Phân tích tác phẩm Ông già và biển cả của Hemingway - Nguyễn Thị Yến

Viết văn học trò


MS787 - Phân tích tác phẩm Ông già và biển cả của
Hemingway
Author : Viết Văn
Categories : Bài viết của cộng tác viên, Văn mẫu lớp 12

MS787 - Phân tích tác phẩm Ông già và biển cả của
Hemingway
Dàn ý chi tiết
1. Mở bài:
Giới thiệu về tác giả và sự nghiệp sáng tác: là Nhà văn người Mỹ. Nổi tiếng với nguyên lý
“tảng băng trôi”.
Tác phẩm “Ông già và biển cả” được nhận giải Nobel văn học năm 1954.
Là tác phẩm tiêu biểu cho nguyên lý “tảng băng trôi” của tác giả: Giản dị, chân thực mang ý
nghĩa hàm ẩn lớn lao.
2. Thân bài:
2.1. Ước mơ lớn lao của một ông lão kém may mắn:
Từng là một người thủy thủ, từng săn được những con cá lớn hơn bao giờ hết và từng có sức
khỏe phi thường đến mức vật tay suốt một ngày đêm với một tên thanh niên nhưng vẫn dành
phần thắng. Nhưng khi về già vận may của ông trên biển ngày càng giảm và đã 84 ngày ông
lão không câu được một con cá nào. thằng bé đi theo ông cũng bị gia đình bắt trở về.
=> ông lão vẫn ra khơi dù cho xung quanh không ai tin tưởng và ủng hộ => hành trình nhọc
nhằn dũng cảm của người lao động giữa xã hội vô tình.
Không ngừng hi vọng và không bao giờ bỏ cuộc trước khó khăn thử thách. Luôn tin vào tương
lai dù cho chỉ là một hi vọng nhỏ bé
Tin tưởng vào bản thân và tin tưởng vào ước mơ của mình.
2.2. Sự kiên trì đã mang đến cho ông lão một con cá lớn hơn cả trong mơ:
Tầm vóc to lớn, đẹp đẽ: nặng gần nửa tấn, đuôi lớn như lưỡi hái,...
Tài liệu chia sẻ tại

Khí chất hùng dũng, mạnh mẽ không dễ dàng khuất phục: ngoan cường chiến đấu đến phút


Viết văn học trò


cuối.
Mượn hình ảnh đẹp đẽ, oai hùng của con cá kiếm gián tiếp khen ngợi khí chất của ông lão
đánh cá: một con người kiên nhẫn, thông minh và sức khỏe phi thường.
2.3. Ý nghĩa của hình tượng con cá kiếm:
Hình ảnh đẹp đẽ và sức mạnh to lớn của thiên nhiên.
Tượng trưng cho ước mơ lớn của đời người.
Là một khó khăn thử thách dành cho cuộc đời con người.
2.4. Ý nghĩa về hành trình chinh phục con cá kiếm:
Một người kiên trì theo đuổi ước mơ của mình. Không thành công nào dễ dàng có được.
3. Kết bài:
Nghệ thuật miêu tả chi tiết sinh động, giản dị và giàu sức gợi.
Nội dung tư tưởng đoạn trích: con người luôn cô độc trên con đường chinh phục ước mơ.
muốn thành công đều phải trả giá.
Bài viết tham khảo
Mỗi sự vật sự việc tồn tại trên đời này ngoài nội dung hiện hữu bên ngoài thì luôn tiềm tàng
một ý nghĩa hàm ẩn lớn lao hơn ở phía sau. Nắm được nguyên lý sâu sắc này nhà văn
Hemingway đã tạo nên nét đặc sắc trong sáng tác của mình bằng cách viết văn theo nguyên
lý “tảng băng trôi”. Những thứ sự vật sự việc thể hiện cho chúng ta thấy chỉ là một phần nổi
còn ý nghĩa sâu xa hơn là bảy phần đang chìm dưới mặt biển sâu.
Nắm vững theo nguyên lý này, nhà văn hemingway đã viết nên những tác phẩm để đời của
mình như: giã từ vũ khí, chuông nguyện hồn ai,... hay truyện ngắn đặc sắc nhất của ông đã
đạt giải Nobel văn học năm 1954 là “Ông già và biển cả”. Tác giả tập trung viết vào những
điều cốt lõi nhất, lược bỏ đi những thứ rườm rà xung quanh để cho độc giả tự mình tìm lấy

