Luan van quản lý hoạt động của trung tâm văn hóa huyện quan hóa, tỉnh thanh hóa

BỘ VĂN HOÁ, THỂ THAO VÀ DU LỊCH
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC VĂN HOÁ HÀ NỘI

********

PHẠM CÔNG NHẬT

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA TRUNG TÂM
VĂN HÓA
HUYỆN QUAN HÓA, TỈNH THANH HÓA

Chuyên ngành: Quản lý văn hóa
Mã số: 60310642

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ VĂN HÓA

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Dƣơng Văn Sáu

HÀ NỘI, 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi dưới sự hướng
dẫn khoa học của TS. Dương Văn Sáu. Những nội dung trong Luận văn là kết
quả nghiên cứu của tôi, đảm bảo tính trung thực và chưa từng được ai công bố
dưới bất kỳ hình thức nào. Những chỗ sử dụng kết quả nghiên cứu của người
khác, tôi đều trích dẫn rõ ràng. Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trước nhà
trường về sự cam đoan này.
Hà Nội, ngày

tháng

năm 2018

Tác giả luận văn

Phạm Công Nhật


1

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC ........................................................................................................... 1
DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT....................................................................... 3
MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 4
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC TRUNG
TÂM VĂN HÓA VÀ TỔNG QUAN VỀ TRUNG TÂM VĂN HÓA HUYỆN QUAN
HÓA TỈNH THANH HÓA ................................................................................. 10

1.1. Cơ sở lý luận về công tác quản lý hoạt động của các Trung tâm
văn hóa ........................................................................................................ 10
1.1.1. Những khái niệm cơ bản có liên quan ............................................ 10
1.1.2. Phân cấp quản lý các Trung tâm văn hóa ....................................... 15
1.1.3. Đặc điểm, chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm văn hóa ............... 16
1.1.4. Nội dung và nguyên tắc hoạt động của Trung tâm văn hóa ........... 22
1.2. Tổng quan về Trung tâm văn hóa huyện Quan Hóa ........................... 26
1.2.1. Khái quát về huyện Quan Hóa ........................................................ 26
1.2.2. Tổng quan về Trung tâm văn hóa huyện Quan Hóa ....................... 32
1.2.3. Vai trò của Trung tâm văn hóa huyện đối với sự phát triển của cộng

đồng dân cư huyện Quan Hóa................................................................... 37
Tiểu kết ........................................................................................................ 39
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ CỦA TRUNG TÂM
VĂN HÓA HUYỆN QUAN HÓA, TỈNH THANH HÓA .............................................. 40

2.1. Công tác chỉ đạo quản lý hoạt động của Trung tâm văn hóa huyện
Quan Hóa ............................................................................................................... 40
2.1.1. Công tác để chỉ đạo hoạt động quản lý của trung tâm văn hóa huyện
Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa ....................................................................... 40
2.1.2. Quản lý các nguồn lực của Trung tâm văn hóa huyện Quan Hóa .. 45
2.2. Quản lý nhiệm vụ của Trung tâm văn hóa huyện Quan Hóa ............. 49


2

2.2.1. Quản lý văn nghệ quần chúng......................................................... 49
2.2.2. Quản lý hoạt động thư viện và hoạt động câu lạc bộ của Trung tâm
văn hóa huyện Quan Hóa .......................................................................... 52
2.2.3. Thực trạng quản lý các hoạt động thông tin tuyên truyền cổ động
trên địa bàn huyện Quan Hóa ................................................................... 56
2.2.4. Thực trạng tổ chức, quản lý các hoạt động thể dục thể thao .......... 58
2.3. Đánh giá chung về hiệu quả của công tác quản lý hoạt động tại
Trung tâm văn hóa huyện Quan Hóa ...................................................... 59
2.3.1. Những thành tựu đạt được .............................................................. 59
2.3.2. Những hạn chế ................................................................................ 62
2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế .................................................... 63
Tiểu kết ........................................................................................................ 65
Chƣơng 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TẠI
TRUNG TÂM VĂN HÓA HUYỆN QUAN HÓA TỈNH THANH HÓA .................. 67

3.1. Phƣơng hƣớng và nhiệm vụ nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của
Trung tâm văn hóa huyện Quan Hóa ...................................................... 67
3.1.1. Phương hướng ................................................................................. 67
3.1.2. Nhiệm vụ cơ bản ............................................................................. 74
3.2. Xu hướng biến đổi và những tác động của Trung tâm văn hóa
huyện Quan Hoá đối với đời sống văn hóa – xã hội huyện Quan Hóa . 75
3.2.1. Những giải pháp vĩ mô ................................................................... 77
3.2.2. Những giải phát vi mô .................................................................... 82
Tiểu kết ........................................................................................................ 85
KẾT LUẬN ....................................................................................................... 86
TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................... 88
PHỤ LỤC.......................................................................................................... 92


3

DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT
Chữ viết tắt

Chữ viết đầy đủ

CLB

Câu lạc bộ

CNH

Công nghiệp hóa

HĐH

Hiện đại hóa

HĐND

Hội đồng nhân dân

HIV/AIDS

Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải

KH

Kế hoạch

NSNN

Ngân sách nhà nước

NTM

Nông thôn mới

Nxb

Nhà xuất bản

PGS

Phó Giáo sư

PGS.TS

Phó Giáo sư, Tiến sĩ

TDTT

Thể dục thể thao

TNHH

Trách nhiệm hữu hạn

TS

Tiến sĩ

TTVH

Trung tâm Văn hóa

TW

Trung ương

UBND

Ủy ban nhân dân

UNESSCO

Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa
của Liên hợp quốc


4

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong những năm vừa qua, mục tiêu xây dựng và phát triển nền văn
hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc đã được đưa ra từ Nghị quyết
Trung ương 5 khóa VIII đã được tiếp tục khẳng định tại Đại hội Đảng lần thứ
XI và XII. Từ thực tiễn đời sống văn hóa của đất nước trong những năm qua,
đặc biệt là trong xu hướng hội nhập, có sự tác động mạnh mẽ trên nhiều mặt
của quá trình toàn cầu hóa, của nền kinh tế thị trường, Đảng ta đã xác định
việc xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, phong phú, đa dạng có ý nghĩa
đặc biệt quan trọng. Xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh cũng chính là
góp phần tạo ra môi trường chính trị - xã hội ổn định an toàn và bền vững trên
cơ sở đời sống kinh tế được đảm bảo. Quá trình xây dựng môi trường văn hóa
phải gắn liền với việc chú trọng xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở, vì đó là
bước đi ban đầu của sự nghiệp phát triển văn hóa. Quá trình xây dựng và phát
triển nền văn hóa mới phải được tổ chức một cách bài bản, có chủ trương,
chiến lược trong từng giai đoạn tương thích với các gia đình, thôn, bản, khu
phố; các tổ chức đoàn thể…
Trung tâm Văn hóa huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa là một trong những
trung tâm có nhiều đóng góp cho sự nghiệp xây dựng đời sống văn hóa trên địa
bàn huyện Quan Hóa thông qua các hoạt động của mình. Các hoạt động mà
Trung tâm Văn hóa huyện Quan Hóa thực hiện trong thời gian vừa qua đã gắn
kết chặt chẽ nhiệm vụ phát triển văn hóa với kinh tế, chính trị, đưa văn hóa thực
sự trở thành động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế, xã hội phát triển; có tác động

