dân Sau 2 ngày tập
cây Đẳng sâm
tại
11/2018
xã
Quy trình trồng Tháng
Mùn
cây Giảo cổ lam
Chiềng
11/2018
Mƣờng huấn Ngƣời dân có
(30),
Xã kiến thức cơ bản về
Đông trông và chăm sóc
Quy trình trồng Tháng
(30),
cây Ý dĩ
Phông(30) huyện sâm, Ý dĩ, giảo cổ
11/2018
Xã
Tênh cây dƣợc liệu Đẳng
Tuần Giáo, tỉnh lam
Điện Biên
2. Đánh giá về hiệu quả do đề tài, dự án mang lại:
a) Hiệu quả về khoa học và công nghệ:
- Thu thập đƣợc các kinh nghiệm, bài thuốc dân gian từ thảo dƣợc tại
địa phƣơng;
- Xác định đƣợc danh mục 410 loài cây dƣợc liệu trên hệ sinh thái núi
đá vôi tại tỉnh Điện Biên, thiết lập bản đồ phân bố cây thuốc và công bố kết
quả nghiên cứu trên tạp chí Nông Nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam
về cây thuốc;
- Gây trồng thử nghiệm thành công 3 loài dƣợc liệu (Đẳng sâm, Giảo
cổ lam, Ý dĩ) trên hệ sinh thái núi đá vôi. Đánh giá đƣợc khả năng thích ứng
và khảo sát đƣợc năng suất, hiệu quả kinh tế để đề xuất khuyến nghị việc gây
trồng, phát triển dƣợc liệu tại địa phƣơng;
- Xây dựng, hoàn thiện quy trình gây trồng Đẳng sâm, Giảo cổ lam, Ý
dĩ vfa tập huấn chuyển giao kỹ thuật cho 90 hộ nông dân
- Phân tích đƣợc thành phần hóa học của các dƣợc liệu gây trồng làm
cơ sở đánh giá chất lƣợng dƣợc liệu.
b) Hiệu quả về kinh tế xã hội:
Đề tài cung cấp các tƣ liệu khoa học quý giá về kinh nghiệm sử dụng
cây thuốc, các bài thuốc dân gian của địa phƣơng; cung cấp danh mục 410
loài dƣợc liệu trên hệ sinh thái núi đá vôi; bản đồ phân bố của một số loài cây
thuốc. Để làm cơ sở quy hoạch phát triển dƣợc liệu cho toàn tỉnh và tìm ra
những loài cây thuốc, dƣợc liệu có giá trị, có khả năng sản xuất thành hàng
hóa. Đề tài cũng cung cấp những tƣ liệu khoa học về kỹ thuật gây trồng 3 loài
cây dƣợc liệu trên hệ sinh thái núi đá vôi; Đánh giá đƣợc sự thích ứng của cây
dƣợc liệu trên hệ sinh thái núi đá vôi. Đây chính là cơ sở khoa học cho việc
hoạch định chính sách phát triển kinh tế xã hội cho địa phƣơng. Góp phần bảo
tồn các nguồn gen cây thuốc và những kinh nghiệm dân gian trong sử dụng
cây thuốc tại địa phƣơng.