những cái đẹp được ẩn sâu trong “một tảng băng trôi” nghệ thuật.
Truyện ngắn “Ông già và biển cả” có một nội dung vô cùng giản dị. Truyện kể về hành trình
một ông lão ngoài bảy mươi kiên trì bắt con cá kiếm lớn nhất đời mình giữa đại dương bao la.
Nhưng nội dung đó không phải là tất cả những gì tác giả muốn truyền tải bởi ý nghĩa “bảy
phần chìm” trong tác phẩm này còn rộng hơn và sâu sắc hơn nhiều những từ ngữ mà tác giả
thể hiện.
TàiÔng
liệu chia
sẻ tại
lão ngoài
bảy mươi đã từng là thủy

thủ trên một con tàu đánh cá lớn. Từng là ngôi sao
may mắn với sức khỏe phi thường. Ông lão từng thi đấu vật tay với một thanh niên suốt một


Viết văn học trò


ngày đêm nhưng vẫn dành chiến thắng. Trên con tàu đánh cá của ông chưa bao giờ thiếu
những con cá to. Nhưng giờ đây khi ở cái tuổi xế chiều, ngôi sao may mắn của ông lão đã
biến mất. Lần trước lão đã mất hơn bốn mươi ngày để câu được con cá lớn. Và lần này lão đã
ròng rã ra khơi hơn tám mươi ngày nhưng không câu được gì.
Nhà văn miêu tả rất chi tiết về sự nghèo đói và cô độc của một lão già không gia đình, không
người thân và không có tiền vô cùng đáng thương. Nếu là một người khác, có lẽ lão ta không
thiết sống làm gì và cũng chẳng có ước mơ gì nữa. Thế nhưng lão vẫn có ước mơ, bên trong
lão vẫn luôn cháy bỏng một khát khao phi thường. Nó giống như một mạch núi lửa ngầm
đang âm ỉ chảy trong lòng một cao nguyên cằn cỗi. Lão vẫn thường nằm mơ về những con sư
tử, đó là giấc mơ thể hiện khát khao làm chủ cuộc đời, làm chủ số mệnh mình. Sống một cuộc
sống thật oai phong và kiên cường như loài sư tử bên bờ sông Nin. Lão vẫn tin rằng rồi lão sẽ