tích cực tới mọi mặt đời sống xã hội, tới sự phát triển toàn diện của con người;
đáp ứng nhu cầu hưởng thụ các giá trị văn hóa ngày càng cao của đông đảo các
tầng lớp nhân dân huyện Quan Hóa. Mặt khác, việc nâng cao nhận thức của


5

cộng đồng cũng như tăng cường sự tham gia hoạt động của giới trẻ, tạo điều kiện
thu hút mọi tầng lớp thanh thiếu niên có thể tham gia hoạt động văn hóa ở cơ sở
được coi đó là một sân chơi giải trí sau những giờ làm việc, học tập căng thẳng.
Các hoạt động này diễn ra trong một môi trường an toàn lành mạnh, góp phần
phòng chống các văn hóa phẩm độc hại. Đồng thời, thông qua các hoạt động này
tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, nâng cao trách nhiệm của cấp ủy
Đảng các cấp cùng hệ thống bộ máy chính quyền quan tâm hơn nữa các hoạt
động văn hóa thông tin đang diễn ra trên địa bàn huyện. Từ đó có sự quan tâm
chỉ đạo và tạo mọi điều kiện thuận lợi để các phong trào hoạt động văn hóa của
huyện Quan Hóa ngày càng phát triển hơn.
Tuy nhiên trong điều kiện hiện nay, việc phát triển nền kinh tế thị
trường tác động rất nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội. Đó là việc ra đời rất
nhiều hình thức tổ chức dịch vụ văn hóa giải trí đa dạng. Các dịch vụ được
phát triển nhanh chóng cả về quy mô và chất lượng đã dẫn đến việc thực hiện
các chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm Văn hóa huyện Quan Hóa ngày càng
gặp nhiều khó khăn. Nhất là trong bối cảnh thị trường các dịch vụ văn hóa
cũng đang diễn ra sự cạnh tranh quyết liệt; kinh phí dành cho việc tổ chức các
hoạt động của văn hóa ngày cành eo hẹp chưa đáp ứng với nhu cầu hưởng thụ
văn hóa của các tầng lớp nhân dân trong huyện Quan Hóa.
Trong quá trình công tác và làm việc tại Trung tâm văn hóa huyện
Quan Hóa, tôi có thời gian tìm hiểu về chức năng nhiệm vụ của Trung tâm và
nhận thấy việc tăng cường công tác Quản lý hoạt động của Trung tâm văn hóa
huyện Quan Hóa tỉnh Thanh Hóa là rất quan trọng, do đó tôi đã lựa chọn đề

tài “Quản lý hoạt động của Trung tâm văn hóa huyện Quan Hóa, tỉnh
Thanh Hóa” để làm luận văn tốt nghiệp thạc sỹ chuyên ngành Quản lý Văn
hóa của mình. Để đánh giá một cách sâu sắc hơn, cụ thể hơn về các hoạt động
văn hóa tại trung tâm, và có những nghiên cứu khách quan thông qua cách


6

quản lý các hoạt động văn hóa tại đây, để đưa ra những giải pháp, nâng cao
chất lượng quản lý cũng như thực hiện hiệu quả của các hoạt động văn hóa
tại trung tâm văn hóa huyện Quan Hóa trong giai đoạn hiện nay.
2. Tình hình nghiên cứu
Cho đến hiện nay, nhiều công trình nghiên cứu về khoa học quản lý nói
chung; quản lý hoạt động của các Trung tâm văn hóa, Nhà văn hóa nói riêng
chưa nhiều. Việc xây dựng cơ cấu tổ chức bộ máy cũng như thiết chế Nhà văn
hóa còn có nhiều ý kiến khác nhau, chưa thực sự thống nhất, do vậy hoạt
động của các Trung tâm văn hóa chưa đáp ứng được nhu cầu của đông đảo
quần chúng nhân dân. Từ thực tế đó, gần đây đã bước đầu có nhiều công trình
nghiên cứu: các bài báo, các luận văn Thạc sĩ về vấn đề này đã được triển
khai, có thể kể đến, như:
Tác giả Nghiêm Nam Hùng trong luận văn thạc sĩ chuyên ngành Quản
lý văn hóa của trường Đại học Văn hóa Hà Nội với đề tài: Quản lý hoạt động
của trung tâm văn hóa thông tin quận Hà Đông (Hà Nội) hiện nay đã bước
đầu trình bày khái quát những vấn đề chung và thực trạng công tác quản lý
hoạt động của trung tâm văn hóa thông tin trên địa bàn quận Hà Đông, Hà
Nội hiện nay. Trên cơ sở đó, tác giả Nghiêm Nam Hùng đã đề ra những
phương hướng, giái pháp nhằm nâng cao hiệu quả cho công tác quản lý này.
Tác giả Hà Thị Nguyệt Ánh đã nghiên cứu đề tài Biện pháp quản lý
nhằm tăng cường chức năng giáo dục của Trung tâm Văn hóa Thông tin - Thể
thao thành phố Thái Nguyên. Đề tài đã đi sâu tìm hiểu về thực trạng của

Trung tâm, phát hiện những ưu điểm và hạn chế trong công tác quản lý hoạt
động, nhằm tăng cường chức năng giáo dục của Trung tâm VHTT-TT thành
phố Thái Nguyên. Trên cơ sở đó luận văn đã góp phần hoàn thiện và đổi mới
một số biện pháp quản lý nhằm khắc phục những hạn chế còn tồn tại, trên cơ


