CHÙA LOI D, DAT

Giáo án Ngữ Văn 8
ngày soạn : 17 / 4 / 05
Tiết 122
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT :
Giúp HS nhận ra lỗi và biết cách chữa lỗi trong những câu được SGK dẫn ra; qua đó trau dồi
khả năng lựa chọn cách diễn đạt đúng trong những trường hợp tương tự khi nói và viết.
II. CHUẨN BỊ :
GV : Soạn giáo án, bảng phụ.
GS : Xem bài trước ở nhà.
II. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC :
1. ỔN ĐỊNH (1’) Kiểm tra só số, tác phong HS
2. BÀI MỚI
GIỚI THIỆU (1’)
Trong khi nói và viết, người ta có thể gặp những lỗi về diễn đạt. Lỗi diễn đạt không chỉ
thuần tuý liên quan đến mặt sử dụng ngôn ngữ, mà còn liên quan đến tư duy của người nói, người
viết. Vì vậy, để tránh lỗi diễn đạt, 1 mặt phải nắm vững những quy tắc sử dụng ngôn ngữ, mặt khác
phải không ngừng rèn luyện năng lực tư duy. Bài học hôm nay sẽ giúp các em tìm hiểu về vấn đề
này.
TL HOẠT ĐỘNG CỦA
GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG HS KIẾN THỨC
HOẠT ĐỘNG 1 HOẠT ĐỘNG 1
30’
BÀI TẬP 1
? Những câu dưới đây
mắc 1 số lỗi diễn đạt
liên quan đến lôgíc. Hãy
phát hiện và chữa những
lỗi ấy.
a) Chúng em đã giúp các
bạn HS những vùng bò

bão lụt quần áo, giày
dép và nhiều đồ dùng
học tập khác.
b) Trong thanh niên nói
chung và trong bóng đá
nói riêng, niềm say mê là
nhân tố quan trọng dẫn
đến thành công.
 Quan sát kó các câu SGK
 Hướng trả lời
Câu (a) là kiểu câu “ A và B khác” thì A
và B phải cùng loại, trong đó A là từ ngữ
có nghóa hẹp, B là từ ngữ có nghóa rộng.
Có thể sửa theo các cách sau :
+ Chúng em đã giúp các bạn HS những
vùng bò bão lụt quần áo, giày dép và
nhiều đồ dùng học tập .
+ Chúng em đã giúp các bạn HS những
vùng bò bão lụt sách vở và nhiều đồ dùng
học tập khác.
Câu (b) là kiểu câu “ A nói chung và B
nói riêng” thì A phải là từ có nghóa rộng
hơn B.
Có thể sửa như sau :
+ Trong thanh niên nói chung và trong
học sinh, sinh viên nói riêng, niềm say mê
là nhân tố quan trọng dẫn đến thành
công.
BÀI TẬP 1
Câu (a)

+ Chúng em đã giúp
các bạn HS những
vùng bò bão lụt quần
áo, giày dép và nhiều
đồ dùng học tập .
+ Chúng em đã giúp
các bạn HS những
vùng bò bão lụt sách vở
và nhiều đồ dùng học
tập khác.
Câu (b)
+ Trong thanh niên nói
chung và trong học
sinh, sinh viên nói
riêng,niềm say mê là
nhân tố quan trọng dẫn
đến thành công.
c) Lão Hạc, Bước đường +Trong thể thao nói chung và trong bóng +Trong thể thao nói
Giáo viên : Tạ Thò Hoa
Giáo án Ngữ Văn 8
cùng và Ngô Tất Tố đã
giúp chúng ta hiểu sâu
sắc thân phận của người
nông dân Việt Nam trước
Cách mạng tháng Tám
1945.
d) Em muốn trở thành
người trí thức hay 1 bác
só ?
e) Bài thơ không chỉ hay

về nghệ thuật mà còn sắc
sảo về ngôn từ.
g) Trên sân ga chỉ còn
lại 2 người. Một người
thì cao gầy, còn 1 người
thì mặc áo ca rô.
h) Chò Dậu rất cần cù,
chòu khó nên chò rấtmực
yêu thương chồng con.
đá nói riêng, niềm say mê là nhân tố quan
trọng dẫn đến thành công.
Câu (c) có kiểu kết hợp “A, B và C” ,
các yếu tố có mối quan hệ đẳng lập với
nhau, thì A, B và C phải cùng 1 trường từ
vựng với nhau.
Có thể sửa như sau :
+ Lão Hạc, Bước đường cùng và Tắt đèn
đã giúp chúng ta hiểu sâu sắc thân phận
của người nông dân Việt Nam trước Cách
mạng tháng Tám 1945.
+ Nam Cao, Nguyễn Công Hoan và Ngô
Tất Tố đã giúp chúng ta hiểu sâu sắc
thân phận của người nông dân Việt Nam
trước Cách mạng tháng Tám 1945.
Câu (d) là kiểu câu hỏi lựa chọn “A hay
B” thì A và B có nghóa không bao hàm
nhau.
Có thể sửa như sau :
+Em muốn trở thành người trí thức hay
một người lao động ?