câu được một con cá lớn, lão tin rằng mình vẫn còn đủ sức khỏe để ra khơi và câu một con cá
lớn mà không phải dựa dẫm vào ai.
Bên cạnh hình ảnh một lão già khọm kém may mắn, tác giả khéo léo đặt kế bên lão một ngôi
sao bé nhỏ là thằng bé Manolin có một trái tim ấm áp và một lòng tận tụy, trung thành với
lão. Vả chỉ có một mình thằng bé là luôn tin vào khả năng của lão, luôn truyền cảm hứng cho
lão để lão có thể hoàn thành ước mơ của mình. Ngay cả khi lão mệt mỏi nhất, khi lão bị con
cá kiếm làm cho đuối sức thì thứ mà lão cầu mong có ở bên cạnh vẫn là thằng bé Manolin
may mắn. Khi câu được con cá, người đầu tiên lão muốn khoe điều hạnh phúc này cũng chỉ có
mình thằng bé ấy mà thôi. Có lẽ lý do khiến nhà văn để thằng bé Manolin trở thành niềm an
ủi dành cho ông lão Santiago chính là vì sự trẻ trung trong cậu bé. Ở một người trẻ, họ có thể
không có kinh nghiệm, không có năng lực, nhưng thứ họ có nhiều nhất chính là ước mơ và
tham vọng. Đối với người trẻ, họ có quyền và được phép hi vọng về tương lai dù cho vấp ngã
nhiều lần. Mà cái ông lão thiếu bây giờ đó chính là hi vọng.
Tất cả những người ở làng chài trừ thằng bé Manolin thì họ đều đã coi ông lão là kẻ vô dụng.
Người thì khinh ghét, kẻ lại thương hại cho số phận của lão. Hình ảnh này cũng giống như
chúng ta, ai cũng có lúc theo đuổi một ước mơ tưởng như xa vời mà xung quanh không có lấy
một người nào tin vào thành công của chúng ta.
Nhưng ở lão Santiago có một ý chí vô cùng mạnh mẽ mà không phải chúng ta ai cũng có thể
làm được. Ông lão vượt qua mọi kì thị, vượt qua cảm giác cô độc của bản thân và chỉ chú tâm
đến một việc duy nhất thôi, đó chính là đánh cá. Lão sinh ra là để đi biển, ngoài việc đó ra lão
nghĩ rằng lão không thể làm việc gì khác. Lão vẫn ra khơi dù cho xung quanh không có một ai
ủng hộ. Và cuối cùng ông lão cũng bắt được một con cá như mong ước. Một con cá kiếm
không chỉ lớn mà còn là một con cá kiếm kiêu hùng nhất giữa đại dương mà trước giờ lão
được chứng kiến. Con cá kiếm được miêu tả với kích thước đồ sộ nặng hơn nửa tấn, cái đuôi
lớn như lưỡi hãi. Một con cá lớn và đẹp đến từng lớp da và những chiếc vây.
Con cá kiếm không chỉ được miêu tả ở vẻ đẹp mà còn được miêu tả ở nét tính cách kiên
cường và không dễ dàng khuất phục số phận. Nó là một con cá thông minh và oai dũng, có lẽ
đã trật lưỡi câu của khá nhiều thợ câu nhưng lại vướng vào lưới câu của một lão già quá nhiều
Tàikinh
liệu chia

sẻ tạiNếu

nghiệm.
nói con cá là một người hùng giữa đại dương thì cái chết của nó cũng khá vĩ
đại vì nó chết trong tay của một người không phải tầm thường. Tác giả mượn cái đẹp phi


Viết văn học trò


phàm, kiêu dũng của con cá nhằm gián tiếp nói lên vẻ đẹp oai phong của ông lão. Giữa đại
dương mênh mông, ông lão và con cá thực sự là hình ảnh đẹp đẽ của hai đấu sĩ một bên đại
diện cho thiên nhiên hùng vĩ, một bên đại diện cho con người kiên cường.
Nhà văn dùng hình tượng con cá kiếm với những miêu tả tầm cỡ lớn lao cùng với những phẩm
chất hơn người không đơn thuần để nói rằng sau những kiên trì của ông lão thì cuối cùng ông
ta cũng bắt được con cá như mong ước của đời mình. Bên trong bề nổi ấy, hình ảnh con cá
kiếm còn mang ý nghĩa về một giấc mơ lớn lao của mỗi con người chúng ta. Mỗi người đều có
một giấc mơ lớn, một kế hoạch lớn và mục đích sống cao cả. Nhưng không phải ai cũng đủ
kiên trì để đi đến cùng với giấc mơ lớn ấy. Không phải ai cũng kiên cường để gìn giữ và đạt
được giấc mơ ấy đến cùng như lão Santiago. Có những người ban đầu có ước mơ và hoài bão
rất lớn nhưng vì định kiến xã hội, vì tác động của môi trường xung quanh mà dần dần thay
đổi giấc mơ của mình. Nói cho dễ hiểu, có thể giấc mơ ban đầu của họ là con cá nửa tấn,
nhưng vì tác động xung quanh, vì bản thân không tự tin vào chính mình nên từ một con cá
nửa tấn, cuối cùng họ chỉ mong bắt được vài con cái nhỏ đủ sống qua ngày chẳng hạn.
Cũng có những người kiên trì đến cùng và chạm đến giấc mơ lớn của đời mình. Nhưng rồi vì
áp lực để gìn giữ giấc mơ ấy quá khó. Bản thân chưa đủ phẩm chất để có thể sở hữu điều
trong mơ ấy nên cuối cùng họ cũng buông tay. Nếu như ông lão không có đủ thông minh, tài
trí và sức khỏe thì có lẽ đời ông ta có thể nhìn thấy con cá kiếm lớn ấy đã là quá may mắn.
Nếu ông lão không đủ khôn khéo, không đủ tinh anh thì có lẽ sợi dây câu đã đứt từ lâu trước
khi lão nhìn thấy con cá và cũng chẳng có giây phút ông lão đâm ngọn lao vào giữa trái tim