7

sở đó đẩy mạnh công tác quản lý, tăng cường chức năng giáo dục của Trung
tâm VHTT- TT thành phố Thái Nguyên.
Một số công trình nghiên cứu khác của các tác giả cũng được công bố
về định hướng nghiên cứu này, như: Quản lý phát triển văn hóa - tác giả Phan
Công Khanh; Xây dựng hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở của tác giả Nguyễn
Thu Hiền; Chú trọng xây dựng thiết chế văn hóa ở vùng nông thôn và miền
núi của tác giả Nguyễn Quốc Thanh; Đầu tư xây dựng thiết chế văn hóa cơ
sở của tác giả Hoàng Nga.v.v…
Luận văn thạc sĩ Quản lý văn hóa Quản lý hoạt động Nhà Văn hóa
Thiếu nhi thành phố Thanh Hóa của tác giả Nguyễn Hồng Phong trên cơ sở
khảo sát thực tiễn, đánh giá khái quát thực trạng hoạt động và công tác quản
lý hoạt động Nhà văn hóa Thiếu nhi thành phố Thanh Hóa đặt nó trong mối
tương quan với hoạt động của một số Cung thiếu nhi, Nhà Thiếu nhi ở khu
vực phía Bắc. Từ đó đề xuất các giải pháp phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả
quản lý hoạt động Nhà văn hóa Thiếu nhi thành phố Thanh Hóa đáp ứng yêu
cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.
Từ thực trạng trên cho thấy những công trình nghiên cứu như các luận
văn khoa học, các bài viết tham gia các hội thảo khoa học… mới chỉ đề cập
một cách chung về vấn đề quản lý văn hóa mà chưa đề cập một cách chi tiết
cụ thể về quản lý hoạt động của Trung tâm văn hóa huyện Quan Hóa.
Trên địa bàn huyện Quan Hóa cho đến hiện nay chưa có một công trình
nghiên cứu nào nghiên cứu đầy đủ về vấn đề này. Từ yêu cầu đặt ra từ thực tế,

là cán bộ đang công tác tại đây, tôi mạnh dạn đưa ra và nghiên cứu để tài
“Quản lý hoạt động của trung tâm văn hóa huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh
Hóa”. Trong quá trình triể n khai thực hiện đề tài, học viên đã tiếp thu, kế thừa
kế t quả của các tác giả đi trước , vâ ̣n du ̣ng vào mô ̣t số nô ̣i dung của công trình


8

nghiên cứu, làm sáng tỏ thêm vai trò, ý nghĩa và đưa ra các giải pháp phù hợp
nâng cao hiê ̣u quả công tác quản lý ho ạt động của Trung tâm văn hóa huyện
Quan Hóa trong thời gian tới.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Khảo sát, đánh giá thực trạng hoạt động và công tác quản lý hoạt động
Trung tâm VH huyện Quan Hóa; những thuận lợi và khó khăn, những kết quả
đã đạt được và cả những hạn chế còn tồn tại.
Đặt hoạt động của Trung tâm văn hóa huyện Quan Hóa trong mối quan
hệ khách quan với một số Trung tâm văn hóa các huyện; từ đó đề xuất những
giải pháp cụ thể nhằm không ngừng nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động của
Trung tâm VH huyện Quan Hóa trong giai đoạn hiện nay
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Luận văn góp phần làm rõ về cơ sơ lý luận về công tác quản lý hoạt
động Trung tâm VH huyện Quan Hóa;
Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng hiệu quả công tác quản lý hoạt
động của Trung tâm văn hóa huyện Quan Hóa, đề xuất một số giải pháp mang
tính khả thi nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý hoạt động của Trung
tâm văn hóa huyện Quan Hóa.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
- Quản lý hoạt động của Trung tâm văn hóa huyện Quan Hóa.
- Phạm vi thời gian: Luận văn tập trung nghiên cứu tình hình Quản lý

hoạt động văn hóa của Trung tâm văn hóa huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa.
3 năm trở lại đây (từ 2014 đến nay)
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
- Đề tài được thực hiện trên cơ sở sử dụng phương pháp luận của chủ
nghĩa duy vật biện chứng và Chủ nghĩa duy vật lịch sử một cách logic. Luận


9

văn cũng sử dụng các phương pháp tiếp cận liên ngành: văn hóa học, xã hội
học khoa học quản lý
- Đề tài sử dụng phương pháp nghiên cứu tài liệu, phương pháp quan
sát phỏng vấn, phương pháp phân tích, tổng hợp, phương pháp điền dã… để
làm rõ nội dung các vấn đề cần trình bày.
6. Những đóng góp của luận văn
Trên cơ sở nghiên cứu quản lý hoạt động của Trung tâm VH huyện
Quan Hóa để tìm ra những nguyên nhân những hạn chế trong công tác quản lý
hoạt động thực tiễn ở đơn vị, từ đó đưa ra những định hướng về mặt chính
sách; những giải pháp mang tính bền vững trong việc quản lý hoạt động của
Trung tâm VH. Những đề xuất về định hướng giải pháp hoạt động của Trung
tâm văn hóa huyện Quan Hóa sẽ tạo cơ sở khoa học giúp cho việc lãnh đạo,
quản lý hoạch định chính sách và cơ chế quản lý hiệu quả hoạt động của
Trung tâm VH huyện Quan Hóa để đáp ứng nhu cầu học tập vui chơi giải trí
của quần chúng nhân dân trong huyện và ngoài huyện. Kết quả nghiên cứu sẽ
góp phần bổ sung những luận điểm mới về công tác quản lý hoạt động văn
hóa ở các Trung tâm văn hóa của các địa phương
7. Bố cục của luận văn
Ngoài phần Mở đầu, phần Kết luận, Tài liệu tham khảo và Phụ lục luận
văn gồm 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận về công tác quản lý hoạt động của các Trung tâm

văn hóa và tổng quan về Trung tâm văn hóa huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa
Chương 2. Thực trạng hoạt động quản lý của Trung tâm văn hóa huyện
Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa
Chương 3. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động của Trung
tâm văn hóa TT huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa


10

Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG
CỦA CÁC TRUNG TÂM VĂN HÓA VÀ TỔNG QUAN VỀ
TRUNG TÂM VĂN HÓA HUYỆN QUAN HÓA TỈNH THANH HÓA
1.1. Cơ sở lý luận về công tác quản lý hoạt động của các Trung tâm văn hóa
1.1.1. Những khái niệm cơ bản có liên quan
1.1.1.1. Khái niệm Nhà Văn hóa
Nhà Văn hóa (NVH) nằm trong hệ thống của thiết chế văn hóa ở cơ sở
mà hoạt động của chúng nhằm phục vụ nhu cầu hưởng thụ đời sống văn hóa
của nhân dân. Có nhiều cách gọi khác nhau về Nhà Văn hóa tùy theo các địa
phương, như: Nhà Văn hóa, Cung Văn hóa, Câu lạc bộ, Trung tâm Văn hóa.
Mặc dù có nhiều cách gọi, tên gọi khác nhau nhưng bản chất của loại hình
thiết chế văn hóa này được xác định như sau: “NVH là thiết chế văn hóa của
lĩnh vực công tác văn hóa quần chúng ở từng cấp, là nơi diễn ra các hoạt động
tổng hợp của nhiều loại hình hoạt động văn hóa quần chúng. Tùy theo nhu
cầu và sở thích văn hóa, nghệ thuật, thể thao vui chơi giải trí của quần chúng
nhân dân theo từng địa bàn” [19, tr.57].
1.1.1.2. Khái niệm Trung tâm văn hóa
Trước đây, trong những năm giữa và cuối thế kỷ XX, do sự giao lưu
văn hóa giữa nước ta với Liên Xô và các nước XHCN, nhiều loại hình, thiết
chế văn hóa theo mô hình của các nước bạn được du nhập vào Việt Nam

chúng ta, trong đó có thuật ngữ Trung tâm văn hóa (TTVH). Trong giai đoạn
này, lúc đầu Bộ Văn hóa - Thông tin chủ trương phát triển mạng lưới TTVH ở
cơ sở, các vùng nông thôn. So với các loại thiết chế văn hóa khác như Thư
viện, Bảo tàng, Nhà hát… thì các TTVH là một thiết chế văn hóa ra đời muộn
hơn. Các TTVH ra đời nhằm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa - tinh thần
của nhân dân; tuy nhiên chức năng tương tự như các TTVH thì đã có từ rất


11

lâu đời. Trong quá khứ lịch sử ở các địa phương, các dân tộc ở Việt Nam, từ
lâu đã tồn tại những trung tâm sinh hoạt văn hóa cộng đồng có chức năng
tương tự như những TTVH hiện nay, đó là các Đình làng của người Việt, nhà
Rông, nhà Dài của các tộc người ở Tây Nguyên… Ngày nay, đối với đồng
bào Tây Nguyên, những ngôi nhà Rông, nhà Dài đến nay vẫn giữ vai trò như
các TTVH, các CLB văn hóa ở cơ sở gắn với thôn bản.
Trong hệ thống các thiết chế văn hóa – xã hội phù hợp với điều kiện
của nước ta, có thể thấy các TTVH như là những cơ quan giáo dục mà nội
dung hoạt động mang tính chất xã hội chủ nghĩa được tổ chức ngoài nhà
trường. Ở các TTVH này, nó sử dụng và khai thác hệ thống những biện pháp
chuyên môn năng động và hấp dẫn để thu hút đông đảo nhân dân tham gia các
hoạt động văn hóa – xã hội diễn ra chủ yếu trong thời gian rỗi. Những biện
pháp tổ chức nhằm tập hợp các hoạt động văn hóa cộng đồng và cả những
biện pháp tổ chức hướng dẫn phong trào hoạt động văn hóa quần chúng nhằm
góp phần thỏa mãn nhu cầu văn hóa của nhân dân; bồi dưỡng nâng cao nhận
thức, hoàn thiện nhân cách…
Các TTVH, CLB, Trung tâm văn hóa thông tin… với tính chất đa năng,
tổng hợp, hoạt động trực tiếp với cộng đồng và gắn bó với cơ sở, giữ vai trò
quan trọng làm người hướng đạo trong mọi phong trào hoạt động văn hóa –
xã hội của nhân dân. Đặc trưng phương pháp hoạt động kết hợp giữa giáo dục

và tự giáo dục phù hợp với từng điều kiện của các địa phương mang tính
nghiệp dư…
Do vậy, với chức năng phong phú đa dạng, mặc dù mang nhiều tên gọi
khác nhau, nội dung phương pháp hoạt động cũng khác nhau, nhưng nhìn
chung chúng ta có thể đưa ra quan niệm khái quát về TTVH như sau: “TTVH
là một tổ chức hoạt động sự nghiệp văn hóa cộng đồng được tổ chức ngoài
nhà trường. Hoạt động có hệ thống tổ chức theo phương pháp chuyên môn


12

đặc trưng riêng tổ chức ra nhiều chương trình loại hình hoạt động văn hóa
phong phú, hấp dẫn; đồng thời luôn hướng tới sự đổi mới nhằm đáp ứng nhu
cầu sáng tạo, giao lưu, hưởng thụ các giá trị văn hóa và sản phẩm văn hóa của
cộng đồng dân cư. Hoạt động của các trung tâm góp phần vào xây dựng con
người phát triển toàn diện, phù hợp với mục tiêu xây dựng con người mới,
nền văn hóa mới trong quá trình phát triển công nghiệp hóa, hiện đại hóa theo
định hướng XHCN ở nước ta”.
Hoạt động của các Trung tâm văn hóa đã thu hút tối đa các hoạt động
văn hóa ở cơ sở. Tuy có sự khác nhau ở mỗi địa phương nhưng do là một thiết
chế văn hóa tổng hợp, Trung tâm văn hóa luôn bao chứa hầu hết các dạng
hoạt động văn hóa ở cơ sở. Tại các trung tâm văn hóa, có thể xây dựng sân
khấu ngoài trời, có một số phòng chức năng dành cho các hoạt động khác
như: phòng truyền thống, phòng họp, thư viện, trụ sở cơ quan văn hóa...
Trong khuôn viên của các TTVH còn có sân bãi để tổ chức các hoạt động thể
dục thể thao và vui chơi giải trí.
Từ những nhận thức trên cho rằng: “Trung tâm văn hóa là một đơn vị
giáo dục ở ngoài nhà trường, là một nơi tổ chức các hoạt động văn hóa xã hội
phong phú, đa dạng. Nơi có nhiệm vụ chuyển tải những giá trị tinh hoa nghệ
thuật của dân tộc và nhân loại cho các tầng lớp nhân dân hưởng thụ. Đồng

thời đây cũng là nơi tạo mọi điều kiện thuận lợi để đông đảo quần chúng nhân
dân sáng tạo ra các giá trị văn hóa nghệ thuật. Góp phần gìn giữ và xây dựng
các nền văn hóa mới, đáp ứng và thỏa mãn nhu cầu tinh thần của quần chúng
nhân dân trong thời gian rảnh rỗi ở các địa phương”.
1.1.1.3. Khái niệm về quản lý
Theo Từ điển tiếng Việt, quản lý có hai nghĩa:
1. Tổ chức, điều khiển, theo dõi thực hiện những chính sách, đường lối
của nhà nước (Quản lý thị trường, quản lý xí nghiệp);