+ Em muốn trở thành một giáo viên hay
một bác só ?
Câu ( e) là kiểu câu “ không chỉ A mà
còn B” thì nghóa A cũng không thể bao
hàm nghóa B.
Cách sửa :
+ Bài thơ không chỉ hay về nghệ thuật mà
còn sắc sảo về nội dung.
+ Bài thơ không chỉ hay về bố cục mà còn
sắc sảo về ngôn từ.
Câu (g) cần chọn các yếu tố đối lập trong
cùng 1 trường từ vựng.
Cách sửa :
+ Trên sân ga chỉ còn lại 2 người. Một
người thì cao gầy, còn 1 người thì mập
lùn.
+ Trên sân ga chỉ còn lại 2 người. Một
người thì mặc áo sơ mi trắng , còn 1 người
thì mặc áo ca rô.
Câu (h) không thể dùng quan hệ từ chỉ
nhân quả “nên” mà dùng từ chỉ quan hệ
bổ sung “và”.
Cách sửa :
chung và trong bóng
đá nói riêng, niềm say
mê là nhân tố …
Câu (c)
+ Lão Hạc, Bước
đường cùng và Tắt đèn
đã giúp chúng ta hiểu

sâu sắc thân phận của
người nông dân Việt
Nam trước Cách mạng
tháng Tám 1945.
+ Nam Cao, Nguyễn
Công Hoan và Ngô Tất
Tố đã giúp chúng ta
hiểu ……..
Câu (d)
+Em muốn trở thành
người trí thức hay một
người lao động ?
+ Em muốn trở thành
một giáo viên hay một
bác só ?
Câu (e)
+ Bài thơ không chỉ
hay về nghệ thuật mà
còn sắc sảo về nội
dung.
+ Bài thơ không chỉ
hay về bố cục mà còn
sắc sảo về ngôn từ.
Câu (g)
+ Trên sân ga chỉ còn
lại 2 người. Một người
thì cao gầy, còn 1
người thì mập lùn.
+ Trên sân ga chỉ còn
lại 2 người. Một người

thì mặc áo sơ mi trắng,
còn 1 người thì mặc áo
ca rô.
Giáo viên : Tạ Thò Hoa
Giáo án Ngữ Văn 8
i) Nếu không phát huy
những đức tính tốt đẹp
của người xưa thì người
phụ nữ Việt Nam ngày
nay không thể có được
những nhiệm vụ vinh
quang và nặng nề đó.
k) Hút thuốc lá vừa có
hại cho sức khoẻ vừa làm
giảm tuổi thọ của con
người.
+ Chò Dậu rất cần cù, chòu khó và rất
mực yêu thương chồng con.
Câu (i) không thể dùng từ “ có được” mà
phải dùng “hoàn thành được”
Nếu không phát huy những đức tính tốt
đẹp của người xưa thì người phụ nữ Việt
Nam ngày nay không thể hoàn thành được
những nhiệm vụ vinh quang và nặng nề
đó.
Câu (k) hai vế của câu có tính chất giống
nhau, nên phải sửa :
Hút thuốc lá vừa có hại cho sức khoẻ vừa
tốn kém về tiền bạc.
Câu (h)

+ Chò Dậu rất cần cù,
chòu khó và rất mực
yêu thương chồng con.
Câu (i)
Nếu không phát huy
những đức tính tốt đẹp
của người xưa thì người
phụ nữ Việt Nam ngày
nay không thể hoàn
thành được những
nhiệm vụ vinh quang….
Câu (k)
Hút thuốc lá vừa có
hại cho sức khoẻ vừa
tốn kém về tiền bạc.
10’
BÀI TẬP 2
Hãy tìm những lỗi diễn
đạt tương tự trong bài
làm của em hoặc của
bạn, và đề ra cách sửa ?
 Thảo luận nhóm
Ví dụ :
-- Có biết bao nhà thơ viết về tình yêu lứa
đôi, nhưng chưa có bài thơ nào gây xúc
động như bài “Núi đôi” của Vũ Cao.
Cách sửa :
Có biết bao bài thơ viết về tình yêu lứa
đôi, nhưng chưa có bài thơ nào gây xúc
động như bài “Núi đôi” của Vũ Cao.

-- Hãy chia đống củi này ra làm 2 nhóm :
một bên gồm những thanh củi lớn, một
bên gồm những thanh củi thẳng.
Cách sửa :
+ Hãy chia đống củi này ra làm 2 nhóm :
một bên gồm những thanh củi cong, một
bên gồm những thanh củi thẳng.
+ Hãy chia đống củi này ra làm 2 nhóm :
một bên gồm những thanh củi lớn, một
bên gồm những thanh củi nhỏ.
BÀI TẬP 2
(3’) HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
+ Nắm bài học, nhận biết và biết cách sửa chữa 1 số lỗi diễn đạt liên quan đến lôgíc.
+ Chuẩn bò bài Ôn tập Tiếng Việt.
Giáo viên : Tạ Thò Hoa