con cá ấy.
Ông lão ước gì mình có thể câu được con cá lớn, lão đã làm được. Nhưng muốn bắt được cá
lớn đâu chỉ dựa vào mồi ngon và lưỡi câu sắc. Làm sao để con cá ấy không hoảng sợ? làm sao
để con cá ấy không kéo đứt sợi câu mảnh? làm sao để con cá không lôi tuột lão đi quá xa nơi
đại dương và mất phương hướng trở về nhà? Khi con cá đã hoàn toàn khuất phục trước lão
già kiên cường, khi con cá thực sự là của lão rồi nhưng thử thách vẫn chưa dừng lại ở đó. Lão
còn phải chiến đấu với lũ cá mập đói ăn đang rình rập trên suốt hành trình dài lúc lão trở về
nhà với thành quả của mình. Giống như chúng ta khi đạt được ước mơ của mình rồi đâu chỉ
ngồi đó hưởng thụ thành quả mà còn phải nỗ lực gìn giữ thành quả đó trước sự ganh ghét đố
kị của rất nhiều người khác. Phải mạnh mẽ chiến đấu để giữ gìn thành quả của mình trước
những cám dỗ của cuộc đời.
Mặc dù toàn bộ tác phẩm của nhà văn Hemingwey đơn giản chỉ là những màn đối thoại của
ông lão với thằng bé Manolin, đối thoại với con cá và tập trung chủ yếu vào sự độc thoại nội
tâm của ông lão khi một mình giữa biển cả. Nhưng mỗi hành động, mỗi suy nghĩ của ông lão
là những hành động chung nhất, cốt lõi nhất của một người nào đó đang cô độc chinh phục lý
tưởng riêng cho mình. Lời lẽ ngôn từ nhà văn sử dụng giản dị nhưng lại rất sinh động. Ông lão
đang nghĩ về con cá ở câu trước, nhưng câu sau ông ta lại đang nghĩ về những con sư tử
trong mơ. Ông ta đang nghĩ về trận bóng chày rồi ngay lập tức lại nghĩ đến việc mình phải ăn
con cá dorado trước khi nó hỏng mất,... Bằng cách viết này, nhà văn đưa người đọc đến gần
nhất với cảm xúc của ông lão đánh cá. cách miêu tả chi tiết của con cá, của nỗi đau từ sợi
Tàidây
liệu hằn
chia lên
sẻ tại
vai
lão cũng khiến người đọc cảm nhận được nỗi đau đâu đó râm ran trên da thịt
mình.


Viết văn học trò

Đối với một lão già cô độc ở làng chài ước mơ chỉ là bắt được một con cá thật lớn. Vậy đối với
chúng ta, với mỗi người sinh ra ở một nơi khác nhau, làm việc với nhiều ngành nghề khác
nhau thì có bao nhiêu người còn nuôi cho mình một giấc mơ lớn? Có những ai đang trên
đường chinh phục những thử thách để đạt được giấc mơ? Và có bao nhiêu người đã vội từ bỏ
khát vọng ban đầu chỉ vì áp lực của thử thách quá nặng nề? Điều nhắn nhủ của Hemingwe
nhỏ bé thôi: Đến một lão già hơn bảy mươi tuổi đời, gần đất xa trời còn có thể kiên định giữ
lấy giấc mơ của mình; dũng cảm chiến đấu để dành được thành công của mình thì tại sao
chúng ta lại không?
Không có con đường nào đi đến vinh quang được trải đầy những cánh hồng, mà chỉ có những
con đường dày đặc những gai nhọn để đưa chúng ta đến đóa hồng đẹp nhất.
Nguyễn Thị Yến

Tài liệu chia sẻ tại

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)