13

2. Giữ gìn và sắp xếp (Quản lý hồ sơ, lý lịch. Quản lý thư viện).
Còn quản lý theo cách hiểu của âm Hán – Việt “Quản” là cai quản một
việc gì đó, cai quản một ai đó; “lý” là lý lẽ, luận điểm. Như vậy, quản lý là
trông nom, coi sóc, lãnh đạo một việc, một tổ chức nào đó.
Ở các nước phương Tây quản lý (tiếng Anh là Management
[mœnidзmənt], tiến La tinh [manum agere] – điều khiển bằng tay) đặc trưng
cho quá trình điều khiển và hướng dẫn tất cả các bộ phận của một tổ chức,
thường là tổ chức kinh tế, thông qua việc thành lập và thay đổi các nguồn tài
nguyện (nhân lực, tài chính, vật tư, trí thực và giá trị vô hình).
Quản lý trong kinh doanh hay quản lý trong các tổ chức nhân sự nói
chung là hành động đưa các cá nhân trong tổ chức làm việc cùng nhau để thực
hiện, hoàn thành mục tiêu chung. Theo Henry Fayol: Công việc quản lý bao
gồm 5 nhiệm vụ: xây dựng kế hoạch, tổ chức, chỉ huy, phối hợp và kiểm soát.
Trong đó, các nguồn lực có thể được sử dụng và để quản lý là nhân lực, tài
chính, công nghệ và thiên nhiên.
Ở nước ta thời gian gần đây cũng xuất bản nhiều công trình nghiên cứu
và giáo trình về khoa học quản lý, trong đó đã giải thích rõ khái niệm quản lý.
Chẳng hạn các giáo trình của Trường Đại học Văn hóa Hà Nội do PGS.TS

Phan Văn Tú chủ biên; PGS. TS Lê Hồng Lý (chủ biên), TS Dương Văn Sáu,
TS Đặng Hoài Thu tham gia biên soạn. Giáo trình của Trường Đại học Kinh
tế quốc dân, những nguyên lý quản trị bất biến mọi thời đại của F.Durucker,
giáo trình khoa học quản lý (hệ cử nhân chính trị) của Học viện Chính trị
quốc gia Hồ Chí Minh…
Hiện nay, khái niệm về quản lý đã trở nên phổ biến, nhưng chưa có một
định nghĩa thống nhất, vẫn có nhiều cách nghĩ khác nhau. Nhưng từ những ý
chung của các định nghĩa và xét quản lý với tư cách là một hoạt động tác
nghiệp điều hành có nghề, có nghệ thuật và khoa học, có thể định nghĩa khái


14

quát: “Quản lý là quá trình theo dõi, định hướng, điều tiết các hoạt động của
tổ chức, cá nhân có hướng đích của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý
nhằm đạt được những mục tiêu nhất định trong điều kiện biến đổi của môi
trường và quy luật phát triển của xã hội” qua định nghĩa khái quát này cho
thấy có mấy yếu tố cốt lõi của quản lý:
- Quản lý bao giờ cũng là một tác động hướng đích, có mục tiêu xác định;
- Quản lý thể hiện mối quan hệ giữa hai bộ phận: chủ thể quản lý (là cá
nhân tổ chức làm nhiệm vụ quản lý, điều khiển) và đối tượng quản lý (là bộ
phận chịu quản lý), đây là quan hệ ra lệnh - phục tùng không đồng cấp và có
tính bắt buộc, có cấp trên cấp dưới;
- Quản lý bao giờ cũng là quản lý con người và tổ chức;
- Quản lý là sự tác động mang tính chủ quan, nhưng phải phù hợp với
quy luật khác quan;
- Xét về mặt công nghệ, quản lý là sự vận động của thông tin, trật tự
hóa thông tin.
1.1.1.4. Khái niệm Quản lý hoạt động Trung tâm văn hóa
Nói đến quản lý hoạt động văn hóa là nói đến quản lý nhà nước mà

công cụ được sử dụng là hệ thống các chính sách và luật pháp có liên quan
được duy trì và kiểm soát bởi các cơ quan Lập pháp, Hành pháp và Tư pháp.
Ngoài ra còn có sự tham gia vào việc quản lý nhà nước còn có các bộ phận
chuyên trách quản lý văn hóa theo phân cấp của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du
lịch. Với cách nhìn khái quát thì có thể hiểu Quản lý hoạt động văn hóa là: Sự
huy động và tổ chức điều hành các nguồn lực nhằm đạt được các mục tiêu văn
hóa đã xác định trước.
Như vậy có thể nói, Quản lý hoạt động văn hóa sẽ hàm nghĩa bao gồm
việc tìm hiểu – huy động các nguồn lực như chính sách, pháp luật, khoa học,
công nghệ, tài chính, nhân lực, giải pháp, biện pháp... cùng sự tổ chức quản lý


15

điều hành, phương thức hoạt động phù hợp với đối tượng, các nguồn lực
nhằm nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động trong lĩnh vực văn hóa, kinh tế xã hội, phù hợp với luật pháp và nhu cầu hoạt động văn hóa nghệ thuật, thể
dục thể thao, vui chơi giải trí của các tầng lớp nhân dân ở các địa phương.
Để áp dụng nghiên cứu hoạt động Trung tâm văn hóa, tác giả luận văn
đưa ra một sơ đồ cụ thể. Sơ đồ này mục tiêu chính là đưa ra khung cấu trúc cụ
thể về một Trung tâm văn hóa cấp huyện để áp dụng nghiên cứu và lựa chọn
một số thành tố có liên quan đến yếu tố quản lý hoạt động của Trung tâm văn
hóa, từ đó nhận diện việc quản lý hoạt động của Trung tâm Văn hóa
Hoạt động Quản lý của Trung tâm Văn hóa

Khách thể (đối tượng quản lý )

Hoạt
động văn
nghệ
quần

chúng

Thể dục
thể thao

Thông
tin tuyên
truyền cổ
động

Thư viện

Sơ đồ khung cấu trúc áp dụng nghiên cứu hoạt động quản lý của Trung tâm
văn hóa huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa
1.1.2. Phân cấp quản lý các Trung tâm văn hóa
Trung tâm văn hóa là trung tâm thuộc các đơn vị sự nghiệp công lập
(có thu) đối với trung tâm văn hóa cấp tỉnh; Trung tâm văn hóa cấp huyện
cũng là đơn vị công lập (không có thu) nên kinh phí hoạt động được điều tiết
từ kinh phí hoạt động văn hóa, thông tin, thể thao; hàng năm được ngành tài
chính kế hoạch ghi và được HĐND cùng cấp chuẩn y và phê duyệt. Trung


16

tâm văn hóa cấp huyện được bố trí, sắp xếp đủ số lượng biên chế cho các
mảng hoạt động chuyên môn, như: văn nghệ quần chúng, tuyên truyền cổ
động, thư viện, thể thao, tập huấn các lớp thuộc các câu lạc bộ, như; múa, hát,
đàn, thể thao, múa hát tập thể, bơi lội võ thuật, thêu, đan lát và các mô hình
câu lạc bộ khác….
Trung tâm văn hóa huyện chịu sự quản lý hướng dẫn chuyên môn của

trung tâm văn hóa tỉnh, chịu sự quản lý, bổ nhiệm đề bạt, bổ sung biên chế về
mặt nhân sự, cơ sở vật chất định hướng hoạt động của chủ tịch HĐND và
UBND huyện Quan Hóa.
Trung tâm văn hóa chịu sự quản lý về mặt nhà nước của Phòng Văn
hóa thông tin huyện Quan Hóa và phối hợp với các đơn vị doanh nghiệp, cán
bộ văn hóa các xã, thị trấn hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
1.1.3. Đặc điểm, chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm văn hóa
1.1.3.1. Đặc điểm của Trung tâm văn hóa
- Là thiết chế đa năng tổng hợp
Trung tâm văn hóa là nơi tổ chức các cuộc hội họp của quần chúng
nhân dân, nhằm phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng, chính quyền,
đoàn thể; là nơi tổ chức tuyên truyền thông tin và tổ chức các hoạt động tiêu
dùng các sản phẩm văn hóa như đọc sách báo, xem văn nghệ, các hoạt động
vui chơi giải trí, thể dục thể thao, biểu diễn văn nghệ...
Tính đa năng của Trung tâm văn hóa còn được thể hiện ở sự phong phú
về phương pháp hoạt động với mục đích phổ biến từng hoạt động có hàm
lượng văn hóa cao tới đông đảo quần chúng nhân dân. Những giá trị văn hóa
đó đến với chủ thể sử dụng một cách tự nhiên.
- Thiết chế sử dụng thời gian rỗi
Thời gian rỗi, là một phần tất yếu của cuộc sống của mỗi con người.
Thời gian rỗi là thời gian không tham gia các hoat động lao động sản xuất vật


17

chất, là khoảng thời gian con người nghỉ ngơi thư giãn và khôi phục thể lực
sau một ngày làm việc vất vả.
Con người ngay từ xa xưa đã biết sử dụng thời gian rỗi cho hoạt động
văn nghệ đó là lời ca, tiếng hát, đó là các hoạt động vui chơi, giải trí. Ngay
trong chính thời gian rỗi này con người đã không ngừng sáng tạo, tạo ra các

giá trị văn hóa bất hủ, những giá trị văn hóa đó trở thành một phần không thể
thiếu của nền văn hóa Việt Nam.
- Thiết chế hoạt động tự nguyện và vận dụng phương thức xã hội hóa
Nhà văn hóa tổ chức các hoạt động văn hóa phục vụ quần chúng nhân
dân và mọi người dân tham gia các hoạt động đó một cách tự nguyện, tham
gia theo nhu cầu của bản thân và gia đình. Quá trình tham gia là quá trình lựa
chọn hoạt động phù hợp với sở thích của mình.
TTVH với chức năng là một cơ quan giáo dục ngoài nhà trường, hoạt
động của TTVH có nhiều điểm khác biệt so với các cơ quan văn hóa – giáo
dục khác như: Trường học, Thư viện, Bảo tàng, Nhà hát… nhưng với cách
nhìn tổng quát, ta có thể thấy sự khác biệt cơ bản như sau:
Về nội dung hoạt động: TTVH nhằm giáo dục toàn diện đức, trí, thể,
mỹ, khoa học - xã hội, kỹ thuật, văn học, nghệ thuật, chính trị, kinh tế, tin học
Về hình thức hoạt động: TTVH có thể tiến hành cả những hình thức đại
chúng, hình thức nhóm và hình thức cá biệt. Các nhóm được phân chia theo
từng tiêu chí khác nhau nhằm thỏa mãn tối đa nhu cầu về đời sống tinh thần
của nhân dân.
Về loại hình hoạt động: TTVH có khả năng tổ chức các chương trình
hoạt động phong phú, hoạt động nghệ thuật, hoạt động chính trị - xã hội, hoạt
động dịch vụ, du lịch, vui chơi giải trí...
Về phương tiện hoạt động: Phương tiện trực quan, ngôn ngữ nói, âm
thanh, hình ảnh…


18

Hoạt động của TTVH thường được diễn ra trong điều kiện thời gian rỗi
của nhân dân và TTVH phát triển để nhằm đáp ứng được nhu cầu hoạt động
rỗi của họ. Do đó, TTVH dành cho nhiều đối tượng, nhiều thành phần khác
nhau có cơ hội tham gia một cách bình đẳng trong nhiều hoạt động

1.1.3.2. Chức năng của Trung tâm văn hóa
Vấn đề chức năng xã hội của TTVH không những mang ý nghĩa to lớn
về mặt lý luận mà còn có tầm quan trọng trong hoạt động thực tiễn. TTVH
nằm trong hệ thống thiết chế văn hóa. Chính vì vậy, TTVH cũng mang những
đặc điểm và chức năng của hệ thống thiết chế văn hóa. Cụ thể:
- Trung tâm văn hóa có chức năng giáo dục
Là hình thức giáo dục ngoài nhà trường; với tính chất tự do, tự giác và
tự nguyện thông qua các hình thức tổ chức tham gia các hoạt động văn hóa nghệ thuật, với đặc trưng ngôn ngữ của từng loại hình nghệ thuật tác động vào
nhận thức con người bằng cảm xúc thông qua cảm thụ chủ quan như một giá
trị tự tại mục đích tự nó điều chỉnh mình thể hiện mình đạt tới mặt bằng
chung của xã hội. Nội dung giáo dục toàn diện bao gồm: Đức – Trí – Thể –
Mĩ như các ngành giáo dục khác. Giáo dục là chức năng bao chùm là thuộc
tính bản chất của mọi hoạt động diễn ra tại Trung tâm văn hóa. Thông qua các
hoạt động tại TTVH, các chủ trương, đường lối chính sách của Đảng và Nhà
nước; các chủ trương của huyện ủy, qui định của Chủ tịch UBND huyện và
các đoàn thể được triển khai thông qua hoạt động/hành động cụ thể để giáo
dục cho các tầng lớp nhân dân một cách linh hoạt, không khiên cưỡng.
- Trung tâm văn hóa có chức năng giao tiếp
Giao tiếp là sự giao lưu tiếp xúc nhằm đón nhận thông tin trao đổi và
xử lý thông tin với mục đích tự hoàn thiện mình của mỗi nguời. Ngôn ngữ
giao tiếp được chia thành ba loại: giao tiếp truyền thống, giao tiếp chức năng
và giao tiếp tự do. Giao tiếp được xem là chức năng đặc thù của hoạt động


19

Trung tâm văn hóa, nó biểu hiện thông qua hoạt động của các hiệp hội câu lạc
bộ. Sinh hoạt tại Trung tâm văn hóa là thuộc dạng giao tiếp trực tiếp, hình
thức giao tiếp trong Trung tâm văn hóa rất phong phú. Có thể giao tiếp thông
qua hoạt động diễn giảng, thông qua hoạt động chuyên đề, sinh hoạt giải đáp

thắc mắc, các buổi sinh hoạt văn học nghệ thuật, lễ hội… những hình thức
giao tiếp độc đáo tại Trung tâm văn hóa là giao tiếp của các hiệp hội CLB
những tập thể người hoạt động theo sở thích.
- Trung tâm văn hóa có chức năng sáng tạo không chuyên
Sáng tạo là thuộc tính của văn hóa, là bản chất và quyền năng của con
người. Đây là sự sáng tạo mang tính ngẫu hứng của quần chúng nhân dân
thông qua sự sinh hoạt và hưởng thụ văn hóa nghệ thuật để đáp ứng và thỏa
màn nhu cầu của mình đồng thời tạo ra các giá trị góp phần xây dựng các nền
văn hóa mới. Hoạt động sáng tạo không chuyên không chỉ nhằm vào hoạt
động văn nghệ, mà còn thể hiện trong nghiên cứu khoa học, khoa học ứng
dụng và trong lĩnh vực hoạt động xã hội. Hoạt động văn nghệ không chuyên
vẫn được xem có vai trò chủ chốt trong hoạt động sáng tạo của các Trung tâm
văn hóa.
Hoạt động văn nghệ không chuyên được xem là có vai trò chủ chốt
trong hoạt động sáng tạo của Trung tâm văn hóa ngoài ra còn có các hoạt
động nghiên cứu khoa học – kỹ thuật, khoa học ứng dụng vào lĩnh vực hoạt
động xã hội. Hoạt động sáng tạo không chuyên tạo nên nền móng trên cơ sở
có thể tuyển chọn, bồi dưỡng tạo ra hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp.
- Trung tâm văn hóa có chức năng là nơi nghỉ ngơi, vui chơi, giải trí
Một trong những đặc điểm của thời đại công nghiệp là lao động được
chuyên môn hóa, tức là mỗi người làm việc khẩn trương trong một hệ thống
thao tác nhất định. Do lao động với cường độ cao, nặng nhọc dẫn đến sự mệt
mỏi, căng thẳng về tinh thần. Tổ chức nghỉ ngơi giải trí là nhằm đáp ứng nhu


20

cầu giải tỏa căng thẳng, lập lại thế cân bằng cho mỗi người và cho toàn xã
hội. Toàn bộ khung chương trình hoạt động được xem có vai trò chủ chốt
trong hoạt động sáng tạo của Trung tâm văn hóa. Toàn bộ khung cảnh, nhịp

điệu hoạt động bề nổi của Trung tâm văn hóa phải tạo ra được không khí vui
tươi thoải mái, góp phần tạo ra tâm lí lạc quan, yêu đời cho quần chúng bằng
các hình thức tổ chức các trò chơi, trò diễn và biểu diễn nghệ thuật… có tác
dụng giáo dục và giải trí rất lớn. Vì lẽ đó, đây được coi là một đặc điểm độc
đáo của hoạt động văn hóa: Học mà chơi, chơi mà học.
- Trung tâm văn hóa có chức năng hoạt động kinh doanh các dịch vụ
văn hóa, nghệ thuật
Trung tâm văn hóa là đơn vị sự nghiệp có thu, thực hiện cơ chế “lấy thu
bù chi”. Phát huy ưu thế chuyên môn, khai thác triệt để nguồn nhân lực và cơ
sở vật chất hiện có. Tổ chức các hoại động kinh doanh ấn phấm văn hóa, các
hoạt động dịch vụ có liên quan trên các lĩnh vực văn hóa nghệ thuật, thể dục
thể thao, theo đúng đường lối, chính sách và pháp luật do nhà nước đã ban
hành; đáp ứng nhu cầu của nhân dân địa phương.
1.1.3.3. Nhiệm vụ của Trung tâm văn hóa
- Về công tác tổ chức hoạt động: Tổ chức các hoạt động tuyên truyền
cổ động thông qua các hình thức truyền thanh, nói chuyện chuyên đề, thông
tin về tình hình thời sự chính trị văn học nghệ thuật, khoa học kỹ thuật… Tổ
chức hướng dẫn và quản lý phong trào văn nghệ quần chúng, hướng dẫn các
đội, nhóm hoạt động nghệ thuật không chuyên. Tổ chức, hướng dẫn, quản lý
các tổ, nhóm, hiệp hội CLB thuộc các loại sở thích, nhu cầu khác nhau và huy
động vào hoạt động của TTVH.
Tổ chức, hướng dẫn các hoạt động của lễ hội truyền thống; lễ hội quần
chúng mới; hướng dẫn và tổ chức quản lý các hoạt động văn nghệ nhân dịp kỷ
niệm trọng thể của đất nước, của từng địa phương, các chương trình văn hóa,


21

nghệ thuật tổng hợp, phong phú, đa dạng. Tổ chức mở các lớp học, khóa học
ngắn hạn dạy về năng khiếu nghệ thuật, kỹ năng nghề nghiệp, tin học, rèn

luyện thể lực… Tổ chức hướng dẫn và tiến hành các hội thi, liên hoan và hội
diễn văn nghệ, văn hóa, nghệ thuật quần chúng.Bên cạnh đó thường xuyên tổ
chức các hoạt động vui chơi giải trí và dịch vụ văn hóa cho quần chúng.
- Nhiệm vụ về công tác nghiên cứu văn hóa: Tiến hành các chương
trình nghiên cứu, sưu tầm, khai thác, phát huy giá trị các tài sản văn hóa, văn
nghệ dân gian; nghiên cứu nhu cầu hoạt động khi nhàn rỗi của nhân dân. Tiến
hành tổng kết công tác hằng năm, hàng quý đánh giá hiệu quả xã hội và hiệu
quả kinh tế, rút ra những vấn đề lý luận và những bài học kinh nghiệm nhằm
hoàn thiện công tác tổ chức hoạt động của các TTVH.
- Nhiệm vụ về công tác quản lý và hướng dẫn phương pháp chuyên
môn: Tiến hành những biện pháp quản lý về nhân sự, tổ chức, cơ sở vật chất
kỹ thuật, về tài chính của TTVH; những biện pháp triển khai các kế hoạch
hoạt động trong công tác của các TTVH; những biện pháp cụ thể, hữu hiệu
xây dựng quy hoạch phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật phục vụ sự nghiệp của
TTVH. Các Trung tâm văn hóa phải tiến hành những biện pháp xây dựng
mạng lưới cộng tác viên hiện tại và tiềm năng. Từ đó phối kết hợp với các
ngành và các đơn vị văn hóa khác nhằm bổ sung cho hoạt động của TTVH
ngày càng phong phú. Tổ chức thường xuyên hay định kỳ những hoạt động
phù hợp nhằm hướng dẫn nghiệp vụ cho các TTVH cấp dưới, các TTVH cơ
sở. Triển khai tổ chức, hướng dẫn phương pháp công tác xây dựng thôn, bản,
ấp, khu phố văn hóa, gia đình văn hóa.
Công tác hoạt động của các TTVH có nhiệm vụ tiến hành nghiên cứu
về điều kiện làm ăn, sinh sống của các tầng lớp nhân dân trong địa bàn, thời
gian nhàn rỗi của từng nơi, từng đối tượng và nghiên cứu các mức độ nhu cầu
hoạt động rỗi tích cực của nhân dân để lập kế hoạch xây dựng các chương
trình hoạt động văn hóa, đáp ứng nhu cầu tích cực của các tầng lớp nhân dân.


22

1.1.4. Nội dung và nguyên tắc hoạt động của Trung tâm văn hóa
1.1.4.1. Nội dung hoạt động của Trung tâm văn hóa
Trong công tác thông tin, tuyên truyền cổ động áp dụng nhiều biện
pháp, hình thức phù hợp với khả năng và điều kiện sẵn có của địa phương,
đơn vị. Tổ chức hoạt động triển lãm là hình thức giáo dục trực quan, sinh
động mà sâu sắc thu hút đông đảo quần chúng.
Nhiệm vụ chủ yếu của công tác thông tin – tuyên truyền cổ động là phổ
biến rộng rãi trong công chúng các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà
nước, động viên nhân dân thực hiện nhiệm vụ chính trị của Trung ương và địa
phương; nêu gương người tốt, việc tốt, phê phán thói hư, tật xấu, góp phần tạo
dựng đời sống văn hóa mới, xây dựng môi trường văn hóa an toàn, trong sạch,
lành mạnh ở huyện.
Các tổ, đội thông tin cổ động là lực lượng xung kích, có thể đem tiếng
nói của Đảng, Nhà nước đến với đông đảo các tầng lớp quần chúng nhân dân.
Dùng hình thức phù hợp để chuyển tải thông tin hiệu quả, kết hợp cổ động
trực quan với tuyên truyền miệng. Hoạt động thông tin cổ động nhanh nhạy,
kịp thời tác động trực tiếp với mọi đối tượng trên địa bàn nên có hiệu quả cao.
Ngày nay, dưới ảnh hưởng của cách mạng khoa học và công nghệ đã
xuất hiện nhiều các phương tiện truyền thông đại chúng được hiện đại hóa và
thông tin mạng, số hóa nên công tác thông tin cũng phát triển mạnh. Do đó,
con người càng được tiếp cận và chịu tác động của cả thế giới năng động. Vì
thế công tác thông tin cổ động, rất cần tham gia định hướng, giúp con người
lựa chọn và tiếp nhận thông tin thuận lợi để có nhận thức và hành động đúng,
thực hiện quyền lợi và nghĩa vụ công dân tốt.
Hoạt động thư viện, đọc sách báo: Sách báo là nguồn tri thức, là bạn tốt
của mỗi người, đọc sách góp phần trực tiếp vào việc nâng cao hiểu biết cho
mọi đối tượng. Vì vậy, tại các Trung tâm văn hóa, hệ thống thư viện, phòng


23

đọc thường xuyên chiếm một vị trí quan trọng trong hoạt động khai trí của các
cơ quan văn hóa, thông tin ở cơ sở.
Muốn cho ngày càng có nhiều bạn đọc, đưa việc đọc sách báo được
phát triển rộng rãi trong công chúng thì những người tổ chức, hướng dẫn hoạt
động phải biết chọn lựa, giới thiệu các loại sách báo có tác dụng thiết thực
đến đời sống của người dân. Phải chú ý đến nhu cầu tìm hiểu thông tin thông
qua sách báo của bạn đọc nhất là thanh niên, thiếu nhi. Hướng dẫn và thu hút
lớp trẻ đọc sách, báo lành mạnh để nâng cao nhận thức, để giúp họ tự hoàn
thiện nhân cách được coi là nhiệm vụ quan trọng nhất của công tác thư viện,
tủ sách ở các đơn vị cơ sở.
Tổ chức các hoạt động thích hợp nhằm giáo dục truyền thống: Để tiến
hành công tác giáo dục truyền thống văn hóa - lịch sử và cách mạng, ngành
văn hóa chủ trương xây dựng các nhà bảo tàng, phòng truyền thống, nơi lưu
giữ và trưng bày những thành tựu của địa phương. Các hoạt động có tính quần
chúng rộng rãi thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, “đền ơn đáp nghĩa”,
tổ chức các ngày lễ hội với nội dung và quy mô thích hợp… cũng có ý nghĩa
giáo dục tốt tới đông đảo các tầng lớp nhân dân.
Việc công nhận danh hiệu các di tích lịch sử văn hóa và tiến hành công
tác bảo tồn, trùng tu, xây dựng phù hợp các di tích từ các nguồn thu từ xã hội
hóa cũng nhằm để giáo dục truyền thống có hiệu quả.
Hoạt động văn hóa, văn nghệ quần chúng là dạng hoạt động rất hấp
dẫn, phong phú, đa dạng, không thể thiếu ở qui mô cấp huyện, thu hút đông
đảo mọi lứa tuổi quần chúng tham gia. Có thể nói, hoạt động văn nghệ quần
chúng là nhân tố quan trọngnhất làm nên sức sống của một đơn vị văn hóa
cấp huyện. Hoạt động văn hóa, văn nghệ quần chúng bao gồm cả việc sáng
tạo ra các tác phẩm nghệ thuật, các sản phẩm văn hóa - nghệ thuật, biểu diễn,
lưu giữ và truyền bá những giá trị đó kể cả văn hóa - văn nghệ dân gian
truyền thống trên địa bàn huyện.